Ph n I: ĐT V N Đầ Ặ Ấ Ề
I. LÍ DO CHON Đ TÀIỀ
Trong quá trình d y h c hi n nay ”ạ ọ ệ D y h c t p trung vào ng i h cạ ọ ậ ườ ọ ” là m tộ
xu h ng, m t trào l u đang đc đ c p trong lí lu n cũng nh th c ti n giáoướ ộ ư ượ ề ậ ậ ư ự ễ
d c hi n nay nhà tr ng Vi t nam. Tuy nhiên trong th c t vi c v n d ng cácụ ệ ở ườ ệ ự ế ệ ậ ụ
ph ng pháp d y h c tích c c c a nhi u giáo viên còn mang tính hình th c, hi uươ ạ ọ ự ủ ề ứ ệ
qu còn ch a cao. Ng i giáo viên còn chú tr ng cung c p tri th c mà ch a chú ýả ư ườ ọ ấ ứ ư
đn d y cách h c cho h c sinh, do đó ch a hình thành đc các năng l c t duyế ạ ọ ọ ư ượ ự ư
trong quá trình chi m lĩnh và v n d ng tri th c.ế ậ ụ ứ
Đ kh c ph c các m t h n ch đó, trong d y h c hi n nay c n ph i coiể ắ ụ ặ ạ ế ạ ọ ệ ầ ả
tr ng vi c rèn luy n các k năng cho h c sinh đc bi t l u ý đn k năng h c t pọ ệ ệ ỹ ọ ặ ệ ư ế ỹ ọ ậ
là m t trong nh ng v n đ c p bách trong th i đi ngày nay.ộ ữ ấ ề ấ ờ ạ
M t khác, trong n i dung ch ng trình Sinh h c ph thông ph n Sinh thái h cặ ộ ươ ọ ổ ầ ọ
các ki n th c liên quan đn Sinh thái h c l i n m riêng bi t r t d làm cho h cế ứ ế ọ ạ ằ ệ ấ ễ ọ
sinh kho hiêu đc s th ng nh t v các c p đ khác nhau c a t ch c s ng. Vì ượ ư ố ấ ề ấ ộ ủ ổ ứ ố
v y, trong quá trình h c t p nh t thi t các em ph i th c hi n đc các k năng tậ ọ ậ ấ ế ả ự ệ ượ ỹ ư
duy đ th y đc nh ng gì chung nh t t đó nhìn nh n m t cách đy đ,chính xácể ấ ượ ữ ấ ừ ậ ộ ầ ủ
các đc tr ng c b n Sinh thái h cặ ư ơ ả ọ
Xu t phát t nh ng lí do trên tôi ch n đ tài nghiên c u: “ ấ ừ ữ ọ ề ứ S d ng bài t pử ụ ậ
tình hu ng đ rèn luy n k năng t duy cho h c sinh trong d y h c ph n Sinhố ể ệ ỹ ư ọ ạ ọ ầ
thái h c, Sinh h c l p 12” ọ ọ ớ nh m góp ph n đi m i ph ng pháp d y h c, nângằ ầ ổ ớ ươ ạ ọ
cao ch t l ng và hi u qu d y h c hi n nay ph thông.ấ ượ ệ ả ạ ọ ệ ở ổ
II. M C ĐÍCH, ĐI T NG, NHI M V , PH NG PHÁP NGHIÊN C UỤ Ố ƯỢ Ệ Ụ ƯƠ Ứ
1. M c đích nghiên c uụ ứ
Thi t k và s d ng m t s tình hu ng trong ph n Sinh thái h c sinh h c 12,ế ế ử ụ ộ ố ố ầ ọ ọ
THPT đ rèn luy n k năng nh n th c cho h c sinh.ể ệ ỹ ậ ứ ọ
2. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Đi t ng: Các tình hu ng và ph ng pháp s d ng chúng đ rèn luy n m tố ượ ố ươ ử ụ ể ệ ộ
s k năng nh n th c cho h c sinh THPT.ố ỹ ậ ứ ọ
Page 1
3. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
Thi t k và s d ng các tình hu ng nh m rèn luy n m t s k năng nh n th c choế ế ử ụ ố ằ ệ ộ ố ỹ ậ ứ
HS trong d y h c Sinh thái h c, Sinh h c 12, THPT.ạ ọ ọ ọ
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Nghiên c u, tham kh o các tài li u liên quan đn đ tàiứ ả ệ ế ề
Page 2
Ph n II: N I DUNGầ Ộ
1. C S LÍ LU N Ơ Ở Ậ
1.1. Tình hu ng d y h c:ố ạ ọ
- Xét v m t khách quan, tình hu ng d y h c là t h p nh ng m i quan h xã h iề ặ ố ạ ọ ổ ợ ữ ố ệ ộ
c th đc hình thành trong quá trình d y h c, khi mà h c sinh đã tr thành chụ ể ượ ạ ọ ọ ở ủ
th ho t đng v i đi t ng nh n th c trong môi tr ng d y h c nh m đt m tể ạ ộ ớ ố ượ ậ ứ ườ ạ ọ ằ ạ ộ
m c đích d y h c c th . Xét v m t ch quan, tình hu ng d y h c chính là tr ngụ ạ ọ ụ ể ề ặ ủ ố ạ ọ ạ
thái bên trong đc sinh ra do s t ng tác gi a ch th v i đi t ng nh n th c.ượ ự ươ ữ ủ ể ớ ố ượ ậ ứ
- Tóm l i, b n ch t c a tình hu ng d y h c là đn v c u trúc c a bài lên l p,ạ ả ấ ủ ố ạ ọ ơ ị ấ ủ ớ
ch a đng m i liên h m c đích- n i dung- ph ng pháp theo chi u ngang t i m tứ ự ố ệ ụ ộ ươ ề ạ ộ
th i đi m nào đó v i n i dung là m t đn v ki n th c. ờ ể ớ ộ ộ ơ ị ế ứ
1.2. Ph ng pháp d y h c b ng tình hu ng:ươ ạ ọ ằ ố
- Đnh nghĩa: ịPh ng pháp d y h c b ng tình hu ng là ph ng pháp mà GV tươ ạ ọ ằ ố ươ ổ
ch c cho HS xem xét, phân tích, nghiên c u, th o lu n đ tìm ra các ph ng ánứ ứ ả ậ ể ươ
gi i quy t cho các tình hu ng, qua đó mà đt đc m c tiêu bài h c đt ra.ả ế ố ạ ượ ụ ọ ặ
- u đi m: Ư ể Ph ng pháp d y h c b ng tình hu ng có th phát huy tính dân ch ,ươ ạ ọ ằ ố ể ủ
năng đng và t p thê đ đt đc m c đích d y h c.ộ ậ ể ạ ượ ụ ạ ọ
- Nh c đi m: ượ ể Đòi h i GV ph i đu t nhi u công s c đ thi t k tình hu ng,ỏ ả ầ ư ề ứ ể ế ế ố
h n ch v th i gian cho m i ti t h c nên r t khó s d ng các tình hu ngạ ế ề ờ ỗ ế ọ ấ ử ụ ố
1.3. M t s k năng nh n th c:ộ ố ỹ ậ ứ
- Đnh nghĩa: ịLà kh năng v n d ng nh ng tri th c thu nh n đc trong m t lĩnhả ậ ụ ữ ứ ậ ượ ộ
v c nào đó vào th c ti n. K năng đt t i m c h t s c thành th o, khéo léo trự ự ễ ỹ ạ ớ ứ ế ứ ạ ở
thành k x o.ỹ ả
- M t s k năng nh n th c:ộ ố ỹ ậ ứ
+ K năng phân tích t ng h pỹ ổ ợ
Page 3
T P THẬ Ể
NĂNG ĐNGỘ
DÂN CHỦ
+ Làm vi c theo nhómệ
+ Thông tin qua l iạ
+ Trao đi ý t ngổ ưở
Không nghe, ti p thu m t cách th đngế ộ ụ ộ
+ S bình d ng m i ng i ự ẳ ọ ườ
tham gia
+ Trao đi ý t ngổ ưở
+ K năng so sánhỹ
+ K năng khái quát hóaỹ
- Qui trình thi t k tình hu ng đ rèn luy n m t k năng nh n th c cho HSế ế ố ể ệ ộ ỹ ậ ứ
trong d y h c Sinh h cạ ọ ọ
Xác đnh k năng nh n th c c a HSị ỹ ậ ứ ủ
Nghiên c uứ
Nghiên c u th c ti n( bài ki m tra, phát bi u tr l iứ ự ễ ể ể ả ờ
c a HS trong các gi h c)ủ ờ ọ
X lý s ph m ử ư ạ
Xây d ng h th ng tình hu ng rèn luy n m t s kự ệ ố ố ệ ộ ố ỹ
năng nh n th c c a HSậ ứ ủ
D y h cạ ọ
Rèn luy n m t s k năng nh n th c c a HS b ng vi cệ ộ ố ỹ ậ ứ ủ ằ ệ
t ch c gi i quy t tình hu ngổ ứ ả ế ố
K t quế ả
Hình thành HS m t s k năng c b n c a ho t đngở ộ ố ỹ ơ ả ủ ạ ộ
nh n th cậ ứ
K thu t thi t k tình hu ng ph i đm b o các yêu c u sau:ỹ ậ ế ế ố ả ả ả ầ
+ Ch n ngu n thi t k tình hu ng ph i t s n ph m c a HSọ ồ ế ế ố ả ừ ả ẩ ủ
+ Ch n đc các tình hu ng mà đó có th rèn luy n đc m t s k năng nh nọ ượ ố ở ể ệ ượ ộ ố ỹ ậ
th c c b n c a HSứ ơ ả ủ
+ Hình th c di n đt tình hu ng ph i phù h p ứ ễ ạ ố ả ợ
+ Bi n đi linh ho t m c đ khó khăn c a t ng tình hu ng cho phù h p v i t ngế ổ ạ ứ ộ ủ ừ ố ợ ớ ừ
đi t ng HS b ng cách thêm, b t d ki n đ làm tăng hay gi m đ khó c a tìnhố ượ ằ ớ ữ ệ ể ả ộ ủ
hu ng.ố
Page 4
2. H TH NG CÁC TÌNH HU NG RÈN LUY N CÁC K NĂNG NH NỆ Ố Ố Ệ Ỹ Ậ
TH C CHO H C SINH TRONG D Y H C SINH THÁI H C, SINH H CỨ Ọ Ạ Ọ Ọ Ọ
12 CH NG TRÌNH TRUNG H C PH THÔNGƯƠ Ọ Ổ
2.1. Các tình hu ng d y h cố ạ ọ
2.1.1. K năng phân tích t ng h pỹ ổ ợ
Tình hu ngố 1 :
M t b nuôi cá c nh có ch a n c c t, cho vào đy m t l ng mu i dinh d ngộ ể ả ứ ướ ấ ấ ộ ượ ố ưỡ
(N,P,K) v a đ, b nuôi m t s loài t o đn bào, m t s giáp xác chân chèo, vàiừ ủ ể ộ ố ả ơ ộ ố
c p cá b y màu và m y con c làm v sinh. Trong đó, giáp xác chân chèo v a ănặ ả ấ ố ệ ừ
t o, v a làm m i cho cá b y màu, còn c d n s ch các bã th i trong b nuôi.ả ừ ồ ả ố ọ ạ ả ể
a. Hãy v l i th c ăn trong b nuôi.ẽ ướ ứ ể
b. Sau m t th i gian nuôi, giáp xác không sinh s n l i b cá ăn h t. Do v y,ộ ờ ả ạ ị ế ậ
cá b ch t vì đói và b t đu th i. Ng i ta đành v t cá và c ra kh i b .ị ế ắ ầ ố ườ ớ ố ỏ ể
Có ý ki n cho r ng b nuôi sau khi lo i b cá và c không còn là m t hế ằ ể ạ ỏ ố ộ ệ
sinh thái n a. Theo em ý trên đúng hay sai? T i sao?ữ ạ
(Đ c ng c , ôn t p ph n h sinh thái - SH).ể ủ ố ậ ầ ệ
Tình hu ngố 2 :
Có m t l i th c ăn nh hình v . Gi s ngu n th c ăn ban đu b nhi m DDT. ộ ướ ứ ư ẽ ả ử ồ ứ ầ ị ễ
Theo em đng v t nào có kh năng b nhi m DDT n ng nh t ? T i sao?ộ ậ ả ị ễ ặ ấ ạ
(Đ ôn t p ph n l i th c ăn).ể ậ ầ ướ ứ
Page 5
H
E
B
G
D F
A
C
