VÀ PHÁT TRIỂN TƯ DUY
Hoạt động học tập với tính chất là một hoạt động nhận thức-hành động là một
thành tố của quá trình dạy học có liên quan trực tiếp đến các trạng thái và quá trình sinh lý
&tâm lý của người học với tư cách là chủ thể của quá trình nhận thức - hành động này. Do
đó, việc nghiên cứu những đặc trưng và quy luật sinh lý& tâm lý của quá trình nhận thức-
hành động của người học là cơ sở khoa học để tổ chức và triển khai các hoạt động dạy và
học hiệu quả
I. CƠ SỞ SINH LÝ CỦA HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
Trong lịch sử tiến hóa của con người, sự nảy sinh và phát triển về tâm lý, trí tuệ, ý
thức…gắn liền với với sự nảy sinh và phát triển của hệ thần kinh mà đỉnh cao cuối cùng
là não bộ. Không có não bộ với các đặc tính về cấu trúc và chức năng đặc biệt thì sẽ
không có ý thức, tâm lý, trí tuệ…con người. Não là cơ sở vật chất, là cơ sở tự nhiên và
là khởi nguồn của tâm lý, trí tuệ. Để phát triển tâm lý, trí tuệ, con người không chỉ cần
có bộ não khỏe mạnh mà phải thông qua hoạt động, giao tiếp trong đó hoạt động học tập
là hoạt động chủ đạo mang tính đặc trưng của xã hội loài người.
Tổ chức hoạt động dạy học nói chung và hoạt động học tập nói riêng cần phải tuân
thủ theo những đặc điểm và quy luật của hoạt động sinh lý thần kinh cấp cao vì bản chất
của quá trình tổ chức dạy học là quá trình truyền thụ hệ thống thông tin (các khái niệm,
sự kiện, quy luật, quá trình, quy trình, cấu trúc…) từ người giảng viên đến học viên
nhằm hình thành ở họ hệ thống kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp nhất định.
Trong quá trình truyền thụ hệ thống thông tin, người giáo viên, giảng viên sử dụng ngôn
ngữ bằng lời và cử chỉ hành động của cơ thể kết hợp với các học liệu, trực quan tác động
đến hệ thống các giác quan của học viên (thính giác, thị giác, xúc giác, vị giác và khứu
giác). Các giác quan của con người, với tư cách là cơ quan tiếp nhận đầu tiên những kích
thích từ bên ngoài và biến những kích thích này thành những xung động dần truyền vào
trung ương thần kinh (bộ não) để xử lý. Mỗi giác quan của con người lại có những đặc
điểm hoạt động riêng, vì vậy để hình thành và phát triển năng lực xã hội-nghề nghiệp
thông qua hoạt động tổ chức dạy học trong giáo dục cần tuân theo những đặc điểm, quy
luật hoạt động của mỗi giác quan và hoạt động sinh lý thần kinh của con người
1.1. Cấu tạo và hoạt động sinh lý thần kinh
1.1.1. Cấu tạo hệ thần kinh
Hệ thần kinh là một hệ cơ quan phân hóa cao nhất trong cơ thể người ở dưới
dạng ống và mạng lưới đi khắp cơ thể, được cấu tạo bởi một loại mô chuyên biệt là mô
thần kinh, gồm các tế bào thần kinh - nơ-ron và các tế bào thần kinh đệm (thần kinh giao
cảm). Cũng chính các nơ-ron đã tạo ra hai thành phần cơ bản của não, tủy sống và hạch
thần kinh là chất xám và chất trắng. Về mặt cấu tạo, hệ thần kinh được chia ra làm 2 bộ
