A
1
S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O NGH AN Ở Ụ Ạ Ệ
TR NG TRUNG H C PH THÔNG ĐÔ L NG 3ƯỜ Ọ Ổ ƯƠ
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
THÔNG QUA HO T ĐNG TR I NGHI M Đ RÈN LUY NẠ Ộ Ả Ệ Ể Ệ
CHO H C SINH K NĂNG H P TÁC TRONG D Y H CỌ Ỹ Ợ Ạ Ọ
PH N VI SINH V T –SINH H C 10 THPTẦ Ậ Ọ
Ng i th c hi n :Ph m Th Dungườ ự ệ ạ ị
T : KHTNổ
SĐT: 0979216500
Năm h c 2021-2022ọ
M C L CỤ Ụ
2. M c đích nghiên c uụ ứ .............................................................................................................. 2
3. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ ............................................................................................................. 2
4. Gi thuy t khoa h cả ế ọ ............................................................................................................... 3
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả ………………………………………………………...24
2
DANH M C CÁC T VI T T TỤ Ừ Ế Ắ
Ch vi t t tữ ế ắ N i dung vi t đy độ ế ầ ủ
DH D y h cạ ọ
GD Giáo d cụ
GV Giáo viên
HS H c sinhọ
THPT Trung h c ph thôngọ ổ
VSV Vi sinh v tậ
1
I. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
Đnh h ng chung c a vi c đi m i ph ng pháp d y h c là: “Đi m iị ướ ủ ệ ổ ớ ươ ạ ọ ổ ớ
ph ng pháp d y h c t t c các c p và b c h c, k t h p t t h c v i hành,ươ ạ ọ ở ấ ả ấ ậ ọ ế ợ ố ọ ớ
g n nhà tr ng v i xã h i. Áp d ng nh ng ph ng pháp d y h c hi n đi đắ ườ ớ ộ ụ ữ ươ ạ ọ ệ ạ ể
b i d ng cho HS nh ng kĩ năng, t duy sáng t o, năng l c gi i quy t v n đ”.ồ ưỡ ữ ư ạ ự ả ế ấ ề
Hi n nay, xu th chung c a vi c đi m i ph ng pháp d y h c có nhi uệ ế ủ ệ ổ ớ ươ ạ ọ ề
ti m năng phát huy cao đ tính tích c c, ch đng và sáng t o c a HS chuy n tề ộ ự ủ ộ ạ ủ ể ừ
hình th c giáo viên ch gi i h n vào vi c truy n đt thông tin cho HS sang hìnhứ ỉ ớ ạ ệ ề ạ
th c giáo viên t ch c ho t đng đc l p nh n th c c a HS qua đó phát huy tínhứ ổ ứ ạ ộ ộ ậ ậ ứ ủ
tích c c, đc l p và sáng t o c a HS.Vi c chuy n hoá nh ng thành t u c a r tự ộ ậ ạ ủ ệ ể ữ ự ủ ấ
nhi u ngành khoa h c k thu t,nhi u ph ng pháp khác nhau vào d y h c làề ọ ỹ ậ ề ươ ạ ọ
m t ti m năng vô t n t o nên s c m nh cho công ngh d y h c hi n đi. Trongộ ề ậ ạ ứ ạ ệ ạ ọ ệ ạ
đó đáng chú ý là t ch c ho t đng tr i nghi m.ổ ứ ạ ộ ả ệ
Nh chúng ta đã bi t, Sinh h c là môn khoa h c th c nghi m có ng d ngư ế ọ ọ ự ệ ứ ụ
r ng rãi h u h t các lĩnh v c c a đi s ng xã h i cũng nh trong s n xu t.ộ ở ầ ế ự ủ ờ ố ộ ư ả ấ
Quá trình d y h c b môn Sinh h c không ch đn thu n là trang b cho HS ki nạ ọ ộ ọ ỉ ơ ầ ị ế
th c mà ph i thông qua ki n th c đ hình thành và b i d ng cho HS kĩ năng tứ ả ế ứ ể ồ ưỡ ư
duy, năng l c nh n th c đ các em có kh năng t h c và v n d ng ki n th cự ậ ứ ể ả ự ọ ậ ụ ế ứ
đã h c vào th c ti n. M t trong nh ng bi n pháp h u hi u đ hình thành và phátọ ự ễ ộ ữ ệ ữ ệ ể
tri n kĩ năng t duy cho HS là s d ng t ch c ho t đng tr i nghi m. Thôngể ư ử ụ ổ ứ ạ ộ ả ệ
qua ho t đng tr i nghi m HS v a lĩnh h i đc sâu s c ki n th c v a rènạ ộ ả ệ ừ ộ ượ ắ ế ứ ừ
luy n đc các kĩ năng t duy, t o cho các em h ng thú, ni m tin trong quá trìnhệ ượ ư ạ ứ ề
h c t p. Trên c s đó, các em bi t v n d ng các ki n th c Sinh h c vào điọ ậ ơ ở ế ậ ụ ế ứ ọ ờ
s ng đáp ng yêu c u giáo d c t ng h p, h ng nghi p cho HS khi ra tr ng vàố ứ ầ ụ ổ ợ ướ ệ ườ
ti p t c theo h c các b c cao h n. ế ụ ọ ở ậ ơ
Trong th c t gi ng d y các môn khoa h c th c nghi m nói chung và mônự ế ả ạ ọ ự ệ
Sinh h c nói riêng nhà tr ng ph thông hi n nay, ph n l n giáo viên v n cònọ ở ườ ổ ệ ầ ớ ẫ
áp d ng ph ng pháp d y h c truy n th ng : thông báo,nh i nhét ki n th c, líụ ươ ạ ọ ề ố ồ ế ứ
thuy t ch a g n v i th c hành. HS không đc t o đi u ki n đ b i d ngế ư ắ ớ ự ượ ạ ề ệ ể ồ ưỡ
ph ng pháp nh n th c, rèn luy n t duy khoa h c,phát tri n năng l c t gi iươ ậ ứ ệ ư ọ ể ự ự ả
quy t v n đ ch chú ý gi ng d y ki n th c mà ch a chú ý đn gi ng d y g nế ấ ề ỉ ả ạ ế ứ ư ế ả ạ ắ
v i th c hành. H u h t, Giáo viên có tâm lí ng i s d ng hình th c t ch c ho tớ ự ầ ế ạ ử ụ ứ ổ ứ ạ
đng tr i nghi m, t ch c ho t đng tr i nghi m trong các gi d y đ gi ngộ ả ệ ổ ứ ạ ộ ả ệ ờ ạ ể ả
d y không đúng quy trình d n đn HS không đc t o đi u ki n đ rèn luy nạ ẫ ế ượ ạ ề ệ ể ệ
kĩ năng,t duy khoa h c, không phát tri n năng l c c a b n thân. H u qu h cư ọ ể ự ủ ả ậ ả ọ
sinh ch n m đc các ki n th c lí thuy t hàn lâm mà không rèn đc các kĩỉ ắ ượ ế ứ ế ượ
năng, h n ch s phát tri n t duy c a HS, d n d n m t đi nh ng hi u bi tạ ế ự ể ư ủ ầ ầ ấ ữ ể ế
sáng t o vô cùng lí thú c a b môn khoa h c th c nghi m này và gây m t h ngạ ủ ộ ọ ự ệ ấ ứ
thú v s yêu thích b môn Sinh H c.ề ự ộ ọ
1
Nhi m v giáo d c hi n nay không ch cung c p cho h c sinh ki n th c màệ ụ ụ ệ ỉ ấ ọ ế ứ
ph i rèn luy n cho h c sinh k năng s ng, k năng h c t p.ả ệ ọ ỹ ố ỹ ọ ậ
Ho tạ đngộ tr iả nghiệm là hình thức h cọ t pậ g nắ h cọ t pậ v iớ thực ti n,ễ gắn
giáo d cụ trong nhà trưngờ v iớ giáo d cụ ngoài xã h i,ộ “phá v ”ỡ không gian l pớ
học, đngồ th iờ có s thựam gia c aủ nhi uề ngu nồ lực xã h iộ vào quá trình giáo
d c.ụ Đây là một hình thức t chổ ức dạy h cọ tạo đi uề ki nệ cho HS có những tr iả
nghiệm khám phá m iớ m , quaẻ đó góp phần hình thành ki n th c và phát tri nế ứ ể
các k n ăngỹ c n thi t cho ng i ng i h c. ầ ế ườ ườ ọ
Mà b môn Sinh hoc l i có r t nhi u ki n th c g n li n v i th c ti n điộ + ạ ấ ề ế ứ ắ ề ớ ự ễ ờ
s ng. Cho nên r t thu n l i cho vi c t ch c các ho t đng tr i nghi m. ố ấ ậ ợ ệ ổ ứ ạ ộ ả ệ
Hi n nay các đ tài nghiên c u v ho tệ ề ứ ề ạ đngộ tr iả nghiệm đa s nh m rènố ằ
luy n k năng t h c cho h c sinh ho c nâng cao ho t đng d y h c. Đ ho tệ ỹ ự ọ ọ ặ ạ ộ ạ ọ ể ạ
đng tr i nghi m có hi u qu m i h c sinh ph i bi t rèn lu ên cho mình kộ ả ệ ệ ả ỗ ọ ả ế ỵ ỹ
năng h p tác, k năng giao ti p... M i lo i k năng có vai trò khác nhau nh ngợ ỹ ế ỗ ạ ỹ ư
HĐTN thành công thì k năng h p tác nhóm đóng vai trò c c kì quan tr ng.ỹ ợ ự ọ
M t khác, trong ch ng trình giáo d c ph thông s p t i mà B Giáo d cặ ươ ụ ổ ắ ớ ộ ụ
và Đào t o v a m i ban hành thì ho t đng tr i nghi m đc đa vào gi ngạ ừ ớ ạ ộ ả ệ ượ ư ả
d y t l p 1 đn l p 12 v i s ti t là 105 ti t / năm và đc xem là ho t đngạ ừ ớ ế ớ ớ ố ế ế ượ ạ ộ
giáo d c b t bu c, trong đó HS d a trên s huy đng t ng h p ki n th c và kụ ắ ộ ự ự ộ ổ ợ ế ứ ỹ
năng t nhi u lĩnh v c khác nhau đ tr i nghi m th c ti n đi s ng nhà tr ng,ừ ề ự ể ả ệ ự ễ ờ ố ườ
gia đình, xã h i d i s h ng d n và t ch c c a nhà giáo d c, qua đó hìnhộ ướ ự ướ ẫ ổ ứ ủ ụ
thành ki n th c và phát tri n các k năng và năng l c c n thi t cho ng i h c.ế ứ ể ỹ ự ầ ế ườ ọ
T nh ng lý do trên, tôi ch n đ tàiừ ữ ọ ề “Thông qua ho t đng tr i nghi mạ ộ ả ệ
đ rèn luy n k năng h p tác cho h c sinh trong d y h c ph n vi sinh v t -ể ệ ỹ ợ ọ ạ ọ ầ ậ
Sinh h c 10 THPT”ọ đ nghiên c u.ể ứ
2. M c đích nghiên c uụ ứ
Nghiên c u thi t k và t ch c các ứ ế ế ổ ứ ho t đng tr i nghi m đ rèn luy nạ ộ ả ệ ể ệ
k năng h p tác cho h c sinh trong d y h c ph n vi sinh v t - Sinh h c 10ỹ ợ ọ ạ ọ ầ ậ ọ
THPT nh m ằnâng cao ch t l ng d y và h c môn Sinh h c ấ ượ ạ ọ ọ góp ph n đi m iầ ổ ớ
s nghi p giáo d c c a Vi t Namự ệ ụ ủ ệ .
3. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
Đ đt đc m c đích nghiên c u, đ tài ph i th c hi n đc các nhi mể ạ ượ ụ ứ ề ả ự ệ ượ ệ
v nghiên c u sau:ụ ứ
- Nghiên c u lí lu n và th c ti n v ứ ậ ự ễ ề ho t đng tr i nghi mạ ộ ả ệ , vai trò c a ủho tạ
đng tr i nghi mộ ả ệ , h th ng các nhóm kĩ năng, kĩ năng nh n th c c a h c sinh.ệ ố ậ ứ ủ ọ
- Nghiên c u quy trình t ch c các ứ ổ ứ ho t đng tr i nghi mạ ộ ả ệ .
- T ch c m t s HĐTN nh m rèn luy n kĩ năngổ ứ ộ ố ằ ệ h p tác ợ cho h c sinh trongọ
d y h c ph n vi sinh v t - Sinh h c 10 ạ ọ ầ ậ ọ tr ng trung h c ph thông.ở ườ ọ ổ
2
