1
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 1
3. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 2
5. Phạm vi kế hoạch nghiên cứu ..................................................................... 2
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................................. 3
1. Cơ sở lí luận ..................................................................................................... 3
2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................. 4
3.Thực trạng........................................................................................................4
4. Một số nội dung tích hợp kiến thức liên môn .............................................. 5
5. Kết quả thực nghiệm ..................................................................................... 25
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................... 27
1. Kết luận .......................................................................................................... 27
II. Khuyến nghị .................................................................................................. 27
PHẦN IV: TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 28
2
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ.
1. Lí do chọn đề tài.
Hóa học là một môn khoa học có rất nhiều ứng dụng trong đời sống thực
tiễn và trong sản xuất. Một số các môn học như: Sinh học, Vật lí, Địa lí, Công
nghệ, Hóa học công nghệ môi trường,…đều có các vấn đề, nội dung có liên quan
đến môn hóa học. Trên tinh thấn Nghị quyết Số: 29-NQ/TW “về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo" Bộ GD- ĐT tiếp tục chỉ đạo bằng nghị quyết số
88/2014 : tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn
sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng
“tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên. Chính vì vậy mà việc
lựa chọn các nội dung kiến thức của các môn học có liên quan đưa vào bài giảng
hóa học sẽ góp phần làm cho bài học thêm phong phú, học sinh sẽ được mở rộng
thêm kiến thức, thấy được các môn học có sự liên hệ với nhau. Từ đó giúp các em
thích tìm tòi khám phá các vấn đề có liên quan, các em biết vận dụng các kiến
thức tiếp thu được qua bài giảng để giải quyết các vấn đề, hiện tượng có trong đời
sống mà các em gặp.
Trong thực tế giảng dạy môn hóa học ngoài việc giúp các em học sinh nắm
chắc kiến thức cơ bản và biết vận dụng vào thực tiễn đời sống không chỉ góp phần
vào nâng cao chất lượng dạy học mà còn rèn luyện cho các em đức tính chính xác,
kiên nhẫn, trung thực và lòng say mê khoa học hóa học, tác động tích cực vào quá
trình hình thành nhân cách con người
Dạy học tích hợp được hnh thành trên cơ sở của nhng quan niệm tích cực
về quá trnh học tập và quá trnh dạy học. Bởi vậy việc thực hiện tích hợp trong
giáo dục sẽ góp phần phát triển tư duy tổng hợp, năng lực giải quyết vấn đề và
làm cho việc học tập trở nên có ngha hơn với học sinh, so với việc học tập và
thực hiện các mặt giáo dục một cách đơn l.Từ đó các em sẽ được nâng cao tầm
hiểu biết,vận dụng bài học được sâu, nhớ lâu kiến thức, có năng lực tư duy tổng
hợp, năng lực hợp tác để giải quyết vấn đề đặt ra trong quá trình học tập của bản
thân.
Chính v các lí do đó nên tôi đã chọn đề tài: “Tích hợp các kiến thức liên
môn trong dạy học hóa học 9 tại trường THCS Mê Linh” làm đề tài nghiên cứu
cho công tác giảng dạy bộ môn hóa của mình.
2. Mục đích nghiên cứu.
3
Nghiên cứu đề tài “Tích hợp các kiến thức liên môn trong dạy học hóa học
9 tại trường THCS Mê Linh” trước hết là để phục vụ công tác giảng dạy của bản
thân nhằm nâng cao năng lực tư duy sáng tạo của bản thân, nâng cao tinh thần học
hỏi để phù hợp với sự phát triển ngày càng cao của nền giáo dục.
Giúp các em học sinh biết vận dụng kiến thức tiếp thu được để học tập tốt.
Nghiên cứu nội dung các bài học có nội dung tích hợp để giúp học sinh hiểu bài,
hiêu sâu, hiểu rộng, từ đó thấy được các môn học có mối liên quan đến nhau.
Chính vì vậy mà các em có thể vận dụng được các kiến thức đã tiếp thu được qua
bài học vào thực tiễn đời sống.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu là các bài học trong chương trnh hóa học lớp 9 có các
nội dung cần tích hợp với các bộ môn học khác. Qua đó vận dụng các kiến thức
đã học được vào thực tiễn đời sống.
4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: phân tích, tổng hợp, phân loại nhng
vấn đề lí luận từ sách báo, tài liệu và văn bản, văn kiện ...để xây dựng cơ sở lí luận
cho vấn đề nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp thống kê, tổng hợp , so sánh Sử dụng bảng thống kê các kết
quả đạt được qua các bài kiểm tra khảo sát của học sinh.
+Phương pháp trực quan, vấn đáp: Sử dụng các hình ảnh, thí nghiệm có liên
quan đến bài học.
5. Phạm vi kế hoạch nghiên cứu.
- Phạm vi: Nghiên cứu trên phạm vi các môn học mà các em học sinh được
học ở trường THCS và các vấn đề thực tiễn có liên quan đến bộ môn hóa học 9.
- Kế hoạch nghiên cứu: năm học 2022- 2023
4
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận:
Dạy học tích hợp, liên môn xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu dạy học phát
triển năng lực học sinh, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến
thức vào giải quyết nhng vấn đề thực tiễn. Khi giải quyết một vấn đề trong thực
tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội, đòi hỏi học sinh phải vận dụng kiến thức tổng
hợp, liên quan đến nhiều môn học. Vì vậy, dạy học cần phải tăng cường theo
hướng tích hợp, liên môn.
Theo ông Vũ Đnh Chuẩn, Vụ trưởng Vụ giáo dục Trung học (Bộ
GD&ĐT) “Dạy học tích hợp liên môn là dạy học nhng nội dung kiến thức liên
quan đến hai hay nhiều môn học“. Dạy học tích hợp ngha là tổng hợp trong một
đơn vị học, thậm chí một tiết học, một bài học nhiều mảng kiến thức và k năng
liên quan với nhau, nhằm tăng cường hiệu quả dạy học, tiết kiệm thời gian học
tập cho người học.
Quan điểm tích hợp thể hiện rõ trong nhiều bài học của hóa học 9 và được các
giáo viên đã và đang vận dụng. Do đó dự án này là một sản phẩm ghi lại kinh
nghiệm mà bản thân tôi đã và đang vận dụng trong công tác giảng dạy của mình.
Dạy học tích hợp có ngha quan trọng trong việc giáo dục, rèn luyện và
phát triển k năng tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, trừu tượng hóa cho
học sinh, giúp học sinh có nhng năng lực cụ thể để giải quyết nhng vấn đề trong
thực tiễn cuộc sống một cách sáng tạo, thông minh để đạt được hiệu quả cao nhất.
Dạy học theo tích hợp đòi hỏi người giáo viên bộ môn không chỉ nắm vng
kiến thức, k năng bộ môn mình dạy mà còn phải không ngừng trau dồi kiến thức
các môn học khác để tổ chức hướng dẫn cho các em học sinh giải quyết các tình
huống thực tiễn, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh nhất, chính xác
và khoa học, mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình giảng day bộ môn.
Dạy học theo tích hợp khuyến khích các em tìm hiểu sâu về các chủ đề, tìm
đọc tài liệu, tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau và tham gia vào nhiều hoạt động.
Việc sử dụng nhiều nguồn thông tin khuyến khích học sinh chủ động tham gia
vào chuẩn bị bài học, tài liệu và tư duy tích cực sâu hơn so với cách học truyền
thống. Kết quả là học sinh sẽ được học sâu hơn, hiểu rộng hơn, từ đó sẽ làm tăng
thêm hứng thú học tập, tự tin vào kiến thức của mình, thấy được các môn học có
sự liên quan với nhau tương tự như lồng ghép phương pháp giáo dục STEM hiện
nay và khi đó học hóa học các em không còn cảm thấy “sợ” môn hóa học na.
5
2. Cơ sở thực tiễn:
Thực tế xã hội cho thấy trong nhng năm gần đây sự phát triển như vũ bão
của công nghệ khoa học, cùng với sự bùng nổ thông tin, lượng tri thức phát minh
của con người ngày càng nhiều, kiến thức gia các lnh vực có liên quan mật thiết
với nhau. Mặt khác do yêu cầu của xã hội, nhu cầu của con người phải giải quyết
nhiều tình huống trong cuộc sống. Chính vì vậy khi giải quyết nhng vấn đề đó
kiến thức của một lnh vực chuyên môn sẽ khó có thể thực hiện được một cách tốt
nhất, mà đòi hỏi kiến thức của nhiều lnh vực khác nhau.Từ thực tế đó cho ta thấy
vấn đề dạy học tích hợp nói chung và việc dạy học tích hợp liên môn cần phải
được triển khai, mở rộng, ứng dụng rộng rãi trong các trường học và việc dạy học
tích hợp kiến thức liên môn trong bộ môn hóa học là việc làm hết sức cần thiết
đối với mỗi người giáo viên giảng dạy môn hóa.
3. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Là một giáo viên dạy bộ môn hóa học tôi nhận thấy trong thực tế đời sống
có rất nhiều các hiện tượng hóa học, có thể nói “Hóa học ở xung quanh chúng
ta”, để giải thích được nhng vấn đề đó nếu dùng kiến thức đơn l sẽ khó và chưa
thuyết phục. Nếu dùng kiến thức các môn có có liên quan Sinh học, vật lí, …để
giải thích sẽ rõ ràng dễ hiểu hơn nhiều. Trên thực tế việc vận dụng kiến thức gia
các môn trong giảng dạy môn hóa chưa được làm tốt. Nên trong quá trình nghiên
cứu đề tài tôi đã tiến hành khảo sát học sinh ở 2 lớp 9A, 9B (Đề khảo sát ở phần
phụ lục) và thu được kết quả ở bảng sau:
Như vậy: Nhìn vào kết quả trên thì tỉ lệ học sinh yếu còn nhiều.chúng tỏ chất
lượng môn hóa chưa được cao, nguyên nhân là do các em còn mải chơi, chưa có
Lớp
Tống
số
học
sinh
Giỏi
( 8 -10)
Khá
(7- <8)
Trung bình
(5- <7)
Yếu
( <5)
Số
lượng
%
Số
lượng
%
%
Số
lượng
%
9A
45
9
20
14
31,1
42,2
3
6,7
9B
45
8
17,8
11
24,4
44,4
6
13,
4
Tổng
90
17
18,89
25
27,78
43,33
9
10