Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát huy tính tích cực của học sinh trong môn Hình học 7

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

Ở Ầ Ầ I. PH N M Đ U

ề

ọ

I. 1. Lý do ch n đ tài

ờ ố ọ ọ ọ Năm h c 2007 – 2008 là năm h c có ý nghĩa quan tr ng trong đ i s ng chính tr ị

ấ ướ ế ạ ộ ế ụ ự ệ ả ấ ớ ị ủ c a Đ t n ụ c, là năm ti p t c th c hi n ngh quy t đ i h i Đ ng các c p v i m c

ể ế ứ ộ tiêu phát tri n kinh t xã h i 5 năm (2005 – 2010). Là năm ti p t c h ộ ế ụ ư ng ng cu c ở

ủ ự ạ ộ ộ ớ ơ ớ ụ ậ v n đ ng c a B giáo d c và đào t o v i ch tr ủ ư ng “Nói không v i tiêu c c trong

ế ụ ụ ự ử ệ ệ ậ ộ ộ thi c và b nh thành tích trong giáo d c”. Th c hi n ti p t c cu c v n đ ng “Hai

ứ ệ ạ ạ ầ ớ ọ ồ ớ không” v i vi ph m đ o đ c nhà giáo và vi c h c sinh ng i nh m l p. Trên c s ơ ở

ệ ọ ủ ế ủ ộ ướ ụ ệ ả ị ẫ quán tri t các ngh quy t c a Đ ng, nhi m v năm h c c a B , h ọ ng d n năm h c

ỉ ạ ủ ụ ồ ữ ụ ờ ủ ở c a S giáo d c, ch đ o c a Phòng giáo d c đ ng th i phát huy nh ng thành tích đã

ượ ủ ọ ệ ớ ụ ệ ệ ọ đ t đạ c c a năm h c tr ể ự ư c. Đ th c hi n đ ượ ố c t t nhi m v năm h c thì vi c áp

ệ ử ụ ự ớ ệ ạ ả ơ ọ ụ d ng ph ư ng pháp d y h c tích c c v i vi c s d ng có hi u qu các thi ế ị ạ t b d y

ầ ủ ầ ủ ự ự ệ ệ ả ả ẩ ế ọ h c, đ m b o th c hi n đ y đ các yêu c u c a vi c th c hành, bám sát chu n ki n

ộ ọ ậ ủ ứ ề ầ ả ả ọ ừ th c, kĩ năng và yêu c u v thái đ h c t p c a h c sinh đó là đ m b o cho t ng

ế ọ ặ ọ ệ ể ế ọ ổ ớ ti t h c, môn h c. Đ c bi ả ọ ậ t coi tr ng đ i m i ki m tra, đánh giá k t qu h c t p,

ơ ở ạ ứ ủ ủ ế ệ ẩ ọ ơ rèn luy n c a h c sinh trên c s đ t chu n ki n th c, kĩ năng c a ch ư ng trình

ạ ỏ ọ ự ụ ả ả ổ giáo d c ph thông, đ m b o đánh giá trung th c, khách quan, lo i b m i nguyên

ấ ượ ự ế ả ẫ ấ ọ ậ nhân d n đ n không ph n ánh đúng th c ch t ch t l ệ ủ ng h c t p và rèn luy n c a

ế ụ ế ợ ứ ể ự ậ ớ ắ ệ ọ h c sinh. Ti p t c k t h p hình th c ki m tra t ề ể lu n v i tr c nghi m. Các đ ki m

ề ệ ể ả ả ọ ọ ế ậ ầ tra ph i chú tr ng v vi c yêu c u h c sinh ph i thông hi u, bi ế ụ t v n d ng ki n

ứ ộ ế ệ ứ ạ ầ ớ th c, h n ch vi c đánh giá m c đ ghi nh thu n tuý.

ặ ọ ộ ộ ọ ọ ữ M t khác toán h c là m t trong nh ng b môn khoa h c quan tr ng, là chìa khoá

ứ ủ ờ ạ ở ử ế ệ ờ ạ m c a kho tàng ki n th c c a nhân lo i. Trong th i đ i hi n nay, th i kì bùng n ổ

ể ọ ọ ỏ

ễ ạ ủ c a khoa h c thông tin, khoa h c ngày càng phát tri n đòi h i tính chính xác càng 1 Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ự ả ọ ở ọ ọ ọ ph i cao. Do đó Toán h c càng tr nên quan tr ng trong m i lĩnh v c khoa h c. Song

ố ớ ọ ậ ươ ặ ố ể ọ ố ộ đ h c t t b môn Toán đ i v i h c sinh b c THCS là t ng đ i khó khăn đ c bi ệ t

ỏ ế ố ớ ỗ ợ ủ ấ ọ ọ là đ i v i môn Hình h c là “N i s hãi” c a các em h c sinh. Khi h i đ n v n đ ề

ể ằ ẫ ọ ớ này các em nói r ng “Khi h c bài m i chúng em v n hi u bài, nh ứ ưng khi c n ch ng ầ

ộ ấ ề minh m t v n đ nào đó thì chúng em không bi ế ắ ầ ừ t b t đ u t đâu ? Và trình bày nh ư

ế ắ ầ ơ ọ ọ th nào ?”. Trong ch ư ng trình Hình h c THCS thì h c sinh b t đ u làm quen cách

ứ ừ ữ ữ ứ ằ ẳ ộ ớ ị trình bày m t bài toán ch ng minh b ng nh ng kh ng đ nh v i nh ng căn c t ngay

ầ ơ ọ ơ ẳ ờ ườ ủ chư ng đ u tiên c a Hình h c 7. Ch ư ng “Đ ư ng th ng vuông góc, đ ẳ ng th ng

ươ ớ ắ ầ ộ song song”. Ch ng II “Tam giác” thì các em m i b t đ u trình bày m t bài toán

ứ ậ ọ ớ ợ ỉ ộ ch ng minh hoàn ch nh. V y lí do nào đã làm cho các em h c sinh l p 7 s hãi m t

ứ ế ể ọ ượ ỗ ợ bài toán ch ng minh Hình h c ? Làm th nào đ giúp các em v t qua n i s hãi

ả ế ừ ả ư ế đó ? Ta nên gi i quy t t đâu ? Gi ế i quy t nh th nào ? Đó chính là lí do tôi vi ế t

ủ ọ ộ ố ủ ộ ự ủ ể nên m t s quan đi m c a mình đó là “Phát huy tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh

ọ trong môn Hình h c 7”.

ừ ủ ữ ầ ầ ọ ọ ị * Ngay t ế ph n Hình h c 7 giáo viên c n trang b cho h c sinh c a mình nh ng ki n

ứ ề ứ ạ ẳ ằ ằ ườ th c v ch ng minh các đo n th ng b ng nhau, hai góc b ng nhau, hai đ ẳ ng th ng

ườ ẳ vuông góc, hai đ ng th ng song song.

ứ ơ ả ề ẽ ữ ế ầ ậ ọ ị ế * C n trang b cho h c sinh nh ng ki n th c c b n v v hình, nh n bi ầ t ph n gi ả

ế ế thi ậ ủ t và k t lu n c a bài toán.

ầ ượ ể ư ư ổ ợ ọ ọ * H c sinh c n đ c phát tri n t duy lôgic, t ậ duy phân tích t ng h p. H c sinh t p

ế ế ả ầ ồ ừ ứ ự ậ ậ ằ ậ nh n bi t k t qu c n ch ng minh r i t đó xây d ng, l p lu n b ng con đ ườ ng

ố ư ứ ể ổ ợ phân tích đi lên. Cu i cùng dùng t duy t ng h p đ trình bày bài toán ch ng minh

ỉ hoàn ch nh.

ụ

ứ I.2 M c đích nghiên c u

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ủ ọ ủ ộ ự ề ằ ớ ọ Đ tài nh m phát huy tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh l p 7 trong khi h c

ặ ệ ế ệ ớ ượ ứ ậ toán đ c bi t là vi c ti p thu bài m i, làm đ c bài t p ch ng minh và phát huy

ả ư ủ ọ kh năng t duy lôgíc c a h c sinh.

ế ị ướ ộ ả ậ ắ ộ Bi t đ nh h ng m t cách nhanh chóng và gi ọ ộ i m t bài t p m t cách ng n g n,

ậ ậ ặ ọ ẽ khoa h c, chính xác và có l p lu n ch t ch .

ể

ờ

ị

I.3 Th i gian, đ a đi m

ả ờ ọ Th i gian : c năm h c

ọ ớ ể ị Đ a đi m : Phòng h c l p 7B7

ườ ạ Tr ng THCS M o Khê 2

ậ

ự ễ . ề I.4. Đóng góp v lí lu n, th c ti n

ậ : ơ ở a, C s lí lu n

ớ ươ ạ ọ ướ ạ ộ ự ổ Đ i m i ph ng pháp d y h c theo h ọ ậ ủ ng tích c c hoá ho t đ ng h c t p c a

ả ổ ứ ế ế ằ ậ ọ ớ ỏ ộ ọ h c sinh, nh m giúp h c sinh ti p c n ki n th c, đòi h i ph i đ i m i toàn b ,

ề ề ặ ươ ạ ộ ủ ạ ọ nhi u m t, nhi u khâu. Ph ứ ng pháp d y h c là cách th c ho t đ ng c a giáo viên

ỉ ạ ệ ổ ứ ạ ộ ọ trong vi c ch đ o, t ọ ậ ủ ọ ch c các ho t đ ng h c t p c a h c sinh, giúp cho h c sinh

ủ ộ ủ ụ ạ ạ ọ ươ ế ể ả ch đ ng đ t các m c tiêu c a d y h c. Ph ng pháp ti p thu bài gi ng đ làm

ượ ụ ứ ọ đ c bài toán ch ng minh Hình h c 7 cũng không ngoài m c đích

ừ ờ ề ướ ạ ự Ngay t th i Hi L p Xôcrat đã đ x ạ ộ ng nguyên lí “Ho t đ ng tích c c” trong

ủ ề ườ ọ ư ậ ể ổ ớ ươ đó ông đ cao vai trò c a ng i h c. Nh v y có th nói đ i m i ph ng pháp

ự ở ạ ọ ị ố ự ọ ạ d y h c chính là s tr l ủ ạ i đích th c giá tr v n có c a d y h c. Tuy nhiên phát huy

ủ ọ ủ ộ ự ằ ậ ị ụ ư ế tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh nh th nào ? B ng b ên pháp gì ? V n d ng

ệ ả ả ộ ấ ậ vào vi c gi ề i bài t p ra sao thì đó là c m t v n đ .

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ủ ọ ủ ộ ự ạ ợ ọ ớ D y h c “Phát huy tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh” là phù h p v i quy

ẽ ẫ ớ ự ủ ộ ự ậ ở ọ ừ lu t tâm lí h c. B i tính tích c c, ch đ ng s d n t i t ơ ậ giác. T đó kh i d y

ớ ủ ọ ủ ộ ự ề ạ ọ ủ ọ ti m năng to l n c a h c sinh. D y h c phát huy tính tích c c, ch đ ng c a h c

ớ ặ ạ ộ ổ ư ứ ứ ể ợ ổ ở sinh cũng phù h p v i đ c đi m l a tu i b i đó là l a tu i a ho t đ ng, thích tìm

ể ế tòi, khám phá và ham hi u bi t.

ớ ườ ư ư ậ ấ Là giáo viên m i ra tr ng nh ng tôi nh n th y môn Toán cũng nh các môn

ườ ạ ượ ổ ố ệ ả ọ h c khác trong nhà tr ng ph thông, mu n đ t đ ả ổ c hi u qu cao thì ph i đ i

ươ ự ủ ạ ạ ọ ọ ớ ọ ớ m i ph ng pháp d y h c. D y h c phát huy tính tích c c c a h c sinh m i đáp

ứ ượ ướ ủ ầ ấ ướ ớ ổ ờ ờ ng đ c yêu c u c a Đ t N c khi b ỏ c vào th i kì đ i m i, th i kì đòi h i

ữ ườ ộ ộ ự ủ ự ư ễ nh ng con ng ả i lao đ ng ph i năng đ ng, t ch và giàu tính th c ti n nh Ngh ị

ủ ề ế ạ ả ộ quy t Đ i H i VIII c a Đ ng đã đ ra.

ơ ở ự ễ : b, C s th c ti n

ọ ầ ế ổ ứ ệ Trong quá trình h c toán ở ườ tr ọ ng THCS , h c sinh c n bi t cách t ch c vi c

ủ ộ ạ ộ ườ ầ ầ ọ ọ ậ ủ h c t p c a mình m t cách ch đ ng, sáng t o. Ng i th y c n rèn cho h c sinh

ộ ậ ọ ờ ả có kĩ năng, thói quan đ c l p suy nghĩ khoa h c và tìm tòi l i gi i hay mà suy nghĩ

ậ ả ơ ở ph i có c s lí lu n.

ự ế ạ ề ề ọ ọ Trong th c t d y h c còn có nhi u h c sinh kém môn toán do nhi u nguyên

ể ề ộ ọ ủ ế nhân, trong đó có m t nguyên nhân ch y u là h c sinh không tìm hi u kĩ đ bài,

ỉ ượ ế ụ ứ ế ầ ậ không ch ra đ c bài toán cho bi ọ t gì ? Yêu c u gì ? V n d ng ki n th c đã h c

ầ ủ ừ ế ọ ể ả đ gi ư ế i quy t yêu c u c a bài toán đó nh th nào cho đúng. T đó h c sinh có th ể

ướ ể ệ ở ả ờ ặ ớ ệ đi l ch h ng th hi n câu tr l ạ i không ăn kh p các phép tính ho c không đ t

ượ ủ ầ ố đ c yêu c u cu i cùng c a bài toán

Ầ Ộ II. PH N N I DUNG

ươ

ổ ng 1 : T ng quan

II.1 – Ch ễ

ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ỏ ề ổ ứ ể ờ ớ ị ươ ạ ọ Đ đáp ng k p th i đòi h i v đ i m i ph ng pháp d y h c chung, ph ươ ng

ạ ở ả ủ ệ ằ ộ ờ ọ pháp d y h c môn toán THCS nói riêng nh m nâng cao hi u qu c a m t gi lên

ứ ề ủ ộ ự ự ủ ọ ớ l p, tôi đã xây d ng và nghiên c u đ tài “Phát huy tính tính c c, ch đ ng c a h c

ọ sinh trong môn Hình h c 7”.

ươ

ứ

ề

ộ

II.2 – Ch

ấ ng II : N i dung v n đ nghiên c u

ướ ế ứ ơ ả ữ ế ề ọ ị c h t giáo viên trang b cho h c sinh nh ng ki n th c c b n v các cách II.2.1 Tr

ứ ằ ườ ẳ ườ ch ng minh hai tam giác b ng nhau, hai đ ng th ng vuông góc, hai đ ẳ ng th ng

ộ ị song song, n i dung đ nh lí Pytago.

ắ ượ ắ ườ ằ ợ ườ ợ N m ch c đ c các tr ủ ng h p b ng nhau c a hai tam giác : Tr ng h p c.c.c,

ườ ợ ườ ợ ố ườ ủ ằ ợ tr ng h p c.g.c, tr ng h p g.c.g và b n tr ng h p b ng nhau c a hai tam giác

vuông.

ắ ắ ượ ứ ệ ấ ườ ẳ N m ch c đ c các d u hi u ch ng minh hai đ ng th ng song song, cách

ứ ườ ứ ẳ ườ ự ủ ch ng minh hai đ ng th ng vuông góc, ch ng minh đ ạ ng trung tr c c a đo n

ứ ề ẳ ộ ộ th ng, ch ng minh m t tam giác là tam giác cân, m t tam giác là tam giác đ u.

ượ ị ấ ạ ặ ệ ắ N m đ c đ nh nghĩa và tính ch t các d ng tam giác đ c bi t : Tam giác cân, tam

ề giác đ u, tam giác vuông, tam giác vuông cân.

ệ ầ ầ ỏ ố ọ * Trong ph n này đòi h i giáo viên c n có các bi n pháp t ờ t giúp h c sinh có th i

ứ ắ ướ ế ậ ụ ế gian n m ki n th c và b ầ c đ u bi t v n d ng. Theo tôi đây là công vi c r t d ệ ấ ễ

ạ ự ế ệ ứ ọ ậ ủ ộ ố ấ ư nh ng l i khó khăn nh t. Vì th c t ọ hi n nay ý th c h c t p c a m t s em h c

ạ ọ ọ ậ ể ả ấ ạ ạ ỗ sinh r t ch nh m ng h c t p, ng i đ c bài bên c nh đó các em l ứ ế i r ng ki n th c

ướ ạ ọ ế ấ ở ề ấ ỉ ừ t ớ các l p d i nên khi n các em r t ng i h c bài. ề ọ đây tôi ch nói v v n đ h c

ữ ừ ệ ế ể ả ậ ộ ị ị ể thu c nh ng đ nh lí, đ nh nghĩa, h qu . V y làm th nào đ giúp các em v a hi u

ứ ế ớ ạ ậ ứ ể ậ ở ụ ế ấ ki n th c trên l p mà l i v n d ng ki n th c đ làm bài t p ệ nhà? Tôi th y bi n

ữ ụ ể ệ ạ ặ pháp h u hi u nh t là “L t m m bu c ch t” c th là:

ề ạ ễ ộ ấ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ố ắ ắ ựơ ầ ạ ắ ớ + Ph n giáo viên : Khi lên l p thì tôi c g ng d y cho các em n m ch c đ c các

ờ ế ợ ơ ả ứ ế ọ ồ ạ ữ ứ ế ki n th c tr ng tâm, c b n, đ ng th i k t h p ôn l ọ i nh ng ki n th c đã h c.

ạ ườ ủ ọ ệ ể ấ Bên c nh đó là th ố ớ ng xuyên ki m tra vi c ghi chép c a h c sinh nh t là đ i v i

ế ợ ế ế ệ ậ ọ ộ ộ ớ ọ h c sinh y u, ti p thu ch m. K t h p v i vi c luôn đ ng viên các em h c thu c

ệ ề ả ấ ị ị ượ ữ ơ bài v các đ nh nghĩa, tính ch t, đ nh lí, h qu , làm đ ả ậ c nh ng bài t p đ n gi n

ế ễ ế ể ấ ố ộ ị ấ nh t, câu lí thuy t d nh t và ti p đó là cho đi m t ờ t đ ng viên các em k p th i.

ề ệ ứ ệ ầ ạ Sau đó giáo viên nâng cao d n v vi c rèn luy n kĩ năng ch ng minh thành th o các

ứ ằ ằ ọ ạ d ng tam giác nhau b ng cách cho h c sinh ch ng minh các tam giác b ng nhau

thông qua hình v .ẽ

ề ẽ ơ ả ữ ầ ọ ị ậ II.2.2 Giáo viên c n trang b cho h c sinh nh ng kĩ năng c b n v v hình, nh n

ế ả ế ế bi t gi thi ậ ủ t, k t lu n c a bài toán.

ộ ộ ơ ả ỗ ọ Theo tôi đây là m t n i dung quan tr ng và c b n mà m i giáo viên có th ể

ỗ ế ạ ế ề ạ ọ ị trang b cho h c sinh trong m i ti ụ ể ư t d y lí thuy t. C th nh khi d y v ba tr ườ ng

ủ ằ ầ ọ ể ợ h p b ng nhau c a hai tam giác, giáo viên nên yêu c u h c sinh sau khi phát bi u

ả ế ậ ủ ị ế ẽ ọ ị đ nh lí, các em hãy nêu gi thi t, k t lu n c a đ nh lí sau đó cho h c sinh v hình,

ả ế ế ừ ậ ả ế ế ậ ghi gi thi tk t lu n. T đó các em nhìn vào cách ghi gi thi t – k t lu n phát

ể ộ ị bi u đ nh lí m t cách chính xác.

ụ ườ ứ ấ ủ ằ ạ ạ ạ ợ Ví d 1 : Bài tr ng h p b ng nhau th nh t c a tam giác: C nh – C nh – c nh

ướ ủ ủ ể ế ằ ạ ạ ị B c 1: Phát bi u đ nh lí : “N u ba c nh c a tam giác này b ng ba c nh c a tam

ằ giác kia thì hai tam giác đó b ng nhau”.

ướ ả ế ậ B c 2: Nêu gi thi ế t – k t lu n.

ướ ẽ ả ế ậ B c 3: V hình ghi gi thi ế t – k t lu n.

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

GT (cid:0) ABC và (cid:0) A’B’C’

AB=A’B’; AC=A’C’ BC=B’C’

(cid:0) ABC = (cid:0) A’B’C’

Ti p đó là d n rèn cho các em các thao tác, cách l p lu n, cách trình bày thông qua

ế ầ ậ ậ

ậ ừ ễ ế ư ạ ẳ ầ các bài t p t d đ n khó. Ch ng h n nh trong ph n tam giác, sau khi các em đã

ườ ủ ể ằ ậ ợ ọ ọ h c xong các tr ng h p b ng nhau c a hai tam giác ta có th cho h c sinh t p

ư ứ ữ ể ả ạ ữ ứ ơ ch ng minh nh ng bài toán đ n gi n nh sau đ các em ôn l ế i nh ng ki n th c đã

ứ ộ ọ h c và rèn kĩ năng trình bày m t bài toán ch ng minh.

ụ ẽ Ví d 2: Cho các hình v sau :

(cid:0) ABC = (cid:0) CDA

ứ Hình 1.a Hãy ch ng minh

Xét (cid:0) ABC và (cid:0) CDA có :

AB = CD (gt)

BC = AD (gt)

ạ C nh AC chung

V y ậ (cid:0) ABC = (cid:0) CDA (c.c.c)

ễ ạ Hình 2.b Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

Xét (cid:0) ABC và (cid:0) CDA có :

(cid:0) A1 = (cid:0) C1

AB = CD (gt)

ạ C nh AC chung

V y ậ (cid:0) ABC = (cid:0) CDA (c.g.c)

Hình 3.c

(cid:0) B2 = (cid:0) D2(gt)

Xét (cid:0) ABD và (cid:0) CDB có :

ạ C nh BD chung

(cid:0) B1 = (cid:0) D1(gt)

ố ạ ủ ụ ườ Qua ví d này giáo viên c ng c l i các tr ợ ng h p

ẽ ơ ủ ể ừ ả ằ b ng nhau c a hai tam giác thông qua các hình v đ n gi n đ t ệ ự đó có s liên h V y ậ (cid:0) ABD = (cid:0) CDB (g.c.g)

ư ứ ẳ ạ ằ ạ ẳ ẽ ớ v i bài toán ch ng minh hai đo n th ng b ng nhau. Ch ng h n nh cho hình v

ứ Hãy ch ng minh AD = BC.

Xét (cid:0) ABC và (cid:0) CDA có :

(cid:0) A1 = (cid:0) C1

AB = CD (gt)

ạ C nh AC chung

V y ậ (cid:0) ABC = (cid:0) CDA (c.g.c)

ạ ươ ứ ng ng) Suy ra AD = BC (hai c nh t ạ ễ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ặ ừ ứ ụ ể ọ Ho c t ví d trên giáo viên có th giúp h c sinh khai thác bài toán ch ng minh

ứ ể ệ ẳ ạ ằ hai đo n th ng song song thông qua vi c ch ng minh hai tam giác b ng nhau đ suy

ở ị ằ ừ ẳ ra hai góc v trí so le trong b ng nhau, t ạ đó suy ra các đo n th ng song song.

ứ ẽ Cho hình v sau – Hãy ch ng minh AD // BC.

Xét (cid:0) ABC và (cid:0) CDA có :

AB = CD (gt) (cid:0) A1 = (cid:0) C1

ạ C nh AC chung

V yậ

(cid:0) ABC = (cid:0) CDA (c.g.c) Suy ra (cid:0) DAC = (cid:0) BCA (hai góc t ở ị v trí so le trong Mà hai góc này

ươ ứ ng ng)

ệ ấ

ườ ế ẳ t hai đ ng th ng song

Nên AD // BC (theo d u hi u ậ nh n bi song)

ậ ủ ố ề ể ế ặ ọ ọ Ho c giáo viên cũng có th cho h c sinh làm bài t p c ng c v lí thuy t đã h c.

ừ ề ậ ạ Song t bài t p đó giáo viên khai thác ra thành nhi u d ng khác nhau mà qua đó giúp

ể ủ ứ ế ố ọ h c sinh có th c ng c và khai thác các ki n th c liên quan

(cid:0) ABC c©n t¹i A, AB = 5cm, BC = 8cm. VÏ AH vu«ng

ụ Ví d 3: Cho

gãc víi BC (H thuéc BC)

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

a, Chøng minh BH = HC

b, TÝnh AH = ?

Bài gi

i ả

i A, AB = 5cm, BC = 8cm Ch ng minh GT (cid:0) ABC cân t AH (cid:0) ạ BC (H (cid:0) BC)

KL a,HB = HC

ứ a, Xét hai tam giác vuông AHB và AHC (vì AH

(cid:0) BC) có : b, Tính AH.

AB = AC (gt)

ạ C nh AH chung

ề ạ ạ Suy ra (cid:0) vuông AHB = (cid:0) vuông AHC (c nh huy n – c nh góc vuông)

ạ ươ ứ Nên HB = HC (hai c nh t ng ng)

BC 2

8 2

b, Ta có HB = HC = = =4 (cm)

Xét (cid:0) vuông AHB có

ị AB2 = AH2 + HB2 (theo đ nh lí Pitago)

Suy ra AH2 = AB2 – HB2

2 = 52 – 42 = 25 – 16 = 9

ố Thay s : AH

2 = 9 =3 (cm).

ậ V y AH

ư ừ ụ T ví d 3 ta khai thác bài toán nh sau

ụ ạ ẽ Ví d 4: Cho tam giác ABC cân t i A, AB = 5cm, BC = 8cm, V AH là tia phân giác

ứ ằ ộ ủ c a góc A (H thu c BC). Ch ng minh r ng :

a, BH = HC

b, AH (cid:0) BC

c, Tính AH

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ạ

GT (cid:0) ABC cân t i A ủ AH là tia phân giác c a góc A AB = 5cm, BC = 8cm

KL a, BH = HC b, AH (cid:0) BC c, Tính AH

ứ Ch ng minh

a, Xét (cid:0) ABH và (cid:0) ACH có :

(cid:0) A1 = (cid:0) A2 (gt)

AB = AC (gt)

ạ C nh AH chung

V y ậ (cid:0) ABH = (cid:0) ACH (c.g.c)

ạ ươ ứ Suy ra HB = HC (hai c nh t ng ng)

b, Vì (cid:0) ABH = (cid:0) ACH (theo c/m ph n a)ầ

ươ ứ Nên (cid:0) AHB = (cid:0) AHC (hai góc t ng ng)

ề Mà (cid:0) AHB + (cid:0) AHC = 180 °(hai góc k bù)

Suy ra (cid:0) AHB = (cid:0) AHC = 180°/2 = 90°

Hay AH (cid:0) BC

c, Vì HB = HC (c/m ph n a)ầ

ộ Mà HB + HC = BC (H thu c BC)

)

BC 2

8 2

(cid:0) Nên HB = HC = =

Xét (cid:0) vuông ABH có

ị

ễ ạ AB2 = AH2 + HB2 (theo đ nh lí Pitago) Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

Suy ra AH2 = AB2 – HB2

2 = 52 – 42 = 25 – 16 = 9

ố Thay s : AH

2 = 9 =3 (cm).

ậ V y AH

ề ặ ứ ữ ế ổ ợ Các bài toán trên là nh ng bài toán khá t ng h p v m t ki n th c không khó

ỏ ọ ờ ọ ữ ứ ư ế ầ ầ ồ ớ nh ng đòi h i h c sinh c n nh nh ng ki n th c cũ. Đ ng th i h c sinh c n có

ư ữ ọ ộ ứ nh ng kĩ năng khá quan tr ng nh : cách trình bày m t bài toán ch ng minh hai tam

ậ ằ ậ ưở ữ giác b ng nhau, kĩ năng l p lu n, kĩ năng tính toán. Trên đây là nh ng ý t ng giúp

ượ ủ ộ ủ ứ ự ầ tôi phát huy đ ọ c tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh trong ph n ch ng minh hai

ộ ế ế ằ ệ ậ tam giác b ng nhau. Sau đây tôi xin trình bày ti n trình m t ti t luy n t p mà tôi đã

ụ ộ ươ áp d ng m t trong các ph ng pháp trên.

ạ Ngày so n : 27/01/08

Ế TI T 36

Ậ

Ệ LUY N T P

: ụ I. M c tiêu

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ế ấ ủ ố ị ố ị ủ ủ ề ứ : C ng c đ nh nghĩa tam giác cân, c ng c đ nh lí v tính ch t c a tam Ki n th c

ậ ụ ứ ằ ằ ạ ẳ giác cân và v n d ng vào ch ng minh các đo n th ng b ng nhau, các goác b ng

ể ứ ộ ộ nhau và đ ch ng minh m t tam giác là m t tam giác cân.

ỹ ứ ọ ộ ỹ : Rèn k năng ch ng minh m t bài toán hình h c, kĩ năng phân tích. K năng

ự ự Thái độ : T giác, tích c c suy nghĩ, nghiêm túc.

ị : II. Chu n bẩ

ướ ướ ấ ạ GV : So n bài, th ẳ c th ng, th c đo góc, ph n màu.

ậ ọ HS : H c bài, làm bài t p.

ươ : III. Ph ng pháp

ọ ậ ủ ự ạ ộ Tích c c hoá ho t đ ng h c t p c a hs

ấ V n đáp

ả ư Phát huy kh năng t ủ ọ duy c a h c sinh.

ạ ọ : ạ ộ IV. Các ho t đ ng d y h c

ổ ớ ị n đ nh l p

2. Ki m tra bài cũ :

ể

ấ ủ ề ị ị ? Hãy nêu đ nh nghĩa tam giác cân và hai đ nh lí v tính ch t c a tam giác cân.

ẽ Hãy v hình ghi GT – KL

3. Bài m i :ớ

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

Ạ Ộ Ủ Ạ Ộ Ủ HO T Đ NG C A HO T Đ NG C A GHI B NG Ả

HS ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7 ạ ộ ậ ụ GV Ho t đ ng 1: V n d ng Bài 51 (SGK)

ị ấ các tính ch t và đ nh

ủ nghĩa c a tam giác cân

ươ

ứ

ế

ả

ng pháp nghiên c u, k t qu nghiên c u.

ươ II.3 Ch ng 3 : Ph ể ứ đ ch ng minh các góc

ạ ằ b ng nhau, các đo n

ẳ ằ th ng b ng nhau.

i Aạ

GT (cid:0) ABC cân t AE = AD( E(cid:0) AB,D(cid:0) AC) Bài 51 KL a, So sánh (cid:0) ABD và ọ ề ọ G i hs đ c đ bài (cid:0) ACE ẽ ầ ẽ Yêu c u hs v hình ghi Hs v hình ghi GT –KL b, (cid:0) IBC là tam giác gì GT – KL

(cid:0) ABC cân t AD( E(cid:0) AB, D(cid:0) AC)

ủ ạ ? GT c a bài toán là gì . i A, AE =

ạ i A) ế ậ ủ ? K t lu n c a bài toán a, So sánh (cid:0) ABD và (cid:0)

là gì . ACE

a, Xét (cid:0) ABD và (cid:0) ACE có : AD = AE (gt) AB = AC (do (cid:0) ABC cân t (cid:0) A chung V y ậ (cid:0) ABD = (cid:0) ACE (c.g.c) Suy ra (cid:0) ABD = (cid:0) ACE (hai góc b, (cid:0) IBC là (cid:0) tam giác gì

ươ ứ t ng ng) ? Theo em góc ABD và

(cid:0) ABD = (cid:0) ACE

b, (cid:0) IBC = (cid:0) ABC (cid:0) ABD ư ế góc ACE nh th nào

(cid:0) ICB = (cid:0) ACB (cid:0) ABD ớ v i nhau.

(cid:0) ABD =

Mà (cid:0) ABD = (cid:0) ACE (cm trên) ứ ậ ố ứ ? V y mu n ch ng minh Ch ng minh

(cid:0) ACE

ằ chúng b ng nhau ta

ư ế ứ ch ng minh nh th nào.

Và (cid:0) ABC = (cid:0) ACB (do (cid:0) ABC cân ạ i A) t Nên (cid:0) IBC = (cid:0) ICB Do đó (cid:0) ABC cân t ạ ị i I(theo đ nh lí 2). ứ ọ ả G i hs lên b ng ch ng

minh

? Theo em tam giác IBC Tam giác IBC cân t i Iạ

14 IBC = (cid:0)

(cid:0) ứ ố là tam giác gì. ễ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II ứ ? Mu n ch ng minh tam ạ Ch ng minh

giác IBC là tam giác cân ICB GT (cid:0) xOy = 120° OA là phân giác c a ủ (cid:0) xOy AB (cid:0) Ox, AC (cid:0) Oy

ứ ư ế ta ch ng minh nh th KL (cid:0) ABC cân.

nào.

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ậ ướ ề ằ ươ ứ ớ ọ B ng cách rèn h c sinh làm nhi u bài t p d i các ph ng th c khác nhau v i

ươ ủ ọ ủ ộ ự ạ ọ ố ph ộ ng pháp d y h c phát huy tính tích c c, ch đ ng c a h c sinh. Trong su t m t

ấ ượ ế ả ọ ậ ở ạ ằ năm h c tôi ti n hành kh o sát ch t l ư ng b ng cách đ a ra 3 bài t p d ng khác

ả ư ề ầ ữ ế ế ặ ả nhau, m c dù còn nh ng đi u c n ph i bàn ti p, song k t qu nh sau:

ế ầ ạ ượ ư ề ộ V thu c lí thuy t g n nh 95% đ t đ c.

ề ẽ ạ ớ ế V v hình thành th o có t i 34 em chi m 90%

ề ế ả ế ậ ủ ủ ị ế ế V vi t gi thi t – k t lu n c a bài toán hay c a đ nh lí là 39 em chi m 100%.

ứ ế ề ộ ạ V cách trình bày rõ ràng m t bài toán ch ng minh là 30 em chi m 75%. Còn l i

ư ệ ộ ộ ế ế ắ ự ộ 9 em vi c trình bày còn l n x n và ch a bi t cách s p x p trình t m t bài toán

ứ ế ch ng minh chi m 25%.

ả ọ ậ ủ ọ ổ ớ ề ế ố ề ụ Khi trao đ i v i ph huynh v k t qu h c t p c a h c sinh thì đa s đ u nói

ợ ữ ế ả ằ r ng n u chú ý nghe cô gi ng bài thì môn Hình không còn là môn đáng s n a và các

ọ ậ ọ ậ ự ứ ờ em đã có s h ng thú say mê h c t p môn toán. Không khí h c t p gi toán chung và

ờ ộ ố ọ ổ ạ ệ ả ớ gi ệ Hình nói riêng trong l p sôi n i đ t hi u qu rõ r t. Tuy nhiên còn m t s h c

ậ ợ ư ứ ề ệ ậ ậ ọ ự ệ sinh do nh n th c quá ch m – kém và đi u ki n h c ch a thu n l i thì vi c tích c c

ạ ọ ế trong h c toán là h n ch .

ả ọ ậ ủ ớ ế ả ậ ộ ọ ộ ự Sau m t năm h c, k t qu h c t p b môn toán c a l p tôi đ m nh n đã có s

ự ọ ế ế ấ ớ ầ ề ề ể ỉ chuy n bi n r t nhi u so v i đ u năm. Ch còn 2 em có l c h c y u v môn toán,

ự ố ắ ề ươ ỏ ủ ộ nhi u em đã có s c g ng v ạ n lên đ t khá, gi i c a b môn

Ầ

Ậ

Ế

Ị

III. PH N K T LU N, KI N NGH

ả ự ừ ế ượ ự ế ả ạ ệ T k t qu th c nghi m trên và qua các năm đ c tr c ti p gi ng d y toán 7, tôi

ượ ế ậ ố ượ ề ấ ằ ả ọ ế ọ đã đ c ti p c n nhi u đ i t ng h c sinh khác nhau. Tôi th y r ng k t qu h c

ộ ấ ớ ườ ầ ườ ầ ườ ự ế ụ ậ ủ ọ t p c a h c sinh ph thu c r t l n vào ng i th y vì ng i th y là ng i tr c ti p

ấ ả ữ ủ ộ ự ề giác, tích c c, ch đ ng… T t c nh ng đi u đó

ọ ậ ự ạ ễ ạ d y các em, giúp các em h c t p t Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ầ ừ ỉ ơ ạ ỗ ế ọ ạ ộ không ch đ n thu n d ng l i sau m i ti ố t h c mà nó theo su t m t quá trình d y

ể ọ ỏ ừ ầ ả ấ ọ h c, mà xu t phát đi m t ừ ườ ng i th y. B n thân tôi luôn luôn không ng ng h c h i

ươ ọ ể ố ạ ộ và tìm các các ph ng pháp d y h c đ cu n hút các em, giúp các em có m t cách

ừ ệ ạ ọ ế ọ ừ ọ ọ h c khoa h c, sáng t o, rèn luy n trong t ng ti t h c, t ng ngày h c.

ệ ố ể ẩ ạ ầ ậ ỏ ị Đ chu n b bài d y, giáo viên c n trình bày kĩ h th ng các bài t p và câu h i

ằ ố ướ ẫ ả ớ ố ượ ế ấ ề ợ nh m nêu tình hu ng h ọ ng d n h c sinh gi i quy t v n đ phù h p v i đ i t ng

ự ế ầ ượ ữ ữ ạ ẫ ở ọ ọ h c sinh. D ki n nh ng tr ng i, nh ng “cái b y” mà h c sinh c n v t qua. Ngoài

ủ ế ạ ụ ụ ầ ị ươ ra c n xác đ nh đúng m c tiêu c a ti t d y, áp d ng ph ng pháp phát huy tính tích

ủ ọ ả ỉ ệ ố ờ ủ ộ ẫ ả ự c c, ch đ ng c a h c sinh mà phân b th i gian : v n đ m b o t l ế lí thuy t, bài

t p.ậ

ố ớ ọ * Đ i v i h c sinh :

ẩ ả ị ị ướ ậ ụ ể ủ ầ ự Ph i có s chu n b bài tr ướ ở c nhà theo đ nh h ng c a th y th t c th , chi

ti t.ế

ờ ọ ệ ố ự ể ế ự Trong gi ự h c tuy t đ i nghiêm túc, tích c c phát bi u ý ki n xây d ng bài , t

ậ ướ ự ướ ạ ả ẫ ủ ầ giác và sáng t o trong quá trình th o lu n d i s h ng d n c a th y.

ứ ủ ừ ớ ễ ả ắ ứ ế ế ắ ợ Ph i n m ch c ki n th c c a t ng bài thì m i d dàng tích h p ki n th c liên

ộ ế ọ ọ ể ọ ữ ọ ộ quan gi a các môn h c trong m t ti ả t h c, m t bài h c đ h c sinh phát huy kh

ọ ậ ủ ộ ự ạ ủ năng tích c c, ch đ ng, sáng t o c a mình trong quá trình h c t p.

ệ ả ế ươ ạ ọ ọ Vi c c i ti n các ph ng pháp d y h c môn toán nói chung và môn Hình h c

ắ ằ ừ ư ẽ ắ ầ ấ ổ ớ ề (ph n tam giác) nói riêng ch c ch n r ng s không ng ng đ i m i. Nh ng v n đ

ề ậ ế ề ẫ ấ ầ ề tôi đ c p trong đ tài này v n còn có nhi u thi u sót. Tôi r t mong các quý th y cô,

ừ ệ ề ế ể ồ ỡ ạ b n bè đ ng nghi p không ng ng đóng góp nhi u ý ki n đ giúp đ tôi ngày càng

ệ ệ ả ạ ả ạ ơ ộ hoàn thi n mình h n trong công vi c gi ng d y nói chung và gi ng d y b môn toán

ệ ụ ồ ừ ệ ể ộ nói riêng. Đ tôi không ng ng nâng cao trình đ chuyên nghi p, nghi p v . Đ ng

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ẽ ữ ố ợ ặ ờ ườ ụ ọ ể th i ph i h p ch t ch gi a giáo viên – nhà tr ng – gia đình đ giáo d c h c sinh

ạ ố ạ ọ ố ệ ầ ồ ẩ đ y m nh phong trào thi đua “D y t t – h c t ự t” góp ph n vào s nghi p “Tr ng

ườ ủ ả ng i” c a Đ ng.

Ụ Ụ Ả Ệ IV. TÀI LI U THAM KH O, PH L C

ệ ả * Tài li u tham kh o :

SGK Toán 7, SGV Toán 7

SBT Toán 7

ạ ươ ả Các d ng Toán và ph ng pháp gi i Toán 7

ể ư ọ Phát tri n t duy Hình h c 7.

ườ Ng i vi ế t

ễ Nguy n Thu Phong

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

ụ ụ M c l c

TRANG

Ở Ầ Ầ I. PH N M Đ U ………………………………………………….. 1

ề ọ I.1. Lý do ch n đ tài…………………………………………………. 1

ứ ụ I.2. M c đích nghiên c u…………………………………………….. 2

ể ị ờ I.3 Th i gian, đ a đi m……………………………………………….. 2

ự ễ ề ặ ậ I.4 Đóng góp v m t lý lu n, th c ti n………………………………. 2

Ộ Ầ II. PH N N I DUNG ………………………………………………. 3

ươ ổ II.1 – Ch ng I: T ng quan………………………………………….. 3

ươ ứ ề ấ ộ II.2 – Ch ng II : N i dung v n đ nghiên c u……………………… 3

ươ ươ ứ ứ ế ả II.3 – Ch ng III : Ph ng pháp nghiên c u, k t qu nghin c u…….. 14

Ầ Ậ Ế Ế Ị III. PH N K T LU N, KI N NGH ………………………………. 15

Ả Ệ IV. TÀI LI U THAM KH O ……………………………………… 16

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

Ọ Ấ

Ộ Ồ

Ủ

Ậ

ƯỜ

V. NH N XÉT C A H I Đ NG KHOA H C C P TR

NG

……………………………………………………………………………………………

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

ự ủ ọ ọ Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………............

ễ ạ Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê II

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát huy tính tích cực của học sinh trong môn Hình học 7

ề

ọ

I. 1. Lý do ch n đ tài

ụ

ứ I.2 M c đích nghiên c u

ể

ờ

ị

I.3 Th i gian, đ a đi m

ậ

ự ễ . ề I.4. Đóng góp v lí lu n, th c ti n

ươ

ổ ng 1 : T ng quan

II.1 – Ch ễ

ươ

ứ

ề

ộ

ấ ng II : N i dung v n đ nghiên c u

Ế TI T 36

Ậ

Ệ LUY N T P

ươ

ứ

ứ

ế

ả

ng pháp nghiên c u, k t qu nghiên c u.

ươ II.3 Ch ng 3 : Ph ể ứ đ ch ng minh các góc

Ầ

Ậ

Ế

Ế

Ị

III. PH N K T LU N, KI N NGH

ụ ụ M c l c

Ọ Ấ

Ộ Ồ

Ủ

Ậ

ƯỜ

V. NH N XÉT C A H I Đ NG KHOA H C C P TR

NG

Có thể bạn quan tâm

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok