Nuôi ăn tĩnh mạch ở trẻ sơ sinh

NUO´I A˚N T(cid:211)NH MAˇCH S(cid:212) SINH Nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch (cid:244)ß treß s(cid:244) sinh æołi hoßi phaßi æaøp (cid:246)øng nh(cid:246)ıng ye(cid:226)u ca(cid:224)u æaºc bie(cid:228)t do nh(cid:246)ıng æaºc æie(cid:229)m rie(cid:226)ng bie(cid:228)t ve(cid:224)(cid:224) chuye(cid:229)n hoøa (cid:244)ß l(cid:246)øa tuo(cid:229)i nały, nhaÆt lał (cid:244)ß treß non thaøng. I- CH˘ (cid:209)(cid:210)NH:

 S(cid:244) sinh c(cid:246)(cid:239)c non (< 1000g), suy ho(cid:226) haÆp naºng, saŒn soøc tie(cid:224)n pha(cid:229)u vał ha(cid:228)u pha(cid:229)u caøc d(cid:242) ta(cid:228)t ba(cid:229)m sinh æ(cid:246)(cid:244)łng tie(cid:226)u hoøa (h(cid:244)ß thałnh bu(cid:239)ng, thoaøt v(cid:242) cuoÆng roÆn, teo th(cid:246)(cid:239)c quaßn ba(cid:229)m sinh...), vie(cid:226)m ruo(cid:228)t hoa(cid:239)i t(cid:246)ß,...

 Caøc be(cid:228)nh lyø khaøc khi kho(cid:226)ng the(cid:229) dung na(cid:239)p naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng toÆi thie(cid:229)u 60 kcal/kg/ngały qua æ(cid:246)(cid:244)łng mie(cid:228)ng trong th(cid:244)łi gian 3 ngały (neÆu ca(cid:226)n naºng  1800g) hoaºc 5 ngały (neÆu ca(cid:226)n naºng  1800g). II- CA(cid:217)C B(cid:214)(cid:212)(cid:217)C TH(cid:214)ˇC HIE˜N NUO´I A˚N T(cid:211)NH MAˇCH: 1. Nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch toałn pha(cid:224)n: a) Cho(cid:239)n t(cid:243)nh ma(cid:239)ch ngoa(cid:239)i bie(cid:226)n / trung ta(cid:226)m:

Ch(cid:230) nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch trung ta(cid:226)m trong tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p: + Nh(cid:246)ıng be(cid:228)nh lyø ca(cid:224)n nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch dałi ngały ( 2 tua(cid:224)n). + Ca(cid:224)n cung caÆp naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng cao nh(cid:246)ng phaßi ha(cid:239)n cheÆ d(cid:242)ch (no(cid:224)ng æo(cid:228) Glucose  12,5%).

(cid:209)a soÆ tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p be(cid:228)nh lyø cołn la(cid:239)i ch(cid:230) ca(cid:224)n nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch ngoa(cid:239)i bie(cid:226)n. Nh(cid:246)ıng æie(cid:229)m l(cid:246)u yø khi nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch ngoa(cid:239)i bie(cid:226)n: + No(cid:224)ng æo(cid:228) Glucose  12,5%. + No(cid:224)ng æo(cid:228) acid amine (AA)  2%.

b) T(cid:237)nh nhu ca(cid:224)u caøc chaÆt: b.1. Nhu ca(cid:224)u naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng: - BaØt æa(cid:224)u (cid:244)ß m(cid:246)øc toÆi thie(cid:229)u 50 Kcal/kg/ngały, taŒng da(cid:224)n æe(cid:229) æa(cid:239)t 80 - 120 kcal/kg/ngały. - Nguo(cid:224)n naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng ch(cid:237)nh phaßi æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c cung caÆp t(cid:246)ł Glucose vał lipid, t(cid:230) le(cid:228) Calo th(cid:237)ch h(cid:244)(cid:239)p lał:

Glucose:Lipid = 1:1

- 1g Glucose  4 Kcal, 1g lipid  9 Kcal, 1g AA  4 Kcal b.2. Nhu ca(cid:224)u n(cid:246)(cid:244)øc:  S(cid:244) sinh æuß thaøng:

N1 60 - 80 ml/kg N2 80 - 100 ml/kg N3 100 - 120 ml/kg  N4 120 - 150 ml/kg

 S(cid:244) sinh non thaøng:

Ca(cid:226)n naºng (gm) 1000 (cid:150) 1250 1250 (cid:150) 1500 1500 (cid:150) 1750 1750 (cid:150) 2000 N1(cid:150)2 100 90 80 80 N3 130 120 100 110 N15 (cid:150) 20 140 130 130 130 - TaŒng nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch: phototherapy (taŒng 10-20%), d(cid:242)ch maÆt the(cid:226)m (d(cid:242)ch da(cid:239) dały, tie(cid:226)u chaßy)

- Giaßm nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch (40 - 60 ml/kg/ngały): tieÆt ADH kho(cid:226)ng th(cid:237)ch h(cid:244)(cid:239)p trong caøc be(cid:228)nh lyø (cid:244)ß naıo (sanh nga(cid:239)t, xuaÆt huyeÆt naıo, vie(cid:226)m małng naıo), suy tha(cid:228)n, suy tim) b.3. Nhu ca(cid:224)u æie(cid:228)n giaßi:

 Na+: 2 -3 mEq/kg/ngały, baØt æa(cid:224)u t(cid:246)ł N2.  K+: 2 -3 mEq/kg/ngały, baØt æa(cid:224)u t(cid:246)ł N2.  Ca++: 30 - 45 mg/kg/ngały. L(cid:246)u yø: + Ch(cid:230) baØt æa(cid:224)u cho Na, K t(cid:246)ł ngały th(cid:246)ø hai sau sanh. + (cid:209)oÆi v(cid:244)øi treß non thaøng, nhu ca(cid:224)u Na+ cao h(cid:244)n so v(cid:244)øi treß æuß thaøng coø the(cid:229) taŒng æeÆn 4 - 8 mEq/kg/ngały. b.4. Dextrose:  Kh(cid:244)ßi æa(cid:224)u: 6 - 8 mg/kg/phuøt. NeÆu dung na(cid:239)p toÆt: taŒng 2mg/kg/phuøt moªi

24 gi(cid:244)ł, gi(cid:244)øi ha(cid:239)n m(cid:246)øc dung na(cid:239)p: 11-14 mg/kg/phuøt. (cid:209)aønh giaø dung na(cid:239)p Glucose: + (cid:209)(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt: 90 - 130 mg%. + (cid:209)(cid:246)(cid:244)łng nie(cid:228)u: veÆt hoaºc a(cid:226)m t(cid:237)nh.  Caøch t(cid:237)nh no(cid:224)ng æo(cid:228) Dextrose ca(cid:224)n truye(cid:224)n theo toÆc æo(cid:228) truye(cid:224)n (mg/kg/ph) vał nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch (ml/kg/ng):

- Nuo(cid:226)i aŒn baŁng æ(cid:246)(cid:244)łng t(cid:243)nh ma(cid:239)ch ngoa(cid:239)i bie(cid:226)n: no(cid:224)ng æo(cid:228) Glucose kho(cid:226)ng

ml/kg/ngały mg/kg/phuøt % Glucose Baßng t(cid:237)nh no(cid:224)ng æo(cid:228) Glucose ca(cid:224)n pha

æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c quaø 12,5g% b.5. Protein:

 BaØt æa(cid:224)u cho luøc 3 ngały tuo(cid:229)i.  No(cid:224)ng æo(cid:228) truye(cid:224)n th(cid:237)ch h(cid:244)(cid:239)p: 1 g% æoÆi treß æuß thaøng, 0,5 g% æoÆi v(cid:244)øi non thaøng, kho(cid:226)ng æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c v(cid:246)(cid:244)(cid:239)t quaø 2,5 g%.  Kh(cid:244)ßi æa(cid:224)u: 0,5 - 1 g/kg/ngały. - TaŒng da(cid:224)n 0,5 - 1 g/kg/ngały æeÆn lie(cid:224)u: 2,5 - 3 g/kg/ngały, tre(cid:226)n lie(cid:224)u nały coø the(cid:229) ga(cid:226)y toan chuye(cid:229)n hoøa, taŒng BUN, Amoniac/maøu. - (cid:209)oÆi v(cid:244)øi be(cid:228)nh nha(cid:226)n suy tha(cid:228)n, AA gi(cid:244)øi ha(cid:239)n toÆi æa (cid:244)ß m(cid:246)øc 1,5 g/kg/ngały cho æeÆn khi BUN tr(cid:244)ß ve(cid:224) b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng.  Traønh dułng AA ta(cid:239)o naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng, l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng Calories coø nguo(cid:224)n goÆc kho(cid:226)ng phaßi lał protein phaßi æuß æe(cid:229) AA to(cid:229)ng h(cid:244)(cid:239)p protein:

g protein /kg

Cal/kg kho(cid:226)ng protein (t(cid:246)ł Glucose vał Lipid) 25 35 50 70 1 1,5 2 2,5

b.6. Lipid (Lipofundine 10%, 20%):  Tuo(cid:229)i baØt æa(cid:224)u cho Lipid lał 3 ngały tuo(cid:229)i, æoÆi v(cid:244)øi treß non thaøng ne(cid:226)n muo(cid:228)n h(cid:244)n luøc 7 ngały tuo(cid:229)i.

 Lipid lał dung d(cid:242)ch æaœng tr(cid:246)(cid:244)ng, an toałn khi truye(cid:224)n t(cid:243)nh ma(cid:239)ch ngoa(cid:239)i bie(cid:226)n. Traønh pha chung v(cid:244)øi caøc dung d(cid:242)ch khaøc v(cid:236) deª ga(cid:226)y hie(cid:228)n t(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng nhuı t(cid:246)(cid:244)ng hoøa ga(cid:226)y thuye(cid:226)n taØc m(cid:244)ı. ToÆt nhaÆt ne(cid:226)n truye(cid:224)n mo(cid:228)t æ(cid:246)(cid:244)łng rie(cid:226)ng, hoaºc neÆu s(cid:246)ß du(cid:239)ng chung mo(cid:228)t æ(cid:246)(cid:244)łng t(cid:243)nh ma(cid:239)ch v(cid:244)øi ba chia, Lipid phaßi (cid:244)ß ga(cid:224)n t(cid:243)nh ma(cid:239)ch nhaÆt nhaŁm ha(cid:239)n cheÆ th(cid:244)łi gian tieÆp xuøc v(cid:244)øi caøc dung d(cid:242)ch khaøc.

 Kh(cid:244)ßi æa(cid:224)u: 0,5 - 1 g/kg/ngały (5 - 10 ml/kg/ngały Lipofundine 10%). NeÆu dung na(cid:239)p toÆt: taŒng da(cid:224)n 0,5 g/kg æoÆi v(cid:244)øi treß æuß thaøng vał 0,25 g/kg æoÆi v(cid:244)øi treß non thaøng moªi ngały cho æeÆn lie(cid:224)u toÆi æa lał 3 g/kg/ngały. Truye(cid:224)n cha(cid:228)m trong th(cid:244)łi gian 12 - 18 gi(cid:244)ł (dułng b(cid:244)m tie(cid:226)m t(cid:246)(cid:239) æo(cid:228)ng) ca(cid:224)n dałnh mo(cid:228)t khoaßng th(cid:244)łi gian troÆng (6 - 8 gi(cid:244)ł) æe(cid:229) æaønh giaø æo(cid:228) dung na(cid:239)p Lipid. + Kho(cid:226)ng dung na(cid:239)p lipid: sau 6 -8 gi(cid:244)ł æaı ng(cid:246)ng truye(cid:224)n Lipid, huyeÆt t(cid:246)(cid:244)ng vaªn cołn mału æu(cid:239)c nh(cid:246) s(cid:246)ıa hoaºc triglyceride/maøu  200 mg%, trong tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p nały ca(cid:224)n giaßm lie(cid:224)u lipid. + Treß coø ca(cid:226)n naºng raÆt thaÆp hoaºc s(cid:244) sinh nhieªm trułng th(cid:246)(cid:244)łng kho(cid:226)ng dung na(cid:239)p v(cid:244)øi lie(cid:224)u toÆi æa cußa lipid. + Dung d(cid:242)ch lipid 20% dung na(cid:239)p toÆt h(cid:244)n dung d(cid:242)ch 10% (do t(cid:230) le(cid:228) phospholipid/triglyceride th(cid:237)ch h(cid:244)(cid:239)p h(cid:244)n æoÆi v(cid:244)øi s(cid:244) sinh)  Truye(cid:224)n Lipid coø the(cid:229) lałm giaßm gaØn keÆt bilirubin, ch(cid:246)øc naŒng tie(cid:229)u ca(cid:224)u, ca(cid:224)n l(cid:246)u yø:

+ NeÆu coø taŒng bilirubin giaøn tieÆp v(cid:246)(cid:244)(cid:239)t quaø 1/2 ng(cid:246)(cid:244)ıng thay maøu: lie(cid:224)u lipid toÆi æa phaßi d(cid:246)(cid:244)øi 1 g/kg/ngały. + ChoÆng ch(cid:230) æ(cid:242)nh: suy gan hoaºc roÆi loa(cid:239)n æo(cid:226)ng maøu do nguye(cid:226)n nha(cid:226)n khaøc. b.7. Vitamine vał caøc yeÆu toÆ vi l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng:

Vitamine vał yeÆu toÆ vi l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng ch(cid:230) coø ch(cid:230) æ(cid:242)nh trong nh(cid:246)ıng be(cid:228)nh lyø ca(cid:224)n nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch dałi ngały ( 2 tua(cid:224)n).Trong nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch ngaØn ngały, caøc chaÆt nały coø the(cid:229) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c bo(cid:229) sung qua æ(cid:246)(cid:244)łng mie(cid:228)ng trong giai æoa(cid:239)n sau. c) Tr(cid:236)nh t(cid:246)(cid:239) th(cid:246)(cid:239)c hie(cid:228)n khi nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch:

1. T(cid:237)nh l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch to(cid:229)ng co(cid:228)ng cung caÆp qua nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch: To(cid:229)ng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch = Nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch/ngały - D(cid:242)ch truye(cid:224)n khaøc (pha thuoÆc,...) 2. T(cid:237)nh l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng Lipid ca(cid:224)n truye(cid:224)n, tr(cid:246)ł the(cid:229) t(cid:237)ch Lipid khoßi to(cid:229)ng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch 3. T(cid:237)nh no(cid:224)ng æo(cid:228) Dextrose. 4. T(cid:237)nh l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng protein. 5. T(cid:237)nh nhu ca(cid:224)u æie(cid:228)n giaßi. 6. T(cid:237)nh l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng kcal/kg/ngały æa(cid:239)t æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c.

2. Nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch mo(cid:228)t pha(cid:224)n:  Ch(cid:230) æ(cid:242)nh: + Giai æoa(cid:239)n chuye(cid:229)n tieÆp t(cid:246)ł nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch toałn pha(cid:224)n sang nuo(cid:226)i aŒn qua æ(cid:246)(cid:244)łng mie(cid:228)ng. + Nuo(cid:226)i aŒn æ(cid:246)(cid:244)łng mie(cid:228)ng nh(cid:246)ng kho(cid:226)ng æaßm baßo cung caÆp æuß naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng

ca(cid:224)n thieÆt.  Thałnh pha(cid:224)n:

+ S(cid:246)ıa: nhoß gio(cid:239)t qua oÆng tho(cid:226)ng da(cid:239) dały. + Dung d(cid:242)ch truye(cid:224)n t(cid:243)nh ma(cid:239)ch æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c cho(cid:239)n l(cid:246)(cid:239)a lał lipid, ch(cid:230) bo(cid:229) sung dung d(cid:242)ch Glucose vał æie(cid:228)n giaßi khi to(cid:229)ng the(cid:229) t(cid:237)ch s(cid:246)ıa vał lipid ch(cid:246)a æuß nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch trong ngały. + Caøch t(cid:237)nh nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch vał naŒng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) tre(cid:226)n.

III- THEO DO(cid:213)I BE˜NH NHA´N NUO´I A˚N T(cid:211)NH MAˇCH: 1. La(cid:226)m sałng:

Ca(cid:226)n naºng, L(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch nha(cid:228)p - xuaÆt / moªi ngały Vołng æa(cid:224)u, chie(cid:224)u cao/ moªi tua(cid:224)n

2. Ca(cid:228)n la(cid:226)m sałng:  Maøu:

- (cid:209)(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt, ion æo(cid:224)/ moªi ngały/ 1-2 ngały æa(cid:224)u, sau æoø 2 la(cid:224)n/tua(cid:224)n. - Hb/maøu, (cid:209)a(cid:239)m/maøu, Triglyceride Cholesterol, BUN, Bilirubin, Transaminase, pheÆt maøu, kh(cid:237) maøu moªi 1-2 tua(cid:224)n 1 la(cid:224)n.  N(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u: (cid:209)(cid:246)(cid:244)łng nie(cid:228)u moªi ngały/1-2 ngały æa(cid:224)u hoaºc khi taŒng no(cid:224)ng æo(cid:228) Glucose truye(cid:224)n.

M(cid:246)øc æo(cid:228) ch(cid:246)øng c(cid:244)ø I Cochrane II Arch.Dis.Child EBM - Royal Princes Alfred Hospital

VaÆn æe(cid:224) Nuo(cid:226)i aŒn TM coø ch(cid:230) æ(cid:242)nh cho treß s(cid:244) sinh nhe(cid:239) ca(cid:226)n trong vałi ngały æa(cid:224)u sau sinh. Cho aŒn s(cid:246)ıa t(cid:246)łng l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng nhoß song song v(cid:244)øi nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch giuøp treß dung na(cid:239)p nhanh h(cid:244)n, s(cid:244)øm h(cid:244)n khi chuye(cid:229)n sang dinh d(cid:246)(cid:244)ıng qua æ(cid:246)(cid:244)łng tie(cid:226)u hoøa vał taŒng ca(cid:226)n toÆt h(cid:244)n so v(cid:244)øi ch(cid:230) nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch æ(cid:244)n thua(cid:224)n.