1
UBND HUY N KRÔNG ANAỆ
PHÒNG GD&ĐT KRÔNG ANA
---------- ----------
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
Đ TÀI: Ề
M T S KINH NGHI M TRONG ĐNH H NG Ộ Ố Ệ Ị ƯỚ
GI I BÀI T P CHO H C SINH KH I 7Ả Ậ Ọ Ố
TR NG THCS LÊ ĐÌNH CHINHƯỜ
Lĩnh v c : Chuyên mônự
Giáo viên : Hu nh Văn Dân ỳ
Đn v : Tr ng THCS Lê Đình Chinhơ ị ườ
Krông Ana, tháng 4 năm 2019.
M C L CỤ Ụ
M C L CỤ Ụ ....................................................................................................................................... 1
Ph n th nh t: M ĐUầ ứ ấ Ở Ầ ............................................................................................................... 1
I. Đt v n đặ ấ ề .............................................................................................................................. 1
II. M c đích nghiên c uụ ứ ............................................................................................................. 2
Ph n th hai: GI I QUY T V N Đầ ứ Ả Ế Ấ Ề ........................................................................................... 2
I. C s lý lu nơ ở ậ .......................................................................................................................... 2
1.1. Bài t p là ph ng th c h u hi u đ c ng c và m r ng ki n th cậ ươ ứ ữ ệ ể ủ ố ở ộ ế ứ ......................... 3
1.2. Bài t p giúp rèn luy n k năng t v n d ng ki n th c chuyên môn vào gi i quy t ậ ệ ỹ ự ậ ụ ế ứ ả ế
các v n đ th c t , t đánh giá và ki m tra ki n th cấ ề ự ế ự ể ế ứ ......................................................... 4
1.3. Bài t p là ph ng ti n t t nh t đ ki m tra, đánh giá ki n th c c a h c sinh.ậ ươ ệ ố ấ ể ể ế ứ ủ ọ .......... 4
II. Th c tr ng v n đ.ự ạ ấ ề ............................................................................................................... 4
III. Gi i pháp th c hi nả ự ệ ............................................................................................................. 5
1. Gi i thi u m t s ph ng pháp d y h c tích c cớ ệ ộ ố ươ ạ ọ ự ........................................................... 6
1.1. Ph ng pháp ho t đng nhómươ ạ ộ ....................................................................................... 6
1.2. Ph ng pháp đt và gi i quy t v n đươ ặ ả ế ấ ề ......................................................................... 7
1.3. Ph ng pháp v n đápươ ấ ..................................................................................................... 8
2. H th ng ki n th c b ng s đ t duyệ ố ế ứ ằ ơ ồ ư ............................................................................ 8
2.1. Ch ng I. Quang h cươ ọ ...................................................................................................... 9
2.2. Ch ng II. Âm h cươ ọ ....................................................................................................... 12
3. Phân lo i bài t p v t lýạ ậ ậ .................................................................................................... 16
3.1. Phân lo i theo m c đạ ứ ộ .................................................................................................. 17
.............................................................................................................................................. 17
3.2. Phân lo i theo ph ng ti n gi iạ ươ ệ ả ................................................................................... 18
4. Trình t gi i bài m t bài t p V t Lýự ả ộ ậ ậ .............................................................................. 19
5. Gi i thi u m t s bài t p c b n trong ch ng trình V t lý 7 và h ng d n gi iớ ệ ộ ố ậ ơ ả ươ ậ ướ ẫ ả ..... 20
1
IV. Tính m i c a gi i phápớ ủ ả ..................................................................................................... 25
V. Hi u qu c a sáng ki nệ ả ủ ế ...................................................................................................... 25
Ph n th ba: K T LU N, KI N NGHầ ứ Ế Ậ Ế Ị ....................................................................................... 26
I. K t lu nế ậ ................................................................................................................................ 26
II. Ki n nghế ị ............................................................................................................................. 26
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả ............................................................................................................. 28
2
Ph n th nh tầ ứ ấ : M ĐUỞ Ầ
I. Đt v n đặ ấ ề
Hòa chung cùng v i xu h ng đi m i c a nhi u ngành ngh , giáo d cớ ướ ổ ớ ủ ề ề ụ
Vi t Nam cũng đang có nhi u s đi m i nh m nâng cao ch t l ng giáoệ ề ự ổ ớ ằ ấ ượ
d c. Trong đó, bên c nh vi c đy m nh đi m i ch ng trình, ụ ạ ệ ẩ ạ ổ ớ ươ t ch c biênổ ứ
so n m t b sách giáo khoa đm b o yêu c u gi m t i, khoa h c, thi t th c,ạ ộ ộ ả ả ầ ả ả ọ ế ự
kh thi thì điả ổ m i m c tiêu d y h c, ph ng pháp d y h c luôn đc quanớ ụ ạ ọ ươ ạ ọ ượ
tâm hàng đu nh m nâng cao ch t l ng ngu n l c xã h i đáp ng yêu c uầ ằ ấ ượ ồ ự ộ ứ ầ
phát tri n c a đt n c.ể ủ ấ ướ
Theo đó, trong ch ng trình giáo d c ph thông, môn h c V t Lý cũngươ ụ ổ ọ ậ
không ph i là ngo i l b i nh ng ki n th c chuyên môn c a V t Lý là vôả ạ ệ ở ữ ế ứ ủ ậ
cùng quan tr ng, là c s cho nhi u ngành k thu t, nh ng ki n th c v t líọ ơ ở ề ỹ ậ ữ ế ứ ậ
mang l i có s g n k t ch t ch v i th c t đi s ng.ạ ự ắ ế ặ ẽ ớ ự ế ờ ố
Đi v i môn h c V t lý,ồ ớ ọ ậ cũng nh các b môn khoa h c xã hay các bư ộ ọ ộ
môn t nhiên khác nh Toán h c, Hóa h c, Sinh h c,.. đ nâng cao đc ch tự ư ọ ọ ọ ể ượ ấ
l ng thì ng i h c không nh ng c n n m v ng đc nh ng ki n th c lýượ ườ ọ ữ ầ ắ ữ ượ ữ ế ứ
thuy t chuyên môn, bi t áp d ng công th c đ tính các bài t p c b n mà cònế ế ụ ứ ể ậ ơ ả
ph i hi u đ gi i thích đc các hi n t ng V t lý đã và đang x y ra trong tả ể ể ả ượ ệ ượ ậ ả ự
nhiên cũng nh cu c s ng th ng ngày. B i suy cho cùng, công vi c giáo d cư ộ ố ườ ở ệ ụ
mu n đt đc hi u qu thì vi c d y và h c c n ph i đc ti n hành trên cố ạ ượ ệ ả ệ ạ ọ ầ ả ượ ế ơ
s t nh n th c, t hành đng, t phát tri n nh n th c và năng l c t duy.ở ự ậ ứ ự ộ ự ể ậ ứ ự ư
Đây là con đng phát tri n tích c c nh t, b n v ng nh t.ườ ể ự ấ ề ữ ấ
Trong vi c h c v t lý, m i ki n th c chuyên môn đu c n đc nh cệ ọ ậ ỗ ế ứ ề ầ ượ ắ
l i, c ng c sau m i bài h c, theo đó bài t p là m t ph ng th c c c k h uạ ủ ố ỗ ọ ậ ộ ươ ứ ự ỳ ữ
hi u. Bài t p giúp ng i h c c ng c , kh c sâu ki n th c đã h c, m r ngệ ậ ườ ọ ủ ố ắ ế ứ ọ ở ộ
thêm nh ng ki n th c c b n c a nh ng bài h c trên l p, c ng c thêm kữ ế ứ ơ ả ủ ữ ọ ớ ủ ố ỹ
năng v n d ng nh ng cái đã bi t đ gi i quy t v n đ c th và đc bi tậ ụ ư ế ể ả ế ấ ề ụ ể ặ ệ
h n là qua đó phát tri n năng l c t duy, gi i quy t v n đ c a h c sinh, cóơ ể ự ư ả ế ấ ề ủ ọ
giá tr to l n trong vi c giáo d c đo đc, t t ng cho h c sinh. Chính vìị ớ ệ ụ ạ ứ ư ưở ọ
v y, đi v i ng i h c V t lý vi c n m đc các ph ng pháp đ v n d ngậ ố ớ ườ ọ ậ ệ ắ ượ ươ ể ậ ụ
ki n th c chuyên môn đ gi i quy t các bài t p là r t c n. M i bài t p khôngế ứ ể ả ế ậ ấ ầ ỗ ậ
đn thu n ch là con s , là áp d ng công th c và tính ra đáp án, mà đó còn làơ ầ ỉ ố ụ ứ
c m t quá trình tìm hi u, nghiên c u và đào sâu ki n th c, các khái ni m, cácả ộ ể ứ ế ứ ệ
đnh lu t và v n d ng vào nh ng v n đ trong th c ti n.ị ậ ậ ụ ữ ấ ề ự ễ
Bài t p V t lí gi v trí đc bi t quan tr ng trong vi c giúp các em h cậ ậ ữ ị ặ ệ ọ ệ ọ
sinh hoàn thành t t các nhi m v h c t p c a b n thân. Xét v m t đnhố ệ ụ ọ ậ ủ ả ề ặ ị
h ng phát tri n năng l c c a h c sinh, đc bi t là v m t rèn luy n kĩ năngướ ể ự ủ ọ ặ ệ ề ặ ệ
v n d ng ki n th c đã lĩnh h i đc thì vai trò c a vi c gi i bài t p v t líậ ụ ế ứ ộ ượ ủ ệ ả ậ ậ
1
trong quá trình h c t p có m t giá tr r t l n, n m vai trò b n l gi a vi cọ ậ ộ ị ấ ớ ắ ả ề ữ ệ
h c lý thuy t và v n d ng vào th c t .ọ ế ậ ụ ự ế
Vi c gi i bài t p giáo d c ý chí, tính kiên trì v t khó, phát tri n t duyệ ả ậ ụ ượ ể ư
lô gíc, s nhanh trí. Trong quá trình t duy sâu s c y, có s phân tích và t ngự ư ắ ấ ự ổ
h p nh ng m i liên h gi a các hi n t ng và đi l ng v t lí đc tr ng choợ ữ ố ệ ữ ệ ượ ạ ượ ậ ặ ư
chúng. Bài t p giúp các em hi u đc nhi u m i liên h gi a v t lí và kĩậ ể ượ ề ố ệ ữ ậ
thu tậ
Qua th c t trong gi ng d y b môn V t Lý t i tr ng THCS, c thự ế ả ạ ộ ậ ạ ườ ụ ể
đi v i kh i l p 7 thì bài t p là m t trong nh ng khó khăn mà đa s h c sinhố ớ ố ớ ậ ộ ữ ố ọ
m c ph i. H c sinh n m đc n i dung lý thuy t c a bài h c, thu c lòng cácắ ả ọ ắ ượ ộ ế ủ ọ ộ
đi l ng và công th c nh ng l i g p khó khăn khi gi i quy t các bài t p,ạ ượ ứ ư ạ ặ ả ế ậ
đc bi t là các bài t p suy lu n logic, bài t p mang tính th c ti n, g n li nặ ệ ậ ậ ậ ự ễ ắ ề
v i cu c s ng.ớ ộ ố
Bài t p v t lý r t đa d ng và ph c t p, nhi u bài t p có s liên quanậ ậ ấ ạ ứ ạ ề ậ ự
đn ki n th c chuyên môn c a nhi u b môn khác. Chính vì v y, m i giáoế ế ứ ủ ề ộ ậ ỗ
viên khi gi ng d y c n ph i có s đu t cho m i d ng bài t p, có s kiênả ạ ầ ả ự ầ ư ỗ ạ ậ ự
nh n giúp đ h c sinh hi u m t cách c n k v m i d ng bài, n m v ngẫ ỡ ọ ể ộ ặ ẽ ề ỗ ạ ắ ữ
ki n th c và t tin m i khi gi i bài t p v t lý đ t đó các em yêu thích h nế ứ ự ỗ ả ậ ậ ể ừ ơ
đi v i s h c b môn V t Lý.ố ớ ự ọ ộ ậ
Chính vì t m quan tr ng c a bài t p, là m t giáo viên V t lý tôi cũngầ ọ ủ ậ ộ ậ
mong mu n h c sinh c a mình có nh ng bài gi i t t. Vì v y tôi ch n đ tàiố ọ ủ ữ ả ố ậ ọ ề
“M t s kinh nghi m trong vi c đnh h ng gi i bài t p v t lý cho h cộ ố ệ ệ ị ướ ả ậ ậ ọ
sinh kh i l p 7 tr ng THCS Lê Đình Chinhố ớ ườ ” nh m m c đích nâng caoằ ụ
ch t l ng làm bài, ch t l ng giáo d c c a b môn V t Lý 7 t i nhà tr ng.ấ ượ ấ ượ ụ ủ ộ ậ ạ ườ
II. M c đích nghiên c uụ ứ
Nh m phát huy c a vai trò c a ng i giáo viên trong vi c nâng cao ch tằ ủ ủ ườ ệ ấ
l ng giáo d c, là ng i đnh h ng vi c h c, hình thành kĩ năng v n d ngượ ụ ườ ị ướ ệ ọ ậ ụ
ki n th c chuyên môn gi i quy t v n đ, nâng cao năng l c t h c c a h cế ứ ả ế ấ ề ự ự ọ ủ ọ
sinh . Giúp nâng cao ch t l ng các ti t h c có v n d ng bài t p, hình thànhấ ượ ế ọ ậ ụ ậ
kĩ năng kĩ x o cho m i h c sinh khi gi i quy t các d ng bài t p v t lý, qua đóả ỗ ọ ả ế ạ ậ ậ
nâng cao ch t l ng giáo d c b môn v t lý 7.ấ ượ ụ ộ ậ
Ph n th haiầ ứ : GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
I. C s lý lu nơ ở ậ
Ngh Quy t h i ngh ban ch p hành Trung ng Đng ta l n th 2 khóaị ế ộ ị ấ ươ ả ầ ứ
VIII (Ngh quy t TW 2) đã ch rõ m c tiêu giáo d c trong giai đo n m i:ị ế ỉ ụ ụ ạ ớ
“Nhi m v c b n c a giáo d c là nh m xây d ng nh ng con ng i và thệ ụ ơ ả ủ ụ ằ ự ữ ườ ế
h thi t tha g n bó v i lý t ng đc l p dân t c và ch nghĩa xã h i, có đoệ ế ắ ớ ưở ộ ậ ộ ủ ộ ạ
2
