TIỂU LUẬN: Các đặc trưng của nền kinh tế tri thức- Và vai của giáo dục

Chia sẻ: Tulip_12 Tulip_12 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

257
lượt xem 37
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kinh tế tri thức là lực lượng sản xuất của thế kỷ XXI, đặc trưng của nền kinh tế tri thức là thị trường chất xám, trong đó con người là vốn quý nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TIỂU LUẬN: Các đặc trưng của nền kinh tế tri thức- Và vai của giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG …………….. ---------- TIỂU LUẬN Các đặc trưng của nền kinh tế tri thức- Và vai của giáo dục
MÔÛ ÑAÀU Kinh teá hoïc giaùo duïc ra ñôøi chính thöùc töø cuoái thaäp nieân 70 do yeâu caàu cuûa thöïc tieãn phaûi soi saùng caùc vaán ñeà lyù luaän , phöông phaùp luaän cuûa kinh teá trong hoaït ñoäng giaùo duïc ñoàng thôøi noù thöøa höôûng söï phaùt trieån tri thöùc cuûa caû khoa hoïc kinh teá giaùo duïc .Ñeà caäp ñeán kinh teá laø ñeà caäp ñeán con ngöôøi , con ngöôøi vöøa laø muïc tieâu cuûa söï phaùt trieån kinh teá , ngöôøi ñöôïc höôûng lôïi ích , ñoàng thôøi laø nhaân toá cuûa söï phaùt trieån , tieàm löïc cuûa söï phaùt trieån . Lao ñoäng söû duïng trong hoaït ñoäng kinh teá ñöôïc hieåu caû veà maët chi phí vaø maët lôïi ích . Ñaëc bieät böôùc sang theá kyû XXI seõ laø theá kyû thay ñoåi saâu saéc nhaát . Ñoù laø theá kyû “Toaøn caàu hoùa “, theá kyû “Hoäi nhaäp “, theá kyû coâng ty xuyeân quoác gia “ vôùi khoái löôïng thoâng tin cao toác ,…Taát caû nhöõng söï chuyeån bieán ñoù seõ laøm thay ñoåi loái soáng , caùch thöùc laøm vieäc , hình thöùc phaân coâng cuûa chuùng ta . Keát caáu kinh teá do caùch maïng coâng nghieäp ñeû ra seõ raïn nöùt , nhöôøng choã cho moät hình thaùi Kinh teá môùi , ñoù laø “Kinh teá tri thöùc “ . Theá kyû XXI seõ laø thoài ñaïi kinh teá tri thöùc . Tri thöùc , vôùi tö caùch laø yeáu toá saûn xuaát ñoäc ñaùo , seõ thay theá ñaát ñai , taøi nguyeân , seõ phaù vôõ giôùi haïn ñòa lyù ,, khoâng gian , vaên hoùa , seõ vöôït qua laõnh thoå quoác gia , daân toäc , giai caáp ,… trôû thaønh “ Söùc maïnh voâ ñòch “ trong xaõ hoäi .Tri thöùc , vôùi tö caùch laø nguoàn taøi nguyeân chuû choát seõ thay ñoåi veà cô baûn keát caáu xaõ hoäi , saùng taïo ra ñoäng löïc phaùt trieån môùi .Ñaây laø thôøi ñaïi buøng noå thoâng tin treân quy moâ lôùn , thôøi ñaïi ñoøi hoûi söï phöùc hôïp cuûa nhieàu naêng löïc .Söï tieán boä nhö vuõ baûo cuûa khoa hoïc vaø coâng ngheä , söï xuaát hieän khoâng ngöøng cuûa nhöõng caùi môùi seõ taïo cho con ngöôøi
nhöõng cô hoäi tìm kieám vieäc laøm voâ cuøng roäng lôùn , chuû yeáu quy tuï vaøo nhöõng boä oùc ñaõ ñöôïc chuaån bò saün saøng , vaøo nhöõng con ngöôøi coù moät naêng löïc phöùc hôïp , vöøa thoâng mimh laïi vöøa coù nhöõng thaønh phaàn phi trí löïc öu vieät . Theá kyû naøy seõ laø thôøi ñaïi caïnh tranh voâ cuøng khoác lieät. Ñaây laø thôøi kyø taïo ra nhöõng anh huøng vaø ñoàng thôøi ñaøo thaûi nhöõng keû öôn heøn . Neàn kinh teá tri thöùc seõ laøm tieàn voán , kyõ thuaät vaø nhaân taøi löu ñoäng cöïc nhanh, ñoàng thôøi cuõng ñeà ra nhöõng tieâu chuaån ñoái vôùi nhaân taøi . Với những kiến thức ñã lĩnh hội ñược trong chương trình học , người nghiên cứu sẽ trình bày những hiểu biết nhằm làm rõ hai vấn ñề trên trong phaïm vi moät bài tiểu luận. Cấu trúc của bài tiểu luận này gồm 3 phần: Phần 1: Môû ñaàu . Phaàn 2 : Noäi dung : 1. Vai trò giáo dục trong nền kinh tế tri thức 2. Voán nhaân löïc vaø phaùt trieån ngöôøi . Vai troø cuûa voán nhaân löïc trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi . Phần 3 : Kết luận. Với những kiến thức còn hạn hẹp về hai vấn ñề trên, chắc chắn ngöôøi nghieân cöùu trình baøy se@ có những thiếu sót và sai lệch. Rất mong ñược Thầy và những ñoàng nghieäp quan tâm ñóng góp sửa chữa, ñể những hiểu biết của người nghiên cứu ñược hoàn thiện hơn.
NOÄI DUNG Caâu hoûi 1 : Caùc ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá tri thöùc , giaùo duïc coù vai troø nhö theá naøo trong neàn kinh teá tri thöùc . Theo baïn giaùo duïc Vieät Nam caàn laøm gì trong boái caûnh toaøn caàu hoùa vaø nhaân loaïi ñang böôùc vaøo neàn kinh teá tri thöùc . 1. Ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá tri thöùc : Tri thöùc , vôùi heä thoáng “ Tri thöùc lôùn “ laáy khoa hoïc kyõ thuaät vaø vaên hoùa tö töôûng laøm chuû theå , ñaõ giöõ vai troø chuû ñaïo trong quaù trình phaùt trieån cuûa neàn vaên minh xaõ hoäi loaøi ngöôøi .Trong khoaûng 50 naêm trôû laïi ñaây , nhöõng phaùt minh khoa hoïc kyõ thuaät vaø nhöõng thaønh töïu veà vaên hoùa tö töôûng do loaøi ngöôøi saùng taïo ra nhieàu hôn nhöõng keát quaû maø loaøi ngöôøi ñaõ ñaït ñöôïc trong khoaûng 3000 naêm veà tröôùc .Löôïng tri thöùc taêng nhö vuõ baûo , khoái löôïng thoâng tin cöù 10 naêm thaäm chí coù lónh vöïc chæ 5 naêm laïi taêng gaáp ñoâi . Trong söï taêng tröôûng nhanh choùng toång saûn phaån quoác daân toaøn caàu ( GNP ), thaønh phaàn tri thöùc ñang töø 5% ôû ñaàu theá kyû XX leân tôùi 80 – 90% ôû ñaàu theá kyõ XXI , vaø tri thöùc ñaõ trôû thaønh nguoàn cuûa caûi chính cuûa xaõ hoäi vaø ñoäng löïc chuû yeáu cuûa vaên minh .Tri thöùc ñaõ bieán khoâng thaønh coù , trôû thaønh söùc ñaåy soá moät , söùc saûn xuaát soá moät trong söï tieán boä cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi . Vaäy ta coù theå khaúng ñònh neàn vaên minh nhaân loaïi ñang tieán tôùi neàn vaên minh tri thöùc vaø neàn kinh teá seõ keùo theo noù , neàn kinh teá tri thöùc . Vaäy tri thöùc laø gì ? Tri thöùc laø saûn phaåm cuûa hoaït ñoäng trí tueä cuûa con ngöôøi , vì vaäy laø taøi saûn quí baáu nhaát cuûa loaøi ngöôøi . Con ngöôøi khaùc vôùi ñoäng vaät laø con ngöôøi coù
khaû naêng tích luõy kinh nghieäm , hình thaønh tri thöùc .Nhôø coù quaù trình lónh hoäi , tích luõy , söû duïng vaø truyeàn thuï tri thöùc ñaõ laøm cho con ngöôøi vöôït leân treân muoân loaøi , ñöùng ôû ñænh cao cuûa baäc thang tieán hoùa , ñoàng thôøi taïo ra cô cheá di truyeàn hoaøn toaøn môùi – di truyeàn xaõ hoäi . Qua ñaây ta coù theå thaáy roõ vai troø cuûa tri thöùc trong lòch söû vaên minh , tri thöùc laø taøi saûn quí baáu nhaát cuûa loaøi ngöôøi vaø saùch vôû laø baäc thang cuûa söï tieán boä loaøi ngöôøi . Trong “ Töø ñieån tieáng Vieät “ Vieän Ngoân ngöõ hoïc ñònh nghóa : “Tri thöùc laø nhöõng hieåu bieát coù heä thoáng veà söï vaät , hieän töôïng töï nhieân hoaëc xaõ hoäi “ ( Nhaø xuaát baûn Ñaø Naüng – Trung taâm Töø ñieån hoïc – Haø Noäi – Ñaø Naüng 2000 ). Trong Töø ñieån tieáng Vieät nhaø xuaát baûn Vaên hoùa thoâng tin ñònh nghóa : “ Tri thöùc laø nhöõng ñieàu hieåu bieát do töøng traûi vaø hoïc taäp maø thu ñöôïc “ ( Nhaø xuaát baûn Vaên hoùa thoâng tin , Haø Noäi – 1999 ) . Trong Töø ñieån Baùch khoa Xoâ Vieát ñònh nghóa : “ Tri thöùc laø keát quaû nhaän thöùc hieän thöïc ñaõ ñöôïc thöïc tieãn kieåm nghieäm , laø söï phaûn aùnh ñuùng ñaén hieän thöïc trong tö duy cuûa con ngöôøi “ ( Nhaø xuaát baûn Baùch khoa Xoâ Vieát – Moskva – 1983 ). Trong Töø ñieån Haùn ngöõ hieän ñaïi , do Phoøng Töø ñieån Sôû nghieân cöùu Ngoân ngöõ Vieän khoa hoïc xaõ hoäi Trung Quoác soaïn giaûi thích : “ Tri thöùc laø toång hoøa nhöõng nhaän thöùc vaø kinh nghieäm con ngöôøi thu ñöôïc trong thöïc tieãn caûi taïo theá giôùi “.( Thöông vuï aán thö quaùn , Baéc Kinh – 1991 ) . Trong Töø ñieån “ Di saûn vaên hoùa Myõ “ veà ngoân ngöõ Anh vieát : “ Tri thöùc laø söï tinh thoâng , söï thoâng hieåu hoaëc söï hieåu bieát thu ñöôïc qua kinh nghieäm hay hoïc taäp “ ( Coâng ty Haughton Miffloin – Boston , NewYork , London – 1992 ) .
Trong Töø ñieån “ Grand Larousse “ veà Ngoân ngöõ Phaùp vieát : “ Tri thöùc laø nhöõng tö töôûng , khaùi nieäm ít nhieàu chính xaùc vaø ñaày ñuû maø chuùng ta hình thaønh ñöôïc trong trí chuùng ta veà ñôøi soáng , veà töï nhieân vaø veà giaù trò cuûa moät caùi gì “ ( Nhaø saùch “ Larousse “ – Paris – 1972 ) . Nhìn chung , nhöõng ñònh nghóa treân phaàn lôùn haïn cheá tri thöùc ôû phaïm truø nhaän thöùc , phaïm truø kinh nghieäm , chöa cho ta thaáy ñöôïc vai troø cuûa tri thöùc , noùi cuï theå chöa cho tri thöùc qua caùc phaïm truø thöïc tieãn , phaïm truø xaõ hoäi , phaïm truø saùng taïo , phaïm truø kinh teá . Ngay töø theá kyû XVI , nhaø trieát hoïc Anh noåi tieáng F.Bacon ñaõ ñeà xuaát “ Tri thöùc laø söùc maïnh “.Vaøo cuoái theá kyû XVIII , Adam Smith ñaõ gaén lieàn tri thöùc vôùi yeáu toá ñaàu tieân cuûa neàn kinh teá coâng nghieäp vaø tö baûn . Roài vaøo cuoái theá kyû XX , tri thöùc khoâng chæ laø söùc maïnh , khoâng chæ laø tö baûn maø coøn laø yeáu toá saûn xuaát ñaàu tieân , vöôït leân treân söùc lao ñoäng vaø tö baûn , ñöôïc gaén cho moät yù nghóa hoaøn toaøn môùi . Böôùc nhaûy voït veà chaát trong nhaän thöùc veà tri thöùc hoaëc noùi caùch tieáp caän “ Tri thöùc veà tri thöùc “ môùi meû ñoù chính laø cô sôû cuûa kinh teá tri thöùc . ÔÛ ñaây , xuaát phaùt töø goác ñoä kinh teá hoïc , ta coù theå xem : “ Tri thöùc laø saûn phaåm lao ñoäng cuûa con ngöôøi toàn taïi vaø löu ñoäng nhôø moät voû vaät chaát beân ngoaøi nhaát ñònh “ . Ñònh nghóa veà tri thöùc cuûa caùc nhaø kinh teá hoïc Taây Phöông thöôøng thieân veà vai troø cuûa tri thöùc trong caùc hoaït ñoäng kinh teá . Trong soá ñònh nghóa aáy , ñònh nghóa cuûa hai nhaø baùc hoïc Myõ T.H Davenport vaø L.Prusak phaûn aùnh khaù ñaày ñuû tính thöïc duïng cuûa tri thöùc : “ Tri thöùc laø moät toå hôïp toång kinh nghieäm , quan ñieåm giaù trò , thoâng tin coù lieân quan vaø boä oùc xeùt ñoaùn coù toå chöùc .Cô caáu do toå hôïp naøy taïo neân coù theå luoân luoân ñöôïc ñaùnh giaù vaø haáp thu nhöõng kinh nghieäm
vaø thoâng tin môùi .Toå hôïp naøy xuaát phaùt töø boä naõo vaø taùc ñoäng vaøo boä naõo nhöõng ngöôøi coù tri thöùc . Ñònh nghóa tri thöùc nhö treân bao goàm nhöõng ñaëc ñieåm sau : • Noäi haøm cuûa tri thöùc voâ cuøng phöùc taïp , trong ñoù khoâng nhöõng bao goàm noäi dung coù theå maõ hoùa vaø ghi cheùp laïi , maø coøn bao goàm nhöõng noäi dung saâu aån raát khoù ghi cheùp . • Tri thöùc vöøa coù caáu truùc oån ñònh noäi taïi , laïi vöøa coù maët linh ñoäng vaø bieán ñoåi , maø söï bieán ñoåi cuûa caáu truùc vaø noäi dung aáy ñöôïc thöïc hieän thoâng qua cô cheá hoïc taäp . • Tri thöùc vöøa coù maët toàn taïi phoå bieán thoâng thöôøng . laïi vöøa coù maët ñaëc thuø toàn taïi trong moät boái caûnh khoâng gian naøo ñoù . Roõ raøng , ñònh nghóa tri thöùc theo nhaän thöùc luaän vaø kinh nghieäm luaän chöa phaûn aûnh ñöôïc söï phaùt trieån nhanh choáng vaø söï thay ñoåi mang tính caùch maïng cuûa theá giôùi tri thöùc trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi . Tri thöùc ngaøy nay ñaõ vöôït ra khoûi phaïm truø nhaän thöùc , phaïm truø kinh nghieäm , ñaõ trôû thaønh phöông phaùp thöïc tieãn , coâng cuï saùng taïo , trôû thaønh söï vaät vaø hieän töôïng khaùch quan töï ñoäng vaän haønh . Tri thöùc roõ raøng laø moät phaïm truø xöa coå nhöng laïi voâ cuøng môùi meû , thôøi ñaïi khaùc nhau , nhaän thöùc cuûa con ngöôøi veà yù nghóa , ñaëc ñieåm loaïi hình , noäi dung , vai troø cuûa tri thöùc cuõng khaùc nhau . 2. Vai trò của giáo dục trong nền kinh tế tri thức : Vai trò của giáo dục nói chung là truyền ñạt những kinh nghiệm sống tích lũy ñược từ thế hệ trước sang thế hệ sau, làm cho các thế hệ sau có khả năng tồn tại trong cuộc sống. Giáo dục trang bị cho con người những kiến thức cần thiết ñể làm việc và làm việc có hiệu quả; Nhưng trong thời ñại kinh tế tri thức, những tri thức hiện tại rất mau lạc hậu, chính do sự tiến quá nhanh của khoa học – kỹ thuật
trong mọi lĩnh vực, có nghĩa là tri thức sẽ biến ñổi không ngừng. Như vậy giáo dục với vai trò là truyền ñạt tri thức liệu có ñủ hay không? Ñaàu tieân ta sẽ noùi ñến việc con người sẽ làm gì một khi kiến thức của họ bị lạc hậu so với thời ñại. Trong bối cảnh tri thức nhân loại liên tục thay ñổi phát triển rất nhanh chóng, con người phải luôn vận ñộng học tập ñể cập nhật những kiến thức mới cho mình. Ví dụ trong ngành công nghệ thông tin, tuổi thọ làm việc của một lập trình viên trung bình là 10 năm, lập trình viên thường “về hưu” ở ñộ tuổi 40. Muốn tồn tại trong ngành Coâng ngheä thoâng tin ñiều duy nhất là không ngừng học tập. Học tập không phải là vào trường lớp, có giáo viên hướng dẫn. Học tập trong thời ñại kinh tế tri thức, công nghệ luôn biến ñổi học tập có nghĩa là tự học là chính. Trường lớp chỉ trang bị những kiến thức cơ bản mang tính nền tảng. Do vậy giờ ñây học tập ñược xem là một loại năng lực. Chính vì lý do trên giáo dục ngày nay, ngoài vai trò là phương tiện truyền ñạt tri thức, giáo dục còn phải trang bị khả năng và kỹ năng tự tìm tòi học hỏi. Nhà trường chỉ là nơi cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về một lĩnh vực nào ñó. Nhà trường phải trang bị những kỹ năng “sinh tồn” trong thời ñại kinh tế tri thức. Giáo dục phải chuyển từ giáo dục truyền thụ tri thức sang giáo dục năng lực, bồi dưỡng cho học sinh năng lực học tập tri thức. Tạo cho con người có khả năng học mọi lúc mọi nơi. Luôn luôn học hỏi luôn luôn tìm tòi cái mới, ñó là mô hình học tập của nền kinh tế tri thức. Giáo dục phải có vai trò thực hiện các ñiều này. 3. Giáo dục Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa : a. Toàn cầu hóa là gì? Toàn cầu hóa có thể hiểu một cách ñơn giản là một thời ñại hay một kỷ nguyên thay thế cho thời ñại chiến tranh lạnh. Trong thời ñại này mọi sự ngăn trở về chính trị biên giới quốc gia hầu như bị xóa bỏ. Cả thế giới hầu như bị kết nối vào một cỗ máy, một cơ chế chung – cỗ máy toàn cầu hóa. ðể hòa nhập vào vào cơ chế này các quốc gia cần phải chơi một luật chơi chung, phải thay ñổi hệ thống luật pháp, hàng rào thuế quan, phong tục tập quán, chính sách tôn giáo và ñôi khi
phải thay ñổi cả chế ñộ chính trị. Việc ñiều khiển thế giới toàn cầu hóa không nằm trong tay một quốc gia nào, một liên minh nào mà nằm trong tay các tập ñoàn ña quốc gia và các nhà ñầu cơ chứng khoán. Tất cả các quốc gia ñều có một mẫu số chung ñể hoạt ñộng nếu quốc gia nào không tuân thủ luật chơi sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi ngay lập tức. b. Giáo dục Việt Nam cần phải làm gì trong bối cảnh toàn cầu hóa khi bước vào nền kinh tế tri thức: Với vai trò trang bị kỹ năng học tập tri thức trong bối cảnh hội nhập khu vöïc , quoác teá khi bước vào nền kinh tế tri thức , giáo dục Việt Nam cần quan tâm , thực hiện những vaán ñeà sau: Thay ñổi phương pháp giảng ôû caùc caáp tiểu học ñeán trung hoïc phoå thoâng. Loại bỏ kiểu học thuộc lòng, học vẹt chuyển sang cách học tìm tòi, tự học. Boài döôõng , naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ giaùo vieân giaûng daïy vaø ñoäi nguõ quaûn lyù vôùi ñuùng vaø ñuû kieán thöùc , naêng löïc cuûa hoï . Luôn luôn cập nhật những tri thức mới công nghệ mới vào chương trình học nhất là ở các trường kỹ thuật và trường ñại học. Trang bị kỹ năng ngoại ngữ (nhất là tiếng Anh) và kỹ năng tin học cho học sinh ngay từ cấp tiểu học. Giao lưu học hỏi các mô hình giáo dục ở các nước tiên tiến từ ñó saøn loïc những tinh hoa ñể áp dụng vào giáo dục Việt Nam. Tăng cường việc quản lý , việc kiểm tra giám sát chaát löôïng các trường hoïc. Nhaø nöôùc tăng kinh phí ñầu tư vaø khuyeán khích caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc ñaàu tö vào giáo dục .
Caâu 2 : Quan nieäm veà voán nhaân löïc ( Human Capital ) vaø phaùt trieån ngöôøi . Vai troø cuûa voán nhaân löïc vaø voán xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi . Baïn suy nghó gì veà voán nhaân löïc cuûa Vieät Nam hieän nay . 1. Khaùi nieäm veà voán ngöôøi vaø voán nhaân löïc : a. Voán ngöôøi ( Human Capital ) : Ñoàng tieàn con ngöôøi ñeâm ra mua baùn , trao ñoåi , saûn xuaát goïi laø voøng xoay saûn xuaát . Caùi ñöa vaøo voøng xoay saûn xuaát thì goïi laø voán .Nhöng muoán saûn xuaát thì phaûi coù con ngöôøi can thieäp . Voán ngöôøi ñöôïc xem nhö moät thaønh phaàn cuûa cô caáu ñaàu vaøo cuûa saûn xuaát . Theo Meljansev : Toång soá voán saûn xuaát goàm coù : Voán töï nhieân :Nguoàn taøi nguyeân ñöôïc thu huùt vaøo voøng quay saûn xuaát . Voán vaät chaát : Nhaø cöûa , coâng trình , thieát bò , döï tröõ haøng hoùa vaät tö . Voán ngöôøi : Goàm coù voán vaät chaát vaø voán phi vaät chaát . - Voán vaät chaát nhö cô theå , söùc khoûe ,… - Voán phi vaät chaát nhö tri thöùc , ñaïo ñöùc ,… Söï phaùt trieån cuûa moät quoác gia tuøy thuoäc vaøo söï söû duïng 4 nguoàn voán : 1. Voán thieân nhieân : Nhö ñaát ñai , röøng bieån , soâng nöôùc , khoaùng saûn , quaëng moû , taøi nguyeân ,.. 2. Voán nhaân taïo : Nhö nhaø cöûa , ñöôøng xaù , saân bay , haûi caûng , maùy moùc , thieát bò ,…
3. Voán ngöôøi : Nhö söùc khoûe , kieán thöùc , kyõ naêng , phaåm chaát , ñaïo ñöùc ,… 4. Voán xaõ hoäi : Nhö chính saùch môû cöûa , söùc caïnh tranh , cô caáu toå chöùc , heä thoáng thoâng tin , söï hôïp taùc , … b. Nguoàn nhaân löïc con ngöôøi ( Human Resources ) : Nguoàn nhaân löïc con ngöôøi hay goïi laø nguoàn nhaân löïc , ñöôïc xem xeùt döôùi hai goùc ñoä : Naêng löïc xaõ hoäi : Laø nguoàn cung caáp söùc lao ñoäng cho xaõ hoäi , laø boä phaän quan troïng nhaát cuûa daân soá , coù khaû naêng taïo ra moïi giaù trò vaät chaát vaø tinh thaàn cho xaõ hoäi ( cuûa caûi vaät chaát , vaên hoùa vaø dòch vuï ). ÔÛ goùc ñoä naøy , nguoàn nhaân löïc laø toângt theå nhöõng tieàm naêng cuûa con ngöôøi maø cô baûn nhaát laø tieàm naêng lao ñoäng cuûa moät quoác gia coù trong moät thôøi kyø nhaát ñònh phuø hôïp vôùi chieán löôïc vaø keá hoaïch phaùt trieån .Tieàm naêng ñoù bao haøm toång hoøa naêng löïc veà theå löïc , trí löïc , nhaân caùch cuûa con ngöôøi lao ñoäng cuûa moät quoác gia , ñaùp öùng vôùi moät cô caáu nhaát ñònh cuûa con ngöôøi lao ñoäng do neàn kinh teá – xaõ hoäi ñoøi hoûi ñoù chính laø tieàm naêng cuûa con ngöôøi veà soá löôïng , chaát löôïng vaø cô caáu . Tính naêng ñoäng xaõ hoäi cuûa con ngöôøi : Nguoàn nhaân löïc ôû daïng tieàm naêng laø ôû traïng thaùi tónh , maëc duø nguoàn nhaân löïc luoân luoân ñöôïc phaùt trieån . Nguoàn löïc ñoù phaûi ñöôïc chuyeån sang traïng thaùi ñoäng , töùc laø ñöôïc phaân boá hôïp lyù vaø söû duïng coù hieäu quaû nguoàn nhaân löïc ; ñieàu quan troïng ôû ñaây laø phaûi laøm theá naøo ñeå chuyeån nguoàn löïc con ngöôøi döôùi daïng tìm naêng ñoù thaønh “ Voán con ngöôøi , voán nhaân löïc “. Con ngöôøi vôùi tieàm naêng voâ taän , neáu ñöôïc töï do phaùt trieån , töï do tö duy saùng taïo vaø coáng hieán , ñöôïc traû ñuùng giaù trò lao ñoäng , giaù trò saùng taïo vaø coáng hieán thì tieàm naêng voâ taän aáy
ñöôïc cuûa nguoàn löïc con ngöôøi seõ ñöôïc khai khaùc vaø phaùt huy trôû thaønh nguoàn voán voâ cuøng to lôùn , ñoàng thôøi noù phaûn aùnh tình ñoä phaùt trieån cuûa moät quoác gia . Vaäy , nguoàn löïc con ngöôøi ñöôïc hieåu laø toång hoøa trong theå thoáng nhaát höõu cô giöõa naêng löïc xaõ hoäi cuûa con ngöôøi ( theå löïc , trí löïc , nhaân caùch ) vaø tính naêng ñoäng xaõ hoäi cuûa con ngöôøi . Ñaây laø khaùi nieäm khaùi quaùt, tröøu töôïng veà nguoàn löïc con ngöôøi ; Nhöng ñeå xaùc ñònh nguoàn löïc cho moät quoác gia trong moät thôøi kyø nhaát ñònh phaûi ñöôïc chæ tieâu hoùa vaø löôïng hoùa . Veà maët lyù luaän caàn laøm roõ quan nieäm veà phaùt trieån nguoàn löïc con ngöôøi : • Theo UNESCO söû duïng khaùi nieäm phaùt trieån nguoàn löïc con ngöôøi ( Nguoàn nhaân löïc ) theo nghóa heïp vaø quan nieäm raèng , ñoù laø laøm cho toaøn boä söï laønh ngheà cuûa daân cö luoân luoân phuø hôïp trong moái quan heä vôùi söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc . • Theo ILO , cho raèng phaùt trieån nguoàn nhaân löïc bao haøm phaïm vi roäng hôn . Khoâng chæ laø söï chieám lónh trình ñoä ngaønh ngheà hoaëc bao goàm ngay caû vaán ñeà ñaøo taïo noùi chung , maø coøn laø phaùt trieån naêng löïc vaø söû duïng naêng löïc ñoù cuûa con ngöôøi ñeå tieán tôùi coù ñöôïc vieäc laøm hieäu quaû , cuõng nhö thoûa maõn ngheà nghieäp vaø cuoäc soáng caù nhaân . • Theo Lieân hieäp quoác thì söû duïng khaùi nieäm phaùt trieån nguoàn löcj con ngöôøi theo nghóa roäng , bao haøm giaùo duïc , ñaøo taïo vaø söû duïng tieàm naêng con ngöôøi nhaèm thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi vaø naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng . Caùch hieåu cuûa heä thoáng Lieân hieäp quoác bao quaùt hôn vaø nhaán maïnh khía caïnh xaõ hoäi cuûa nguoàn nhaân löïc . Noù vöøa laø yeáu toá cuûa saûn xuaát , cuûa taêng töôûng kinh teá ( yeáu toá ñaàu vaøo ) , vöøa laø muïc tieâu cuûa phaùt trieån vaø taêng tröôûng kinh teá ( yeáu toá ñaàu ra ).
Vaäy , phaùt trieån nguoàn löïc con ngöôøi laø quaù trình laøm bieán ñoåi veà soá löôïng , chaát löôïng vaø cô caáu nguoàn nhaân löïc ngaøy caøng ñaùp öùng toát hôn yeâu caàu cuûa neàn kinh teá –xaõ hoäi . Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán phaùt trieån nguoàn löïc con ngöôøi bao goàm : Sinh ñeû vaø söùc khoûe sinh saûn ( chaêm soùc söùc khoûe : dinh döôõng , veä sinh moâi tröôøng , phoøng ngöøa beänh taät ,…) , giaùo duïc vaø ñaøo taïo ngheà nghieäp ( Vaên hoùa vaø truyeàn thoáng daân toäc : moái quan heä xaõ hoäi vaø gia ñình ,…), vieäc laøm vaø traû coâng lao ñoäng ( thu nhaäp vaø möùc soáng ) , an ninh xaõ hoäi , trình ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ,… 2. Söï phaùt trieån ngöôøi ( Human Development): Con ngöôøi ñöôïc xem laø muïc ñích cuûa söï phaùt trieån ; kieán thöùc , söùc khoûe ñöôïc xem laø thaønh phaàn thieát yeáu cuûa haïnh phuùc . a. Phaùt trieån nguoàn löïc con ngöôøi : • Muïc tieâu toång quaùt : Laø giöõ ôû quy moâ hôïp lyù , ñoàng thôøi naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc , ñaëc bieät phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao nhaèm taêng söùc caïnh tranh cuûa nguoàn nhaân löïc vaø ñaùp öùng yeâu caàu coâng nghieäp hoùa , hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp , goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng ñaát nöôùc . • Muïc tieâu cuï theå : Laø duy trì xu theá keá hoaïch hoùa gia ñình moät caùch vöõng chaéc , cô caáu daân soá vaø phaân boá daân cö phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi , naêng cao chaát löôïng daân soá veà theå chaát , trí tueä vaø tinh thaàn , phaán ñaùu ñaït chæ soá phaùt trieån con ngöôøi ( HDI )ôû möùc trung bình tieân tieán theá giôùi . • Caùc chænh tieâu cô baûn caàn ñaït ñöôïc ñeán naêm 2010 : - Giaûm tyû leä taêng daân soá töï nhieân xuoáng 1,1%
- Daân soá caû nöôùc khoâng quaù 88 trieäu ngöôøi . - Haï tyû leä suy dinh döôõng ôû treû em döôùi 5 tuoåi xuoáng coøn 25%. - Möùc dinh döôõng ñaït treân 2.600Kcal/ngöôøi /ngaøy . - Naâng cao theå löïc ( nam cao trung bình 1m65cm , Nöõ 1m55cm ) vaø caùc chæ soá veà söùc beàn , söùc nhanh cuûa thanh thieáu nieân . - Naâng cao tuoåi thoï trung bình cuûa daân soá leân 71 tuoåi . - Naâng cao daân trí , phoå caäp vaên hoùa trung hoïc cô sôû vaø phoå thoâng trung hoïc , xoùa khoâng coøn naïn muø chöõ . - Tyû leä ngöôøi lao ñoäng qua ñaøo taïo taêng leân khoaûng 40% . - Chæ soá phaùt trieån con ngöôøi ( HDI) ñaït khoaûng 0,700 – 0,750 ,chæ soá phaùt trieån veà giôùi ( GDI ) ñaït 0,700. Naâng cao chaát löôïng nguoàn löïc , ñaëc bieät phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao laø phöông höôùng cô baûn , öu tieân haøng ñaàu trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ôû nöôùc ta thôøi kyø 2001 – 2010 . Muoán vaäy , ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc trong cô cheá thò tröôøng phaûi gaén chaët vôùi phaùt trieån heä thoáng thoâng tin thò tröôøng lao ñoäng vaø dòch vuï vieäc laøm ñeå noái cung vaø caàu lao ñoäng , nhieàu ngöôøi coù cô hoäi tìm vieäc laøm . Nhaø nöôùc thöïc hieän chính saùch khuyeán khích ñaod taïo nhaân taøi chuyeân gia gioûi vaø lao ñoäng trình ñoä cao vaø thöïc hieän chính saùch xaõ hoäi ñeå hoã trôï ñoái töôïng thuoäc dieän chính saùch xaõ hoäi , gia ñình ngheøo , ñaøo taïo laïi cho lao ñoäng maát vieäc , ngöôøi thaát nghieäp trong cô cheá thò tröôøng , tröôùc heát laø chính saùch hoïc boång , vieäc laøm sau khi ñaøo taïo . Nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao laø moät trong nhöõng yeáu toá quyeát ñònh nhaát cuûa taêng tröôûng kinh teá , naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa neàn kinh teá vaø lao ñoäng treân thò thöôøng trong nöôùc , khu vöïc vaø quoác teá . Bôûi vaäy , taäp trung phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao laø söï löïa choïn toái öu vaø laø moät trong nhöõng giaûi phaùp ñoät phaù ñeå ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc hoäi
nhaäp .Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao phaûi baét ñaàu töø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc veà moïi maët nhö : Söùc khoûe , trình ñoä chuyeân moân , kyõ thuaät cao nhaát laø nhöõng nhaø quaûn lyù , caùc chuyeân gia kinh teá , chuyeân gia kyõ thuaät vaø ñoäi nguõ coâng nhaân laønh ngheà , coâng nhaân coù trình ñoä cao ñeå taïo neàn moùng vöõng chaéc böôùc vaøo neàn kinh teá tri thöùc . Ñaëc bieät phaûi taäp trung ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao cho moät soá ngaønh kinh teá muõi nhoïn ( tin hoïc , coâng ngheä sinh hoïc , coâng ngheä töï ñoäng hoùa , coâng ngheä vaät lieäu môùi ,…) . 3. Chæ soá GNP vaø chæ soá HDI : a. Chæ soá GDP ( Gross Domestic Product ) : Laø Toång saûn phaåm trong nöôùc . GDP ñöôïc ñaùnh giaù söï giaøu coù cuûa moät quoác gia ( do Keyness ñöa ra ). GNP ( Gross National product ) laø Toång saûn phaåm quoác daân . Toång saûn phaåm trong nöôùc ( GDP ) phaûn aùnh keát quaû cuoái cuøng caùc hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát vaø dòch vuï cuûa taát caû caùc caù nhaân ñôn vò thöôøng truù taïi nöôùc ñoù tính trong khoaûng thôøi gian moät naêm . b. Chæ soá phaùt trieån HDI ( Human Development Index ) : Chæ soá phaùt trieån ngöôøi HDI ngaøy nay trôû thaønh moät ñaïi löôïng thoâng duïng bieåu thò cho söï phaùt trieån cuûa moãi quoác gia , moãi vuøng . Chæ soá naøy hôïp thaønh töø 3 ñaïi löôïng thaønh phaàn : • Tuoåi thoï bình quaân . • Chæ soá phaùt trieån giaùo duïc . • Thu nhaäp trong nöôùc tính theo ñaàu ngöôøi baèng phöông phaùp söùc mua töông ñöông . Chæ soá HDI bao haøm ñaùnh giaù caû veà söï giaøu coù vaø veà maët tinh thaàn . Thoáng keâ so saùnh caùc nöôùc thöôøng duøng chæ soá HDI ñeå laøm caên cöù .
Vaøo naêm 1996 caùc nhaø kinh teá hoïc boå sung theâm Chæ soá CPM , Laø chæ soá khaéc phuïc 3 naêng löïc cô baûn cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån . 4. Suy nghó veà Voán nhaân löïc cuûa Vieät Nam hieän nay . Nguoàn nhaân löïc Vieät Nam ñaït chaát löôïng chöa ñöôïc cao, tuy coâng daân Vieät Nam coù loøng yeâu nöôùc , yeâu chuû nghóa xaõ hoäi , coù trình ñoä daân trí , vaên hoùa , kyõ thuaät , coâng ngheä vaø tay ngheà cao , taùc phong coâng ngheä vaø ñaïo ñöùc , loái soáng laønh maïnh nhöng chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu coâng nghieäp hoùa , hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp cuûa ñaát nöôùc ,cuõng nhö ñaùp öùng nhu caàu neàn kinh teá tri thöùc . Ñeå ñaùp öùng nhu caàu treân ta caàn quan taâm , chuù yù ñeán caùc vaán ñeà nhö : Chieán löôïc trong phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao trong thôøi gian tôùi laø phaûi taêng nhanh veà soá löôïng ñeå naâng cao tyû leä lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo , ñaëc bieät chuù troïng ñaøo taïo ngheà , ñoàng thôøi naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc vôùi tieâu chuaån veà trình ñoä chuyeân moân , kyõ naêng ngheà nghieäp , phaåm chaát vaø naêng löïc phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa moät neàn kinh teá tri thöùc ôû Vieät Nam hieän nay . KẾT LUẬN Nöôùc ta ñang treân ñöôøng böôùc vaøo neàn kinh teá tri thöùc vaø böôùc vaøo thôøi kyø coâng nghieäp hoùa , hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp neân vaán ñeà hội nhập về giáo dục trong bối cảnh toàn cầu hóa khi bước vào nền kinh tế tri thức laø heát söùc quan troïng và vấn ñề phaùt trieån nguoàn nhaân löïc con ngöôøi có mối quan hệ mật thiết với nhau. Muốn hội nhập ta phải mở cửa cho các nhà ñầu tư giáo dục vào Việt Nam ñeå taïo ñieàu kieän phaùt trieån nguoàn nhaân löïc con ngöôøi ; Muốn nền giáo dục Việt Nam phát triển cạnh tranh ñược với các nhà ñầu tư nước ngoài thì ta phải mở rộng
các loại hình giáo dục trong nước, huy ñộng mọi người tham gia vào việc ñầu tư cho giáo dục. Neàn kinh teá tri thöùc vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc con ngöôøi là 2 yeáu toá quan troïng không thể tránh khỏi trong giai ñoạn coâng nghieäp hoùa , hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp hay noùi caùch khaùc laø giai ñoaïn toàn cầu hóa hiện nay. Vấn ñề quan trọng là nhaø nöôùc ta phải có những chính sách như thế nào ñeå ñaët nieàm tin cho ngöôøi daàu tö vaø nhằm hạn chế những khuyết ñiểm thieáu soùt xaûy ra .
Thank you for evaluating AnyBizSoft PDF Merger! To remove this page, please register your program! Go to Purchase Now>> AnyBizSoft PDF Merger  Merge multiple PDF files into one  Select page range of PDF to merge  Select specific page(s) to merge  Extract page(s) from different PDF files and merge into one