Thiết kế lưới khống chế trong thi công nhà cao tầng

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Ch­¬ng 1 Giíi ThiÖu Chung

1.1. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng tr×nh nhµ cao tÇng

1.1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ nhµ cao tÇng

Nhµ cao tÇng lµ mét lo¹i h×nh ®Æc biÖt cña c«ng tr×nh d©n dông ®­îc

x©y dùng t¹i c¸c thµnh phè vµ c¸c khu ®« thÞ lín. Quy tr×nh x©y dùng c¸c

c«ng tr×nh nµy nãi chung vµ nãi riªng ®èi víi viÖc tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c tr¾c

®Þa ®Òu cã nh÷ng ®iÓm ®Æc thï riªng so víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c. XuÊt ph¸t

®iÓm cña c¸c ®Æc ®iÓm riªng nµy chÝnh lµ nh÷ng yªu cÇu chÆt chÏ vÒ mÆt h×nh

häc ph¶i tu©n thñ trªn suèt chiÒu cao cña toµ nhµ.

X· héi ngµy nay cµng ph¸t triÓn th× xu h­íng tËp trung d©n c­ t¹i c¸c ®«

thÞ ngµy cµng t¨ng. Trong xu thÕ ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc viÖc x©y dùng

lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu cña viÖc t¨ng d©n sè ®« thÞ, thiÕu ®Êt ®ai x©y dùng vµ gi¸ ®Êt

ngµy cµng cao ë c¸c thµnh phè lín tÝnh ®Õn n¨m 2000, c¸c nhµ cao tÇng ë

n­íc ta chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch s¹n, tæ hîp v¨n phßng vµ trung t©m dÞch vô do

c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ x©y dùng cã chiÒu cao phæ biÕn tõ 16 ®Õn 20

tÇng. Sau n¨m 2000 hµng lo¹t dù ¸n nhµ cao tÇng ®­îc triÓn khai x©y dùng ë

c¸c khu ®« thÞ míi nh­ b¸n ®¶o Linh §µm, khu ®« thÞ míi Trung Hoµ-Nh©n

ChÝnh khu ®« thÞ míi Trung Yªn, lµng quèc tÕ Th¨ng Long víi ®é cao tõ 15

®Õn 25 tÇng ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ nhµ ë cña d©n c­ vµ lµm ®Ñp

c¶nh quan ®« thÞ.

Nh×n chung, viÖc x©y dùng nhµ cao tÇng ë n­íc ta míi chØ ph¸t triÓn ë

giai ®o¹n ®Çu, tËp trung ë Thµnh Phè Hµ Néi vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh vµ

còng chØ ®¹t ë sè tÇng 25-30. HiÖn nay còng nh­ trong t­¬ng lai, ®Êt n­íc ta

®ang vµ sÏ cßn tiÕp tôc x©y dùng thªm nhiÒu c«ng tr×nh nhµ cao tÇng víi quy

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

m« ngµy cµng lín h¬n, kiÕn tróc vµ kiÓu d¸ng ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n.

2

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

ë n­íc ta hiÖn nay cã b¶ng ph©n lo¹i nhµ cao tÇng nh­ sau  1

TT Sè tÇng Ph©n lo¹i

1 Tõ 7 ®Õn 12 tÇng cao tÇng lo¹i 1

2 Tõ 13 ®Õn 25 tÇng cao tÇng lo¹i 2

3 Tõ 26 ®Õn 45 tÇng cao tÇng lo¹i 3

4 Trªn 45 tÇng Siªu cao tÇng

Do viÖc x©y dùng nhµ cao tÇng ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së øng dông c¸c

c«ng nghÖ x©y dùng hiÖn ®¹i nªn nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c tr¾c ®Þa buéc ph¶i

xem xÐt l¹i c¸c ph­¬ng ph¸p ®o ®¹c ®· cã, nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p vµ

thiÕt bÞ ®o ®¹c míi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®¶m b¶o chÊt l­îng nhµ cao tÇng.

1.1.2. ®Æc ®iÓm kÕt cÊu nhµ cao tÇng

Mçi toµ nhµ lµ mét khèi thèng nhÊt gåm mét sè l­îng nhÊt ®Þnh c¸c kÕt

cÊu chÝnh cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau nh­: mãng, t­êng, dÇm, kÌo, c¸c

trÇn, c¸c trô, m¸i nhµ, c¸c cöa sæ, cöa ra vµo. TÊt c¶ c¸c kÕt cÊu nµy ®­îc chia

lµm hai lo¹i, ®ã lµ kÕt cÊu ng¨n ch¾n vµ kÕt cÊu chÞu lùc.

Sù liªn kÕt c¸c kÕt cÊu chÞu lùc cña toµ nhµ t¹o nªn bé phËn khung s­ên

cña toµ nhµ. Tuú thuéc vµo kiÓu kÕt hîp c¸c bé phËn chÞu lùc mµ ng­êi ta

ph©n ra ba s¬ ®å kÕt cÊu cña toµ nhµ:

- KiÓu nhµ khung: lµ kiÓu nhµ cã khung chÞu lùc lµ c¸c khung chÝnh

b»ng bª t«ng cèt thÐp.

- KiÓu nhµ kh«ng cã khung: lµ kiÓu nhµ ®­îc x©y dùng mét c¸ch liªn

tôc kh«ng cÇn khung chÞu lùc, c¸c kÕt cÊu chÞu lùc chÝnh lµ c¸c t­êng chÝnh

vµ c¸c v¸ch ng¨n.

- KiÓu nhµ cã kÕt cÊu kÕt hîp: lµ kiÓu võa cã khung, võa cã t­êng ng¨n

lµ kÕt cÊu chÞu lùc.

Dùa vµo ph­¬ng ph¸p x©y dùng toµ nhµ mµ ng­êi ta cßn ph©n chia

thµnh: toµ nhµ nguyªn khèi ®óc liÒn, toµ nhµ l¾p ghÐp vµ nhµ l¾p ghÐp toµn

khèi.

- Nhµ nguyªn khèi: lµ kiÓu nhµ ®­îc ®æ bª t«ng mét c¸ch liªn tôc, c¸c

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

t­êng chÝnh vµ c¸c t­êng ng¨n ®­îc liªn kÕt víi nhau thµnh mét khèi.

3

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

- Nhµ l¾p ghÐp: lµ kiÓu nhµ ®­îc l¾p ghÐp tõng phÇn khíp nhau theo

c¸c cÊu kiÖn ®· ®­îc chÕ t¹o s½n theo thiÕt kÕ.

- Nhµ l¾p ghÐp toµn khèi: lµ nhµ ®­îc l¾p ghÐp theo tõng khèi lín.

- Nhµ b¸n l¾p ghÐp: lµ kiÓu nhµ mµ c¸c khung ®­îc ®æ bª t«ng mét

c¸ch liªn tôc, cßn c¸c tÊm panel ®­îc chÕ t¹o s½n theo thiÕt kÕ sau ®ã ®­îc l¾p

ghÐp lªn.

1.1.3. VÝ dô vÒ mét sè c«ng tr×nh nhµ cao tÇng

Mét sè nhµ chi nh¸nh ng©n hµng ë Trung Hoµ - Nh©n ChÝnh

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

VÝ dô 1

4

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

VÝ dô 2

1.2. Quy tr×nh thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng

1. Kh¶o s¸t chän ®Þa ®iÓm x©y dùng:

ViÖc chän ®Þa ®iÓm x©y dùng phô thuéc vµo môc ®Ých sö dông cña c«ng

tr×nh vµ cÇn tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c chung sau ®©y:

- V× nhµ cao tÇng th­êng lµ nh÷ng c«ng tr×nh c«ng céng nªn th­êng

®­îc x©y dùng ë gÇn trung t©m hoÆc c¸ch trung t©m thµnh phè kh«ng qu¸ xa.

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

- C«ng tr×nh nªn x©y dùng ë khu vùc tho¸ng ®·ng.

5

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

2. ThiÕt kÕ, lùa chän ph­¬ng ¸n kiÕn tróc:

ThiÕt kÕ vµ lùa chän ph­¬ng ¸n kiÕn tróc víi bÊt k× c«ng tr×nh nµo còng

cÇn tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau: t¹o c¶nh quan ®Ñp vµ tho¸ng ®·ng, kh«ng ¶nh

h­ëng ®Õn c¸c c«ng tr×nh xung quanh, t¹o ra tèi ®a c«ng n¨ng sö dông cña

c«ng tr×nh, gi¸ thµnh tèi ­u nhÊt.

3. ChuÈn bÞ vËt liÖu x©y dùng, c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ:

VÒ vËt liÖu x©y dùng, tr­íc khi thi c«ng c«ng tr×nh chóng ta cÇn nghiªn

cøu kü b¶n vÏ thiÕt kÕ trªn c¬ së ®ã cã thÓ chän c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng.

C¸c lo¹i vËt liÖu dµnh cho x©y dùng nhµ cao tÇng gåm: g¹ch, ®¸, c¸t, xi

m¨ng … CÇn tÝnh cô thÓ khèi l­îng còng nh­ c¨n cø vµo tiÕn ®é thi c«ng

c«ng tr×nh ®Ó cã thÓ vËn chuyÓn ®Õn khu vùc thi c«ng sao cho hîp lý. Tr¸nh

l·ng phÝ trong kh©u vËn chuyÓn còng nh­ lµm ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thi c«ng

c«ng tr×nh.

4. Thi c«ng mãng cäc:

Nhµ cao tÇng lµ c¸c c«ng tr×nh cã träng t¶i lín, nÒn ®Êt tù nhiªn sÏ

kh«ng chÞu næi. V× vËy khi x©y dùng nhµ cao tÇng ng­êi ta ph¶i xö dông c¸c

gi¶i ph¸p nh©n t¹o ®Ó t¨ng c­êng ®é chÞu nÐn cña nÒn mãng. Gi¶i ph¸p hiÖn

nay th­êng hay dïng nhÊt lµ gi¶i ph¸p mãng cäc. §Ó thi c«ng mãng cäc trong

x©y dùng nhµ cao tÇng cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau: khoan cäc nhåi,

Ðp cäc, ®ãng cäc.

5. §µo mãng vµ ®æ bª t«ng hè mãng:

Sau khi hoµn thµnh viÖc thi c«ng mãng cäc, ng­êi ta tiÕn hµnh c¾t, ®Ëp,

xö lý ®Çu cäc. §ång thêi tiÕn hµnh viÖc bèc dän mét khèi l­îng ®Êt c¬ b¶n

trªn ph¹m vi hè mãng c«ng tr×nh ®Ó b¾t ®Çu thi c«ng c¸c ®µi cäc, mãng vµ

tÇng hÇm cña ng«i nhµ. Néi dung nµy gåm c¸c c«ng t¸c chñ yÕu sau ®©y:

C«ng t¸c chuÈn bÞ, c«ng t¸c cèt thÐp ®µi gi»ng mãng, c«ng t¸c v¸n khu«n ®µi

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

mãng, thi c«ng ®æ bª t«ng ®µi gi»ng mãng.

6

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

6. Thi c«ng phÇn th©n c«ng tr×nh:

Thi c«ng phÇn th©n c«ng tr×nh cÇn thùc hiÖn nh÷ng viÖc sau: lµm cèt

thÐp cét vµ lång thang m¸y, ®Æt cèt thÐp dÇm sµn, ®æ bª t«ng cét dÇm sµn,

th¸o v¸n khu«n.

7. X©y vµ hoµn thiÖn:

Sau khi hoµn thµnh xong c¸c h¹ng môc liªn quan ®Õn kÕt cÊu c«ng tr×nh

ng­êi ta tiÕn hµnh x©y vµ hoµn thiÖn. Th«ng th­êng phÇn x©y ®­îc tiÕn hµnh

ngay sau khi th¸o v¸n khu«n cña khung vµ dÇm sµn. ViÖc l¾p ®Æt ®­êng ®iÖn

n­íc còng ®­îc thùc hiÖn kÕt hîp víi viÖc x©y t­êng. C«ng viÖc hoµn thiÖn

®­îc tiÕn hµnh sau khi x©y dùng phÇn th« nã gåm c¸c c«ng viÖc cô thÓ nh­

sau: tr¸t v÷a, quÐt v«i, èp t­êng, l¸t nÒn…

1.3. Thµnh phÇn c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng nhµ

cao tÇng

Néi dung cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng bao gåm:

1. Thµnh lËp xung quanh c«ng tr×nh x©y dùng mét l­íi khèng chÕ tr¾c ®Þa

cã ®o nèi víi l­íi tr¾c ®Þa thµnh phè. M¹ng l­íi nµy cã t¸c dông ®Þnh vÞ c«ng

tr×nh theo hÖ to¹ ®é sö dông trong giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ, nghÜa lµ ®Þnh vÞ

nã so víi c«ng tr×nh l©n cËn. L­íi khèng chÕ nµy ®­îc sö dông trong giai

®o¹n bè trÝ mãng c«ng tr×nh.

2. ChuyÓn ra thùc ®Þa c¸c trôc chÝnh cña c«ng tr×nh tõ c¸c ®iÓm cña l­íi

khèng chÕ tr¾c ®Þa. C¸c trôc chÝnh c«ng tr×nh ®­îc dïng cho thi c«ng phÇn

mãng c«ng tr×nh, chóng ®­îc ®¸nh dÊu trªn khung ®Þnh vÞ hoÆc b»ng c¸c mèc

ch«n s¸t mÆt ®Êt.

3. Bè trÝ khi x©y dùng phÇn d­íi mÆt ®Êt cña c«ng tr×nh:

Tuú theo ph­¬ng ph¸p thi c«ng mãng mµ néi dung c«ng viÖc cã thÓ

thay ®æi, nh­ng vÒ c¬ b¶n c«ng t¸c nµy bao gåm: bè trÝ vµ kiÓm tra thi c«ng

mãng cäc, bè trÝ vµ kiÓm tra c¸c ®µi mãng, bè trÝ ranh giíi mãng vµ c¸c bé

phËn trong mãng. §é chinh x¸c cña c«ng t¸c nµy ®­îc x¸c ®Þnh theo c¸c chØ

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

tiªu kü thuËt, hoÆc theo yªu cÇu riªng trong thiÕt kÕ cho tõng c«ng tr×nh.

7

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

4. Thµnh lËp mét l­íi tr¾c ®Þa c¬ së trªn mÆt b»ng tÇng 1. M¹ng l­íi nµy

cã t¸c dông ®Ó bè trÝ chi tiÕt ngay t¹i tÇng ®Çu tiªn cña c«ng tr×nh. M¹ng l­íi

nµy cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n m¹ng l­íi thµnh lËp trong giai ®o¹n thi c«ng

mãng c«ng tr×nh.

L­íi khèng chÕ c¬ së cã ®Æc ®iÓm lµ l­íi c¹nh ng¾n, cã h×nh d¹ng phï

hîp víi h×nh d¹ng mÆt b»ng c«ng tr×nh.

§Ó ®¶m b¶o tÝnh th¼ng ®øng cña c«ng tr×nh ng­êi ta chiÕu th¼ng ®øng

c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬ së lªn c¸c mÆt b¨ng x©y dùng vµ sö dông chóng ®Ó bè

trÝ c¸c trôc vµ bè trÝ chi tiÕt c«ng tr×nh.

5. ChuyÓn to¹ ®é vµ ®é cao tõ l­íi c¬ së lªn c¸c tÇng, thµnh lËp trªn c¸c

tÇng l­íi khèng chÕ khung:

§Ó chuyÓn c¸c trôc lªn tÇng cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p:

ph­¬ng ph¸p d©y däi, ph­¬ng ph¸p dùa vµo mÆt ph¼ng ng¾m cña m¸y kinh

vÜ, ph­¬ng ph¸p chuyÒn to¹ ®é b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö, ph­¬ng ph¸p chiÕu

®øng quang häc. Ngoµi ra cßn cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p GPS kÕt hîp víi trÞ

®o mÆt ®Êt.

Ng­êi ta cã thÓ chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p trªn tuú thuéc vµo ®é

cao, ®é chÝnh x¸c yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh.

§Ó chuyÒn ®é cao tõ mÆt b»ng mãng lªn c¸c tÇng x©y dùng cã thÓ sö

dông c¸c ph­¬ng ph¸p: dïng hai m¸y vµ mia thuû chuÈn kÕt hîp víi th­íc

thÐp treo, ®o trùc tiÕp kho¶ng c¸ch ®øng, dïng c¸c m¸y ®o dµi ®iÖn tö.

Sau khi chiÕu c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬ së lªn c¸c tÇng x©y dùng, ng­êi ta

lËp l­íi khèng chÕ khung ®Ó kiÓm tra ®é chÝnh x¸c chiÕu ®iÓm.

6. Bè trÝ chi tiÕt trªn c¸c tÇng:

§Çu tiªn cÇn bè trÝ c¸c trôc chi tiÕt, sau ®ã dïng c¸c trôc nµy ®Ó bè trÝ

c¸c kÕt cÊu vµ thiÕt bÞ. VÒ ®é cao cÇn ®¶m b¶o ®é cao thiÕt kÕ vµ ®é ph¼ng, ®é

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

n»m ngang cña ®Õ c¸c kÕt cÊu, thiÕt bÞ.

8

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

7. §o vÏ hoµn c«ng c¸c kÕt cÊu x©y dùng ®· ®­îc l¾p ®Æt:

Sau khi x©y dùng hoÆc l¾p ®Æt xong c¸c kÕt cÊu x©y dùng trªn tõng tÇng

cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®o vÏ hoµn c«ng vÞ trÝ cña chóng vÒ mÆt b»ng vµ ®é cao gi¸

trÞ ®é lÖch nhËn ®­îc so víi thiÕt kÕ ®­îc ®­a vµo kÕt qu¶ tÝnh khi bè trÝ trôc

vµ ®é cao ë c¸c tÇng tiÕp theo, ®Ó ®¶m b¶o c«ng tr×nh x©y dùng theo ®óng trôc

vµ ®é cao thiÕt kÕ.

8. Quan tr¾c biÕn d¹ng c«ng tr×nh:

Bao gåm c¸c c«ng t¸c: quan tr¾c ®é lón cña mãng vµ c¸c bé phËn c«ng

tr×nh, quan tr¾c chuyÓn dÞch ngang c«ng tr×nh, quan tr¾c ®é nghiªng c«ng tr×nh.

1.4. chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n ®èi víi c«ng t¸c tr¾c ®Þa

trong thi c«ng x©y dùng nhµ cao tÇng

1.4.1. Kh¸i niÖm vÒ h¹n sai cho phÐp trong x©y dùng

Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng, do t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè kh¸c

nhau (thiÕt kÕ, bè trÝ, thi c«ng x©y dùng) nªn dÉn ®Õn cã sù sai lÖch vÞ trÝ thùc

tÕ cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ t­¬ng øng cña chóng. ViÖc

l¾p ®Æt c¸c kÕt cÊu x©y dùng vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c th«ng sè

h×nh häc trong c¸c kÕt cÊu chung cña toµ nhµ, trong ®ã c¸c yÕu tè vÒ chiÒu dµi

nh­ kÝch th­íc tiÕt diÖn cña c¸c kÕt cÊu, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc cña c¸c kÕt

cÊu v.v... mµ ®­îc cho trong b¶n thiÕt kÕ x©y dùng ®­îc gäi chung lµ “c¸c

kÝch th­íc thiÕt kÕ” vµ t­¬ng øng víi nã trong kÕt qu¶ cña c«ng t¸c bè trÝ sÏ

cho ta kÝch th­íc thùc tÕ. §é lÖch gi÷a kÝch th­íc thùc tÕ vµ kÝch th­íc thiÕt

kÕ ®­îc gäi lµ ®é lÖch bè trÝ – x©y dùng. NÕu ®é lÖch nµy v­ît qua giíi h¹n

cho phÐp nµo ®ã th× ®é g¾n kÕt gi÷a c¸c kÕt cÊu x©y dùng bÞ ph¸ vì vµ g©y nªn

sù kh«ng ®¶m b¶o ®é bÒn v÷ng c«ng tr×nh.

Do ¶nh h­ëng liªn tôc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ ®é lÖch cña c¸c kÝch

th­íc thùc tÕ vµ thiÕt kÕ sÏ cã nh÷ng gi¸ trÞ kh¸c nhau.

 max) gäi lµ “®é lÖch giíi h¹n trªn” cßn ®é lÖch giíi h¹n nhá nhÊt so víi

§é lÖch giíi h¹n lín nhÊt so víi gi¸ trÞ thiÕt kÕ cña kÝch th­íc (ký hiÖu

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

thiÕt kÕ (ký hiÖu  min) cßn gäi lµ “®é lÖch giíi h¹n d­íi”. C¸c ®é lÖch cho

9

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

phÐp nhÊt ®Þnh gäi lµ h¹n sai cho phÐp trong x©y dùng vµ ký hiÖu lµ  . Nh­

vËy ta cã thÓ nhËn thÊy  = 2 .

Qua ph©n tÝch c¸c tiªu chuÈn vÒ ®é chÝnh x¸c ta thÊy r»ng c¸c h¹n sai

trong x©y dùng cã thÓ ph©n chia ra c¸c d¹ng sau:

1. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÞ trÝ mÆt b»ng cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng (sù xª

dÞch trôc cña c¸c mãng cét, dÇm v.v... so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ ).

2. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÞ trÝ ®é cao cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng (®é lÖch

vÒ ®é cao mÆt tùa cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng so víi ®é cao thiÕt kÕ ).

3. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng cña c¸c kÕt cÊu x©y dùng

(®é lÖch cña trôc ®øng kÕt cÊu so víi ®­êng th¼ng ®øng).

4. C¸c h¹n sai ®Æc tr­ng vÒ vÞ trÝ t­¬ng hç gi÷a c¸c kÕt cÊu x©y dùng

(®é lÖch vÒ ®é dµi thiÕt kÕ vµ ®é dµi thùc tÕ).

1.4.2. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c h¹n sai l¾p r¸p x©y dùng vµ ®é chÝnh x¸c cña

c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa

Qu¸ tr×nh l¾p r¸p x©y dùng tÊt c¶ c¸c kÕt cÊu cña toµ nhµ lu«n ph¶i ®i

kÌm víi c¸c c«ng t¸c ®o ®¹c kiÓm tra. C«ng t¸c kiÓm tra tr¾c ®Þa bao gåm viÖc

x¸c ®Þnh vÞ trÝ mÆt b»ng, ®é cao vµ ®é th¼ng ®øng cña c¸c kÕt cÊu so víi c¸c

trôc vµ ®é cao thiÕt kÕ trong qu¸ tr×nh x©y dùng chóng.

C¬ së tr¾c ®Þa cho c«ng viÖc kiÓm tra nµy chÝnh lµ c¸c trôc bè trÝ hoÆc

c¸c ®­êng th¼ng song song víi chóng, c¸c v¹ch l¾p ®Æt ®· ®­îc ®¸nh dÊu trªn

c¸c mÆt bªn cña c¸c kÕt cÊu, c¸c mèc ®é cao thi c«ng ®· ®­îc chuyÓn lªn c¸c

mÆt sµn tÇng v.v...

§é chÝnh x¸c vÒ vÞ trÝ cña c¸c kÕt cÊu riªng biÖt so víi trôc bè trÝ (vÒ

mÆt b»ng) vµ so víi c¸c møc ®é cao thiÕt kÕ (vÒ ®é cao) ®­îc kh¸i qu¸t tõ bèn

nguån sai sè chñ yÕu sau ®©y:

- Sai sè vÒ kÝch th­íc so víi thiÕt kÕ do qu¸ tr×nh chÕ t¹o c¸c kÕt cÊu

g©y nªn (ký hiÖu mct ).

- Sai sè cña viÖc ®Æt c¸c kÕt cÊu vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ khi l¾p ®Æt chóng ( md ).

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

- Sai sè cña c«ng t¸c kiÓm tra tr¾c ®Þa trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt c¸c kÕt cÊu (mtd).

10

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

- Sai sè do t¸c ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh (sù lón cña c«ng

tr×nh, ¶nh h­ëng cña nhiÖt ®é, v.v...) ký hiÖu lµ mngc.

Khi ®ã sai sè tæng hîp vÞ trÝ mÆt b»ng cña kÕt cÊu (kÝ hiÖu m0) so víi vÞ

m

m







trÝ thiÕt kÕ ®­îc biÓu thÞ b»ng c«ng thøc:

2 m ct

2 d

2 m td

2 ngc

(1.1) m0 =

Gi¶ thiÕt r»ng c¸c sai sè thµnh phÇn lµ mang ®Æc tÝnh ngÉu nhiªn vµ ®éc

lËp víi nhau, ¸p dông nguyªn t¾c ®ång ¶nh h­ëng gi÷a c¸c nguån sai sè th× tõ

c«ng thøc trªn ta cã:

(1.2) m0=mtd 4 =2mtd

1 2

Hay: mtd = m0

NÕu gi¶ ®Þnh r»ng c¸c h¹n sai trong qui ph¹m ®­îc cho d­íi d¹ng sai

.

17,0





0

sè giíi h¹n vµ cã gi¸ trÞ b»ng 3 lÇn sai sè trung ph­¬ng, tøc lµ  0=3m0 th× mèi t­¬ng quan gi÷a h¹n sai  0 vµ sai sè trung ph­¬ng cña viÖc ®o ®¹c kiÓm tra mt® cã thÓ ®­îc viÕt d­íi d¹ng sau:

1 2

 0 3

md =

(1.3)

Hay: mtd  0,2  0 Nh­ vËy sai sè trung ph­¬ng cña c¸c c«ng t¸c ®o kiÓm tra ®­îc tiÕn

hµnh khi ®Æt c¸c kÕt cÊu x©y dùng cÇn kh«ng v­ît qu¸ 20% gi¸ trÞ h¹n sai l¾p

r¸p x©y dùng ®èi víi d¹ng c«ng viÖc t­¬ng øng.

Ngoµi ra ®é chÝnh x¸c cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong bè trÝ l¾p ®Æt cßn

phô thuéc vµo: kÝch th­íc vµ chiÒu cao cña c«ng tr×nh, vËt liÖu x©y dùng c«ng

tr×nh, tr×nh tù vµ ph­¬ng ph¸p thi c«ng c«ng tr×nh v.v... Trong tr­êng hîp thi

c«ng theo thiÕt kÕ ®Æc biÖt, c¸c sai sè cho phÐp ch­a cã trong c¸c qui ph¹m

x©y l¾p hiÖn hµnh th× ®é chÝnh x¸c cña c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa ph¶i c¨n cø vµo

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

®iÒu kiÖn kü thuËt khi x©y dùng c«ng tr×nh ®Ó x¸c ®Þnh cô thÓ.

11

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

1.4.3. Mét sè tiªu chuÈn ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong thi c«ng

x©y dùng c«ng tr×nh

Mçi toµ nhµ gåm mét sè l­îng h÷u h¹n c¸c bé phËn kÕt cÊu chÝnh cã

liªn quan chÆt chÏ víi nhau nh­ mãng, t­êng, c¸c trô riªng biÖt (c¸c trô hoÆc

c¸c cét), c¸c dÇm xµ, c¸c trÇn, m¸i nhµ, cöa sæ, cöa ra vµo v.v... t¹o nªn mét

bé khung chÞu lùc hoµn chØnh cña toµ nhµ. Tuú thuéc mçi c«ng tr×nh cô thÓ

mµ ng­êi ta ®Æt ra yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ x©y dùng.

1. ChØ tiªu kü thuËt cña m¹ng l­íi c¬ së bè trÝ c«ng tr×nh [4]

§Ó phôc vô cho c«ng t¸c bè trÝ trôc c«ng tr×nh nhµ cao tÇng vµ chØ ®¹o

thi c«ng ng­êi ta th­êng thµnh lËp m¹ng l­íi bè trÝ c¬ së theo nguyªn t¾c l­íi

®éc lËp. Ph­¬ng vÞ cña mét trong nh÷ng c¹nh xuÊt ph¸t tõ ®iÓm gèc lÊy b»ng

0000’00” hoÆc 90000’00”.

B¶ng I.1 - ChØ tiªu kü thuËt cña m¹ng l­íi c¬ së bè trÝ c«ng tr×nh

Sai sè trung ph­¬ng cña l­íi c¬ së bè trÝ

§Æc ®iÓm cña ®èi t­îng x©y dùng CÊp chÝnh x¸c

§o gãc " m §o c¹nh mS S

1- C¬ së 3” 1:25000

XÝ nghiÖp hoÆc côm nhµ, c«ng tr×nh c«ng nghiÖp trªn khu vùc cã diÖn tÝch >100 ha. Khu nhµ hoÆc c«ng tr×nh ®éc lËp trªn mÆt b»ng cã diÖn tÝch >100ha.

2- C¬ së 5” 1:10000

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

3- C¬ së 10” 1:5000 XÝ nghiÖp hoÆc côm nhµ, c«ng tr×nh c«ng nghiÖp trªn khu vùc cã diÖn tÝch <100ha. Khu nhµ hoÆc c«ng tr×nh ®éc lËp trªn mÆt b»ng cã diÖn tÝch tõ 10  100ha. Nhµ vµ c«ng tr×nh trªn diÖn tÝch< 10ha, ®­êng trªn mÆt ®Êt hoÆc c¸c hÖ thèng ngÇm trong khu vùc x©y dùng.

12

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

2. §é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh [4]

§é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:

- KÝch th­íc, chiÒu cao cña ®èi t­îng x©y.

- VËt liÖu x©y dùng c«ng tr×nh.

- H×nh thøc kÕt cÊu cña toµn thÓ c«ng tr×nh.

- Quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ph­¬ng ph¸p thi c«ng c«ng tr×nh.

B¶ng I.2 - §é chÝnh x¸c cña c«ng t¸c bè trÝ c«ng tr×nh

Sai sè trung ph­¬ng trung b×nh

§Æc ®iÓm cña ®èi t­îng x©y dùng §o c¹nh CÊp chÝnh x¸c §o gãc (’’)

Khi ®o trªn cao trªn mét tr¹m (mm)

Khi truyÒn ®é cao tõ ®iÓm gèc ®Õn mÆt b»ng l¾p r¸p (mm)

1 1/15.000 5 1 5

2 1/10.000 10 2 4

3 1/5.000 20 2.5 3

4 1/3.000 30 3 3

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

KÕt cÊu kim lo¹i víi mÆt ph¼ng, l¾p r¸p kÕt cÊu bª t«ng cèt thÐp, l¾p r¸p kÕt cÊu hÖ trôc ®óc s½n theo khíp nèi. C«ng tr×nh cao tõ 100 - 120m víi khÈu ®é tõ 24 - 36m Nhµ cao tõ 16 – 25 tÇng. C«ng tr×nh cao tõ 60 – 100 m víi khÈu ®é tõ 18 – 24 m Nhµ cao tõ 5 – 16 tÇng. C«ng tr×nh cao tõ 16 – 60 m víi khÈu ®é tõ 6 - 18 m Nhµ cao ®Õn 5 tÇng. C«ng tr×nh cao ®Õn 15 m víi khÈu ®é 6 m

13

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

3. ChØ tiªu kü thuËt ®Ó lËp l­íi khèng chÕ ®é cao [4]

L­íi khèng chÕ ®é cao ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c ®o vÏ,

®Æc biÖt lµ bè trÝ c«ng tr×nh vÒ ®é cao vµ ®­îc nªu ë b¶ng sau:

B¶ng I.3 – ChØ tiªu kü thuËt ®Ó lËp l­íi khèng chÕ ®é cao

Kho¶ng Chªnh TÝch luü Tia ng¾m Sai sè ®o Sai sè

c¸ch lín lÖch chªnh ®i c¸ch trªn cao khÐp

nhÊt tõ kho¶ng lÖch ch­íng ®Õn mçi tuyÕn

H¹ng

m¸y ®Õn c¸ch sau kho¶ng ng¹i vËt tr¹m m¸y theo sè

mia tr­íc c¸ch mÆt ®Êt tr¹m m¸y

(m) (m) (m) (mm) (mm) (mm)

25 0,3 0,5 0,8 0,5 I 1 n

35 0,7 1,5 0,5 0,7 II 1,5 n

50 1,5 3,0 0,3 3,0 III 6 n

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

75-100 2,0 5,0 0,3 5,0 IV 10 n

14

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Ch­¬ng 2

Kh¶o s¸t thµnh lËp c¸c bËc l­íi khèng chÕ

thi c«ng trong x©y dùng nhµ cao tÇng

2.1. ph­¬ng ph¸p thµnh lËp l­íi khèng chÕ thi c«ng nhµ

cao tÇng

L­íi khèng chÕ tr¾c ®Þa c«ng tr×nh nhµ cao tÇng cã thÓ ®­îc thµnh lËp

d­íi d¹ng tam gi¸c ®o gãc, ®­êng chuyÒn ®a gi¸c, l­íi ®o gãc c¹nh kÕt hîp,

l­íi tam gi¸c ®o c¹nh, l­íi tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo, vÒ h×nh thøc c¸c m¹ng

l­íi th­êng cã d¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng.

2.1.1. Ph­¬ng ph¸p tam gi¸c

1. Ph­¬ng ph¸p tam gi¸c ®o gãc

Ph­¬ng ph¸p tam gi¸c lµ mét ph­¬ng ph¸p th«ng dông ®Ó thµnh lËp l­íi

khèng chÕ to¹ ®é mÆt b»ng. §Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ mÆt b»ng cña mét sè ®iÓm ®·

chän trªn mÆt ®Êt, ta nèi c¸c ®iÓm nµy thµnh c¸c tam gi¸c vµ c¸c ®iÓm nµy

liªn kÕt víi nhau thµnh m¹ng l­íi tam gi¸c. §å h×nh cña l­íi tam gi¸c th­êng

lµ: chuçi tam gi¸c, tø gi¸c tr¾c ®Þa, ®a gi¸c trung t©m …

H×nh 2.1 Chuçi tam gi¸c ®o gãc

¦u ®iÓm: khèng chÕ ®­îc khu vùc réng lín, dÔ ®o dÔ tÝnh to¸n. L­íi cã

nhiÒu trÞ ®o thõa nªn cã nhiÒu th«ng sè ®Ó kiÓm tra, t¨ng ®é tin cËy cña kÕt

qu¶ ®o.

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Nh­îc ®iÓm: bè tr× l­íi khã kh¨n, tÇm th«ng h­íng h¹n chÕ.

15

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

2. Ph­¬ng ph¸p tam gi¸c ®o c¹nh

Ngµy nay cã c¸c m¸y ®o xa ®iÖn tö rÊt ph¸t triÓn, viÖc ®o c¹nh t­¬ng

®èi thuËn tiÖn vµ cã ®é chÝnh x¸c cao. Trong ph­¬ng ph¸p nµy, ®o chiÒu dµi

cña tÊt c¶ c¸c c¹nh trong tam gi¸c. Tõ chiÒu dµi cña tÊt c¶ c¸c c¹nh trong tam

gi¸c ta cã thÓ tÝnh ®­îc gi¸ trÞ cña tÊt c¶ c¸c gãc trong tam gi¸c, sau ®ã cã thÓ

tÝnh ®­îc to¹ ®é cña c¸c ®iÓm cßn l¹i cña l­íi khèng chÕ.

H×nh 2.2 Chuçi tam gi¸c ®o c¹nh

¦u ®iÓm: trÞ ®o Ýt, khèng chÕ ®­îc khu vùc réng lín.

Nh­îc ®iÓm: trÞ ®o thõa Ýt, ®é chÝnh x¸c tÝnh chuyÒn ph­¬ng vÞ còng

kÐm h¬n ®o gãc nªn l­íi ®o c¹nh kh«ng cã ®é tin cËy cao. Trong ®iÌu kiÖn

kinh tÕ kü thuËt nh­ nhau th× l­íi ®o gãc vÉn ­u viÖt h¬n. §Ó cã thªm trÞ ®o

thõa, n©ng cao ®é chÝnh x¸c cña l­íi, khi x©y dùng l­íi tam gi¸c ®o c¹nh

ng­êi ta th­êng chän l­íi cã h×nh d¹ng lµ l­ãi ®a gi¸c trung t©m, l­íi tø gi¸c

tr¾c ®Þa hay l­íi tam gi¸c dµy ®Æc.

3. Ph­¬ng ph¸p tam gi¸c ®o gãc-c¹nh

Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ tiÕn hµnh ®o tÊt c¶ c¸c gãc, c¸c c¹nh

trong m¹ng l­íi tam gi¸c.

¦u ®iÓm: cho ®é chÝnh x¸c cao, ph¹m vi khèng chÕ r«ng lín.

Nh­îc ®iÓm: khèi l­îng ®o ®¹c lín, viÖc x©y dùng m¹ng l­íi phøc t¹m

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

vµ tèn kÐm.

16

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

2.1.2. Ph­¬ng ph¸p ®­êng chuyÒn

L­íi ®­êng chuyÒn lµ mét hÖ thèng c¸c ®iÓm trªn mÆt ®Êt, c¸c ®iÓm

nµy liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh ®­êng gÊp khóc. TiÕn hµnh ®o tÊt c¶ c¸c c¹nh

vµ gãc ngoÆt cña ®­êng chuyÒn ta sÏ x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ t­¬ng hç gi÷a c¸c

®iÓm. NÕu biÕt to¹ ®é cña mét ®iÓm gãc ph­¬ng vÞ cña mét c¹nh ta cã thÓ tÝnh

ra gãc ph­¬ng vÞ cña c¸c c¹nh vµ to¹ ®é cña c¸c ®iÓm kh¸c trªn ®­êng

chuyÒn. Khi x©y dùng l­íi to¹ ®é theo ph­¬ng ph¸p ®­êng chuyÒn cã thÓ sö

dông c¸c d¹ng c¬ b¶n sau: ®­êng chuyÒn phï hîp, ®­êng chuyÒn treo, ®­êng

chuyÒn khÐp kÝn vµ l­íi ®­êng chuyÒn.

¦u ®iÓm: ë vïng ®Þa h×nh khã kh¨n hoÆc ®Þa vËt bÞ che khuÊt nhiÒu, ®Æc

biÖt lµ c¸c thµnh phè, l­íi ®­êng chuyÒn rÊt dÔ chän ®iÓm, dÔ th«ng h­íng ®o v×

t¹i mét ®iÓm chØ cÇn thÊy hai ®iÓm kh¸c. Sù thay ®æi gãc ngoÆt còng kh«ng bÞ

h¹n chÕ vµo khu vùc che khuÊt, dÔ ph©n bè ®iÓm theo yªu cÇu cña c«ng viÖc ®o

®¹c giai ®o¹n sau. ViÖc ®o gãc ngang rÊt ®¬n gi¶n v× t¹i mçi ®iÓm th­êng ®o hai

h­íng, t¹i ®iÓm nót sè l­îng ®o sÏ nhiÒu h¬n. C¸c c¹nh ®­îc ®o trùc tiÕp cho nªn

®é chÝnh x¸c c¸c c¹nh t­¬ng ®èi ®Òu nhau, cßn trong l­íi tam gi¸c ®o gãc c¸c

c¹ng ®­îc tÝnh chuyÒn nªn cã ®é chÝnh x¸c kh«ng ®Òu nhau.

Nh­îc ®iÓm: trong mét sè tr­êng hîp vÒ ph­¬ng tiÖn m¸y mãc kü thuËt

bÞ h¹n chÕ th× khèi l­îng ®o c¹nh sÏ nhiÒu h¬n. TrÞ ®o thõa Ýt, kh«ng cã ®iÒu

kiÖn kiÓm tra gãc ngoµi thùc ®Þa (trõ tr­êng hîp l­íi khÐp kÝn) chØ khi tÝnh

to¸n míi ph¸t hiÖn ®­îc.

2.1.3. Ph­¬ng ph¸p tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo

1. Tø gi¸c ®¬n

L­íi tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo lµ mét d¹ng l­íi ®o gãc c¹nh kÕt hîp cã

kh¶ n¨ng øng dông tèt ®Ó thµnh lËp l­íi tr¾c ®Þa c«ng tr×nh.

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

XÐt ®å h×nh cña l­íi tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo nh­ h×nh vÏ:

17

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

H×nh 2.3 Tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo

Trong l­íi ®o 2 c¹nh kÒ nhau: AB = a vµ BC = b, ®o 4 gãc A, B, C, D.

a

sin

 DC 



c



C¸c c¹nh cßn l¹i cña tø gi¸c ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

bA  sin

sin D

b

sin

AD 





d



(2.1)

cB  sin

sin A

(2.2)

Trong tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo cã mét trÞ ®o thõa, tõ trÞ ®o thõa nµy

viÕt ®ù¬c mét ph­¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn h×nh:

VA + VB + VC + VD +  = 0 (2.3)

- §é chÝnh x¸c chiÒu dµi c¹nh

Theo tµi liÖu  5 cã c¸c c«ng thøc ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c chiÒu dµi

2

2

2

2

b





c¹nh nh­ sau:

m c

m a

m 

  

  

2

2

2

2

a





(2.4)

m d

m b

m 

  

  

(2.5)

Tõ c«ng thøc trªn ta cã nhËn xÐt: sai sè trung ph­¬ng chiÒu dµi chiÒu

m vµ sai sè ®o c¹nh

dµi c¹nh trong tø gi¸c phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c ®o gãc

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

®èi diÖn, kh«ng phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c cña c¹nh kÒ víi nã.

18

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

- §é chÝnh x¸c chuyÒn ph­¬ng vÞ

0 víi sai sè

0m theo h×nh vÏ ta cã c¸c

Gi¶ sö c¹nh AB cã ph­¬ng vÞ lµ

A



 



c«ng thøc tÝnh c¸c gãc ph­¬ng vÞ cßn l¹i nh­ sau:

AD

AB

0

.2

180

CB











(2.6)

CD

AB

(2.7)

TÝnh ®Õn ®iÒu kiÖn h×nh trong tø gi¸c, chóng ta cã c¸c c«ng thøc tÝnh sai

2

2

2

75.0





sè trung ph­¬ng ph­¬ng vÞ c¹nh CD vµ AD nh­ sau:

m 

m 

m 

AD

0

2

2

2





(2.8)

m 

m 

m 

CD

0

(2.9)

2. L­íi tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo

§èi víi chuçi c¸c h×nh ch÷ nhËt (h×nh 2.4): ®o c¹nh a vµ c¸c c¹nh bªn bi. Sau b×nh sai ®iÒu kiÖn h×nh, sai sè trung ph­¬ng cña c¹nh cuèi tÝnh theo

2

n

2

2

2





c«ng thøc:

m a

m cn

1

m     b 

  

(2.10)

H×nh 2.4 Chuçi tø gi¸c kh«ng ®­êng chÐo

NÕu trong chuçi cã hai c¹nh ®Çu vµ cuèi th× c¹nh sai sè chiÒu dµi c¹nh



trung gian (ci) ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

m ic

2

mm 1. 2 2 m  1

m 2

(2.11)

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Trong ®ã m1 , m2 lµ sai sè chiÒu dµi c¹nh ci tÝnh theo hai ®­êng 1 vµ 2.

19

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

2





Trong chuçi tø gi¸c, sai sè cña c¹nh di tÝnh theo c«ng thøc:

2 m bi

2 c i 1 

2 m d i

m 

  

  

(2.12)

2.1.4. L­íi « vu«ng x©y dùng

1. Môc ®Ých

§Ó chuyÓn b¶n thiÕt kÕ c«ng tr×nh c«ng nghiÖp (xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp,

khu liªn hîp c«ng nghiÖp, thËm chÝ mét thµnh phè) ra thùc ®Þa, th«ng th­êng

ng­êi ta x©y dùng c¬ së khèng chÕ to¹ ®é vµ ®é cao ë d¹ng ®Æc biÖt bao gåm

mét hÖ thèng dµy ®Æc c¸c ®iÓm mèc tr¾c ®Þa ph©n bè mét c¸ch t­¬ng ®èi ®ång

®Òu trªn toµn bé khu vùc. C¸c ®iÓm nµy t¹o thµnh mét m¹ng l­íi c¸c h×nh ch÷

nhËt cã chiÒu dµi c¹nh phô thuéc vµo kÝch th­íc c«ng tr×nh

H×nh 2.5 L­íi « vu«ng x©y dùng

- a, b, c, d lµ c¸c ®iÓm trôc chÝnh c«ng tr×nh theo thiÕt kÕ.

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

- N1, N2, … Ni lµ c¸c ®iÓm to¹ ®é cña l­íi « vu«ng.

20

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

2. Quy tr×nh thµnh lËp l­íi

+ ThiÕt kÕ l­íi

Yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng lµ c¸c trôc to¹ ®é

cña m¹ng l­íi ph¶i thËt song song víi c¸c trôc t­¬ng øng cña trôc c«ng tr×nh.

®ång thêi víi viÖc lùa chän h­íng cña c¸c trôc to¹ ®é lµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®é

dµi c¹nh cña m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng. Nãi chung chiÒu dµi c¹nh cña l­íi

100m … Khi thiÕt kÕ m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng ph¶i tÝnh to¸n sao cho

« vu«ng x©y dùng th­êng lµ 200m  200m cã thÓ lµ 200m 150m hoÆc 100m

c¸c ®iÓm dêi vÒ mét phÝa nµo ®ã mét kho¶ng b»ng bé sè cña 10m.

CÇn chän ®iÓm gèc to¹ ®é cña hÖ thèng l­íi n»m ë gãc T©y Nam cña

khu vùc sao cho tÊt c¶ c«ng tr×nh ®Òu n»m vµo gãc phÇn t­ thø nhÊt cña hÖ to¹

®é sau nµy gÆp nhiÒu thuËn lîi.

+ ChuyÓn h­íng gèc cña m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng ra thùc ®Þa

ViÖc chuyÓn h­íng khëi ®Çu cña m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng ra ngoµi

thùc ®Þa cã thÓ dùa vµo mèi t­¬ng quan vÞ trÝ to¹ ®é gi÷a c¸c ®iÓm l­íi «

vu«ng x©y dùng ®­îc thiÕt kÕ vµ c¸c ®iÓm ®Þa vËt râ nÐt cã trªn tæng b×nh ®å

c«ng tr×nh. Gi¶ sö cÇn chuyÓn c¸c ®iÓm A, B, C ra thùc ®Þa tõ c¸c ®iÓm mèc

1 ; S2 ,

2 ; S3,

to¹ ®é I, II, III. Theo ph­¬ng ph¸p ®å gi¶i hoÆc gi¶i bµi to¸n tr¾c ®Þa ng­îc 3 ; ë ngoµi thùc ®Þa chóng ta sÏ tÝnh ®­îc c¸c yÕu tè bè trÝ S1,

®Ó thu ®­îc c¸c ®iÓm n»m trªn h­íng khëi ®Çu cña m¹ng l­íi « vu«ng x©y

dùng (h×nh 2.6).

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

H×nh 2.6 ChuyÓn h­íng gèc cña m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng ra thùc ®Þa.

21

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

3. C¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp l­íi « vu«ng x©y dùng

Sau khi cè ®Þnh h­íng khëi ®Çu, tiÕp theo lµ c¾m chi tiÕt m¹ng l­íi «

vu«ng x©y dùng, tøc triÓn khai trªn thùc ®Þa m¹ng l­íi « vu«ng víi ®é dµi

c¹nh ®· chän vµ cè ®Þnh t¹i c¸c ®Ønh « vu«ng ®ã. Cã hai ph­¬ng ph¸p chñ yÕu

®Ó thµnh lËp m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng lµ: ph­¬ng ph¸p trôc vµ ph­¬ng

ph¸p hoµn nguyªn.

+ Ph­¬ng ph¸p trôc

H×nh 2.7 Thµnh lËp l­íi « vu«ng x©y dùng b»ng ph­¬ng ph¸p trôc

Trong ph­¬ng ph¸p trôc ng­êi ta chuyÓn ngay ra thùc ®Þa víi ®é chÝnh

x¸c x¸c ®Þnh tr­íc toµn bé c¸c ®iÓm cña m¹ng l­íi b»ng c¸ch ®Æt chÝnh x¸c

c¸c yÕu tè thiÕt kÕ (gãc vµ c¹nh). §Çu tiªn bè trÝ trªn thùc ®Þa hai h­íng khëi

®Çu vu«ng gãc víi nhau n»m ë gi÷a khu vùc x©y dùng. Do cã sai sè bè trÝ nªn

32 

hai h­íng nµy kh«ng thËt vu«ng gãc víi nhau. Dïng m¸y kinh vÜ chÝnh x¸c ®o

l¹i gãc  tõ vßng ®o. TÝnh trÞ chªnh lÖch cña nã so víi gãc vu«ng vµ

 , S  S B

C

®iÒu chØnh vÞ trÝ c¸c ®iÓm B, C b»ng c¸c sè hiÖu chØnh ®Ó cho AB vµ

AC thËt vu«ng gãc víi nhau.





C¸c sè hiÖu chØnh nµy ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

SB

AB .1

 2

 

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(2.13)

22

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa





SC

AC .1

 2

 

(2.14)

090

ˆ CAB

 





Trong ®ã:

1

1

090

ˆ CAB

(  lµ gi¸ trÞ cña gãc )

Sè hiÖu chØnh c¸c kho¶ng c¸ch AB1 vµ AC1 ®­îc lÊy trªn

tæng b×nh ®å. Cè ®Þnh c¸c ®iÓm B, C trªn thùc ®Þa vµ däc theo c¸c h­íng AB

vµ AC ta ®Æt c¸c ®o¹n th¼ng b»ng chiÒu dµi c¹nh cña l­íi. ViÖc ®Þnh tuyÕn

®­îc tiÕn hµnh b»ng m¸y kinh vÜ, cßn kho¶ng c¸ch ®­îc ®o b»ng th­íc thÐp

c¨ng b»ng lùc kÕ. KÕt qu¶ ®o cã tÝnh ®Õn c¸c sè hiÖu chØnh do ®é dèc ®Þa

h×nh, do nhiÖt ®é vµ do kiÓm nghiÖm th­íc. HiÖn nay viÖc ®Æt kho¶ng c¸ch cã

thÓ tiÕn hµnh b»ng c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö cho phÐp tÝnh to¸n mét c¸ch

nhanh chãng kho¶ng c¸ch ngang cã tÝnh ®Õn tÊt c¶ c¸c sè hiÖu chØnh. Ng­êi ta

kÕt thóc viÖc bè trÝ trªn hai h­íng nµy t¹i c¸c ®iÓm cuèi cïng M, Q, P, N. T¹i

nh÷ng ®iÓm nµy dùng c¸c gãc vu«ng vµ tiÕp tôc bè trÝ c¸c ®iÓm theo chu vi

cña l­íi. Nh­ vËy nhËn trªn thùc ®Þa 4 tø gi¸c cña l­íi « vu«ng x©y dùng víi

c¸c c¹nh ®· ®­îc bè trÝ. Sau ®ã thay c¸c mèc gç t¹m thêi b»ng c¸c mèc bª

t«ng ch¾c ch¾n. TiÕp theo trªn c¸c h­íng gi÷a c¸c ®iÓm t­¬ng øng cña 4 vßng

c¬ b¶n, ta tiÕn hµnh bè trÝ c¸c ®iÓm bªn trong cña l­íi. §Ó tÝnh to¸n to¹ ®é

cuèi cïng c¸c ®iÓm cña l­íi x©y dùng ng­êi ta tiÕn hµnh ®Æt c¸c ®­êng

chuyÒn cÊp 1 theo chu vi l­íi, cßn theo c¸c ®iÓm chªm dµy ®Æt ®­êng chuyÒn

cÊp 2. §Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é c¸c ®iÓm nµy cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c.

NÕu khu vùc x©y dùng cã diÖn tÝch kh«ng lín vµ viÖc bè trÝ c¸c ®Ønh

cña l­íi ®­îc tiÕn hµnh víi ®é chÝnh x¸c cao th× to¹ ®é c¸c ®iÓm nhËn ®­îc

sau b×nh sai sÏ kh«ng kh¸c mÊy so víi to¹ ®é thiÕt kÕ. Tuy nhiªn khi thµnh lËp

nh÷ng m¹ng l­íi lín khã mµ tiÕn hµnh c«ng t¸c bè trÝ víi ®é chÝnh x¸c cao vµ

viÖc tÝnh tÊt c¶ c¸c sè hiÖu chØnh vµo chiÒu dµi c¹nh lµ phøc t¹p. Do vËy to¹ ®é

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

thùc tÕ cña c¸c ®iÓm cã thÓ kh¸c nhau t­¬ng ®èi nhiÒu so víi to¹ ®é thiÕt kÕ.

23

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

+ Ph­¬ng ph¸p hoµn nguyªn

ViÖc bè trÝ l­íi « vu«ng theo ph­¬ng ph¸p hoµn nguyªn ®­îc thùc hiÖn

 1/2000 ph¸t triÓn m¹ng l­íi « vu«ng x©y dùng trªn toµn bé khu vùc x©y

nh­ sau: theo h­íng khëi ®Çu ®· chuyÓn ra thùc ®Þa, víi ®é chÝnh x¸c 1/1000

dùng ®óng theo thiÕt kÕ vµ cè ®Þnh l­íi ®ã b»ng c¸c mèc t¹m thêi. TiÕp theo

thùc hiÖn ®o liªn kÕt c¸c mèc t¹m thêi trong mét m¹ng l­íi vµ tÝnh to¸n b×nh

sai ®Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é chÝnh x¸c cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm, so s¸nh to¹ ®é ®ã víi to¹

®é thiÕt kÕ, t×m ®­îc c¸c ®¹i l­îng hoµn nguyªn vµ chuyÓn vÞ trÝ ®iÓm l­íi vµo

®óng to¹ ®é thiÕt kÕ råi cè ®Þnh c¸c mèc bª t«ng ch¾c ch¾n.

2.2. thiÕt kÕ thµnh lËp hÖ thèng l­íi thi c«ng nhµ cao tÇng

2.2.1. Môc ®Ých, néi dung thµnh lËp l­íi

- §Ó ®¶m b¶o thi c«ng c¸c h¹ng môc cña nhµ cao tÇng.

- §Ó thµnh lËp hÖ thèng dÊu trôc c«ng tr×nh trªn khung ®Þnh vÞ hoÆc trªn

t­êng bao.

- §Ó ®¶m b¶o viÖc thi c«ng c¸c h¹ng môc phÝa d­íi c«ng tr×nh nh­ c«ng

t¸c: thi c«ng hÖ thèng mãng cäc, ®µi mãng vµ c¸c tÇng ngÇm.

- Lµ c¬ së mÆt b»ng ®Ó tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trªn c¸c

tÇng sµn thi c«ng bao gåm: x¸c ®Þnh ®­êng bao c«ng tr×nh, hÖ thèng cÇu

thang, c¸c hÖ cét còng nh­ c¸c trôc c«ng tr×nh.

- Dïng ®Ó ®o vÏ hoµn c«ng c«ng tr×nh.

2.2.2. ThiÕt kÕ c¸c bËc l­íi

L­íi tr¾c ®Þa c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng thµnh nhiÒu bËc theo tõng giai

®o¹n x©y dùng c«ng tr×nh. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nÕu yªu cÇu ®é chÝnh

x¸c t¨ng lªn th× l­íi ë c¸c bËc tiÕp theo ®­îc xem nh­ l­íi côc bé.

Trong tr­êng hîp ®ã l­íi kh«ng chØ cã mét bËc. Sè bËc ph¸t triÓn b»ng

sè lÇn chuyÓn l­íi cã ®é chÝnh x¸c thÊp ®Õn l­íi cã ®é chÝnh x¸c cao. Khi

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

x©y dùng nhµ cao tÇng l­íi khèng chÕ thi c«ng ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:

24

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

1- L­íi khèng chÕ c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng

L­íi khèng chÕ trong giai ®o¹n nµy ®¶m b¶o viÖc thi c«ng c¸c cäc

mãng vµ chuyÓn c¸c trôc mãng c«ng tr×nh ra thùc ®Þa.

2- L­íi khèng chÕ trªn mÆt b»ng mãng

L­íi khèng chÕ trong giai ®o¹n nµy phôc vô cho viÖc bè trÝ chi tiÕt trªn

mÆt b»ng tÇng mét vµ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng l­íi ë c¸c tÇng tiÕp theo.

3- L­íi khèng chÕ trªn c¸c tÇng sµn thi c«ng phôc vô cho viÖc bè trÝ chi

tiÕt ë c¸c tÇng.

2.3. Thµnh lËp l­íi khèng chÕ c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng

2.3.1. X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt

1. §¶m b¶o thi c«ng c¸c cäc mãng

§é chÝnh x¸c cÇn thiÕt cña l­íi khèng chÕ cã thÓ dùa vµo c¸c quy ®Þnh

hiÖn hµnh. NÕu quy ®Þnh sai lÖch vÞ trÝ ®iÓm tim cäc so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ



kh«ng ®­îc v­ît qu¸ D/10, trong ®ã D lµ chiÒu réng tiÕt diÖn cäc, nghÜa lµ:

D 10

(2.15)

¸p dông nguyªn t¾c ®ång ¶nh h­ëng gi÷a c¸c nguån sai sè ta cã:

td

 3

(2.16)







Tõ ®ã ta tÝnh ®­îc sai sè trung ph­¬ng cña c«ng t¸c tr¾c ®Þa:

m td

 td 3

 33

D 30

3

(2.17)

Trong tr¾c ®Þa c«ng tr×nh, sai sè cña mét ®èi t­îng ®­îc bè trÝ bao gåm sai

kcm vµ sai sè cña c«ng t¸c bè trÝ 

btm . Do vËy ta cã thÓ viÕt:

2

2

2





sè l­íi khèng chÕ 

m td

m kc

m bt

(2.18)





¸p dông nguyªn t¾c ®ång ¶nh h­ëng ta cã:

m kc

m bt

m td 2

D







(2.19)

mkc

D 5.73

30

6

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(2.20)

25

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

1. §¶m b¶o chuyÓn c¸c trôc c«ng tr×nh ra thùc ®Þa

Trong thi c«ng mãng c«ng tr×nh, m¹ng l­íi khèng chÕ nªn lËp mét lÇn

sö dông cho c¶ hai môc ®Ých: bè trÝ cäc mãng vµ bè trÝ trôc c«ng tr×nh. C¸c

trôc mãng ®­îc ®¸nh dÊu trªn khung ®Þnh vÞ hoÆc hÖ thèng dÊu mèc ®Çu trôc,

dïng ®Ó bè trÝ chi tiÕt khi thi c«ng mãng.

§Ó x¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c m¹ng l­íi khèng chÕ ®¶m b¶o c«ng t¸c bè trÝ

c¸c trôc, ta xuÊt ph¸t tõ quy ®Þnh trong Tiªu ChuÈn X©y Dùng ViÖt Nam 309:

2004: “ §é lÖch cña trôc ch©n mãng ®èi víi trôc thiÕt kÕ kh«ng v­ît qu¸

10mm ”.

NÕu coi ®©y lµ sai sè trung ph­¬ng lín nhÊt th× theo nguyªn t¾c ®ång

10

8.5

mm





mtd

mm 3

¶nh h­ëng ta cã:

NÕu gi÷a l­íi khèng chÕ vµ c«ng t¸c bè trÝ ta còng ¸p dông nguyªn t¾c

8.5

4

mm







m kc

m bt

mm 2

®ång ¶nh h­ëng th×:

Nh­ vËy ®é chÝnh x¸c chuyÓn c¸c trôc mãng c«ng tr×nh ra thùc ®Þa

th­êng cao h¬n yªu cÇu ®é chÝnh x¸c bè trÝ c¸c cäc mãng.

2.3.2. C¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp l­íi

L­íi khèng chÕ thi c«ng phÇn mãng c«ng tr×nh cã thÓ sö dông c¸c

ph­¬ng ph¸p:

- Ph­¬ng ph¸p 1: c¸c ®iÓm l­íi t¹o thµnh cÆp ®iÓm song song víi trôc

c«ng tr×nh.

Khi x©y dùng l­íi theo ph­¬ng ph¸p nµy chóng ta nªn sö dông l­íi «

vu«ng. ChiÒu dµi c¹nh cña l­íi « vu«ng th­êng chªnh lÖch kh«ng nhiÒu so víi

kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc cña c«ng tr×nh. L­íi « vu«ng thuËn lîi cho viÖc bè

trÝ c¸c trôc b»ng m¸y kinh vÜ vµ th­íc thÐp.

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

- Ph­¬ng ph¸p 2: c¸c ®iÓm cña l­íi n»m ngoµi ph¹m vi c«ng tr×nh

26

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông khi c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng trong ®iÒu

kiÖn chËt hÑp hoÆc c«ng tr×nh x©y chen. Theo ph­¬ng ph¸p nµy chóng ta nªn

sö dông l­íi tam gi¸c ®o gãc- c¹nh hoÆc l­íi ®a gi¸c, c¸c lo¹i l­íi nµy cã ­u

®iÓm lµ cho ®é chÝnh x¸c ®ång ®Òu. HiÖn nay víi sù ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn

cña c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ph­¬ng ph¸p tam gi¸c ®o gãc- c¹nh ®­îc sö

dông phæ biÕn ®Ó thµnh lËp l­íi khèng chÕ thi c«ng c«ng tr×nh.

2.3.3. §o nèi vµ x¸c lËp hÖ to¹ ®é c«ng tr×nh

§Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c khi bè trÝ hÖ thèng mãng cäc còng nh­ tr¸nh

t×nh tr¹ng khi bè trÝ, vÞ trÝ cña c«ng tr×nh bÞ dÞch chuyÓn sang phÇn ®Êt xung

quanh. Chóng ta nªn ®o nèi l­íi khèng chÕ c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng víi

c¸c mèc cÊp ®Êt v× c¸c mèc cÊp ®Êt do Së Tµi Nguyªn M«i Tr­êng x¸c ®Þnh

víi ®é chÝnh x¸c rÊt thÊp.

Khi sö dông c¸c mèc cña l­íi khèng chÕ nªn chuyÓn tõ hÖ to¹ ®é quèc

gia vÒ hÖ to¹ ®é c«ng tr×nh v× hÖ to¹ ®é quèc gia kh«ng phï hîp cho viÖc sö

dông trong x©y dùng c«ng tr×nh. C¸c trôc cña nã kh«ng song song víi c¸c trôc

cña c«ng tr×nh g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c bè trÝ chi tiÕt ®Æc biÖt lµ ®èi víi

phÇn mãng. §Ó tiÖn cho viÖc bè trÝ chi tiÕt c«ng tr×nh khi chän hÖ to¹ ®é c«ng

tr×nh nªn chän sao cho c¸c trôc cña nã song song hoÆc vu«ng gãc víi c¸c trôc

cña c«ng tr×nh.

Nhµ

2.3.4. Bè trÝ vµ ®¸nh dÊu l­íi thi c«ng lªn t­êng bao

(2)

(1)

M1

M2

m'3

m3

(3)

i

(3)

ii

Nhµ

T¦êng bao

iv

iii

M'4

m4

(4)

M'2

m'1

(2)

(1)

T¦êng bao

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

H×nh 2. 8 Bè trÝ vµ ®¸nh dÊu l­íi thi c«ng lªn t­êng bao

27

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

§èi víi c«ng tr×nh nhµ cao tÇng ë c¸c ®« thÞ lín, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn

thi c«ng ë ViÖt Nam th× m¹ng l­íi thi c«ng th­êng ®­îc thµnh lËp ë khu vùc

chËt hÑp, kh«ng thuËn lîi cho ®o ng¾m vµ b¶o qu¶n c¸c mèc l©u dµi c¸c ®iÓm

mèc khèng chÕ. Trong ®iÒu kiÖn nh­ vËy ®Ó tr¸nh c¸c mèc khèng chÕ thi c«ng

bÞ mÊt trong qu¸ tr×nh thi c«ng ng­êi ta chuyÓn c¸c trôc c«ng tr×nh lªn t­êng

bao ®· cã ch¾c ch¾n ë xung quanh c«ng tr×nh.

Gi¶ sö cã c¸c ®iÓm I, II, III, IV lµ c¸c ®iÓm l­íi trôc c«ng tr×nh.

C¸c dÊu (1)-(1), (2)-(2), (3)-(3), (4)-(4) lµ c¸c trôc c«ng tr×nh cÇn göi

'

'

4M lµ c¸c dÊu mèc n»m trªn h­íng cña c¸c trôc c«ng tr×nh.

lªn t­êng bao.

1M … M4,

M1,

ViÖc ®¸nh dÊu c¸c ®iÓm cña l­íi trôc lªn t­êng bao ®­îc thùc hiÖn nh­ sau:

Dïng m¸y kinh vÜ ®Æt t¹i ®iÓm I ®Þnh h­íng vÒ ®iÓm II n©ng èng kÝnh

lªn ng¾m vµo bøc t­êng ®· cã, dïng s¬n ®¸nh dÊu ®iÓm (3). §¶o èng kÝnh

1800 vÒ phÝa sau l¹i ®¸nh dÊu ®iÓm (3). Lµm t­¬ng tù ta sÏ ®¸nh dÊu ®­îc c¸c

trôc cßn l¹i. C¸c dÊu trôc nµy lµ c¨n dÊu ®Þnh vÞ ®Ó chuyÓn c¸c trôc c«ng tr×nh

lªn tÇng vµ phôc håi l¹i vÞ trÝ c¸c ®iÓm l­íi trôc c«ng tr×nh ®· mÊt trong qu¸

tr×nh thi c«ng.

C«ng t¸c chuyÓn c¸c l­íi trôc c«ng tr×nh lªn t­êng bao sÏ gÆp ph¶i mét

sè nguån sai sè sau:

- Sai sè ®Þnh t©m m¸y ®èi víi ®iÓm ®¸nh dÊu gÇn m¸y.

- Sai sè b¾t môc tiªu ®èi víi ®iÓm trªn t­êng bao.

2.4. thµnh lËp l­íi khèng chÕ trªn mÆt b»ng mãng

2.4.1. thµnh lËp l­íi khung

Do yªu cÇu bè trÝ trôc c«ng tr×nh ®ßi hái ®é chÝnh x¸c rÊt cao, v× vËy

cÇn ph¶i x©y dùng mét l­íi trôc gèc ABCD lµ l­íi khung cã c¸c vÞ trÝ to¹ ®é

®óng nh­ thiÕt kÕ hoÆc lÖch trong h¹n sai cho phÐp. ViÖc thµnh lËp l­íi trôc

c«ng tr×nh ®­îc tiÕn hµnh theo ph­¬ng ph¸p hoµn nguyªn, c¸c b­íc lµm cô

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

thÓ nh­ sau:

28

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

B­íc 1: §o tÝnh to¹ ®é thùc tÕ cña l­íi

¸p dông ph­¬ng ph¸p l­íi tø gi¸c ®o c¹nh cã ®­êng chÐo ®Ó thµnh lËp

l­íi, hiÖn nay cã c¸c m¸y ®o dµi ®iÖn tö ®é chÝnh x¸c cao ®¸p øng ®­îc yªu

cÇu nµy. Sau khi ®o ®¹c tÝnh to¸n b×nh sai l­íi víi mét ph­¬ng vÞ gèc vµ mét

to¹ ®é ®iÓm gèc gi¶ ®Þnh cã thÓ tÝnh ®­îc to¹ ®é chÝnh x¸c cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm

trong l­íi.

B­íc 2: Hoµn nguyªn l­íi

H×nh 2. 9 S¬ ®å hoµn nguyªn l­íi.

Tõ to¹ ®é thùc tÕ cña c¸c ®iÓm l­íi A1, B1, C1, D1 tiÕn hµnh hoµn

nguyªn vÞ trÝ cña c¸c ®iÓm l­íi vÒ A, B, C, D lµ vÞ trÝ to¹ ®é thiÕt kÕ.

Sau khi ®· cã to¹ ®é chÝnh x¸c cña c¸c ®iÓm gèc A, B, C, D ta tiÕn hµnh

t¨ng dµy c¸c ®iÓm l­íi theo c¸c ph­¬ng ph¸p nh­ ®Æt kho¶ng c¸ch theo h­íng

chuÈn, ph­¬ng ph¸p giao héi h­íng chuÈn dùa trªn c¸c ®iÓm ®· biÕt.

2.4.2. T¨ng dµy c¸c ®iÓm l­íi trôc c«ng tr×nh

Theo h×nh vÏ c¸c ®iÓm cña l­íi trôc c«ng tr×nh t¨ng dµy ë ®©y lµ c¸c

®iÓm E, F, ... P, Q. Cã hai ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng dµy c¸c l­íi trôc c«ng

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

tr×nh nh­ sau:

29

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

1. Ph­¬ng ph¸p ®Æt kho¶ng c¸ch theo h­íng chuÈn

Trong ph­¬ng ph¸p nµy kho¶ng c¸ch thiÕt kÕ ®­îc ®Æt theo h­íng

chuÈn vµ ®iÓm bè trÝ còng n»m trªn h­íng chuÈn ®ã.

H×nh 2.9 S¬ ®å t¨ng dµy l­íi trôc c«ng tr×nh theo h­íng chuÈn.

H­íng chuÈn ®­îc thµnh lËp b»ng m¸y kinh vÜ qua hai ®iÓm gèc B vµ C

nh­ h×nh vÏ, B vµ C lµ c¸c ®iÓm l­íi gèc, kho¶ng c¸ch l1, l2 … ®­îc ®Æt chÝnh x¸c b»ng th­íc thÐp, th­íc inva hoÆc m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®· ®­îc kiÓm

nghiÖm. C¸c ®iÓm t¨ng dµy E, F, G ®­îc bè trÝ, ®¸nh dÊu trªn thùc ®Þa b»ng

c¸c dÊu mèc ch¾c ch¾n. §Ó kiÓm tra cÇn ®o kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm bè trÝ ®Õn

®iÓm cuèi cña h­íng chuÈn C, tæng kho¶ng c¸ch li so víi kho¶ng c¸ch BC ph¶i n»m trong h¹n sai cho phÐp , nÕu ®é lÖch nµy lín qu¸ h¹n sai th× ph¶i tiÕn

hµnh hiÖu chØnh vµo vÞ trÝ c¸c ®iÓm ®· bè trÝ.

- Sai sè vÞ trÝ ®iÓm cña l­íi

Nguån sai sè chñ yÕu trong ph­¬ng ph¸p nµy lµ sai sè thµnh lËp h­íng

chuÈn (mc) vµ sai sè ®Æt kho¶ng c¸ch (ml). ¶nh h­ëng tæng hîp cña c¸c nguån

2

i

2

2

2

M





sai sè nµy ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

i

l i

m l



m c 

1

  

      

   

(2.21)

NÕu kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña sai sè sè liÖu gèc vµ sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm th×

2

i

2

2

2

2

2

M

m

m









sai sè tæng hîp cña viÖc ®Æt kho¶ng c¸ch theo h­íng tuyÕn lµ:

i

dd

goc

l i

m l



m c 

1

  

      

   

(2.22)

Trong c«ng thøc trªn:

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Mi lµ sai sè vÞ trÝ ®iÓm trôc thø i. mc lµ sai sè ®Æt h­íng chuÈn.

30

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

ml lµ sai sè ®Æt kho¶ng c¸ch theo h­íng chuÈn. mgoc lµ sai sè sè liÖu gèc. mdd lµ sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm.

NÕu ®iÓm i ®­îc bè trÝ tõ hai ®iÓm gèc ®Õn th× ¸p dông c«ng thøc trung

2

2

i

M



b×nh träng sè sÏ cã sai sè vÞ trÝ ®iÓm bè trÝ lµ:

i

2

2 . MM i 1 2 2 M M 

i 1

2

i

(2.23)

Trong ®ã M1i vµ M2i lµ c¸c sai sè vÞ trÝ ®iÓm ®­îc tÝnh tõ 2 ®iÓm gèc B vµ C. - Sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm l­íi.

2

2

2

2

l





Tõ sai sè ®Æt kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®iÓm l­íi kÕ tiÕp (m1) vµ sai sè ®Æt h­íng chuÈn (mc) cã thÓ lËp ®­îc c«ng thøc tÝnh sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ gi÷a 2 ®iÓm l­íi lµ:

m t

/

hij

m l

ij

m c 

  

  

(2.24)

2

Trong ®ã:

tm

/ hij

lµ sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ gi÷a 2 ®iÓm i vµ j.

m1 lµ sai sè ®Æt kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®iÓm i vµ j.

2. Ph­¬ng ph¸p giao héi theo h­íng chuÈn tõ c¸c ®iÓm l­íi trôc ®· cã

H×nh 2. 10 S¬ ®å t¨ng dµy l­íi trôc c«ng tr×nh theo ph­¬ng ph¸p giao

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

héi h­íng chuÈn

31

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Gi¶ sö cÇn giao héi h­íng chuÈn NH vµ EP ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm trôc c«ng

tr×nh I. Trong ph­¬ng ph¸p nµy vÞ trÝ ®iÓm ®­îc bè trÝ lµ giao ®iÓm cña hai

h­íng chuÈn (hai trôc).

- Sai sè vÞ trÝ ®iÓm cña l­íi.

§é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p giao héi h­íng chuÈn mC1 vµ mC2 , ¶nh

h­ëng cña sai sè sè liÖu gèc mg vµ sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm mdd . NÕu coi

2

2

2

2

2

2

2

M

m

m

m











mC1=mC2=mC th× sai sè vÞ trÝ cña ®iÓm giao héi h­íng chuÈn lµ:

I

l 1

N

E

dd

(2.25)

 l 1



m c 

  

  

Trong ®ã:

MI lµ sai sè trung ph­¬ng vÞ trÝ ®iÓm I.

mN , mE lµ sai sè trung ph­¬ng vÞ trÝ c¸c ®iÓm gèc.

mdd lµ sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm.

NÕu sai sè vÞ trÝ ®iÓm ®­îc tÝnh tõ c¸c ®iÓm gèc ®èi diÖn ®Õn th× cã thÓ

¸p dông c«ng thøc trung b×nh träng sè ®Ó tÝnh.

- Sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm l­íi.

Theo h×nh vÏ cÇn tÝnh sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm l­íi I, K. Trong tr­êng

hîp nµy sai sè ®Þnh h­íng c¹nh l3 ®· biÕt b»ng sai sè ®Æt h­íng chuÈn, cÇn

t×m sai sè x¸c ®Þnh chiÒu dµi ml3 , nÕu coi ®iÓm I kh«ng cã sai sè, ¶nh h­ëng

cña sai sè x¸c ®Þnh chiÒu dµi ®o¹n l3 vµ sai sè dÞch vÞ ngang cña ®iÓm K do sai

sè ®Æt h­íng chuÈn g©y ra lµ b»ng nhau th× ta cã:

' m  S

13

M K 2

(2.26)

MÆt kh¸c ta nhËn thÊy chiÒu dµi ®o¹n l3 cã sai sè tæng hîp tõ viÖc giao

héi x¸c ®Þnh 2 ®iÓm I vµ K lµ nh­ nhau, nÕu coi MI=MK th× tõ c«ng thøc trªn



MM 

ta sÏ cã c«ng tøc x¸c ®Þnh sai sè chiÒu dµi ®o¹n l3 lµ:

m S

I

K

13

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(2.27)

32

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Tõ sai sè thµnh lËp h­íng chuÈn ®· biÕt, víi sai sè chiÒu dµi cña ®o¹n

th¼ng ®· ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p giao héi h­íng chuÈn chóng ta cã

2

2

2

2

m

m

l





thÓ tÝnh ®­îc sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm yÕu I, K trong l­íi lµ:

ht /

13

3

IK

m c 

  

  

(2.28)

2.5. thµnh lËp l­íi khèng chÕ trªn c¸c tÇng sµn thi c«ng

2.5.1. C¸c ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc lªn tÇng sµn thi c«ng

1. ChuyÓn trôc c«ng tr×nh b»ng m¸y kinh vÜ

Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc gäi lµ ph­¬ng ph¸p chiÕu ®øng b»ng tia

ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ. Tr­êng hîp nµy m¸y kinh vÜ ®­îc ®Æt c¸ch

®iÓm trôc cÇn chiÕu lªn tÇng trªn Ýt nhÊt b»ng ®é cao cña tÇng nhµ vµ ®­îc c©n

b»ng cÈn thËn. Sau ®ã dïng chØ ®øng gi÷a ng¾m vµo ®iÓm dÊu trôc ë d­íi råi

n©ng èng kÝnh lªn ®¸nh ghi trÇn nhµ phÝa trªn b»ng chØ ®øng gi÷a cña m¸y

kinh vÜ. C«ng t¸c nµy ®­îc chÝnh x¸c ho¸ b»ng hai vÞ trÝ bµn ®é. Sau khi thùc

hiÖn viÖc chiÕu ®iÓm theo hai ph­¬ng vu«ng gãc víi nhau ë mÆt b»ng tÇng

mét ®i qua ®iÓm ®· cã lµ sÏ chuyÓn ®­îc ®iÓm trôc lªn tÇng theo ph­¬ng

th¼ng ®øng.

XÐt h×nh vÏ:

N'1

N 1

q

1

n

I

m

1M'

M'2

I

M1

M2

1N

N'1

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

H×nh 2.11 ChuyÓn trôc c«ng tr×nh b»ng m¸y kinh vÜ

33

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

’

’, N2

C¸c ®iÓm M1, M2 vµ N1, N2 lµ c¸c ®iÓm cña l­íi trôc c«ng tr×nh trªn mÆt b»ng tÇng mét. Giao cña hai h­íng M1M2 vµ N1N2 lµ ®iÓm trôc c«ng tr×nh I. Bµi to¸n ®Æt ra lµ sö dông tia chiÕu nghiªng cña èng kÝnh m¸y kinh vÜ ®Ó chiÕu

®iÓm trôc I lªn c¸c tÇng theo ph­¬ng th¼ng ®øng. Tõ c¸c ®iÓm dÊu trôc c«ng ’ , M2 tr×nh trªn t­êng bao ë xung quanh khu v­c x©y dùng theo h×nh vÏ th× M1 ’ lµ dÊu cña ®iÓm trôc cña N1, lµ dÊu cña ®iÓm trôc cña M1, M2 göi lªn, N1 N2 göi lªn. Gi¶ sö khi c«ng tr×nh ®· x©y lªn cao, ë mÆt sµn tÇng mét sö dông c¸c ®iÓm l­íi trôc M1, M2, N1, N2 vµ c¸c dÊu trôc ®Ó chuyÓn ®iÓm trôc c«ng tr×nh lªn cao nh­ sau:

’, ®¶o èng kÝnh 1800 råi n©ng èng kÝnh lªn cao

T¹i ®iÓm M1 dïng m¸y kinh vÜ ®­îc ®Þnh t©m c©n b»ng chÝnh x¸c sau ’ sau ®ã ®iÒu chØnh cho chØ gi÷a cña mµng d©y ch÷ thËp

®ã ng¾m vµo ®iÓm M1 trïng vµo ¶nh cña ®iÓm M1 ®¸nh dÊu ®iÓm m lªn mÆt sµn tÇng trªn. C«ng t¸c ®­îc chÝnh x¸c ho¸ b»ng hai

vÞ trÝ cña bµn ®é.

T­¬ng tù t¹i ®iÓm M2 ®¸nh dÊu ®iÓm n, t¹i N1 ®¸nh dÊu ®iÓm p vµ t¹i N2 ®¸nh dÊu ®iÓm q. Giao ®iÓm cña hai ®­êng th¼ng mn va pq trªn mÆt sµn tÇng

trªn chÝnh lµ ®iÓm trôc c«ng tr×nh I’ ®­îc chiÕu th¼ng ®øng lªn tÇng trªn cña

®iÓm I ë mÆt sµn tÇng mét.

C¸c nguån sai sè chñ yÕu trong ph­¬ng ph¸p chuyÓn trôc c«ng tr×nh

b»ng m¸y kinh vÜ lµ:

lm ).

- §é nghiªng cña trôc quay m¸y kinh vÜ (mngh). - Sai sè ®iÓm ng¾m (mv). - Sai sè do m¸y kinh vÜ kh«ng n»m ®óng trªn h­íng trôc (

- Sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm trôc (md). - Sai sè do chiÕt quang kh«ng khÝ (mr). Nh­ vËy sai sè tæng hîp cña viÖc chiÕu c¸c ®iÓm trôc theo ph­¬ng th¼ng

2

2

2

2

2

ngh

d

l 

m

m

m

m









®øng b»ng tia ng¾m nghiªng cña m¸y kinh vÜ sÏ lµ:

m r

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(2.29)

34

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Trong thùc tÕ nÕu c¸c m¸y mãc ®­îc kiÓm nghiÖm cÈn thËn th× ®é

chÝnh x¸c chiÕu trôc cã thÓ ®¹t 1-2 mm. Ph­¬ng ph¸p nµy ®ang ®­îc øng

dông réng r·i ®Ó thi c«ng c¸c c«ng tr×nh nhµ cao tÇng. Tuy nhiªn nÕu ®Þa bµn

x©y dùng chËt hÑp th× kh¶ n¨ng øng dông cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ rÊt h¹n chÕ.

2. ChuyÓn trôc c«ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p chiÕu ®øng

Khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhµ cao tÇng ®Ó chuyÓn to¹ ®é mÆt b»ng tõ

tÇng thÊp lªn tÇng cao ng­ê ta sö dông c¸c dông cô quang häc chiÕu th¼ng

®øng gäi lµ c¸c dông cô thiªn ®Ønh hay gäi lµ m¸y chiÕu døng quang häc. Tuú

theo c¸ch cÊu t¹o ®­êng th¼ng ®øng quang häc mµ c¸c dông cô nµy ®­îc chia

lµm 2 lo¹i, chóng ta sÏ lÇn l­ît xem xÐt tõng lo¹i nh­ sau:

+ Lo¹i t¹o ®­êng th¼ng ®øng quang häc dùa vµo èng thuû chÝnh x¸c

Nguyªn lý cÊu t¹o cña dông cô nµy vÒ c¬ b¶n nh­ h×nh vÏ:

1

2

2 '

3

4

H × n h 2 . 1 2 N g u y ª n l ý c Ê u t ¹ o m ¸ y c h i Õ u ® ø n g q u a n g h ä c d ù a v µ o è n g t h u û d µ i

Gåm c¸c bé phËn cô thÓ nh­ sau:

''

''

53 

- èng ng¾m g·y khóc (1) cã ®­êng ng¾m h­íng ng­îc lªn phÝa trªn.

- Hai èng thuû chÝnh x¸c (2) vµ (2’) cã gi¸ trÞ chia kho¶ng

®­îc ®Æt vu«ng gãc víi nhau.

- BÖ ®ì (3) vµ bé phËn ®Þnh t©m quang häc (4).

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

§é phãng ®¹i èng kÝnh V=30  40x.

35

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

+ Lo¹i tù ®éng ®Æt ®­êng ng¾m th¼ng ®øng C¸c dông cô chiÕu thiªn ®Ønh dÇn dÇn ®­îc c¶i tiÕn, trong ®ã thay cho viÖc dïng èng thuû ®Ó ®­a trôc ng¾m vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng th× ë c¸c dông cô míi nµy ®­îc trang bÞ mét hÖ thèng l¨ng kÝnh ®Ó c©n b»ng tù ®éng vµ bÎ gËp ®­êng ng¾m 900 h­íng lªn phÝa trªn.

Mét trong nh÷ng dông cô ®iÓn h×nh thuéc lo¹i nµy lµ dông cô chiÕu thiªn ®Ønh PZL-100 do h·ng “Zai-x¬” (CHDC §øc) chÕ t¹o. Dông cô nµy ®­îc chÕ t¹o dùa trªn nguyªn t¾c cÊu t¹o cña m¸y thuû b×nh tù ®éng KONi007.

Trong ®ã sù c©n b»ng tù ®éng ®Ó ®Æt ®­êng ng¾m th¼ng ®øng ®­îc thùc hiÖn nhê mét hÖ thèng l¨ng kÝnh treo. Kho¶ng ng¾m nhá nhÊt lµ 2,5m. §é phãng ®¹i cña èng kÝnh lµ 31,5x.

S¬ ®å quang häc cña dông cô nµy nh­ h×nh 2.12:

1

2

3

4

5

1 0

9

6

7

8

H × n h 2 .1 3 S ¬ ® å n g u y ª n l ý c Ê u t ¹ o d ô n g c ô c h i Õ u t h i ª n ® Ø n h P Z L

Trong ®ã:

- 1  5 lµ èng ng¾m. - 6  8 lµ bé phËn ®Þnh t©m quang häc. - 9  10 lµ bé phËn ®Þnh t©m quang häc.

Dông cô nµy cã bµn ®é b»ng thuû tinh víi ®é chÝnh x¸c ®äc sè theo

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

kÝnh hiÓn vi thang v¹ch lµ 1’ (gi¸ trÞ kho¶ng chia la 10’). èng thuû trßn cã

36

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

'8

"30

vµ ®Ó c©n b»ng chÝnh x¸c h¬n th× trªn dông cô nµy cån cã mét èng thuû

h×nh trô ( ).

'10

VÞ trÝ th¼ng ®øng cña ®­êng ng¾m ®­îc t¹o nªn nhê mét c¬ cÊu ®iÒu hoµ l¨ng kÝnh ®­îc g¾n trªn mét con l¾c treo cã bé gi¶m l¾c dïng ®Öm kh«ng

. ViÖc ®Þnh t©m ®­îc tiÕn khÝ. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¬ cÊu ®iÒu hoµ lµ hµnh b»ng bé phËn ®Þnh t©m quang häc ®­îc l¾p r¸p ë ®Õ m¸y víi sai sè 0.5mm.

Sai sè ®Æt ®­êng th¼ng ®øng quang häc cña bé phËn tù c©n b»ng (c¬ cÊu

®iÒu hoµ) lµ kho¶ng 0,5’’.

mm2,1

§é chÝnh x¸c ®Æt ®­êng th¼ng ®øng quang häc b»ng dông cô chiÕu PZL

khi chiÒu cao ®Õn 100m theo lý lÞch m¸y lµ .

Ph­¬ng ph¸p ®¸nh dÊu ®iÓm chiÕu trôc lªn c¸c tÇng trªn cao b»ng dông

3

150 



cô chiÕu ®øng PZL.

Khi dïng dông cô chiÕu ®øng PZL ®Ó chuyÓn to¹ ®é t©m mèc theo ®­êng th¼ng ®øng tõ mÆt b»ng tÇng mét lªn c¸c tÇng l¾p r¸p x©y dùng th× trªn h­íng th¼ng ®øng ®· chän tr­íc ng­êi ta ®Ó l¹i nh÷ng lç hæng nhá ë c¸c trÇn ng¨n khi ®æ bª t«ng mÆt sµn. §Þnh t©m dông cô chiÕu trªn ®iÓm gèc, c©n b»ng dông cô ®Ó ®­a ®­êng ng¾m vÒ vÞ trÝ th¼ng ®øng. Trªn mÆt b»ng cÇn chuyÓn to¹ ®é lªn, ng­êi ta ®Æt vµo ®­êng th¼ng ®øng quang häc mét tÊm l­íi chiÕu (tÊm paletka). TÊm l­íi nµy ®­îc lµm b»ng mª ca trong suèt cã kÝch th­íc (150 )mm, trªn ®ã cã kÎ mét l­íi « vu«ng kh¾c v¹ch ®Õn mm. Dùa theo m¹ng l­íi « vu«ng nµy cã thÓ x¸c ®Þnh vÞ trÝ chÝnh x¸c cña ®­êng th¼ng ®øng ®­îc chiÕu lªn. §Ó kiÓm tra vµ n©ng cao ®é chÝnh x¸c viÖc ®äc sè trªn l­íi « vu«ng cÇn ph¶i chiÕu ®iÓm ë vÞ trÝ cña thÞ kÝnh (00, 900, 1800, 2700 ) vµ ®¸nh dÊu trung b×nh cña c¸c ®iÓm.

Trong ®ã:

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

1: VÞ trÝ tÊm Paletka 2: M¹ng l­íi « vu«ng ®Ó ®Þnh vÞ ®iÓm chiÕu trôc 3: Lç hæng trÇn ng¨n 4: C¸c vËt cè ®Þnh ®Æt trªn lç hæng trÇn ng¨n ®Ó d÷ tÊm Paletka.

37

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

0

Sè ®äc trªn Paletka

1

a0 a a a a a 0

b

b b b b b b b

0

0

3

4

H×nh 2.14 VÞ trÝ tÊm Paletka trªn tÇng thi c«ng

C¸c nguån sai sè ¶nh h­ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p chuyÓn

trôc lªn tÇng b»ng m¸y chiÕu ®øng:

1. Sai sè ®Þnh t©m dông cô t¹i ®iÓm gèc (m®t) 2. Sai sè c©n b»ng dông cô (mcb) 3. Sai sè tiªu ng¾m (mv) 4. ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh (mngc) 5. Sai sè ®¸nh dÊu ®iÓm (md)

Nh­ vËy ¶nh h­ëng tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c nguån sai sè ®Õn ®é chÝnh

2

2

2

2

2

2

m

m

m











m dt

dh

m v

ngc

m d

x¸c ®Æt ®­êng th¼ng ®øng lµ:

m

m

m

mm







5.0

m dt

cb

ngc

dd

m

55.0

1.1

mm





Thùc nghiÖm kiÓm tra cho thÊy víi h<100m th×:

h: lµ chiÒu cao c«ng tr×nh.

Ph­¬ng ph¸p sö dông m¸y chiÕu ®øng quang häc hiÖn nay ®­îc ¸p dông réng r·i, nhÊt lµ ®Þa h×nh chËt hÑp vµ nhµ cao tÇng cã chiÒu cao lín th× ph­¬ng ph¸p nµy sÏ cã hiÖu qu¶ cao h¬n c¸c ph­¬ng ph¸p tr­íc.

2.5.2. §o kiÓm tra vµ bè trÝ l­íi trôc

1. §o kiÓm tra l­íi trôc trªn c¸c tÇng sµn thi c«ng

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Sau khi chiÕu c¸c ®iÓm cña l­íi c¬ së lªn mÆt sµn thi c¸c tÇng tiÕn hµnh ®o kiÓm tra kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®iÓm ®­îc chiÕu lªn ë tõng tÇng. §é chÝnh

38

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

x¸c t­¬ng ®­¬ng víi ®é chÝnh x¸c ®o l­íi c¬ së trªn mÆt b»ng mãng. So s¸nh kÕt qu¶ víi kÕt qu¶ ®o c¹nh cña l­íi c¬ së, nÕu ®é lÖch chiÒu dµi c¹nh v­ît gi¸ trÞ cho phÐp th× ph¶i cho phÐp chiÕu ®iÓm l¹i.

2. Bè trÝ l­íi trôc trªn c¸c tÇng sµn thi c«ng

ViÖc bè trÝ l­íi trôc trªn c¸c tÇng sµn thi c«ng vÒ c¬ b¶n ®­îc chia

thµnh 2 b­íc:

+ X©y dùng l­íi trôc gèc

Lo¹i l­íi ®­îc chuyÓn lªn tÇng b»ng m¸y chiÕu ®øng quang häc vµ däi v¹ch ®Ó l­u gi÷ vÞ trÝ c¸c ®iÓm l­íi, sau ®ã tiÕn hµnh ®o ®¹c tÝnh lo¹i to¹ ®é thùc tÕ cña c¸c ®iÓm l­íi, hoµn nguyªn c¸c ®iÓm l­íi vÒ to¹ ®é lý thuyÕt cña chóng.

Lo¹i l­íi trôc ®­îc chiÕu b»ng m¸y kinh vÜ Trong ph­¬ng ph¸p nµy c¸c ®iÓm chiÕu lªn ban ®Çu míi lµ c¸c ®iÓm

dÊu trôc: m, n, … g, h ë trªn c¸c tÇng sµn nh­ h×nh vÏ (2.15): Trong ®ã c¸c ®iÓm trôc c«ng tr×nh cÇn chuyÓn lªn sµn thi c«ng lµ: I, II, III, IV. §Ó chuyÓn c¸c dÊu trôc nµy thµnh c¸c ®iÓm trôc cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p: d©y thÐp c¨ng kÕt hîp víi däi, m¸y kinh vÜ vµ giao héi h­íng chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm cña l­íi.

H×nh 2.15 S¬ ®å bè trÝ l­íi trôc trªn tÇng sµn thi c«ng.

+ T¨ng dµy c¸c ®iÓm l­íi trôc

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Sau khi ®· cã vÞ trÝ chÝnh x¸c cña c¸c ®iÓm l­íi khung trªn c¸c tÇng sµn, tiÕp theo lµ dïng c¸c ph­¬ng ph¸p ®Æt kho¶ng c¸ch theo h­íng chuÈn, giao héi h­íng chuÈn ®Ó t¨ng dµy c¸c ®iÓm l­íi trôc c«ng tr×nh nh­ néi dung ®· ®­îc tr×nh bµy ë môc 2.3 .

39

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Ch­¬ng 3

Xö lý sè liÖu l­íi khèng chÕ thi c«ng nhµ cao tÇng

3.1. x¸c lËp hÖ to¹ ®é c«ng tr×nh

3.1.1. §Æt vÊn ®Ò

Do c¸c ®iÓm ranh giíi cña khu ®Êt ®­îc cho thuéc hÖ to¹ ®é Quèc gia

vËy nªn khi thiÕt kÕ l­íi vµ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c ta cÇn tÝnh chuyÓn vÒ hÖ to¹

®é c«ng tr×nh. ë ®©y ta cÇn thiÕt kÕ mét hÖ trôc to¹ ®é vu«ng gãc víi nhau,

nhiÖm vô cña viÖc tÝnh chuyÓn to¹ ®é lµ khi ta chuyÓn to¹ ®é c¸c ®iÓm ra thùc

®Þa chóng ph¶i trïng víi hÖ to¹ ®é c«nng tr×nh.

3.1.2. ThuËt to¸n chuyÓn ®æi to¹ ®é ph¼ng

Trong tr¾c ®Þa ®Ó chuyÓn to¹ ®é cña mét ®iÓm hay nhiÒu ®iÓm tõ hÖ to¹ ®é

nµy sang hÖ to¹ ®é kh¸c ng­êi ta th­êng sö dông phÐp biÕn ®æi to¹ ®é

HELMERT

H×nh 3.1 TÝnh chuyÓn to¹ ®é ph¼ng

§Æt vÊn ®Ò nh­ sau:

Cho n ®iÓm cã to¹ ®é ë trong c¶ hai hÖ to¹ ®é Nhµ n­íc vµ hÖ to¹ ®é

c«ng tr×nh cÇn tÝnh chuyÓn to¹ ®é cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm cho trong hÖ to¹ ®é Nhµ

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

n­íc vÒ hÖ to¹ ®é gi¶ ®Þnh c«ng tr×nh.

40

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

HÖ to¹ ®é (X’O’Y’) liªn hÖ víi hÖ to¹ ®é (XOY) víi c¸c tham sè:

- §é lÖch gèc to¹ ®é theo c¸c trôc (OX, OY) t­¬ng øng lµ x0, y0 - Gãc xoay cña hÖ to¹ ®é (X’O’Y’) so víi hÖ to¹ ®é (XOY) lµ 

- HÖ sè thay ®æi tû lÖ cña hÖ (X’O’Y’) so víi hÖ to¹ ®é (XOY) lµ m

Chóng ta cã c«ng thøc tÝnh chuyÓn to¹ ®é gi÷a hai hÖ:

x y

x 0 y

 

 

 

 

 

' i ' i

0

 mx . . cos  i  . mx sin.  i

 my . sin.  i  . my . cos  i

  

i

(3.1)

. cos i sin.

sin. cos

i .

' x i y

xm  ym 

.0 y  .1 y 

y  y 

.1 y  0 .0 x 

 

 

 

 

 

 .   . 

   

 x  x

. . cos my i my sin. . i

. sin. mx i mx cos . . i

0

0

i

i

i

' i

  

Z

x

y

X





(3.2) §­a vÒ d¹ng tuyÕn tÝnh theo c¸c biÕn x0, y0,  vµ m sÏ nhËn ®­îc    .      .  



T



Tm

T

X ' i

yx i

i

0 ,

0

''  i

 ' yx i

' i

i

i



; ; (3.3)

B i

sin cos

cos sin

x x

cos sin

y y

sin cos

 

 

 

 

 

 

mx  i mx i

my i my i

i

i

01   10 

  

(3.4)

X

XZB 

C«ng thøc trªn cã thÓ viÕt d­íi d¹ng ma trËn

' i

i

i

(3.5)

Gi¶ sö cã n ®iÓm cã to¹ ®é ®­îc x¸c ®Þnh trong hÖ to¹ ®é (XOY) sang

Z

y



hÖ to¹ ®é (X’O’Y’)

Tm 

 x 0

0

' , i yx

' i

Gi¸ trÞ to¹ ®é lµ c¸c trÞ ®o vµ vÐct¬ lµ Èn sè,

X



XZB 

hÖ gåm hai ph­¬ng tr×nh:

' i

V i

i

i

V

BZ

L





(3.6)

(3.7)

V

,...

T

 , vv 1

2

nv

B

,...

T

 , bb 1 2

nb

L

T

 l 1

, 2 l

,... nl

l

X

X





i

i

' i

Víi:

VÐc t¬ tham sè Z ®­îc x¸c ®Þnh theo nguyªn lý sè b×nh ph­¬ng nhá nhÊt:

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

VTV = min (3.8)

41

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

VÐc t¬ sè hiÖu chØnh V lµ hiÖu gi÷a vÐct¬ to¹ ®é tÝnh chuuyÓn vµ to¹ ®é

cho tr­íc tronh hÖ (X’O’Y’)



0

- LËp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

T

T

Z



(3.9)

T T LB BZB   1 . LBBB

(3.10)

3.2. tæng quan vÒ B×nh sai l­íi tr¾c ®Þa tù do

3.2.1. ThuËt to¸n b×nh sai l­íi tr¾c ®Þa tù do

1. Lý do dÉn ®Õn lùa chän ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do

L­íi thi c«ng c«ng tr×nh lµ m¹ng l­oi nhiÒu bËc, ®­îc thµnh lËp qua nhiÒu

thêi kú (phô thuéc vµo tiÕn tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh) víi c¸c ®Æc ®iÓm sau:

- Quy m«, kÝch kì l­íi ®­îc x©y dùng theo nguyªn t¾c “tõ tæng thÓ ®Õn

côc bé”, ®ång thêi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®èi víi tõng bËc l­íi l¹i t¨ng dÇn

(l­íi bËc sau cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n l­íi bËc tr­íc).

- C¸c bËc l­íi thi c«ng cÇn ®­îc ®Þnh vÞ trong cïng mét hÖ to¹ ®é ®Ó

®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong ph©n bè c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.

Ph©n tÝch kh¶ n¨ng øng dông c¸c ph­¬ng ¸n b×nh sai ®èi víi l­íi thi

c«ng c«ng tr×nh ta thÊy r»ng:

- Ph­¬ng ¸n b×nh sai l­íi phô thuéc sÏ dÉn ®Õn ¶nh h­ëng sai sè sè liÖu

gèc trong kÕt qu¶ xö lý vµ nh­ vËy sÏ g©y ra sù biÕn d¹ng cña tõng bËc l­íi.

- Ph­¬ng ¸n b×nh sai víi sai sè sè liÖu gèc hoÆc b×nh sai gép tæng thÓ

c¸c bËc l­íi lµ chÊp nhËn ®­îc vÒ mÆt nguyªn t¾c nh­ng khã thùc hiÖn trong

®iÒu kiÖn thùc tÕ tr¾c ®Þa c«ng tr×nh.

- Ph­¬ng ¸n b×nh sai víi sè liÖu gèc tèi thiÓu (l­íi tù do bËc 0) b¶o toµn

®­îc cÊu tróc néi t¹i cña l­íi nh­ng thiÕu mÆt chÆt chÏ vÒ mÆt ®Þnh vÞ, quy

luËt lan truyÒn sai sè sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c ®iÓm cµng xa ®iÓm gèc cã sai

sè tÝch luü lín.

- Ph­¬ng ¸n b×nh sai l­íi tù do ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu ®èi víi l­íi

thi c«ng: tr¸nh ®­îc ¶nh h­ëng cña sai sè sè liÖu gèc, qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ l­íi

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

®­îc thùc hiÖn linh ho¹t, phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ.

42

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Do tÝnh chÊt ®a d¹ng vµ nh÷ng tiªu chuÈn, yªu cÇu kü thuËt rÊt kh¸c

biÖt ®­îc ®Ò ra ®èi víi c¸c m¹ng l­íi thi c«ng nªn viÖc x¸c ®Þnh biÖn ph¸p xö

lý, tiªu chuÈn ®Þnh vÞ cña mçi lo¹i l­íi còng rÊt kh¸c nhau.

2. Kh¸i niÖm vÒ b×nh sai l­íi tù do

Phô thuéc vµo tÝnh chÊt sè liÖu gèc, l­íi tr¾c ®Þa ®­îc chia thµnh 2 lo¹i:

l­íi phô thuéc vµ l­íi tù do. L­íi tr¾c ®Þa tù do ®­îc ®Þnh nghÜa lµ lo¹i l­íi

mµ trong ®ã kh«ng cã ®ñ sè liÖu gèc thèi thiÓu cÇn thiÕt cho viÖc ®Þnh vÞ m¹ng

l­íi ®ã.

Mçi d¹ng l­íi cã mét tËp hîp sè liÖu gèc tèi thiÓu riªng biÖt, cô thÓ lµ: l­íi

®é cao cã sè liÖu gèc tèi thiÓu lµ ®é cao cña mét ®iÓm gèc, l­íi mÆt b»ng cã sè

liÖu gèc tèi thiÓu lµ mét cÆp to¹ ®é (X, Y), mét ph­¬ng vÞ vµ mét c¹nh ®¸y.

L­íi mÆt b»ng tù do lµ l­íi thiÕu toµn bé hoÆc thiÕu mét sè trong nhãm

yÕu tè gèc tèi thiÓu lµ: mét cÆp to¹ ®é (X, Y), mét gãc ph­¬ng vÞ, mét c¹nh

®¸y (sè l­îng yÕu tè gèc tèi thiÓu trong l­íi mÆt b»ng lµ 4).

Sè l­îng c¸c yÕu tè cßn thiÕu trong tÊt c¶ c¸ m¹ng l­íi ®­îc gäi lµ sè

khuyÕt cña l­íi vµ ®­îc ký hiÖu b»ng d, cßn b¶n th©n l­íi ®­îc gäi lµ l­íi tù

do bËc d. Tõ c¸c kh¸i niÖm trªn suy ra:

1. §èi víi l­íi ®é cao tù do, sè khuyÕt d=1 vµ lµ l­íi tù do bËc 1.

2. §èi víi l­íi mÆt b»ng tù do, sè khuyÕt d cã thÓ nhËn c¸c gi¸ trÞ (1, 2,

3, 4), t­¬ng øng bËc tù do cña l­íi lµ (1, 2, 3, 4). §Ó ph©n biÖt møc ®é vµ d¹ng

tù do cña l­íi mÆt b»ng, th­êng dïng ký hiÖu:

-L­íi (x, y,  , m)- tù do: nÕu trong l­íi thiÕu c¶ 4 yÕu tè gèc tèi

thiÓu, sè bËc tù do cña l­íi lµ 4.

- L­íi (x, y,  )- tù do: nÕu trong l­íi thiÐu mét cÆp to¹ ®é (X, Y) vµ

gãc ®Þnh h­íng (l­íi tù do bËc 3).

- L­íi (x, y, m)- tù do: nÕu trong l­íi thiÕu mét cÆp to¹ ®é (X, Y) vµ

c¹nh ®Ó x¸c ®Þnh kÝch th­íc l­íi (l­íi tù do bËc 3).

- L­íi (x, y)-tù do: nÕu trong l­íi thiÕu mét cÆp to¹ ®é gèc (X, Y),

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(l­íi tù do bËc 2).

43

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

NÕu l­íi tr¾c ®Þa cã thõa yÕu tè gèc tèi thiÓu th× ®­îc gäi lµ l­íi tr¾c ®Þa

phô thuéc. Nh­ vËy sÏ cã mét trong nh÷ng tr­êng hîp dÆc biÖt khi trong l­íi

cã võa ®ñ sè liÖu yÕu tè gèc tèi thiÓu, trong lý thuyÕt b×nh sai d¹ng l­íi nh­

vËy ®­îc coi lµ l­íi thù do bËc kh«ng (sè khuyÕt d= 0).

Khi l­íi tr¾c ®Þa cã sè liÖu gèc cã sai sè v­ît qu¸ sai sè ®o vµ nÕu trong

tÝnh to¸n, sè liÖu gèc chØ ®­îc sö dông ®Ó ®Þnh vÞ l­íi th× m¹ng l­íi ®ã còng

®­îc coi lµ l­íi tù do. NÕu trong b×nh sai l­íi phô thuéc, c¸c ®iÓm cã sè liÖu

gèc ®­îc gäi lµ ®iÓm gèc (hoÆc ®iÓm khëi tÝnh), th× trong b×nh sai tù do c¸c

®iÓm ®ã ®­îc gäi lµ ®iÓm ®Þnh vÞ.

3.2.2. §Þnh vÞ l­íi tr¾c ®Þa tù do

Ph©n tÝch m« h×nh ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do trong 3.2, dÔ nhËn

thÊy hai qu¸ tr×nh xö lý sau:

PVV

1. Xö lý tËp hîp trÞ ®o trong l­íi thao nguyªn lý sè b×nh ph­¬ng nhá

 min 

0xC T

nhÊt 

2. §Þnh vÞ m¹ng l­íi th«ng qua biÓu thøc

Nh­ vËy, viÖc x¸c ®Þnh ma trËn ®Þnh vÞ C sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸

tr×nh ®Þnh vÞ l­íi vµ do ®ã cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi kÕt qu¶ b×nh sai.

Mét phÇn vÊn ®Ò còng ®· ®­îc lµm s¸ng tá qua néi dung cña phÐp chuyÓn ®æi

qua hÖ to¹ ®é cña Helmert.

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Tr­íc hÕt ta cÇn cã mét sè ®Þnh nghÜa vÒ thuËt ng÷ :

44

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

H×nh 3.2 §Þnh vÞ l­íi tù do

'i

i 

Khi ®ã:

Vi

2

V

V





- Kho¶ng c¸ch ®­îc gäi lµ ®é lÖch vÞ trÝ ®iÓm vµ tõ h×nh 3.2

V i

2 x

2 y

i

x¸c ®Þnh ®­îc: (3.11)

- H×nh chiÕu cña vÐc t¬ Vi theo h­íng th¼ng gãc víi ph­¬ng vÞ

sin





®­îc gäi lµ ®é lÖch theo h­íng i vµ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

 

i V  i

i

i

V 

Arctg

/

Vx

(3.12)

 Vy

 i

i

i

Víi:

HÖ ph­¬ng tr×nh “sè hiÖu chØnh” trong phÐp chuyÓn ®æi to¹ ®é

V

BZ

L





Helmert cã d¹ng:

(3.13)

xi



V i

yi

V   V 

  

i



B i

Y i X



i

X Y i

  

a

Z

m





01   10   a

T

x

y

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Víi ®iÓm thø i trong l­íi chóng ta cã:

45

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

VÐc t¬ sè hiÖu chØnh V trong c¸c c«ng thøc trªn lµ hiÖu to¹ ®é gi÷a vÐc

0 bxR

t¬ to¹ ®é chuyÓn ®æi vµ vÐc t¬ to¹ ®é gÇn ®óng, do ®ã V cã ý nghÜa nh­ vÐc t¬

0VC T

Èn sè x ®èi víi hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn . Nh­ vËy ®iÒu kiÖn ®Þnh vÞ

sÏ ®­îc viÕt lµ : .

Ma trËn C ph¶i tho¶ m·n 2 ®iÒu kiÖn: vÒ sè l­îng cét vµ tÝnh ®éc lËp ®èi

víi ma trËn hÖ sè A cña hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh. Do ®ã trªn nguyªn t¾c

cã thÓ ®­îc lùa chän t­¬ng ®èi tù do, nh­ng nÕu g¾n viÖc lùa chän ma trËn C

víi ý nghÜa h×nh häc vµ b¶n chÊt cña m¹ng l­íi tr¾c ®Þa c«ng tr×nh th× cÇn ph¶i

dùa vµo c¸c chØ tiÖu ®Þnh vÞ l­íi.

3.2.3. Mét sè tÝnh chÊt cña bai to¸n b×nh sai l­íi tr¾c ®Þa tù do

1. TÝnh chÊt cña vector nghiÖm

C¸c vector to¹ ®é b×nh sai trong l­íi tù do øng víi nh÷ng lùa chän ma

trËn C vµ c¸c vector to¹ ®é gÇn ®óng kh¸c nhau ®Òu cã sù ®ång d¹ng h×nh häc.

§iÒu nµy cã nghÜa lµ nÕu X1, X2 lµ 2 vector to¹ ®é b×nh sai cña cïng

X

BZ



mét m¹ng l­íi tù do th× lu«n tån t¹i quan hÖ:

2

X  1

(3.14)

Víi B lµ ma trËn chuyÓn ®æi to¹ ®é ph¼ng Helmert, Z lµ vector tham sè

chuyÓn ®æi.

2. TÝnh chÊt cña vector trÞ b×nh sai c¸c ®¹i l­îng ®o

Vector trÞ b×nh sai cña c¸c ®¹i l­îng ®o lµ duy nhÊt, kh«ng phô thuéc

vµo sù lùa chän ma trËn ®Þnh vÞ C còng nh­ lùa chän vector to¹ ®é gÇn ®óng.

3. Vai trß cña ma trËn ®Þnh vÞ

Vector to¹ ®é b×nh sai trong l­íi tù do phô thuéc vµo vector to¹ ®é cña

c¸c ®iÓm ®Þnh vÞ (cã C  0) vµ kh«ng phô thuéc vµo to¹ ®é gÇn ®óng cña c¸c

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

®iÓm cã C=0.

46

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

3.3. Xö lý sè liÖu l­íi thi c«ng nhµ cao tÇng theo thuËt

to¸n b×nh sai l­íi tù do

3.3.1. Quy tr×nh xö lý

Gi¶ sö mét m¹ng l­íi tù do ®­îc b×nh sai theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp

víi Èn sè lµ to¹ ®é (®é cao) tÊt c¶ c¸c ®iÓm mèc trong l­íi, khi ®ã:

. VLxA

1. HÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng:

(3.15)

x : lµ vecto Èn sè

Víi A: lµ ma trËn hÖ sè

V, L: lµ vector sè hiÖu chØnh vµ vecto sè h¹ng tù do

V× trong l­íi tù do kh«ng cã ®ñ c¸c yÕu tè ®Þnh vÞ tèi thiÓu nªn ma trËn

hÖ sè hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh (3.15) cã mét sè cét phô thuéc (sè l­îng

cét phô thuéc b»ng sè khuyÕt cña l­íi).

2. Khi chuyÓn tõ hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh sang hÖ ph­¬ng tr×nh

.

0

 bxR 

chuÈn theo nguyªn lý sè b×nh ph­¬ng nhá nhÊt ta ®­îc:

T PLAb

T PAAR

(3.16)

Víi: ; ;

Ma trËn hÖ sè R trong hÖ ph­¬ng tr×nh (3.16) cã tÝnh chÊt: Det(R) = 0

3. HÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn (3.16) cã v« sè nghiÖm, v× vËy kh«ng thÓ

gi¶i theo c¸c ph­¬ng ph¸p th«ng th­êng. Nh­ng cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc vector

nghiÖm riªng b»ng c¸ch ®­a bæ xung mét hÖ ph­¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn rµng buéc

T

.

0



®èi víi vector Èn sè d­íi d¹ng:

LxC   C

(3.17)

HÖ ph­¬ng tr×nh (3.17) ph¶i tho¶ m·n 2 ®iÒu kiÖn:

1- Sè l­îng ph­¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn b»ng sè khuyÕt trong m¹ng

l­íi (d).

2- C¸c hµng cña ma trËn CT ph¶i ®éc lËp tuyÕn tÝnh ®èi víi c¸c

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

hµng cña ma trËn A.

47

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

4. KÕt hîp hai biÓu thø (3.16) vµ (3.17) sÏ thu ®­îc hÖ ph­¬ng tr×nh

0

chuÈn më réng:

b L C

CR   T C 0 

  

x    K 

  

  

  

(3.18)

Ma trËn hÖ sè cña hÖ ph­¬ng tr×nh (3.18) cã nghÞch ®¶o th­êng vµ cã

1 

~

thÓ ®­îc biÓu diÔn d­íi d¹ng ma trËn khèi:

T

T 0

CR   T C 0 

  

 R  T 

  

(3.19)

~ bR

x 





Khi ®ã nghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh (3.18) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng

CTL

thøc: (3.20)

~R lµ mét d¹ng gi¶ nghÞch

1 

T

~

T

R







Trong c¸c c«ng thøc (3.17), (3.18) ma trËn



CCP 0

.1  TP T 0

(3.21) ®¶o cña R vµ co thÓ ®­îc tÝnh nh­ sau:  R

T



Víi:

(3.22)

 T BCB

 1

Trong c«ng thøc (3.22): B lµ ma trËn kÝch th­íc (dxk), tho¶ m·n ®iÒu

kiÖn: A.B=0

Th«nh th­êng, trong c¸c øng dông thùc tiÔn ma trËn B th­êng ®­îc

chän nh­ sau:

B = (B1B2 … Bk)

i

B



Víi c¸c phÇn tö Bi (øng víi ®iÓm thø i) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:

i

Y i X



i

X Y i

01   10 

  

(3.23)

5. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c c¸c yÕu tè trong l­íi ®­îc thùc hiÖn theo

quy tr×nh th«ng th­êng, t­¬ng tù nh­ trong b×nh sai gi¸n tiÕp kÌm ®iÒu kiÖn,

cô thÓ lµ:



- Sai sè trung ph­¬ng ®¬n vÞ träng sè

d

V T PV kN 

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(3.24)

48

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

m

.

- Sai sè trung ph­¬ng cña hµm sè

F

1 P F

(3.25)

T

~

fRf



Trong ®ã:

1 P F

(3.26)

Trong c¸c c«ng thøc trªn:

N-k+d lµ sè l­îng trÞ ®o thõa trong l­íi.

F lµ vÐct¬ hÖ sè khai triÓn cña hµm sè.

1 

~

T

T

R







TÝnh ma trËn gi¶ nghÞch ®¶o

 R



CCP 0

1  TP T 0

(3.27)

3.3.2. §Þnh vÞ c¸c b©c l­íi thi c«ng

1. §Þnh vÞ theo to¹ ®é ®iÓm c¬ së

Gi¶ sö:

1, 2, 3, … n lµ vÞ trÝ to¹ ®é b×nh sai cña mét m¹ng l­íi tr¾c ®Þa

1’, 2’, 3’, … n’ lµ vÞ trÝ to¹ ®é gÇn ®óng t­¬ng øng víi 1, 2, … k

Vxi, Vyi, Vi lµ chªnh lÖch to¹ ®é theo trôc X, Y vµ chªnh lÖch vÞ trÝ

 - §iÓm nót

cña ®iÓm i so víi i’ (h×nh vÏ 3.3)

O - §iÓm míi

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

H×nh vÏ 3.3 §Þnh vÞ l­íi tù do theo to¹ ®é ®iÓm c¬ së

49

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Khi ®ã ®iÒu kiÖn ®Þnh vÞ tèi ­u theo vÞ trÝ to¹ ®é ®­îc x¸c ®Þnh theo

nguyªn t¾c: tæng b×nh ph­¬ng ®é lÖch vÞ trÝ c¸c ®iÓm c¬ së lµ nhá nhÊt.

Tiªu chuÈn ®Þnh vÞ nªu trªn ®­îc gäi lµ “®Þnh vÞ theo vÞ trÝ ®iÓm” vµ

K

K

2

Vy



®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸c c«ng thøc:

(3.28)

 Vx

 min 

V i

2 i

2 i



 

i

i

1 

1 

K

min

2 

HoÆc tæng qu¸t h¬n:

ipV



i

1 

(3.29)

Víi K lµ sè l­îng ®iÓm c¬ së trong l­íi.

Trong c«ng thøc (3.29) cã ®­a vµo ®¹i l­îng p víi ý nghÜa lµ “träng sè”

cña to¹ ®é c¸c ®iÓm c¬ së .

Tõ hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh (3.27) vµ c¸c tiªu chuÈn (3.28) hoÆc

0VB T

(3.29) sÏ x¸c ®Þnh ®­îc ®iÒu kiÖn ®Þnh vÞ:

(3.30)

TriÓn khai c«ng thøc (3.30) ®Ó x¸c ®Þnh ma trËn con Ci ®èi víi c¸c

i

C



®iÓm trong l­íi sÏ thu ®­îc c«ng thøc:

i

Y i X



i

X Y i

01   10 

  

- Víi i lµ ®iÓm nót. (3.31)

0iC

- Víi i kh¸c ®iÓm nót

Trong vÝ dô 3.2 chóng ta dÔ dµng x¸c ®Þnh ®­îc ma trËn ®Þnh vÞ C

00.0

00.0

00.0

00.0

00.1

00.0

00.1

00.0

00.1

00.0

00.1

00.0

00.0

00.0

00.0

00.0

00.0

00.1

00.0

00.1

00.0

00.1

00.0

00.1

TC



00.0

00.0

00.0

00.0

44.0

22.0

44.0

23.0

44.0

25.0

44.0

25.0





00.0

00.0

00.0

00.0

 22.0

44.0

23.0

44.0

25.0

 44.0

25.0

44.0









     

     

theo c¸c c«ng thøc (3.30) vµ (3.31) nh­ sau:

2.§Þnh vÞ theo h­íng

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Tõ c«ng thøc (3.26) suy ra:

50

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

V

Vy

Cos

Vx

Sin







 



 

i

i

i

i

i

(3.32)

Tõ hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh trong phÐp chuyÓn ®æi to¹ ®é Helmert

Vx

.1 a

Lx









i

x

chóng ta viÕt ®­îc biÓu thøc khai triÓn ®èi víi ®iÓm i:

Vy

.1 a

Y i X

i Ly









i

y

i

i



(3.33)

Cos  sau ®ã céng

 Sin 



i

i

LÇn l­ît nh©n 2 biÓu thøc (3.33) víi vµ

Sin

. a

X

Cos

Cos

m

Lx

Sin

Ly

Cos





























i

x

i

SinY i

i

  i

SinX i

i

Y i

  i

i

i

i

i

V 

tõng vÒ c¸c kÕt qu¶ vµ chó ý ®Õn biÓu thøc (3.32) sÏ thu ®­îc:

(3.34)

X

Cos









i

i

i

A  A

SinY i Cos









mi

i

i SinX i Lx

Sin

Y i Ly

Cos







i 

i

i

i

i

i

L 

D

Sin

Cos

A

Am

' i







 



 



i

i

i

i

HoÆc nÕu ký hiÖu:

'

i

LZD







BiÓu thøc (3.34) ®­îc viÕt d­íi d¹ng rót gän:

i

i

V 

(3.35)

Víi n ®iÓm trong l­íi chóng ta thu ®­îc “hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu

.'





chØnh” d¹ng:

V 

LZD 

(3.36)

T



1

2

n

V 

V 

V 

T

'

'

'

'

1

2

3

D

D

D





 V   D 

  T

1

2

n

L 

L 

L 

L 

Trong ®ã:

Tèi ­u ho¸ ®Þnh vÞ theo h­íng ®­îc dùa trªn nguyªn t¾c: “Tæng b×nh

k

min

2 

ph­¬ng ®é lÖch h­íng cña c¸c ®iÓm nót lµ nhá nhÊt”, cã nghÜa lµ:

iV



i

1 

(3.37)

'

0

Tõ ®©y suy ra ®¼ng thøc:

VD T

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

(3.38)

51

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Cos

Am

D

A

' i





§Ó thay thÕ vÐc t¬ V trong c«ng thøc (3.38) b»ng vÐc t¬ sè hiÖu chØnh

 

 



 Sin

i

i

i

i

V

Cos

Vy







 



 

 Sin

  Vx

T

i

i

i

i

i

Do: to¹ ®é Vxy chóng ta thùc hiÖn c¸c phÐp biÕn ®æi sau. 

2

sin

cos





i

i 2

 i cos





i

i







Tõ ®©y suy ra tÝch:

' T D i

i

V 

i

i

i

i

i

Vx   Vy 

  

sin sin A  A

 sin sin

 cos A  A

 

 i cos  cos 

 

mi

i

mi

i

      

      

(3.39)

2

sin

cos

sin





i



Ký hiÖu:

D i

i 2

sin

 i cos

 cos

A mi A









sin  i cos 



sin  i cos 



i

i

i

i

i

mi

i

A i  A 

  

  

(3.40)

Cuèi cïng sÏ chuyÓn ®æi ®­îc c«ng thøc (3.38) vÒ d¹ng kh¸c, th«ng

T VD .

0

qua vÐc t¬ Vxy:

V



(3.41)

T

xy  VV 1 x

xy

.......... . VV xk

yk

y

1

Víi:

BiÓu thøc (3.41) chÝnh lµ hÖ ®iÒu kiÖn rµng buéc ®èi víi vÐc t¬ sè hiÖu

chØnh to¹ ®é trong tr­êng hîp tèi ­u phÐp ®Þnh vÞ l­íi theo h­íng tho¶ m·n

tiªu chuÈn (3.37). Do ®ã chóng ta cã thÓ kÕt luËn: ®Ó ®Þnh vÞ l­íi tèi ­u theo

h­íng cÇn chän ma trËn ®Þnh vÞ C theo quy t¾c:

- Víi i lµ ®iÓm nót

- Víi i kh¸c ®iÓm nót (3.42) Ci = Di Ci = 0

Còng vÉn víi vÝ dô nªu trªn trong h×nh (4.2) vµ víi h­íng chØ ®Þnh cho

0

'

''

60

00

00









3

6

0

'

''

150

00

00









4

5

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

c¸c ®iÓm nót:

52

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

00.0

00.0

00.0

00.0

75.0

43.0

25.0

43.0

25.0

43.0

75.0

00.0

00.0

00.0

00.0

43.0

 25.0

43.0

75.0

43.0

75.0

43.0

 25.0



TC



00.0

00.0

00.0

00.0

24.0

14.0

01.0

02.0

00.0

00.0

 23.0





00.0

00.0

00.0

00.0

 36.0

21.0

25.0

42.0

25.0

44.0

38.0

 22.0









     

43.0     13.0  

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

SÏ tÝnh ®­îc ma trËn ®Þnh vÞ C nh­ sau:

53

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

Ch­¬ng 4

Thùc nghiÖm thiÕt kÕ l­íi thi c«ng

4.1. thiÕt kÕ l­íi c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng

4.1.1. Lùa chän vÞ trÝ mèc vµ h×nh thøc x©y dùng

Trªn c¬ së c¸c tµi liÖu tr¾c ®Þa vµ c¸c yªu cÇu kü thuËt chóng t«i tiÕn

hµnh thiÕt kÕ l­íi thùc nghiÖm t¹i c«ng tr×nh toµ nhµ hçn hîp HH4. C«ng tr×nh

®­îc x©y dùng t¹i Mü §×nh-MÔ Tr×-Tõ Liªm-Hµ Néi.

L­íi c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng gåm 5 ®iÓm: A1, A2, A3, A4, A5 cã

s¬ ®å bè trÝ mèc nh­ h×nh 4.1

Trong ®ã CT4_5, CT4_6, HH4_1, HH4_2, HH4_3 lµ c¸c ®iÓm giíi h¹n

khu ®Êt.

V× c¸c ®iÓm CT4_5, CT4-6, HH4_1, HH4_2, HH4_3 lµ c¸c mèc do së

tµi nguyªn M«i Tr­êng cÊp cã ®é chÝnh x¸c rÊt thÊp nªn khi x©y dùng l­íi

chóng t«i tiÕn hµnh ®o nèi l­íi khèng chÕ c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng víi

c¸c ®iÓm trªn. Môc ®Ých cña viÖc ®o nèi nµy lµ ®Ó tr¸nh khi bè trÝ mét phÇn

c«ng tr×nh sÏ bÞ dÞch chuyÓn qu¸ giíi h¹n danh giíi khu ®Êt.

Trªn c¬ së yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cña l­íi chóng t«i lùa chän ph­¬ng ¸n

x©y dùng l­íi ®o gãc c¹nh.

§o 11 gãc ®o gåm: 152; 254; 541; 143; 431; 132; 325; 521; 213; 314; 415

§o 8 c¹nh gåm: CT4_6CT4_5; CT4_6HH4_1; CT4_6HH4_3;

CT4_5HH4_1; CT4_5HH4_2; CT4_5HH4_3; HH4_1HH4_2;

HH4_2HH4_3

4.1.2. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi thiÕt kÕ

V× c¸c ®iÓm CT4_5, CT4_6, HH4_1, HH4_2, HH4_3 lµ c¸c ®iÓm thuéc hÖ

to¹ ®é Quèc gia nªn tr­íc khi ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi thiÕt kÕ ta cÇn tÝnh

chuyÓn vÒ hÖ to¹ ®é c«ng tr×nh. ViÖc tÝnh chuyÓn ®­îc thùc hiÖn nh­ môc 3.1

KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝnh chuyÓn ®ång thêi còng lµ sè liÖu gèc cña l­íi

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng.

54

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

B¶ng 4.1 To¹ ®é c¸c ®iÓm song trïng

Tªn To¹ ®é trong hÖ cò To¹ ®é trong hÖ míi

STT ®iÓm X(m) Y(m) X’ Y’

325037.0854 503171.1390 500.0000 2000.0000 1 D1

325056.4087 503156.4047 524.3000 2000.0000 2 D2

325080.0564 503187.4147 524.3000 2039.0000 3

325060.7331 503202.1517 500.0000 2309.0000 4 D3 D4

325107.8070 503191.1565 544.1000 2058.8000 5 D5

325122.5413 503210.4798 544.1000 2083.1000 6

325138.8197 503167.5088 583.1000 2058.8000 7 D6 D7

8 325153.5540 503186.8321 583.1000 2083.1000 D8

B¶ng 4.2 KÕt qu¶ c¸c tham sè tÝnh chuyÓn

Gi¸ trÞ Tham sè STT

47129.8952 1 X0

-595207.0854 2

37019’34’’07 Y0 Gãc phi 3

1.0000004 m 4

B¶ng 4.3 KÕt qu¶ to¹ ®é tÝnh chuyÓn

STT Tªn ®iÓm To¹ ®é trong hÖ cò To¹ ®é trong hÖ míi

X Y X’ Y’

HH4-1 325171.6998 503207.6245 584.9325 2110.6467 1

HH4-2 325136.7808 503234.2425 541.0252 2110.6401 2

HH4-3 325053.4566 50322.2718 482.0244 2050.5973 3

CT4-5 325103.0449 503117.7524 584.8324 1997.5517 4

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

CT4-6 325021.2912 503180.0985 482.0184 1997.5577 5

55

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

KÕt qu¶ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c

L­íi c¬ së c«ng tr×nh nhµ hh-4

ChØ tiªu kü thuËt l­íi

1. Tæng sè ®iÓm : 5

2. Sè ®iÓm míi lËp : 0

3. Sè ®iÓm cò : 5

4. Sè l­îng gãc ®o : 11

5. Sè l­îng c¹nh ®o : 8

6. Ph­¬ng vÞ gi¶ ®Þnh : 0

7. Sai sè ®o gãc : 5.0"

8. Sai sè ®o c¹nh : 2+2ppm

B¶ng 4.4 To¹ ®é ®iÓm gèc

To¹ ®é

STT Tªn ®iÓm X(m) Y(m)

CT4-5 HH4-1 HH4-2 HH4-3 CT4-6 584.8324 584.9325 541.0252 482.0244 482.0184 1997.5517 2110.6467 2110.6401 2050.5973 1997.5577 1 2 3 4 5

B¶ng 4.5 KÕt qu¶ ­íc tÝnh sai sè vÞ trÝ ®iÓm

To¹ ®é Sai sè vÞ trÝ ®iÓm

Tªn ®iÓm STT X(m) Y(m) Mx My Mp

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

CT4-5 HH4-1 HH4-2 HH4-3 CT4-6 584.8324 584.9325 541.0252 482.0244 482.0184 1997.5517 2110.6467 2110.6401 2050.5967 1997.5577 0.0009 0.0008 0.0009 0.0010 0.0010 0.0009 0.0008 0.0009 0.0010 0.0010 0.0013 0.0013 0.0013 0.0013 0.0013 1 2 3 4 5

56

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

B¶ng 4.6 Sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm

'

§iÓm §iÓm ChiÒu Ms Ph­¬ng vÞ M(a) Mth

'' )

®Çu cuèi dµi (m) (m) (mm) ( 0

CT4-5 CT4-6 102.814 0.001 179 59 48.0 2.5 1.6

HH4-3 115.686 0.001 152 42 27.8 2.1 1.5

HH4-2 121.277 0.001 111 10 29.8 2.0 1.5

HH4-1 113.095 0.001 89 56 57.4 2.3 1.6

HH4-1 CT4-6 152.907 0.001 227 41 49.0 1.4 1.4

HH4-2 43.907 0.001 180 00 31.0 3.5 1.2

CT4-5 113.095 0.001 269 56 57.4 2.3 1.6

HH4-2 HH4-3 84.180 0.001 225 30 5.4 2.5 1.4

CT4-5 121.277 0.001 291 10 29.8 2.0 1.5

HH4-1 43.907 0.001 00 00 31.0 3.5 1.2

HH4-3 CT4-6 53.040 0.001 269 59 36.7 3.4 1.3

CT4-5 115.686 0.001 332 42 27.8 2.1 1.5

HH4-2 84.180 0.001 45 30 5.4 2.5 1.4

CT4-6 CT4-5 102.814 0.001 359 59 48.0 2.5 1.6

HH4-1 152.907 0.001 47 41 49.0 1.4 1.4

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

HH4-3 53.040 0.001 89 59 36.7 3.4 1.3

57

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

B¶ng 4.7 Ký hiÖu vµ gi¸ trÞ gãc thiÕt kÕ

'

Ký hiÖu gãc Gãc thiÕt kÕ

'' )

STT Tr¸i Gi÷a Ph¶i ( 0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Min Max CT4-5 HH4-1 CT4-6 CT4-5 HH4-3 CT4-5 HH4-2 CT4-6 HH4-1 HH4-2 HH4-3 HH4-1 CT4-5 CT4-6 CT4-6 HH4-3 HH4-3 HH4-2 HH4-2 HH4-1 HH4-1 CT4-5 CT4-5 CT4-5 CT4-5 HH4-3 HH4-1 HH4-3 CT4-5 HH4-2 CT4-5 HH4-1 CT4-6 CT4-5 HH4-2 HH4-3 CT4-6 HH4-2 HH4-2 47 42 1.0 42 17 47.7 62 42 51.2 72 47 37.6 65 40 24.4 68 50 1.2 47 41 18.0 42 15 8.4 21 13 32.3 41 31 58.1 27 17 20.1 21 13 32.3 72 47 37.6

B¶ng 4.8 Ký hiÖu vµ gi¸ trÞ c¹nh thiÕt kÕ

Ký hiÖu c¹nh C¹nh thiÕt kÕ

STT (m) §Çu Cuèi

1 CT4-6 CT4-5 102.814

2 CT4-6 HH4-1 152.907

3 CT4-6 HH4-3 53.907

4 CT4-5 HH4-1 113.095

5 CT4-5 HH4-2 121.277

6 CT4-5 HH4-3 115.686

7 HH4-1 HH4-2 43.907

8 HH4-2 HH4-3 84.180

Min HH4-1 HH4-2 43.907

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

Max CT4-6 HH4-1 152.907

58

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

4.1.3. BiÖn ph¸p thi c«ng l­íi

- §o gãc:

"5m

TÊt c¶ c¸c gãc ®Òu ®­îc ®o víi ®é chÝnh x¸c lµ , víi sai sè nµy ta

cã thÓ chän c¸c lo¹i m¸y ®o nh­: Theo020, T5, 3T5K … hoÆc nh÷ng m¸y cã

®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng. T¹i mçi tr¹m m¸y cÇn ®o theo ®óng quy tr×nh qui

ph¹m hiÖn hµnh.

pmm

22 

- §o c¹nh:

mS

§èi víi c«ng t¸c ®o chiÒu dµi c¹nh, ®Ó ®¹t ®é chÝnh x¸c

cã thÓ dïng c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö nh­ TC-600, TC-1800, SET2B … hoÆc

c¸c lo¹i m¸y cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng.

4.1.4. Bè trÝ vµ ®¸nh dÊu trôc lªn t­êng bao

Sau khi x©y dùng xong l­íi khèng chÕ c¬ së trªn mÆt b»ng x©y dùng

viÖc lµm tiÕp theo lµ ph¶i bè trÝ trôc c«ng tr×nh. ViÖc bè trÝ trôc c«ng tr×nh lµ

c¬ së ®Ó bè trÝ chi tiÕt c«ng tr×nh vµ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng l­íi khèng chÕ trªn

mÆt b»ng tÇng 1. Qu¸ tr×nh bè trÝ trôc c«ng tr×nh cã thÓ xö dông ph­¬ng ph¸p

to¹ ®é cùc kÕt hîp víi ®Æt kho¶ng c¸ch theo h­íng chuÈn vµ giao héi h­íng

chuÈn. Khi bè trÝ xong c¸c trôc c«ng tr×nh ®Ó tr¸nh c¸c dÊu trôc bÞ mÊt trong

qu¸ tr×nh thi c«ng mãng nªn chuyÓn c¸c dÊu trôc lªn t­êng bao nh­ ®· tr×nh

bµy ë môc 2.4.

4.2. thiÕt kÕ l­íi c¬ së trªn mÆt b»ng mãng

,

,

4.2.1. Lùa chän vÞ trÝ vµ h×nh thøc x©y dùng

DDDD , 2 4

1

3

Gåm 8 ®iÓm: trong ®ã cã 4 ®iÓm míi thµnh lËp lµ vµ 4

®iÓm gèc CT4_5, CT4_6, HH4_1, HH4_3

§o 12 gãc: 415, 314, 213, 421, 324, 623, 132, 431, 734, 243, 142, 842

1D CT4_6, CT4_6HH4_3, CT4_6HH4_1, CT4_6CT4_5,

1_4

§o 10 c¹nh:

3HHD

2D CT4_5, CT4_5HH4_1, CT4_5HH4_3,

3_4

4HHD

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

, HH4_1HH4_3,

59

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

L­íi khèng chÕ trªn mÆt b»ng tÇng 1 cÇn ®­îc x¸c ®Þnh vÞ theo c¸c dÊu

trôc ®· ®­îc chuyÓn lªn t­êng bao trong qu¸ tr×nh bè trÝ trôc c«ng tr×nh.

S¬ ®å bè trÝ mèc l­íi khèng chÕ trªn mÆt b»ng tÇng 1 nh­ h×nh 4.2

4.2.2. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi thiÕt kÕ

B¶ng 4.9 Sè liÖu khëi tÝnh

To¹ ®é

STT Tªn ®iÓm X(m) Y(m)

1 CT4-6 482.0184 1997.5577

2 CT4-5 584.8324 1997.5517

3 HH4-1 584.9325 2110.6467

4 HH4-3 482.0244 2050.5973

­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c

L­íi khèng chÕ trªn mÆt b»ng mãng

chØ tiªu kü thuËt l­íi

1. Tæng sè ®iÓm : 8

2. Sè ®iÓm cò : 4

3. Sè ®iÓm míi lËp : 4

4. Sè l­îng gãc ®o : 12

5. Sè l­îng c¹nh ®o : 10

6. Sè ph­¬ng vÞ thiÕt kÕ : 0

7. Sai sè ®o gãc : 10.0"

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

8. Sai sè ®o c¹nh : 2+2ppm

60

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

B¶ng 4.10 To¹ ®é c¸c ®iÓm thiÕt kÕ

To¹ ®é

1D

STT Tªn ®iÓm X(m) Y(m)

2D

1 500.000 2000.000

3D

2 524.300 2000.000

4D

3 524.300 2039.000

4 500.000 2039.000

B¶ng 4.11 KÕt qu¶ ­íc tÝnh sai sè vÞ trÝ ®iÓm

Tªn To¹ ®é Sai sè vÞ trÝ ®iÓm

STT ®iÓm X(m) Y(m) Mx My Mp

1D

1 500.000 2000.000 0.0017 0.0015 0.0023

2D

2 524.300 2000.000 0.0017 0.0017 0.0024

3D

3 524.300 2039.000 0.0018 0.0016 0.0024

4D

4 500.000 2039.000 0.0018 0.0015 0.0024

5 CT4-6 482.0184 1997.5577 0.0021 0.0017 0.0027

6 CT4-5 584.8324 1997.5517 0.0021 0.0033 0.0039

7 HH4-1 584.9325 2110.6467 0.0022 0.0028 0.0035

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

8 HH4-3 482.0244 2050.5973 0.0024 0.0017 0.0030

61

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

'

B¶ng 4.12 Sai sè t­¬ng hç vÞ trÝ ®iÓm

§iÓm ®Çu §iÓm cuèi ChiÒu dµi (m) Ms (m) M(a) Mth (mm) Ph­¬ng vÞ '' ) ( 0

4D

39.000 0.001 90 00 00 7.9 1.8

CT4-6 18.147 0.002 187 44 4.9 12.3 2.3

1D

3D

45.951 0.001 58 04 26.1 6.4 1.7

2D

24.300 0.001 00 00 00 8.8 1.4

1D

24.300 0.001 180 00 00 8.8 1.4

4D

2D

45.951 0.001 121 55 33.9 6.6 1.8

3D

39.000 0.002 89 59 60.0 7.4 2.4

CT4-5 60.582 0.001 357 41 1.9 11.0 3.4

1D

45.951 0.001 238 04 26.1 6.4 1.7

2D

3D

39.000 0.001 270 00 00 7.4 1.7

4D

24.300 0.001 180 00 00 6.3 1.2

HH4-1 93.859 0.002 49 45 35.1 7.4 3.9

1D

39.000 0.001 270 00 00 7.9 1.8

2D

4D

45.951 0.001 301 55 33.9 6.6 1.8

3D

24.300 0.001 00 00 00 6.3 1.2

HH4-3 21.392 0.002 147 10 16.1 12.3 2.4

1D

18.147 0.002 07 44 4.9 12.3 2.3 CT4-6

2D

60.582 0.002 177 41 1.9 11.0 3.8 CT4-5

3D

93.859 0.002 229 45 35.1 7.4 3.9 HH4-1

4D

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

21.392 0.002 327 10 16.1 12.3 2.4 HH4-3

62

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

B¶ng 4.13 Ký hiÖu vµ gi¸ trÞ gãc thiÕt kÕ

'

Ký hiÖu gãc Gãc thiÕt kÕ

'' )

4D 3D 2D 4D 3D CT4-5 1D 4D HH4-1 2D 1D HH4-3 3D HH4-3

STT Gi÷a Tr¸i Ph¶i ( 0

1D 1D 1D 2D 2D 2D 3D 3D 3D 4D 4D 4D 1D 4D

97 44 4.9 31 55 33.9 58 04 26.1 58 04 26.1 31 55 33.9 92 18 58.1 31 55 33.9 58 04 26.1 130 14 24.9 122 49 43.9 31 55 33.9 122 49 43.9 31 55 33.9 130 14 24.9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Min Max CT4-6 4D 3D 1D 4D 3D 2D 1D 4D 3D 2D 1D 4D 1D

B¶ng 4.14 Ký hiÖu vµ gi¸ trÞ c¹nh thiÕt kÕ

Ký hiÖu c¹nh

C¹nh thiÕt kÕ (m) STT Cuèi §Çu

1D 4D 3D 2D 2D 3D 4D 3D 4D 4D 1D 3D

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

CT4-6 1D 1D 1D CT4-5 2D 2D HH4-1 3D HH4-3 CT4-6 HH4-1 18.147 39.000 45.951 24.300 60.582 39.000 45.951 93.859 24.300 21.392 18.147 93.859 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Min Max

63

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

4.2.3. BiÖn ph¸p thi c«ng l­íi

Do c«ng tr×nh x©y dùng trong thµnh phè nªn ®iÒu kiÖn thi c«ng chËt

hÑp. MÆt kh¸c c«ng tr×nh cã sè tÇng lín nªn em chän ph­¬ng ¸n chuyÒn to¹

®é lªn tÇng b»ng ph­¬ng ph¸p chiÕu ®øng. ThiÕt bÞ sö dông lµ m¸y chiÕu ®øng

quang häc ZL. Qu¸ tr×nh chuyÓn to¹ ®é lªn cao ®­îc thùc hiÖn gåm c¸c b­íc:

- §Æt lç chiÕu

C«ng viÖc nµy ®­îc tiÕn hµnh ngay sau khi ®¬n vÞ thi c«ng ghÐp v¸n

khu«n tr­íc khi ®æ bª t«ng sµn. §Çu tiªn kü thuËt viªn tr¾c ®Þa ph¶i ®¸nh dÊu

t­¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c vÞ trÝ lç hæng trªn mÆt sµn tÇng thi c«ng sau ®ã ng­êi

ta sÏ c¾t v¸n khu«n sµn vµ l¾p vµo ®ã c¸c hép khu«n b»ng gç cã kÝch

th­íc(2020cm). Môc ®Ých chõa c¸c lç hæng dïng cho viÖc chiÕu ®iÓm sau

khi ®æ bª t«ng mÆt sµn.

- Thùc hiÖn chiÕu ®iÓm b»ng m¸y chiÕu ZL

,

,

ViÖc chiÕu ®iÓm b»ng m¸y chiÕu ®øng ZL ®­îc thùc hiÖn nh­ ®· tr×nh

DDDD , 4 2

3

1

bµy ë ch­¬ng 3. C¸c ®iÓm cÇn chuyÓn to¹ ®é gåm:

- §o chiÒu dµi c¹nh

Sau khi chiÕu ®iÓm xong ng­êi ta tiÕn hµnh ®o chiÒu dµi tÊt c¶ c¸c c¹nh.

ViÖc ®o chiÒu dµi c¸c c¹nh ®­îc thùc hiÖn nh­ khi lËp l­íi khèng chÕ mÆt

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

b»ng x©y dùng.

64

§å ¸n tèt nghiÖp

Khoa tr¾c ®Þa

SV: NguyÔn V¨n Tïng

Líp: Tr¾c ®Þa A - K48

65