Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7ự ủ ọ ọ
I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ
I. 1. Lý do ch n đ tàiọ ề .
Năm h c 2007 – 2008 là năm h c có ý nghĩa quan tr ng trong đi s ng chính trọ ọ ọ ờ ố ị
c a Đt n c, là năm ti p t c th c hi n ngh quy t đi h i Đng các c p v i m củ ấ ướ ế ụ ự ệ ị ế ạ ộ ả ấ ớ ụ
tiêu phát tri n kinh t xã h i 5 năm (2005 – 2010). Là năm ti p t c hể ế ộ ế ụ ư ng ng cu cở ứ ộ
v n đng c a B giáo d c và đào t o v i ch trậ ộ ủ ộ ụ ạ ớ ủ ư ng “Nói không v i tiêu c c trongơ ớ ự
thi c và b nh thành tích trong giáo d c”. Th c hi n ti p t c cu c v n đng “Haiử ệ ụ ự ệ ế ụ ộ ậ ộ
không” v i vi ph m đo đc nhà giáo và vi c h c sinh ng i nh m l p. Trên c sớ ạ ạ ứ ệ ọ ồ ầ ớ ơ ở
quán tri t các ngh quy t c a Đng, nhi m v năm h c c a B , h ng d n năm h cệ ị ế ủ ả ệ ụ ọ ủ ộ ướ ẫ ọ
c a S giáo d c, ch đo c a Phòng giáo d c đng th i phát huy nh ng thành tích đãủ ở ụ ỉ ạ ủ ụ ồ ờ ữ
đt đạc c a năm h c trượ ủ ọ ư c. Đ th c hi n đớ ể ự ệ c t t nhi m v năm h c thì vi c ápượ ố ệ ụ ọ ệ
d ng phụ ư ng pháp d y h c tích c c v i vi c s d ng có hi u qu các thi t b d yơ ạ ọ ự ớ ệ ử ụ ệ ả ế ị ạ
h c, đm b o th c hi n đy đ các yêu c u c a vi c th c hành, bám sát chu n ki nọ ả ả ự ệ ầ ủ ầ ủ ệ ự ẩ ế
th c, kĩ năng và yêu c u v thái đ h c t p c a h c sinh đó là đm b o cho t ngứ ầ ề ộ ọ ậ ủ ọ ả ả ừ
ti t h c, môn h c. Đc bi t coi tr ng đi m i ki m tra, đánh giá k t qu h c t p,ế ọ ọ ặ ệ ọ ổ ớ ể ế ả ọ ậ
rèn luy n c a h c sinh trên c s đt chu n ki n th c, kĩ năng c a chệ ủ ọ ơ ở ạ ẩ ế ứ ủ ư ng trìnhơ
giáo d c ph thông, đm b o đánh giá trung th c, khách quan, lo i b m i nguyênụ ổ ả ả ự ạ ỏ ọ
nhân d n đn không ph n ánh đúng th c ch t ch t l ng h c t p và rèn luy n c aẫ ế ả ự ấ ấ ượ ọ ậ ệ ủ
h c sinh. Ti p t c k t h p hình th c ki m tra t lu n v i tr c nghi m. Các đ ki mọ ế ụ ế ợ ứ ể ự ậ ớ ắ ệ ề ể
tra ph i chú tr ng v vi c yêu c u h c sinh ph i thông hi u, bi t v n d ng ki nả ọ ề ệ ầ ọ ả ể ế ậ ụ ế
th c, h n ch vi c đánh giá m c đ ghi nh thu n tuý.ứ ạ ế ệ ứ ộ ớ ầ
M t khác toán h c là m t trong nh ng b môn khoa h c quan tr ng, là chìa khoáặ ọ ộ ữ ộ ọ ọ
m c a kho tàng ki n th c c a nhân lo i. Trong th i đi hi n nay, th i kì bùng nở ử ế ứ ủ ạ ờ ạ ệ ờ ổ
c a khoa h c thông tin, khoa h c ngày càng phát tri n đòi h i tính chính xác càngủ ọ ọ ể ỏ
Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê IIễ ạ 1
Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7ự ủ ọ ọ
ph i cao. Do đó Toán h c càng tr nên quan tr ng trong m i lĩnh v c khoa h c. Songả ọ ở ọ ọ ự ọ
đ h c t t b môn Toán đi v i h c sinh b c THCS là t ng đi khó khăn đc bi tể ọ ố ộ ố ớ ọ ậ ươ ố ặ ệ
là đi v i môn Hình h c là “N i s hãi” c a các em h c sinh. Khi h i đn v n đố ớ ọ ỗ ợ ủ ọ ỏ ế ấ ề
này các em nói r ng “Khi h c bài m i chúng em v n hi u bài, nhằ ọ ớ ẫ ể ưng khi c n ch ngầ ứ
minh m t v n đ nào đó thì chúng em không bi t b t đu t đâu ? Và trình bày nhộ ấ ề ế ắ ầ ừ ư
th nào ?”. Trong chế ư ng trình Hình h c THCS thì h c sinh b t đu làm quen cáchơ ọ ọ ắ ầ
trình bày m t bài toán ch ng minh b ng nh ng kh ng đnh v i nh ng căn c t ngayộ ứ ằ ữ ẳ ị ớ ữ ứ ừ
chưng đu tiên c a Hình h c 7. Chơ ầ ủ ọ ư ng “Đơ ư ng th ng vuông góc, đờ ẳ ng th ngườ ẳ
song song”. Ch ng II “Tam giác” thì các em m i b t đu trình bày m t bài toánươ ớ ắ ầ ộ
ch ng minh hoàn ch nh. V y lí do nào đã làm cho các em h c sinh l p 7 s hãi m tứ ỉ ậ ọ ớ ợ ộ
bài toán ch ng minh Hình h c ? Làm th nào đ giúp các em vứ ọ ế ể t qua n i s hãiượ ỗ ợ
đó ? Ta nên gi i quy t t đâu ? Gi i quy t nhả ế ừ ả ế th nào ? Đó chính là lí do tôi vi tư ế ế
nên m t s quan đi m c a mình đó là “Phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinhộ ố ể ủ ự ủ ộ ủ ọ
trong môn Hình h c 7”.ọ
* Ngay t ph n Hình h c 7 giáo viên c n trang b cho h c sinh c a mình nh ng ki nừ ầ ọ ầ ị ọ ủ ữ ế
th c v ch ng minh các đo n th ng b ng nhau, hai góc b ng nhau, hai đng th ngứ ề ứ ạ ẳ ằ ằ ườ ẳ
vuông góc, hai đng th ng song song.ườ ẳ
* C n trang b cho h c sinh nh ng ki n th c c b n v v hình, nh n bi t ph n giầ ị ọ ữ ế ứ ơ ả ề ẽ ậ ế ầ ả
thi t và k t lu n c a bài toán.ế ế ậ ủ
* H c sinh c n đc phát tri n t duy lôgic, t duy phân tích t ng h p. H c sinh t pọ ầ ượ ể ư ư ổ ợ ọ ậ
nh n bi t k t qu c n ch ng minh r i t đó xây d ng, l p lu n b ng con đngậ ế ế ả ầ ứ ồ ừ ự ậ ậ ằ ườ
phân tích đi lên. Cu i cùng dùng t duy t ng h p đ trình bày bài toán ch ng minhố ư ổ ợ ể ứ
hoàn ch nh.ỉ
I.2 M c đích nghiên c uụ ứ
Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê IIễ ạ 2
Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7ự ủ ọ ọ
- Đ tài nh m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinh l p 7 trong khi h cề ằ ự ủ ộ ủ ọ ớ ọ
toán đc bi t là vi c ti p thu bài m i, làm đc bài t p ch ng minh và phát huyặ ệ ệ ế ớ ượ ậ ứ
kh năng t duy lôgíc c a h c sinh.ả ư ủ ọ
- Bi t đnh h ng m t cách nhanh chóng và gi i m t bài t p m t cách ng n g n,ế ị ướ ộ ả ộ ậ ộ ắ ọ
khoa h c, chính xác và có l p lu n ch t ch .ọ ậ ậ ặ ẽ
I.3 Th i gian, đa đi m ờ ị ể
- Th i gian : c năm h cờ ả ọ
- Đa đi m : Phòng h c l p 7B7ị ể ọ ớ
Tr ng THCS M o Khê 2ườ ạ
I.4. Đóng góp v lí lu n, th c ti nề ậ ự ễ .
a, C s lí lu nơ ở ậ :
Đi m i ph ng pháp d y h c theo h ng tích c c hoá ho t đng h c t p c aổ ớ ươ ạ ọ ướ ự ạ ộ ọ ậ ủ
h c sinh, nh m giúp h c sinh ti p c n ki n th c, đòi h i ph i đi m i toàn b ,ọ ằ ọ ế ậ ế ứ ỏ ả ổ ớ ộ
nhi u m t, nhi u khâu. Ph ng pháp d y h c là cách th c ho t đng c a giáo viênề ặ ề ươ ạ ọ ứ ạ ộ ủ
trong vi c ch đo, t ch c các ho t đng h c t p c a h c sinh, giúp cho h c sinhệ ỉ ạ ổ ứ ạ ộ ọ ậ ủ ọ ọ
ch đng đt các m c tiêu c a d y h c. Ph ng pháp ti p thu bài gi ng đ làmủ ộ ạ ụ ủ ạ ọ ươ ế ả ể
đc bài toán ch ng minh Hình h c 7 cũng không ngoài m c đích ượ ứ ọ ụ
Ngay t th i Hi L p Xôcrat đã đ x ng nguyên lí “Ho t đng tích c c” trongừ ờ ạ ề ướ ạ ộ ự
đó ông đ cao vai trò c a ng i h c. Nh v y có th nói đi m i ph ng phápề ủ ườ ọ ư ậ ể ổ ớ ươ
d y h c chính là s tr l i đích th c giá tr v n có c a d y h c. Tuy nhiên phát huyạ ọ ự ở ạ ự ị ố ủ ạ ọ
tính tích c c, ch đng c a h c sinh nh th nào ? B ng b ên pháp gì ? V n d ngự ủ ộ ủ ọ ư ế ằ ị ậ ụ
vào vi c gi i bài t p ra sao thì đó là c m t v n đ.ệ ả ậ ả ộ ấ ề
Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê IIễ ạ 3
Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7ự ủ ọ ọ
D y h c “Phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinh” là phù h p v i quyạ ọ ự ủ ộ ủ ọ ợ ớ
lu t tâm lí h c. B i tính tích c c, ch đng s d n t i t giác. T đó kh i d yậ ọ ở ự ủ ộ ẽ ẫ ớ ự ừ ơ ậ
ti m năng to l n c a h c sinh. D y h c phát huy tính tích c c, ch đng c a h cề ớ ủ ọ ạ ọ ự ủ ộ ủ ọ
sinh cũng phù h p v i đc đi m l a tu i b i đó là l a tu i a ho t đng, thích tìmợ ớ ặ ể ứ ổ ở ứ ổ ư ạ ộ
tòi, khám phá và ham hi u bi t.ể ế
Là giáo viên m i ra tr ng nh ng tôi nh n th y môn Toán cũng nh các mônớ ườ ư ậ ấ ư
h c khác trong nhà tr ng ph thông, mu n đt đc hi u qu cao thì ph i điọ ườ ổ ố ạ ượ ệ ả ả ổ
m i ph ng pháp d y h c. D y h c phát huy tính tích c c c a h c sinh m i đápớ ươ ạ ọ ạ ọ ự ủ ọ ớ
ng đc yêu c u c a Đt N c khi b c vào th i kì đi m i, th i kì đòi h iứ ượ ầ ủ ấ ướ ướ ờ ổ ớ ờ ỏ
nh ng con ng i lao đng ph i năng đng, t ch và giàu tính th c ti n nh Nghữ ườ ộ ả ộ ự ủ ự ễ ư ị
quy t Đi H i VIII c a Đng đã đ ra.ế ạ ộ ủ ả ề
b, C s th c ti nơ ở ự ễ :
Trong quá trình h c toán tr ng THCS , h c sinh c n bi t cách t ch c vi c ọ ở ườ ọ ầ ế ổ ứ ệ
h c t p c a mình m t cách ch đng, sáng t o. Ng i th y c n rèn cho h c sinh ọ ậ ủ ộ ủ ộ ạ ườ ầ ầ ọ
có kĩ năng, thói quan đc l p suy nghĩ khoa h c và tìm tòi l i gi i hay mà suy nghĩ ộ ậ ọ ờ ả
ph i có c s lí lu n.ả ơ ở ậ
Trong th c t d y h c còn có nhi u h c sinh kém môn toán do nhi u nguyênự ế ạ ọ ề ọ ề
nhân, trong đó có m t nguyên nhân ch y u là h c sinh không tìm hi u kĩ đ bài,ộ ủ ế ọ ể ề
không ch ra đc bài toán cho bi t gì ? Yêu c u gì ? V n d ng ki n th c đã h cỉ ượ ế ầ ậ ụ ế ứ ọ
đ gi i quy t yêu c u c a bài toán đó nh th nào cho đúng. T đó h c sinh có thể ả ế ầ ủ ư ế ừ ọ ể
đi l ch h ng th hi n câu tr l i không ăn kh p các phép tính ho c không đtệ ướ ể ệ ở ả ờ ớ ặ ạ
đc yêu c u cu i cùng c a bài toánượ ầ ố ủ
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
II.1 – Ch ng 1 : T ng quanươ ổ
Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê IIễ ạ 4
Phát huy tính tích c c c a h c sinh trong môn Hình h c 7ự ủ ọ ọ
Đ đáp ng k p th i đòi h i v đi m i ph ng pháp d y h c chung, ph ngể ứ ị ờ ỏ ề ổ ớ ươ ạ ọ ươ
pháp d y h c môn toán THCS nói riêng nh m nâng cao hi u qu c a m t gi lênạ ọ ở ằ ệ ả ủ ộ ờ
l p, tôi đã xây d ng và nghiên c u đ tài “Phát huy tính tính c c, ch đng c a h cớ ự ứ ề ự ủ ộ ủ ọ
sinh trong môn Hình h c 7”. ọ
II.2 – Ch ng II : N i dung v n đ nghiên c uươ ộ ấ ề ứ
II.2.1 Tr c h t giáo viên trang b cho h c sinh nh ng ki n th c c b n v các cáchướ ế ị ọ ữ ế ứ ơ ả ề
ch ng minh hai tam giác b ng nhau, hai đng th ng vuông góc, hai đng th ngứ ằ ườ ẳ ườ ẳ
song song, n i dung đnh lí Pytago.ộ ị
- N m ch c đc các tr ng h p b ng nhau c a hai tam giác : Tr ng h p c.c.c,ắ ắ ượ ườ ợ ằ ủ ườ ợ
tr ng h p c.g.c, tr ng h p g.c.g và b n tr ng h p b ng nhau c a hai tam giácườ ợ ườ ợ ố ườ ợ ằ ủ
vuông.
- N m ch c đc các d u hi u ch ng minh hai đng th ng song song, cáchắ ắ ượ ấ ệ ứ ườ ẳ
ch ng minh hai đng th ng vuông góc, ch ng minh đng trung tr c c a đo nứ ườ ẳ ứ ườ ự ủ ạ
th ng, ch ng minh m t tam giác là tam giác cân, m t tam giác là tam giác đu.ẳ ứ ộ ộ ề
- N m đc đnh nghĩa và tính ch t các d ng tam giác đc bi t : Tam giác cân, tamắ ượ ị ấ ạ ặ ệ
giác đu, tam giác vuông, tam giác vuông cân.ề
* Trong ph n này đòi h i giáo viên c n có các bi n pháp t t giúp h c sinh có th iầ ỏ ầ ệ ố ọ ờ
gian n m ki n th c và b c đu bi t v n d ng. Theo tôi đây là công vi c r t dắ ế ứ ướ ầ ế ậ ụ ệ ấ ễ
nh ng l i khó khăn nh t. Vì th c t hi n nay ý th c h c t p c a m t s em h cư ạ ấ ự ế ệ ứ ọ ậ ủ ộ ố ọ
sinh r t ch nh m ng h c t p, ng i đc bài bên c nh đó các em l i r ng ki n th cấ ể ả ọ ậ ạ ọ ạ ạ ỗ ế ứ
t các l p d i nên khi n các em r t ng i h c bài. đây tôi ch nói v v n đ h cừ ớ ướ ế ấ ạ ọ ở ỉ ề ấ ề ọ
thu c nh ng đnh lí, đnh nghĩa, h qu . V y làm th nào đ giúp các em v a hi uộ ữ ị ị ệ ả ậ ế ể ừ ể
ki n th c trên l p mà l i v n d ng ki n th c đ làm bài t p nhà? Tôi th y bi nế ứ ớ ạ ậ ụ ế ứ ể ậ ở ấ ệ
pháp h u hi u nh t là “L t m m bu c ch t” c th là: ữ ệ ấ ạ ề ộ ặ ụ ể
Nguy n Thu Phong – THCS M o Khê IIễ ạ 5
