Luận văn thạc sĩ: Tính toán chi phí phân phối điện trong thị trường bán buôn và bán lẻ điện cạnh tranh, áp dụng cho điện lực Đông Hà

Chia sẻ: Sdfas Vfdtg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

86
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tính toán chi phí phân phối điện trong thị trường bán buôn và bán lẻ điện cạnh tranh, áp dụng cho điện lực Đông Hà nhằm vận hành thị trường buôn bán và bán lẻ điện cạnh tranh dự kiến thử nghiệm trong năm 2015.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ: Tính toán chi phí phân phối điện trong thị trường bán buôn và bán lẻ điện cạnh tranh, áp dụng cho điện lực Đông Hà

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG LÊ K VĨNH Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. TR N VINH T NH TÍNH TOÁN CHI PHÍ PHÂN PH I ĐI N TRONG TH TRƯ NG BÁN BUÔN VÀ BÁN L ĐI N Ph n bi n 1: PGS.TS. LÊ KIM HÙNG C NH TRANH, ÁP D NG CHO ĐI N L C ĐÔNG HÀ Ph n bi n 2: TS. NGUY N LƯƠNG MÍNH Chuyên ngành: M NG VÀ H TH NG ĐI N Mã s : 60.52.50 Lu n văn ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ k thu t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 27 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T tháng 10 năm 2012. Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng. Đà N ng - Năm 2012 - Trung tâm H c li u, Đ i h c Đà N ng.
3 4 M Đ U S d ng ph n m m EXCEL ñ tính toán chi phí phân ph i ñi n. 5. Đ T TÊN Đ TÀI: 1. LÝ DO CH N, M C ĐÍCH Đ TÀI: Căn c vào m c ñích nghiên c u, ch n tên ñ tài là: Hi n nay, xu hư ng chuy n d ch t h th ng ñi n ñ c quy n, TÍNH TOÁN CHI PHÍ PHÂN PH I ĐI N TRONG TH cơ c u theo chi u d c sang th trư ng ñi n c nh tranh ñã và ñang TRƯ NG BÁN BUÔN VÀ BÁN L ĐI N C NH TRANH, di n ra m nh m nhi u nư c trên th gi i. Như v y, th trư ng ñi n ÁP D NG CHO ĐI N L C ĐÔNG HÀ hi n là v n ñ h t s c th i s , ñã và ñang nh n ñư c s quan tâm c a 6. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI: nhi u nư c trên th gi i. Tuy nhiên ñây l i là lĩnh v c khá m i m Đ tài có th ñư c xem xét, ng d ng ñ tính toán phí phân ñ i v i Vi t Nam. ph i ph c v cho vi c v n hành th trư ng bán buôn và bán l ñi n Do v y ñ tài “Tính toán chi phí phân ph i ñi n trong th c nh tranh c nh tranh d ki n ñưa vào v n hành th nghi m trong trư ng bán buôn và bán l ñi n c nh tranh, áp d ng cho Đi n l c năm 2015. Đông Hà” là ñ tài có ý nghĩa th c ti n cao ñ i v i ngành Đi n hi n 7. C U TRÚC C A LU N VĂN: nay. Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và ki n ngh , danh m c các tài 2. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U: li u tham kh o, b c c lu n văn ñư c chia thành 4 chương. Tóm t t Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài: Th trư ng bán buôn và bán n i dung t ng chương như sau: l ñi n c nh tranh. Chương 1: T ng quan v th trư ng ñi n. Ph m vi nghiên c u c a ñ tài: T ng quan v ngành ñi n Chương 2: Phân tích ho t ñ ng Th trư ng ñi n m t s Qu c Vi t Nam, th trư ng ñi n Vi t Nam, phân tích mô hình ho t ñ ng, gia và th trư ng ñi n t i Vi t Nam. tính toán chi phí phân ph i ñi n, áp d ng cho Đi n l c Đông Hà ñ Chương 3: Tính toán chi phí phân ph i ñi n ph c v v n ph c v vi c v n hành th trư ng bán buôn và bán l ñi n c nh tranh. hành th trư ng bán buôn và bán l ñi n c nh tranh. 3. M C ĐÍCH NGHIÊN C U: Chương 4: Tính toán chi phí phân ph i ñi n cho h th ng M c tiêu chính c a lu n văn phân tích mô hình ho t ñ ng, lư i ñi n phân ph i c a Đi n l c Đông Hà. tính toán chi phí phân ph i ñi n, áp d ng cho Đi n l c Đông Hà ñ CHƯƠNG 1 ph c v vi c v n hành th trư ng bán buôn và bán l ñi n c nh tranh. T NG QUAN V TH TRƯ NG ĐI N 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U: 1.1. T ng quan v ngành Đi n và th trư ng ñi n Vi t Nam: S d ng phương pháp t ng h p, phân tích, th ng kê, k t h p 1.1.1. T ng quan v ngành ñi n Vi t Nam: v i kh o sát th c t . 1.1.1.1. Mô hình qu n lý và kinh doanh ñi n hi n nay c a EVN:
5 6 Mô hình qu n lý và kinh doanh hi n nay c a EVN như hình tranh. 1.1 ñư c trình bày như hình 1.1: - C p ñ 3 (t sau 2022): th trư ng bán l ñi n c nh tranh. NMĐ ngoài 1.2. S c n thi t ph i xây d ng th trư ng ñi n c nh tranh: EVN EVN 1.2.1. Nh ng y u t thúc ñ y vi c hình thành & phát tri n th trư ng ñi n c nh tranh: - Yêu c u ñáp ng nhu c u ñi n tăng trư ng nhanh và v n NLDC EPTC NPT GENCO NMĐ PC ñ d phòng công su t trong h th ng ñi n. - Đáp ng các v n ñ v n ñ u tư. Hình 1.1: Mô hình qu n lý và kinh doanh hi n nay c a EVN. - Thúc ñ y quá trình hình thành giá ñi n h p lý. 1.1.1.2 Các ñơn v h ch toán ph thu c: - Gi i quy t v n ñ ñi n khí hoá nông thôn: Các ñơn v tr c thu c th c hi n ch ñ phân c p theo quy 1.2.2 S c n thi t ph i xây d ng th trư ng ñi n c nh tranh: ñ nh t ch c ho t ñ ng c a ñơn v h ch toán ph thu c. - Thu hút ngu n v n ñ u tư. 1.1.1.3. Các ñơn v h ch toán ñ c l p: - Nâng cao hi u qu ho t ñ ng. Các công ty con do EVN n m gi 100% v n ñi u l , ho t - Nâng cao ñ tin c y h th ng và ch t lư ng ñi n năng. ñ ng theo mô hình công ty m -công ty con. - C i thi n d ch v khách hàng và b o v l i ích khách 1.1.1.4. Các công ty c ph n do EVN và các Đi n l c n m hàng. gi trên 50% v n ñi u l : - Cung ng ñi n năng r ng rãi hơn và t t hơn. Các công ty b chi ph i này ñư c thành l p, t ch c và ho t - n ñ nh giá dài h n. ñ ng theo quy ñ nh c a công ty c ph n. 1.3. M t s mô hình th trư ng ñi n c nh tranh tiêu bi u: 1.1.1.5. Các công ty liên k t c a EVN: 1.3.1. Mô hình th trư ng phát ñi n c nh tranh v i 1 ñơn v mua Công ty liên k t c a EVN là công ty mà EVN có c ph n, duy nh t: v n góp dư i m c chi ph i. 1.3.1.1 Gi i thi u mô hình: 1.1.2 T ng Quan v th trư ng ñi n Vi t Nam: 1.3.1.2. Vai trò, nhi m v c a m t s ñơn v chính c a mô Th tư ng Chính Ph ñã có quy t ñ nh s 26/2006/QĐ-TTg hình. ngày 26/01/2006 phê duy t l trình và các ñi u ki n hình thành và 1.3.1.3. Đánh giá m t s ưu, như c ñi m c a mô hình: phát tri n các c p ñ th trư ng ñi n l c t i Vi t Nam: Cho phép các nhà ñ u tư tư nhân ñư c quy n xây d ng các - C p ñ 1 (2005 - 2014): th trư ng phát ñi n c nh tranh. nhà máy ñi n ñ c l p (IPP) ñ cùng c nh tranh bán ñi n cho ñơn v - C p ñ 2 (2015 - 2022): th trư ng bán buôn ñi n c nh mua duy nh t.
7 8 hơn th trư ng phát ñi n c nh tranh. IPP IPP IPP IPP IPP IPP IPP IPP Đ i lý mua buôn H p Lư i TT Th ñ ng trư ng bán PT CTPP/Bán l CTPP/Bán l CTPP/Bán l CT CT CT CT KH KH KH PP PP PP PP Hình 1.2: Mô hình th trư ng phát ñi n c nh tranh v i m t ñơn v mua duy nh t. KH KH KH KH LC Thúc ñ y vi c c i ti n k thu t, ñ i m i công ngh . Do ch có m t ñơn v mua duy nh t nên không có cơ h i cho các ñơn v phân Hình 1.3: Mô hình th trư ng bán buôn c nh tranh. ph i l a ch n ñ i tác cung c p ñi n cho mình. Giá bán cho khách 1.3.3. Mô hình th trư ng bán l c nh tranh: hàng do Nhà nư c quy ñ nh, trong khi giá bán c a các nhà máy l i do 1.3.3.1. Gi i thi u mô hình: th trư ng quy t ñ nh. 1.3.3.2. Vai trò c a các ñơn v chính trong mô hình: 1.3.2. Mô hình th trư ng bán buôn c nh tranh: 1.2.3.3. Đánh giá m t s ưu, như c ñi m c a mô hình: 1.2.2.1. Gi i thi u mô hình: Các ñơn v phát ñi n, truy n t i ñi n, phân ph i ñi n ñã t 1.3.2.2. Vai trò c a m t s ñơn v chính c a mô hình: ch và ch ñ ng trong công tác qu n lý. 1.3.2.3. Đánh giá m t s ưu, như c ñi m c a mô hình: Cho phép s t do kinh doanh và c nh tranh vào các khâu Các ñơn v phân ph i có quy n l a ch n ngư i cung c p ñi n phát và phân ph i ñi n. cho mình v i chi phí th p nh t. Trong mô hình này, s c nh tranh s quy t ñ nh giá c c a Các IPP có quy n t do thâm nh p lư i ñi n truy n t i. các d ch v . Khách hàng v n chưa có quy n l a ch n nhà phân ph i ñi n cho Xây d ng th trư ng s r t ph c t p và t n kém. mình. Ho t ñ ng buôn bán ñi n r t ph c t p và có nhi u nguy cơ ñ Yêu c u v ño lư ng ph i chính xác, ñúng th i ñi m. thao túng th trư ng. Vi c xây d ng th trư ng s ph c t p, t n kém
9 10 IPP IPP IPP IPP IPP 2.1.2. Bài h c kinh nghi m: 2.1.2.1. V tái cơ c u ngành ñi n và xây d ng th trư ng ñi n: Lư i truy n t i Nguyên t c cơ quan v n hành h th ng trung l p v i các ñơn tr c ti p Th trư ng bán buôn v tham gia giao d ch mua bán ñi n là y u t tr ng tâm cho vi c phát tri n th trư ng ñi n. 2.1.2.2. V v n hành th trư ng ñi n: Đơn v CT PP CT PP CT PP Đơn v bán l bán l Áp d ng cơ ch t ñi u ñ cho th trư ng ngày t i ñ ng th i v i cơ ch cân b ng th i gian th c cho phép t t c các bên, k c Lư i phân ph i khách hành s d ng ñi n tham gia th trư ng ñi n. Th trư ng bán l 2.1.2.3. V ho t ñ ng ñi u ti t ñi n l c: Cơ quan ñi u ti t có ch c năng và th m quy n ñ c l p trong vi c xây d ng và ban hành các quy ñ nh ñi u ti t là cơ s ñ m b o KH KH KH KH KH th c hi n th trư ng ñi n công b ng. 2.2. Th trư ng ñi n t i Philippines: Hình 1.4: Mô hình th trư ng bán l c nh tranh. 2.2.1. Mô hình và c u trúc th trư ng ñi n: 1.4. K t lu n: Đ i v i các h p ñ ng mua bán ñi n song phương, sau m i Tùy thu c vào ph m vi và tính ch t c nh tranh, có 3 mô hình ngày giao d ch các bên c n thông báo cho cơ quan SMO v s n lư ng cơ b n: Mô hình phát ñi n c nh tranh v i m t ñơn v mua duy nh t, MWh h p ñ ng theo t ng chu kỳ giao d ch và cho m i ñi m mô hình th trư ng bán buôn c nh tranh và mô hình th trư ng bán l giao/nh n. c nh tranh, m i lo i mô hình thích ng cho m i giai ño n nh t ñ nh. 2.2.2. Nguyên t c v n hành th trư ng: CHƯƠNG 2 Các công ty phát ñi n chào giá cho 24 gi hàng ngày PHÂN TÍCH HO T Đ NG TH TRƯ NG ĐI N M T (24 chu kỳ giao d ch), b n chào cho m i gi có th bao g m S QU C GIA VÀ TH TRƯ NG ĐI N T I VI T NAM ñ n mư i c p công su t/giá chào tăng d n. 2.1. Th trư ng ñi n t i Th y Đi n: 2.2.3. Th c t v n hành và bài h c kinh nghi m: 2.1.1. V n hành th trư ng ñi n: Nh m chu n b tri n khai th trư ng ñi n, các khâu phát ñi n Giao d ch mua bán buôn ñi n t i Th y Đi n ñư c th c hi n - truy n t i - phân ph i ñư c tách ñ c l p, thành l p các ñơn v MO, dư i hai d ng, giao d ch ñi n năng (v t lý) và giao d ch tài chính. SO hoàn toàn ñ c l p v i các bên tham gia th trư ng.
11 12 Th trư ng ñi n giao ngay WESM ñã t o ra ñư c môi trư ng 2.4.2.2. V n hành th trư ng ñi n: c nh tranh khá linh ñ ng, ñ c bi t là các tín hi u v giá. Hàng tháng, H i ñ ng th m ñ nh giá phát ñi n (GCEC) s 2.3. Th trư ng ñi n t i Úc: d a trên các s li u do các nhà máy nhi t ñi n cung c p ñ xác ñ nh, 2.3.1. Mô hình và c u trúc th trư ng ñi n: công b chi phí phát ñi n bi n ñ i c a nhà máy phát nhi t ñi n trong Th trư ng ñi n là th trư ng th i gian th c v n hành theo tháng t i. Chi phí bi n ñ i c a các nhà máy th y ñi n (k c th y mô hình ñi u ñ t p trung - chào giá t do . ñi n tích năng) ñư c tính m c ñ nh b ng 0. 2.3.2 Nguyên t c v n hành th trư ng: 2.4.2.3. Thanh toán: Hàng ngày, các công ty phát ñi n n p b n chào giá cho các Th trư ng ñi n Hàn Qu c không áp d ng cơ ch mua bán m c công su t phát theo chu kỳ 5 phút. . ñi n qua h p ñ ng PPA dài h n. 2.3.3. Th c t v n hành và bài h c kinh nghi m: 2.4.3. Đánh giá v mô hình th trư ng ñi n Hàn Qu c: Th trư ng toàn ph n (Price Based) t o nên xu hư ng giá Áp d ng cơ ch tính toán, th m ñ nh chi phí bi n ñ i cho ñi n ngày càng tăng mà không t o ra ñư c ñ ng l c cho ñ u tư b t ng nhà máy ñi n (do GCEC ñ m nh n) d n ñ n kh i lư ng công sung ñ phát tri n công su t phát. vi c r t l n, ñòi h i th i gian và ngu n nhân l c. V m t v n hành các nhà máy không mu n chào t i ña công Cơ ch chào giá không linh ho t (ch ñư c phép chào công su t s n có (ñ nâng giá bán). su t s n sàng, không chào giá) làm h n ch tính c nh tranh th trên V m t ñ u tư, các công ty phát ñi n không mu n ñ u tư b th trư ng. sung ñ nâng công su t. 2.5. Th trư ng ñi n t i New Zealand: 2.4. Th trư ng ñi n t i Hàn Qu c: 2.5.1 Mô hình và c u trúc th trư ng ñi n: 2.4.1. Quá trình tái cơ c u và xây d ng th trư ng ñi n: 2.5.2. Nguyên t c v n hành th trư ng: Theo l trình phát tri n th trư ng ñi n sau 2 - 3 năm, Hàn NZEM là th trư ng chào giá t do (price based), các nhà Qu c s chuy n sang th trư ng bán buôn ñi n c nh tranh. Tuy nhiên máy ñi n c nh tranh v i nhau theo giá các b n chào. vì nhi u lý do khác nhau, ñ n nay Hàn Qu c v n duy trì th trư ng 2.5.3. Th c t v n hành và bài h c kinh nghi m: CBP. Cơ ch h p ñ ng t i New Zealand giúp cho các bên tham gia 2.4.2. Mô hình th trư ng ñi n Hàn Qu c: th trư ng và ngư i s d ng ñi n tránh ñư c nh ng r i ro khi giá c 2.4.2.1. Các ñ c trưng cơ b n c a th trư ng ñi n Hàn Qu c: th trư ng bi n ñ ng. Không áp d ng cơ ch mua bán ñi n qua h p ñ ng PPA. Th Do ñ c ñi m c a h th ng ñi n New Zealand, các nhà máy trư ng giao ngay ñư c thi t k theo mô hình th trư ng t p trung, th y ñi n có h ch a không l n và ch u nh hư ng c a mùa khô nên chào giá theo chi phí bi n ñ i (CBP). giá th trư ng bi n ñ ng tăng r t cao trong nh ng tháng mùa khô,
13 14 hi n tư ng s d ng quy n l c th trư ng ñ nâng giá cũng x y ra t i Cho phép l a ch n m t s ñơn v phân ph i và khách hàng nh ng th i ñi m này. l n ñ hình thành th trư ng bán buôn ñi n c nh tranh thí ñi m. 2.6. Mô hình và quá trình phát tri n th trư ng bán buôn và bán 2.6.3.3. Các ñơn v m i tham gia th trư ng bán buôn ñi n l ñi n t i Vi t Nam: c nh tranh: 2.6.1. Mô hình th trư ng ñi n Vi t Nam: Đơn v v n hành th trư ng, các ñơn v kinh doanh bán buôn Các ñơn v c nh tranh trong khâu phát ñi n, bao g m ñi n. các NMĐ có công su t l p ñ t t 30MW tr lên và n i lên lư i 2.6.3.4 V n hành chính th c th trư ng bán buôn ñi n c nh ñi n Qu c gia (tr các nhà máy ñi n gió và ñi n ñ a nhi t). Đơn tranh: v mua buôn duy nh t là Công ty mua bán ñi n (EPTC. Các Cho phép các công ty phân ph i ñi n hi n thu c EVN ñư c T ng Công ty phân ph i ñi n nh n ñi n tr c ti p t lư i truy n chuy n ñ i thành các công ty ñ c l p ñ mua ñi n tr c ti p t các t i ñ bán ñi n cho khách hàng. Đơn v v n hành h th ng ñi n ñơn v phát ñi n và ngư c l i. và th trư ng ñi n (SMO - System and Market Operator) là 2.6.4. Phát tri n th trư ng bán l ñi n c nh tranh. Trung tâm Đi u ñ h th ng ñi n Qu c gia (NLDC) và các 2.6.4.1. Các ñi u ki n ñ hình thành th trư ng bán l ñi n Trung tâm Đi u ñ h th ng ñi n mi n (RLDC). C c Đi u ti t c nh tranh: Đi n l c (ERAV) là ñơn v có trách nhi m ki m tra vi c th c Thi t k th trư ng bán l ñi n c nh tranh, xây d ng cơ s h hi n các h p ñ ng mua bán ñi n, ki m tra, giám sát ho t ñ ng t ng h th ng ñi n, xây d ng khuôn kh ñi u ti t. th trư ng 2.6.4.2. V n hành thí ñi m th trư ng bán l ñi n c nh tranh: 2.6.2. Ho t ñ ng hi n t i c a th trư ng phát ñi n c nh tranh: 2.6.4.3. Các ñơn v m i tham gia th trư ng bán l ñi n c nh Th trư ng phát ñi n c nh tranh t i Vi t Nam chính th c tranh: ñi vào ho t ñ ng vào ngày 01/7/2012 sau 1 năm v n hành thí Đơn v V n hành th trư ng, t ng công ty Truy n t i ñi n và ñi m. các ñơn v kinh doanh mua bán buôn ñi n/bán l ñi n. 2.6.3. Phát tri n th trư ng bán buôn ñi n c nh tranh: 2.6.4.4. V n hành chính th c th trư ng bán l ñi n c nh 2.6.3.1. Các ñi u ki n ñ hình thành th trư ng bán buôn tranh: ñi n c nh tranh: Theo m c ñ tiêu th ñi n do C c Đi u ti t ñi n l c quy ñ nh Thi t k th trư ng bán buôn c nh tranh, xây d ng cơ s h theo l ch trình tăng d n m c ñ c nh tranh (gi m d n m c tiêu th ), t ng h th ng ñi n, xây d ng các khuôn kh ñi u ti t. các khách hàng s d ng ñi n trên toàn qu c ñư c quy n l a ch n nhà 2.6.3.2 V n hành thí ñi m th trư ng bán buôn ñi n c nh cung c p ñi n cho mình (ñơn v bán l ñi n) ho c tr c ti p mua ñi n tranh: t th trư ng.
15 16 2.6.5. Nh n xét, ñánh giá chung: 3.4. Nguyên t c tính toán chi phí phân ph i: Mô hình th trư ng phát ñi n c nh tranh v i m t ñơn v mua 3.4.1. Đơn gi n, d hi u, d th c hi n, rõ ràng minh b ch và duy nh t s thích h p v i các nư c có h th ng ñi n còn non tr , quy kh thi. mô nh , cơ s h t ng chưa ñư c hoàn thi n, h th ng t ch c cũng 3.4.2. Thu h i ñư c v n cho ngư i s h u tài s n phân ph i như h th ng pháp lu t chưa th t s hoàn ch nh, mô hình này thư ng hi n t i. ñư c áp d ng cho giai ño n ñ u khi hình thành th trư ng. Mô hình 3.4.3. Thúc ñ y s v n hành m t cách có hi u qu c a th trư ng th trư ng bán l c nh tranh thích h p v i các nư c phát tri n, h ñi n. th ng ñi n l n và tiên ti n. 3.4.4. Đưa ra phương án t i ưu v v trí xây d ng ngu n và phát tri n ph t i. CHƯƠNG 3 3.4.5. Đưa ra các tín hi u v s c n thi t ñ u tư trong lĩnh v c TÍNH TOÁN CHI PHÍ PHÂN PH I ĐI N PH C V phân ph i. V N HÀNH TH TRƯ NG BÁN BUÔN VÀ BÁN L 3.4.6. Bình ñ ng ñ i v i m i ñơn v s d ng lư i phân ph i, không ĐI N C NH TRANH phân bi t ñ i x ñ i v i khách hàng. 3.1. Ý nghĩa c a chi phí phân ph i ñ i v i th trư ng ñi n: 3.4.7. Ph i th ng nh t và không gây c n tr cho ho t ñ ng c a th Vi c tính toán chính xác chi phí phân ph i t o ñi u ki n cho trư ng ñi n. các Công ty phân ph i ñi n ñưa ra quy t ñ nh ñúng v vi c ñ u tư, là 3.5. Các thành ph n cơ b n c a chi phí phân ph i: ti n ñ ñ v n hành h th ng ñi n m t cách kinh t , t o ñi u ki n cho G m 02 thành ph n chính là chi phí ñ u n i lư i phân ph i các Công ty ñi n l c tham gia th trư ng ñi n m t cách hi u qu . và chi phí s d ng lư i phân ph i 3.2. Vai trò c a chi phí phân ph i ñ i v i th trư ng ñi n: 3.6. Phương pháp tính toán chi phí phân ph i: Trong mô th trư ng bán buôn và bán l ñi n c nh tranh, ñòi 3.6.1. Cơ s tính toán phí phân ph i ñi n: h i ph i m quy n thâm nh p cho t t c các nhà s n xu t và ngư i 3.6.2. Cách xác ñ nh chi phí phân ph i: mua, do v y chi phí phân ph i ñi n tr thành v n ñ trung tâm c a Chi phí phân ph i ñi n bình quân cho các T ng Công ty Đi n mô hình. l c ñư c xác ñ nh hàng năm theo chu kỳ tính giá 03 (ba) năm. 3.3. M c tiêu c a quá trình thi t l p chi phí phân ph i: Chi phí phân ph i năm ñ u tiên c a kỳ tính giá ( GPPN ) ñư c 3.3.1. M c tiêu v hi u qu kinh t . xác ñ nh căn c vào t ng doanh thu phân ph i - bán l ñi n cho phép 3.3.2. M c tiêu v doanh thu ñ l n. năm N c a các T ng công ty ñi n l c và t ng s n lư ng ñi n thương 3.3.3. M c tiêu v ñi u ti t m t cách có hi u qu . ph m d ki n năm N, ñư c tính theo công th c (3.1):
17 18 n LNN,i = VCSH,N,i × ROEN,i (3.6) ∑ DT PPN ,i 3.6.3.2. Phương pháp xác ñ nh chi phí v n hành và b o GPPN = i =1 DB (3.1) ATP dư ng: G PP N +1 = G PPN * (1 + CPI N +1 ) * (1 − X ) (3.2) Chi phí v n hành và b o dư ng năm N ( COM PPN ,i ) c a T ng công ty ñi n l c i ñư c xác ñ nh theo công th c (3.7): GPP N + 2 = GPPN * (1 + CPI N + 2 ) * (1 − X ) 2 (3.3) COM PPN ,i = CVLN ,i + CTLN ,i + CSCLN ,i + CMN N ,i + CK N ,i 3.6.3. Phương pháp xác ñ nh doanh thu phân ph i - bán l ñi n (3.7) cho phép: a. Phương pháp xác ñ nh t ng chi phí v t li u: - Doanh thu phân ph i-bán l ñi n cho phép c a năm ñ u tiên T ng chi phí v t li u năm N ( CVL N ,i ) ñư c xác ñ nh theo trong kỳ ñ nh giá (năm N) ñư c tính b ng t ng doanh thu phân ph i - t ng d toán chi phí v t li u cho các h ng m c thu c lư i ñi n phân bán l ñi n cho phép năm N c a các T ng công ty ñi n l c. ph i - bán l trong năm. b. Phương pháp xác ñ nh chi phí ti n lương: DTPPN ,i = CCAPPPN ,i + COM TTN ,i + CLK −1 (3.4) - T ng chi phí ti n lương CTLN ,i năm N c a T ng công ty ñi n l c i g m t ng chi phí ti n lương và các chi phí có tính ch t 3.6.3.1. Phương pháp xác ñ nh chi phí v n phân ph i - bán l lương; ñi n: c. Phương pháp xác ñ nh t ng chi phí s a ch a l n: Chi phí v n phân ph i - bán l ñi n năm N ( CCAPPN ,i ) c a T ng chi phí s a ch a l n c a T ng công ty ñi n l c trong T ng công ty ñi n l c i ñư c xác ñ nh theo công th c 3.5: năm ( C SCLN ,i ) ñư c xác ñ nh theo t ng d toán chi phí s a ch a l n CCAP PPN ,i = CKH N ,i + CLVDH N ,i + LN N ,i (3.5) cho các h ng m c ñ n h n s a ch a l n trong năm ñó. d. Phương pháp xác ñ nh t ng chi phí d ch v mua ngoài: a. T ng chi phí kh u hao tài s n c ñ nh năm N ( C KH N ,i ) - T ng chi phí d ch v mua ngoài c a năm N ( C MN ) là ñư c xác ñ nh theo quy ñ nh v th i gian s d ng và phương pháp N trích kh u hao tài s n c ñ nh quy ñ nh t i Thông tư s 203/2009/TT- t ng các chi phí cho hàng hóa, d ch v theo yêu c u do t ch c, cá nhân ngoài ñơn v th c hi n . BTC ngày 20 tháng 10 năm 2009 c a B Tài chính . e. Phương pháp xác ñ nh t ng chi phí b ng ti n khác: b. T ng chi phí lãi vay dài h n và các kho n phí ñ vay v n, ph i tr trong năm N ( C LVDH N ) ñư c xác ñ nh theo các h p ñ ng - T ng chi phí b ng ti n khác năm N ñư c xác ñ nh theo chi phí d ki n cho năm N trên cơ s các chi phí th c t th c hi n ñã tín d ng cho các tài s n lư i ñi n. ñư c cơ quan nhà nư c có th m quy n ki m tra, xác nh n. c. L i nhu n cho phép năm N ñư c xác ñ nh theo (3.6):
19 20 3.6.3.3. Xác ñ nh Lư ng chênh l ch chi phí và doanh thu CHƯƠNG 4 phân ph i - bán l ñi n: TÍNH TOÁN CHI PHÍ PHÂN PH I ĐI N CHO H TH NG Lư ng chênh l ch doanh thu phân ph i - bán l ñi n LƯ I ĐI N PHÂN PH I C A ĐI N L C ĐÔNG HÀ CLK −1 c a kỳ tính giá trư c ñư c ñi u ch nh trong t ng doanh thu phân ph i-bán l ñi n cho phép c a năm N theo công th c (3.8): 4.1. Cơ s phương pháp tính toán: CLK −1 = ∑t =0 [ DTPPt − DTPPt + SVt ] * (1 + I t ) ( 3−t ) (3.8) 2 D TH Tác gi ñã ch n cách tính toán chi phí phân ph i ñi n cho Đi n l c Đông Hà b ng cách s d ng s li u ñã thu th p ñư c t 3.6.4. Xác ñ nh h s hi u qu X: Đi n l c Đông Hà trong năm 2011 như là năm th N ñ tính toán th - H s hi u qu X ñư c xác ñ nh theo công th c (3.10): nghi m chi phí phân ph i ñi n. 2  QN + t GPPN (1 − X )t − COM PP − C DT N + t  A 4.2. Thu th p và x lý d li u v tài chính: A0 = ∑  N + t ,i  + N + 2 3 (3.10) t =0  (1 + r ) t  (1 + r )   B ng 4.2: T ng h p các h ng m c chi phí c a Đi n l c Đông Hà Nh n xét: TT H ng m c Giá tr Phương pháp này có ưu ñi m là tính toán ñơn gi n, d a trên các s li u th c t , d áp d ng. Ngoài ra phương pháp khá phù h p I Chi phí liên quan ñ n v n v i ñ c thù c a ngành ñi n Vi t Nam. 1 T ng tài s n c ñ nh hi n t i 131.110.600.000 3.7. K t lu n: 2 Giá tr ñã kh u hao tài s n c ñ nh 64.154.100.000 Qua nghiên c u, tác gi nh n th y r ng phương pháp xác 3 Giá tr kh u hao tài s n c ñ nh trong năm 11.185.549.330 ñ nh phí phân ph i theo th c t có ưu ñi m r t l n là tính toán ñơn 4 Tài s n c ñ nh tăng gi m luân chuy n -2.103.452.000 gi n, d áp d ng, ngoài ra phương pháp này khá phù h p v i ñ c thù c a ngành ñi n Vi t Nam. Tuy nhiên, d th o phương pháp tính chi 5 Giá tr ñã kh u hao tài s n luân chuy n -841.380.800 phí phân ph i này v n còn m t s ñi m nh chưa phù h p v i th c 6 Tài s n c ñ nh tăng m i 13.678.952.000 tr ng ho t ñ ng c a ngành ñi n Vi t Nam. Chi phí tr lãi vay và các kho n phí vay ñ ñ u tư 7 lư i ñi n. 840.200.000 8 T ng v n s h u tính ñ n cu i năm. 77.770.200.000 9 T su t l i nhu n trư c thu trên v n s h u 0,016 10 T ng tài s n ph c v cho ho t ñ ng phân ph i 66.965.500.000 11 T ng s n lư ng ñi n thương ph m 110.523.392
21 22 II Chi phí b ng ti n khác 5 Chi phí b o trì máy tính 34.000.456 Công tác phí 1 36.900.000 6 Các chi phí d ch v khác 10.000.000 2 Chi phí h i ngh , ti p khách 35.786.000 IV Các chi phí phát sinh 3 Chi phí ñào t o, b i dư ng cán b 16.089.990 1 Chi phí kh c ph c thiên tai 70.890.000 2 Chi phí kh c ph c hư h ng b t kh kháng 34.547.000 4 Nghiên c u khoa h c, sáng ki n c i ti n 10.000.000 3 Chi phí ngoài k ho ch 76.945.000 5 Chi phí ăn ca 320.676.000 6 Chi phí dân quân t v 5.400.000 4.2.1. Chi phí v n phân ph i ñi n: 7 Chi phí phòng cháy ch a cháy, ch ng bão l t 20.000.000 Bao g m 03 thành ph n chính sau: 4.2.1.1. Chi phí kh u hao tài s n c ñ nh. 8 B o h an toàn lao ñ ng, trang ph c làm vi c 67.576.000 4.2.1.2. Chi phí lãi vay và phí vay v n: 9 Chi phí v sinh công nghi p và môi trư ng 12.348.000 4.2.1.3. L i nhu n phân ph i ñi n: Theo th c t hi n nay, ho t ñ ng phân ph i bán l ñi n ñang 10 Chi phí nư c u ng 6.578.000 ho t Theo báo cáo ki m toán năm 2011, Đi n l c Đông Hà có t su t 11 Chi phí b i dư ng ca ñêm, ñ c h i 67.900.680 l i nhu n là 12,1% . 12 Chi phí sơ c u tai n n lao ñ ng 10.000.000 4.2.2. Chi phí v n hành và b o dư ng: 4.2.2.1. Chi Phí ti n lương: 13 Chi phí tuy n d ng lao ñ ng 5.000.000 Th c hi n theo quy ñ nh ñ nh m c lao ñ ng s n xu t, kinh 14 Chi phí hao h t nhiên li u trong ñ nh m c 12.897.000 doanh ñi n s 1004/QĐ-ĐL3-3 ngày 12 tháng 03 năm 2009 c a III Chi phí các d ch v mua ngoài Công ty Đi n l c 3 Nay là T ng Công ty Đi n l c mi n Trung. 4.2.2.2. Chi Phí v t li u: 1 Chi phí ñi n nư c 87.089.675 Ph n chi phí v t li u ñ ph c v công tác qu n lý v n hành 2 Đi n tho i, bưu phí và fax 52.079.899 theo quy ñ nh là ñư c quy t toán theo th c t nhưng không ñư c vư t 10% chi phí ti n lương nêu trên. 3 Chi phí sách báo 10.500.000 4.2.2.3. Chi phí s a ch a l n: 4 Chi phí mua b o hi m tài s n 27.098.767 Chi phí s a ch a l n ñư c l y theo s li u các công trình s a
23 24 ch a l n th c hi n th c t trong năm 2011. Chi phí phân ph i ñi n năm ñ u tiên c a 1 kỳ tính giá 157,32 4.2.2.4. Chi phí d ch v mua ngoài: Chi phí d ch v mua ngoài là t ng các chi phí cho hàng hóa, 2 Ch s giá tiêu dùng năm N+2 d ki n 0,23 d ch v theo yêu c u do t ch c, cá nhân ngoài ñơn v th c hi n. . 3 H s hi u qu 0,06 4.2.2.5. Chi phí b ng ti n khác: Chi phí b ng ti n khác ñư c T ng Công ty Đi n l c mi n 4.4. K t lu n: Trung quy ñ nh không ñư c vư t 9,4% t ng chi phí ti n lương. . Hi n nay do giá phân ph i ñi n chưa ñư c B Công Thương 4.2.2.6. Ch s giá tiêu dùng: ban hành nên chưa th so sánh ñư c tính chính xác c a k t qu tính S d ng các ch s giá tiêu dùng do T ng C c th ng kê ban toán. Tuy nhiên, n u so sánh phí phân ph i ñi n tính toán cho Đi n hành. l c Đông Hà v i v i phí truy n t i ñư c B Công thương phê duy t 4.2.2.7. M t s các s li u khác: năm 2010 là 80,4 ñ ng/kWh thì phí phân ph i ñi n cao g n g p 2 l n 4.3. K t qu tính toán: so v i phí truy n t i. Tác gi s d ng ph n m m EXCEL ñ tính toán chi phí phân ph i ñi n năm 2012 cho H th ng lư i ñi n phân ph i c a Đi n l c K T LU N VÀ KI N NGH Đông Hà v i k t qu tính toán c th như b ng 4.4. 1. K t lu n: B ng 4.4: K t qu tính toán chi phí phân ph i ñi n. Th trư ng ñi n hi n là v n ñ h t s c th i s , ñã và ñang nh n ñư c s quan tâm c a nhi u nư c trên th gi i. Th trư ng phát STT H ng m c Giá tr Chi phí phân ph i ñi n năm ñ u tiên ñi n c nh tranh t i Vi t Nam ñã chính th c ñi vào ho t ñ ng t ngày I c a kỳ tính giá 157,32 01/7/2012 sau 1 năm v n hành th nghi m . B Công Thương ñang 1 Doanh thu phân ph i ñi n c a năm N 17.387.540.029,50 ch ñ o C c Đi u ti t Đi n l c tri n khai các công tác ch ñ o c n T ng s n lư ng ñi n thương ph m d ki n thi t ñ hình thành th trư ng bán buôn ñi n vào năm 2015 và nghiên 2 năm N 110.523.392,00 Chi phí phân ph i ñi n năm N+1 c a kỳ c u ñ có th rút ng n th i ñi m v n hành th trư ng bán l ñi n c nh II tính giá 165,68 tranh trư c k ho ch ñ ra. Chi phí phân phân ph i ñi n năm ñ u tiên 1 c a kỳ tính giá 157,32 Đ ti n t i th trư ng bán l ñi n c nh tranh c n ph i có h 2 Ch s giá tiêu dùng năm N+1 d ki n 0,12 th ng văn b n quy ph m pháp lu t h t s c ch c ch vì h u h t các h s d ng ñi n v lý thuy t có th mua ñi n t b t c nhà máy nào 3 H s hi u qu 0,06 Chi phí phân ph i ñi n năm N+2 c a kỳ ho c t th trư ng giao ngay ho c t th trư ng bán buôn, bán l . III tính giá 172,75 Trong ñó, vi c nghiên c u v mô hình th trư ng và phương pháp
25 26 tính toán chi phí phân ph i ñi n là v n ñ h t s c quan tr ng. xác phí phân ph i ñi n là m t v n ñ khó khăn và r t ph c t p liên Trong lu n văn này, Tác gi ñã t p trung nghiên c u, ñ xu t quan ñ n nhi u y u t không nh ng v chuyên môn, k thu t mà còn và gi i quy t m t s v n ñ ñ ph c v vi c v n hành th trư ng bán liên quan ñ n nhi u v n ñ khác như cơ c u t ch c, m c ñ s d ng buôn và bán l ñi n c nh tranh c th như sau: d ch v c a ñơn v kinh doanh ñi n, ch s l m phát …. Vì v y ñ - Phân tích m t cách t ng quan v mô hình ho t ñ ng và cơ tăng ñ chính xác ñ i v i vi c tính toán phí phân ph i ñi n, Tác gi c u ngành ñi n Vi t Nam, phân tích ñánh giá m t s mô hình th xin ñ xu t m t s v n ñ sau: trư ng ñi n tiêu bi u trên Th gi i. - C n nghiên c u, c i t , cơ c u l i b máy t ch c c a ngành - Phân tích ho t ñ ng th trư ng ñi n c th c a m t s qu c ñi n Vi t Nam. Xây d ng cơ ch rõ ràng, h p lý ñ ñ m b o các chi gia, nh n xét, ñánh giá các ưu như c ñi m c a t ng mô hình t ñó rút phí ñ u vào ph c v cho vi c tính toán ñư c minh b ch và ñ ng nh t ra các bài h c kinh nghi m trong quá trình v n hành th trư ng ñi n. gi a t t c các ñơn v thu c EVN. Phân tích, ñánh giá các mô hình ho t ñ ng c a th trư ng ñi n ñã - H th ng văn b n pháp lý quy ñ nh và hư ng d n ñ i v i ñư c l a ch n ñ áp d ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam. vi c v n hành th trư ng bán buôn và bán l ñi n canh tranh nói - T p trung nghiên c u, trình bày phương pháp tính toán chi chung và quy ñ nh v vi c tính toán phí phân ph i ñi n nói riêng phí phân ph i ñi n d a trên d th o quy ñ nh cách tính toán chi phí chưa ñư c ban hành nhi u nên vi c tính toán còn g p nhi u h n ch , phân ph i ñi n do B Công Thương so n th o. do v y k t qu tính toán chưa ñ t ñ chính xác cao. - D a trên phương pháp tính toán ñ xu t nêu trên, Tác gi ñã - Đ y m nh công tác ñ u tư, t ng bư c chu n hóa và hoàn ng d ng ñ tính toán th nghi m chi phí phân ph i ñi n cho h thi n h th ng ñi n Vi t Nam phù h p v i mô hình th trư ng và l th ng lư i ñi n phân ph i t i Đi n l c Đông Hà - Công ty Đi n l c trình hình thành và phát tri n th trư ng ñi n l c Vi t Nam. Qu ng Tr . 3. Kh năng ng d ng c a ñ tài: - Phân tích k t qu tính toán, ñánh giá tính kh thi c a phương Đ tài ñã t p trung nghiên c u phương pháp tính chi phí phân pháp tính toán phí phân ph i ñi n ñ có th áp d ng cho th trư ng ph i ñi n và tính toán c th cho h th ng lư i ñi n phân ph i c a bán buôn và bán l ñi n c nh tranh t i Vi t Nam trong th i gian ñ n. Đi n l c Đông Hà - Công ty Đi n l c Qu ng Tr . Phương pháp tính 2. Ki n ngh : toán ñ xu t d a trên các s li u th c t ñã có t i các công ty Đi n Đ ph c v vi c v n hành th trư ng bán buôn và bán l ñi n l c, có ưu ñi m là ñơn gi n, d áp d ng và khá phù h p v i ñ c thù c nh tranh, trong ñó vi c tính toán phí phân ph i ñi n là m t trong c a ngành ñi n Vi t Nam. Do v y ñ tài có th ñư c xem xét, ng nh ng v n ñ h t s c quan tr ng, nh hư ng r t l n ñ n vi c v n d ng ñ tính toán phí phân ph i ph c v cho vi c v n hành th trư ng hành th trư ng cũng như hi u qu kinh doanh c a các ñơn v tham bán buôn và bán l ñi n c nh tranh c nh tranh d ki n ñưa vào v n gia vào ho t ñ ng c a th trư ng ñi n. Tuy nhiên vi c tính toán chính hành th nghi m trong năm 2015.