TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
19
CÁCNHÂNTỐẢNHHƯỞNG
ĐẾN QUYẾT ĐỊNH MUA SMARTPHONE CỦA NGƯI TU NG
ỞQUẬNNINHKIỀU,THÀNHPHỐCẦNTHƠ
NguyễnVănQuẫn
7
,LêNguyễnĐoanKhôi
8

Tómtắt:Cácnhântốảnhởngđếnquyếtđịnhmuasmartphone,tnghợpnghiên
cứungườitiêudùngởquậnNinhKiều,thànhphốCầnThơdựatrêncơsởthuyếtvềhành
độnghợplý,thuyếtvềhoạchđịnhhànhvivàcthuyếtvềnhucầuđềxuấtmôhìnhgồm
8nhântố:Sựthuậntiện,Ảnhhưởngxãhội,Tínhnăngsảnphẩm,Thươnghiệu,Sựphụthuộc,
Giácả,DịchvụhậumãivàGiátrịcảmnhậncóảnhhưởngđếnquyếtđịnhmuasmartphone.
Dữ liệunghiên cứuđịnhợngđược thu thậptừ mẫuvới140 quan sát.Kếtquả cho thấy
4 nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua smartphone gồm: Giá cả, Tính năng sử dụng,
SựthuậntiệnvàThươnghiệu.
Từkhóa:Smartphone,quyếtđịnhmua,quậnNinhKiều.
Abstract: This research was to explore the factors affecting purchase decision of
smartphone thecase ofconsumers inNinhKieu district,Can Thocity.Basedon theory of
Reasoned Action, theory of Planned Behaviour and theory of demand, the study prososed
eight factors:Convenience, SocialInfluences, ProductFeatures,Brandname,Dependency,
Price,After-salesserviceandPerceivedValueinfluenceconsumer’spurchasedecision.Data
wascollectedfromasampleof140.Theresultsshowfourfactorsaffectingpurchaseincluded
Price,ProductFeatures,Convenience,Brandname.
Keywords:Smartphone,PurchaseDecision,NinhKieuDistrict
1.CƠSỞLÝLUẬN
Quyếtđịnhmuasắmcủangườitiêudùng
Môhìnhnhvi của ngườitiêu dùngđề xuấtrằnghành vimuangcủa ngườitiêu
dùngthườngtrảiqua5giaiđoạntrướcvàsaukhimuabaogồmnhậnbiếtnhucầu,tìmkiếm
thôngtin,đánhgiácáclựachọnthaythế,quyếtđịnhmuahànghànhvimuahàng(Kotler
Keller,2012).Raquyếtđịnhcóthểđượcphânthành3loạikhácnhau,raquyếtđịnhdanh
nghĩa,ra quyếtđịnhhạnchế raquyếtđịnhmở rộng. Đâylàsự thamgiamuahàng của
ngườitiêudùngđoờng mốiquantâmhoặc quantâmđếnquá trìnhmuahàng. Raquyết
địnhdanhnghĩathườngxảyrakhingườitiêudùngmuasảnphẩmcósựthamgiathấp,chiphí
7
Tổng Giám đc Công ty TNHH Bất động sản An Khương
8
Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trường Đại hc Cần Thơ
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
20
thấp và sản phẩm quenthuộc thường được mua. Ra quyết định hạn chế nằmgiữa việc ra
quyếtđịnhdanhnghĩavàmởrộng,liênquanđếntìmkiếmbênngihạnchế.Trongkhiđó
việcraquyếtđịnhmởrộngthôngthườngsẽthuộcvềsảnphẩmcósựthamgiacao;cólẽsản
phẩmđắttiềnsảnphẩmxalạ.Việctìmkiếmthêmthôngtinsẽcầnphảiđượcthựchiện
xemtcẩnthậncácthuộctính.Ngoàira,đốivớicácloạisảnphẩmkhácnhaucómứcđộ
thamgiakhácnhau,ngườitiêudùngcócácloạihànhviquyếtđịnhmuakhácnhau,cụthể
nhvimuaphứctạp,nhvimuagiảmbấtđồng,hànhvimuatheothóiquenvàhànhvi
muahàngđadạng.
Môhìnhnghiêncứu
Từcáchọcthuyếtvềhànhvi,tháiđộvànhucầucủaconngười,nghiêncứucácnhântố
ảnhhưởngđếnquyếtđịnhmuasmartphonecủangườitiêudùngcácnghiêncứucóliên
quan. Tác gi kế thừa có chọn lọc mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua
smartphonevàtừđóđềxuấtmôhìnhnghiêncứuvới8nhântố,cụthểnhưsau:(1)Sựthuận
tiện,(2)Ảnhhưởngxãhội,(3)Tínhnăngsảnphẩm,(4)Thươnghiệu,(5)Sựphụthuộc,(6)
Giá cả, (7) Dịch vụ hậu mãi và (8) Giátrị cảm nhận được xemxétlà phù hợp với đề i
nghiêncứu.
2.GIẢTHUYẾTNGHIÊNCỨU
Sựthuậntiệnmtnhântốquyếtđịnhquantrọngảnhhưởngđếnviệcmuacủangười
tiêudùng.
Ảnhhưởngxãhộiđãđượcmthấymộtnhântốquantrọngảnhhưởngđếnviệcmua
ng của người tiêu dùng trong nhiều nghiên cứu. Người tiêu dùng có xu hướng nhận lời
khuyên,ýkiếnvàsẽmuasmartphonetươngtựnhưbạnbèvàgiađìnhcủahđangsửdụng.
Tínhnăngsảnphẩmlàmộtthuộctínhcủasảnphẩmđểđápứngmứcđộthỏamãnnhu
cầuvàmongmuốncủangườitiêudùng,cáchsửdụngsảnphẩm.Tínhnăngsảnphẩmbao
gồmphầncứngvàphầnmềm.Phầncứnglàmôtảchomộtthiếtbịcóthểchạmvào.
Thương hiệu mộtnhântố quantrọngkhác ảnh hưởngđếnhànhvi muahàng của
ngườitiêudùng.
Sự phụ thuộc xu hướng mạnh mẽ cho việc sử dụng cao liên tục, bị cuốn hút và
khôngmuốntáchrờikhỏinó(Dingetal.,2011).
Giá cả mộttrongnhữngnhân tố quantrọngnhấtảnhhưởng đếnsự lựachọncủa
ngườitiêudùngđểmuamộtsảnphẩmhoặcnhãnhiệu.
Dịchvụhậumãi(After-Saleservice)làmộtnntốcóthểcótácđộngđángkểđến
quyếtđịnhmuahàngvàsựhàilòngcủanờitiêudùng.
Giátrcảmnhận(PerceivedValue-PV)Quyếtđịnhmuangcủakháchhàngxuất
pháttừnhậnthứccangườitiêudùngvnhậnthứclợiíchvàgiátrịvàđólàchìakhóaquan
trọngđểdựđoánhànhvimuahàngcủangườitiêudùng(MonroevàKrishnan,1985).
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
21
3.PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU
Nghiên cứu định tính đưc sử dụng trong thảo luận chuyên gia am hiểu v công
nghệvàthịtrườngsmartphonesauđótổnghợpiliuđểxâydựngmônhnghiêncứu
thựcnghiệmthangđosơbộchomônhnghiêncu.Nghiêncứuđnhlượngthuthp
dữ liệu sử dụngqua phỏngvấn theo bảng u hỏi soạn sẵn. Thang đo Likert 5mc độ
đượcsửdụngđểđoờngcảmnhậncủađốitưngđưckhosát.Quytnhnghncu
thểhiệnnhưsau:
Hình1:Quitrìnhthchiệnnghiêncứu
PhântíchCronbach’sAlpha,EFA
Cơsởlýluận
ckh
otàili
u
Nghiêncứusơbộ
Thangđo
nháp
Điềuchỉnh
Nghiêncứuchínhthức
Thangđo
chínhthức
Phântíchhồiquyđabiến
Kếtluậnvàhàmýquảntrị
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
22
4.KẾTQUẢNGHIÊNCỨUVÀTHẢOLUẬN
Khảosátđượcthựchiệntrongtừtháng9đếntháng12năm2019tiquậnNinhKiều,
thànhphốCầnT.ĐặcđiểmmẫunghiêncứuđượctómtắttheoBảng1nhưsau:
Bảng1:Cơcấumẫuđiềutra
TT Đặcđiểm Tầnsuất Tỷlệ(%) Lũykế(%)
1 Giớitính 1-Nữ 65 46,4 46,4
2-Nam 75 53,6 100,0
2 Độtuổi 1-Từ18-25tuổi 43 30,7 30,7
2-Từ26-35tuổi 59 42,1 72,9
3-Từ36-40tuổi 32 22,9 95,7
4-Trên40tuổi 6 4,3 100,0
3 Nghề
nghiệp
1-Sinhviên 34 24,3 24,3
2-CBCNV 51 36,4 60,7
3-Kinhdoanh 17 12,1 72,9
4-Laođộngtựdo 10 7,1 80,0
5-Hưutrí 10 7,1 87,1
6-Khác 18 12,9 100,0
4 Thunhập 1-Dưới5triệu/tháng 27 19,3 19,3
2-Từ5-10triệu/tháng 27 19,3 38,6
3-Từ11-15triệu/tháng 57 40,7 79,3
4-Trên15triệu/tháng 29 20,7 100,0
5 Cửahàng 1-Thếgiớidiđộng 38 27,1 27,1
2-ViễnThôngA 16 11,4 38,6
3-PhươngTùng 15 10,7 49,3
4-FPTShop 11 7,9 57,1
5-ViettelStore 21 15,0 72,1
6-Khác 39 27,9 100,0
6 Thờigian 1-Dưới1năm 15 10,7 10,7
sửdụng 2-Từ1-3năm 42 30,0 40,7
3-Trên3năm 83 59,3 100,0
Nguồn:KếtquảnghiêncứuN=140,2019
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
23
KếtquảkiểmđnhCronbach’sAlphađốivới8thànhphầnQuyếtđịnhmuasmartphone”
củangườitiêudùngcácbiếnđạtyêucầuvềđộtincậyđượctrìnhbàyởbảng2.
Bảng2:Cronbach’sAlphacủacáckháiniệmnghiêncứu
9
TT Thangđo Sốbiến
quansát
Cronbach’s
Alpha
Hệsốtươngquan
biếntổngnhỏnhất
1 Sựthuậntiện 4 0,821 0,594
2 Ảnhhưởngxãhội 3 0,819 0,627
3 nhnăngsảnphẩm 4 0,890 0,707
4 Thươnghiệu 3 0,870 0,724
5 Sựphụthuộc 2 0,630 0,470
6 Giácả 4 0,846 0,633
7 Dịchvụhậumãi 2 0,620 0,450
8 Giátrịcảmnhận 2 0,669 0,502
Tổngcộng 24 x x
Nguồn:KếtquảnghiêncứuN=140,2019
PhântíchEFAchocácbiếnđộclập
Kếtquảphântíchnhântốkhámphá(EFA)chothấy23biếnquansáttrong8nhântố
củathangđoquyếtđịnhmuasmartphone.Hệsốtảinhântốlớnhơn0,5ncácbiếncó ý
nghĩathựctiễn.HệsốKMO=0,774>0,5.KiểmđịnhBartlettvớimứcýnghĩaSig.=0,000
chothấyrằngcácbiếnquansáttươngquanvớinhau.Tổngphươngsaitríchđạt71,189%.
ĐiểmdừngEigenvalue=1,107>1,thangđođưcchấpnhận.Dođó,6nhântốsẽđượcgiữ
lạitrongmôhìnhnghiêncứu,sửdụngtrongphântíchhồiquybộitiếptheo.Chitiếtnhưbảng
3bêndưới.
Bảng3:Kếtquảphântíchmatrậnxoaynhântố

9
Hoàng Trng và Chu Nguyn Mng Ngc (2008): α > 0,6 và h s tương quan gia biến-tng > 0,3.
TT Biến
quansát
Nhântố Quyết
địnhmua
1 2 3 4 5 6
1 PF1 0,875
2 PF4 0,864
3 PF2 0,847
4 PF3 0,775