SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
---------- ---------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: TĂNG HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH QUA
TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC MÔN HÓA HỌC 10
Lĩnh vực: Hóa học
Nhóm tác giả:
1. Trần Thị Hòa - Trường THPT Diễn Châu 5
Email: hoahdc5@gmail.com
SĐT: 0982347723
2. Nguyễn Thị Hương - Trường THPT Diễn Châu 5
Email: huonghdc5@gmail.com
SĐT: 0989346855
Nghệ An, tháng 04/ 2024
MỤC LỤC Trang
PHẦN I: MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
1. Lí do chọn đề tài ......................................................................................................................... 1
2 . Mục đích nghiên cứu ................................................................................................................. 2
3. Nhiệm vụ của đề tài .................................................................................................................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................................ 3
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................................. 3
6. Điểm mới của đề tài .................................................................................................................... 3
PHẦN II. NỘI DUNG ............................................................................................. 4
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VIỆC TỔ CHỨC TRÒ
CHƠI TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC 10 ........................................................... 4
1.1.Cơ sở lí luận 4
1.2. Cở sở thực tiễn ......................................................................................................................... 5
1.2.1. Vai trò việc sử dụng trò chơi trong dạy học hóa học 10 5
1.2.2. Thực trạng thiết kế và sử dụng trò chơi trong dạy học hóa học ở trường THPT Diễn Châu
5…………………………………………………………………………………………………...6
CHƯƠNG 2 . TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC 10 ... 10
2.1.1. Thế nào là trò chơi học tập. ................................................................................................ 10
2.1.2. Các bước thực hiện khi tổ chức trò chơi học tập 10
2.1.2.1. Chuẩn bị trò chơi 10
2.1.2.2. Tổ chức trò chơi 11
2.1.2.3. Tổng kết: 12
2.1.3. Sơ đồ tổng kết quy trình khi thực hiện một trò chơi dạy học. 12
2.3. Một số ví dụ minh họa về việc tổ chức trò chơi trong các hoạt động dạy học môn hóa học 10.
...................................................................................................................................................... 13
2.3.1. Nhóm trò chơi khởi động – kết nối để tạo sự liên hệ giữa kiến thức bài cũ “cái đã
biết” với nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới “cái chưa biết”. 13
2.3.1.1. Trò chơi nhìn hình đoán ý ............................................................................................... 13
2.3.1.2. Trò chơi lật hình đoán tranh 15
2.3.1.3. Trò chơi sức mạnh đồng đội 17
2.3.2. Nhóm trò chơi tổ chức trong hoạt động củng cố - luyện tập, vận dụng, về nhà nhằm
củng cố phần kiến thức một bài học hay nội dung kiến thức một chương. 19
2.3.2.1. Trò chơi sơ đồ tư duy 20
2.3.2.2. Trò chơi Domino: 21
2.3.2.3.Trò chơi mảnh ghép yêu thương: 24
2.3.2.4. Trò chơi Bingo 26
2.3.2.5.Trò chơi online : 28
CHƯƠNG 3. KHẢO SÁT TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA ĐỀ
TÀI ĐƯỢC ÁP DỤNG .......................................................................................... 29
3.1. Mục đích khảo sát .................................................................................................................. 29
3.2. Phương pháp khảo sát ............................................................................................................ 30
3.3. Đối tượng khảo sát 30
3.3.1. Tính cấp thiết 31
3.3.2. Tính khả thi 31
3.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất ...................... 32
3.4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất 32
3.4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất 33
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ......................................................................................... 34
4.1. Về mặt định tính. 34
4.2. Về mặt định lượng. ................................................................................................................ 36
4.2.1. Mục đích thực nghiệm 36
4.2.2. Đối tượng thực nghiệm 36
4.2.3. Phương pháp thực nghiệm 36
4.2.4. Kết quả thực nghiệm và xử lý kết quả thực nghiệm 36
PHẦN III. KẾT LUẬN ......................................................................................... 39
1. Kết luận. ................................................................................................................................... 39
1.1. Đánh giá quá trình thực hiện đề tài. ....................................................................................... 39
1.2. Hiệu quả của đề tài đối với hoạt động giáo dục. ................................................................... 39
1.2.1. Đối với giáo viên. 39
1.2.2. Đối với học sinh. 40
1.3. Bài học kinh nghiệm. ............................................................................................................. 40
1.4. Khả năng áp dụng và phát triển của đề tài. ............................................................................ 41
2. Kiến nghị. ................................................................................................................................. 41
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 42
PHỤ LỤC : ............................................................................................................. 43
BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
Viết tắt
Diễn giải
Ghi chú
1
THPT
Trung học phổ thông
2
GV
Giáo viên
3
HS
Học sinh
4
NXBGD
Nhà xuất bản giáo dục
5
TCDH
Trò chơi dạy học
6
SĐTD
Sơ đồ tư duy
7
PPDH
Phương pháp dạy học
8
GDPT
Giáo dục phổ thông
9
NXB
Nhà xuất bản
10
KNTT
Kết nối tri thức
11
CNTT
Công nghệ thông tin
1
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Hoá học là một môn khoa học mang tính trừu tượng cao. Nó nghiên cứu về
các đặc tính, cấu tạo và các biến đổi của chất, các phản ứng hoá học xảy ra trong
thực tiễn. Vì vậy, trong dạy học môn Hóa học cần có các phương pháp thực nghiệm,
trực quan phù hợp để giúp học sinh thấy được ứng dụng của hóa học trong đời sống
hàng ngày, thấy được vai trò của hóa học trong thực tiễn thông qua các tiết dạy và
bài dạy, giúp học sinh hình dung được cấu tạo chất, tính chất của các chất thông qua
các hình ảnh minh họa.
Hóa học là môn học kết hợp chặt chẽ giữa lí thuyết và thực nghiệm. Hóa học
đóng vai trò rất quan trọng đối với đời sống, sản xuất, góp phần vào sự phát triển
kinh tế - xã hội. Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, Hóa học là môn học
được lựa chọn theo nguyện vọng và định hướng nghề nghiệp của HS. Tuy nhiên hiện
nay, phần lớn HS vẫn chưa nhận thức được bản chất và tầm quan trọng của Hóa học
trong cuộc sống dù sự đổi mới trong giáo dục nói chung và trong dạy học. Hóa học
nói riêng đã được đẩy mạnh trong những năm gần đây. Đối với các em, Hóa học là
môn học trừu tượng và khô khan. Kể từ năm học 2016 – 2017 đến nay, kì thi THPT
Quốc gia có sự tổ hợp các môn tự chọn là khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, với
hình thức trắc nghiệm khách quan, thực trạng thấy HS đa phần chuyển sang chọn
ban Khoa học xã hội. Do đó, trách nhiệm của GV giảng dạy môn Khoa học tự nhiên
nói chung, GV giảng dạy môn Hóa học nói riêng là làm sao cho HS yêu thích, có
hứng thú học tập môn học, khối học. Thông qua trò chơi dạy học, học sinh có thể
phát triển tư duy, trí tuệ và óc phán đoán, suy luận nhanh nhạy, trong quá trình chơi
các em sẽ thấy mình được vui nhộn, thoải mái không bị ức chế bởi áp lực học tập,
chính vì vậy mà các em rất hào hứng và sôi nổi, nhưng thực chất là các em đang lĩnh
hội kiến thức một cách tích cực và nhanh chóng.
Việc xây dựng và tổ chức trò chơi trong hoạt động dạy học nói chung và trong
dạy học hóa học nói riêng sẽ giúp học sinh dễ hiểu, dễ khắc sâu kiến thức, học sinh
vận dụng, giải thích các hiện tượng, các quá trình hóa học, tính toán các đại lượng:
khối lượng, thể tích, số mol… một cách nhanh hơn, từ đó các em có thể đào sâu và
mở rộng kiến thức đã học một cách khoa học, đồng thời làm cho tiết học sinh động,
hấp dẫn hơn. Đây không phải là trò chơi đơn thuần mà còn là một hình thức học tập,
giúp tăng khả năng tư duy của người chơi nếu được thiết kế và sắp xếp phù hợp với
chương trình học. Bên cạnh đó, hình thức vừa học vừa chơi này mang lại cho người
học sự hứng thú, tăng cường khả năng ghi nhớ kiến thức.
Các nhà tâm lí học nghiên cứu và chỉ ra rằng hứng thú có một vai trò quan
trọng trong quá trình hoạt động của con người, hứng thú là một thuộc tính tâm lí,
nhân cách của con người. Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm
việc, không có việc gì người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú.
M.Gorki từng nói: “Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc”. Cùng với tự
giác, hứng thú làm nên tính tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả
cao, có khả năng khơi dậy mạch nguồn của sự sáng tạo. Chính vì vậy việc tăng hứng
