Quy trình kỹ thuật cây cao su - Phần 3 Quy trình kỹ thuật bảo vệ thực vật - Chương 1

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

250
lượt xem 102
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

SÂU BỆNH CHÍNH TRÊN CÂY CAO SU VÀ BIỆN PHÁP XỬ LÝ Mục I: CÁC SÂU BỆNH CHÍNH TRÊN CÂY CAO SU Điều 140: Sâu bệnh chính trên cây cao su Bảng 10 trình bày các loại sâu bệnh chính trên các bộ phận của cây cao su để tiện tra cứu. Mục II: BỆNH LÁ Điều 141: Bệnh phấn trắng lá -Do nấm: Oidium heveae Steinm. -Phân bố: Khắp các vùng trồng cao su ở Việt Nam. -Tác hại: Bệnh gây rụng lá non và hoa cao su trên mọi lứa tuổi, phổ biến khi vườn cây vào mùa thay lá. -Triệu chứng: Trên lá bị bệnh có nấm màu trắng ở hai...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quy trình kỹ thuật cây cao su - Phần 3 Quy trình kỹ thuật bảo vệ thực vật - Chương 1

Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Phaàn III: QUY TRÌNH KYÕ THUAÄT BAÛO VEÄ THÖÏC VAÄT Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 63
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 139: Ñieàu khoaûn chung Khi treân vöôøn caây cao su coù saâu, beänh laï chöa ghi ôû ñieàu 140 döôùi ñaây, phaûi laáy maãu ôû boä phaän caây bò haïi ñöa veà Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam hoaëc Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam ñeå xaùc ñònh taùc nhaân gaây haïi vaø coù bieän phaùp xöû lyù ñuùng vaø kòp thôøi. Caùc thuoác höôùng daãn ñeå xöû lyù saâu, beänh vaø coû trong quy trình naøy ñaõ thöïc hieän coù hieäu quaû treân caây cao su. Ñoái vôùi caùc thuoác môùi chöa neâu trong quy trình thì chæ ñöôïc söû duïng khi Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam cho pheùp treân cô sôû keát quaû thöû nghieäm cuûa Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam hoaëc ñôn vò ñöôïc Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam uûy nhieäm. Khoâng ñöôïc thay ñoåi noàng ñoä vaø lieàu löôïng thuoác/ha ñaõ ghi trong quy trình. Thuoác sau khi pha cheá chæ söû duïng trong ngaøy. Chöông I: SAÂU BEÄNH CHÍNH TREÂN CAÂY CAO SU VAØ BIEÄN PHAÙP XÖÛ LYÙ Muïc I: CAÙC SAÂU BEÄNH CHÍNH TREÂN CAÂY CAO SU Ñieàu 140: Saâu beänh chính treân caây cao su Baûng 10 trình baøy caùc loaïi saâu beänh chính treân caùc boä phaän cuûa caây cao su ñeå tieän tra cöùu. Muïc II: BEÄNH LAÙ Ñieàu 141: Beänh phaán traéng laù Do naám: Oidium heveae Steinm. Phaân boá: Khaép caùc vuøng troàng cao su ôû Vieät Nam. Taùc haïi: Beänh gaây ruïng laù non vaø hoa cao su treân moïi löùa tuoåi, phoå bieán khi vöôøn caây vaøo muøa thay laù. Trieäu chöùng: Treân laù bò beänh coù naám maøu traéng ôû hai maët laù (Hình 23). Caùc doøng voâ tính bò nhieãm beänh naëng: VM 515, PB 235, PB 255, RRIV 4, GT 1... 64 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Hình 21: Trieäu chöùng beänh phaán traéng Xöû lyù: Ñoái vôùi vöôøn nhaân, vöôøn öông vaø vöôøn caây KTCB, söû duïng moät trong hai loaïi thuoác: boät löu huyønh thaám nöôùc (Kumulus, Sulox) noàng ñoä 0,3% hoaëc hexaconazole (Anvil 5SC, Callihex 50SC) noàng ñoä 0,15%. Phun leân taùn laù khi coù 10% laù non nhuù chaân chim treân vöôøn vaø ngöøng khi 80% laù ñaõ giaø. Thöïc hieän phun thuoác 3 laàn, moãi laàn caùch nhau 5 - 7 ngaøy vaøo buoåi saùng ít gioù. Ñoái vôùi vöôøn caây khai thaùc, aùp duïng bieän phaùp xöû lyù giaùn tieáp nhö taêng cöôøng phaân boùn vaøo cuoái muøa möa. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 65
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Taùc Boä Taùc haïi treân nhaân phaän bò haïi Caây cao su ôû vöôøn Caây cao su ôû vöôøn KTCB vaø nhaân vaø vöôøn öông vöôøn khai thaùc Beänh Laù 1. Beänh phaán traéng laù 1. Beänh phaán traéng laù 2. Heùo ñen ñaàu laù 2. Heùo ñen ñaàu laù 3. Ruïng laù muøa möa 3. Ruïng laù muøa möa vaø thoái traùi 4. Beänh Corynespora 4. Beänh Corynespora 5. Ñoám maét chim 6. Laù chaùy naéng Caønh 5. Naám hoàng 6. Khoâ ngoïn khoâ caønh 7. Beänh nöùt voû Botryodiploidia Thaân 7. Caây con bò chaùy 8. Thaân bò chaùy naéng naéng 9. Seùt ñaùnh 10. Loeùt soïc maët caïo 11. Khoâ mieäng caïo Reã 12. Reã naâu Saâu Laù 8. Caâu caáu 13. Caâu caáu 9. Nheän ñoû, nheän 14. Saâu roùm vaøng 15. Nheän ñoû, nheän vaøng 10. Reäp saùp 16. Reäp saùp Voû caây 17. Saâu aên voû Goác reã 11. Moái 18. Moái vaø reã 12. Suøng Baûng 10: Baûng tra tìm saâu beänh chính treân caây cao su 66 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Ñieàu 142: Beänh heùo ñen ñaàu laù Do naám: Colletotrichum gloeosporioides (Penz.) Sacc. Phaân boá: Khaép caùc vuøng troàng cao su; Taäp trung vaøo muøa möa. Taùc haïi: Beänh gaây haïi cho laù non vaø choài non coù theå daãn ñeán cheát choài vaø cheát ngoïn. Trieäu chöùng: Beänh gaây ruïng laù non döôùi hai tuaàn tuoåi, laù giaø khoâng ruïng thì meùo moù, maët laù goà gheà (Hình 22). Beänh gaây khoâ ngoïn, khoâ caønh töøng phaàn hoaëc cheát caû caây. Caùc doøng voâ tính nhieãm beänh naëng: RRIM 600, GT 1, PB 260... Xöû lyù: Söû duïng moät trong caùc loaïi thuoác sau: carbendazim (Vicarben 50SC, Carbenzim 500FL) noàng ñoä 0,2%. Hexaconazole (Anvil 5SC, Callihex 50SC) noàng ñoä 0,15%. Chæ phun treân taùn laù non, chu kyø phun 7 - 10 ngaøy/laàn. Hình 22: Trieäu chöùng beänh heùo ñen ñaàu laù Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 67
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 143: Beänh ruïng laù muøa möa vaø thoái traùi Do naám: Phytophthora botryosa Chee vaø Phytophthora palmivora (Bult.) Bult. Phaân boá: Beänh xaûy ra trong muøa möa, möùc ñoä gaây haïi khaùc nhau tuøy töøng vuøng vaø doøng voâ tính. Taùc haïi: Beänh gaây ruïng laù giaø vaø thoái traùi. Trieäu chöùng: Ñieån hình cuûa beänh laø treân cuoáng laù bò ruïng coù moät hoaëc nhieàu cuïc muû traéng (Hình 23). Traùi cao su nhieãm beänh thì bò thoái, khoâng ruïng. Naám cuõng gaây cheát töôïc gheùp môùi troàng vaø cheát caây con ôû vöôøn nhaân, vöôøn öông. Beänh cuõng laây xuoáng maët caïo, do ñoù khi vöôøn caây bò beänh ruïng 50% taùn laù thì phaûi giaûm nhòp ñoä caïo hoaëc cho nghæ caïo trong muøa ruïng laù naëng. Caùc doøng voâ tính nhieãm beänh naëng: RRIM 600, GT1, PR 261... Xöû lyù: Tröôøng hôïp vöôøn cao su non bò beänh thì söû duïng Ridomil MZ - 72 noàng ñoä 0,1 - 0,2% ñeå trò. Neáu choài non nhieãm beänh phaûi caét boû phaàn bò thoái vaø boâi thuoác Ridomil MZ - 72 noàng ñoä 2% sau ñoù boâi vaselin. Treân vöôøn caây khai thaùc, khi beänh ruïng laù muøa möa xuaát hieän thì boâi thuoác Ridomil MZ - 72 noàng ñoä 2% phoøng trò beänh loeùt soïc maët caïo. Hình 23: Trieäu chöùng beänh ruïng laù muøa möa 68 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Ñieàu 144: Beänh Corynespora Do naám: Corynespora cassiicola (Berk. & Curt.) Wei. Phaân boá: Beänh xuaát hieän quanh naêm vaø moïi giai ñoaïn sinh tröôûng cuûa caây cao su, gaây haïi cho caùc doøng voâ tính cao su maãn caûm. Trieäu chöùng: Xuaát hieän treân laù, cuoáng laù vaø choài vôùi nhöõng trieäu chöùng khaùc nhau: Treân laù: Trieäu chöùng ñaëc tröng vôùi veát beänh maøu ñen coù hình daïng xöông caù chaïy doïc theo gaân laù. Veát lan roäng gaây cheát töøng phaàn laù, sau ñoù toaøn boä laù ñoåi maøu vaøng cam vaø ruïng töøng laù cheùt moät. Treân choài vaø cuoáng laù: Veát nöùt doïc theo choài vaø cuoáng laù daïng hình thoi, coù muû ræ ra sau ñoù hoùa ñen, veát beänh coù theå phaùt trieån daøi ñeán 20 cm gaây cheát choài, cheát caû caây. Treân goã coù soïc ñen, chaïy doïc theo veát beänh. Treân cuoáng laù coù veát nöùt maøu ñen chieàu daøi 0,5 - 3,0 mm. Phoøng trò: Khoâng troàng caùc doøng voâ tính maãn caûm: RRIC 103, RRIC 104, KRS 21, RRIM 725, FX 25, IAN 873, PPN 2058, PPN 2444 vaø PPN 2447. Hình 24: Trieäu chöùng beänh Corynespora treân laù Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 69
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Hình 25: Trieäu chöùng beänh Corynespora treân cuoáng laù Thuoác tröø naám: Duøng moät trong caùc loaïi thuoác sau: Hexaconazole (Anvil 5SC, Callihex 50SC) noàng ñoä 0,15%, Propineb 50WP noàng ñoä 0,5%. Caàn chuù yù phun maët döôùi laù vôùi chu kyø 10 - 14 ngaøy/laàn. Ñieàu 145: Beänh ñoám maét chim Do naám: Drechslera heveae (Petch) M.B. Ellis. Phaân boá: Beänh thöôøng phaùt sinh treân caây troàng haït vaø treân caây con khi thôøi tieát möa naéng baát thöôøng. Beänh cuõng xaûy ra ôû vuøng ñaát truõng, ñaát xaáu. Hình 26: Trieäu chöùng beänh Trieäu chöùng: Veát beänh ñaëc tröng Corynespora treân choài nhö maét chim, kích thöôùc 1 - 3 mm vôùi maøu traéng ôû trung taâm vaø vieàn maøu naâu roõ reät beân ngoaøi. Treân laù non gaây bieán daïng vaø ruïng töøng laù cheùt moät, trong khi treân laù giaø veát beänh toàn taïi trong suoát giai ñoaïn sinh tröôûng cuûa laù. 70 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Xöû lyù: Thuoác goác mancozeb (Dithane M - 45) noàng ñoä 0,3%, chæ phun treân taàng laù non vôùi chu kyø 7 - 10 ngaøy/laàn. Muïc III: BEÄNH THAÂN CAØNH Ñieàu 146: Beänh khoâ ngoïn khoâ caønh Coù 2 nguyeân nhaân: - Do haäu quaû cuûa caùc beänh phaán traéng, heùo ñen ñaàu laù, ruïng laù muøa möa, daãn ñeán khoâ ngoïn, khoâ caønh. - Do gioù baõo, reùt, naéng haïn, seùt ñaùnh, thieáu phaân boùn, uùng nöôùc…. Beänh coù theå laøm cheát caây con vaø caây KTCB. Xöû lyù: Tuøy theo nguyeân nhaân gaây beänh maø coù bieän phaùp xöû lyù thích hôïp nhö boùn phaân, choáng reùt, choáng haïn. Phoøng trò caùc beänh laù kòp thôøi. Khi caây, caønh bò beänh thì phaûi cöa döôùi phaàn bò cheát 20 - 25 cm sau ñoù boâi moät lôùp moûng vaselin. Ñieàu 147: Beänh naám hoàng Do naám: Corticium salmonicolor Berk. & Br. Phaân boá: Beänh naëng ôû vuøng Ñoâng Nam boä; Beänh thöôøng xaûy ra trong muøa möa. Taùc haïi: Beänh xaûy ra phoå bieán treân caây 4 - 8 tuoåi, veát beänh Hình 27: Trieäu chöùng beänh naám hoàng treân caây cao su thöôøng xuaát hieän treân thaân vaø caønh coù voû ñaõ hoùa naâu. Trieäu chöùng: Ban ñaàu veát beänh coù muû chaûy vaø coù tô naám hình maïng nheän maøu traéng, luùc beänh naëng naám chuyeån sang maøu hoàng. Khi caønh cheát, laù khoâ khoâng ruïng, phía döôùi veát beänh moïc ra nhieàu choài. Xöû lyù: Phaùt hieän beänh sôùm ñeå xöû lyù kòp thôøi. Duøng moät trong nhöõng loaïi thuoác sau: vali- damycine (Validacin 5L, Vanicide 5SL) noàng ñoä 1,2%, hexaconazole (Anvil 5SC, Callihex 50SC) noàng ñoä 0,5%. Caùc loaïi thuoác treân caàn phoái hôïp vôùi chaát baùm dính noàng ñoä 1%, phun baèng bình phun ñeo vai coù Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 71
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam voøi noái daøi vôùi chu kyø 10 - 14 ngaøy/laàn. Sau khi phun, phaûi kieåm tra, ñaùnh daáu caây beänh ñeå xöû lyù laïi neáu beänh chöa khoûi. Ngöng caïo nhöõng caây bò cheát taùn vaø caây bò beänh naëng. Vaøo muøa khoâ, tieán haønh cöa caét caây, caønh bò cheát vaø ñöa ra bìa loâ ñeå ñoát. Ñieàu 148: Beänh nöùt voû Botryodiploidia Do naám: Botryodiploidia theobromae Pat. Phaân boá: Beänh xuaát hieän treân caây cao su vuøng Ñoâng Nam boä, gaây haïi voû hoùa naâu cuûa cao su treân ba naêm tuoåi. Trieäu chöùng: Treân voû hoùa naâu coù nhieàu muïn nhoû kích thöôùc 1 - 2 mm, sau ñoù caùc muïn naøy lan ra toaøn boä thaân caønh. Cuoái cuøng caû thaân caønh bò nöùt vaø coù maøu naâu, muû ræ ra töø nhöõng veát nöùt. Lôùp bieåu bì daøy leân do nhieàu lôùp voû baàn taïo thaønh. Treân thaân caây beänh ñoâi khi xuaát hieän choài, nhöõng caây bò nhieãm beänh naëng haàu nhö sinh tröôûng bò chöïng laïi vaø coù tröôøng hôïp cheát caû caây. Hình 28: Trieäu chöùng beänh nöùt voû nheï Hình 29: Trieäu chöùng beänh nöùt voû naëng 72 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Phoøng trò: Thuoác tröø naám goác carbendazim (Vicarben 50HP, Carbenzim 500FL) noàng ñoä 0,5%. Duøng bình ñeo vai coù voøi daøi phun öôùt toaøn boä thaân caây 2 - 3 laàn vôùi chu kyø 2 tuaàn/laàn. Muïc IV: BEÄNH MAËT CAÏO Ñieàu 149: Beänh loeùt soïc maët caïo Do naám: Phytophthora palmivora vaø Phytophthora botryosa. Phaân boá: Beänh xaûy ra phoå bieán ôû vuøng möa vaø ñoä aåm cao, nhieät ñoä thaáp. Taùc haïi: Xuaát hieän treân veát thöông môùi vaø ñöôøng caïo môùi cuûa caây cao su khai thaùc trong muøa möa. Trieäu chöùng: Ban ñaàu laø nhöõng soïc ñen nhoû, thaúng ñöùng treân maët caïo, caùc veát beänh seõ lieân keát thaønh soïc lôùn, voû thoái nhuõn, muû vaø nöôùc vaøng ræ ra coù muøi hoâi thoái. Beân döôùi voû beänh coù ñeäm muû. Beänh naëng coù theå phaù huûy moät phaàn hoaëc caû maët caïo. Caùc doøng voâ tính cao su nhieãm beänh naëng: RRIM 600, PB 310, PB 255, PR 255... Xöû lyù: - Phoøng: Khoâng caïo muû khi caây coøn öôùt. Vöôøn caây phaûi saïch coû, thoâng thoaùng; Thöôøng xuyeân laøm veä sinh maët caïo. - Trò: Söû duïng thuoác metalaxyl + mancozeb (Ridomil MZ - 72, Mexyl MZ - 72) pha noàng ñoä 2% trong nöôùc hoaëc coù theâm chaát baùm dính, queùt baêng roäng 1 - 1,5 cm treân mieäng caïo sau khi thu muû. Hình 30: Trieäu chöùng beänh loeùt soïc maët caïo Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 73
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Löu yù: Chæ aùp duïng bieän phaùp phoøng trò baèng thuoác khi coù trieäu chöùng beänh xuaát hieän. Caùc caây bò beänh naëng phaûi cho nghæ caïo ñeå chöõa trò döùt ñieåm roài môùi cho caïo laïi. Tuyeät ñoái khoâng troän theâm ñaát vaøo thuoác ñeå laøm maøu ñaùnh daáu. Ñieàu 150: Beänh khoâ mieäng caïo Beänh xuaát hieän treân vöôøn caây khai thaùc, chöa roõ nguyeân nhaân, hieän vaãn ñöôïc xem laø moät beänh sinh lyù. Hieän nay chöa coù bieän phaùp xöû lyù trieät ñeå. Trieäu chöùng: Caây caïo ñang cho muû bình thöôøng, xuaát hieän caùc ñoaïn khoâ muû ngaén treân mieäng caïo. Veát khoâ lan nhanh vaø sau ñoù caây bò khoâ muû hoaøn toaøn. Coù theå phaân caây khoâ muû thaønh hai loaïi: - Khoâ muû toaøn phaàn: Mieäng caïo bò khoâ hoaøn toaøn, maët caïo bò khoâ vaø xuaát hieän caùc veát nöùt treân voû caïo. - Khoâ muû töøng phaàn: Mieäng caïo bò khoâ töøng ñoaïn ngaén. Neáu cho caây nghæ caïo moät thôøi gian thì caây coù theå phuïc hoài vaø cho muû bình thöôøng. Xöû lyù: - Phoøng: Caïo ñuùng cheá ñoä caïo quy ñònh. Chaêm soùc, boùn phaân ñaày ñuû cho vöôøn caây, nhaát laø vöôøn coù boâi chaát kích thích muû. Khi vöôøn caây nhoùm I, II coù tyû leä soá caây khoâ mieäng caïo treân 6% phaûi ñieàu chænh giaûm cheá ñoä caïo, khi treân 10% soá caây khoâ mieäng caïo phaûi baùo laõnh ñaïo caùc caáp ñeå coù bieän phaùp xöû lyù nhö nghæ caïo, chaêm soùc, boùn phaân hoaëc giaûm cöôøng ñoä caïo. - Trò: Khi thaáy caây caïo khoâng coù muû laø daáu hieäu bò beänh, phaûi nghæ caïo. Duøng ñoùt chích thöû muû phía döôùi mieäng caïo, cöù caùch 5 cm chích moät loã theo baêng doïc xuoáng phía döôùi ñeå xaùc ñònh giôùi haïn vuøng bò khoâ. Töø choã ñoù caïo song song vôùi ñöôøng caïo cuõ moät ñöôøng saâu tôùi goã ñeå caùch ly, choáng lan roäng xuoáng phaàn voû phía döôùi. Cho nghæ caïo 1 - 2 thaùng sau ñoù kieåm tra tình traïng beänh neáu khoûi thì caïo laïi vôùi cöôøng ñoä nheï hôn. Muïc V: BEÄNH REÃ Ñieàu 151: Beänh reã naâu Do naám: Phellinus noxius (Corner) G. H. Cunn. Phaân boá: Caây cao su troàng treân nhöõng vuøng tröôùc ñaây laø röøng coù nhieàu caây thaân goã hay vöôøn caây taùi canh. Neáu khai hoang, laøm 74 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam ñaát khoâng kyõ thì coù nguy cô deã nhieãm beänh do nguoàn naám ñaõ coù saün laây qua caây cao su. Taùc haïi: Gaây cheát caây. Trieäu chöùng: Bieåu hieän cuûa beänh xuaát hieän treân taùn laù vaø reã, caàn quan saùt keát hôïp hai phaàn ñeå coù xaùc ñònh chính xaùc nhaát. - Treân taùn laù: Taùn laù coøi coïc, laù coù maøu xanh hôi vaøng co ruùt vaø cuïp xuoáng. Nhieàu caønh nhoû ôû phaàn döôùi taùn bò ruïng laù; Sau ñoù toaøn boä taùn laù bò ruïng vaø caây cheát. Trieäu chöùng naøy ñieån hình cho caùc loaïi beänh reã. - Phaàn reã: Treân reã beänh moïc nhieàu reã con chaèng chòt, dính nhieàu ñaát ñaù daøy 3 - 4 mm vaø khoù röûa saïch. Sau khi röûa saïch, maët ngoaøi reã coù maøu vaøng naâu. Phaàn goã cheát coù nhöõng vaân maøu naâu ñen, deã boùp naùt. Quaû theå thöôøng xuaát hieän treân thaân gaàn maët ñaát. Trieäu chöùng treân reã laø daáu hieäu chính ñeå xaùc ñònh caây bò nhieãm beänh. Phoøng trò: - Phoøng: Khi khai hoang phaûi doïn saïch taøn dö thöïc vaät ñeå giaûm nguoàn laây nhieãm ban ñaàu. - Trò: Vôùi caây bò beänh vaø nhöõng caây keá caän, duøng thuoác goác hexa- conazole (Anvil 5SC, Callihex 50SC) noàng ñoä 0,5% pha trong nöôùc töôùi quanh goác trong baùn kính 0,5 m vôùi lieàu löôïng 3 - 5 lít/caây vaø phaûi xöû lyù 2 - 3 laàn vôùi chu kyø 2 thaùng/laàn. Hình 31: Trieäu chöùng treân reã vaø goã Hình 32: Trieäu chöùng treân coå reã Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 75
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Vôùi caây bò beänh naëng, duøng môõ Calixin 10% (pha trong hoãn hôïp vaselin vaø daàu haït cao su) queùt leân phaàn reã chính. Vôùi caùc caây bò cheát, cöa caùch maët ñaát 10 - 15 cm sau ñoù duøng Garlon 250 pha noàng ñoä 5% trong daàu diesel queùt leân veát caét ñeå tieâu dieät nguoàn beänh. Muïc VI: NHÖÕNG TAÙC HAÏI KHAÙC Ñieàu 152: Chaùy naéng Laù bò chaùy naéng laø do chuyeån caây con ñoät ngoät trong boùng raâm ra naéng hoaëc töôùi nöôùc ít trong luùc trôøi naéng gaét. Thaân caây con bò chaùy naéng cuõng xaûy ra do maët ñaát noùng, tuû saùt goác caây, coû tranh daøy ñaëc…. Phaân boá: Hieän töôïng chaùy naéng thöôøng thaáy treân laù, thaân caây cao su con treân vuøng ñaát soûi, ñaát caùt baïc maøu. Taùc haïi: Treân caây con ôû vöôøn öông vaø caây KTCB. Trieäu chöùng: Caây cheát hoaëc bò khoâ ñoàng loaït cuøng moät phía ôû ñoaïn thaân gaàn maët ñaát. ÔÛ treân maët laù thì bò chaùy loang loå. Xöû lyù: - Vöôøn öông, vöôøn nhaân caàn töôùi nöôùc ñaày ñuû vaøo luùc trôøi maùt. Tuû goác phaûi caùch xa goác caây cao su 10 cm vaø phuû moät lôùp ñaát moûng. - Phaûi phuùp boàn, tuû goác cho caây môùi troàng, dieät saïch coû treân haøng caây. Nôi thöôøng xaûy ra chaùy naéng thì duøng voâi noàng ñoä 5% queùt leân ñoaïn thaân ñaõ hoùa naâu gaàn maët ñaát. Ñieàu 153: Seùt Hieän töôïng seùt ñaùnh xaûy ra baát thöôøng trong muøa möa, caây bò haïi töøng cuïm. Seùt ñaùnh laøm taùn laù heùo raát nhanh, thöôøng gaây ra cheát caû caây hoaëc moät phía cuûa caây. Töôïng taàng cuûa caây vöøa bò seùt ñaùnh chuyeån qua maøu naâu tím. Caây bò cheát, khi beû voû bò cheát coù sôïi tô nhö maïng nheän. Moät hay hai ngaøy sau treân thaân xuaát hieän boät maøu vaøng nhaït do moït xaâm nhaäp. Caàn phaùt hieän sôùm, cöa caét boû boä phaän bò cheát, queùt voâi noàng ñoä 5% treân thaân vaø boâi vaselin treân veát caét. 76 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu cao su Vieät Nam Muïc VII: SAÂU HAÏI Ñieàu 154: Caâu caáu aên laù (Hypomeces squamosus) Saâu thuoäc boä caùnh cöùng, caùnh coù maøu aùnh kim thöôøng soáng töøng cuïm 3 - 4 con, nuùp phía döôùi maët laù, giaû cheát khi rôi xuoáng ñaát, bay khoâng xa, aên gaëm laù giaø chöøa gaân laù laïi. AÁu truøng aên reã cao su. Baét caâu caáu baèng vôït, phun thuoác tröø saâu Bi 58 noàng ñoä 0,25% hoaëc Sumicidin theo höôùng daãn treân nhaõn daùn ôû bao bì thuoác. Ñieàu 155: Saâu roùm vaø saâu ño aên laù (thuoäc hoï Noctuidae vaø Tortricidae) Saâu aên laù vaø choài non caây cao su, khi coù dòch haïi lôùn thì phun thuoác Basudin hoaëc Bassa theo höôùng daãn treân nhaõn daùn ôû bao bì thuoác. Ñieàu 156: Nheän ñoû vaø nheän vaøng Xuaát hieän trong muøa ra laù môùi cuøng luùc vôùi beänh ruïng laù phaán traéng. Nheän thöôøng gaëp treân caây cao su ôû vöôøn caây con vaø vöôøn caây KTCB. Nheän naèm ôû maët döôùi laù. Laù bò nheän vaøng gaây haïi thì coù gôïn soùng, hai meùp laù khoâng ñoái xöùng neân deã laàm vôùi trieäu chöùng thieáu keõm (Zn). Laù bò nheän ñoû haïi thì hai beân meùp laù co laïi. Xöû lyù: Chæ phun thuoác khi dòch haïi naëng. Phun Bi 58 0,2%, Polysunfua Canxi 1/100 - 1/70. Ñieàu 157: Saâu aên voû Gaây haïi cho voû nguyeân sinh vaø taùi sinh laøm aûnh höôûng ñeán quaù trình khai thaùc muû cao su. Moät soá loaøi thöôøng gaëp laø Euproctis subnotata, Hemithe brachteigutta vaø Acanthopsyche snelleni. Phoøng trò: Coù theå dieät tröø baèng moät soá loaïi thuoác tröø saâu nhö: DDVP, Thiodan, Sumicidine… ôû noàng ñoä 0,1 - 0,3%. Ñieàu 158: Moái gaây haïi caây cao su Do Globitermes sulphureus Haviland vaø Coptotermes curvig- nathus Holmgren thuoäc hoï Termitidae, boä Isoptera. Moái thöôøng laøm thaønh nhöõng ñöôøng buøn öôùt noåi leân treân maët ñaát. Moái aên reã laøm cheát caây. Xöû lyù: - Khoâng laáp raùc, coû töôi xuoáng hoá troàng. Tuû raùc giöõ aåm phaûi xa goác cao su, laøm coû khoâng gaây veát thöông coå reã. - Chlopyryfos (Lentrek 40EC) noàng ñoä 0,15 - 0,2% töôùi leân toå moái vôùi lieàu löôïng 4 - 5 lít/toå moái hoaëc quanh goác caây vôùi lieàu löôïng 0,5 - 1,0 lít/caây. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 77
Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam - Nhöõng vuøng coù moái hay gaây haïi, khi chuaån bò hoãn hôïp phaân boø töôi ñeå hoà reã tum pha theâm chlopyryfos noàng ñoä 0,5%. Vôùi caây baàu, töôùi chlopyryfos noàng ñoä 0,5% lieàu löôïng 50 ml/baàu 2 - 3 ngaøy tröôùc khi ñem troàng. Ñieàu 159: Suøng haïi reã caây (hoï Melolonthidae) Suøng laø teân goïi chung cho aáu truøng cuûa caùc loaøi boï raày caùnh cöùng. AÁu truøng maøu traéng kem, thaân cong chöõ C. Suøng aên reã caây töôi, gaây cheát caây vaø gaõy ñoå. Xöû lyù: Duøng thuoác tröø saâu Bi 58 pha noàng ñoä 0,05% töôùi xung quanh goác hoaëc raûi thuoác tröø saâu khaùc. Nôi thöôøng coù suøng thì phaûi xöû lyù ñaát tröôùc luùc ñaët haït cao su baèng Bi 58 hoaëc thuoác tröø saâu khaùc. Ñieàu 160: Reäp saùp (Lepidosaphes cocculi vaø Pinnaspis aspidistrae). Laø coân truøng chích huùt, gaây haïi cho laù vaø choài non treân cao su KTCB 1 - 2 naêm tuoåi vaø vöôøn nhaân, öông laøm ruïng laù, sinh tröôûng coøi coïc. Reäp thöôøng gaây haïi trong muøa khoâ. Ngoaøi caây cao su chuùng coøn gaây haïi cho caây troàng xen vaø caây thaûm phuû. Xöû lyù: Duøng Bi 58 pha noàng ñoä 0,05% phun treân phaàn caây bò haïi. Chöông II: COÛ TREÂN VÖÔØN CAO SU VAØ BIEÄN PHAÙP XÖÛ LYÙ Ñieàu 161: Dieät coû Ñoái vôùi vöôøn öông laøm coû thuû coâng laø chính. Chæ ñöôïc duøng thuoác dieät coû khi caây cao su con coù ñoaïn voû thaân ñaõ hoùa naâu treân 0,5 m caùch maët ñaát. Thuoác dieät coû söû duïng laø glyphosate IPA 480 g/lít vôùi lieàu löôïng 2 – 2,5 lít/ha. Ñieàu 162: Coû tranh (Imperata cylindrica (L) Beauv.) Duøng thuoác tröø coû glyphosate IPA 480 g/lít vôùi lieàu löôïng 4 - 5 lít thuoác/ha. Löôïng nöôùc töø 25 - 30 lít/ha neáu duøng maùy phun CDA. Löôïng nöôùc 400 - 500 lít/ha neáu duøng bình phun ñeo vai hoaëc maùy phun khaùc. Chæ duøng nöôùc saïch ñeå pha thuoác. Thôøi vuï phun: Toát nhaát laø khi coû sinh tröôûng maïnh, laù coøn xanh, chöa ra hoa (töø ñaàu muøa möa, khoaûng thaùng 6 ñeán thaùng 10). Thôøi gian phun thuoác vaøo buoåi saùng, khoâng phun buoåi chieàu. Phun xong 4 - 6 giôø tröôùc khi coù möa thì hieäu quaû dieät coû cao nhaát. 78 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004