Rối loạn nước và điện giải ở trẻ sơ sinh

RO`I LOAˇN N(cid:214)(cid:212)(cid:217)C VA(cid:216) (cid:209)IE˜N GIA(cid:219)I (cid:212)(cid:219) TRE(cid:219) S(cid:212) SINH

I. NHU CA(cid:192)U N(cid:214)(cid:212)(cid:217)C VA(cid:216) (cid:209)IE˜N GIA(cid:219)I (cid:212)(cid:219) TRE(cid:219) S(cid:212) SINH:

Nguye(cid:226)n taØc æe(cid:224)u tr(cid:242) roÆi loa(cid:239)n n(cid:246)(cid:244)øc vał æie(cid:228)n giaßi treß s(cid:244) sinh gioÆng nh(cid:246) (cid:244)ß treß l(cid:244)øn, ngoa(cid:239)i tr(cid:246)ł vałi æaºc æie(cid:229)m khaøc nh(cid:246) n(cid:246)(cid:244)øc maÆt kho(cid:226)ng nha(cid:228)n bieÆt, ch(cid:246)øc naŒng tha(cid:228)n, vai troł cußa he(cid:228) tha(cid:224)n kinh (cid:150) no(cid:228)i tieÆt trong æie(cid:224)u hoła n(cid:246)(cid:244)øc vał æie(cid:228)n giaßi.

1. Nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch hałng ngały: xem phaøc æo(cid:224) nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch s(cid:244) sinh 2. L(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch maÆt:  MaÆt n(cid:246)(cid:244)øc kho(cid:226)ng nha(cid:228)n bieÆt

YeÆu toÆ TaŒng tha(cid:226)n nhie(cid:228)t (cho moªi æo(cid:228) > 380C) Warmer ChieÆu æełn TaŒng va(cid:228)n æo(cid:228)ng, khoøc TaŒng the(cid:226)m (% nhu ca(cid:224)u d(cid:242)ch) 15 50 30 (cid:150) 50 70

 MaÆt do no(cid:226)n oøi, daªn l(cid:246)u, tie(cid:226)u chaßy, khoang th(cid:246)ø ba: theo l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch maÆt. 3. (cid:209)ie(cid:228)n giaßi (cid:209)ie(cid:228)n giaßi ca(cid:224)n buł = Nhu ca(cid:224)u æie(cid:228)n giaßi + l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng æie(cid:228)n giaßi thieÆu

 Nhu ca(cid:224)u æie(cid:228)n giaßi: xem phaøc æo(cid:224) nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch s(cid:244) sinh  (cid:209)ie(cid:228)n giaßi thieÆu do maÆt n(cid:246)(cid:244)øc: SoÆ mEq Na+ vał K+ ca(cid:224)n buł cho moªi 100 ml d(cid:242)ch thieÆu theo co(cid:226)ng th(cid:246)øc (1) sau: Na+ thieÆu = K+ thieÆu = [(0,7x140) (cid:150) Na+

x (0,7 - % maÆt n(cid:246)(cid:244)øc)] / 2

Bn

- V(cid:237) du(cid:239): MaÆt n(cid:246)(cid:244)øc 10% Natri

(cid:209)aœng tr(cid:246)(cid:244)ng (cid:214)u tr(cid:246)(cid:244)ng Nh(cid:246)(cid:244)(cid:239)c tr(cid:246)(cid:244)ng 140 153 127 L(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng Na+ thieÆu (mEq/100ml) 7 3 11 L(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng K+ thieÆu (mEq/100ml) 7 3 11 - Th(cid:244)łi gian buł l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng æie(cid:228)n giaßi thieÆu: Buł Na+ trong 24 gi(cid:244)ł; Buł K+: 48 (cid:150) 72 gi(cid:244)ł.  (cid:209)ie(cid:228)n giaßi thieÆu theo loa(cid:239)i d(cid:242)ch daªn l(cid:246)u: L(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng æie(cid:228)n giaßi ca(cid:224)n buł the(cid:226)m cho moªi 100 ml d(cid:242)ch daªn l(cid:246)u Loa(cid:239)i d(cid:242)ch (moªi 100ml) Na+ (mEq)

D(cid:242)ch da(cid:239) dały D(cid:242)ch ruo(cid:228)t non D(cid:242)ch ma(cid:228)t Daªn l(cid:246)u hoªng trałng Trong pha(cid:226)n tie(cid:226)u chaßy D(cid:242)ch naıo tußy 20 - 80 100 - 140 120 - 140 45 - 135 10 - 90 130 - 150 K+ (mEq) 5 - 20 5 - 15 5 - 15 3 - 15 10 - 80 2 - 5 CL- (mEq) 100 - 150 90 - 120 90 - 120 20 - 120 10 - 110 110 - 130

II. (cid:209)A(cid:217)NH GIA(cid:217) CA´N BA¨NG RO`I LOAˇN N(cid:214)(cid:212)(cid:217)C (cid:209)IE˜N GIA(cid:219)I

1. Be(cid:228)nh s(cid:246)ß: me(cid:239) dułng Oxytocine, l(cid:244)(cid:239)i tie(cid:229)u, truye(cid:224)n d(cid:242)ch nh(cid:246)(cid:244)(cid:239)c tr(cid:246)(cid:244)ng. 2. Khaøm la(cid:226)m sałng:

 Ca(cid:226)n naºng hałng ngały (Kho(cid:226)ng phaßn aßnh l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng n(cid:246)(cid:244)øc maÆt trong lołng ma(cid:239)ch).  T(cid:236)m daÆu hie(cid:228)u maÆt n(cid:246)(cid:244)øc:

+ MaÆt n(cid:246)(cid:244)øc naºng: da a(cid:229)m la(cid:239)nh, ma(cid:239)ch nhe(cid:239), tim nhanh, th(cid:244)łi gian phu(cid:239)c ho(cid:224)i mału da > 3 gia(cid:226)y, thoøp loım, maØt truıng, nie(cid:226)m ma(cid:239)c kho(cid:226), daÆu veøo da maÆt cha(cid:228)m, tie(cid:229)u (cid:237)t. + Coø daÆu maÆt n(cid:246)(cid:244)øc: maØt truıng, thoøp loım, nie(cid:226)m ma(cid:239)c kho(cid:226), daÆu veøo da maÆt cha(cid:228)m, tie(cid:229)u (cid:237)t, tim nhanh

 DaÆu hie(cid:228)u d(cid:246) n(cid:246)(cid:244)øc: phuł, gan to, taŒng ca(cid:226)n hoaºc kho(cid:226)ng su(cid:239)t ca(cid:226)n sinh lyø. L(cid:246)u yø tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p phuł do taøi pha(cid:226)n boÆ d(cid:242)ch, the(cid:229) t(cid:237)ch lołng ma(cid:239)ch b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng hoaºc giaßm.  Tri giaøc, co gia(cid:228)t, suy ho(cid:226) haÆp, suy tim, tru(cid:239)y ma(cid:239)ch 3. Caøc xeøt nghie(cid:228)m ca(cid:224)n lałm:

 Hct, Dextrostix, (cid:209)(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt, Ion æo(cid:224): Na, K, Ca, Cl, Mg.  Kh(cid:237) maøu: maÆt n(cid:246)(cid:244)øc naºng  Ch(cid:246)øc naŒng tha(cid:228)n: maÆt n(cid:246)(cid:244)øc naºng hoaºc coø daÆu hie(cid:228)u thie(cid:229)u nie(cid:228)u

III. (cid:209)IE(cid:192)U CH˘NH RO`I LOAˇN N(cid:214)(cid:212)(cid:217)C - (cid:209)IE˜N GIA(cid:219)I: A. RoÆi loa(cid:239)n n(cid:246)(cid:244)øc æie(cid:228)n giaßi coø Natri maøu b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng

MaÆt n(cid:246)(cid:244)øc æaœng tr(cid:246)(cid:244)ng Phaªu thua(cid:228)t lo(cid:224)ng ng(cid:246)(cid:239)c,

Nguye(cid:226)n nha(cid:226)n / yeÆu toÆ nguy c(cid:244) daªn l(cid:246)u da(cid:239) dały, naıo thaÆt, maÆt vało khoang th(cid:246)ø 3: VPM, h(cid:244)ß thałnh bu(cid:239)ng, thoaøt v(cid:242) roÆn.

Phuł Truye(cid:224)n d(cid:242)ch æie(cid:228)n giaßi, æa(cid:239)i pha(cid:226)n t(cid:246)ß. Suy tim. Nhieªm trułng huyeÆt Lie(cid:228)t tha(cid:224)n kinh c(cid:244). Phuł toałn tha(cid:226)n, quanh hoÆc maØt, chi, taŒng ca(cid:226)n, Gan to

La(cid:226)m sałng Ca(cid:228)n la(cid:226)m sałng (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242)

Ha(cid:239)n cheÆ d(cid:242)ch vał muoÆi: 50 (cid:150) 70% nhu ca(cid:224)u. NTH: kho(cid:226)ng ne(cid:226)n gi(cid:244)øi ha(cid:239)n d(cid:242)ch, kho(cid:226)ng dułng l(cid:244)(cid:239)i tie(cid:229)u, æie(cid:224)u tr(cid:242) NN Treß raÆt nhe(cid:239) ca(cid:226)n. Su(cid:239)t ca(cid:226)n, veøo da maÆt cha(cid:228)m, tim nhanh, giaßm huyeÆt aøp, giaßm the(cid:229) t(cid:237)ch n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u, TaŒng BUN, FeNa < 1%, toan chuye(cid:229)n hoaø. SoÆc: NS hoaºc LR 10 (cid:150)20 ml/kg/30 phuøt Kho(cid:226)ng soÆc: buł ‰ l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch thieÆu trong 8 gi(cid:244)ł æa(cid:224)u, ‰ l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng cołn la(cid:239)i trong 16 gi(cid:244)ł keÆ. Buł æie(cid:228)n giaßi theo co(cid:226)ng th(cid:246)øc (1).

B. RoÆi loa(cid:239)n n(cid:246)(cid:244)øc æie(cid:228)n giaßi coø ha(cid:239) Natri maøu: (< 130 mEq/l) Ca(cid:224)n loa(cid:239)i nguye(cid:226)n nha(cid:226)n ha(cid:239) Natri maøu giaß nh(cid:246): TaŒng Lipid maøu, taŒng osmol maøu.

the(cid:229) t(cid:237)ch

Nguye(cid:226)n nha(cid:226)n/ YeÆu toÆ nguy c(cid:244) TaŒng d(cid:242)ch ngoa(cid:239)i bało NTH, sau gæ vie(cid:226)m ruo(cid:228)t hoa(cid:239)i t(cid:246)ß, Suy tim, Daªn l(cid:246)u ba(cid:239)ch huyeÆt baÆt th(cid:246)(cid:244)łng, Lie(cid:228)t tha(cid:224)n kinh c(cid:244).

the(cid:229) TaŒng ca(cid:226)n, phuł, t(cid:237)ch the(cid:229) giaßm n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u

La(cid:226)m sałng Ca(cid:228)n la(cid:226)m sałng

(cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242)

Giaßm the(cid:229) t(cid:237)ch d(cid:242)ch ngoa(cid:239)i bało L(cid:244)(cid:239)i tie(cid:229)u, Treß raÆt nhe(cid:239) ca(cid:226)n, Be(cid:228)nh lyø th(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng tha(cid:228)n, oÆng tha(cid:228)n MaÆt qua da(cid:239) dały ruo(cid:228)t, maÆt vało khoang th(cid:246)ø 3: da b(cid:242) bong troøc, gæ æa(cid:224)u vie(cid:226)m ruo(cid:228)t hoa(cid:239)i t(cid:246)ß Su(cid:239)t ca(cid:226)n, neÆp veøo da maÆt cha(cid:228)m, tim nhanh, giaßm t(cid:237)ch n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u TaŒng toan BUN, chuye(cid:229)n hoøa, taŒng t(cid:230) tro(cid:239)ng n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u, t(cid:230) le(cid:228) FeNa thaÆp SoÆc: NS hoaºc LR 10 (cid:150) 20 ml/kg/30 phuøt Kho(cid:226)ng soÆc: buł ‰ l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng d(cid:242)ch thieÆu trong 8 gi(cid:244)ł æa(cid:224)u, ‰ l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng cołn la(cid:239)i trong 16 gi(cid:244)ł keÆ. Buł æie(cid:228)n giaßi theo co(cid:226)ng th(cid:246)øc (1)

The(cid:229) t(cid:237)ch ngoa(cid:239)i bało b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng D(cid:246) d(cid:242)ch, SIADH (æau, dułng thuoÆc ga(cid:226)y nghie(cid:228)n, xuaÆt huyeÆt trong naıo thaÆt, sanh nga(cid:239)t, trałn pho(cid:229)i, kh(cid:237) małng tho(cid:226)ng kh(cid:237) aøp l(cid:246)(cid:239)c d(cid:246)(cid:244)ng) taŒng ca(cid:226)n SIADH: kełm phuł, kho(cid:226)ng giaßm the(cid:229) t(cid:237)ch n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u tro(cid:239)ng t(cid:230) TaŒng osmol n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u TaŒng taŒng tie(cid:229)u, n(cid:246)(cid:244)øc BUN, FeNa thaÆp, Creatinine  (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) nguye(cid:226)n nha(cid:226)n. Ha(cid:239)n cheÆ n(cid:246)(cid:244)øc: 50 (cid:150) 70% nhu ca(cid:224)u. L(cid:244)(cid:239)i tie(cid:229)u: Furosemide 1mg/kg (TM) Buł l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng Na thieÆu: theo co(cid:226)ng th(cid:246)øc (2) Natri maøu < 120 mEq/l hoaºc coø trie(cid:228)u ch(cid:246)øng tha(cid:224)n kinh, co gia(cid:228)t: dułng l(cid:244)(cid:239)i tie(cid:229)u Furosemide 1mg/kg (TM) + buł Natri 3% 6 (cid:150) 9ml/kg/ gi(cid:244)ł. Natri maøu >120 mEq/l vał kho(cid:226)ng coø tha(cid:224)n ch(cid:246)øng trie(cid:228)u kinh: ha(cid:239)n cheÆ d(cid:242)ch: 50 (cid:150) 70% nhu ca(cid:224)u.

BN )

Co(cid:226)ng th(cid:246)øc (2): mEq Na+ thieÆu = 0,7 x ca(cid:226)n naºng(kg) x (135 (cid:150) Na+ Buł 2/3 l(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng thieÆu trong ngały æa(cid:224)u; 1/3 cołn la(cid:239)i trong ngały sau. C. RoÆi loa(cid:239)n n(cid:246)(cid:244)øc æie(cid:228)n giaßi coø taŒng Natri maøu: Kho(cid:226)ng ne(cid:226)n ha(cid:239) Na maøu quaø nhanh > 10mEq/ngały.

Nguye(cid:226)n nha(cid:226)n

La(cid:226)m sałng The(cid:229) t(cid:237)ch d(cid:242)ch ngoa(cid:239)i bało b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng hoaºc giaßm Treß raÆt nhe(cid:239) ca(cid:226)n Da b(cid:242) to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng ThieÆu ADH th(cid:246)ø phaøt Su(cid:239)t ca(cid:226)n, tim nhanh, ha(cid:239) huyeÆt aøp, giaßm the(cid:229) t(cid:237)ch n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u TaŒng the(cid:229) t(cid:237)ch d(cid:242)ch ngoa(cid:239)i bało Nha(cid:228)p nhie(cid:224)u d(cid:242)ch (cid:246)u tr(cid:246)(cid:244)ng hoaºc æaœng tr(cid:246)(cid:244)ng. TaŒng ca(cid:226)n, phuł. Nh(cid:242)p tim, huyeÆt aøp, the(cid:229) t(cid:237)ch n(cid:246)(cid:244)øc

Ca(cid:228)n la(cid:226)m sałng T(cid:230) tro(cid:239)ng n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u taŒng hoaºc giaßm, toan chuye(cid:229)n hoøa

(cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) tie(cid:229)u, vał t(cid:230) tro(cid:239)ng n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u coø the(cid:229) b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng FeNa taŒng Giaßm muoÆi, Giaßm d(cid:242)ch. SoÆc: NS hoaºc LR 10 (cid:150)20 ml/kg/30 phuøt Kho(cid:226)ng soÆc: buł n(cid:246)(cid:244)øc theo CT (3) Buł æie(cid:228)n giaßi theo co(cid:226)ng th(cid:246)øc (1).

BN (cid:150) 1)

Co(cid:226)ng th(cid:246)øc (3): L(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng n(cid:246)(cid:244)øc thieÆu = 0,7 x ca(cid:226)n naºng(kg) x (135 / Na+ D. (cid:209)ie(cid:224)u ch(cid:230)nh Kali maøu:

TaŒng Kali maøu (> 6mEq/l)

Nguye(cid:226)n nha(cid:226)n / yeÆu toÆ nguy c(cid:244) La(cid:226)m sałng Ca(cid:228)n la(cid:226)m sałng Ha(cid:239) Kali maøu (< 3mEq/l) Daªn l(cid:246)u da(cid:239) dały, ruo(cid:228)t Dułng l(cid:244)(cid:239)i tie(cid:229)u keøo dałi Be(cid:228)nh lyø oÆng tha(cid:228)n RoÆi loa(cid:239)n nh(cid:242)p tim, lie(cid:228)t ruo(cid:228)t (cid:209)ie(cid:228)n ta(cid:226)m æo(cid:224): soøng U, QT keøo dałi

(cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242)

Hußy mo(cid:226). Suy tha(cid:228)n, thie(cid:229)u nie(cid:228)u, ha(cid:239) natri maøu, sinh th(cid:246)(cid:244)(cid:239)ng tha(cid:228)n ba(cid:229)m sinh. MaÆt n(cid:246)(cid:244)øc, ca(cid:226)n naºng < 1500g, truye(cid:224)n maøu, thay maøu RoÆi loa(cid:239)n nh(cid:242)p tim, roÆi loa(cid:239)n huyeÆt æo(cid:228)ng, soÆc. ECG: soøng T cao, soøng P xe(cid:239)p, PR taŒng, QRS ro(cid:228)ng, cha(cid:228)m nh(cid:242)p, nhanh thaÆt, rung thaÆt. Kayexalate: 1g/kg, pha 0,5 g/ml n(cid:246)(cid:244)øc muoÆi sinh lyø hoaºc n(cid:246)(cid:244)øc caÆt / qua ha(cid:228)u mo(cid:226)n, th(cid:244)łi gian 30 phuøt. Calcium Gluconate 10% 1 - 2 ml/kg IV. Natribicarbonate 4,2% 1 - 2 mEq/kg IV. Glucose/Insuline (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) nguye(cid:226)n nha(cid:226)n Buł K+: 2 (cid:150) 4 mEq/kg/ngały (no(cid:224)ng æo(cid:228) K+ < 40mEq/l; toÆc æo(cid:228) < 0,3 mEq/kg/g)