M Đ UỞ Ầ
ệ ờ ỳ ể ồ Vi ể ộ ế t Nam đang trong th i k quá đ ti n lên CNXH đ r i phát tri n
ộ ướ ế ộ ơ ộ ộ ở lên m t b c cao h n đó là CNCS m t ch đ xã h i mà đó quan h s ệ ở
ở ữ ấ ộ ự ả ộ ữ h u là s h u công c ng, xã h i không còn giai c p có tính t qu n cao,
ầ ườ ượ ự ể ệ làm theo nhu c u. Con ng i đ c t ụ do phát tri n toàn di n. Đó là m c
ủ ườ ủ ướ ố tiêu c a loài ng i nói chung và c a n ự c ta nói riêng. Mu n xây d ng
ượ ư ậ ề ệ ế ả ộ ộ đ c m t xã h i nh v y đi u ki n tiên quy t là ph i phát tri n l c l ể ự ượ ng
ấ ả s n xu t.
ệ ệ ạ Vi ấ t Nam xu t phát t ừ ộ ướ m t n ậ c nông nghi p, nghèo nàn, l c h u,
ả ủ ơ ế ế ể ạ ậ ấ ẫ kém phát tri n. Di s n c a c ch k ho ch hóa t p trung bao c p v n còn
ả ủ ữ ệ ặ ạ ư ấ ồ ạ t n t i khá n ng. Nh ng h qu c a tr ng thái bao cáo t ẫ duy bao c p v n
ự ự ẵ ư ể ậ ậ ở ộ còn, ch a th c s s n sàng h i nh p. Do v y phát tri n tr ệ thành nhi m
ố ộ ủ ụ ả ậ ả ố ể ụ v , m c tiêu s m t c a toàn Đ ng toàn dân. Mu n v y ph i phát tri n
ế ể ề ố ế ề ầ kinh t qu c dân, phát tri n n n kinh t ậ hàng hóa nhi u thành ph n, v n
ế ị ườ ự ủ ả ướ ị ơ ộ đ ng theo c ch th tr ng có s qu n lý c a Nhà n c theo đ nh h ướ ng
ả ơ ả ể ừ ả ể ấ ả XHCN. Đây là gi i pháp c b n đ chuy n t ấ ỏ s n xu t nh lên s n xu t
ớ ở ướ l n n ệ c ta hi n nay.
ệ ể ề ế ề ủ quá trình phát tri n n n kinh t nhi u thành ph n ầ ở ứ Bi n ch ng c a
ệ ờ ỳ ặ ệ Vi t Nam trong th i k quá đ ộ giúp cho sinh viên đ c bi t là sinh viên kinh
ề ả ứ ậ ấ ộ ồ ờ ế t ấ chúng em có nh n th c chính xác v s n xu t xã h i. Đ ng th i th y
ượ ủ ể ề ớ ế ề đ ệ c ý nghĩa to l n c a vi c phát tri n n n kinh t nhi u thành ph n ầ ở
ướ ờ ỳ ớ ự ộ ừ ủ ể n ợ c ta trong th i k quá đ v a phù h p v i s phát tri n chung c a nhân
ể ự ượ ứ ừ ạ ợ ớ ấ ở ả ệ lo i, v a phù h p v i cách th c phát tri n l c l ng s n xu t Vi t Nam
ủ ộ ậ ớ ộ ế ố ế ế ợ k t h p v i ch đ ng h i nh p kinh t qu c t .
Ấ
Ặ
Ề
I. Đ T V N Đ
Ơ Ở
Ủ
Ậ
Ể
Ế Ệ C S LÍ LU N C A VI C PHÁT TRI N KINH T
Ờ Ỳ
Ầ
Ề
Ộ
HÀNG HÓA NHI U THÀNH PH N TRONG TH I K QUÁ Đ
ầ ị ế ự ế ể Đ nh nghĩa thành ph n kinh t : Là khu v c kinh t , ki u quan h ệ
ế ự ứ ở ữ ấ ị ề ư ệ ả ấ ộ kinh t d a trên m t hình th c s h u nh t đ nh v t li u s n xu t. Các
ế ồ ạ ệ ậ ệ ặ ẽ ớ ầ thành ph n kinh t không t n t i bi t l p, mà có liên h ch t ch v i nhau,
ơ ấ ẫ ộ ế ố ấ ồ ạ tác đ ng l n nhau t o thành c c u kinh t ề th ng nh t bao g m nhi u
ế ầ thành ph n kinh t .
ơ ấ ế ờ ỳ ủ ề ầ ộ C c u kinh t nhi u thành ph n trong th i k quá đ lên ch nghĩa
ể ầ ộ ổ ế ồ ạ ườ xã h i là t ng th các thành ph n kinh t cùng t n t i trong môi tr ợ ng h p
ạ tác và c nh tranh.
Ơ Ở
Ồ
Ạ
Ầ
Ề
Ế
I. C S KHÁCH QUAN T N T I NHI U THÀNH PH N KINH T TRONG
Ờ Ỳ
Ộ
TH I K QUÁ Đ
ệ ả ả ấ ơ ư ả a) Khi phân bi t hàng hóa gi n đ n và s n xu t hàng hóa t b n ch ủ
ề ươ ế ậ ậ ấ ả ượ nghĩa, k t lu n v ph ng pháp lu n: khi giai c p vô s n giành đ c chính
ộ ố ử ố ớ ạ ư ữ ủ ề ầ quy n c n có thái đ đ i x khác nhau đ i v i 2 lo i t ạ h u c a hai lo i
ả ấ hình s n xu t hàng hóa trên.
ố ớ ư ữ ư ả ủ ư ả ố Đ i v i t h u t ữ b n ch nghĩa: Qu c h u hóa. Nh ng b n thân
ố ữ ặ ằ ứ ề ạ ị quá trình qu c h u hóa có nhi u hình th c và giai đo n: ho c b ng t ch thu
ặ ằ ộ ạ ứ ả ượ ầ ừ ế ho c b ng hình th c chu c l i và ph i đ ầ c ti n hành d n d n t ng b ướ c
ặ ằ ế ủ ộ ướ ơ ở ớ ế ư ả ự m t ho c b ng s liên k t c a Nhà n c v i các c s kinh t b n ch t ủ
ể ế ư ả ướ ế ộ ờ nghĩa đ hình thành kinh t b n Nhà n t c. Vì th trong m t th i gian
ồ ạ ẫ ế ư ả ư dài v n còn t n t ầ i thành ph n kinh t b n t t nhân.
ố ớ ư ả ỏ ủ ườ ả ấ ỏ ỉ Đ i v i t b n nh c a ng i s n xu t hàng hóa nh thì ch có
ườ ể ế ợ ợ thông qua con đ ậ ng h p tác hóa. Đ ti n hành h p tác hóa theo quy lu t
ắ ầ ờ ỳ ả ờ ộ và nguyên t c c n ph i có th i gian. Do đó trong th i k quá đ còn thành
ợ ủ ể ủ ể ầ ươ ộ ấ ế ph n cá th c a nông dân và th th công, ti u th ng là m t t t y u.
ầ ử ể ạ b) Các thành ph n kinh t ế ư t ị nhân do l ch s đ l i: Trong th i k ờ ỳ
ộ ầ ả ượ ờ ố ị ấ ể ả ể ấ quá đ c n ph i đ c phát tri n đ s n xu t và đ i s ng không b m t mát
ớ ợ ạ ợ ườ ộ gián đo n. Nó phù h p v i l ủ i ích c a ng i lao đ ng và có vai trò quan
ệ ố ệ ể ậ ọ ế ớ tr ng trong vi c xác l p và phát tri n h th ng kinh t m i.
ị ướ ộ c) Đ gi ể ữ ạ ượ l i đ ề c chính quy n và đ nh h ủ ng xã h i ch nghĩa, giai
ệ ố ự ả ầ ế ớ ướ ế ế ấ c p vô s n c n xây d ng h th ng kinh t m i, tr c h t là kinh t ố qu c
ơ ở ể ể ế ờ ỳ ộ doanh làm c s đ phát tri n kinh t ộ xã h i trong th i k quá đ .
ả ấ ầ ị ế ự Xác đ nh b n ch t các thành ph n kinh t ệ ở ữ d a trên quan h s h u
ấ ủ ầ ộ ỗ ế ể ả ề và tính ch t c a lao đ ng. M i thành ph n kinh t ấ có nhi u ki u s n xu t
ủ ợ ế ề ầ ọ hàng hóa c a nó, h p thành kinh t hàng hóa nhi u thành ph n. Còn g i là
ế ả ộ ế ề n n kinh t ứ hàng hóa quá đ , ch không ph i là kinh t ộ hàng hóa xã h i
ủ ch nghĩa.
ề ế ề ế ế ợ N n kinh t ộ hàng hóa quá đ là n n kinh t ữ hàng hóa k t h p nh ng
ấ ừ ừ ể ả ấ ả ấ ố ki u s n xu t hàng hóa không cùng b n ch t, v a th ng nh t v a mâu
ẫ ớ thu n v i nhau.
Ả
Ấ
Ế
Ề
II. GI I QUY T V N Đ
ơ ấ ầ ế ộ ở ệ ạ 1. C c u thành ph n kinh t quá đ Vi t Nam t ạ ộ i Đ i h i
ả ầ Đ ng 9 có 6 thành ph n kinh t ế .
ế ướ ầ ế ự a) Kinh t Nhà n c: Là thành ph n kinh t ế ộ ở ữ d a trên ch đ s h u
ề ư ệ ả ấ ế ướ ồ ộ công c ng v t li u s n xu t. Kinh t Nhà n c bao g m các doanh
ệ ướ ỹ ự ữ ố ỹ ả ể ướ nghi p Nhà n c, các qu d tr qu c gia, các qu b o hi m Nhà n c và
ộ ở ữ ả ướ ể ư ể các tài s n thu c s h u Nhà n c có th đ a vào vòng chu chuy n kinh
.ế t
ế ướ ữ ủ ạ ề ế ố Kinh t Nhà n c gi vai trò ch đ o trong n n kinh t qu c dân.
ự ượ ụ ể ậ ấ ọ ướ Là l c l ng v t ch t quan tr ng và là công c đ Nhà n ị c đ nh h ướ ng
ế ế ề và đi u ti ề t vĩ mô n n kinh t vì:
ơ ở ữ ữ ắ ế ư ố + Nó n m nh ng ngành, nh ng c s kinh t then ch t nh : công
ệ ượ ế ế ệ ệ nghi p năng l ng, khai khoáng, luy n kim, công nghi p ch bi n, công
ậ ả ẹ ệ ư ệ nghi p nh , giao thông v n t ể ả i, ngân hàng, tài chính, b u đi n… đ đ m
ủ ề ố ế ướ ộ ủ ế ả b o cân đ i ch y u c a n n kinh t ơ ở ể ị là c s đ đ nh h ng xã h i ch ủ
nghĩa.
ượ ướ ự ế ể ả ỡ + Đ c Nhà n c tr c ti p qu n lý và giúp đ phát tri n.
ướ ậ ộ ượ ở ộ + Xu h ủ ng v n đ ng c a nó ngày càng đ ể c m r ng và phát tri n,
ế ớ ề ố ị ế ti n t i th ng tr trong n n kinh t .
ể ượ ệ ủ ố ắ ư ậ ế ả Đ làm đ ề c nh v y ph i hoàn thành vi c c ng c , s p x p, đi u
ả ủ ơ ấ ệ ệ ổ ớ ỉ ệ ch nh c c u, đ i m i và nâng cao hi u qu c a các doanh nghi p hi n có,
ể ệ ờ ướ ầ ư ồ đ ng th i phát tri n thêm doanh nghi p Nhà n c đ u t ặ 100% vón ho c
ố ở ộ ự ổ ố ọ ị ầ có c ph n chi ph i m t ngành, lĩnh v c then ch t và đ a bàn quan tr ng.
ế ạ ắ ệ ướ ề ự ấ ả S p x p l i các doanh nghi p Nhà n c v th c ch t là gi ế ấ i quy t v n đ ề
ữ ướ ở ữ s h u, theo nh ng h ng sau:
ầ ư ả ả ệ ậ ả ố ộ ị + Đ u t có hi u qu (c trang b kĩ thu t, v n, trình đ qu n lý vào
ữ ị ế ắ ủ ề ữ ạ ọ ế ơ nh ng đ n v kinh t n m nh ng m ch máu quan tr ng c a n n kinh t .
ệ ố ự ủ ươ ở ữ ầ ạ ổ + Th c hi n t t ch tr ố ng c ph n hóa và đa d ng hóa s h u đ i
ệ ớ ướ ầ ố v i các doanh nghi p mà Nhà n ắ c không c n n m 100% v n.
ệ ừ ỏ + Giao bán khoán cho thuê các doanh nghi p v a và nh mà nhà n ướ c
ắ ầ không c n n m gi ữ .
ậ ả ữ ệ ể ả + Sáp nh p, gi ạ ộ i th cho phá s n nh ng doanh nghi p ho t đ ng
ả ướ ệ ệ ệ ả ự không có hi u qu và không th c hi n các bi n pháp trên (c n c có
ả ố ươ ệ ố ệ kho ng 250 xí nghi p qu c doanh trung ng, 2041 xí nghi p qu c doanh
ươ ị đ a ph ả ng qu n lý).
ề ặ ế ướ ả ệ ề ả V m t qu n lý kinh t Nhà n c ph i phân bi ủ ở ữ t quy n ch s h u
ủ ề ệ và quy n kinh doanh c a doanh nghi p.
ế ậ ể ầ ế ơ ở ồ b) Kinh t t p th : Là thành ph n kinh t ữ bao g m nh ng c s kinh
ườ ộ ự ệ ố ự ả ế t do ng i lao đ ng t nguy n góp v n, cùng kinh doanh, t qu n lý theo
ắ ậ ẳ ợ nguyên t c t p trung bình đ ng, cùng có l i.
ế ậ ể ồ Thành viên kinh t ả ể t p th bao g m c th nhân và pháp nhân, c ả
ườ ố ườ ơ ở ứ ề ố ố ng i ít v n và ng i nhi u v n, cùng góp v n và góp s c trên c s tôn
ắ ự ọ ệ ẳ ợ ả tr ng nguyên t c t nguy n, bình đ ng cùng có l ủ i và qu n lý dân ch .
ế ậ ể ấ ợ ế ồ ợ Kinh t t p th l y l i ích kinh t là chính bao g m l ủ i ích c a các
ợ ể ồ ậ ờ ọ ợ ộ ủ thành viên và l i ích t p th , đ ng th i coi tr ng l i ích xã h i c a các
thành viên.
Ở ự ệ ể ế ậ khu v c nông nghi p và nông thôn, phát tri n kinh t t p th ể
ơ ở ả ề ự ả ả ủ ủ ế ộ ạ ph i trên c s đ m b o quy n t ch c a kinh t h , trang tr i, h tr ỗ ợ
ế ộ ớ ế ể ề ạ ắ ự đ c l c cho kinh t ắ h , trang tr i phát tri n g n li n v i ti n trình CNH
ự ệ ớ HĐH nông nghi p và xây d ng nông thôn m i.
ướ ủ ể ậ ộ ế ậ Xu h ng v n đ ng và phát tri n c a kinh t ể t p th theo h ướ ng
ơ ở ổ ợ ữ ế ể hình thành nh ng c s , t h p kinh t ả ệ công nông nghi p đ đi lên s n
ấ ớ xu t l n.
ế ủ c) Kinh t ể ể cá th , ti u ch
ế ể ầ ế ự ư ữ Kinh t cá th : là thành ph n kinh t d a trên t h u nh v t ỏ ề ư ệ li u
ủ ả ấ ả ộ ườ ộ ả s n xu t và kh năng lao đ ng c a b n thân ng i lao đ ng và gia đình.
ế ể ứ ủ ế ự ư ữ Kinh t ti u ch : cũng là hình th c kinh t d a trên t h u nh v ỏ ề
ư ệ ướ ư ả ấ ậ ộ t ẫ li u s n xu t nh ng có thuê m n lao đ ng. Tuy nhiên thu nh p v n
ố ủ ả ủ ế ự ứ ộ ch y u d a vào s c lao đ ng và v n c a b n thân và gia đình.
ế ể ể ủ ấ ọ ị Kinh t ề cá th , ti u ch đang có v trí r t quan tr ng trong nhi u
ề ở ệ ị ngành ngh ệ ề nông thôn và thành th có đi u ki n phát huy nhanh và hi u
ả ề ố ứ ề ủ ừ ộ ườ qu v v n s c lao đ ng tay ngh c a t ng ng i trong gia đình. Do đó
ở ộ ủ ấ ả ế ủ ầ ượ ể ể m r ng s n xu t kinh doanh c a kinh t cá th ti u ch c n đ ế c khuy n
khích.
ấ ằ ế ể ể ủ ầ Tuy nhiên cũng c n th y r ng kinh t ố ắ cá th ti u ch dù c g ng
ể ạ ỏ ượ ế ố ữ ủ ạ ế đ n bao nhiêu cũng không th lo i b đ c nh ng h n ch v n có c a nó
ư ự ế ề ạ ậ nh : tính manh mún, t phát, h n ch v kĩ thu t do đó Nhà n ướ ầ ạ c c n t o
ỡ ể ọ ể ế ề ệ đi u ki n và giúp đ đ h phát tri n, khuy n khích các hình th c t ứ ổ ứ ch c
ự ệ ệ ệ ặ ợ h p tác t ể ớ nguy n làm v tinh cho các doanh nghi p ho c phát tri n l n
ầ ở ế ấ ọ ơ h n. B i thành ph n kinh t ệ ả này có vai trò r t quan tr ng trong vi c s n
ụ ư ệ ấ ạ ấ ị xu t, d ch v , t ụ ụ ả ả li u sinh ho t ph c v c s n xu t và tiêu dùng.
ế ư ả ư ầ ế ấ ả d) Kinh t b n t t nhân: Là thành ph n kinh t mà s n xu t kinh
ơ ở ữ ư ự ế ư ả ủ doanh d a trên c s chi m h u t nhân t b n ch nghĩa v t ề ư ệ ả li u s n
ộ ứ ấ ộ xu t và bóc l c s c lao đ ng làm thuê.
ờ ỳ ầ ộ ế Trong th i k quá đ thành ph n kinh t này có vai trò đáng k ể
ể ự ượ ệ ầ ấ ả ấ ộ trong vi c phát tri n l c l ạ ng s n xu t, là thành ph n r t năng đ ng nh y
ị ườ ữ ẽ ỏ ớ bén v i th tr ng do đó s có nh ng đóng góp không nh vào quá trình
ưở ể ủ ề ế tăng tr ng, phát tri n c a n n kinh t .
ồ ơ ị ế ầ ớ ủ ư ố Nó g m các đ n v kinh t ph n l n v n c a t ả nhân (c trong và
ướ ầ ư ướ ệ ư ứ ngoài n c) đ u t ạ ộ , ho t đ ng d i hình th c xí nghi p t ặ doanh, ho c
ầ ượ ị ổ công ti c ph n đ ậ c pháp lu t qui đ nh.
ướ ể ề ệ ế ạ Nhà n c khuy n khích và ki m soát, t o đi u ki n và môi tr ườ ng
ặ ị ế ư ả ư ể ơ ho c các đ n v kinh t b n t t ữ nhân hình thành và phát tri n nh ng
ự ợ ố ướ ẫ ngành, lĩnh v c có l ế i cho qu c k dân sinh và h ng d n theo con đ ườ ng
ế ư ả ướ kinh t b n Nhà n t c.
ầ ế ự ấ Tuy nhiên đây là thành ph n kinh t có tính t phát r t cao. Đ u c ầ ơ
ệ ượ ữ ế ậ ả ố ườ buôn l u tr n thu , làm hàng gi … là nh ng hi n t ng th ng xuyên
ệ ả ườ ố ớ ả ầ ế ỏ hi n đòi h i ph i tăng c ng qu n lý đ i v i thành ph n kinh t này.
ạ ộ ệ ầ ả ế ế ể Văn ki n đ i h i Đ ng l n 9 có vi t: khuy n khích phát tri n kinh
ề ả ấ ộ ế ư ả ư t b n t t nhân r ng rãi trong các ngành ngh s n xu t, kinh doanh mà
ậ ấ ạ ườ ậ ợ ề pháp lu t không c m. T o môi tr ng kinh doanh thu n l i v chính sách
ế ư ả ư ữ ể ị ướ ư ể pháp lí đ kinh t b n t t nhân phát tri n trên nh ng đ nh h ng u tiên
ướ ể ả ầ ư ướ ế ể ủ c a Nhà n c, k c đ u t ra n c ngoài; khuy n khích chuy n thành
ệ ổ ế ầ ổ ườ ộ doanh nghi p c ph n, bán c phi u cho ng ế i lao đ ng liên doanh liên k t
ớ ế ậ ể ế ướ ự ớ v i nhau, v i kinh t t p th và kinh t Nhà n c, xây d ng quan h t ệ ố t
ữ ủ ệ ườ ả ộ ộ ệ gi a ch doanh nghi p và ng ả i lao đ ng (Đ ng c ng s n Vi t Nam. Văn
ạ ộ ạ ấ ả ố ầ ệ ể ị ki n Đ i h i đ i bi u toàn qu c l n 9, nhà xu t b n Chính tr .
ế ư ả ướ ầ ế ồ e. Kinh t b n Nhà n t c: Là thành ph n kinh t bao g m các hình
ữ ứ ế ế ướ ớ ư ả ư th c liên doanh liên k t gi a kinh t Nhà n c v i t b n t nhân trong
ướ ướ ế ầ ư ự n c và ngoài n c, mang l ạ ợ i l i ích thi t th c cho các bên đ u t kinh
doanh.
ầ ơ ở Các thành ph n kinh t ế ơ ả ồ ạ c b n t n t ạ ở ữ i trên c s 3 lo i s h u.
ứ ổ ứ ữ ế ế ạ ộ Ngoài ra còn có nh ng hình th c t ch c liên k t kinh t ho t đ ng không
ầ ộ ế ư ứ ế ỗ ề ợ thu c thành ph n kinh t nào nh hình th c kinh t h n h p nhi u lo i s ạ ở
ế ề ệ ầ ổ ữ ữ h u công ty xí nghi p c ph n, liên doanh liên k t hai bên nhi u bên gi a
ầ ế ướ các thành ph n kinh t trong và ngoài n c.
ự ủ ể ầ ế S chuy n hóa c a các thành ph n kinh t trong quá trình đi lên ch ủ
ễ ướ ứ ề ấ ớ ộ nghĩa xã h i di n ra d ợ i nhi u hình th c, phù h p v i tính ch t, trình đ ộ
ể ủ ự ượ ả ấ phát tri n c a l c l ng s n xu t.
ế ầ ư ướ ệ ồ f. Kinh t ố có v n đ u t n c ngoài: Bao g m các doanh nghi p có
ể ố ướ ề ộ th 100% v n n ặ c ngoài (m t thành viên ho c nhi u thành viên) có th ể
ế ệ ướ ệ ư ặ ớ liên k t, liên doanh v i doanh nghi p Nhà n c ho c doanh nghi p t nhân
ướ ủ c a n c ta
ế ầ ư ướ ề ọ ị Kinh t ố có v n đ u t n c ngoài có v trí quan tr ng trong n n kinh
ệ ố ế ướ t n ầ c ta. Trong 10 năm qua (1991 2000) các doanh nghi p có v n đ u
ị ả ể ấ t ư ướ n ộ c ngoài phát tri n khá nhanh giá tr s n xu t tăng bình quân 22% m t
ầ ư ự ế ướ ố ượ năm. Trong 5 năm (1996 2000) v n đ u t tr c ti p n c ngoài đ ự c th c
ố ố ầ ư ệ ả ổ ỉ ộ ế hi n kho ng 10 t USD, chi m 23% t ng s v n đ u t toàn xã h i; các
ầ ư ướ ệ ố ị ả ạ ấ doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài t o ra 34% giá tr s n xu t toàn
ệ ấ ẩ ạ ngành công nghi p, trên 22% kim ng ch xu t kh u và đóng góp trên 10%
ủ ả ướ GDP chung c a c n c.
ả ướ ề ệ ể ẳ ị ế Đ ng và Nhà n ạ c ta đã kh ng đ nh "t o đi u ki n đ kinh t ố có v n
ậ ợ ể ướ ấ ẩ ấ ư ướ đ u t n c ngoài phát tri n thu n l i, h ự ng vào xu t kh u xây d ng
ế ệ ệ ộ ắ ớ ạ ầ ế ấ k t c u h t ng, kinh t ạ ạ xã h i g n v i thu hút công ngh hi n đ i, t o
ề ệ ệ ả ườ ế thêm nhi u vi c làm c i thi n môi tr ng kinh t ố ể và pháp lí đ thu hút v n
ả ả ộ ệ ạ ộ ạ ệ ầ ư ướ đ u t n c ngoài [Đ ng c ng s n Vi ể t Nam Văn ki n Đ i h i đ i bi u
ố ầ ố ộ ị toàn qu c l n 9, NXB chính tr qu c gia, Hà N i 2001, trang 99].
ấ ế ể ả ế 2. Tính t t y u khách quan ph i phát tri n kinh t hàng hóa
ề nhi u thành ph n ầ ở ướ n c ta.
ể ự ượ ầ ủ ệ ự ả ấ ấ a. Do yêu c u c a vi c phát tri n l c l ng s n xu t và th c ch t là
ể ừ ả ấ ớ ủ ấ ả ỏ ộ chuy n t s n xu t nh lên s n xu t l n xã h i ch nghĩa.
ộ ướ ủ ộ ộ Chúng ta quá đ lên ch nghĩa xã h i m t n ệ ạ c nông nghi p l c
ế ề ố ộ ị ế ủ ế ả ử ậ h u, v n là thu c đ a n a phong ki n, n n kinh t ấ ch y u là s n xu t
ặ ỏ ự ự ấ ư ả ạ nh , còn mang n ng tính t cung, t ể c p, ch a tr i qua giai đo n phát tri n
ư ả t ủ b n ch nghĩa.
ự ủ ế ộ ộ ề Chúng ta ti n hành công cu c xây d ng ch nghĩa xã h i trong đi u
ệ ệ ễ ệ ạ ạ ộ ọ ạ ki n cu c cách m ng khoa h c và công ngh hi n đ i đang di n ra m nh
ế ớ ệ ẽ ạ ổ ự ọ m , làm thay đ i nhanh chóng di n m o th gi i trong m i lĩnh v c kinh t ế
ộ ướ ộ ẫ ụ ữ ị xã h i chính tr , làm cho xu h ng ph thu c l n nhau gi a các n ướ c
ế ớ ộ ồ trong c ng đ ng th gi i ngày càng tăng lên.
ủ ự ể ờ S ra đ i và phát tri n c a kinh t ế ị ườ th tr ng là quá trình kinh t ế
ắ ầ ể ế ộ khách quan. Nó b t đ u khi kinh t ế ự t nhiên phát tri n đ n trình đ làm
ữ ề ề ệ ấ ế ệ ủ ự ế xu t hi n nh ng ti n đ kinh t ấ hàng hóa. S xu t hi n c a kinh t hàng
ủ ị ự ệ ề ề ấ hóa cũng chính là s xu t hi n ti n đ ph đ nh kinh t ế ự t ẳ nhiên và kh ng
ế ỗ ướ ủ ể ế ị đ nh kinh t hàng hóa. M i b c phát tri n c a kinh t ộ hàng hóa là m t
ướ ẩ ư ậ ậ ộ b c đ y lùi kinh t ế ự t nhiên. Nh v y trong quá trình v n đ ng và phát
ể ế ầ ị tri n kinh t ủ ị hàng hóa đã ph đ nh d n kinh t ế ự t ẳ nhiên và kh ng đ nh mình
ể ổ ứ ộ ế ộ ộ ậ ể ướ ự là m t ki u t ch c kinh t xã h i đ c l p. Nó phát tri n d ộ i s tác đ ng
ẽ ủ ề ạ ộ ả m nh m c a các tiêu đ sau. Ph n ánh lao đ ng xã h i, s đ c l p t ộ ự ộ ậ ươ ng
ế ữ ọ ườ ư ề ệ ố ề đ i v kinh t gi a m i ng i, l u thông hàng hóa và ti n t …
ự ồ ạ ủ ề ầ b. Do s t n t i c a nhi u thành ph n kinh t ế ở ướ n c ta
ồ ạ ề ộ ệ Hi n nay ở ướ n c ta t n t i nhi u trình đ phát tri n c a l c l ể ủ ự ượ ng
ệ ấ ạ ậ ơ ế ậ ơ ử ơ ả s n xu t hi n đ i, thô s , n a c khí và c khí. Vì v y thi t l p quan h ệ
ớ ự ệ ạ Ở ệ ả ấ ả ệ ở ữ s h u v i t li u s n xu t cũng ph i đa d ng. Vi t Nam hi n nay
ở ữ ư ệ ả ứ ứ ệ ề ấ quan h nhi u hình th c quy mô s h u t li u s n xu t luôn là căn c cho
ệ ầ ị ế ề vi c phân đ nh các thành ph n kinh t khác nhau. Trong n n kinh t ế ướ n c ta
ồ ạ ứ ở ữ ơ ả ở ữ ướ ở ữ ư đang t n t i 3 hình th c s h u c b n. S h u Nhà n c, s h u t nhân
ứ ở ữ ở ữ ơ ả ừ ỗ ợ ề và s h u h n h p. T ba hình th c s h u c b n đó đã hình thành n n
ế ữ ề ệ ầ ạ ớ kinh t hàng hóa nhi u thành ph n v i nh ng lo i hình doanh nghi p đa
ạ d ng và phong phú.
ộ ự ượ ướ ộ ồ c. N c ta có m t l c l ng lao đ ng d i dào
ộ ượ ướ ệ ả ộ ớ ườ + N c ta có m t l ng lao đ ng l n (kho ng 40 tri u ng ầ i) c n
ố ườ ư ừ ệ ề cù thông minh. Song s ng i ch a có vi c làm còn nhi u, v a gây lãng
ữ ứ ừ ề ộ ớ ế ộ phí s c lao đ ng, v a gây nh ng khó khăn l n v kinh t xã h i. Trong khi
ủ ự ả ế ướ ề ộ kh năng thu hút lao đ ng c a khu v c kinh t Nhà n c không nhi u thì
ề ệ ậ ế ướ ụ vi c khai thác t n d ng ti m năng kinh t Nhà n ệ ề c không nhi u thì vi c
ủ ụ ề ậ ầ ế ộ khai thác t n d ng ti m năng c a các thành ph n kinh t khác là m t trong
ữ ả ể ạ ệ ọ ườ nh ng gi i pháp quan tr ng đ t o thêm công ăn vi c làm cho ng i lao
đ ng.ộ
ướ ớ ầ ộ ủ 3. Thái đ c a Nhà n c v i thành ph n kinh t ế
ự ố ấ ề ư ề ệ ế ẫ ấ ậ Cho đ n hi n nay v n đ này v n ch a có s th ng nh t v lí lu n
ự ễ ế ậ ộ và hành đ ng th c ti n có 3 nh n ý ki n.
ướ ế ộ ố ử ả ấ ớ a. Nhà n c ta ph i có chính sách, ch đ đ i x nh t quán v i các
ế ầ thành ph n kinh t .
ủ ộ ướ ả ự ự ạ ộ b. Toàn b ho t đ ng c a Nhà n c ph i d a trên s phân bi ệ ố t đ i
ầ ế ử ớ x v i các thành ph n kinh t .
ướ ố ớ ầ ế ừ ộ ố ử ủ c. Thái đ đ i x c a Nhà n c đ i v i thành ph n kinh t ả v a ph i
ả ấ ệ ế ộ ừ nh t quán, v a ph i phân bi ề t vì: N n kinh t ồ hàng hóa quá đ trong nó t n
ạ ể ả ấ ừ ừ ữ ấ ấ ố t ả i nh ng ki u s n xu t không cùng b n ch t v a th ng nh t và v a mâu
ẫ ớ thu n v i nhau.
ấ ố Tính th ng nh t
ề + N n kinh t ế ướ n ề c ta là n n kinh t ế ị ườ th tr ầ ng do đó các thành ph n
ế ồ ạ ệ ậ ầ ỗ ế ộ ộ ậ kinh t không t n t i bi t l p m i thành ph n kinh t ấ là m t b ph n c u
ủ ề ế ủ ể ấ ố ỗ ố thành c a n n kinh t ự qu c dân th ng nh t. S phát tri n c a m i thành
ầ ế ủ ề ự ầ ế ph n kinh t ể góp ph n vào s phát tri n chung c a n n kinh t .
ầ ế ấ ề ặ ả ấ ả + Các thành ph n kinh t tuy có b n ch t v m t s n xu t khác nhau
ạ ộ ư ả ấ ộ ườ nh ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong m t môi tr ng chung cũng
ị ự ố ị ườ ủ ậ ộ ch u s tác đ ng các nhân t các quy lu t chung c a th tr ng.
ầ ế ự ẫ ộ + Các thành ph n kinh t ả tác đ ng l n nhau c tích c c và tiêu c c s ự ự
ổ ủ ế ầ ế ưở ế ự ế bi n đ i c a thành ph n kinh t ẽ ả này s nh h ổ ủ ng đ n s bi n đ i c a
ế ề ế ấ ố ố ầ thành ph n kinh t khác. Trong n n kinh t qu c dân th ng nh t do Nhà
ề ẫ ế ủ ể ả ấ ộ n ướ ướ c h ng d n đi u ti t các ch th s n xu t kinh doanh thu c các thành
ầ ế ừ ợ ề ẳ ớ ổ ph n kinh t v a h p tác v i nhau, b sung cho nhau, đ u bình đ ng tr ướ c
pháp lu t.ậ
Tính mâu thu nẫ
ầ ỗ ế ể ặ ậ ỗ + M i thành ph n kinh t ầ có đ c đi m riêng vì v y m i thành ph n
ế ữ ậ ế ậ ế ặ kinh t ngoài nh ng qui lu t kinh t chung còn có quy lu t kinh t đ c thù
ạ ộ ầ ố chi ph i ho t đ ng các thành ph n.
ầ ỗ ế ấ ả ế + M i thành ph n kinh t mang b n ch t, kinh t khác nhau có các
ợ ế ố ậ ữ ậ ẫ l i ích kinh t khác nhau th m chí đ i l p nhau. Mâu thu n gi a các thành
ầ ế ạ ở ấ ế ạ ộ ph n kinh t làm cho c nh tranh tr thành t ự t y u c nh tranh là đ ng l c
ể ự ượ ả ế ẩ ậ ọ ỹ ấ ả quan tr ng thúc đ y c i ti n k thu t, phát tri n l c l ng s n xu t. Mâu
ữ ầ ẫ ế ẫ ộ ế thu n gi a các thành ph n kinh t là mâu thu n m t bên là kinh t Nhà
ướ ế ậ ế ư ả ướ ớ ộ ự n c, kinh t ể t p th , kinh t b n Nhà n t c, v i m t bên là tính t phát
ư ả ể ư ả ủ ế ư ả ư ế ể ả t s n,ti u t s n c a kinh t b n t t nhân và kinh t cá th gi ế i quy t
ế ộ ề ư ệ ữ ự ẫ ả mâu thu n này d a trên ch đ công h u v t ấ li u s n xu t ngày càng
ế ư ế ố ả ủ ờ ỳ chi m u th , là nhân t ộ căn b n c a th i k quá đ .
ả ư ế ệ ế ẫ ơ ệ + Vi c gi ả i quy t mâu thu n này nh th nào là vi c không đ n gi n
ể ả ạ ự ế ằ ả ạ ủ không th gi ề ằ i quy t b ng ý chí ch quan, b ng b o l c mà ph i t o đi u
ậ ợ ệ ầ ế ẽ ướ ể ạ ki n thu n l i cho các thành ph n kinh t phát tri n m nh m h ng các
ườ ư ả ướ ầ thành ph n kinh t ế ư t nhân đi vào con đ ủ ng ch nghĩa t b n Nhà n c.
ầ ệ ố ử ớ ầ ế ả C n ph i phân bi t đ i x v i các thành ph n kinh t vì t ừ ặ đ c
ấ ố ử ự ể ả ầ ỗ ị ế đi m l ch s s hình thành b n ch t v n có mà m i thành ph n kinh t có
ứ ắ ề ướ ể vi trí, vai trò, ch c n ng, ti m năng, xu h ng phát tri n khác nhau. Chính
ơ ở ể ệ ố ử ầ ế ự s khác nhau đó là c s đ phân bi t đ i x các thành ph n kinh t ằ , nh m
ế ả ự ụ ạ ưở ự ủ phát huy tác d ng tích c c và h n ch nh h ố ng tiêu c c c a chúng đ i
ể ủ ộ ỉ ườ ố ệ ớ ự v i s phát tri n c a xã h i và ch có đ ng l i, chính sách phân bi t nh ư
ẩ ự ể ớ ế ị ể ậ v y m i có chính sách phát tri n thúc đ y s phát tri n kinh t theo đ nh
ướ ủ ạ ầ ộ ỉ ệ h ấ ng xã h i ch nghĩa c n nh n m nh không ch phân bi t các thành
ầ ế ủ ừ ầ ộ ế ệ ph n kinh t mà n i dung c a t ng thành ph n kinh t ả càng ph i phân bi t.
ể ể ệ ế ầ ở ề 4. Bi n pháp đ phát tri n kinh t nhi u thành ph n Vi ệ t
Nam
ề ể ế ề ầ ộ ị a. Phát tri n n n kinh t ậ nhi u thành ph n v n đ ng theo đ nh h ướ ng
ủ ộ xã h i ch nghĩa
ế ị ướ ụ ủ ớ ộ ể Phát tri n kinh t đ nh h ng xã h i ch nghĩa v i 2 công c quan
ọ ế ướ ữ ề ọ ế tr ng kinh t Nhà n c gi vai trò quan tr ng trong n n kinh t ứ và ch c
ề ế ướ năng đi u ti ủ t vĩ mô c a Nhà n c.
ớ ế ủ ệ ắ ố ề ơ ả ỉ Trong 5 năm t i, c b n hoàn thành vi c s p x p c ng c đi u ch nh
ệ ệ ướ ệ ồ ả ơ ấ c c u, nâng cao hi u qu các doanh nghi p Nhà n ờ c hi n có, đ ng th i
ể ệ ặ ổ ố phát tri n thêm doanh nghi p mà Nhà n ướ ầ ư c đ u t ầ 100% v n ho c c ph n
ố ở ộ ố ố ị ự ự ọ chi ph i ệ m t s ngành, lĩnh v c then ch t đ a bàn quan tr ng. Th c hi n
ủ ươ ở ữ ầ ạ ổ ớ ố t t ch tr ệ ng c ph n hóa và đa d ng hóa s h u v i các doanh nghi p
ướ ớ ơ ế ầ ắ Nhà n ạ ế ụ ổ c không c n n m 100%. Ti p t c đ i m i c ch chính sách t o
ự ể ệ ả ộ đ ng l c phát tri n và nâng cao hi u qu .
ố ấ ứ ự ệ ề ế ả ố Th c hi n nhi u hình th c phân ph i l y phân ph i theo k t qu lao
ủ ế ộ đ ng là ch y u.
ị ả ữ ủ ấ ố ơ ằ Hình thành và c ng c nh ng đ n v s n xu t hàng hóa nh m
ệ ệ ệ ể ậ ổ chuy n quan h trao đ i có tính hi n v t sang quan h hàng hóa ti n t ề ệ .
ả ề ị ự ế ề ể ấ ượ ễ C v v trí lý thuy t và th c ti n đ u cho th y không th có đ ề c n n
ế ị ả ư ề ế ầ ấ ơ kinh t hàng hóa nhi u thành ph n n u nh không có đ n v s n xu t hàng
hóa
ừ ậ ầ ị ườ ự + Th a nh n thành ph n kinh t ế ư t nhân và th tr ng t do là b ộ
ậ ủ ề ế ị ườ ủ ố ộ ph n c a n n kinh t qu c dân và c a th tr ng xã h i.
ề ự ả ủ ề ơ ở ế ả + B o đ m quy n t ch v tài chính, cho các c s kinh t Nhà
ướ ơ ở ữ ể ượ ủ ộ ư ấ n c đ nh ng c s này đ ể ả c ch đ ng phát tri n s n xu t và l u thông
hàng hóa.
ấ ạ ợ ủ ườ ợ + Nh n m nh l i ích c a cá nhân ng ộ i lao đ ng và l ủ i ích c a các
ị ả ấ ơ ở ơ đ n v s n xu t c s .
ở ộ ị ườ ẩ ạ ằ ộ ộ Đ y m nh phân công lao đ ng xã h i nh m m r ng th tr ng
ở ữ ở ộ ứ ạ ạ ạ M r ng và đa d ng hóa lo i hình s h u và các lo i hình th c kinh
doanh.
ề ư ệ ả ấ ượ ề ệ ệ ở ữ Quan h s h u v t li u s n xu t đ c coi là đi u ki n không th ể
ượ ủ ệ ồ ạ ề ể ế ế thi u đ c c a đi u ki n t n t i và phát tri n kinh t hàng hóa ở ướ n c ta
ủ ụ ạ ắ ả ỗ ậ ệ ể đ kh c ph c tình tr ng vô ch , lãi gi th t trong các doanh nghi p Nhà , l
ướ ể ạ ự ự ế n c, đ t o ra s t do kinh t ề và hình thành nhi u nhà kinh doanh gi ỏ i
ế ị ườ ứ ấ ế ạ ạ ả ớ ơ thích ng v i c ch th tr ng, t t y u ph i đa d ng hóa các lo i hình t ổ
ồ ừ ứ ể ủ ự ượ ộ ả ộ ắ ch c. Nó b t ngu n t trình đ phát tri n c a l c l ấ ng s n xu t xã h i và
ướ ế ớ ủ ủ ệ ướ xu h ng chung c a th gi ề i. Trong đi u ki n c a n ề c ta chúng ta đi u
ỉ ướ ơ ấ ở ữ ch nh c c u s h u theo h ng sau:
ứ ế ộ ợ ủ ằ + Phát huy hình th c kinh t ạ h nông dân, th th công b ng cách t o
ị ườ ướ ế ị ườ ộ ớ th tr ng cho chúng, tr c h t là th tr ng nông thôn r ng l n.
ự ự ế ả ộ ớ + Xây d ng khu v c kinh t ứ công c ng, v i ch c năng đ m b o s ả ự
ổ ơ ở ự ể ầ ị ế n đ nh và là c s cho s phát tri n các thành ph n kinh t ự khu v c kinh
ữ ậ ộ ế ượ ế t công c ng t p trung nh ng ngành kinh t ố then ch t; năng l ầ ng, d u khí,
ậ ả ơ ấ ủ ệ ố h th ng giao thông v n t ố i, thông tin, an ninh qu c gia.. C c u c a khu
ế ố ị ả ộ ự v c kinh t ư này không ph i là c đ nh, nh ng nó luôn luôn có trình đ công
ế ệ ả ộ ố ngh tiên ti n và trình đ qu n lý t t.
ể ế ầ ổ + Hình thành và phát tri n các công ty c ph n. Đây là xu th khách
ủ ề ứ ầ ổ quan c a n n kinh t ế ị ườ th tr ng ở ướ n c ta hình th c công ty c ph n còn
ừ ự ề ế ướ phát sinh t ỉ quá trình đi u ch nh khu v c kinh t Nhà n c.
ả ự ượ ồ ự ấ ộ ả ọ Gi i phóng l c l ng s n xu t đ ng viên m i ngu n l c do công
ệ ệ ế ộ ả ờ ố ạ nghi p hóa hi n đ i hóa nâng cao kinh t ệ xã h i c i thi n đ i s ng nhân
dân
ự ề ạ b. Th c tr ng n n kinh t ế ướ n c ta
ế ể ặ ự Kinh t hàng hóa còn kém phát tri n mang n ng tính t cung t ự ấ c p
ủ ề ự ế s y u kém c a n n kinh t ế ượ đ ể ệ c th hi n qua:
ộ ơ ở ậ ệ ả ấ ấ ỹ ậ + Trình đ c s v t ch t, k thu t và công ngh s n xu t còn kém
ệ ố ế ấ ụ ả ạ ầ ụ ấ ộ ị ị ư + H th ng k t c u h t ng d ch v s n xu t và d ch v xã h i ch a
ể ở ướ ư ả ủ ể đ đ phát tri n kinh t ế ị ườ th tr ng trong n c và ch a có kh năng đ ể
ư ớ ở ộ ị ườ ố ế m r ng giao l u v i th tr ng qu c t .
ơ ấ ế ệ ả ấ ố C c u kinh t ặ còn m t cân đ i và kém hi u qu còn mang n ng
ộ ơ ấ ư ủ ế ộ ơ ấ ệ ặ đ c tr ng c a m t c c u kinh t nông nghi p. M t c c u kinh t ế ượ c đ
ủ ệ ả ả ầ ợ ậ coi là h p lí và có hi u qu khi nó ph n ánh đúng yêu c u c a quy lu t
ự ủ ấ ướ ọ khách quan nó cho phép khai thác m i năng l c c a đ t n ệ ự c và th c hi n
ượ ố ế ộ ợ đ c phân công lao đ ng và h p tác qu c t .
ị ườ ư ộ ầ ủ Ch a có m t th tr ỉ ng hoàn ch nh đ y đ
ề ế ượ N n kinh t ề hàng hóa nhi u thành ph n ầ ở ướ n c ta đã đ c hình thành
ị ườ ể ậ ượ và phát tri n, vì v y th tr ng ở ướ n c ta cũng đang đ c hình thành và
ị ườ ướ ở ạ ấ ấ ể phát tri n. Th tr ng n c ta còn ơ ơ tình tr ng th p, tính ch t còn đ n s ,
ị ườ ầ ố ớ ừ ế ạ ố ượ s l ng th tr ng còn thi u và có ph n r i lo n. Chúng ta m i t ng b ướ c
ị ườ ướ ị ườ ế có th tr ng hàng hóa nói chung, tr c h t là th tr ng hàng tiêu dùng
ườ ớ ệ ệ ả ườ ơ thông th ng v i h giá c và quan h mua bán bình th ng theo c ch ế
ị ườ th tr ng.
ự ạ ủ Nguyên nhân c a th c tr ng trên
ề ế ặ ự + Nguyên nhân khách quan: N n kinh t còn mang n ng tính t cung,
ự ấ ư ả ấ ộ t ộ c p, s n xu t ch a mang tính xã h i hóa cao. Do chúng ta quá đ lên ch ủ
ộ ừ ộ ướ ệ ạ ậ ố ộ ị nghĩa xã h i t m t n ử c nông nghi p l c h u, v n là thu c đ a n a
ể ủ ự ượ ế ớ ộ ộ ấ ấ ả ấ phong ki n v i trình đ phát tri n c a l c l ng s n xu t xã h i r t th p.
ấ ướ ạ ạ ề ế ả ậ Bên c nh đó đ t n c l i tr i qua nhi u năm chi n tranh, h u qu ả
ề ể ạ ấ ặ đ l i r t n ng n
ế ế ủ ạ ậ ả ủ ơ + Nguyên nhân ch quan: di s n c a c ch k ho ch hóa t p trung
ồ ạ ẫ ả ủ ữ ặ ạ ấ quan liêu bao c p v n còn t n t ệ i khá n ng. Nh ng h qu c a tr ng thái
ư ồ ạ ấ ẫ ẫ ế ấ bao c p và t duy bao c p v n còn. V n còn t n t i mô hình kinh t ch ỉ
ớ ề ố ậ ế ơ ế ị ườ ậ ộ huy đ i l p v i n n kinh t hàng hóa v n đ ng theo c ch th tr ng. Bên
ộ ỹ ấ ấ ậ ấ ộ ậ ạ c nh đó do trình đ k thu t th p kém, năng su t lao đ ng th p, thu nh p
ầ ườ ư ớ ướ ể ở bình quân đ u ng i ch a cao, so v i các n c đang phát tri n ự khu v c
ệ ấ ấ ạ ộ Đông Nam Á thì Vi t Nam thu c lo i th p nh t.
ụ ể ể ụ ữ ế ệ ạ ắ c. Các bi n pháp c th đ kh c ph c nh ng h n ch trên
ỏ ơ ế ế ể ơ ế ậ ạ ấ Xóa b c ch k ho ch hóa t p trung bao c p, chuy n c ch kinh
ơ ế ế ớ ơ ế ị ườ ế t cũ sang c ch kinh t m i c ch th tr ng.
ướ ế ế ỏ ơ ậ ấ ạ ừ + T ng b c xóa b c ch k ho ch hóa t p trung bao c p trong
ấ ả ự ủ ề ế ờ ố t t c các ngành, các lĩnh v c c a n n kinh t ậ ồ qu c dân. Đ ng th i xác l p
ở ộ ế ố ệ ị ườ và m r ng y u t và quan h th tr ng
ứ ở ữ ở ộ ạ ạ ứ + M r ng và đa d ng hóa các hình th c s h u, các lo i hình th c
ứ ể ả ạ ấ ế ở ữ s h u, các lo i hình s n xu t kinh doanh, t c là phát tri n kinh t ề nhi u
ọ ổ ế ầ ứ ầ ọ thành ph n, khuy n khích m i t ự ch c, cá nhân m i thành ph n và l c
ượ ế ề ợ ế ế ướ l ng kinh t phát huy ti m năng l ắ i th . G n kinh t trong n ớ c v i m ở
ậ ắ ộ ưở ế ớ ử c a h i nh p bên ngoài, g n tăng tr ng kinh t ệ ể v i phát tri n toàn di n
ộ ề ặ v m t xã h i.
ớ ơ ổ ế ướ ị ườ ế + Đ i m i c ch , chính sách kinh t theo h ng th tr ng đi đôi
ề ể ớ ả v i c i cách hành chính, phát tri n n n kinh t ế ị ườ th tr ế ổ ng trong xu th n
ị ữ ữ ị ướ ủ ộ ị đ nh chính tr và gi v ng đ nh h ng xã h i ch nghĩa.
ơ ấ ể ị ế ướ ệ ệ Chuy n d ch c c u kinh t theo h ạ ng công nghi p hóa hi n đ i
hóa
Ư ự ể ệ ấ + u tiên cho phát tri n khu v c nông nghi p nông thôn, đây là v n
ấ ướ ả ưở ậ ể ả ề đ có tính quy lu t đ đ m b o cho đ t n c tăng tr ề ng nhanh và b n
ặ ệ ệ ệ ướ ữ v ng đ c bi ề t trong đi u ki n Vi t Nam là n ệ c nông nghi p, 76% dân s ố
ở ố s ng nông thôn.
ệ ử ụ ể ề ộ + Phát tri n nhanh các ngành công nghi p s d ng nhi u lao đ ng,
ợ ế ạ ể ặ ớ ế ỹ đây là ngành phát huy l i th c nh tranh, v i các đ c đi m kinh t ậ k thu t
ệ ử ụ ề ộ ặ đ c thù, các ngành công nghi p s d ng nhi u lao đ ng luôn duy trì đ ượ c
ấ ươ ỉ ố ể ệ ố ch s ICOR th p t ng đ i lâu dài. Phát tri n các ngành công nghi p khai
ế ế ọ ọ ề ệ ợ ớ thác ch bi n tài nguyên thiên nhiên có ch n l c phù h p v i đi u ki n v ề
ệ ị ườ ể ệ ấ ớ ố v n, công ngh th tr ng. S m phát tri n các ngành công ngh cao nh t là
ệ ễ công ngh thông tin, vi n thông, đi n t ệ ử .
ế ụ ể ệ ạ ị + Ti p t c phát tri n nhanh và hi n đ i hóa các ngành d ch v c ụ ơ
ụ ễ ị ế ọ ị ả ư b n b u chính vi n thông, d ch v du l ch thành ngành kinh t mũi nh n.
ứ ự ả ộ ộ Xây d ng đ i ngũ cán b nghiên c u, qu n lý kinh doanh theo yêu
ụ ạ ầ ố ầ ủ c u c a kinh t ế ị ườ th tr ng. Giáo d c đào t o là qu c sách hàng đ u. Không
ầ ủ ứ ữ ạ ả ọ ộ ỉ ự ch chú tr ng đào t o cán b qu n lý đáp ng nh ng nhu c u c a khu v c
ế ướ ự ế ả ế kinh t Nhà n c mà còn ph i quan tâm đ n khu v c kinh t ố ngoài qu c
ề doanh, nông thôn và mi n núi.
ườ ụ ậ ệ Hoàn thi n tăng c ng v n d ng chính sách tài chính và ti n t ề ệ
ầ ư ạ ằ ạ ậ ự ổ ụ ể ị ố nh m t o v n và đ u t ề theo m c tiêu phát tri n, t o l p s n đ nh ti n
ả ạ ố ỉ ườ ậ ợ ệ ề t , v giá c và t giá h i đoái, qua đó t o môi tr ng thu n l ự i cho s phát
ớ ơ ế ị ườ ể ả ấ ợ tri n s n xu t hàng hóa phù h p v i c ch th tr ng.
ủ ả ướ ư ể Nâng cao vai trò qu n lý c a Nhà n ữ c phát huy nh ng u đi m và
ụ ữ ắ ượ ể ế ụ ổ ớ kh c ph c nh ng nh ủ c đi m c a kinh t ế ị ườ th tr ng. Ti p t c đ i m i các
ụ ủ ả ướ ố ớ ề ế ổ công c qu n lý vĩ mô c a Nhà n c đ i v i n n kinh t ớ ơ . Đ i m i h n
ấ ượ ế ạ ự ữ n a công tác k ho ch hóa, nâng cao ch t l ng xây d ng các chi n l ế ượ c,
ế ể ạ ế ế ụ ả ệ ố ạ quy ho ch và k ho ch phát tri n kinh t , ti p t c c i cách h th ng thu ế
ở ộ ự ợ ế ầ ư cho phù h p m r ng khu v c kinh t ố có v n đ u t .
ế ụ ạ ậ ế ố ị ườ ồ ộ ẩ ự Ti p t c t o l p đ ng b các y u t th tr ng. Thúc đ y s hình
ừ ướ ị ườ ệ ạ ị ể thành phát tri n và t ng b c hoàn thi n các lo i th tr ng theo đ nh
ướ ặ ộ ệ ị ườ ạ h ủ ng xã h i ch nghĩa. Đ c bi t quan tâm các lo i th tr ọ ng quan tr ng
ị ườ ư ư ệ ặ ơ nh ng hi n ch a có ho c còn s khai. Th tr ộ ng lao đ ng, th tr ị ườ ng
ị ườ ứ ấ ộ ị ườ ả ọ ch ng khoán, th tr ng b t đ ng s n, th tr ệ ng khoa h c và công ngh .
K TẾ LU NẬ
ế ề ầ ị ướ ộ ể Phát tri n kinh t hàng hóa nhi u thành ph n đ nh h ng xã h i ch ủ
ả ơ ả ể ừ ả ể ấ ả ỏ nghĩa là gi i pháp c b n đ chuy n t s n xu t nh sang s n xu t l n ấ ớ ở
ướ ủ ề ẳ ị ướ n ụ c ta kh ng đ nh "m c đích c a n n kinh t ế ị ườ th tr ị ng đ nh h ng xã
ể ự ượ ủ ể ấ ả ế ể ộ h i ch nghĩa là phát tri n l c l ng s n xu t, phát tri n kinh t đ xây
ơ ở ậ ậ ủ ủ ấ ộ ỹ ờ ố ự d ng c s v t ch t k thu t c a ch nghĩa xã h i, nâng cao đ i s ng
ể ự ượ ệ ề ấ ả ớ nhân dân. Phát tri n l c l ự ạ ắ ng s n xu t hi n đ i g n li n v i xây d ng
ặ ở ữ ệ ả ấ ả ớ ợ ố ớ ả quan h s n xu t m i phù h p v i c ba m t s h u, qu n lý phân ph i
ả ả ệ ạ ộ ạ ố ầ ể ệ ộ "[Đ ng c ng s n Vi ứ t Nam văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn qu c l n th 9,
ấ ả ố ộ ị nhà xu t b n Chính tr qu c gia Hà N i, 2001 trang 86 87].
ứ ề ồ ạ ừ ự ậ ủ T s nh n th c v t n t ứ ở ữ ề i khách quan c a nhi u hình th c s h u
ầ ế ữ ế và các thành ph n kinh t qua đó có nh ng chính sách kinh t ợ phù h p
ế ả ạ ườ ậ ợ ấ khuy n khích s n xu t hàng hóa t o môi tr ng thu n l i cho các thành
ầ ế ể ả ạ ế ph n kinh t phát tri n. Bên c nh đó ph i bi ủ ả ế ạ t khai thác th m nh c a s n
ấ ầ ứ ả ấ xu t hàng hóa và các thành ph n kinh t ế ể ả đ gi i phóng s c s n xu t, tăng
ộ ạ ề ạ ấ ẩ ả ộ ệ năng su t lao đ ng t o ra nhi u s n ph m cho xã h i, t o công ăn vi c
ế ữ ơ ướ ể ả ắ ả làm. H n th n a Nhà n c, ph i có chính sách đúng đ n đ qu n lý các
ệ ầ ộ ế ấ ượ doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t khác nhau, th y đ c xu h ướ ng
ủ ừ ể ạ ể ế ế ể ặ ầ phát tri n, y u đi m c a t ng thành ph n đ h n ch ngăn ch n các tiêu
ộ ự c c trong xã h i.
ề ể ế ề ầ ị Quá trình phát tri n n n kinh t hàng hóa nhi u thành ph n theo đ nh
ướ ơ ế ị ườ ủ ậ ộ h ng xã h i ch nghĩa v n hành theo c ch th tr ủ ự ả ng có s qu n lý c a
ướ ở ướ ệ ướ ế ạ Nhà n n c ự c ta là quá trình th c hi n dân giàu n c m nh, ti n lên
ủ ệ ạ ộ ộ hi n đ i hóa trong m t xã h i nhân dân làm ch , nhân ái, có văn hóa, có k ỷ
ứ ấ ề ệ ạ ỏ ườ ươ c ng, xóa b áp b c b t công, t o đi u ki n cho ng ộ ố i dân có cu c s ng
ấ ự m no, t do hành phúc.
