1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC
ĐỀ TÀI
ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TRONG DẠY HỌC
MÔN TOÁN 11
LĨNH VỰC: TOÁN HỌC
2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 1
SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC
ĐỀ TÀI
ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TRONG DẠY HỌC
MÔN TOÁN 11
LĨNH VỰC: TOÁN HỌC
Giáo viên thực hiện: Trần Ngọc Minh
Tổ chuyên môn: Toán Tin
Số điện thoại: 0988675906
MỤC LỤC
Nội dung Trang
Phần 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1
1. Lí do chọn đề tài
1
2. Mục đích nghiên cứu
1
3. Giả thuyết khoa học
2
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
2
5. Phạm vi nghiên cứu
2
6. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
2
7. Phương pháp nghiên cứu
3
8. Tính mới của đề tài
3
Phần 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
5
1. Cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực
5
1.1. Một số vấn đề chung về kiểm tra đánh giá trong giáo dục
5
1.2. Quan điểm hiện đại về kiểm tra đánh giá kết quả học tập, giáo dục
6
1.3. Đánh giá phẩm chất, năng lực 7
1.4. Nguyên tắc kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực 9
1.5. Quy trình kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực 9
2. Cơ sở thực tiễn và thực trạng của vấn đề nghiên cứu 11
3. Giải quyết vấn đề nghiên cứu 15
3.1. Sử dụng linh hoạt các hình thức, thời điểm kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập trong dạy học môn Toán 11
16
3.1.1. Đánh giá thường xuyên (đánh giá quá trình) theo hướng phát triển năng
lực trong dạy học Môn Toán 11
16
3.1.2. Đa dạng hóa các hình thức đánh giá năng lực học sinh theo yêu cầu cần
đạt của Chương trình môn Toán lớp 11
17
3.2. Xây dựng công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển
năng lực trong dạy học Môn Toán 11
19
3.3. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá 34
3.4. Thiết kế tiến trình dạy học có sử dụng công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập theo hướng phát triển năng lực trong dạy học Toán 11
38
3.4.1. Tìm hiểu, phân tích chuẩn kiến thức, kỹ năng của từng nội dung cần đánh
giá để lựa chọn phương pháp, hình thức đánh giá phù hợp
38
3.4.2. Thiết kế tiến trình dạy học có sử dụng công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập theo hướng phát triển năng lực môn Toán 11.
39
3.4.3. Thiết kế tiến trình dạy học bài “ Thể tích” có sử dụng công cụ KTĐG. 39
3.5. Thiết kế ma trận, bản đặc tả và đề kiểm tra - đánh giá năng lực học sinh
theo dạng thức mới dựa trên yêu cầu cần đạt
44
3.5.1. Ưu điểm, hạn chế, tính mới của đề kiểm tra theo dạng thức mới 44
3.5.2. Thiết kế ma trận, bản đặc tả và đề kiểm tra thường xuyên, định kỳ 45
3.5.3. Thiết kế ma trận và đề thi học sinh giỏi môn Toán 11 theo dạng thức mới
dựa trên yêu cầu cần đạt của Chương trình môn Toán
52
3.6. Tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra, đánh giá năng lực
học sinh theo dạng thức mới
59
4. Khảo nghiệm sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất 61
4.1. Mục đích khảo nghiệm 61
4.2. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm 62
4.3. Đối tượng khảo nghiệm 62
4.4. Kết quả khảo nghiệm 63
Phần 3. KẾT LUẬN 70
Phần 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO 72
Phần 5. PHỤ LỤC
1
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Việc đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh chuyển từ
đánh giá kết quả sang đánh giá quá trình và đa dạng hóa các hình thức đánh giá là rất
cần thiết vì nó giúp theo dõi sự tiến bộ của học sinh trong suốt quá trình học tập, thay
vì chỉ tập trung vào kết quả cuối cùng. Điều này cho phép giáo viên và học sinh nhận
biết và giải quyết vấn đề kịp thời, thúc đẩy sự học hỏi liên tục và phát triển bền vững.
Khi học sinh được đánh giá và nhận phản hồi trong suốt quá trình học tập, các em sẽ
có cơ hội điều chỉnh và cải thiện phương pháp học tập của mình ngay từ giai đoạn ban
đầu, góp phần tạo nên một môi trường học tập động lực, khuyến khích sự nỗ lực và sự
chủ động trong việc học.
Sự thay đổi trong phương pháp đánh giá và kiểm tra còn là bước quan trọng để
đảm bảo rằng học sinh được đánh giá khả năng thực sự của họ, không chỉ là khả năng
ghi nhớ thông tin mà còn là khả năng vận dụng kiến thức từ giấy trắng mực đen vào
cuộc sống thực tế. Kiểm tra, đánh giá theo đó là đánh giá các năng lực tư duy bậc cao
như tư duy sáng tạo, tư duy logic.
Mặt khác, việc đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập là con đường để giáo
dục trong nhà trường nói riêng và Việt Nam nói chung có thể thích ứng với xu hướng
giáo dục quốc tế. Vì thế, thực hiện có hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông
(GDPT) 2018 phải song hành với công tác kiểm tra đánh giá phù hợp với yêu cầu mới.
Từ đó giúp học sinh phát triển các kỹ năng và năng lực phù hợp với môi trường học
tập cũng như môi trường làm việc toàn cầu.
Tuy nhiên, trên thực tế dạy học ở trường phổ thông hiện nay cho thấy: Hoạt
động kiểm tra đánh giá năng lực toán học của học sinh đã được giáo viên triển khai
nhưng vẫn tồn đọng một số hạn chế về xây dựng, lựa chọn phương pháp và công cụ để
kiểm tra, thời điểm đánh giá. Do đó, cần có những nghiên cứu lí luận về việc xây dựng
các tiêu chí, thiết kế các công cụ đánh giá năng lực toán học của học sinh trong dạy
học.
Chính bởi sự cần thiết ấy, tôi quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Đổi mới
kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng
lực trong dạy học môn Toán 11”.
Như vậy, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu này không chỉ phản ánh sự nhận thức
về sự cần thiết của việc đổi mới trong kiểm tra - đánh giá mà còn thể hiện sự đảm bảo
về mặt chất lượng trong việc nghiên cứu và phát triển các giải pháp cụ thể nhằm cải
thiện chất lượng giáo dục và đáp ứng các yêu cầu mới của hệ thống giáo dục hiện đại.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề cơ bản về năng lực, năng lực toán học, đánh
giá năng lực của học sinh trung học phổ thông và các tình huống học tập, sáng kiến
làm rõ các biểu hiện của năng lực toán học, xác định những mức độ của năng lực toán
học. Từ đó, đề xuất giải pháp trong lựa chọn, sử dụng đa dạng phương pháp và công cụ
kiểm tra đánh giá trong dạy học nội dung “Chương trình môn Toán 11” đảm bảo yêu
cầu cần đạt của chương trình GDPT 2018 môn Toán.
