SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN
LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG
THẤP TAY CHO HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT
HOÀNG MAI
(theo chương trình GDPT 2018)
LĨNH VỰC: GIÁO DỤC THỂ CHẤT
Năm thực hiện: 2023 - 2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HOÀNG MAI
SÁNG KIẾN
LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG
THẤP TAY CHO HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT
HOÀNG MAI
(theo chương trình GDPT 2018)
LĨNH VỰC: GIÁO DỤC THỂ CHẤT
Người thực hiện
1. Nguyễn Đình Lâm
Chức vụ: Giáo viên SĐT: 0975800809
Đơn vị: THPT Hoàng Mai – TX Hoàng Mai- Nghệ An
2. Trịnh Thị Ngân
Chức vụ: Giáo viên SĐT: 0838328678
Đơn vị: THPT Hoàng Mai – TX Hoàng Mai- Nghệ An
3. Trần Văn Quảng
Chức vụ: Phó hiệu trưởng SĐT: 0986397048
Đơn vị: THPT Hoàng Mai – TX Hoàng Mai- Nghệ An
Năm thực hiện: 2023- 2024
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................. 1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................ 1
II. MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU…………..….3
1. Mục đích nghiên cứu: .............................................................................. ….3
2. Đối tượng …….. .......................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ:..................................................................................................... 3
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU……………....................4
1. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 4
2. Tổ chức nghiên cứu ...................................................................................... 5
PHẦN II: NỘI DUNG NHIÊN CỨU ............................................................... 7
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ................................................ 7
1. Cơ sở tâm lý ................................................................................................ 7
2. Cơ sở sinh lý ................................................................................................. 7
3. Cơ sở lý luận về tố chất thể lực. .................................................................. 8
CHƯƠNG II: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ......................................... 11
1. Thuận lợi .................................................................................................... 11
2. Khó khăn: ................................................................................................... 11
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KỸ THUẬT .............. 13
I. KỸ THUẬT, NHỮNG SAI LẦM THƯỜNG MẮC VÀ KHẢO SÁT BAN
ĐẦU .............................................................................................................. 13
1. Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay ............................................... 13
2. Những sai lầm thường mắc phải khi chuyền bóng thấp tay ......................... 13
3. Kết quả khảo sát ban đầu ........................................................................... 14
II: THỰC HIỆN ÁP DỤNG CÁC BÀI TẬP .................................................. 15
1.Hệ thống bài tập .......................................................................................... 15
2. Phương pháp luyện tập ……………………………………………………..22
III. KẾT QUẢ THỰC NGHỆM ……………………………………………...22
1. Kết quả định tính . …………………………………………………………..22
2. Kết quả định lượng .. ………………………………………………………..23
3. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải các giải pháp đề xuất.......24
PHẦN III: KẾT LUẬN...................................................................................................28
I. Kết luận..........................................................................................................28
II. Kiến nghị.......................................................................................................28
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................29
MỘT SỐ HÌNH ẢNH HỌC TẬP CỦA TIẾT DẠY THỰC NGHIỆM…........31
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ THI ĐẤU BÓNG CHUYỀN HKPĐ CẤP
TRƯỜNG..........................................................................................................42
1
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Bóng chuyền cũng là một trong những môn thể thao được Bộ Văn hóa,
Thể thao và Du lịch Việt Nam quan tâm và phát triển cùng với các môn thể thao
khác. Bóng chuyền là một môn thể thao ra đời ở Mĩ năm 1895. Chính vì sự hấp
dẫn của nó nên được rất nhiều người dân trên toàn thế giới yêu thích và đón
nhận, điều này đã tạo thuận lợi cho bóng chuyền phát triển cả về chiều rộng lẫn
chiều sâu. Nó là một môn thể thao đồng đội đối kháng đòi hỏi mỗi VĐV phải có
trình độ kĩ thuật cá nhân tốt, hoạt động với cường độ lớn, có thể lực tốt, sự khéo
léo, linh hoạt, có tinh thần tập thể cao.
Yêu cầu của việc đổi mới PPDH phù hợp với chương trình GDPT 2018:
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
“...Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào
tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học... tăng
thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, phát triển khả năng sáng tạo, tự
học...”. Chương trình GDPT tổng thể cũng chỉ rõ cần phát triển các nhóm năng
lực cho HS, trong đó năng lực tự chủ và tự học được xem là nhóm năng lực rất
quan trọng.
Hiện nay, môn học thể thao tự chọn là một nội dung được học tập xuyên
suốt ở các cấp học với số tiết được phân bố cả năm hoc và có thể cả ba năm học
THPT. Chính vì thế thể thao tự chọn là nội dung có tầm quan trọng trong quá
trình giáo dục thể chất ở nhà trường. Thể thao tự chọn là một nội dung được
giảng dạy nhằm đi sâu vào sự yêu thích của học sinh và phát triển năng khiếu cá
nhân. Do đó, thể thao tự chọn được học sinh yêu thích và say mê tập luyện.
Trong số các môn thể thao tự chọn như bóng chuyền, bóng đá, bóng rổ, bơi, đẩy
tạ,… thì môn bóng chuyền là môn thể thao được nhiều học sinh lựa chọn để học.
Bởi vì môn bóng chuyền là môn thể thao được đa số học sinh yêu thích và phù
hợp với điều kiện tập luyện của nhiều nhà trường. Môn thể thao tự chọn Bóng
chuyền có ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển của các em về mọi mặt Trí -
Đức - Thể - Mỹ. Nếu trong tiết dạy thể thao tự chọn có chất lượng sẽ giúp cho
học sinh nắm được kiến thức từ đó hình thành kỹ năng vận động, tạo ra những
giờ học vui vẻ và bổ ích cho học sinh. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã
khẳng định, quá trình hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động dựa trên quá trình
nhận thức “Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng
đến thực tiễn”. Như vậy, tính trực quan trong quá trình giảng dạy thể dục thể
thao giữ một vai trò quan trọng. Vì hoạt động tiếp thu kiến thức động tác của học
sinh về cơ bản là mang tính chất thực tiễn vận động phát triển các cơ quan cảm
giác, từ đó học sinh hình thành thói quen vận động đúng.
Để xây dựng kỹ năng vận động được tiến hành không chỉ bằng thị phạm
2
động tác, mà bằng cả lời nói và tư duy, tức là phải sử dụng các phương pháp dạy
học thể dục trong việc xây dựng kỹ năng vận động cho người luyện tập thể dục
thể thao mà đối tượng ở đây là học sinh trung học phổ thông, và người huấn
luyện hướng dẫn đó là giáo viên dạy thể dục thể thao. Trong thời gian của một
tiết dạy chỉ 45 phút giáo viên phải làm thế nào để truyền tải kiến thức giúp học
sinh nhanh chóng hình thành kỹ năng vận động, nghĩa là vừa xây dựng nhận
thức cho các em về kỹ thuật động tác vừa phải đảm bảo đủ lượng vận động cần
thiết cho các em trong một tiết học, hay nói cách khác trong một thời gian cực
ngắn người giáo viên phải vừa giúp các em nắm được yếu lĩnh kỹ thuật động tác,
vừa phải hướng dẫn cho các em thực hiện động tác.
Ý nghĩa của việc tập luyện môn thể thao tự chọn bóng chuyền trong việc
hình thành năng lực cho học sinh : Muốn đạt được điều này, theo chúng tôi,
người thầy phải tăng cường sử dụng các phương pháp và các hình thức tổ chức
như phương pháp sử dụng lời nói, nhóm phương pháp trực quan, nhóm phương
pháp luyện tập. Hay phải tăng cường làm mẫu thị phạm kết hợp với sử dụng lời
nói giảng giải ngắn gọn, mấu chốt, đủ ý. Hay nói cách khác là vận dụng một số
phương pháp dạy học tích cực như: Dạy học vấn đáp; Dạy và học phát hiện giải
quyết vấn đề; Dạy và học hợp tác trong nhóm nhỏ vào giảng dạy để giúp học
sinh hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động. Trong đó kỹ thuật chuyền bóng thấp
tay bằng 2 tay là kỹ thuật cơ bản được sử dụng nhiều nhất trong thi đấu và cho
người mới tập luyện, mới chơi bóng chuyền. Chuyền bóng thấp tay là kỹ thuật
thường được dùng để đỡ những pha phát và đập bóng của đối phương, chính vì
vậy mà người tập cần để ý đến các yêu cầu của kỹ thuật động tác cũng như các
bài tập bổ trợ cho kỹ thuật. Chuyền bóng thấp tay được sử dụng với đường bóng
có điểm rơi thấp từ ngực trở xuống. Đây là kỹ thuật sử dụng nhiều và rất đa dạng
trong bóng chuyền có vai trò rất quan trọng trong phòng thủ hàng sau và chuẩn
bị phát động đánh bóng tấn công.
Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay là kỹ thuật sử dụng rất nhiều trong môn
bóng chuyền. Khi thực hiện chuyền bóng chủ yếu sử dụng cẳng tay, bàn tay đón
đẩy bóng đi ở tầm ngang thắt lưng hoặc thấp hơn trọng tâm cơ thể. Diện tích tiếp
xúc giữa tay và bóng rộng nhưng ít hơn chuyền bóng cao tay nên hạn chế được
phạm lỗi kĩ thuật như “2 tiếng” và “dính bóng”. Cấu trúc kĩ thuật chuyền bóng
đơn giản, dễ học hơn chuyền bóng cao tay, phạm vi khống chế bóng rộng, có thể
đỡ được những đường bóng ở xa thân người.
Qua thực tế giảng dạy chúng tôi nhận thấy rằng cần phải đầu tư cho môn
Bóng chuyền nhiều hơn ở các mặt để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục thể
chất trong nhà trường. Đặc biệt là đối với học sinh khối 10 là học sinh đầu cấp
cần nắm vững kỹ thuật cơ bản về môn thể thao tự chọn này là một điều kiện hết
sức cần thiết thuận lợi cho việc phát triển kỹ năng, kỹ xảo vận động làm nền tảng
cho các năm học tiếp theo. Vậy việc tìm ra phương pháp để truyền đạt cho học
sinh là một vấn đề cần thiết để nâng cao chất lượng dạy và học môn Bóng
