
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
19
CÁCNHÂNTỐẢNHHƯỞNG
ĐẾN QUYẾT ĐỊNH MUA SMARTPHONE CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
ỞQUẬNNINHKIỀU,THÀNHPHỐCẦNTHƠ
NguyễnVănQuẫn
7
,LêNguyễnĐoanKhôi
8
Tómtắt:Cácnhântốảnhhưởngđếnquyếtđịnhmuasmartphone,trườnghợpnghiên
cứungườitiêudùngởquậnNinhKiều,thànhphốCầnThơdựatrêncơsởthuyếtvềhành
độnghợplý,thuyếtvềhoạchđịnhhànhvivàcácthuyếtvềnhucầuđềxuấtmôhìnhgồm
8nhântố:Sựthuậntiện,Ảnhhưởngxãhội,Tínhnăngsảnphẩm,Thươnghiệu,Sựphụthuộc,
Giácả,DịchvụhậumãivàGiátrịcảmnhậncóảnhhưởngđếnquyếtđịnhmuasmartphone.
Dữ liệunghiên cứuđịnhlượngđược thu thậptừ mẫuvới140 quan sát.Kếtquả cho thấy
4 nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua smartphone gồm: Giá cả, Tính năng sử dụng,
SựthuậntiệnvàThươnghiệu.
Từkhóa:Smartphone,quyếtđịnhmua,quậnNinhKiều.
Abstract: This research was to explore the factors affecting purchase decision of
smartphone thecase ofconsumers inNinhKieu district,Can Thocity.Basedon theory of
Reasoned Action, theory of Planned Behaviour and theory of demand, the study prososed
eight factors:Convenience, SocialInfluences, ProductFeatures,Brandname,Dependency,
Price,After-salesserviceandPerceivedValueinfluenceconsumer’spurchasedecision.Data
wascollectedfromasampleof140.Theresultsshowfourfactorsaffectingpurchaseincluded
Price,ProductFeatures,Convenience,Brandname.
Keywords:Smartphone,PurchaseDecision,NinhKieuDistrict
1.CƠSỞLÝLUẬN
Quyếtđịnhmuasắmcủangườitiêudùng
Môhìnhhànhvi của ngườitiêu dùngđề xuấtrằnghành vimuahàngcủa ngườitiêu
dùngthườngtrảiqua5giaiđoạntrướcvàsaukhimuabaogồmnhậnbiếtnhucầu,tìmkiếm
thôngtin,đánhgiácáclựachọnthaythế,quyếtđịnhmuahàngvàhànhvimuahàng(Kotler
vàKeller,2012).Raquyếtđịnhcóthểđượcphânthành3loạikhácnhau,raquyếtđịnhdanh
nghĩa,ra quyếtđịnhhạnchế và raquyếtđịnhmở rộng. Đâylàsự thamgiamuahàng của
ngườitiêudùngđolường mốiquantâmhoặc quantâmđếnquá trìnhmuahàng. Raquyết
địnhdanhnghĩathườngxảyrakhingườitiêudùngmuasảnphẩmcósựthamgiathấp,chiphí
7
Tổng Giám đốc Công ty TNHH Bất động sản An Khương
8
Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trường Đại học Cần Thơ

TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
20
thấp và sản phẩm quenthuộc thường được mua. Ra quyết định hạn chế nằmgiữa việc ra
quyếtđịnhdanhnghĩavàmởrộng,liênquanđếntìmkiếmbênngoàihạnchế.Trongkhiđó
việcraquyếtđịnhmởrộngthôngthườngsẽthuộcvềsảnphẩmcósựthamgiacao;cólẽsản
phẩmđắttiềnvàsảnphẩmxalạ.Việctìmkiếmthêmthôngtinsẽcầnphảiđượcthựchiệnvà
xemxétcẩnthậncácthuộctính.Ngoàira,đốivớicácloạisảnphẩmkhácnhaucómứcđộ
thamgiakhácnhau,ngườitiêudùngcócácloạihànhviquyếtđịnhmuakhácnhau,cụthểlà
hànhvimuaphứctạp,hànhvimuagiảmbấtđồng,hànhvimuatheothóiquenvàhànhvi
muahàngđadạng.
Môhìnhnghiêncứu
Từcáchọcthuyếtvềhànhvi,tháiđộvànhucầucủaconngười,nghiêncứucácnhântố
ảnhhưởngđếnquyếtđịnhmuasmartphonecủangườitiêudùngvàcácnghiêncứucóliên
quan. Tác giả kế thừa có chọn lọc mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua
smartphonevàtừđóđềxuấtmôhìnhnghiêncứuvới8nhântố,cụthểnhưsau:(1)Sựthuận
tiện,(2)Ảnhhưởngxãhội,(3)Tínhnăngsảnphẩm,(4)Thươnghiệu,(5)Sựphụthuộc,(6)
Giá cả, (7) Dịch vụ hậu mãi và (8) Giátrị cảm nhận được xemxétlà phù hợp với đề tài
nghiêncứu.
2.GIẢTHUYẾTNGHIÊNCỨU
Sựthuậntiệnlàmộtnhântốquyếtđịnhquantrọngảnhhưởngđếnviệcmuacủangười
tiêudùng.
Ảnhhưởngxãhộiđãđượctìmthấymộtnhântốquantrọngảnhhưởngđếnviệcmua
hàng của người tiêu dùng trong nhiều nghiên cứu. Người tiêu dùng có xu hướng nhận lời
khuyên,ýkiếnvàsẽmuasmartphonetươngtựnhưbạnbèvàgiađìnhcủahọđangsửdụng.
Tínhnăngsảnphẩmlàmộtthuộctínhcủasảnphẩmđểđápứngmứcđộthỏamãnnhu
cầuvàmongmuốncủangườitiêudùng,cáchsửdụngsảnphẩm.Tínhnăngsảnphẩmbao
gồmphầncứngvàphầnmềm.Phầncứnglàmôtảchomộtthiếtbịcóthểchạmvào.
Thương hiệu là mộtnhântố quantrọngkhác ảnh hưởngđếnhànhvi muahàng của
ngườitiêudùng.
Sự phụ thuộc là xu hướng mạnh mẽ cho việc sử dụng cao liên tục, bị cuốn hút và
khôngmuốntáchrờikhỏinó(Dingetal.,2011).
Giá cả là mộttrongnhữngnhân tố quantrọngnhấtảnhhưởng đếnsự lựachọncủa
ngườitiêudùngđểmuamộtsảnphẩmhoặcnhãnhiệu.
Dịchvụhậumãi(After-Saleservice)làmộtnhântốcóthểcótácđộngđángkểđến
quyếtđịnhmuahàngvàsựhàilòngcủangườitiêudùng.
Giátrịcảmnhận(PerceivedValue-PV)Quyếtđịnhmuahàngcủakháchhàngxuất
pháttừnhậnthứccủangườitiêudùngvềnhậnthứclợiíchvàgiátrịvàđólàchìakhóaquan
trọngđểdựđoánhànhvimuahàngcủangườitiêudùng(MonroevàKrishnan,1985).

TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
21
3.PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU
Nghiên cứu định tính được sử dụng trong thảo luận chuyên gia am hiểu về công
nghệvàthịtrườngsmartphonesauđótổnghợptàiliệuđểxâydựngmôhìnhnghiêncứu
thựcnghiệmvàthangđosơbộchomôhìnhnghiêncứu.Nghiêncứuđịnhlượngthuthập
dữ liệu sử dụngqua phỏngvấn theo bảng câu hỏi soạn sẵn. Thang đo Likert 5mức độ
đượcsửdụngđểđolườngcảmnhậncủađốitượngđượckhảosát.Quytrìnhnghiêncứu
thểhiệnnhưsau:
Hình1:Quitrìnhthựchiệnnghiêncứu
PhântíchCronbach’sAlpha,EFA
Cơsởlýluận
Lư
ợ
ckh
ả
otàili
ệ
u
Nghiêncứusơbộ
Thangđo
nháp
Điềuchỉnh
Nghiêncứuchínhthức
Thangđo
chínhthức
Phântíchhồiquyđabiến
Kếtluậnvàhàmýquảntrị

TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
22
4.KẾTQUẢNGHIÊNCỨUVÀTHẢOLUẬN
Khảosátđượcthựchiệntrongtừtháng9đếntháng12năm2019tạiquậnNinhKiều,
thànhphốCầnThơ.ĐặcđiểmmẫunghiêncứuđượctómtắttheoBảng1nhưsau:
Bảng1:Cơcấumẫuđiềutra
TT Đặcđiểm Tầnsuất Tỷlệ(%) Lũykế(%)
1 Giớitính 1-Nữ 65 46,4 46,4
2-Nam 75 53,6 100,0
2 Độtuổi 1-Từ18-25tuổi 43 30,7 30,7
2-Từ26-35tuổi 59 42,1 72,9
3-Từ36-40tuổi 32 22,9 95,7
4-Trên40tuổi 6 4,3 100,0
3 Nghề
nghiệp
1-Sinhviên 34 24,3 24,3
2-CBCNV 51 36,4 60,7
3-Kinhdoanh 17 12,1 72,9
4-Laođộngtựdo 10 7,1 80,0
5-Hưutrí 10 7,1 87,1
6-Khác 18 12,9 100,0
4 Thunhập 1-Dưới5triệu/tháng 27 19,3 19,3
2-Từ5-10triệu/tháng 27 19,3 38,6
3-Từ11-15triệu/tháng 57 40,7 79,3
4-Trên15triệu/tháng 29 20,7 100,0
5 Cửahàng 1-Thếgiớidiđộng 38 27,1 27,1
2-ViễnThôngA 16 11,4 38,6
3-PhươngTùng 15 10,7 49,3
4-FPTShop 11 7,9 57,1
5-ViettelStore 21 15,0 72,1
6-Khác 39 27,9 100,0
6 Thờigian 1-Dưới1năm 15 10,7 10,7
sửdụng 2-Từ1-3năm 42 30,0 40,7
3-Trên3năm 83 59,3 100,0
Nguồn:KếtquảnghiêncứuN=140,2019

TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
23
KếtquảkiểmđịnhCronbach’sAlphađốivới8thànhphần“Quyếtđịnhmuasmartphone”
củangườitiêudùngcácbiếnđạtyêucầuvềđộtincậyđượctrìnhbàyởbảng2.
Bảng2:Cronbach’sAlphacủacáckháiniệmnghiêncứu
9
TT Thangđo Sốbiến
quansát
Cronbach’s
Alpha
Hệsốtươngquan
biếntổngnhỏnhất
1 Sựthuậntiện 4 0,821 0,594
2 Ảnhhưởngxãhội 3 0,819 0,627
3 Tínhnăngsảnphẩm 4 0,890 0,707
4 Thươnghiệu 3 0,870 0,724
5 Sựphụthuộc 2 0,630 0,470
6 Giácả 4 0,846 0,633
7 Dịchvụhậumãi 2 0,620 0,450
8 Giátrịcảmnhận 2 0,669 0,502
Tổngcộng 24 x x
Nguồn:KếtquảnghiêncứuN=140,2019
PhântíchEFAchocácbiếnđộclập
Kếtquảphântíchnhântốkhámphá(EFA)chothấy23biếnquansáttrong8nhântố
củathangđoquyếtđịnhmuasmartphone.Hệsốtảinhântốlớnhơn0,5nêncácbiếncó ý
nghĩathựctiễn.HệsốKMO=0,774>0,5.KiểmđịnhBartlettvớimứcýnghĩaSig.=0,000
chothấyrằngcácbiếnquansáttươngquanvớinhau.Tổngphươngsaitríchđạt71,189%.
ĐiểmdừngEigenvalue=1,107>1,thangđođượcchấpnhận.Dođó,6nhântốsẽđượcgiữ
lạitrongmôhìnhnghiêncứu,sửdụngtrongphântíchhồiquybộitiếptheo.Chitiếtnhưbảng
3bêndưới.
Bảng3:Kếtquảphântíchmatrậnxoaynhântố
9
Hoàng Trọng và Chu Nguyễn Mộng Ngọc (2008): α > 0,6 và hệ số tương quan giữa biến-tổng > 0,3.
TT Biến
quansát
Nhântố Quyết
địnhmua
1 2 3 4 5 6
1 PF1 0,875
2 PF4 0,864
3 PF2 0,847
4 PF3 0,775