SKKN: Tích hợp các câu hỏi có liên quan đến thực tiễn đời sống nhằm tăng hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học sinh học phần “Sinh học vi sinh vật” Sinh học 10

Ủ

Ả

Ệ

Ả

Y BAN NHÂN DÂN HUY N B O LÂM TRUNG TÂM GDNNGDTX B O LÂM *********

Ữ

Ả

GI I PHÁP H U ÍCH

Ỏ

Ế

Ứ

Ằ

Ọ

Ạ

Ọ

Ầ

Ậ

Ợ Ự TÍCH H P CÁC CÂU H I CÓ LIÊN QUAN Đ N TH C Ọ Ậ Ễ Ờ Ố TI N Đ I S NG NH M TĂNG H NG THÚ H C T P Ọ CHO H C SINH TRONG D Y H C SINH H C PH N “SINH H C VI SINH V T” SINH H C 10.

ạ

ị

ệ

ủ i th c hi n: Ph m Th Th y

ườ ự Ng ứ ụ Ch c v : Giáo viên ổ T : GDTX

Ụ

M C L C

Ộ

TRANG

ứ

ng pháp nghiên c u

ề ề

ề

ậ ủ ề

Ả ơ ở

ờ

ỏ

ế

ờ ố

ự ễ

ầ ọ ề

ợ

ọ ậ

ng tích h p

ộ

ệ

ọ ọ

ẫ ẫ

ổ ứ ổ ứ

ướ ế ậ ự

t l p s liên h các n i

ng d n h c sinh h c t p theo h ng d n h c sinh cách thi

ự ễ

ẫ

ạ ộ

ọ ớ ổ ứ

ướ ướ ờ ố ướ

ả ị

ố

đ nh

ỏ

ng d n h c sinh thông qua các tình hu ng gi ế

ờ ố

ạ

ọ ự ễ ỏ

ự ễ ờ ố

ự ộ

ấ

ử ụ ề ứ

ự ễ

ờ ố

ụ

ế

ỏ

t d y:

ự ễ

ờ ố

ế

ề

ợ

ườ

ng vào bài d y

ạ ệ ế

ự ễ

ờ ố

ứ

ạ

ự ễ

ờ ố

ả

ậ

ọ

ự ễ

ỏ

ế ấ

ượ

ể

ả

ậ

ậ vi sinh v t

ờ ố ở ng ờ ố

ế

ưở

ả

ờ ố

ế

ệ ố ầ ệ ố ộ ệ ố ộ ệ ố ộ

ề

ả

ươ ng I: Chuy n hóa v t ch t và năng l ự ễ ỏ ộ ậ ả ủ ươ ng và sinh s n c a vi sinh v t ng II: Sinh tr ự ễ ộ ỏ ễ ệ ươ ng III: Virut và b nh truy n nhi m

ự

Ế

Ả

N I DUNG Ấ Ặ Ề A.Đ T V N Đ ọ 1. Lí do ch n đ tài ụ ứ 2. M c đích nghiên c u ươ 3. Ph ạ 4. Ph m vi đ tài ộ 5. N i dung đ tài Ề Ấ Ế B. GI I QUY T V N Đ : 1.C s lí lu n c a đ tài ợ 1.1 Vì sao c n tích h p các câu h i liên quan đ n th c ti n đ i s ng trong gi ọ ậ ạ d y bài h c v “Vi sinh v t” sinh h c 10 ạ ộ 1.1.1: T ch c ho t đ ng h ạ ộ 1.1. 2: T ch c ho t đ ng h dung h c v i th c ti n đ i s ng 1.1.3: T ch c ho t đ ng h ằ b ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng 2. Th c tr ng s d ng các câu h i liên quan th c ti n đ i s ng 3. N i dung v n đ ộ ố 3.1. M t s hình th c áp d ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng ế ạ trong ti ặ ớ ố 3.1.1 Đ t tình hu ng vào bài m i ứ ồ 3.1.2 L ng ghép tích h p ki n th c có liên quan đ n th c ti n đ i s ng v môi tr ế 3.1.3 Liên h ki n th c có liên quan đ n th c ti n đ i s ng trong bài d y ế ỏ 3.2. H th ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho các bài gi ng ph n “ Sinh h c vi sinh v t” Sinh h c 10 3.2.1 H th ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho các bài gi ng thu c Ch 3.2.2 H th ng b câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho các bài gi ng thu c Ch 3.2.3 H th ng b câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho các bài gi ng thu c Ch 4.T đánh giá Ậ C. K T LU N Ệ TÀI LI U THAM KH O

Ợ Ỏ Ự Ế

Ọ Ứ

Ọ Ậ Ọ Ằ Ọ Ọ Ọ Ầ Ậ Ễ Ờ Ố TÍCH H P CÁC CÂU H I CÓ LIÊN QUAN Đ N TH C TI N Đ I S NG Ạ NH M TĂNG H NG THÚ H C T P CHO H C SINH TRONG D Y H C SINH H C PH N “ SINH H C VI SINH V T” SINH H C 10

Ặ Ấ Ề A. Đ T V N Đ

ọ ề

ậ ệ

ả ể ự ấ

ố ứ ạ ớ

ớ ề ự ố ượ ươ ộ ứ ể i tăng g p đôi. Trong s phát tri n ấ ự ứ ng tri th c, ạ ỏ ự ổ ng pháp d y t y u đòi h i s đ i m i v ph

ớ ạ

ậ ạ ụ

ở ớ ậ ệ ng pháp các c p b c h c. Phong trào đ i m i ph

ộ ệ ạ ổ ọ thành m t phong trào n i tr i mà t

ộ ả ứ ở ụ ưở i làm công tác giáo d c h

ồ

ữ ế ườ ượ i đ t bao nhiêu là

ụ ế ệ ẻ ớ ủ ầ ứ ộ ầ ớ

ớ ộ ượ ắ

ệ ươ ướ ệ ả ớ ề ọ ng pháp d y h c cũng ph i có s ự ng đ i m i ph

ạ ươ ổ ọ ệ ọ

ượ ử ụ ề ả ấ

ị ớ t nhi u so v i các môn h c khác. Ngoài các ph ườ c s d ng th ế ậ ạ ả ộ

ư ủ ộ ế ắ

ọ ở ườ ả ạ ụ các tr

ế

ỏ ề ượ ấ

ư ặ

ẫ ự ế ộ nh ng th c t

ế ướ t s có xu h ữ ấ ứ ọ

ầ ộ ổ 1. Lí do ch n đ tài ọ Hi n nay, khoa h c kĩ thu t có t c đ phát tri n c c kì nhanh chóng. C ố ượ ng tri th c l kho ng 4 5 năm thì kh i l ố ọ chung đó thì Sinh h c có gia t c tăng l n nh t. S gia tăng kh i l ọ ấ ế ự ổ ọ s đ i m i khoa h c Sinh h c t ế ệ ẻ ọ h c, đào t o th h tr . ể Trên đà phát tri n đó, hi n nay ngành Giáo d c và Đào t o đang t p trung ớ ấ ổ ươ ươ vào vi c đ i m i ph ng ữ ấ ả ổ ộ ọ t c nh ng pháp d y h c đã và đang tr ự ườ ng ng m t cách tích c c. B n thân tôi cũng là ng ư ấ ộ ộ c xã h i tôn vinh là “Kĩ s tâm h n”, cũng ôm p m t trong nh ng ng ạ ướ ơ ẽ c m s góp ph n đào t o m t th h tr năng trong mình bi ộ ộ ố ạ đ ng, sáng t o, thành th c các kĩ năng s ng, đáp ng v i yêu c u m i c a xã h i ệ hi n nay. ọ ả ớ V i b môn sinh h c mà tính th c nghi m đ c g n li n v i các bài gi ng ự hàng ngày thì vi c đ nh h ề ạ khác bi ng pháp d y h c tích ằ ự ng xuyên nh : Th o lu n nhóm, Nêu v n đ ...Nh m c c đ ọ ậ nâng cao kh năng ti p thu, tính ch đ ng, sáng t o trong h c t p b môn Sinh ọ ủ ọ ự ế ộ ứ ứ ệ b môn vào các h c c a h c sinh thì vi c g n các ki n th c, ng d ng th c t ệ ả ng THPT hi n nay ít bài gi ng hàng ngày trong gi ng d y Sinh h c ọ ọ ượ ố ớ c chú tr ng, n u không nói là b quên. Đ i v i môn Sinh h c : các khái đ ứ ể ệ ượ ậ ệ ng…..nhi u khi r t trìu t ng, khó hi u, khô c ng ni m, quy lu t, các hi n t ễ ọ duy làm h c sinh khó ti p thu, d nhàm chán, đ c bi ế ợ ộ ố ẽ không t ớ ừ ấ ả ạ Xu t phát t đó và v i kinh nghi m trong gi ng d y b môn ọ ủ ọ ậ sinh h c, tôi nh n th y đ nâng cao h ng thú h c b môn Sinh h c c a h c sinh, ệ ừ ng ph thông hi n nay , ng b môn Sinh h c t ọ ệ ớ t v i các h c sinh có t ọ ng d n đ n s b môn Sinh h c. ệ ọ ộ ọ ở ườ tr ể ấ ượ đó d n nâng cao ch t l

ọ ườ ự ầ t các ph

ứ ư ố ụ ươ ễ

ằ ạ ờ ố ự

ộ ề ứ

ề ề ừ ự ễ

ằ ọ ọ ế ạ

ậ ọ ợ ọ ậ ọ

ụ

ễ

ộ ố ọ ứ ả ộ

ế ộ ụ ơ ả ọ

ứ ộ

ươ ự ế ụ ng, ng d ng th c t ụ ố ọ ậ ể ạ ọ ứ ộ

ươ ứ

ự

ấ ượ ả ủ ươ ế ề ng pháp qua phi u đi u tra, qua ch t l ọ ậ ng h c t p

ề i giáo viên ngoài phát huy t ng pháp d y h c tích c c c n khai ng ả ự ệ ượ ng, ng d ng th c ti n trong đ i s ng đ a vào bài gi ng thác thêm các hi n t ạ ủ ọ ứ ề ằ b ng nhi u hình th c khác nhau nh m phát huy tính tích c c, sáng t o c a h c ữ ọ ậ ạ sinh, t o ni m tin, ni m vui, h ng thú trong h c t p b môn. T nh ng lí do đó ỏ ờ ố ọ tôi ch n đ tài: “Tích h p các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng ầ ọ ứ nh m tăng h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c sinh h c ph n: Sinh h c vi sinh v t sinh h c 10”. ứ 2. M c đích nghiên c u ự ờ ố ỏ ệ ố ự Xây d ng h th ng m t s câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng ầ ậ ộ ế thu c ki n th c b môn sinh h c cho các bài gi ng thu c ph n “Vi sinh v t” ệ ố ậ ệ ng trình THPT ban c b n. V n d ng h th ng các hi n Sinh h c 10 trong ch ọ ọ ự ượ trong cu c s ng đã xây d ng đ d y h c Sinh h c t ằ ứ nh m giáo d c ý th c và tăng h ng thú h c t p b môn cho h c sinh. ng pháp nghiên c u 3. Ph ệ ứ Nghiên c u tài li u. ớ ệ ế t th c nghi m trên l p Qua các ti ệ ề Đi u tra hi u qu c a ph ủ ọ c a h c sinh. ạ 4. Ph m vi đ tài

ề ứ ứ ắ ế b môn đ

ự ế ộ ọ ớ ạ

ề ử ụ ọ ọ ự ơ ả ở ọ ề

ệ ề ấ ể Đ tài nghiên c u v v n đ s d ng ki n th c g n v i th c t ọ ạ ạ ướ ạ ng d y h c tích c c trong ph m vi d y h c các bài d y h c Sinh h c theo h ậ ọ ạ d y v “Sinh h c vi sinh v t” sinh h c 10 c b n Trung tâm GDNN GDTX ả huy n B o Lâm.

ộ ề 5. N i dung đ tài

ề ự ứ ộ

ề ử ụ ậ ọ ở

ọ ả ệ ặ ạ ệ ề ấ Đ tài nghiên c u v v n đ s d ng thí nghi m m t cách tích c c khi d y ọ ề các bài h c v “Sinh h c vi sinh v t” sinh h c 10 Trung tâm GDNN GDTX huy n B o Lâm trên các m t:

ề ươ ậ Lý lu n v ph ng pháp.

H th ng b câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng đ

ờ ố ự ế ễ ượ c khai thác

ệ ố ằ ọ ậ ộ ứ ọ ỏ nh m tăng h ng thú h c t p cho h c sinh.

Ả Ấ Ế Ề B. GI I QUY T V N Đ

ơ ở ậ ủ ề

ự ễ ờ ố ợ ỏ ế

ọ ề ờ ạ ọ ậ 1.C s lí lu n c a đ tài ầ 1.1 Vì sao c n tích h p các câu h i liên quan đ n th c ti n đ i s ng trong gi d y bài h c v “Vi sinh v t” sinh h c 10.

ạ ứ ươ ự ế ộ ắ ọ ớ c ph

ạ ị

ủ ứ ế ế

ượ ọ ự ễ ụ ng pháp “D y h c sinh h c g n v i th c t ự ộ ố ẽ

ủ ộ ự ự ạ

ư ọ ể ọ Đ đáp ng đ b môn” ả ướ ụ ứ ế theo h ng d y h c tích c c” thì ph i nói đ n v trí, vai trò c a các ng d ng ự ễ ượ ọ c sinh h c trong th c ti n cu c s ng hàng ngày. N u các ki n th c th c ti n đ ệ ử ụ ế ồ s d ng theo đúng m c đích s là ngu n HS khai thác, tìm tòi phát hi n ki n ứ ậ ứ th c, giúp phát huy tính tích c c, ch đ ng sáng t o, phát huy năng l c nh n th c và t ọ duy khoa h c sinh h c.

ộ ố cu c s ng là m t y u t

Ứ ạ ộ ọ ng d ng sinh h c vào th c t ữ ộ ế ố ặ ự ự ế ơ ả ệ ệ ệ ọ

ụ ạ ho t đ ng d y h c, gi ọ h c sinh h c ư đ c tr ng trong ụ ạ vai trò c b n trong vi c th c hi n các nhi m v d y ổ ng ph thông. ọ ở ườ tr

ệ Trung tâm GDNN GDTX huy n B o Lâm

ị ề ệ ướ ả ứ ọ ậ ư ộ ng ngh nghi p cho t

ỉ ề ư ọ

ả ọ ườ ọ

ể ặ

ổ ủ ọ ứ

ụ ấ ạ ộ ự ự ọ ậ c các ho t đ ng t

ố ớ ọ các em ch a có Đ i v i h c sinh ươ nhi u đ nh h ng lai nên ý th c h c t p các b môn ặ ế ch a cao, các em ch thích môn nào mình h c có k t qu cao ho c thích giáo ế ắ ạ ả t n m tâm viên nào thì thích h c môn đó. Ng i giáo viên d y sinh h c ph i bi ạ ứ ằ ọ ươ ng pháp d y h c b ng cách lý và đ c đi m l a tu i c a h c sinh, trong đó ph ự ự ễ ọ ệ ượ nhiên và trong ng, ng d ng sinh h c th c ti n trong t khai thác các hi n t ớ ọ ấ ầ ể ờ ố đ i s ng hàng ngày đ các em th y môn sinh h c r t g n gũi v i các em. Giáo ữ ọ ượ ứ ả ổ viên ph i t l c h c t p cho h c sinh theo nh ng ch c đ ậ ơ ở c s lí lu n sau:

ổ ứ ạ ộ ướ ẫ ọ ọ ậ ướ ợ ng d n h c sinh h c t p theo h ng tích h p

1.1.1: T ch c ho t đ ng h

ọ ậ ổ ủ

ươ ượ ự ng trình đào t o cũng đ

ớ ố ậ ệ ữ

ọ ự ờ ọ

ấ ệ ữ i ta c g ng trình bày cho h c sinh th y m i quan h h u c

ủ ố ữ ườ ự

ọ ạ ế ứ ọ ọ ớ ậ ọ

ọ ự ề ọ ư lĩnh v c nào: Sinh h c t

ế ế ứ ậ ề

ề

ầ ọ ữ ứ

ủ ộ ỏ ướ ờ ả ờ i, đ ng th i th y đ

ệ ữ

ướ ạ i thích hi n t ng:

ệ ượ ế ợ ướ

ọ ớ ơ ị

ả ộ ố c m t s sông T i sao n ế ớ c ao k t h p v i Fe đ t o thành FeS k t ng k khí nh bùn xác 2 ấ ữ ơ ắ ố ể ậ ấ

4 ế ợ 2S, khí này k t h p

ể ạ ư ườ ồ ừ i ch t h u c b t ngu n t ậ ạ ấ c g i là hô h p sunphat. Quá trình hô h p này t o ra khí H

ướ ạ c ao có màu đen.

ự ớ ự V i s bùng n c a các thành t u khoa h c trong các lĩnh v c: V t lí, Sinh ả ạ ọ ọ c phân chia thành các m ng h c, Hóa h c…nên ch ế ớ ứ ươ ế ki n th c t t khó nh . Xu ng đ i tách r i, cô l p v i nh ng khái ni m chi ti ạ ọ ệ ướ ng hi n nay trong d y h c sinh h c nói riêng và trong các lĩnh v c khoa h c h ố ắ ơ nói chung, ng ữ ủ c a các lĩnh v c không nh ng c a sinh h c v i nhau mà còn gi a các ngành khoa ọ ấ ọ h c khác nhau nh : sinh h c, toán h c, v t lí,…Khi d y ki n th c sinh h c b t ề ậ ọ ế ể ừ bào, sinh h c vi sinh v t, di truy n h c …đ u k t ặ ệ ượ ọ liên quan đ n ki n th c v t lí, hóa h c hay nhi u hi n t ng thiên nhiên, ho c ứ ọ ủ ế ế bào: gluxit, lipit, protein,…đ u liên quan ki n th c thành ph n hóa h c c a t ở ộ ử ụ ế ế ng tích đ n ki n th c hóa h c, nên khi s d ng nh ng câu h i m r ng theo h ượ ự ấ ồ ọ ợ ẽ h p s làm cho h c sinh ch đ ng tìm tòi câu tr l c s ọ ớ liên h gi a các môn h c v i nhau. Ví d :ụ khi h c hóa h c ta gi ả ọ ọ ồ 2S trong n h có màu den đó là do H ẽ ể ủ t a, Thì v i sinh h c các em s hi u rõ h n trong các môi tr ậ ồ ộ ố trong các ao, sông, h m t s vi sinh v t phân gi ế ự ậ th c v t, v n chuy n Ion và electron đ n ch t nh n electron cu i cùng là SO ấ ượ ọ đ ớ v i Fe có trong ao t o ra Fes làm n

ợ ườ ể ạ i giáo viên ph i bi

ấ ế ươ ề

ẫ ả ề ọ ứ ễ ể ả ư ấ ủ ọ ọ ự ự

ậ ọ ộ

ươ ạ ọ ả ế Tuy nhiên đ d y theo cách tích h p nh trên, ng t ch n ữ ấ ạ ể ả nh ng v n đ quan tr ng, m u chót nh t c a ch ng trình đ gi ng d y còn ầ ọ ướ ặ ph n ki n th c d hi u nên h ng d n h c sinh v nhà đ c SGK ho c các tài ễ ệ ượ ệ ng th c ti n phù li u tham kh o. Ngoài ra giáo viên ph i ch n l a các hi n t ể ợ h p v i n i dung bài m i tăng h ng thú, say mê h c t p, tìm hi u b môn. ợ ử ụ t ph

ự ụ ọ

ế ợ ố ự ễ ượ ệ ộ

ệ ứ ứ ự

ườ ụ ướ ẩ ọ ng pháp d y h c tích h p s d ng các ủ ộ ng, ng d ng th c ti n, ngoài giúp h c sinh ch đ ng, tích c c say mê ư ả ng, ế i thông qua các ki n th c th c ti n đó. ạ c ta đang đ y m nh trong các năm ườ c các n i dung khác nhau nh : b o v môi tr ễ ỏ ng đi mà ngành giáo d c n

ứ ớ ớ ộ ườ ế i giáo viên k t h p t N u ng ứ ệ ượ hi n t ồ ọ ậ h c t p còn l ng ghép đ ả chăm sóc và b o v s c kh e con ng ướ Đây cũng là h ầ g n đây.

ướ ạ ộ ổ ứ ế ậ ự ọ ệ ng d n h c sinh cách thi t l p s liên h các

ọ ớ ự ễ ờ ố ễ ứ ế ạ ọ

ướ ế

ị ờ ố ứ ọ ứ ự ễ ể ớ ẫ 1.1. 2: T ch c ho t đ ng h ộ n i dung h c v i th c ti n đ i s ng. ơ ớ ấ H c sinh th y h ng thú và d ghi nh bài h n n u trong quá trình d y và ệ ự ế ữ ọ ng liên h th c t h c giáo viên luôn có đ nh h gi a các ki n th c sách giáo ế ề ấ khoa v i th c ti n đ i s ng hàng ngày. R t nhi u ki n th c sinh h c có th liên

ệ ượ

ư ả ượ nhiên xung quanh chúng ta. i b o qu n đ

ố ư ả c lâu? ẩ

ưở Khi mu i d a cà, axitlactic do vi khu n lactic ti ủ ế ặ ệ ậ ng c a các vi sinh v t khác, đ c bi ớ ồ t ra cùng v i n ng ậ t là vi sinh v t

ạ i thích: ố ố ự ệ ượ ớ ng t c v i các hi n t h đ Ví d :ụ T i sao d a cà mu i l ố ạ ả Gi ộ đ mu i cao kìm hãm sinh tr ả gây th i rau qu .

ẫ ố ọ ả ng d n h c sinh thông qua các tình hu ng gi

ế ạ ộ ỏ ự ễ ờ ố ổ ứ ằ

ọ ộ ẽ

ể ạ ỉ ề

ứ ể ả ạ ọ ồ ố ả ị

ươ

ổ ừ ừ ả ượ ể ng tho i mái đ các em trao đ i t c môi tr

ưở ưở Ả ọ ọ

ế hóa h c đ n sinh tr ả ố

ế ố ố ố ẽ ằ ậ ườ i ta có th b o qu n b ng cách p mu i? HS s nhanh chóng tr l

ướ ủ ể ậ ố

ế ả ậ ả ế ự i có kh năng c ch vi sinh v t thì h c sinh không d

ượ ế ấ ấ ị ọ ướ c trong t

ỏ i thích đ ẩ ự ẩ

c: Mu i làm tăng cao áp su t th m th u, rút n ế bào đó ch t. ọ ọ ậ

ố ẽ ả ờ ứ ơ ướ 1.1.3: T ch c ho t đ ng h ị đ nh b ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng. ọ ế ạ ụ Trong quá trình d y h c n u ta ch áp d ng m t ki u d y thì h c sinh s nhàm ụ ươ ng pháp d y h c l ng ghép vào nhau, chán. Giáo viên có th áp d ng nhi u ph ạ ằ ư trong đó hình th c gi ng d y b ng cách đ a ra các tình hu ng gi đ nh kèm vào ạ ủ ộ ậ ể ọ ng pháp d y đ h c sinh tranh lu n v a phát huy tính ch đ ng, sáng các ph ủ ườ ừ ạ ọ ạ t o c a h c sinh v a t o đ đó ọ ơ ọ giúp h c sinh thêm yêu thích môn h c h n. Ví d :ụ Khi h c bài: nh h ủ ủ ng c a ng c a các y u t ọ ị ả ể ư vi sinh v t sinh h c 10, GV có th đ a ra tình hu ng: Vì sao mu n b o qu n th t ể ả ả ờ i cá ng ứ đó là do mu i đã c ch s phát tri n c a vi sinh v t trong th t, cá. Tuy nhiên ễ ế ứ ố ạ n u h i vì sao mu i l ẩ ố ả bào vi gi ế ỏ khu n là tác nhân gây h ng th c ph m và làm t ư ậ ẽ ố Tình hu ng mang tính thách đ nh v y s kích thích h c sinh h c t p và thi ớ ế i. Các em s nh ki n th c lâu h n. đua nhau tìm câu tr l

ự ứ ắ ớ ự ễ ờ ố ử ụ ế ạ

ậ ở ạ 2. Th c tr ng s d ng ki n th c g n v i th c ti n đ i s ng trong bài d y ề v “Vi sinh v t” các trung tâm GDTX

ọ ệ ở ướ n

ồ ọ ủ ổ ớ ươ ng trình Sinh h c trung h c ph thông ộ

ọ ọ ọ ề ỗ c th

ơ ể ệ ầ ề ượ ầ ế

ứ ằ ậ ứ ớ ố ượ ng ki n th c đ s

ẽ

ệ ế ư ậ ả ứ ủ ế

ứ ế ở ệ

ả ề ơ ả ỉ

ự ế ư ữ ả ợ ễ Ch c ta hi n nay (th hi n thông qua n i dung sách giáo khoa c a các l p 10, 11 và 12) bao g m nhi u ph n khác ế ư ể nhau nh : Di truy n h c, t bào h c, sinh h c vi sinh v t … M i ph n đ ị ế ứ ằ ậ ề ươ ng ng v i các cách ti p c n hi n b ng nhi u đ n v ki n th c khác nhau, t ữ ồ ộ ế ớ ưở ứ ộ ki n th c khác nhau. Nh ng t ng r ng, v i m t kh i l ự ế ộ ố ủ cu c s ng c a các em s vô cùng phong phú, các em hoàn toàn nh v y, th c t ứ ủ ệ ậ ụ ế ủ ượ c ki n th c c a mình, vi c v n d ng ki n th c c a các có kh năng làm ch đ ệ ữ ủ ờ ố i thích nh ng hi n em trong đ i s ng th c t chính gia đình c a mình, vi c gi ư ượ ng x y ra hàng ngày xung quanh các em ch là “v n đ đ n gi n” ... Nh ng t ề đi u đó đã không di n ra trên th c t ấ nh nh ng gì chúng ta mong đ i.

ọ ọ ươ

ậ ế ề ế ỡ ề

ầ ọ ng trình sinh h c 10, nhi u h c sinh còn ng ngàng khi t quy trình làm th nào, th m chí nhi u em còn ụ t c thành ph n và tác d ng c a nó.

ủ ử ế ả ế , sinh h c t

ầ ể ọ ế ủ ọ bào, sinh h c vi sinh v t, ề ấ

ị

ủ ạ ng c a vi sinh v t, c u trúc các lo i virut, b nh truy n nhi m... Th

ấ ữ ư ễ ụ ấ ạ ề ụ ứ ệ ộ ố

ậ ệ v phân gi

ượ ả ọ ể ả c nh ng hi n t

ạ ự ự ữ ể ề ớ ờ ố

ỉ ư ừ

ậ ố ườ i khác mà không lây sang v t nuôi?...

ọ ế ề ứ ra ph i là m t trong các c s t

ậ ễ ự ư ẫ

ố ớ ậ ẽ ư ạ ộ ầ

ặ ố ớ ậ ọ

ự ươ ẫ ư ế ộ ộ ậ ắ ng t

ộ ắ ẳ ệ ộ

ậ

ố ể ả ở ả

ế ộ ể ố ữ

ứ ộ ố ỗ ọ ủ

ệ ở ộ ố ị ớ m t s đ a trung

ề ư ậ ề ậ ị

ữ ồ

ư ọ ầ ở ớ ự ơ ả ủ ấ ữ ữ ấ ử ộ ộ ướ d

ả ủ ươ ự ế i c a ch

ớ ờ

ộ ế ọ ứ ờ ấ

ế ệ ủ ớ t ki m” nh t: 2 phút đ n đ nh l p, 5 phút đ ki m tra bài cũ (ch

ị ể ổ ứ ấ ơ ả ớ ấ ế ự ố

ắ ạ ứ ữ ế ữ i nh ng ki n th c chính vào cu i ti ể ủ ờ t h c) thì th i gian còn l

ầ ậ

ứ ủ ề ứ ươ ế ả ố

ế ớ ộ ứ ế ọ ọ Sau khi h c xong ch ữ ăn s a chua, các em không bi ư ch a bi ậ ở ọ ứ ề ớ V i ki n th c v sinh h c phân t ả ộ ớ m t cách đ y đ và chính xác v C u trúc axit trên l p các em có th mô t ấ ệ ữ ấ nucleotit, c u trúc protein, c u trúc virut, nêu đúng nh ng đ nh nghĩa, khái ni m ế ậ ưở ề v sinh tr ư ỏ ạ ớ nh ng, v i nh ng câu h i đ i lo i nh : “L y thêm m t s thí d ng d ng trong ự ế ề i vi sinh v t, b nh do virut...”, cũng th c s làm cho các em th c t ầ ệ ượ ng r n i thích đ lúng túng. Nhi u h c sinh còn không th gi ướ ố ư ướ ế ầ c tr g n gũi v i đ i s ng: T i sao khi mu i d a, cà n u không đ ráo n c khi ườ ạ ễ ị ổ mu i thì d a d b n i váng? hay t i này sang ng i sao virut HIV ch lây t ng ộ ả ơ ở ố Các ki n th c sinh h c v vi sinh v t l t ườ ề ụ ấ ể nh t đ các em v n d ng vào th c ti n, nh ng đi u đó d ng nh v n còn “xa ấ ộ ờ t th y trong thành ph n có v i” đ i v i các em. Quan sát bao bì m t lo i b t gi ề ạ ứ ẳ ch a enzim, ch c h n v n còn là m t “đi u l ” đ i v i m t b ph n h c sinh ứ ề ệ ế ệ nh th , ch c h n ki n th c v các quy lu t, các khái ni m hi n nay! T ệ ỉ ẽ ẫ ổ ố ớ ọ v n ch là n i dung các khái ni m, đ i v i h c sinh ph thông hi n nay có l ữ ộ ằ cách gi i các bài t p, ... chúng còn “n m yên” m t cách khiêm t n trên nh ng ộ ẫ trang v , chúng tôi có c m giác v n còn thi u m t cái gì đó đ có th “đánh ở ậ th c” chúng d y, làm cho chúng tr thành m t trong nh ng hành trang t t trong cu c s ng c a m i h c sinh. ồ ổ ấ Tôi cũng đã trao đ i v n đ này v i nhi u đ ng nghi p tâm khác, h u nh h cũng có nh n đ nh nh v y. ạ Trăn tr v i th c tr ng đáng bu n trên, tôi đã th đi tìm đâu là nh ng nguyên ứ ề i nh ng hình th c nhân c b n c a v n đ và nh ng nguyên nhân y b c l nào? ầ ả ể ơ ả Theo tôi, nguyên nhân c b n và là nguyên nhân khách quan đ u tiên ph i k ầ ớ ứ ộ ế ng trình. N i dung ki n th c trong ph n l n các bài đ n, là s quá t ủ ự ỗ ế ọ ị ọ ề t h c. Th c h c là quá nhi u, không thích ng v i th i gian quy đ nh c a m i ti ỉ ử ụ ế ạ ế ả t h c, n u ch s d ng gi ng d y cho th y, v i th i gian 45 phút c a m t ti t ủ ể ể ộ m t cách “ti ế ấ ể y u là ki m tra nh ng ki n th c r t c b n), 3 phút đ c ng c bài (th c ch t ố ế ọ ỉ ủ ể ạ i ch đ đ nh c l ạ ộ ỉ ch là 35 phút dành cho th y và trò ti n hành các ho t đ ng nh n th c c a bài ệ ờ ọ h c. Trong kho ng th i gian này, v i n i dung ki n th c t ng đ i nhi u, vi c ể ượ c ki n th c bài h c thôi cũng đã là khó khăn, giáo viên làm cho h c sinh hi u đ

ủ ờ

ừ ỉ ướ ớ c v i ệ t kê đ i s ng, ho c n u có liên h đ ọ c thì cũng ch d

ự ế ờ ố ọ ủ

ọ ứ ặ ự ậ ứ

ọ ế ứ ể ế ệ ượ ả ệ ề ở nhi u tr

ữ ế ẫ ề ố ế ng v n còn ti n hành theo l ấ

ổ ườ

ạ ạ ữ ư c cho h nh ng đi u ki n t

ượ ế

ệ ự ế ọ ử ụ ự ọ ọ ng pháp d y h c, không t o đ ứ ạ ọ ự ư ầ

ố ẫ ạ làm, t ạ , dã ngo i ...) và do đó l i “d y chay” v n là cách d y h c ng tr

ớ ỗ ộ ứ ủ

ẩ ề ủ ấ ệ ứ ự

ộ ạ ế ệ ả ư

ướ ọ ứ ủ ọ

ọ ậ ộ ạ ộ ệ ụ ế ậ

ả ừ ế ệ ị

ự ụ ộ ề ế ự ế ỏ

ề ổ ế ế ươ i d ng băng đĩa hình, thi u các tài li u lí lu n v đ i m i ph

ệ ệ ậ ề ườ ề ở ng

ố ủ ự ả

ộ ắ ớ không th không nh c t ề nhi u tr ể ổ ng ph thông

ữ ứ ộ ỏ

ế ễ ự ế ở ộ ộ

ứ ể ả ự ạ

ọ ộ ề ệ ơ ộ ả ố

ữ

ố ượ ủ ế ọ ầ ấ ng h c sinh theo kh i B r t ít, ch y u các em h c đ

ư ế ư ạ

ộ ố ả ỉ

ự ệ ể ả

ự ế ộ ọ ậ ứ ằ ọ

ộ ấ

ự ễ ứ ụ ỏ ế

ế ạ ộ ượ ệ ế ứ không còn đ th i gian đ liên h ki n th c mà h c sinh v a lĩnh h i đ ứ ệ ượ th c t i hình th c li tên g i c a các s v t, hi n t ng mà thôi. ạ Nguyên nhân th hai là vi c gi ng d y ki n th c cho h c sinh nói chung và ườ i “thông ki n th c sinh h c nói riêng ế ị ấ ị ệ ơ ở ậ báo tái hi n”. Do nh ng khó khăn nh t đ nh v kinh phí, c s v t ch t, thi t b ổ ượ ề c giáo viên đ i ng trung h c ph thông đã ch a khuy n khích đ mà nhi u tr ệ ố ể ề ớ ươ t đ có m i ph ể ử ụ ọ ạ ệ ươ ng ti n d y h c th s d ng các hình th c d y h c tiên ti n (s d ng các ph ằ ế ọ ả ư t h c b ng bài s u t m, máy tính, th c hi n các ti nh tranh nh t ả ự ị ở ọ ạ ệ ử gi ng đi n t ề nhi u trung tâm hi n nay. ề ề Nguyên nhân th ba thu c v ch quan c a m i giáo viên đ ng l p, nhi u ị ố ư t nh t cho bài gi ng, giáo án còn thiên v cung giáo viên ch a có s chu n b t ứ ử ầ ấ c p ki n th c giáo khoa m t cách thu n túy, ch a coi tr ng vi c so n và s ề ả ụ ng tích c c hóa ho t đ ng nh n th c c a h c sinh, đi u d ng bài gi ng theo h ứ này làm cho h c sinh khá th đ ng trong vi c lĩnh h i và v n d ng ki n th c. ươ ậ ằ thi u các tài li u liên Cũng ph i th a nh n r ng, nhi u đ a ph ng hi n nay còn ươ ế ng ti n nghe nhìn, thi u các thông tin quan đ n câu h i th c t , thi u các ph ạ ướ ạ ớ ệ d ng pháp d y ấ ọ vùng nông thôn và mi n núi. Đi u đó gây không ít khó h c, nh t là các tr khăn cho giáo viên khi xây d ng bài gi ng theo ý mu n c a mình. ệ ể ứ ư i là cách ki m tra đánh giá hi n Nguyên nhân th t ủ ế ậ ườ ở ể ch y u t p nay. N i dung các bài thi và ki m tra ụ ậ ư trung vào n i dung ki n th c mà ch a có nh ng câu h i mang tính v n d ng ộ ki n th c vào th c ti n, đây chính là m t “khe h ” khá r ng, m t nguyên nhân ặ i thích cho th c tr ng nêu trên. M t khác h c sinh GDTX hi n nay khá rõ đ gi ệ ế ọ ậ ộ h c t p mang tính ép bu c, đ i phó. Do xu th xã h i v kh năng c h i vi c Trung tâm GDNN GDTX huy nệ ư ườ ở ng nh ng vùng thu n nông nh tr làm nên ọ ể ố ả chúng tôi s l B o Lâm ệ ậ ố t nghi p đ u t ộ ấ ự ề ế ả i quy t th c tr ng trên nh th nào? đó là m t v n đ khó. Nh đã nêu Gi ơ ẻ ữ ằ ư i pháp mang tính đ n l , mong r ng nh ng trên, Tôi ch xin đ a ra m t s gi ạ ề ượ ả c ít nhi u th c tr ng gi i pháp này có th giúp ích cho chúng ta c i thi n đ trên, nh m giúp h c sinh h ng thú h c t p thông qua th c t b môn. ề 3. N i dung v n đ : ờ ộ ố 3.1. M t s hình th c áp d ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i ố s ng trong ti t d y:

ờ ự ặ ế ạ t d y có gây s chú ý c a h c sinh hay không nh vào ng

ọ ặ ấ ề ở ầ ớ ủ ọ ầ

ộ ự ễ

ố ả ườ ướ ẫ i h ng d n ệ ế ặ ế t đ t t quan tr ng, n u ta bi ả ị ọ ầ đ nh yêu c u h c sinh cùng ủ ọ ượ ự c s chú ý c a h c sinh trong ặ ố ố ọ ẽ i thích qua bài h c s cu ng hút đ

ủ ế ố ả ưở nh h

ề ấ

ưở ế ng đ n sinh tr ả ệ ượ ớ ệ ặ ng gì x y ra khi chúng ta đ ệ i b nh vi n ho c các c ậ ng c a vi sinh v t, ể ơ

ế ng? Khi t ộ , em th y có gì đ c tr ng mà nh ng n i công c ng khác không có?.....

ọ ữ ẽ ườ ặ ư ơ ể ả ờ i: th c ăn s ôi thiu, có mùi hôi

ư ử ệ

ứ ặ ậ ặ ẫ ể ề ố t ho c b c ch sinh tr ng t

ấ ị

ưở i sinh tr ưở ưở ế ườ ế ưở ớ ng t ế ố ả nh h ạ ấ ng s ng r t đa d ng và phong phú, ệ ữ ng trong nh ng đi u ki n ậ ủ ng c a vi sinh v t? ủ ưở ng c a vi ng đ n sinh tr

ố 3.1.1 Đ t tình hu ng vào bài m i. Ti (giáo viên) r t nhi u. Trong đó ph n m đ u đ c bi ộ ra m t tình hu ng th c,ti n ho c m t tình hu ng gi ể tìm hi u, gi ế ạ t d y. ti ạ Ví d :ụ Khi d y bài 27: Các y u t ặ ườ ng đ t ra v n đ : Theo các em, hi n t tôi th ươ ố ứ i s ng quá lâu bên ngoài môi tr th c ăn t ấ ở s y t Khi đó h c sinh có th tr l ở ệ b nh vi n có mùi kh trùng đ c tr ng… Sau đó tôi d n vào bài: Vi sinh v t có môi tr ị ứ ố ưở chúng có th sinh tr ả ế ố ữ ậ nh t đ nh. V y nh ng y u t nào nh h ể Chúng ta cùng tìm hi u bài 27: Các y u t sinh v tậ

ế ế ứ ờ ố ự ễ ề

ợ ng vào bài d y.

ấ ề ướ ườ

c con ng ườ c, không khí, đ t,...đang đ ằ

ồ ả ủ ụ ủ ượ ng th ị ồ ườ ấ ề ư ướ

ạ

ễ ế ữ ủ ườ ệ

ộ ấ

ủ ụ ậ ọ

ệ ả

ệ ươ ứ ừ ủ ạ ị

ọ ụ ể ự ớ

ưở ưở ủ

ướ

ệ ặ

ầ ng cho c th và g n gũi v i các em. ế ố ả nh h ể ng d n h c sinh tìm hi u xong các y u t ụ ả ề ố

ườ v sinh môi tr ơ ư ử ệ ọ ố 3.1.2 L ng ghép tích h p ki n th c có liên quan đ n th c ti n đ i s ng v ạ môi tr ắ ế ườ i nh c đ n ng: n V n đ môi tr ấ ặ ộ ố ệ ượ ấ r t nhi u. Trong cu c s ng h ng ngày các hi n t ng xuyên b t g p ồ ộ c th i c a m t ao cá, chu ng heo, chu ng v t...; khói b i c a các nhà nh : n ồ máy xay cà phê, nhà máy chè, bô xit, các cánh đ ng sau thu ho ch,... có liên quan ế ạ ờ ế ấ t hi n nay không. Giáo viên d y ng c a th i ti gì đ n nh ng di n bi n b t th ả ầ ả ệ ượ ể ồ ọ ng đó vào ph n s n xu t các s n h c b môn sinh có th l ng ghép các hi n t ộ ố ứ ự ệ ẩ ph m sinh h c , hay ng d ng c a m t s vi sinh v t... Ngoài vi c gây s chú ý ủ ọ ườ ụ ế ạ ng c a h c sinh trong ti t d y còn giáo d c ý th c, trách nhi m b o v môi tr ệ ấ ừ ng mà ta l y các hi n cho t ng h c sinh. Tùy vào th c tr ng c a t ng đ a ph ượ t Ví d : ụ Cũng trong bài 27: Các y u t ọ ậ ẫ v t. sau khi h ủ ể ồ c a VSV, tôi có th l ng ghép giáo d c b o v môi tr ố ượ ộ ưở ng nhanh, s l đ sinh tr ơ ể ế ệ ng s ng xung quanh, th t v sinh c th , gi chúng ta bi ẹ xuyên d n d p v sinh nhà c a, khu dân c , kh i thông c ng rãnh thoát n ế ng đ n sinh tr ng c a vi sinh ế ố ứ ưở ế ng c ch sinh tr ườ ố ng: M c dù VSV có t c ỗ ộ ế ng nhi u. Ttuy nhiên n u trong cu c s ng m i ườ ố ữ ệ ng ướ c…

ầ ứ ế ự

ưở

ượ ượ ể c l ậ ng c a vi sinh v t, làm môi tr ứ

ọ ọ ề ậ ạ ố ng s ng s ch h n. ự ễ ờ ố ụ ứ

ẽ ể

ượ ụ ư

ủ ộ ự c m t s ng d ng th c ti n s lôi cu n đ ử ụ ớ ơ ố ệ ượ

ọ ủ ọ ễ ự ề ấ ả

ư ế ề

ế ả ể ng. Do đó giáo viên ph i bi

ỏ ơ

ra tìm tòi h n chúng ta có th khích l ủ ộ ế ự ể ẽ ượ ướ ấ ơ ạ ẽ ả ng vi sinh v t gây h i, góp ph n c ch s thì chúng ta s gi m thi u đ ườ ủ ơ sinh tr ế ệ ế ạ 3.1.3 Liên h ki n th c có liên quan đ n th c ti n đ i s ng trong bài d y. ộ ố ự ễ ấ ấ Khi h c xong v n đ gì h c sinh th y có ng d ng th c ti n cho cu c s ng ể ể ơ ư duy đ tìm hi u, đ nh h n. Do đó thì các em s chú ý h n, tìm tòi, ch đ ng t ượ ễ ẽ ỗ ộ ố ứ c m i bài h c giáo viên đ a ra đ ự ầ ng sinh s chú ý c a h c sinh. Giáo viên cũng c n chú ý khi s d ng các hi n t ở ọ ấ ộ ộ h c th c ti n nên khéo léo trong gi i thích v n đ , vì c p đ b môn sinh ễ ệ ủ ự ệ THPT nhi u khi ch a tìm hi u sâu quá trình di n bi n c a s vi c hay hi n ọ ợ ả ọ ượ i thích cho phù h p, n u h c t l a ch n cách gi t ệ ở ụ sinh t , m ra h ng giáo d c vai trò quan ể ở ọ các c p cao h n. tr ng c a b môn mà các em s đ c tìm hi u

ờ ố ế

ệ ố ả ỏ ọ ầ ậ ự ễ 3.2. H th ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho các ọ bài gi ng ph n “ Sinh h c vi sinh v t” Sinh h c 10.

ờ ố ế

ệ ố ả ự ễ ấ ượ ộ ậ ỏ ươ ng I: Chuy n hóa v t ch t và năng l ng

3.2.1 H th ng các câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho ở ể các bài gi ng thu c Ch vi sinh v tậ

ắ ầ ạ ườ ồ ẩ ử i ta ng i

ặ ướ ồ ị ấ ữ ơ

: Khi n ể

ề ụ ậ

ủ ả ứ

ồ ướ ạ ướ ằ ộ i d ng m t cân b ng đ ng. Nh c sông, h d

ệ ộ ủ t đ cao), NH

ướ ị ư ộ ứ ả ứ 3 sinh ra do các ph n ng phân h y urê ch a c mà b tách ra bay vào không khí làm cho

ị

ệ ượ ồ

ồ ng th ể ấ ụ ể ấ Câu 1: T i sao khi đi g n các sông, h b n vào ngày n ng nóng, ng ấ th y mùi khai ? ở ễ ả ạ c sông, h b ô nhi m n ng b i các ch t h u c giàu đ m Gi i thích ả ữ ơ ữ ơ ấ ữ ượ ư ướ ng urê trong các ch t h u nh n c ti u, phân h u c , rác th i h u c … thì l ị ủ ủ ướ ơ c này sinh ra nhi u. D i tác d ng c a men ureaza c a các vi sinh v t, urê b ế phân h y ti p thành CO 2 và amoniac NH3 theo ph n ng: (NH2)2CO + H2O CO2 + 2NH3 NH3 sinh ra hòa tan trong n ờ ắ ậ v y khi tr i n ng (nhi ướ ẽ trong n c s không hòa tan vào n không khí xung quanh sông, h có mùi khai khó ch u. ặ Áp d ngụ : Đây là hi n t ườ ng g p quanh h , ao, nh t là vào mùa khô, ề ể ấ ắ n ng nóng. Giáo viên có th nêu v n đ đ chuy n sang m c “Hô h p và lên

ọ men” bài 22 sinh h c 10 CB.

ộ ồ ớ ạ ữ

ậ ướ c?

ẩ ả

ả ậ ệ ử ả ả ủ ế ị ủ ẩ ấ Vi khu n ph n nitrat hóa có kh năng dùng nitrat ch y u làm ch t 2, . Tùy theo loài vi khu n mà s n ph m c a kh nitrat d hóa là N

ử ấ ữ ề ồ c. Quá trình

ư ả ả ị

ậ ướ ớ

ẩ ấ ấ ị ộ ấ ể ấ ế ấ ữ ử ụ

ồ ẩ ị ử ụ ị ồ

ặ ấ ở Bài

ưỡ ượ ể ấ ậ Câu 2: Vì sao không nên bón Phân đ m cùng v i phân chu ng trên nh ng ru ng lúa ng p n Gi i thích: nh n đi n t ụ ượ N2O hay NO, đây đ u là nh ng ch t mà cây tr ng không h p th đ ạ ạ ph n nitrat hóa x y ra m nh khi đ t b k khí nh khi dùng phân đ m (nitrat) c, phân nitrat dùng bón cho cùng v i phân chu ng trên nh ng ru ng lúa ng p n lúa b nhóm vi khu n này s d ng r t nhanh, nitrat có th m t h t r t nhanh mà cây tr ng không k p s d ng. ỏ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ vào bài 22: Dinh d ể ặ ậ ng, chuy n hóa v t ch t và năng l ề vi sinh v t. ầ ở ng

ứ ố ư i ta đã áp d ng hình th c lên men nào trong mu i d a, cà? Làm th ế

ụ c d a, cà ngon?

ứ ẩ

ề ấ

ố ố

ệ ủ ư ả

ượ c. ặ ấ ề ầ

ệ ự ế ấ ở ả ậ ườ Câu 3: Ng ố ượ ư ể nào đ mu i đ ự ố ư ả nhiên, do vi khu n lactic. : Mu i d a, cà là hình th c lên men lactic t i thích Gi ố ư ố ẩ ừ ầ ả ạ đ u vi khu n lactic l n át Mu n mu i d a, cà ngon ph i t o đi u ki n ngay t ề ượ ư ả ẩ ượ c vi khu n gây th i. Do đó ph i cho đ mu i, nh ng không đ đ c quá nhi u ẩ ế ẻ ứ vì s c ch ngay c vi khu n lactic làm d a không chua đ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ vào bài ho c ặ ể ặ quá trình phân gi liên h th c t ỏ i các ch t vi sinh v t.

ở ặ

ế ả ượ ở

ạ ả ố ấ ế u vang ho c sâmpanh đã m thì ph i u ng h t? ể : Đã m ph i u ng h t vì đ đén hôm sau d b chua, r ượ ả ố ễ ị ế

ữ ế ể ẩ ị

ướ ộ c làm r

ượ ể ặ ệ ự ế ầ trong bài

ự ạ Câu 4: T i sao r ạ ượ u nh t đi do i thích Gi ở ệ ự ị axetic b ôxi t o ra gi m. Đây là quá trình oxi hóa hi u khí đ c th c hi n b i nhóm vi khu n axetic thu c chi Acetobacter. N u đ lâu n a thì axit axetic b ôxi ạ hóa thành CO2 và n u nh t đi. Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t ỏ th c hành lên men Etilic.

ị ả ữ ư ả ể ế ườ ng có

ề ườ ả ả ở : Vì trong d ch qu có nhi u đ

ấ ng, n m men ể ẩ ỏ ườ trên v xâm nh p vào ượ u, ậ ng thành r

ả ị ọ ạ Câu 5: T i sao nh ng qu có v ng t nh v i, nhãn đ 3 đ n 4 ngày th mùi chua? i thích Gi và quá trình lên men di n ra. Sau đó các vi khu n chuy n hóa d ừ ượ r t ị ễ ế u thành axit khi n qu b chua.

ặ ấ ể ặ ề ầ

ự Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ vào bài th c ỏ hành lên men Etilic.

ố ạ i chua, ăn ngon và gi

ứ ả ư ố ư ạ i thích

ẩ ế ự ố ứ ị

ẩ c lâu.

ề ầ

ố ể ặ ọ ủ ặ ấ ấ ươ ứ ể ậ ng và bài h c c a ph n chuy n hóa v t ch t và năng l ế ớ ạ i h n ki n ở ượ vi ng

ữ ượ c lâu? đ Câu 6: T i sao d a mu i l ự : Mu i d a, cà là hình th c lên men lactic t nhiên, do vi khu n lactic. Gi ẩ ị ủ ị V chua là v c a axit lactic. Do vi khu n lactic và dung d ch mu i c ch s phát ữ ượ ể ủ tri n c a các vi khu n gây th i nên gi đ Áp d ng:ụ Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ , gi ỏ ầ th c vào ch sinh v t.ậ

Ở ặ ả ả Thanh Hóa có đ c s n nem chua, ăn nem chua có đ m b o s ch hay

ằ ị ố ả ạ ấ

ả ự

i thích ế ả ẩ

ệ ự ế ể ặ ầ ỏ trong bài

ự Câu 7: không vì nem chua làm b ng th t s ng hoàn toàn mà không qua đun n u. ả : Làm nem chua d a trên nguyên lí lên men lactic đ m b o an toàn, Gi ố ệ nhung n u trong quá trình làm không v sinh đúng thì các vi khu n lên men th i ạ ộ ho t đ ng. Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t th c hành lên men láctic.

ự ễ ờ ố ộ ế

ươ ưở ộ ệ ố 3.2.2 H th ng b câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho ả các bài gi ng thu c Ch ậ ả ủ ng và sinh s n c a vi sinh v t ỏ ng II: Sinh tr

ấ ườ c), pha lũy th a có x y ra không?

ướ nhiên (đ t, n ề ừ ậ ượ ổ ệ ị i thích

ự ng t ừ ả ườ ự ậ ộ

ng t ổ ấ ầ

ự ạ ủ ế ả ầ c n đ nh vì đ y : Pha lũy th a x y ra trong đi u ki n vi sinh v t đ ề ị nhiên, vi sinh v t ph i ch u tác đ ng v i đi u ưỡ ng không đ , s thay ưở ng

ng t

ỏ ừ m c “Sinh

ườ ể ặ ậ ưở ủ ể ầ Câu 1: Trong môi tr ả Gi ủ ứ ả ớ đ th c ăn. Trong môi tr ạ ả ệ ủ ự ki n ngo i c nh luôn thay đ i: thành ph n ch t dinh d ậ ệ ộ ổ t đ … và s c nh tranh c a các vi sinh v t khác. Vì th sinh tr đ i pH, nhi ể ễ ự ậ ủ nhiên không th di n ra pha lũy th a. c a vi sinh v t trong môi tr ệ ự ế ụ ầ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t tr ng c a qu n th vi sinh v t.

ừ ạ ộ ủ ế ườ ạ d dày đ n ru t c a ng ệ ố i là h th ng

ậ

ả ế ấ i thích

ộ ủ ạ ượ

ứ ừ ờ ồ

ươ ụ ấ Câu 2: T i sao nói quá trình tiêu hóa t ụ ố ớ nuôi c y liên t c đ i v i vi sinh v t. : Nói tiêu hóa t Gi ượ ụ t c vì quá trình này đ bên ngoài vào đ ng th i th th c ăn t ự ư ộ ệ ố ngoài, do đó t ng t ấ ừ ạ ườ ệ ố i là h th ng nuôi c y liên d dày đ n ru t c a ng ổ ườ ụ ễ c b sung c di n ra liên t c: d dày th ng xuyên đ ẩ ả ả ườ ng xuyên th i các s n ph m tiêu hóa ra nh m t h th ng nuôi c y liên t c.

ể ặ

ầ ủ ậ ụ ế ế ằ ọ ố t cách v n d ng ki n th c đ gi ưở ng ứ ể ả i

ậ ệ ượ ộ ố ỏ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n c ng c bài “Sinh tr ủ c a vi sinh v t” nh m giúp cho h c sinh bi thích hi n t ng trong cu c s ng.

ư ả ượ ố ạ ả i b o qu n đ

ả ố ư ế

: Khi mu i d a, cà axit lactic do vi khu n lác tic ti ặ ủ c lâu? ẩ ẩ ưở ệ ng c a các vi khu n khác, đ c bi ớ ồ t ra cùng v i n ng ậ t là vi sinh v t

ạ i thích ố ố

ộ ấ ế

ề ấ ể ọ Ả ế ẽ ưở ng

ộ ề ế t. Giáo viên có th nêu v n đ trên sau khi k t thúc bài “ nh h ủ ế ố ấ ưở ậ Câu 3: T i sao d a, cà mu i l Gi ộ đ mu i cao kìm hãm sinh tr ả gây th i rau, qu . Áp d ngụ : Đây là m t v n đ r t quen thu c mà n u không chú ý thì h c sinh s không bi ủ c a các y u t ọ ế hóa h c đ n sinh tr ng c a vi sinh v t”.

ụ ả ẩ ạ i thích

ặ ề ạ ỏ cho th c ph m không ậ t) xâm nh p ệ ộ ấ t đ th p) ệ i (nhi

ả ệ ộ ấ ự ệ ả : M c đích c a vi c b o qu n th c ph m là gi ị ậ ự ế ự ủ ề ặ ằ ể ủ ậ

ầ ệ ự ế Ả bài “ nh

ế ố ậ ủ ủ ậ ẩ ở ả ả t đ th p? nhi Câu 4: T i sao ph i b o qu n th c ph m ữ ự ẩ ự ả Gi ẩ ư ệ ị t là vi khu n a nhi b vi sinh v t có trên b m t th t, cá (đ c bi ậ ợ ệ ẩ làm h ng th c ph m b ng cách t o đi u ki n không thu n l ể ứ đ c ch s phát tri n c a vi sinh v t. ỏ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t ể ặ ưở ế ưở v t lí đ n sinh tr h ng c a vi sinh v t”. ng c a các y u t

ườ ể ả ằ ả ị ố ả ả ạ i ta có th b o qu n b ng cách ướ p

ướ ướ ấ ố ế Khi c trong t bào vi

ẩ ế ế ấ p mu i làm tăng áp su t th m th u, rút n bào đó ch t.

ầ ệ ự ế Ả bài “ nh

ế ố ậ ủ ủ ậ Câu 5: T i sao mu n b o qu n th t, cá ng mu i?ố ả i thích: Gi ỏ ẩ khu n là tác nhân gây h ng th t, cá và làm cho t Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t ưở h ị ỏ ể ặ ưở ế v t lí đ n sinh tr ng c a vi sinh v t”. ng c a các y u t

ầ ư

ậ ứ ấ ữ : Trong s a chua lên men t

ườ ữ ạ ồ ấ ứ ả i thích ẩ ệ ề ạ ư ọ

ậ ố

ệ ữ ự ẩ ạ ậ ng, v a vô trùng.

ủ ọ

ạ ớ

ọ ả ễ ủ Ả ụ bài : “ nh h

ỏ ư ng trên nh ng đ gi ạ ậ ủ Câu 6: Vì sao trong s a chua h u nh không có vi sinh v t gây b nh? ố t (lên men đ ng hình) ch a r t nhi u vi Gi ế ầ ng axit (pH th p) c ch h u nh m i lo i vi khu n lactic, chúng t o ra môi tr ườ ữ ng pH trung tính). sinh v t gây b nh (vì nh ng VSV này quen s ng trong môi tr ữ ể ệ ư ầ Do đó trong s a chua h u nh không có vi sinh v t gây b nh. Có th nói s a ừ ừ ổ ưỡ chua là lo i th c ph m v a b d Áp d ngụ : Đây là các câu h i nh m kích thích tính tò mò c a h c sinh. H c sinh ằ ể ả i thích thì không ph i d . Giáo không l ế ưở viên có th nêu v n đ trên sau khi d y xong m c ng c a các y u ố ậ t ệ ượ gì v i hi n t ể ề ấ ưở ế ng c a vi sinh v t”. v t lí đ n sinh tr

ả ườ ơ i ta th ng qu ng cáo trên ti vi xà phòng th m di c 90% vi ệ ượ t đ

ệ ẩ ả Xà phòng không ph i là ch t di

ậ ị ử ẩ ỉ ả

ấ

ệ ự ế ể ặ ỏ Ả bài “ nh

ế ố ưở ủ ủ ậ ườ Câu 7: Ng ẩ khu n có đúng không? ờ ọ ạ ấ ả t khu n mà chi lo i khu n nh b t i thích: Gi ử và khi r a vi sinh v t b r a trôi. Do đó thông tin qu ng cáo trên ch mang tính ả ch t qu ng bá. Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t ưở h ầ ng c a vi sinh v t”. ọ ế hóa h c đ n sinh tr ng c a các y u t

ạ ủ ạ ơ l nh d b h h ng h n cá sông?

ữ ể ể ẩ trong t ộ ễ ị ư ỏ ư ạ ủ ạ Vi khu n bi n thu c nhóm a l nh, nên trong t ẫ l nh chúng v n i thích:

ả ạ ộ ỏ

ầ ệ ự ế Ả bài “ nh

ế ố ậ ủ ủ ậ Câu 8: T i sao cá bi n gi Gi ho t đ ng gây h ng cá. Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t ưở h ỏ ể ặ ưở ế v t lí đ n sinh tr ng c a vi sinh v t”. ng c a các y u t

ộ

ươ ế ỏ ệ ng III: Virut và b nh truy n nhi m.

ờ ố ễ ạ ế ấ ị ể ỉ

bào nh t đ nh? ỗ ễ ụ ể ả ạ ự ễ ề ộ bào có các th th dành riêng cho m i lo i virut đo là

ặ ấ ề ầ ặ ệ

ể ặ ủ ự ế ủ ự ế ệ ố 3.2.3 H th ng b câu h i có liên quan đ n th c ti n đ i s ng dùng cho ả ộ các bài gi ng thu c Ch ỗ ạ ạ Câu 1: T i sao m i lo i vi rút ch có th nhi m vào m t lo i t ề ặ ế : Trên b m t t i thích Gi ệ ặ tính đ c hi u. Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ ho c liên h ỏ bài “S nhân lên c a virut trong t th c t bào ch ”.

ậ ệ ế ệ

ầ ặ ề ệ

ế ự ủ bào ch ”. ơ ộ ể ặ m c II, bài “S nhân lên c a virut trong t

ng thì không gây b nh nh ng khi c

ể ị ả ị

ư ạ ở ậ ơ ộ ế ệ ọ ườ ơ ị i tr thành tác ệ ượ c g i là vi sinh v t c h i, b nh do

ượ ệ ệ ầ

ố ủ ễ ạ

ạ ị ườ ị ệ ố ơ ộ ễ ễ ệ ế

ơ ộ Câu 2: Th nào là b nh c h i và vi sinh v t gây b nh c h i? ặ ấ ỏ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ ho c liên h ự ế ụ ủ th c t ả i thích: Gi ệ ệ ậ ở ề ộ ố đi u ki n bình th M t s vi sinh v t ễ ệ ố ặ th b suy y u ho c h th ng mi n d ch b suy gi m thì chúng l ậ ữ nhân gây b nh. Nh ng vi sinh v t đó đ ơ ộ ệ ọ chúng gây ra g i là b nh c h i. ễ c coi là b nh đ i d ch toàn c u, AIDS là giai Hi n nay nhi m HIV/AIDS đ ả i b nhi m HIV không ph i đo n cu i c a quá trình nhi m HIV. Tuy nhiên, ng ủ ơ ể ị ị b ch t vì virut HIV mà do các b nh c h i khi h th ng mi n d ch c a c th ả ị gi m. suy b

ề ầ ặ ệ

ặ ấ ủ ự ế ụ ủ ự ế ỏ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ ho c liên h th c t ể ặ m c II, bài “S nhân lên c a virut trong t bào ch ”.

ị ộ ả ả ắ ễ

ị ố ệ ố ệ ơ ể ạ

ậ ơ ể ễ ạ ị ạ ả i thích: ự ả ễ ệ ả ngoài xâm nh p vào c th , suy gi m mi n d ch là tình tr ng h mi n d ch tr

ả ễ ố ả

ế ệ ạ ự ấ ả ặ ứ ễ ả ả

ự ề ễ ị ị

bào Limpo TCD4, s gi m s l

ng các t ộ

ơ ể ắ ễ ả ả ứ ủ ị ả ứ Câu 3: T i sao nói HIV gây h i ch ng suy gi m mi n d ch m c ph i? Gi ệ ầ i các m m b nh H mi n d ch là h th ng phòng ng b o v c th ch ng l ở ệ ị ừ t ủ i s t n công c a các tác nhân nên y u, gi m ho c không có kh năng ch ng l ộ ệ ố ắ ị gây b nh. H i ch ng suy gi m mi n d ch m c ph i là s suy gi m h th ng ễ ả ủ ơ ể mi n d ch c a c th không ph i do nguyên nhân di truy n mà do b lây nhi m ộ ố ở b i các tác nhân trong cu c s ng. ả ễ ủ ệ ố ộ ố ế ễ ủ bào c a h th ng mi n Virut HIV có kh năng gây nhi m và phá h y m t s t ự ả ế ấ ế ố ượ ị bào này làm m t d ch trong đó có t ộ ậ ị kh năng mi n d ch c a c th . Vì v y, HIV chính là m t tác nhân gây h i ễ ch ng suy gi m mi n d ch m c ph i.

ọ ứ ơ ở ọ

ệ ả

ồ ừ ộ ố ạ ạ ệ ặ

ạ ộ ố ộ

ấ ị ấ ờ

ộ ố ạ ữ ư ụ ừ ẩ ố

ỉ ậ ể ả ệ ấ ệ ả

ặ ấ ề ầ ặ ệ

ự ế ụ Ứ ự ễ ụ ự ố sâu sinh h c có ch a virut d a trên c s khoa h c nào? Câu 4: Thu c tr ư ộ M t s lo i virut kí sinh và gây b nh cho côn trùng cũng nh m t i thích: Gi ộ ố ạ ậ ố s vi sinh v t gây h i cho cây tr ng. Do có tính đ c hi u cao nên m t s lo i ườ ệ virut ch gây h i cho m t s sâu b nh nh t đ nh mà không gây đ c cho ng i, ượ ử ộ c s đ ng v t và côn trùng có ích. Nh tính ch t này mà m t s lo i virut đ ụ ọ ế d ng đ s n xu t các ch ph m sinh h c có tác d ng nh nh ng thu c tr sâu ể t sâu b nh, b o v mùa màng. đ tiêu di ỏ Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ ho c liên h th c t ệ ể ặ ủ m c “ ng d ng c a virut trong th c ti n”.

ạ ễ ự ế nhi m vào t bào

ờ ả

ễ nhi m vào t i thích:

ả ự ậ ặ ự ậ Virut kí sinh trên th c v t không có kh năng t ặ ờ ở

ự c, b i vì: thành t ế ả ế ướ c? ả ế ướ ậ

ị ệ ề ồ ế bào ự bào th c ờ ộ ố

ậ c.

ặ ấ ầ ặ ệ

ể ặ ệ ự ễ ự ế ủ ứ Câu 5: T i sao virut kí sinh trên th c v t không có kh năng t ự ậ th c v t mà ph i nh côn trùng ho c qua các v t x ả Gi ế ự ậ th c v t mà ph i nh côn trùng ho c qua các v t x ự ậ ố ụ ể ậ v t dày và không có th th nên đa s virut xâm nh p vào t bào th c v t nh ự côn trùng (chúng ăn lá, hút nh a cây b b nh r i truy n sang cây lành); m t s ế ướ virut khác xâm nh p qua các v t x Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n đ t v n đ ho c liên h ề ỏ ụ bài “ Viruts gây b nh và ng d ng c a virut trong th c ti n”. th c t

ậ ề ễ ụ ề ộ ố ệ ơ

ấ ề ườ ng hô h p.

ề ườ ườ ng máu, đ ụ ng tình d c

m sang con.

ẩ ườ

ng tiêu hóa. ủ ế ề ệ ị ấ ế t

ấ ị ng hô h p

ườ ng hô h p.

ấ ệ ề ố ườ ễ ả ng lây nhi m mu n phòng tránh b nh do virut thì ph i

ể ệ ậ : phòng tránh b nh do virut: Tiêm phòng vacxin; ki m soát v t trung

ệ i thích ề ườ ệ ệ

ố ng s ng. ầ ệ ự ế ể ặ ỏ ệ bài “ B nh

ễ ễ ề ị ấ Câu 6: L y ví d v m t s b nh truy n nhi m do vi sinh v t gây ra trên c ể ườ th con ng ả ithích: Gi ệ B nh cúm do virut cúm gây ra, lây truy n qua đ ệ B nh AIDS do virut HIV gây nên, lây truy n qua đ ề ừ ẹ ặ ho ctruy n t ề ả ị ệ , l do vi khu n gây ra, lây truy n qua đ B nh t ệ B nh quai b là b nh do virus quai b gây ra, lây truy n ch y u do các ch t ti ủ ườ c a đ ẩ ệ B nh lao do vi khu n lao gây ra, lây truy n qua đ ự Câu 7: D a vào con đ ệ ự th c hi n bi n pháp gì? ả Gi gian truy n b nh; v sinh cá nhân và môi tr Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t truy n nhi m và mi n d ch”.

ị ỉ ị ẻ ộ ầ ở ị ắ ạ i

ẻ ị ộ : Khi tr b quai b hay lên s i c th s ti

ể ặ ở ơ ể ẽ ế t ra m t lo i kháng th đ c ệ ặ ở ạ ự i s xâm nh p c a kháng nguyên gây b nh quai b ho c s i.

ạ ị ệ ự ế ị ậ ủ ể ặ ầ ỏ ệ bài “ B nh

ễ ễ ề ị ạ Câu 8: T i sao tr em ch b quai b hay lên s i m t l n còn cúm thì b m c l ề ầ nhi u l n. ả i thích Gi ể ệ hi u đ đáp l Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t truy n nhi m và mi n d ch”.

ồ ờ ề ị ẻ vùng tr ng v i thi u, tr em hay b viêm não và ng ườ i

ề ế

ả ả ề ề ổ ứ ệ ề ả ả

ỗ

ồ ố ườ ệ

ệ ự ế ụ ầ m c vi rút

ể ặ ệ ỏ ụ ứ ệ ở ộ Câu 9: Có m t th i gian ổ ta đ cho vãi thi u. Em có ý ki n gì v đi u này? ả ch a virut gây b nh, mà khi v i chín có : V i thi u không ph i là Gi i thích ữ ộ ủ m t loài chim và côn trùng ăn, nh ng loài này mang virut. Mu i hút máu c a ớ ữ i m i gây b nh. nh ng loài này r i đ t vào ng Áp d ngụ : Giáo viên có th đ t câu h i trên cho ph n liên h th c t gây b nh bài “ Vi rút gây b nh, ng d ng”.

ự 4.T đánh giá:

ề ự ứ ắ ộ

ớ ầ ả ạ ơ ọ

ễ ả ọ ượ ế Đ tài có tính kh thi, do các ki n th c g n v i th c ti n b môn mang ả tính ng d ng cao nên t o cho h c sinh c m giác g n gũi, tho i mái h n trong ạ ủ ọ c tính sáng t o c a h c sinh, kích thích h c sinh suy nghĩ gi ứ ụ ờ ọ h c, phát huy đ

ả ư ủ ọ ự ơ ố ỹ duy c a h c sinh và rèn k năng s ng theo m t h ộ ệ

ố

ệ ử ụ ươ ả ạ ớ ế ợ ạ ề ễ ọ

ớ ẽ ạ ọ ủ ủ ộ ờ ệ ế ơ ủ ọ t ki m th i gian trong quá trình ôn t p và c ng c

ớ ứ ế tích c c h n, tăng kh năng t th ng logic. ự ỏ ặ M t khác, trong quá trình gi ng d y, vi c s d ng câu h i găn v i th c ứ ộ ố ng pháp h c khác s t o h ng ti n cu c s ng k t h p linh ho t v i nhi u ph ẽ ờ ọ h c, phát huy tính ch đ ng, tìm tòi c a h c sinh s giúp h c sinh thú trong gi ố ậ ghi nh bài nhanh h n và ti ki n th c.

Ậ Ế C. K T LU N:

ế

ọ ổ ệ ướ ủ ộ ớ ọ ậ ả ư ậ ng t i h c t p ch đ ng, tích

ươ ụ ộ

ạ ộ ọ ậ ự

ệ ề ị ự ố ạ ộ ớ

ệ ể ủ ễ ờ ộ

ặ ọ ư

ả ự ọ ộ ố ệ ự ế ả h c, kh năng t

ủ ậ ụ ồ ộ ố ấ ề ọ ậ ọ ậ ủ ọ

ụ ạ ộ ợ

ờ ệ ượ ờ ọ ợ

ả

ụ ế ừ ế

ụ

ự ọ

ễ ấ ượ ượ

c nâng cao. ừ trung bình tr lênở

ng t ỏ ượ ả ế ự ồ ộ ế Thông qua k t qu th c t c aủ b môn đ ộ h c sinh y u gi m nhi u. i, khá tăng cao, t l

ả ộ ọ ậ ng h c t p b môn này đ ấ ượ ấ c cho th y ch t l ỉ ệ ọ h c sinh gi ứ ứ ọ

ị

ứ ế ượ i thích các s v t, hi n t

ỉ ệ ọ ọ ậ ọ ệ ượ ớ ế ớ ắ ứ ượ ượ c ậ ộ c n i dung tr ng tâm trong bài h c và v n ự ậ ng g n v i cu c s ng hàng ế t ọ ộ ố ơ c lâu h n và ti

ọ ề ượ ờ ứ 1. K t qu nghiên c u: ớ ạ Nh v y, đ i m i d y và h c hi n nay là h c c,ự ự ự ướ ng ng pháp tích c c h tòm tòi, ch ng thói quen h c t p th đ ng. Các ph t ả ườ ọ ứ ủ ậ ớ i h c ph i t i vi c ho t đ ng hoá, tích c c hoá ho t đ ng nh n th c c a ng ầ ọ ắ g n li n v i giá tr th c ti n c a nôi dung bài h c. Đó là nhu c u cũng là xu ự ự ướ ả ng c a giáo d c th i h i nh p đ rèn luy n cho h c sinh kh năng t h l c, ả ạ nh y bén trong cu c s ng bao g m các kĩ năng đ c tr ng chung là : Kh năng ổ các v n đ h c t p vào cu c s ng. Kh năng t liên h th c t ố ợ ọ ậ ườ ứ ng h c t p cá nhân ph i h p ch c các ho t đ ng h c t p c a h c sinh. Tăng c ọ ế ự ả ễ ự ớ ọ ậ t l a ch n đúng ng th c ti n ph i bi v i h c t p h p tác. Áp d ng các hi n t ủ ố ớ ậ ự ộ h c m i cu n hút s chú ý, t p trung c a n i dung bài, th i gian h p lí trong gi ạ ượ ứ ọ ậ ớ ạ ế ọ ọ c ý th c h c t p và t h c, m i t o đ h c sinh t o không khí tho i mái trong ti ộ ộ ỉ ệ ọ ề ư yêu thích b môn. Khi tôi ch a áp d ng đ tài này thì t l h c sinh yêu thích b ấ ấ ả ọ ậ ủ ọ ẫ ọ ấ môn sinh h c r t ít. T đó d n đ n k t qu h c t p c a h c sinh cũng r t th p. ệ ượ ọ ạ ươ ng Sau khi tôi áp d ng ph ng pháp d y h c tích c c l ng ghép các hi n t ệ ỉ ệ ọ h c sinh thích h c b môn tăng lên rõ r t thông th c ti n vào bài gi ng thì t l ả ự ế qua ch t l ạ ượ c nâng cao đã đ t đ ề khá rõ, trong đó t l ố ọ Đa s h c sinh h ng thú trong quá trình h c t p, h c sinh ý th c đ ệ ủ ọ ầ t m quan tr ng c a vi c xác đ nh đ ể ả ụ d ng ki n th c đó đ gi ế ễ ngày, qua đó h c sinh d dàng ti p thu và ghi nh ki n th c đ ậ ệ ki m đ c nhi u th i gian ôn t p.

ề ấ 2. Đ xu t:

ễ ế ự ử ụ “Các ki n th c th c ti n g n v i b ứ

ạ ệ ầ

ọ ả ấ ằ ậ ả

ứ ự ươ

ẽ ượ ng pháp này s đ ọ ứ ữ ng pháp t ứ c nghiên c u kĩ h n và đ

ộ ỏ

ể ả ắ ườ ữ ầ ọ ử ụ ươ ả ế ế ộ t r ng ph i n m v ng ki n th c. Do đó c n tăng c

ng chu n hoá giáo viên. ệ ẩ ề ỏ ủ ắ ờ ộ

ả

ế ỏ ể

c trong quá trình gi ng d y ố ọ ọ ế ắ ắ

ổ ệ ạ ề ồ ế ấ ọ ệ ể ạ ồ

ượ ủ ệ ơ ẽ ả c hoàn thi n h n.

Qua th c nghi m tôi th y r ng s d ng ắ ớ ộ ự ” trong d y h c tích c c t o h ng ự ạ ứ ọ môn sinh hoc ph n Vi sinh v t sinh h c 10 ệ ắ ế ả thú cho h c sinh là kh thi, đ m b o hình thành ki n th c v ng ch c, rèn luy n ọ ự ọ ủ ộ ộ ậ năng l c nh n th c, thái đ yêu thích b môn và ph h c c a h c ượ ơ ươ ậ c áp sinh. Vì v y tôi hi v ng ph ị ẩ ụ ng pháp này khi s d ng đòi h i giáo viên ph i chu n b d ng r ng dãi. Ph ồ ứ ng b i công phu, hi u bi ưỡ d ỉ ế Do đi u ki n th i gian ng n, tôi ch mong góp m t ý ki n nh c a mình tích ỹ ượ ấ ớ ạ ở ườ ng ph thông. V i tâm huy t và t m tr lu đ ộ ề ủ lòng c a mình tôi mu n đóng góp cho công vi c d y h c m t đ tài nh đ nâng ạ ệ ả ạ cao hi u qu d y h c. Ch c ch n s còn nhi u thi u sót, h n ch , r t mong ủ ỉ ẫ ượ ự c s ch d n, góp ý và đ ng c m c a đ ng nghi p và b n đ c đ kinh đ ệ nghi m c a tôi đ

ạ ổ ạ ổ

ủ ủ

ễ ễ

ọ ọ

ụ 1. Sách giáo khoa Sinh h c 10 –Nguy n Thành Đ t (t ng ch biên) –NXB Giáo d c. ụ 2. Sách giáo viên Sinh h c 10 –Nguy n Thành Đ t (t ng ch biên) –NXB Giáo d c.

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ọ

ỏ

ổ

ọ

i trung h c ph thông môn sinh h c

ọ

ả

ễ

ị

ứ

ứ ế ế ễ ẫ

ướ

ươ

ụ

ự

ệ

ỹ

ng trình giáo d c ph

ế ấ

ủ

ớ

ệ

ễ

ọ

ỏ

ề ồ ưỡ 3. Chuyên đ b i d ng h c sinh gi ủ –Vũ Đ c L u (ch biên) –NXB GD 2004. ễ 4. Thi t k bài gi ng sinh h c 10 –Nguy n Quang Vinh –Nguy n Th Dung –Nguy n Đ c Thành –NXB GD 2006 ổ ứ ẩ 5. H ng d n th c hi n chu n ki n th c, k năng trong ch ọ ồ ư thông Môn Sinh h c L p 10 (C p THPT) – Ngô Văn H ng (Ch biên) – Lê H ng ị ồ Đi p – Nguy n Th H ng Liên – NXB GD 2009 ầ 6. H i đáp sinh h c Tr n Ng c Oanh 7. Google.com

ấ ả ụ ( Nhà xu t b n Giáo d c, 2006)