Thích ứng - Tp. Hồ Chí Minh<br />
Hướng dẫn về Quy hoạch và Thiết kế đô thị<br />
thích ứng với biến đổi khí hậu cho Tp. Hồ<br />
Chí Minh/ Việt Nam<br />
<br />
Trong khuôn khổ của Dự Án Nghiên cứu Siêu đô thị Tp. HCM,<br />
hợp tác với Sở Quy Hoạch Kiến Trúc Tp. HCM<br />
<br />
Nhà xuất bản<br />
Trường Đại Học Kĩ thuật Brandenburg Cottbus<br />
Khoa Quy Hoạch Và Thiết Kế Không Gian<br />
Giáo sư Frank Schwartze<br />
© 2013 Trường Đại Học Kĩ thuật Brandenburg Cottbus<br />
ISBN 978-3-00-042085-6<br />
Thực hiện bởi<br />
Trường ĐH Kĩ thuật Brandenburg Cottbus (BTU Cottbus)/ CHLB Đức<br />
Khoa Quy Hoạch Và Thiết Kế Không Gian<br />
Jana Warnatzsch, Huỳnh Lê Hải Châu, Frank Schwartze, Ronald Eckert, Moritz<br />
Maikämper<br />
với sự đóng góp bởi Hagen Schwägerl, Daniel Schöne, Florian Ibold, Robert Atkinson<br />
và<br />
Sở Quy Hoạch Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh (DPA)<br />
Lý Khánh Tâm Thảo, Hoàng Tùng, Nguyễn Anh Tuấn<br />
Địa chỉ tải về<br />
Trường Đại Học Kĩ thuật Brandenburg Cottbus<br />
Khoa Quy Hoạch Và Thiết Kế Không Gian<br />
Konrad - Wachsmann - Allee 4<br />
03046 Cottbus, Germany<br />
Tel: (0049) 0355 - 69 - 3048<br />
Telefax: (0049) 0355 - 69 - 3046<br />
Web: www.tu-cottbus.de<br />
Email: ls_stadtplanung@tu-cottbus.de<br />
Website của dự án Nghiên cứu Siêu Đô Thị TP. Hồ Chí Minh:<br />
Bằng tiếng Việt:<br />
http://www.tu-cottbus.de/projekte/de/megacity-hcmc/urban-development/overview/<br />
2013_edition_guidelines_on_climate_change_adapted_urban_planning_and_design_<br />
VN.pdf<br />
Bằng tiếng Anh:<br />
http://www.tu-cottbus.de/projekte/de/megacity-hcmc/urban-development/overview/<br />
2013_edition_guidelines_on_climate_change_adapted_urban_planning_and_design_<br />
ENG.pdf<br />
Lời cảm ơn<br />
Bản Hướng dẫn này được thiết kế và chuẩn bị trong Gói nghiên cứu 7 “Khu dân cư thích<br />
ứng với biến đổi khí hậu và tiết kiệm năng lượng”, trong khuôn khổ dự án nghiên cứu<br />
“Quy hoạch đô thị và quy hoạch môi trường tích hợp cho thích ứng của TP Hồ Chí Minh<br />
với biến đổi khí hậu”. Dự án được tài trợ bởi Bộ về Giáo dục và Nghiên cứu nước Cộng<br />
Hòa Liên Bang Đức trong chương trình “Các thành phố lớn của tương lai”.<br />
Thích ứng - Tp. Hồ Chí Minh<br />
<br />
Hướng dẫn về Quy hoạch và Thiết kế đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu<br />
<br />
Lời mở đầu<br />
Với vai trò đầu tàu trong đa giác chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của vùng, Thành phố Hồ Chí<br />
Minh đã trở thành trung tâm kinh tế và văn hóa lớn của cả nước. Thành phố Hồ Chí Minh là thành<br />
phố cảng lớn nhất đất nước, là một đầu mối giao thông quan trọng về đường bộ, đường thủy và<br />
đường không, nối liền các tỉnh trong vùng và còn là một cửa ngõ quốc tế.<br />
Về vị trí địa lý, Thành phố nằm ở hạ lưu của hệ thống sông Đồng Nai-Sài Gòn với địa hình tương<br />
đối bằng phẳng, chế độ thuỷ văn, thuỷ lực của kênh rạch và sông ngòi không những chịu ảnh<br />
hưởng mạnh của thuỷ triều biển Đông mà còn chịu tác động rất rõ nét của việc khai thác các bậc<br />
thang hồ chứa ở thượng lưu hiện nay và trong tương lai.<br />
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, thích ứng với biến đổi khí hậu trở nên một thách thức<br />
quan trọng đối với quản lý quy hoạch đô thị thành phố. Thực vậy, biến đổi khí hậu đã bắt đầu tác<br />
động trực tiếp đến đời sống người dân đô thị như ngập lụt, đảo nhiệt đô thị, thời tiết bất thường…<br />
Những nguy cơ này đang gia tăng nhanh chóng và trở thành nhân tố quan trọng đối với quy hoạch<br />
đô thị. Cụ thể là, vấn đề sử dụng năng lượng hiệu quả và thích ứng với biến đổi khí hậu cần được<br />
cải thiện trong quy hoạch đô thị.<br />
Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2025 đã được Thủ tướng<br />
Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 24/QĐ-TTg ngày 06/01/2010. Trong lần điều chỉnh này, quy<br />
hoạch chung thành phố đã được xây dựng trên cách tiếp cận đối với các điều kiện tự nhiên về địa<br />
chất, thủy văn… kết hợp với định hướng phát triển kinh tế-xã hội thành phố. Tuy nhiên cho đến nay,<br />
chưa có các quy định hay hướng dẫn để cụ thể hóa các định hướng cơ bản liên quan vấn đề phù<br />
hợp điều kiện tự nhiên, thích ứng biến đổi khí hậu trong quy hoạch chung thành phố.<br />
Bản Hướng dẫn Quy hoạch đô thị thích ứng biến đổi khí hậu cho thành phố Hồ Chí Minh này là một<br />
trong những cách tiếp cận tiên phong để đưa các định hướng trên thành hướng dẫn, khuyến nghị<br />
cho công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết.<br />
Bản Hướng dẫn này tập trung vào các biện pháp thích ứng đối với ngập lụt và khí hậu đô thị trong<br />
quy hoạch đô thị trên địa bàn thành phố; hướng tới việc hỗ trợ tích hợp các khía cạnh khác nhau<br />
đặc biệt là các quan tâm về môi trường trong việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch đô thị cũng<br />
như phối hợp các loại quy hoạch với nhau.<br />
Bản Hướng dẫn này được đúc kết từ các nghiên cứu hợp tác giữa Sở Quy hoạch-Kiến trúc và<br />
Trường Đại học Kỹ thuật Cottbus trong khuôn khổ Dự án nghiên cứu Megacity Thành phố Hồ Chí<br />
Minh; nội dung nghiên cứu được trình bày trong cuốn Sổ tay Quy hoạch đô thị thích ứng biến đổi khí<br />
hậu cho thành phố Hồ Chí Minh.<br />
Đây cũng là một nội dung trong chương trình hành động của Sở Quy hoạch-Kiến trúc tham gia<br />
vào Kế hoạch hành động Ứng phó biến đổi khí hậu của thành phố Hồ Chí Minh, là một phần của<br />
Chương trình Mục tiêu Quốc gia về Ứng phó Biến đổi khí hậu.<br />
Chúng tôi mong rằng những nội dung cô đọng của bản Hướng dẫn này sẽ giúp ích các nhà hoạch<br />
định chính sách, các sở ban ngành liên quan, chính quyền địa phương, ban quản lý các khu chức<br />
năng đô thị, các đơn vị tư vấn quy hoạch-kiến trúc, các nhà đầu tư phát triển dự án và cộng đồng<br />
người dân trong việc hiện thực quy hoạch đô thị thành phố theo hướng phát triển bền vững, thích<br />
ứng biến đổi khí hậu.<br />
<br />
ThS. KTS. Trần Chí Dũng<br />
Giám đốc Sở Quy hoạch-Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh<br />
Hướng dẫn về Quy hoạch và Thiết kế đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu<br />
<br />
Thích ứng - Tp. Hồ Chí Minh<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
Thích ứng - Tp. Hồ Chí Minh<br />
<br />
Hướng dẫn về Quy hoạch và Thiết kế đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu<br />
<br />
Giải thích kí hiệu <br />
Danh sách các Hình Ảnh và Bảng Biểu <br />
<br />
4<br />
5<br />
<br />
Giới thiệu chung<br />
Mục đích của quyển Hướng dẫn <br />
Đối tượng <br />
Nội dung và cấu trúc <br />
Sự liên quan với các tài liệu khác <br />
<br />
<br />
I. Quản Lý Ngập Lụt Đô Thị <br />
<br />
6<br />
6<br />
6<br />
7<br />
<br />
<br />
<br />
Bước 1: Các quy định trong vùng ngập lụt <br />
Bước 2A: Quy hoạch sử dụng đất trong vùng ngập lụt <br />
Bước 2B: Chống lũ cho công trình trong “Khu xây dựng có<br />
<br />
kiểm soát” <br />
Bước 3A: Giải pháp chống ngập mang tích chất công trình cho<br />
<br />
khu đô thị trọng điểm <br />
Bước 3B: Tôn nền cho các khu dự án đô thị trọng điểm <br />
Bước 4: Quản lý nước mặt <br />
<br />
10 <br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
<br />
II. Quản Lý Sự Tăng Nhiệt Độ <br />
Bước 1: Những quy định cho toàn khu <br />
Bước 2: Giảm nhiệt độ môi trường ở cấp dự án <br />
Bước 3: Sự phối hợp giữa giải pháp thiết kế cảnh quan và giải<br />
pháp kiến trúc <br />
<br />
20<br />
20<br />
22<br />
<br />
Phụ Lục<br />
Hướng dẫn chung của phần “Quản lý nước mặt” <br />
Tổng quan của Bản Hướng Dẫn theo các cấp độ quản lý <br />
<br />
Tài Liệu Tham Khảo <br />
<br />
Hướng dẫn về Quy hoạch và Thiết kế đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu<br />
<br />
24<br />
27 <br />
29<br />
<br />
Thích ứng - Tp. Hồ Chí Minh<br />
<br />
3<br />
<br />