1. Th thanh toán do ai phát minh, vào nămẻ
nào?
•Aug 6, 2008 at 6:32 AM
•Post a comment
Do ông Frank Mc Namara, m t doanh nhân ng i M , phát minh vào năm 1949. Nh ng t mộ ườ ỹ ữ ấ
th thanh toán đ u tiên có tên là “Diner’s Club”. Nay thu c s h u c a ẻ ầ ộ ở ữ ủ Citigroup . Nh ng thữ ẻ
khác có th i gian thành l p: ờ ậ
Master Card sáng l p năm 1966 có tr s chính t i Purchase, New York, United States. ậ ụ ở ạ
Visa Card sáng l p năm 1958 có tr s chính t i San Francisco, California, United States. ậ ụ ở ạ
Amex Card sáng l p năm 1958 có tr s chính t i San New York, New York, United Statesậ ụ ở ạ
2.Khái ni m v th thanh toán?ệ ề ẻ
Đ i v i th thanh toán có nhi u khái ni m đ di n đ t nó, m i m t cách di n đ t nh m làmố ớ ẻ ề ệ ể ễ ạ ỗ ộ ễ ạ ằ
n i b t m t n i dung nào đó. Sau đây là m t s khái ni m v th thanh toán: ổ ậ ộ ộ ộ ố ệ ề ẻ
•Th thanh toán (th chi tr ) là m t ph ng ti n thanh toán ti n mua hàng hoá, d ch vẻ ẻ ả ộ ươ ệ ề ị ụ
ho c có th đ c dùng đ rút ti n m t t i các Ngân hàng đ i lý ho c các máy rút ti nặ ể ượ ể ề ặ ạ ạ ặ ề
t đ ng.ự ộ
•Th thanh toán là m t lo i th giao d ch tài chính đ c phát hành b i Ngân hàng, cácẻ ộ ạ ẻ ị ượ ở
T ch c tài chính hay các công ty.ổ ứ
•Th thanh toán là m t ph ng ti n thanh toán không dùng ti n m t mà ng i ch thẻ ộ ươ ệ ề ặ ườ ủ ẻ
có th s d ng đ rút ti n m t ho c thanh toán ti n mua hàng hoá, d ch v t i cácể ử ụ ể ề ặ ặ ề ị ụ ạ
đi m ch p nh n thanh toán b ng th .ể ấ ậ ằ ẻ
•Th thanh toán là ph ng th c ghi s nh ng s ti n c n thanh toán thông qua máy đ cẻ ươ ứ ổ ữ ố ề ầ ọ
th ph i h p v i h th ng m ng máy tính k t n i gi a Ngân hàng/T ch c tài chínhẻ ố ợ ớ ệ ố ạ ế ố ữ ổ ứ
v i các đi m thanh toán (Merchant). Nó cho phép th c hi n thanh toán nhanh chóng,ớ ể ự ệ
thu n l i và an toàn đ i v i các thành ph n tham gia thanh toán.ậ ợ ố ớ ầ
Tóm l i: các cách di n đ t trên đ u ph n ánh lên đây là m t ph ng th c thanh toán màạ ễ ạ ề ả ộ ươ ứ
ng i s h u th có th dùng đ thanh toán ti n mua hàng hoá d ch v hay rút ti n m t tườ ở ữ ẻ ể ể ề ị ụ ề ặ ự
đ ng thông qua máy đ c th hay các máy rút ti n t đ ng. ộ ọ ẻ ề ự ộ
Th chia làm hai loai chính là th Credit(tín d ng) và th Debit(ghi n ) là th k t n i v i tàiẻ ẻ ụ ẻ ợ ẻ ế ố ớ
kho n cá nhân thông th ng.Lo i th Credit th ng có ch "Credit" ghi trên th và th Debitả ườ ạ ẻ ườ ữ ẻ ẻ
th ng không ghi gì trên th hay có ghi ch "Debit". ườ ẻ ữ
Khi rút ti n t i các máy ATM t i Vi t nam hay trên th gi i thì trên máy ATM có m t logoề ạ ạ ệ ế ớ ộ
nào gi ng v i m t logo trên th thì xem nh rút ti n đ c t i máy ATM đó. Ta cũng s d ngố ớ ộ ẻ ư ề ượ ạ ử ụ
t ng t th nh v y t i các c a hàng và siêu th trên toàn th gi i. ươ ự ẻ ư ậ ạ ử ị ế ớ
Thanh toán ti n trên internet hi n nay ph bi n nh t v n là 5 lo i thề ệ ổ ế ấ ẫ ạ ẻ qu c tố ế
Visa,Master,Amex,Diner Club,JCB co logo nh hình d i:ư ướ
· Th thanh toán (th chi tr ) là m t ph ng ti n thanh toán ti n mua hàng hoá, d ch v ho c cóẻ ẻ ả ộ ươ ệ ề ị ụ ặ
th đ c dùng đ rút ti n m t t i các Ngân hàng đ i lý ho c các máy rút ti n t đ ng. · Thể ượ ể ề ặ ạ ạ ặ ề ự ộ ẻ
thanh toán là m t lo i th giao d ch tài chính đ c phát hành b i Ngân hàng, các T ch c tàiộ ạ ẻ ị ượ ở ổ ứ
chính hay các công ty
3. Phân lo i th thanh toán?ạ ẻ
Có nhi u cách đ phân lo i th thanh toán: phân lo i theo công ngh s n xu t, theo ch thề ể ạ ẻ ạ ệ ả ấ ủ ể
phát hành, theo tính ch t thanh toán c a th , theo ph m vi lãnh th ... ấ ủ ẻ ạ ổ
1. Phân lo i theo công ngh s n xu tạ ệ ả ấ : Có 3 lo i: ạ
a. Th kh c ch n i (EmbossingCard)ẻ ắ ữ ổ : d a trên công ngh kh c ch n i, t m th đ u tiênự ệ ắ ữ ổ ấ ẻ ầ
đ c s n xu t theo công ngh này. Hi n nay ng i ta không còn s d ng lo i th này n a vìượ ả ấ ệ ệ ườ ử ụ ạ ẻ ữ
k thu t quá thô s d b gi m o. ỹ ậ ơ ễ ị ả ạ
b. Th băng t (Magnetic stripe)ẻ ừ : d a trên k thu t th tín v i hai băng t ch a thông tin đ ngự ỹ ậ ư ớ ừ ứ ằ
sau m t th . Th này đã đ c s d ng ph bi n trong 20 năm qua , nh ng đã b c l m t sặ ẻ ẻ ượ ử ụ ổ ế ư ộ ộ ộ ố
nh c đi m: do thông tin ghi trên th không t mã hoá đ c, th ch mang thông tin c đ nh,ượ ể ẻ ự ượ ẻ ỉ ố ị
không gian ch a d li u ít, không áp d ng đ c k thu t mã hoá, b o m t thông tin... ứ ữ ệ ụ ượ ỹ ậ ả ậ
c. Th thông minh (Smart Card)ẻ: đây là th h m i nh t c a th thanh toán, th có c u trúcế ệ ớ ấ ủ ẻ ẻ ấ
hoàn toàn nh m t máy vi tính. ư ộ
2. Phân lo i theo tính ch t thanh toán c a thạ ấ ủ ẻ:
a. Th tín d ng (Credit Card)ẻ ụ : là lo i th đ c s d ng ph bi n nh t, theo đó ng i ch thạ ẻ ượ ử ụ ổ ế ấ ườ ủ ẻ
đ c phép s d ng m t h n m c tín d ng không ph i tr lãi đ mua s m hàng hoá, d ch vượ ử ụ ộ ạ ứ ụ ả ả ể ắ ị ụ
t i nh ng c s kinh doanh, khách s n, sân bay ... ch p nh n lo i th này. ạ ữ ơ ở ạ ấ ậ ạ ẻ
G i đây là th tín d ng vì ch th đ c ng tr c m t h n m c tiêu dùng mà không ph i trọ ẻ ụ ủ ẻ ượ ứ ướ ộ ạ ứ ả ả
ti n ngay, ch thanh toán sau m t kỳ h n nh t đ nh. Cũng t đ c đi m trên mà ng i ta cònề ỉ ộ ạ ấ ị ừ ặ ể ườ
g i th tín d ng là th ghi n hoãn hi u (delayed debit card) hay ch m tr . ọ ẻ ụ ẻ ợ ệ ậ ả
b. Th ghi n (Debit card)ẻ ợ : đây là lo i th có quan h tr c ti p và g n li n v i tài kho n ti nạ ẻ ệ ự ế ắ ề ớ ả ề
g i. Lo i th này khi đ c s d ng đ mua hàng hoá hay d ch v , giá tr nh ng giao d ch sử ạ ẻ ợ ử ụ ể ị ụ ị ữ ị ẽ
đ c kh u tr ngay l p t c vào tài kho n c a ch th thông qua nh ng thi t b đi n t đ tượ ấ ừ ậ ứ ả ủ ủ ẻ ữ ế ị ệ ử ặ
t i c a hàng, khách s n ... đ ng th i chuy n ngân ngay l p t c vào tài kho n c a c a hàng,ạ ử ạ ồ ờ ể ậ ứ ả ủ ử
khách s n... Th ghi n còn hay đ c s d ng đ rút ti n m t t i máy rút ti n t đ ng. ạ ẻ ợ ượ ử ụ ể ề ặ ạ ề ự ộ
Th ghi n không có h n m c tín d ng vì nó ph thuôc vào s d hi n h u trên tài kho n c aẻ ợ ạ ứ ụ ụ ố ư ệ ữ ả ủ
ch th . ủ ẻ
Có hai lo i th ghi n c b n: ạ ẻ ợ ơ ả
- Th online: là lo i th mà giá tr nh ng giao d ch đ c kh u tr ngay l p t c vào tài kho nẻ ạ ẻ ị ữ ị ượ ấ ừ ậ ứ ả
ch th . ủ ẻ
- Th offline: là lo i th mà giá tr nh ng giao d ch đ c kh u tr vào tài kho n ch th sau đóẻ ạ ẻ ị ữ ị ợ ấ ừ ả ủ ẻ
vài ngày.
c. Th rút ti n m t (Cash card)ẻ ề ặ : là lo i th rút ti n m t t i các máy rút ti n t đ ng ho c ạ ẻ ề ặ ạ ề ự ộ ặ ở
ngân hàng. V i ch c năng chuyên bi t ch dùng đ rút ti n, yêu c u đ t ra đ i v i lo i thớ ứ ệ ỉ ể ề ầ ặ ố ớ ạ ẻ
này là ch th ph i ký qu ti n g i vào tài kho n ngân hàng ho c ch th đ c c p tín d ngủ ẻ ả ỹ ề ở ả ặ ủ ẻ ượ ấ ụ
th u chi m i s d ng đ c. ấ ớ ử ụ ượ
Th rút ti n m t có hai lo i: ẻ ề ặ ạ
Lo i 1: ch rút ti n t i nh ng máy t đ ng c a Ngân hàng phát hành. ạ ỉ ề ạ ữ ự ộ ủ
Lo i 2: đ c s d ng đ rút ti n không ch Ngân hàng phát hành mà còn đ c s d ng đạ ượ ử ụ ể ề ỉ ở ượ ử ụ ể
rút ti n các Ngân hàng cùng tham gia t ch c thanh toán v i Ngân hàng phát hành th . ề ở ổ ứ ớ ẻ
3. Phân lo i theo ph m vi lãnh thạ ạ ổ:
- Th trong n c: là th đ c gi i h n trong ph m vi m t qu c gia, do v y đ ng ti n giaoẻ ướ ẻ ượ ớ ạ ạ ộ ố ậ ồ ề
d ch ph i là đ ng b n t c a n c đó. ị ả ồ ả ệ ủ ướ
- Th qu c t : đây là lo i th đ c ch p nh n trên toàn th gi i, s d ng các ngo i t m nhẻ ố ế ạ ẻ ượ ấ ậ ế ớ ử ụ ạ ệ ạ
đ thanh toán. ể
4. Phân lo i theo ch th phát hànhạ ủ ể :
- Th do Ngân hàng phát hành (Bank Card): là lo i th do ngân hàng phát hành giúp cho kháchẻ ạ ẻ
hàng s d ng m t s ti n do Ngân hàng c p tín d ng. ử ụ ộ ố ề ấ ụ
- Th do t ch c phi ngân hàng phát hành: là lo i th du l ch và gi i trí c a các t p đoàn kinhẻ ổ ứ ạ ẻ ị ả ủ ậ
doanh l n ho c các công ty xăng d u l n, các c a hi u l n... phát hành nh Diner's Club,ớ ặ ầ ớ ử ệ ớ ư
Amex...
4. Quy trình thanh toán th tín d ng qua Planet Paymentẻ ụ
Quá trình giao d chị
•Giao d ch đ c chuy n t website c a ng i bán t i máy ch c a Planet Payment.ị ượ ể ừ ủ ườ ớ ủ ủ
•Planet Payment chuy n giao d ch sang trung tâm thanh toán th tín d ng qu c t .ể ị ẻ ụ ố ế
•Trung tâm thanh toán th tín d ng qu c t s h i ý ki n c s d li u phát hành thẻ ụ ố ế ẽ ỏ ế ơ ở ữ ệ ẻ
tín d ng.ụ
•Đ n v phát hành th s kh c t ho c ch p nh n giao d ch và chuy n k t qu / mãơ ị ẻ ẽ ướ ừ ặ ấ ậ ị ể ế ả
s h p pháp ng c tr l i cho trung tâm thanh toán th tín d ng.ố ợ ượ ở ạ ẻ ụ
•Trung tâm thanh toán th tín d ng qu c t s chuy n k t qu giao d ch sang cho Planetẻ ụ ố ế ẽ ể ế ả ị
Payment.
•Máy ch Planet Payment luu tr k t qu và chuy n tr l i cho khách hàng/ ng i bán.ủ ữ ế ả ể ở ạ ườ
Trung bình các bu c này m t kho ng 3-4 giây. ớ ấ ả
Quá trình thanh toán th tín d ngẻ ụ
•Máy ch Planet Payment t đ ng chuy n các đ t giao d ch sang trung tâm thanh toánủ ự ộ ể ợ ị
th tín d ng qu c t .ẻ ụ ố ế
•Trung tâm thanh toán th tín d ng qu c t g i t i c s d li u đ n v phát hành thẻ ụ ố ế ử ớ ơ ở ữ ệ ơ ị ẻ
tín d ng. ụ
•Đ n v phát hành th tín d ng xác minh giao d ch, chuy n k t qu , ti n sang trung tâmơ ị ẻ ụ ị ể ế ả ề
thanh toán th tín d ng qu c t .ẻ ụ ố ế
•Trung tâm thanh toán th tín d ng qu c t s chuy n k t qu quá trình giao d ch vàẻ ụ ố ế ẽ ể ế ả ị
ti n sang Planet Payment.ề
•Planet Payment chuy n k t qu giao d ch t i ng i bán và chuy n ti n t i tài kho nể ế ả ị ớ ườ ể ề ớ ả
ngân hàng c a ng i bán.ủ ườ
5. C s ch p nh n th (Merchant)?ơ ở ấ ậ ẻ
Là các thành ph n kinh doanh hàng hoá và d ch v có ký k t v i Ngân hàng thanh toán v vi cầ ị ụ ế ớ ề ệ
ch p nh n thanh toán th nh : nhà hàng, khách s n, c a hàng... Các đ n v này ph i trang bấ ậ ẻ ư ạ ử ơ ị ả ị
máy móc k thu t đ ti p nh n th thanh toán ti n mua hàng hoá, d ch v , tr n thay choỹ ậ ể ế ậ ẻ ề ị ụ ả ợ
ti n m t.ề ặ
6. Ngân hàng đ i lý hay Ngân hàng thanh toán (Acquirer)?ạ
Là Ngân hàng tr c ti p ký h p đ ng v i c s ti p nh n và thanh toán các ch ng t giao d chự ế ợ ồ ớ ơ ở ế ậ ứ ừ ị
do c s ch p nh n th xu t trình. M t Ngân hàng có th v a đóng vai trò thanh toán th v aơ ở ấ ậ ẻ ấ ộ ể ừ ẻ ừ
đóng vai trò phát hành.
7. Ngân hàng phát hành th (Issuer)ẻ
Là thành viên chính th c c a các T ch c th qu c t , là Ngân hàng cung c p th cho kháchứ ủ ổ ứ ẻ ố ế ấ ẻ
hàng. Ngân hàng phát hành ch u trách nhi m ti p nh n h s xin c p th , x lý và phát hànhị ệ ế ậ ồ ơ ấ ẻ ử
th , m và qu n lý tài kho n th , đ ng th i th c hi n vi c thanh toán cu i cùng v i ch th .ẻ ở ả ả ẻ ồ ờ ự ệ ệ ố ớ ủ ẻ
8. Ch th (Cardholder)ủ ẻ