Rèn luy n k năng l p lu n có căn c cho h c sinh thông qua d y Hìnhệ ỹ ậ ậ ứ ọ ạ
h c 7ọ
I- PH N M ĐUẦ Ở Ầ
I.1. Lý do ch n đ tàiọ ề
D y Hình h c các l p đu c p tr ng THCS ph i đi t i m t t ngạ ọ ở ớ ầ ấ ườ ả ớ ộ ỏ
nh ng cái đích c n đt là h c sinh bi t l p lu n có căn c . Nh ng th c ti nữ ầ ạ ọ ế ậ ậ ứ ư ự ễ
s ph m cho th y, khi chuy n t vi c h c m t s ki n th c Hình h c l tư ạ ấ ể ừ ệ ọ ộ ố ế ứ ọ ẻ ẻ
theo tr c giác Ti u h c sang h c Hình h c có h th ng v i yêu c u l pự ở ể ọ ọ ọ ệ ố ớ ầ ậ
lu n có căn c h c sinh th ng g p khó khăn. Có em h c đn l p 9 v n cònậ ứ ọ ườ ặ ọ ế ớ ẫ
m h , ch a bi t l p lu n chính xác.ơ ồ ư ế ậ ậ
Hình h c tr ng THCS là môn h c có c u trúc logic t ng đi ch tọ ở ườ ọ ấ ươ ố ặ
ch , do đó h c sinh mu n lĩnh h i đc các ki n th c Hình h c thì ph i cóẽ ọ ố ộ ượ ế ứ ọ ả
trình đ phát tri n t duy phù h p v i yêu c u c a ch ng trình. C th là:ộ ể ư ợ ớ ầ ủ ươ ụ ể
Ph i nh n th c đc m i liên h logic gi a các m nh đ Hình h c, bi t tìmả ậ ứ ượ ố ệ ữ ệ ề ọ ế
ra nh ng tính ch t m i t nh ng đi u đã bi t b ng suy lu n.ữ ấ ớ ừ ữ ề ế ằ ậ
Vì v y: Khi d y Hình h c các l p đu c p THCS nên xem k năngậ ạ ọ ở ớ ầ ấ ỹ
l p lu n cú căn c đc hình thành v a là m c đích, v a là ph ng ti n c aậ ậ ứ ượ ừ ụ ừ ươ ệ ủ
d y Hình h c.ạ ọ
Trên c s quan tâm đy đ đn vi c làm rõ vì căn c c a l p lu n,ơ ở ầ ủ ế ệ ứ ủ ậ ậ
trong quá trình d y t ng bài m i là gi i t ng bài t p. V i bi n pháp ch y uạ ừ ớ ả ừ ậ ớ ệ ủ ế
là xây d ng và s d ng h th ng câu h i và bài t p thích h p thì m i có thự ử ụ ệ ố ỏ ậ ợ ớ ể
hình thành k năng l p lu n có căn c cho h c sinh góp ph n ch đng nângỹ ậ ậ ứ ọ ầ ủ ộ
cao hi u qu d y h c theo yêu c u c a b môn.ệ ả ạ ọ ầ ủ ộ
Vi c hình thành kĩ năng l p lu n có căn c cho h c sinh là m t quáệ ậ ậ ứ ọ ộ
trình lâu dài và ph i đc quan tâm ngay t khi d y ph n m đu Hình h cả ượ ừ ạ ầ ở ầ ọ
ph ng. H th ng câu h i, bài t p m i ti t d y ph i d c thi t k theoẳ ệ ố ỏ ậ ở ỗ ế ạ ả ượ ế ế
h ng v a th hi n đc vai trò chuy n ti p trong d y h c, v a đm tínhướ ừ ể ệ ượ ể ế ạ ọ ừ ả
th ng nh t c a quy trình hai giai đo n trong d y h c.ố ấ ủ ạ ạ ọ
I.2. M c đích nghiên c u.ụ ứ
M c đích: nâng cao ch t l ng h c th c ch t c a h c sinh. H c sinhụ ấ ượ ọ ự ấ ủ ọ ọ
ch đng n m ki n th c, có kh năng t h c, t nghiên c u.ủ ộ ắ ế ứ ả ự ọ ự ứ
Ngay t khi b t đu vào ph n Hình h c 6 tôi đã xác đnh vi c rèn kừ ắ ầ ầ ọ ị ệ ỹ
năng l p lu n có căn c cho h c sinh là vi c làm quan tr ng và c n thi t. M tậ ậ ứ ọ ệ ọ ầ ế ộ
ph n công vi c nghiên c u này tôi đã làm trong khi d y Hình h c l p 6 (Nămầ ệ ứ ạ ọ ớ
h c 2006 - 2007).ọ
Tuy v y n u Hình h c 6 là mang tính k th a tri th c tr c quan Ti uậ ế ọ ế ừ ứ ự ở ể
h c và có nhi m v t o c s cho suy di n ch t ch l p 7 thì Hình h c 7 làọ ệ ụ ạ ơ ở ễ ặ ẽ ở ớ ọ
chính th c đi vào hình thành k năng lu n lu n có căn c cho h c sinh sứ ỹ ậ ậ ứ ọ ử
d ng các ki n th c đã chu n b l p 6. D y Hình h c 7 là chuy n d n sangụ ế ứ ẩ ị ở ớ ạ ọ ể ầ
T ng Th Thanh Hà ố ị - Tr ng THCS M o Khê IIườ ạ
1
Rèn luy n k năng l p lu n có căn c cho h c sinh thông qua d y Hìnhệ ỹ ậ ậ ứ ọ ạ
h c 7ọ
suy lu n v n d ng ki n th c. V i suy nghĩ trên cùng v i vi c năm h c 2007 -ậ ậ ụ ế ứ ớ ớ ệ ọ
2008 tôi đc phân công gi ng d y toán 7 nên ngay t khi b t đu ch ng Iượ ả ạ ừ ắ ầ ươ
tôi đã chú ý vi c rèn k năng l p lu n có căn c cho h c sinh.ệ ỹ ậ ậ ứ ọ
I.3. Th i gian, đa đi m:ờ ị ể
- Th i gian: T tháng 9 năm 2007 đn tháng 4 năm 2008.ờ ừ ế
- Đa đi m: L p 7B1, 7B2 tr ng THCS M o Khê 2.ị ể ớ ườ ạ
I.4. Đóng góp m i v m t lý lu n, v m t th c ti n.ớ ề ặ ậ ề ặ ự ễ
- H c sinh có k năng trình bày ki n th c m t cách logic.ọ ỹ ế ứ ộ
- Xây d ng cho h c sinh ph ng pháp t nghiên c u, kh c sâu ki nự ọ ươ ự ứ ắ ế
th c cho h c sinh thông qua t ng bài h c.ứ ọ ừ ọ
- Rèn cách trình bày l i gi i m t bài toán ch ng minh Hình h c cho h cờ ả ộ ứ ọ ọ
sinh.
T ng Th Thanh Hà ố ị - Tr ng THCS M o Khê IIườ ạ
2
Rèn luy n k năng l p lu n có căn c cho h c sinh thông qua d y Hìnhệ ỹ ậ ậ ứ ọ ạ
h c 7ọ
II- N I DUNG.Ộ
II.1. CH NG I: T NG QUANƯƠ Ổ
Đ tài: ề“Rèn k năng l p lu n có căn c cho h c sinh thông qua d yỹ ậ ậ ứ ọ ạ
Hình h c 7”ọ g m 3 ph n:ồ ầ
Ph n 1:ầ D y Hình h c theo quy trình hình thành k năng l p lu n có căn c .ạ ọ ỹ ậ ậ ứ
Ph n 2:ầ Hình th c t ch c d y h c.ứ ổ ứ ạ ọ
Ph n 3:ầ H th ng câu h i, bài t p m t s bài h c Hình h c ch ng I - L pệ ố ỏ ậ ở ộ ố ọ ọ ươ ớ
7.
II. CH NG II: N I DUNG V N Đ NGHIÊN C U.ƯƠ Ộ Ấ Ề Ứ
II.2.1. D y h c Hình h c theo quy trình hình thanh k năng l p lu n có cănạ ọ ọ ỹ ậ ậ
c .ứ
Vi c xây d ng h th ng câu h i bài t p nh m hình thành k năng l pệ ự ệ ố ỏ ậ ằ ỹ ậ
lu n có căn c cho h c sinh ph i d a trên các quan đi m ch đo sau:ậ ứ ọ ả ự ể ỉ ạ
- H c sinh bi t l p lu n có căn c đ h c Hình h c, đng th i h cọ ế ậ ậ ứ ể ọ ọ ồ ờ ọ
sinh h c Hình h c đ có nh ng k năng l p lu n có căn c .ọ ọ ể ữ ỹ ậ ậ ứ
- Hình thành k năng l p lu n có căn c trên c s khai thác đúng m cỹ ậ ậ ứ ơ ở ứ
n i dung ch ng trình sách giáo khoa Hình h c, phù h p tâm lý l a tu i, làmộ ươ ọ ợ ứ ổ
n i b t nh ng căn c c a suy lu n đ có ki n th c m i cũng nh đ gi i cácổ ậ ữ ứ ủ ậ ể ế ứ ớ ư ể ả
bài t p.ậ
- Hình thành k năng l p lu n có căn c cho h c sinh trên c s luy nỹ ậ ậ ứ ọ ơ ở ệ
t p t ng m u qui t c suy lu n khi h c lý thuy t cũng nh khi v n d ng ki nậ ừ ẫ ắ ậ ọ ế ư ậ ụ ế
th c nh m giáo d c logic m t cách n tàng cho h c sinh.ứ ằ ụ ộ ẩ ọ
- Hình thành k năng l p lu n có căn c cho h c sinh ch y u b ngỹ ậ ậ ứ ọ ủ ế ằ
cách xây d ng và s d ng h th ng câu h i và bài t p thích h p.ự ử ụ ệ ố ỏ ậ ợ
II.2.2. Hình th c t ch c d y h c.ứ ổ ứ ạ ọ
Ph ng pháp d y h c h th ng câu h i, bài t p trong m i ti t g m 3ươ ạ ọ ệ ố ỏ ậ ỗ ế ồ
b c ch y u sau:ướ ủ ế
- B c 1:ướ Giáo viên t ch c cho h c sinh c l p làm chung bài m uổ ứ ọ ả ớ ẫ
ho c đc, phân tích, n m v ng c u trúc bài gi i mà bài m u ho c bài đc,ặ ọ ắ ữ ấ ả ẫ ặ ọ
phân tích, n m v ng c u trúc bài gi i m u.ắ ữ ấ ả ẫ
- B c 2:ướ H c sinh t làm các bài t p theo m u, sau khi h c sinh làmọ ự ậ ẫ ọ
xong, giáo viên thu các bài c a h c sinh.ủ ọ
- B c 3:ướ Giáo viên t ch c cho c l p th o lu n đ đa ra l i gi iổ ứ ả ớ ả ậ ể ư ờ ả
đúng c a các bài t p mà h c sinh đã làm.ủ ậ ọ
T ng Th Thanh Hà ố ị - Tr ng THCS M o Khê IIườ ạ
3
Rèn luy n k năng l p lu n có căn c cho h c sinh thông qua d y Hìnhệ ỹ ậ ậ ứ ọ ạ
h c 7ọ
Thông qua vi c xem xét các bài làm c a h c sinh sau m i ti t h c vàệ ủ ọ ỗ ế ọ
k t qu các bài ki m tra, giáo viên có đc s li u đáng tin c y v thành tíchế ả ể ượ ố ệ ậ ề
h c t p c a m i h c sinh trong c quá trính d y h c.ọ ậ ủ ỗ ọ ả ạ ọ
Do câu h i và bài t p các ti t có cùng c u trúc nên sau m i ti t khi đãỏ ậ ở ế ấ ỗ ế
quen m u, h c sinh có th ch đng t luy t p. Sau đây là m t s ví d vẫ ọ ể ủ ộ ự ệ ậ ộ ố ụ ề
h th ng câu h i, bài t p mà tôi đã s d ng m t s bài đ rèn k năng l pệ ố ỏ ậ ử ụ ở ộ ố ể ỹ ậ
lu n có căn c cho h c sinh.ậ ứ ọ
II.2.3. H th ng câu h i và bài t p m t s bài Hình h c ch ng I l pệ ố ỏ ậ ở ộ ố ọ ươ ớ
7.
II.2.3.1. Hai góc đi đnh.ố ỉ
Bài 1: Cho các góc mOn, mOz trên hình 1
1. Các góc nào có m t c nh là tia đi c a tia Oy?ộ ạ ố ủ
2. Các góc nào có m t c nh là tia đi c a tia Ox?ộ ạ ố ủ
3. Góc nào có c 2 thu c tính trên?ả ộ
4. Góc nào là góc đi đnh c a góc xOy?ố ỉ ủ
Bài 2: Trên hình 2.
Hai góc xOy và x’Oy’ có ph i là 2 góc điả ố
đnh không? Vì sao?ỉ
L i gi iờ ả
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
Bài 3: Trên hình 3.
T ng Th Thanh Hà ố ị - Tr ng THCS M o Khê IIườ ạ
4
Tr l iả ờ
1, …………………………
2, …………………………
3, …………………………
4, …………………………
(H.1)
(H.2)
Rèn luy n k năng l p lu n có căn c cho h c sinh thông qua d y Hìnhệ ỹ ậ ậ ứ ọ ạ
h c 7ọ
Hai góc xOy và x’Oy’ có ph i là 2 góc điả ố
đnh không? Vì sao?ỉ
L i gi iờ ả
………………………………………………………….
………………………………………………………….
………………………………………………………….
………………………………………………………….
Bài 4: Trên hình 4.
Cho 2 đng th ng mm’ và nn’ c tườ ẳ ắ
nhau t i I.ạ
Trong các kh ng đnh sau, kh ng đnhẳ ị ẳ ị
nào đúng, kh ng đnh nào sai?ẳ ị
1. N u mIn, m’In’ đi đnh thì mIn và m’In’ cóế ố ỉ
chung đnh.ỉ
2. N u mIn và và m’In’ đi đnh thì Im, Im; là 2ế ố ỉ
tia đi nhau.ố
3. N u mIn cà m’In’ đi đnh thì In, In’ là 2 tiaế ố ỉ
đi nhau.ố
4. N u mIn và m;In’ đi đnh thì 2 tia Im, Im’ế ố ỉ
đi nau và hai tia In. In’ đi nhau.ố ố
Bài 5: Trong các kh ng đnh sau, kh ng đnh nào đúng, kh ng đnh nào sai?ẳ ị ẳ ị ẳ ị
1. N u 2 góc xOy và x’Oy’ có chung đnh Oế ỉ
thì 2 góc xOy và x’Oy’ đi đnh.ố ỉ
2. N u 2 tia Ox, Ox’ đi nhau thì 2 góc xOyế ố
và x’Oy’ đi đnh.ố ỉ
3. N u 2 tia Oy, Oy’ đi nhau thì 2 góc xOyế ố
và x’Oy’ đi đnh.ố ỉ
4. N u 2 tia Ox, Ox’ và 2 tia Oy và Oy’ điế ố
nhau thì hai góc xOy và x’Oy’ đi nhau.ố
5. N u 2 tia Ox, Ox’ đi nhau ho c hai tiaế ố ặ
Oy, Oy’ đi nhau thì hai góc xOy và x’Oy’ố
đi nhau.ố
T ng Th Thanh Hà ố ị - Tr ng THCS M o Khê IIườ ạ
5
(H.4)
Tr l iả ờ
1, ……………………
2, ……………………
3, ……………………
4, ……………………
Tr l iả ờ
1, ……………………
2, ……………………
3, ……………………
4, ……………………
5, …………………...
(H.3)
