SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIÚP
HỌC SINH LỚP 3 VẼ TỐT HÌNH
DÁNG NGƯỜI
A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Giáo dục tiểu học là bậc tiểu học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc
dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và
thể chất của trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện
nhân cách con người Việt Nam.
Trong trường Tiểu học, song song với việc học tập các môn học khoa
học tự nhiên và xã hội thì môn Mỹ thuật là một môn học không kém phần
quan trọng. Môn Mỹ thuật rèn luyện cho các em có tâm hồn thẩm mỹ về bản
chất con người. Quy luật cái đẹp luôn gắn liền với giác quan thẩm mỹ. Thông
qua đó, các em biểu hiện thái độ đánh giá, nhận xét các hiện thực trong xã hội
góp phần làm phong phú hiện thực cuộc sống, trao dồi và phát huy nghệ thuật
mỹ thuật một cách khoa học.
Học mỹ thuật là mang lại cho các em niềm vui, phát triển khả năng
nhận thức thẩm mỹ về hiện thực khách quan trong tự nhiên, trong xã hội biến
cái đẹp ấy thành cái đẹp chủ quan qua sự thể hiện nhận thức thẫm mỹ của
mình. Môn học Mỹ thuật là cầu nối để học sinh nhận thức thẩm mỹ hiện thực
và thể hiện nhận thức thẩm mỹ của mình, làm cho các em say mê hứng thú
đón nhận cái đẹp từ bên ngoài lẫn bên trong.
Để giúp học sinh hoàn thành và phát triển toàn diện ngay từ những năm
học ở bậc tiểu học, với môn học này giáo viên và học sinh cùng nhau dạy tốt
và học tốt thì mới có được kết quả như mong muốn. Sau bảy năm cải cách,
chương trình ở phân môn Mỹ thuật đã giúp các em làm quen với những đường
nét, màu sắc một cách vô tư, hồn nhiên và thể hiện sự thơ ngây của mình vào
những bức tranh. Để phát hiện những tài năng, bên cạnh sự hiểu biết về mỹ
thuật, giáo viên có những hoạt động tích cực sáng tạo nhằm gây nguồn cảm
hứng cho các em học mỹ thuật nhất là với các em có năng khiếu. Một bức
tranh đẹp có nhiều yếu tố quyết định như: Bố cục, màu sắc, đường nét. Trong
đó, nét vẽ rất ngây thơ, hồn nhiên của các em làm cho bức tranh sinh động,
ngộ nghĩnh. Những hình vẽ đó thể hiện cảm nhận của các em về cuộc sống
xung quanh mình..
Sau một thời gian giảng dạy, nhận thấy các em còn yếu về cách nắm bắt
hình dáng người, đây là hình ảnh chính để tạo cho bức tranh đề tài thêm sinh
động. Trên cơ sở đó, xuất phát từ mong muốn những giờ dạy Mỹ thuật của
mình sẽ mang lại niểm say mê và sự sáng tạo của học sinh, tôi đã chọn đề tài
sáng kiến kinh nghiệm: “Một số phương pháp giúp học sinh lớp 3 vẽ tốt
hình dáng người”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lí luận:
Mỹ thuật là môn học chính khóa trong chương trình Giáo dục tiểu học.
Môn học này rất cần thiết đối với học sinh bậc tiểu học, nó cung cấp cho các
em những hiểu biết cơ bản về cái đẹp trong cuộc sống mà con người có thể tác
động đến và điều khiển chúng phục vụ lợi ích cho mình. Ngoài ra các em còn
trang bị những kiến thức cơ bản nhất về nghệ thuật tạo hình, trên cơ sở đó biết
vận dụng vào cuộc sống hàng ngày, góp phần vào mục tiêu đào tạo con người
trong thời đại mới.
Giáo dục và rèn luyện cho học sinh yêu thích học môn mỹ thuật nhằm
cho trẻ phát triển toàn diện các kiến thức về tài, đức, mỹ, dục. Trong đó “mỹ”
là môn học trừu tượng không phải ai cũng cảm nhận được và đúng cái
đẹp.Cho nên việc trang bị cho các em hiểu đúng nghĩa về môn Mỹ thuật là
phải rèn luyện cho học sinh một kiến thức thẩm mỹ.
2. Cơ sở thực tiễn:
Xuất phát từ sự say mê cái đẹp trong hội hoạ, cái đẹp trong tâm hồn của
mỗi con người, trong tự nhiên ngoài xã hội, như say mê vị ngọt của quả, vị
thơm của hoa, vị men nồng say của muôn vàng cái đẹp, những nghệ thuật độc
đáo của các nước có nền văn minh trên thế giới đã trở thành thần tượng khắc
sâu vào tiềm thức của tôi.
Việt Nam ta từ thời đồ cổ đã cho ta thấy được một bề dày của nền mỹ
thuật nước nhà về nghệ thuật điêu khắc tượng, hình vẽ những dáng người trên
các công trình mỹ thuật. Để tiếp bước và phát huy những gì mà tôi đã mơ ước
học trò của mình sẽ trở thành những nghệ sĩ trong tương lai. Chính vì vậy mà
tôi chọn đề tài này hướng cho học sinh một số phương pháp và kỹ năng khi vẽ
hình dáng người trong tranh.
Dạy Mỹ thuật là tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen với cái
đẹp của thiên nhiên… và các tác phẩm nghệ thuật. Theo những vấn đề chung
về dạy học môn Mỹ thuật là cung cấp kiến thức ban đầu về mỹ thuật và hình
thành các kỹ năng cần thiết để học sinh hoàn thành được các bài tập trong
chương trình. Tạo không khí học tập thật nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn, gây
hứng thú cho học sinh. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần gợi ý để học
sinh tích cực đóng góp ý kiến, tổ chức các hoạt động theo nhóm để các em có
dịp thảo luận, học tập lẫn nhau đồng thời cho học sinh được tham gia vào quá
trình nhận xét, đánh giá xếp loại kết quả học tập.
Học sinh đã được học Mỹ thuật thông qua chương trình cải cách đã
được bảy năm. Các em bước đầu đã biết vẽ những bức tranh theo đề tài, cho
là những bức tranh ngây thơ, ngộ nghĩnh mà khi xem ta thấy thoải mái, hứng
thú. Tuy nhiên trong các nội dung đề tài rất đa dạng, phong phú nhưng cũng
rất gần gũi với học sinh chúng ta: trường học, cuộc sống xung quanh các em...
Có biết bao điều để nói, để vẽ như sân trường em giờ ra chơi, quê hương, sinh
hoạt, môi trường…. trong đó hình ảnh con người luôn là hình ảnh chính làm
cho bức tranh sinh động, đầy đủ hơn. Bức tranh có nội dung phong phú, rõ
ràng, thú vị hơn, cũng là hình ảnh con người. Để giúp học sinh kĩ năng vẽ
người để đưa hình ảnh con người đưa vào tranh vẽ cho hợp lý, đó cũng là lí do
để tôi chọn đề tài: “Một số phương pháp giúp học sinh lớp Ba vẽ tốt hình
dáng người”
3. Hình thành tư tưởng tinh thần:
Để có thể giảng dạy Mỹ thuật ở trường Tiểu học tốt, giáo viên phải
giáo dục học sinh ý thức được môn Mỹ thuật là một môn học bắt buộc như
các môn học khác trong chương trình phổ thông. “Mỹ thuật là môn học có
tính nghệ thuật” vì vậy giáo viên giảng dạy bộ môn này phải nâng cao nhận
thức thẩm mỹ và kĩ năng sáng tạo không chỉ cho mình mà cho cả học sinh,
giáo viên không gò ép học sinh theo khuôn mẫu mà phải tạo điều kiện cho học
sinh suy nghĩ, tìm tòi và thể hiện bằng cách nhìn, cách nghĩ và quan trọng hơn
cả là bằng cảm xúc và sự thích thú của chính mình.
Giáo viên có nhiệm vụ giải thích cho học sinh biết: Khi vẽ người phải
có sự sinh động về hình dáng ở các tư thế khác nhau.
Để học tốt môn Mỹ thuật, học sinh cần được trang bị đầy đủ các dụng
cụ học tập như: Giấy, bút chì, màu, tẩy ngay từ đầu năm học.
Để giúp học sinh biết sử dụng hình ảnh con người đưa vào tranh vẽ cho
hợp lý, tôi đã từng bước hướng dẫn các em thực hiện được các nội dung từ
thấp đến cao trong các bài vẽ dáng người như sau: Nhận biết hình dáng người,
biết cách vẽ dáng người, vẽ được hình dáng người đang hoạt động, nhận biết
vẽ đẹp, sinh động về hình dáng người đang hoạt động.
4. Thực trạng ban đầu:
Việc dạy tốt môn Mỹ thuật ở bậc tiểu học là biết chăm sóc vườn hoa
muôn hình muôn vẽ trở thành một màu sắc chung là cùng khoe cái đẹp mang
lại cái có ích cho xã hội phục vụ nền văn minh của loài người trong thời đại
mới . Tuy nhiên, thực tế để các em học tốt Mỹ thuật hơn còn gặp rất nhiều
khó khăn, về mặt khách quan, trường Tiểu học Âu Cơ là ngôi trường nằm trên
địa bàn khó khăn về kinh tế, trình độ dân trí thấp, phụ huynh đa phần là nông
dân, công nhân nên ít có thời gian để quan tâm đến việc học tập của con cái.
Các em đến trường còn thiếu thốn đồ dùng học tập, điều này ảnh hưởng rất
nhiều đến chất lượng học môn Mỹ thuật. Mặt khác, cơ sở vật chất của trường
còn thiếu thốn, chưa có phòng học mỹ thuật riêng nên giờ học Mỹ thuật phải
học ở lớp, đây là yếu tố ảnh hưởng nhiều đến chất lượng học tập của các em.
Song không vì thế mà khiến tôi nản lòng, ngược lại tôi luôn cố gắng, nỗ lực
tìm biện pháp để giúp các em học vẽ tốt hơn.
Hiện nay môn Mỹ thuật trong các nhà trường chỉ dạy một tiết trên tuần,
đó là thời gian quá ít không đủ cho các em tìm tòi tiếp thu và phát huy được
khả năng vẽ sáng tạo của mình. Phần lớn trong các tiết học mỹ thuật là vẽ một
cách máy móc để hoàn thành bài mà không có sự tìm hiểu, quan sát. Các em
chưa sử dụng các bước của bài vẽ một cách rõ ràng làm cho hình vẽ thiếu cân
