Tiểu luận: Vai trò của Liên Xô trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam

Ủ Ế

Ộ VAI TRÒ C A LIÊN XÔ TRONG CU C ƯỚ C KHÁNG CHI N CH NG M C U N Ố C A NHÂN DÂN VI T NAM

Ỹ Ứ Ệ

Ủ

(1954-1975)

Môn h c: L ch s Quan h Đ i ngo i Vi t Nam ệ ố ử ọ ạ ị ệ

1

h c.K53 Th c hi n: Nhóm 4-Qu c t ệ ự ố ế ọ

M C L C

Ụ

Ụ

1. M đ u.

2. Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n 1954-cu i năm 1960.

ở ầ

ủ ạ ố

3. Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n ạ cu i năm 1960-1965. ủ ố

4. Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n t 1965-1/1973. ạ ừ ủ

5. Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n t tháng 1/1973-4/1975. ạ ừ ủ

6. K t lu n. ế ậ

* Tài li u tham kh o ả ệ

2

** Danh sách nhóm và đánh giá.

1. M đ u: ở ầ

ộ ộ ế ệ Cu c kháng chi n ch ng M c a dân t c Vi ố

ư ử

ậ ả ạ ấ ẫ ề ầ ạ ị ộ

ể ủ ệ ủ ấ ả ủ

ỡ ệ

ẻ ộ ế ỹ ứ ệ ố ế ư ướ

ắ

ọ ự ỡ ủ c Vi ủ ố ớ ệ

ủ ế

ạ ẫ

ặ ế ượ

c hoà d u c a h trong quan h v i Hoa Kỳ. ầ ầ ứ

ở ộ

ố ộ ệ ấ ố

ộ ấ ộ ộ

ế ủ ủ ộ

ộ ự ố ọ ự ữ ệ ộ

ầ

ơ t Nam đã k t thúc h n ỹ ủ ế 30 năm nh ng có r t nhi u v n đ xung quanh giai đo n l ch s này mà ề ấ ngày nay chúng ta v n c n ph i bàn b c và th o lu n. M t trong các v n đ y là vai trò không th ph nh n c a Liên Xô trong vi c ng h và ộ ậ ề ấ ướ c t Nam trong cu c kháng chi n ch ng M c u n giúp đ quân dân Vi ộ t Nam đ c làm nên m t k t thúc v vang cho toàn dân t c, đ a n ộ ộ l p hoàn toàn, B c Nam xum h p m t nhà. Theo đánh giá c a m t s h c ộ ố ọ ậ ộ t Nam c ngoài, nhìn chung, s giúp đ c a Liên Xô đ i v i Vi n gi ả ướ Thứ trong giai đo n này th hi n trên m t s khía c nh ch y u sau đây. ể ệ ộ ố ạ t Nam, Liên Xô v n không mu n “hy sinh” nh tấ , m c dù giúp đ Vi ố ỡ ệ Th hai , Liên Xô chi n l ứ ệ ớ ọ ủ ị t c a Vi t Nam nh m ch ng l t c nhu c u c n thi s n sàng đáp ng t ạ i ố ằ ệ ế ủ ấ ả ẵ , Liên ỹ Th baứ t c a đ qu c M . s t n công ngày m t m r ng và ác li ệ ủ ế ộ ự ấ Xô mong mu n th c hi n đàm phán đ ch m d t cu c chi n h n là ngày ơ ế ứ ể ự cách là m t d n sâu vào cu c chi n tranh đó. Nói m t cách khác, v i t ớ ư thành trì c a phe Xã h i Ch nghĩa (XHCN) và m t c c đ i tr ng v i M , ỹ ớ ụ Liên Xô mong mu n thông qua cu c chi n tranh này th c hi n nh ng m c ố đích đ i ngo i có tính toàn c u, chi n l ơ c c a mình. ộ ạ ể ể ủ ế

ượ ệ ệ ị

ỹ ừ ờ ị ắ

c hoàn toàn gi ạ

ế ố ế ượ ủ Đ hi u rõ h n vai trò c a Liên Xô trong cu c kháng chi n ch ng ố c ký k t, Vi ạ t Nam t m năm 1954 (sau khi Hi p đ nh Geneve đ M t ế ả th i b chia c t làm hai mi n) cho đ n khi mi n Nam đ i ế ượ ề ề phóng năm 1975, vai trò y có th đ c xem xét trong 4 giai đo n chính: ể ượ 1954- cu i năm 1960; cu i năm 1960-1964; 1964-1/1973; 1/1973-4/1975. ấ ố ố

2. Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n 1954-cu i năm 1960:

ủ

ố

ạ

2.1.Hoàn c nh l ch s : ử ả

ị

Ngày 30/01/1950, chính ph Liên Xô công nh n n c Vi ủ

ậ t Nam nh n đ t Nam ướ ệ c s giúp đ và ỡ ệ ừ ậ ượ ự ủ ộ

ng h to l n c a chính ph và nhân dân Liên Xô. ủ Dân Ch C ng Hòa. T đây, nhân dân Vi ủ ớ ủ

ừ ệ

ề ệ

khi hi p đ nh Geneve đ ượ ị t Nam có r t nhi u thay đ i. Trên th gi ổ ng căng th ng trên toàn th gi ế ộ

ự ộ

i phóng dân t c lên cao m nh m ẽ ở ố

3

ộ Trong giai đo n 1954 t ạ i, tình hình Vi hình th gi ế ớ chi n tranh l nh lan r ng và có chi u h ạ Phong trào gi ả ( 1960 đ nghĩa th c dân b lên án, suy y u, tinh th n đó thúc đ y các n ế ấ ề ướ ạ c coi là “năm Châu Phi” khi có 17 qu c gia giành đ c l p. Ch ầ c ký k t, tình ế ế ớ i, ế ớ i. ẳ khu v c M - La Tinh ỹ ủ ộ ậ ế c liên k t ướ ượ ự ẩ ị

đang đ ướ ượ

Liên Xô và các n ế

ỹ Ả ề ớ ỡ ế ộ

ướ

ế ỹ ớ

Vi ẫ ươ ở l i. ụ c khôi ph c. c Đông Âu, n n kinh t ạ Ở ế ấ c hoàn thành v i tinh th n cao. Liên Xô s n xu t Các k ho ch 5 năm đ ả ầ ượ ạ thành công bom nguyên t ng và , phá v th đ c quy n c a M . nh h ưở ề ủ ử c XHCN ngày càng lên cao. uy tín c a các n ủ Đông D ng, uy th c a M l n m nh, Pháp t ạ Ở ỹ ệ

ị ắ ề ặ

ượ ế

ộ ả ụ

ộ ề ư ố ươ

ả ặ ậ làm h u ph ậ ế ả ế ể ộ ệ ộ

t trong giai đo n này, các th l c xâm l ế ụ ộ ắ ạ

ệ ặ c đ t n ấ ướ ượ ả ế ự ế ấ ỹ

ệ ệ ộ

c Vi ỹ t Nam c ng hòa, vi n tr t ợ ớ ứ

ra y u kém, mâu ế ủ ỏ t Nam, sau hi p đinh Geneve, Vi thu n M -Pháp tr nên rõ r t. ệ t ệ Ở ệ ấ Nam b chia c t thành 2 mi n Nam–B c, g p nhi u khó khăn và t n th t ổ ắ ề c đ c l p sau khi cu c kháng chi n ch ng Pháp qua đi. Mi n B c tuy đ ộ ậ ề ắ ố nh ng ph i kh c ph c nh ng h u qu n ng n c a cu c kháng chi n ế ề ủ ữ ắ ề ng cho mi n Nam. Mi n ch ng Pháp và phát tri n kinh t i phóng dân t c và b o v mi n Nam ti p t c công cu c kháng chi n gi ề ượ B c xã h i ch nghĩa. Đ c bi c ủ c. Ngay khi Pháp th t th , M đã lên đang lăm le vào xâm l n m chính quy n Sai Gòn, con bài c a M là Ngô Đình Di m. Năm 1955 ề ắ ệ ủ i 80% cho chính Di m tuyên b thành l p Vi ậ ố ệ ệ quy n Sài Gòn, phá v hi p đ nh Geneve và chính th c xâm l t ượ ị ỡ ệ ề Nam.

2.2.Vai trò c a Liên Xô: ủ

ạ ế

ng h ch tr ủ ươ ỹ ề ườ

ầ ng và đ ệ ắ ệ ớ ụ ậ

Trong giai đo n đ u c a cu c kháng chi n ch ng M , Liên Xô đã ố ộ ủ ệ t i khôi ph c, xây d ng mi n B c Vi ng l ự ố ộ ủ Nam. Tuy nhiên, quan h này l i không đ m đà b ng quan h v i các ằ ạ n ướ

c khác. ụ ớ ạ ệ

ặ t Nam 3 ngày), song tháng 1/1953 Liên Xô đã c đ i s ệ

ứ

ủ ế ạ ứ ầ

ộ ổ Ấ ế ế ớ ử ư ệ

ầ ố

ệ

ể ề ủ ị ẫ

t Nam (tháng 5/1957). B tr c r i m i đ n Vi t t ế ố ướ ồ ầ ộ ưở ớ ế

c thành l p t ệ ượ ậ ừ ộ ị ệ

t mãi đ n ngày 31/7/1958 m i đ ệ Ấ t Nam. H i h u ngh Vi ộ ữ ị ế t Xô đ ế ư ệ

ớ Ví d : ngày 3/2/1950, Liên Xô m i đ t quan h ngo i giao v i ử ạ ứ Inđônêxia (sau Vi đi Giacacta, trong khi đó mãi đ n g n 2 năm sau t c là ngày 4/11/1954, ầ ộ Liên Xô m i c Lavraschev-đ i s đ u tiên c a Liên Xô đ n Hà N i. T ng bí th Khrushev và Boulganin đã đi thăm n Đ , Mi n Đi n và Apganistan vào tháng12/1955 và đã 2 l n đi thăm Trung Qu c (vào tháng 8/1958 và tháng 10/1959), song không h đi thăm Vi ạ t Nam. Đoàn đ i i cao Liên Xô do ch t ch Vôrôsil p d n đ u đi thăm bi u Xô Vi ố ng qu c Inđônêxia tr ố phòng Liên Xô cũng đã đi thăm n Đ và Mi n Đi n (2/1957), song v n ẫ tháng không đi thăm Vi ệ 3/1950, nh ng h i h u ngh Xô Vi ớ ượ c ộ ữ thành l p.ậ ề ế ệ ệ ể

, bi u hi n c th là Liên Xô đã giúp Vi ế ụ ể ụ ế ệ

4

ự t Nam th c 1955-1957 và k ho ch 3 năm ạ và văn hoá 1958-1960. Theo Hi p đ nh ký ngày V kinh t hi n k ho ch 3 năm khôi ph c kinh t ế ạ phát tri n kinh t ế ể ệ ị

i cho Vi ợ ạ ệ ệ

ự ộ

ể ự ệ ệ

ệ

ỷ ỷ

ấ ự

ng, tr ng cây nhi ệ ộ ố ờ ệ ồ ườ ị

ậ ị

ệ

t Nam 40 tri u rúp 18/7/1955, Liên Xô đã vi n tr không hoàn l ệ ơ đ xây d ng và khôi ph c 146 xí nghi p công trình công nghi p và c ệ ụ ể ệ quan thu c các ngành c khí, than, đi n l c và công nghi p nh . Tháng ơ ẹ ệ ự t Nam vay 100 tri u rúp đ th c hi n k ho ch 3 3/1959, Liên Xô cho Vi ạ ế ệ ệ năm phát tri n kinh t t Nam xây nói trên. Ngoài ra, Liên Xô còn giúp Vi ế ể ng thu văn, 156 tr m thu văn các c p, cho Vi d ng 21 đài khí t t Nam ạ ượ ự t b máy móc và xây d ng m t s nông vay 350 tri u rúp đ mua trang thi ế ị ể ừ tr t đ i theo hi p đ nh 14/6/1960. Trong th i gian t ệ i 1955-1960, Liên Xô đã c 1547 chuyên gia các ngành sang công tác t ạ ọ t Nam và nh n 420 th c t p sinh và 1267 sinh viên V êt Nam sang h c Vi ệ t p t ớ t Nam so v i ỡ ủ ậ ạ các n c không ph i XHCN ả

i Liên Xô. Tuy nhiên, s giúp đ c a Liên Xô cho Vi ướ ế Tuy nhiên, trong thái đ c a Liên Xô đ i v i cu c kháng chi n ệ ớ ử ự ậ ự châu Á là khá khiêm t n. ở ộ ủ ố ố ớ ộ

ố

Th nh t, nguyên tr ng ở ạ ệ ủ ươ ề

ch ng M có m t s bi u hi n sau đây: ộ ố ể ng gi ệ

ấ ấ Liên Xô ch tr ể ắ ỹ ữ ứ ng hoà bình đ thi hành hi p đ nh Geneve. Liên Xô mu n Vi ị ủ ươ ấ ắ ể ộ ự ề

ề ề ả

ấ ng l ươ ượ

mi n Nam. Các ph ấ

ề ắ ủ ạ ấ ợ

mi n Nam và ệ t ố i trong xây d ng mi n B c đ đ ng viên và i quy t v n đ mi n Nam mi n Nam, gi ế ấ ề ề ậ ng hoà bình. Do v y, Liên Xô ít đ c p ậ ườ ng ươ ề ự ỹ ề ẳ

ch tr Nam ph n đ u giành th ng l ợ thúc đ y đ u tranh chính tr ị ở ẩ ng, b ng con đ b ng th ằ ằ đ n đ u tranh vũ trang và đ u tranh chính tr ế ị ở ấ i quân s ti n thông tin đ i chúng c a Liên Xô r t ít đ a tin v th ng l ư ệ c a nhân dân mi n Nam và cũng không lên án th ng chính quy n M ề ủ trong các ho t đ ng mi n Nam. ạ ộ ề ở

Lý do Liên Xô có thái đ trên đây theo Đ ng Lao đ ng Vi ộ ả

ộ ả ạ ứ ộ ệ ng xét l ườ ư

ỹ

ấ ạ ộ ầ i “cùng t n t ạ ồ ươ ầ ẩ i Đ i h i l n th XX, Đ ng C ng s n Liên Xô đã đ a ra đ ộ ổ ị ờ ườ ầ

ủ ố

ầ ố ỹ

ủ ỹ

ế ượ ng và gi ậ ợ ỹ ệ ữ ở

ộ ẽ ạ

t Nam là i. Năm ạ ườ ng ả i hoà bình”, “quá đ hoà bình”, “thi đua hoà bình” và t M ” v s n xu t s n ấ ả ề ả ợ i ụ ấ ng hoà hoãn v i ch nghĩa đ qu c nh t là ế ủ ủ ằ nguyên tr ng c a châu Âu ươ thu n l Liên i phóng dân t c s nh “đ m l a cháy c c a Liên ng đ n m c tiêu chi n l hoà hoãn, nh h i cho xây d ng CNXH ự ư ố ử ế ượ ủ ụ ế ả ả ở

sau khi Stalin m t, Khrushev lên thay đã đi vào con đ 1956, t l ố ng trình đ y tham v ng “đu i k p và v ch ọ ượ i trong th i gian ng n nh t”. Vì m c tiêu và l ph m tính theo đ u ng ắ ích c a mình, Liên Xô ch tr ớ ấ ủ ươ c hàng đ u, nh m tranh th đ qu c M , coi đó là nhi m v chi n l ụ ệ ế v n và k thu t c a M và Tây ph ạ ữ ậ ủ ố đ t o ra nh ng đi u ki n qu c t ố ế ề ể ạ Xô. Liên Xô e ng i phong trào gi ả r ng”, c n tr ưở ừ Xô.

c m i c a Liên Xô là nh m c ng c ọ

ố ằ ậ ệ

ủ ố ố ứ ế

5

ố , do tr ng tâm chi n l Th haiứ ớ ủ ế ượ Đông Âu, mà bi u hi n rõ nh t là vi c thành l p kh i SEV kh i XHCN ấ ệ ể ở ữ c Varsava 1955, đòi các n ch c Hi p năm 1949 và t ướ ệ ướ ổ nguyên tr ng châu Âu, th c hi n hoà hoãn Đông-Tây, đ y lùi chi n tranh ẩ ệ ự c đ qu c gi ế ạ

ỹ ớ ẳ ữ ướ c ố ầ

l nh, nên Liên Xô tránh nh ng đ i đ u căng th ng v i M và các n ạ ph ươ

ắ ệ

ạ ự ệ ờ ữ ị ắ

ắ ừ ị ổ ấ ặ ề ố

c m t s ng Tây. ọ Có th nói trong giai đo n này Liên Xô có vai trò h t s c quan tr ng ạ ế ứ ể . Nh ng s vi n tr c a Liên trong vi c giúp Mi n B c ph c h i kinh t ợ ủ ụ ồ ế ề Xô trong giai đo n này là h t s c c n thi t và k p th i cho Mi n B c khi ề ế ế ứ ầ Mi n B c v a b t n th t n ng n trong kháng chi n ch ng M . ỹ ạ ượ ộ ố ỡ ủ ế ắ ề

, n n kinh t ế ề ế ủ ề

c ph c h i, phát tri n v i s hi n di n c a nhi u thành ph n kinh t ụ ớ ự ệ ầ

ề Nh s giúp đ c a Liên Xô mà Mi n B c đã đ t đ ờ ự thành t u sau: ự Trong 3 năm khôi ph c n n kinh t ể ấ ệ ủ i th t nghi p đã có vi c làm, đ i s ng nhân dân đ ệ c a Mi n B c ắ ề ế . ượ c ề ờ ố ườ ệ ụ ồ ạ

đ ượ Trên 10 v n ng ổ n đ nh. ị

ự ỡ ủ ủ ế ế

ề ề ặ ạ ố ớ

ắ ủ ư ữ

i và nh h ả ế ớ ề

ủ Tuy nhiên, s giúp đ c a Liên Xô ch y u v m t kinh t và ch ể y u h tr Mi n B c. Còn đ i v i Mi n Nam, giai đo n này ch a th ư ề ỗ ợ ế ụ hi n rõ l m vai trò c a Liên Xô do Liên Xô ch a có nh ng hành đ ng c ộ ệ ắ ủ ng c a th đ i v i Mi n Nam do còn e ng i tình hình th gi ưở ạ ể ố ớ Liên Xô.

ạ

Có th nói vai trò c a Liên Xô trong giai đo n này nh v c u tinh ề cho Mi n B c khi Mi n B c ph i đ i m t v i nh ng khó khăn n ng n . ề ư ị ứ ặ ả ố ặ ớ ủ ắ ể ắ ữ ề

3.V

: ai trò c a Liên Xô trong giai đo n cu i năm 1960-1965

ủ

ố

ạ

3.1.Hoàn c nh l ch s : ử ả

ị

Trong giai đo n ti p theo này tình hình th gi i, Liên Xô và Vi ế ớ ế ệ t

Nam có nhi u b ổ

ề ướ ế ớ ấ ả

ạ c thay đ i. i, phong trào đ u tranh gi ỹ ở ủ

Trên th gi i phóng dân t c ngày càng lên ộ Châu Phi, Châu Á và M - La tinh. Tình hình ch nghĩa thúc dân thì nhi u n i. H th ng ch nghĩa ệ ố ổ ở ụ ủ ề ơ

cao ngày càng lâm vào khó khăn và s p đ th c dân đang b phá v . ỡ ự ị

ứ ế ậ T i ạ Liên Xô và Đông Âu, hình th c kinh t

ế ọ

ả ấ

, chính tr đ ấ ậ ị ượ ệ ố ữ ủ ư

ế ớ ớ

i ( ầ

ẻ ọ

6

ạ t p trung và k ho ch ồ hóa đang phát huy các m t tích c c c a nó. Liên Xô t p trung m i ngu n ự ủ ậ ặ c nh ng ch tiêu kinh l c, b t ch p h u qu sau này, c đ t cho b ng đ ỉ ượ ằ ố ạ ự c cho là u th c a h th ng xã h i ch nghĩa đ tranh t ể ộ ế ế ủ đua v i Hoa Kỳ vai trò lãnh đ o th gi v tinh i. Vi c phóng thành công ệ ệ ạ nhân t oạ đ u tiên c a loài ng i đ u tiên vào vũ ườ Sputnik 1) và đ a ng ườ ầ ư ủ ng đang th ng th . Liên ng c a m t siêu c tr (ụ Yuri Gagarin) là bi u t ắ ủ ế ườ ộ ể ượ ề m i v n đ ng-s n sàng đ i ch i nhau t Xô và Hoa Kỳ - hai k thù t ở ọ ấ ố ẵ ư ưở qu c t . ố ế

ậ

ệ Th p niên 1960 ố ầ ố

ở ộ ủ ố ng, đ ườ ạ ấ

khi Liên Xô rút h t các c v n kh i Trung Qu c sau năm 1960. ờ hi n m m m ng chia r gi a hai c Xô và Trung Qu c v các v n đ t t ừ ấ cũng là th i kỳ n r c a kh i XHCN và đã xu t ố ng qu c hàng đ u trong kh i là Liên ầ ẽ ữ i cách m ng. Nh t là ấ ố ố ấ ườ t ề ư ưở ỏ ng l ố

ắ ạ ề

ố ề ế ạ ề

ộ ậ ậ M t tr n Dân t c Gi ả ng C ng s n mi n Nam thành l p ề ậ

i phóng Mi n Nam và Quân Gi ệ ả

ặ ề t Nam C ng hòa ti n hành chi n l c ệ

ế ả ắ

ườ ệ ế ớ ổ ố ị

tệ . Tuy nhiên, quân Gi ữ ể ả ổ ị

ộ ồ ơ ủ ệ ộ

ậ Trong giai đo n 1960–1964 là giai đo n mi n B c công khai h u thu n C ng s n mi n Nam và b t đ u đem quân thâm nh p mi n Nam. ề ộ ắ ầ ẫ ả i Các l c l ộ ự ượ ả . Trong khi đó, phóng Mi n Nam Vi t Nam ề ặ ế ượ Chi n tranh đ c Hoa Kỳ giúp Vi ế ộ ế ng, đánh i phóng v n th ng th trên chi n tr bi ế ẫ nh ng chi n d ch l n sát các đô th . T ng th ng Ngô Đình Di m không ị ị H i đ ng Quân nhân Cách ki m soát n i kh ng ho ng chính tr và b ủ ả t Nam C ng hòa sau đó đã r i vào cu c kh ng ho ng m ngạ đ o chính. Vi ộ ả lãnh đ o.ạ

Đây cũng là giai đo n đ ườ

i cách m ng Vi ạ ố ng “tăng c ủ ươ ệ ườ ự ế

ẩ ạ

ủ ề ắ ạ

mi n B c, đ ng th i đ y m nh cách m ng dân t c dân ch nhân dân ề

t th c góp ph n tăng c ườ ệ ế ả

ạ đ i. Trong th i gian này, Vi ờ ổ dân, kiên quy t đ u tranh gi ế ấ ờ ẩ ồ ở mi n Nam, th c hi n th ng nh t n ệ ố ự giàu m nh, thi ạ ự Đông Nam Á và trên th gi bình i.” t Nam có s thay ng l ng đoàn k t toàn t Nam ch tr ệ v ng hoà bình, đ y m nh cách m ng XHCN ạ ữ ữ ở ạ ộ ủ c nhà trên c s đ c l p, dân ch và ơ ở ộ ậ ấ ướ ng phe XHCN và b o v hoà ầ ế ớ ở

3.2.Vai trò c a Liên Xô: ủ

Thái đ và s giúp đ c a Liên Xô đ c bi u hi n trên m t s khía ỡ ủ ự ộ ượ ộ ố ể ệ

Đ giúp Vi c nh sau: ạ ể ầ ạ ệ ế ệ ứ

ị ệ ự ệ ấ ệ

ể ệ ề ể

t Nam th c hi n k ho ch 5 năm l n th nh t (1961- t Nam vay 430 tri u rúp theo hi p đ nh t Nam vay ệ ư ệ t đ i theo hi p t Nam 20 tri u rúp ng tr ng cây nhi ườ ệ ệ ệ

ữ

ố ớ ự 1965), Liên Xô đã cho Vi 23/12/1960 v i nh ng đi u ki n u đãi. Liên Xô cũng cho Vi ệ ữ ớ 350 tri u rúp đ phát tri n các nông tr ồ ệ ớ đ nh 14/6/1960. Ngoài ra, Liên Xô còn vi n tr cho Vi ợ ị đ ch ng s t rét trong nh ng năm 1961-1965. ể ố V i s giúp đ c a Liên Xô, Vi ỡ ủ ả ạ ệ

ệ

ộ ố ệ ể ấ ổ

ư ỏ ỏ

ơ

ng Đ i h c Bách Khoa, Tr ệ ế ố ườ ạ ọ ả

7

t Nam đã hoàn thành c i t o và xây d ng 90 xí nghi p và công trình các lo i trong đó có 43 công trình công ạ ự nghi p, đáng k là m t s nhà máy đi n có t ng công su t là 71.300 kw, các công trình khai khoáng nh m thi c Tĩnh Túc, m apatit Lào Cai, nhà máy c khí Hà N i, nhà máy supe ph t phát Lâm Thao, nhà máy chè Phú ộ ườ ng Th , nhà máy cá h p H i Phòng, Tr Đ i h c Nông Nghi p I Hà N i. ọ ạ ọ ộ ệ ộ

ố ử ấ ứ

ớ ấ ấ ỉ

ư ẫ ầ

ả ủ ị ồ

ệ

ệ ạ ộ

ạ ướ ấ

ng, d n đ u sang thăm Vi ỉ ử ưở ệ ầ

ư ố ẫ

t đi thăm Inđônêxia vào tháng 3/1963. Tuy nhiên, trong su t giai đo n này, Liên Xô không c b t c đoàn ạ ỷ cán b cao c p nào sang thăm Vi t Nam. Đoàn l n nh t cũng ch do U ộ ệ ự viên B chính tr , Bí th trung ng Đ ng Mukhidinop d n đ u sang d ộ ả ươ ị t Nam. Năm 1960, H Ch T ch đã Đ i h i l n th III Đ ng Lao đ ng Vi ệ ạ ộ ầ ộ ứ t Nam, nh ng Khrushop đã không sang, trong m i Khrushop sang thăm Vi ư ờ i đi thăm Inđônêxia, n Đ , Mi n Đi n và Apganixtan vào tháng khi đó l ế Ấ ng Patov, 2 và 3/1960. Liên Xô ch c đoàn quan s c p th p do Đ i t ự ấ t Nam, trong khi đó Phó T ng tham m u tr ẫ ổ c B tr ng Qu c phòng, T l nh Không quân l n T l nh H i quân đã ả ư ệ ư ệ ả ộ ưở l n l ầ ượ

Thái đ c a Liên Xô đ i v i Vi ẳ ệ ố ớ

ộ ủ ệ ấ ộ ố

t Nam x u h n đi k t ể ế

và sau khi Ch t ch L u Thi u Kỳ thăm Vi ư ệ

ả ươ ộ ộ ệ

t: gi a năm ể ừ ữ ấ t Nam công khai phát bi u m t s quan đi m v các v n ề ể t Nam vào tháng ủ ị c bi u hi n rõ nét trong các b c th c a Trung ể t Nam ả ứ ượ ng Đ ng C ng s n Liên Xô g i Trung ấ ệ ư ủ ứ ng Đ ng Lao Đ ng Vi ư ế

ờ 1963, sau khi Vi đ qu c t ố ế ề 5/1963. Thái đ đó đ ử ươ ộ ả ngày 28/11/1963 và nh t là lá th ngày 6/7/1964. B c th đó vi ư ồ ạ ộ ộ ố

ng Đ ng Lao đ ng Vi ả ầ ộ ệ ạ

ờ ộ

ữ ề ế

ượ ế ầ

ị

ằ

ố ẹ

ổ ế ộ ủ ề c c a Lênin, khêu lên tình c m không t c c a Lênin...ph i chăng nh ng s ki n k trên...đang gây thi ố ớ ấ ướ ủ ả ữ ể

ữ ị

“Trong th i gian g n đây, m t s ho t đ ng c a các đ ng chí trong ủ Trung t Nam đã làm cho chúng tôi nghi ng i và ươ i tuyên b i nh ng l c l phi n lòng vì nh ng hành đ ng đó rõ ràng đi ng ố ữ ữ ượ ạ ề t...m t chi n d ch c a các đ i bi u Vi t Nam v tình h u ngh Xô-Vi ể ị ị ộ ệ ệ ạ ủ ộ c ti n hành ngày càng r ng không thân thi n ch ng Liên Xô g n đây đ ố ệ i n c VNDCCH...trong các h i ngh bí m t c a Đ ng và rãi và tích c c t ả ậ ủ ộ ự ạ ướ trong nhân dân đã ph bi n r ng rãi đ đi u b a đ t nh m reo r c s hoài ị ặ ắ ự t đ p đ i v i nghi đ i v i đ t n ố ớ ả t đ t n ệ ấ ướ ủ ự ệ ộ t...chúng tôi mong mu n m t h i l n lao cho m i tình h u ngh Xô-Vi ố ệ ố ạ ớ i b ng h u ngh .” c đáp l cách chính đáng r ng h u ngh thì ph i đ ị ữ ả ượ ạ ằ ữ ằ ị

ộ ạ ố ớ

ệ t Nam ệ ề ủ ể ạ ộ ủ

ữ ng gi ả

ề c, Liên Xô ch tr ươ

mi n Nam Vi ệ i quy t v n đ ế ấ ng pháp hoà bình, không mu n Vi ệ ố ở

ố t Nam, ch mu n Vi ỉ ệ ắ ự ề ở

ứ ự ế ủ ễ ậ

ng Đ ng c ng s n Liên Xô đã khuyên Vi t Nam nên l i d ng đ ươ ệ ả ả

ề ươ ộ ề ượ

ằ ướ ụ ể

i cho cu c đ u tranh c a các l c l ng l ố ị ủ ệ ủ ấ ộ

8

Đ i v i nhi m v đ y m nh cách m ng dân t c dân ch nhân dân ụ ẩ , thái đ c a Liên Xô cũng có nh ng bi u hi n tiêu Mi n Nam Vi ở ề c c. Cũng nh giai đo n tr ạ ủ ươ ướ ư ự t Nam t Nam b ng ph mi n Nam Vi ằ ệ ệ t phát đ ng cu c đ u tranh vũ trang ộ ề ộ ấ Nam t p trung s c l c xây d ng CNXH mi n B c và b ng cách đó tác ằ ậ đ ng vào di n bi n c a tình hình mi n Nam. Vì v y, ngày 25/2/1963, ề ộ ề Trung ợ ụ ng nh m “trung l p hoá” ngh c a chính quy n Kennedy v th ị ủ ậ ạ t Nam đ ph c v cho vi c c ng c v trí c a n c VNDCCH, t o Vi ụ ệ ề đi u ki n thu n l c mi n ậ ợ ướ ệ ề Đông Nam Á. Nam Vi ồ ệ t Nam, đ ng th i giúp th tiêu lò l a căng th ng ủ ủ ự ượ ẳ ng yêu n ở ử ờ

ộ ấ ế ệ

ậ ệ ườ ế ỉ ợ ấ ồ ự

ộ ế ợ ạ ứ ả

ộ ạ ả ấ ng Đ ng C ng s n Liên Xô u nhi m đ n g p th t ợ

ộ ặ ế

ấ ề ủ ỹ ỉ ệ ạ ả ứ

ề

ề ắ ụ ồ

ộ ạ

ớ ề ơ ở ỹ ề ấ

ở ả ộ ả ệ ệ

i quy t v n đ Lào là đ đánh đ i l y vi c M ệ ể ổ ấ ủ ỹ ể ả

ứ ườ ượ ự

ầ ứ ế ấ ề ng Berlin” đ ẫ

ở ạ ạ ớ ố t-Xô. Đi u này đ ề ể ệ

ệ ệ ở ể

ố ớ ộ ả

ờ ượ ủ ấ

ầ ớ ị ả ả

ề ậ

ộ ế ự ấ ồ ề t, phàn nàn lãnh đ o Đ ng và báo chí Vi ệ ạ ả

ng c a Đ ng C ng s n Liên Xô, phê phán Vi ả ườ ậ ộ

Vi ộ ở

i Vi ệ ớ

ố

ả ả

ầ ầ ư ử ề ả ươ ộ

ằ ng Đ ng Lao đ ng Vi ả ệ ị ề ả

ổ ậ ả ả ộ

ủ ự ề

ề mi n Vì th , Liên Xô vi n tr r t ít vũ khí cho cu c đ u tranh quân s ự ở ị Nam. Tháng 9/1962, khi đ ng chí Văn Ti n Dũng sang Liên Xô đ ngh ề ng vi n tr quân s , Liên Xô ch nh n giúp v i s l ng r t ít. tăng c ấ ớ ố ượ c Trung i Hà N i Tovmasyan đã đ Ngày 28/1/1963, Đ i s Liên Xô t ượ ạ ng Ph m Văn ươ ệ ạ ủ ướ ặ ỷ cho mi n Nam thôi. Liên Xô cũng Đ ng nh n m nh ch vi n tr kinh t ế ồ đón ti p m t cách l nh nh t các đ i di n c a M t tr n DTGPMNVN. ệ ậ ạ ạ c vi c M dùng không quân t n công Liên Xô cũng ph n ng y u t tr ệ ế ớ ướ t, Liên Xô đã tìm cách thoái thác mi n B c ngày 5/8 và 18/9/1964. Đ c bi ệ ặ ươ nghĩa v đ ng ch t ch c hai H i ngh Geneve v Lào và Đông D ng ị ủ ị th hi n trong th c a B ngo i giao Liên Xô ngày 27/7 và 17/8/1964. ể ệ ư ủ t, Liên Xô đã tho hi p v i M v v n đ Lào trên c s ng ng Đ c bi ừ ệ ặ ố b n, l p chính ph liên hi p đ ng đ u là Phouma. S dĩ Liên Xô mu n ậ ắ h p tác v i M đ gi ỹ ợ ớ c d ng lên vào ngày 13/8/1961. ch p nh n s ki n “b c t ậ ự ệ ấ Trung Qu c đã Chính trong giai đo n này, mâu thu n Xô-Trung và nhân t ố c tr thành tr ng i l n cho s phát tri n quan h Vi ượ ệ ự t bi u hi n rõ r t qua nh ng hành đ ng và thái đ c a Liên Xô đ i v i Vi ệ ộ ủ ữ ộ ệ t ng Đ ng Lao đ ng Vi 1960-1964, Trung Nam. Trong th i gian t ươ ừ c kho ng 13 lá th và các thông báo c a Ban Ch p hành Nam đã nh n đ ư ả ậ ng và B Chính tr Đ ng C ng s n Liên Xô. Ph n l n nh ng Trung ữ ươ ộ ị b c th và thông báo này đ u đ c p đ n s b t đ ng Xô-Trung, đ ngh ề ư ứ h i đàm hai đ ng Xô-Vi t Nam ệ ả ộ t Nam có phê phán l p tr ả ủ ệ ế t Nam. Các chuy n thái đ không thân thi n v i chuyên gia Liên Xô ệ ớ ệ t Nam do Pônômarin p, Bí th Trung vi ng thăm c a Liên Xô t ư ố ủ ế ng Đ ng d n đ u vào tháng 2/1962 và đoàn do Andrôp p, Bí th Trung ư ẫ ươ ệ t ng Đ ng d n đ u vào tháng 1/1963, đ u nh m lôi kéo tranh th Vi ươ ủ ẫ t Nam ngày Nam. Trong lá th g i Trung 6/7/1964, Trung ươ ng ươ ộ Đ ng Lao đ ng Vi ệ ố ả ế ộ ơ Ấ ả ỹ

ắ

ệ ỹ

ng Đ ng C ng s n Liên Xô đã đ ngh Trung ng”. t Nam ph i “thay đ i l p tr ườ công khai, Liên Xô quan Trong b i c nh b t đ ng Xô-Trung b c l ấ ồ ộ ộ ư c l n khác trong khu v c nh ướ ớ ng v i M và Trung Qu c. ố ớ ưở ớ t Nam nh đã làm v i ư ệ ệ ớ t Nam trong ván bài v i M . Đây ớ c. ệ ữ tâm nhi u h n đ n vi c tranh th các n ệ Inđônêxia, n Đ , nh m tranh giành nh h ằ Tuy nhiên, Liên Xô đã không c t quan h v i Vi Albani và Trung Qu c vì v th c a Vi ố là giai đo n x u nh t trong l ch s quan h gi a hai n ấ ị ế ủ ử ướ ạ ấ ị

4. Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n 1965-1/1973:

ủ

ạ

9

4.1.Hoàn c nh l ch s : ả

ử

ị

ằ ạ ố ị ử ọ

th gi ấ t Nam. ệ ế ớ

ế ụ ứ ứ ấ ị

ủ

ủ ủ

Vi i, các dân t c b áp b c ti p t c đ ng lên đ u tranh ộ t đ ách th c dân. Ch nghĩa th c dân ngày càng thu ự ự ậ ổ ng c a mình. Ch nghĩa xã h i ngày càng ưở ư ả i. Liên Xô và Đông Âu th c hi n thành ế ớ ộ ự ệ ạ ệ

Giai đo n này đánh d u b ng nh ng m c l ch s quan tr ng trên ữ i cũng nh ư ở Trên th gi ế ớ dành chính quy n, l ề h p di n tích cũng nh nh h ẹ l n m nh trên ph m vi toàn th gi ạ ớ công các k ho ch 5 năm. ạ

ạ

ế Vi Ở ệ ỹ ắ ầ

ị ả ạ ụ ỹ

B t đ u t ề

ề ế ớ

ả ắ

ủ

ả t Nam Dân ch C ng hòa ỹ ự ng ở L ch Tr ạ ủ ộ

t Nam, giai đo n này là giai đo n ác li t c a cu c chi n tranh ế ệ ủ ộ c nguy t Nam tr khi M b t đ u ti n hành “Chi n tranh c c b ” Vi ế ướ ệ ộ ở ế t” b phá s n. M tìm cách b n phá Mi n B c c “Chi n tranh đ c bi ắ ặ ế ề ắ ệ ơ /1964, tháng 8 ng đánh chi m Mi n Nam. đ ng th i tăng c ắ ầ ừ ườ ờ ồ ệ ủ mi n B c đã ph i đ i phó v i chi n tranh trên không r t ác li t c a ế ả ố ấ ắ chi n d ch Mũi Tên Xuyên Không quân và H i quân Hoa Kỳ. Đ u tiên là ế ầ ị ả ộ do s ki n V nh B c B (Pierce Arrow) ngày 5/8/1964, hành đ ng tr đũa ị ự ệ ộ máy bay c a H i quân M th c hi n, đánh phá các căn c h i quân c a ủ ứ ả ệ Vi ườ (Thanh Hóa), Bãi Cháy (Hòn ệ Gai).

4.2.Vai trò c a Liên Xô: ủ

ộ ự

ế ạ ỹ ủ ố ớ ố ủ ỉ ự ự ắ ầ

ắ ằ ề ố ỹ

ộ ấ ố

ả ệ

ế i phóng Mi n Nam Vi ề ỡ ủ

ườ c ho t đ ng t ạ ộ t Nam đ ệ ị ạ ệ ủ ạ ượ ủ ạ

ế ộ ưở ẫ

ng trú c a M t tr n Dân t c Gi ặ ậ ơ ấ ằ ộ ồ ế ộ

ấ ố

ủ ố

ả ng âm m u c a M đ i v i CNCS ố

ỹ ố ớ ớ ườ ự ị ố

ệ

ố ề

10

Trong giai đo n này, s quan tâm c a Liên Xô đ i v i cu c kháng chi n ch ng M c a Vi t Nam ch th c s b t đ u vào cu i năm 1964, ệ sau khi M leo thang m cu c t n công b ng không quân ra mi n B c và ở ạ sau khi Khrushev b h b . Cu i tháng 12/1964, Liên Xô đã cho phép đ i t Nam di n th ộ ệ ố i Matxc va. Ti p theo đó, s giúp đ c a Liên Xô đ i đ ự ượ ấ c đánh d u b ng chuy n thăm c a đoàn đ i bi u c p v i Vi ể ớ i Hà ng Kossygin d n đ u t cao Liên Xô do Ch t ch H i đ ng B tr ầ ớ ủ ị N i vào tháng 2/1965. Chuy n thăm này có ý nghĩa nhi u m t. ấ , ặ Th nh t ứ ề ự i s t n công b ng không l c Liên Xô cam k t cung c p vũ khí ch ng l ằ ạ ự ấ ế , Liên Xô mu n nh n m nh vai trò và v trí c a mình c a Hoa Kỳ. Th hai ủ ị ạ ấ ứ ượ c Đông Nam Á. t Nam không đ , Liên Xô mu n c nh báo Vi ở ệ ố , Liên Xô coi th Cu i cùng châu Á. cũng d đ nh tho thu n v i Trung Qu c v k ho ch ph i h p giúp đ ỡ ố ợ ạ c hai bên đ a ra ngày 10/2/1965 kh ng Vi ẳ ủ Đông Nam Á, vai trò c a đ nh VNDCCH là ti n đ n c a phe XHCN ị t Nam Vi Th baứ ư ủ ậ ả t Nam. Tuyên b chung đ ượ ủ ố t Nam trong cu c chi n ch ng đ qu c M và đóng góp c a Vi ế ở ề ế ư ở ỹ ồ ế ủ ệ ệ ộ ố

ố ẳ ế ớ

ủ ủ ị ẵ

ộ ướ ờ

ấ ệ ụ

ầ

ậ ủ

ằ ớ ế ụ

ọ ố ả ủ

ờ ẫ

ộ ả ả ữ

i. Tuyên b cũng kh ng đ nh Liên Xô không vào n n hoà bình c a th gi ề ủ c XHCN anh em và s n sàng ng h và v i an ninh c a m t n th th ể ờ ơ ớ ộ ế , t Nam. Trong th i kỳ này, Liên Xô t p trung xây d ng kinh t giúp đ Vi ự ệ ỡ ậ ỹ ề c đã đ ra là v t M v ti p t c ph n đ u th c hi n m c tiêu chi n l ượ ề ế ượ ự ấ ế ụ i vào năm 1970 và xây d ng ự t ng s n ph m qu c dân tính theo đ u ng ả ườ ố ẩ ổ ụ Nh m đ t m c xong c s v t ch t k thu t c a CNCS vào năm 1980. ấ ỹ ạ ơ ở ậ tiêu này, Liên Xô v n ti p t c thi hành chính sách hoà hoãn v i M , tranh ỹ ẫ ỹ th th i gian c ng c Đông Âu, b o đ m an ninh, tranh th khoa h c k ủ ủ ờ ả thu t c a ph ng Tây. Cũng vào th i gian này, mâu thu n Xô-Trung đã ươ ậ ủ công khai, s b t đ ng gi a hai đ ng c ng s n Liên Xô và Trung b c l ộ ộ Qu c b t đ u tr lên gay g t. S cam k t giúp đ Vi t Nam c a Liên Xô m t l n n a đ ệ ữ ở ế ự ấ ồ ắ ỡ

ằ ế ủ

ồ ố ầ ẫ ấ ệ

ng xâm l t Nam, trong tr ườ

ế ượ ầ t và n u Vi ế ẵ

t có nguy n v ng đ n Vi ế c ch ng Vi ố ủ ế ệ

ệ ự

ả ệ ể ữ ủ ệ ủ ủ ả

ộ

ấ

ả ụ ể ủ ệ ố ử ộ

ế ấ ố ự ộ ố ệ ằ ả ậ ộ

ả ộ ố

ố ắ ầ c ượ ủ ộ ầ ự ạ ngày 10-17/4/1965 c a đoàn đ i kh ng đ nh b ng chuy n thăm Liên Xô t ừ ẳ ị t Nam do đ ng chí Lê Du n d n đ u. Tuyên b chung bi u cao c p Vi ẩ ể m nh: nh n ạ ấ ợ ng h p “N u Hoa Kỳ tăng c ệ ườ ế t Nam yêu c u, chính ph Liên Xô s n sàng cho phép c n thi ệ ầ t Nam theo tinh th n ầ nh ng công dân Xô Vi ọ ữ ệ t qu c t vô s n đ chi n đ u vì s nghi p chính nghĩa c a nhân dân Vi ệ ấ ế ố ế ủ Nam, b o v nh ng thành qu xã h i ch nghĩa c a Vi t Nam Dân ch ả hoà.” C ng ộ ệ t K t qu c th c a các chuy n thăm này là Liên Xô đã cung c p cho Vi ế ỹ Nam h th ng tên l a đ t đ i không, máy bay, phi công và đ i ngũ k thu t viên nh m b o v khu v c Hà N i, H i Phòng và m t s thành ph ố quan tr ng khác. Ngay trong năm 1965, m t s máy bay MIG 15/17 và IL- 28 đã đ t Nam. ế ệ

ọ ượ S giúp đ c a Liên Xô tăng d n t ự ế

c chuy n đ n Vi ể ỡ ủ ổ ệ

ợ ủ ỷ ỷ

ả ế ố

ầ ừ c a các n USD), trong đó s tr ự ợ ế ự ỡ ủ ỡ ự ổ ị

ự ế ạ ổ ị

ỡ ủ ẫ ệ

ầ ị ạ ệ ệ

ự ả

ụ ử ậ

ế ờ

c ng h và giúp đ Vi ệ ố ế ướ ủ ồ ụ ụ ở ế ỹ ư Vi ệ ị ả ộ ỡ

11

năm 1965 đ n năm 1968. Tính c XHCN cho Vi đ n năm 1967, t ng vi n tr t Nam là ế ệ ướ Rúp (h n 1,5 t giúp c a Liên Xô kho ng 1,5 t ủ ơ chi m 36,8% (608 tri u USD). Đ n cu i năm 1967, s giúp đ Liên Xô đã ệ ỡ ề tăng lên 50% t ng giá tr giúp đ c a phe XHCN, trong đó s giúp đ v quân s chi m 2/3 t ng giá tr giúp đ c a Liên Xô và đ t con s là 396,7 ố c XHCN tri u USD. Năm 1968, Liên Xô đã d n đ u danh sách các n ướ ệ giúp đ cho Vi t Nam, v i t ng giá tr đ t 542 tri u Rúp (582,2 tri u ỡ ớ ổ 1.500 đ n 2.500 chuyên gia quân s Liên Xô USD). Ngoài ra, có kho ng t ế ừ bao g m k s , phi công, k thu t viên ph trách h th ng rađa, tên l a đã ỹ t Nam trong th i gian chi n tranh. Đ n năm 1968, Liên Xô ph c v ệ t đã chi m v trí đ u b ng trong danh sách các n ầ Nam.

ề ữ ủ

ủ ố c h t là do đ qu c M m ế Nguyên nhân c a nh ng đi u ch nh trong chính sách c a Liên Xô ỉ ỹ ở t Nam trong giai đo n này tr

ng tr c ti p đ n l ướ ế ế ợ

ữ ố ố ạ ự ế ệ

ờ ứ

ủ ng l ả ố

ố ệ ư ộ

ụ ủ ệ ả ị ầ i chung bao trùm c a Liên Xô n a và đã đ a nhi m v ng h ữ ụ i phóng dân t c lên hàng th hai và nêu thêm nhi m v ứ

ố ế ủ ế ự ố

ổ

ệ ề ị

ự ế ớ ố ủ ố

ỹ ố ữ

ế

ủ ạ n i dung, gi ừ ộ ề ả ị ấ ệ

ế ể ệ ề ặ

ủ ị ậ ủ ướ ử ạ

ế ố ơ

ướ ở ỡ

ỡ

c và nhân dân Vi ệ ầ ồ l nh phòng không đ n các đ n v s , trung đoàn. ị ư ế v trí "quan sát viên“ trong giai đo n 1954-1964, đ n ạ ấ c giúp đ Vi t Nam nhi u nh t. ề ệ i ti p theo c a nhân ắ ủ ợ ế quên t Nam không bao gi ệ ướ ệ ờ

đ i v i Vi ệ ố ớ r ng chi n tranh nh h i ích c a Liên Xô. Ngoài ra, ả ưở ế ộ i đ i ngo i d Liên Xô cũng nh n th y nh ng sai l ch trong đ ạ ướ i ườ ấ ậ th i Khrushev. Đ i h i l n th XXIII Đ ng C ng s n Liên Xô (cu i ố ộ ạ ộ ầ tháng 3-đ u tháng 4/1966) đã không xác đ nh chung s ng hoà bình là ng l đ ủ ườ phong trào gi ộ ả c c a ch nghĩa đ qu c. ch ng tr các th l c xâm l ả ượ ủ M t nguyên nhân quan tr ng khác là Liên Xô đã thay đ i cách nhìn ộ ọ t Nam là trung tâm trong n n chính tr qu c t v Vi t Nam, coi Vi , có ề ố ế ệ i đ i th chính c a Liên Xô là M và đ i th chính liên quan tr c ti p t ủ c a Liên Xô trong phong trào cách m ng là Trung Qu c. Vì nh ng lý do ủ i pháp đ n cách ti n đó, Liên Xô đâ c g ng ki m soát t ế ố ắ ể ộ ộ hành chi n tranh c a Vi t Nam. Liên Xô đ ngh l y phi công, b đ i ủ đi u khi n tên l a c a Liên Xô. Đ c bi t, ngày 19/3/1968, Ch t ch ử ủ Kossygin g i th cho Th t ng Ph m Văn Đ ng yêu c u cho l p h ư B t th ng c v n t ố ấ ừ ộ ư ệ i, t Nói tóm l ạ ừ ị giai đo n này Liên Xô đã tr thành n ạ S giúp đ này đã góp ph n quan tr ng vào th ng l ọ ầ ự t Nam. Đ ng, nhà n dân Vi ả s giúp đ to l n và quý báu đó. ớ ỡ ự

5.Vai trò c a Liên Xô trong giai đo n 1/1973-4/1975:

ủ

ạ

Ngày 27/1/1973, Hi p đ nh Paris v ch m d t chi n tranh l p l ị ấ ế

ị ở ệ ượ

ả ế

ươ

ắ ng l ượ ớ ế Vi ệ ị ố b ng th ố ế ằ i c a Vi ệ ệ

ươ ị ứ ệ ấ

ệ ệ ẫ ườ ự

ố ế ế

khác. ẫ ệ

i ậ ạ ứ ề c ký k t. Vi c ký hi p đ nh Paris là phù h p ợ hoà bình t Nam đã đ ệ ệ ế ộ i quy t các cu c căng th ng, gi v i mong mu n làm d u tình hình qu c t ẳ ố ế ớ ng c a Liên Xô. Vì th , Liên Xô luôn tranh ch p qu c t ủ ế ấ g n th ng l ng lĩnh t Nam v i k t qu c a vi c th c hi n c ự ả ủ ợ ủ ắ hoà bình c a Đ i h i l n th XXIV ĐCSLX, l y vi c ký hi p đ nh Paris ủ i cùng t n t đ ch ng minh đ i hoà bình là đúng, là m u m c cho ồ ạ ể ứ i quy t các v n đ tranh ch p qu c t vi c gi ấ ề ả ệ Sau khi Hi p đ nh đ ế ượ ậ ớ ế ụ ụ ể ề ấ ộ

ệ ủ ấ

ủ ả ổ

ẩ ủ

12

ạ ộ ầ ng l ố ấ ự ủ c ký k t, Liên Xô v n ti p t c giành s ng ị t Nam. C th , trong th i gian h to l n v chính tr và v t ch t cho Vi ờ ị này, Liên Xô đã đón nhi u đoàn c p cao c a Vi ể t Nam nh đoàn đ i bi u ư ề ạ ệ t Nam do T ng bí th Lê Du n d n đ u đi thăm Đ ng và Chính ph Vi ầ ẫ ư ệ ạ Liên Xô vào tháng 7/1973 và tháng 10/1975, đoàn c a Th t ng Ph m ủ ướ Văn Đ ng vào 3/1974, đoàn c a Lê Thanh Ngh vào tháng 8/1974, đoàn ủ ồ ị

ọ ứ

ễ ữ ừ ễ ố

ệ ủ

ậ ệ c, t ề ề

ạ ủ c a Lê Đ c Th vào tháng 11/1974, c a Nguy n Duy Trinh 12/1974, c a ủ ủ cu i 1973, Liên Xô đã th a Nguy n H u Th 12/1973. Khác tr ừ ướ ọ nh n Chính ph Cách m ng lâm th i mi n Nam Vi ườ ạ i đ i t Nam là ng ờ ạ di n chân chính duy nh t c a nhân dân mi n Nam. ấ ủ Trong giai đo n này, t ng s hàng vi n tr ợ ừ ệ ệ ổ ố

cho Vi ầ ấ ấ ồ

ậ ị

ng vi n tr quân s t ợ ệ

ự ừ t b quân s đ

ự ượ ả

ư ẫ

ả t Nam t các c là 724.512 t n, g m: 75.267 t n hàng h u c n, 49.246 t n vũ khí, n ấ ậ ướ ấ Trong giai đo n 1973– trang b - k thu t; trong đó, Liên Xô: 65.601 t n. ạ ỹ Liên Xô và Trung Qu c gi m rõ r t, 1975, tuy l ệ ả ố ượ ả gi m t c vi n tr t ng s t n vũ khí và thi kho ng ừ ợ ả ệ ố ấ ế ị ổ 171.166 t n/năm trong th i kì 1969-72 gi m xu ng còn kho ng 16.415 ả ố ờ ấ t n/năm trong th i kì 1973-75, nh ng cán cân l c l ng v n d n nghiêng ầ ự ượ ấ v Quân Gi ề

ờ i phóng. Tuy nhiên, Liên Xô l ả ạ

ỉ ệ ể

ổ ị ệ

ề ủ ươ

mi n Nam thì Liên Xô l ị v ng hoà bình lâu dài, không đ ệ ự ủ i mong mu n t ố ấ ả t đ thi hành Hi p đ nh, gi ữ ữ ệ ụ ố ớ i ch tr ệ ậ

ị ố ệ ạ

c khi ký Hi p đ nh. Liên Xô luôn e ng i r ng Vi ị ạ ệ

ớ ằ ế ạ ằ ỹ ệ

ả ạ ạ ượ

ổ ạ ư

ơ ả ẩ ề ủ ế ng Ph mVăn Đ ng, T ng bí th ồ ị ữ ữ ệ

ể ừ

ạ ả ợ

ủ ướ ế ứ ạ ng Ph m Văn Đ ng: “Vì l ữ ỏ ơ

ủ ộ

ữ ệ ạ ố ị

ủ ể ế ế ầ ố

t c các bên đ u ph i nghiêm ề ể ch nh và tri chi n tranh bùng n . Đ i v i nhi m v hoàn thành nhi m v đ c l p và ụ ộ ậ ế ng th c hi n b ng con dân ch ằ ệ ạ ủ ở ng đ u tranh chính tr , thông qua vi c l p chính ph liên hi p trên tinh đ ấ ườ th n hi p đ nh Paris. Tóm l i, Liên Xô mu n duy trì tình tr ng nguyên ệ ầ t Nam tr ng đã đ t đ ệ ạ ượ ạ s m các cu c t n công l n b ng quân s , d n đ n vi c M có th quay ộ ấ ẽ ở ể ự ẫ c. Tháng 7/1973, trong khi ti p i, đe do nh ng thành qu đã đ t đ l ế ạ ữ ư T ng bí th Lê Du n và Th t ủ ướ ổ Brêgi nhép nói: “Đi u ch y u ngày nay là ph i gi v ng Hi p đ nh Paris, đ ng đ cho tình hình ph c t p.” Tháng 11/1973, Ch t ch Kossygin ủ ị i ích chung ph i làm sao i nói v i Th t l ồ ớ ạ ệ t, đ ng đ n ra chi n tranh, h n n a nhân dân VN đã m i m t.” Đ c bi ặ ệ ể ổ ừ b c th ngày 20/12/1973 c a B chính tr BCHTW ĐCSLX th hi n rõ ý ể ệ ư ứ ị nguyên hai mu n c a Liên Xô gi nguyên tr ng khi ký Hi p đ nh, gi ữ ệ t vùng ki m soát, ch ng l n chi m là c n thi ư ấ Nam không dùng vũ trang đ thay đ i nguyên tr ng. t nh ng cũng khuyên Vi ạ ể

ể

ữ

ạ ệ

ỹ ố ớ ỹ ẽ ề

ề ề ị ấ ệ

ệ ắ

mi n Nam Vi t Nam đang th ng l n t Nam Chapline đã thông báo v i Th i Vi ệ ạ ứ ạ ớ

ệ ệ ạ ồ ố

13

ổ T khi hi p đ nh Paris đ ề c ký k t, Liên Xô đã 5 l n chuy n đ ệ ừ ế ị ầ ượ ư ố ngh ho c nh ng l i đe do gây s c ép c a M đ i v i Vi t Nam nh t ủ ờ ặ ị ệ ứ t Nam vi ph m hi p đ nh, thông báo M s đình ch g mìn theo cáo Vi ệ ị ạ ỉ ỡ t Nam l n chi m tho thu n vì Vi t, ngày mi n Nam. Đ c bi ở ế ậ ả ấ ệ ệ ặ ạ 16/8/1974, Liên Xô đã chuy n ý ki n c a chính quy n Ford là M lo ng i ỹ ế ủ ể t Nam và t Nam đang chu n b t n công l n v vi c Vi ớ ở ẩ ề ệ ớ ở đe do s can thi p. Ngày 21/4/1975, khi Vi ệ ạ ẽ ủ mi n Nam, Đ i s Liên Xô t ề ng Ph m Văn Đ ng thông đi p mi ng c a T ng th ng Ford ngày t ổ ướ ộ t Nam th c hi n m t 19/4/1974 g i T ng bí th Brêgi nhép đ ngh Vi ự ệ ư ử ổ ệ ề ủ ị ệ ơ

mi n Nam Vi ộ ả ề

ỏ ệ ữ ườ ỉ ả

ể ạ ừ ệ

ý lo ng i không th lo i tr ỡ ể ệ

c ký k t, Liên Xô b c l ế ộ ộ cu c đình ch chi n s t m th i ả t Nam nh m b o đ m ờ ở ế ự ạ ằ ệ i M ra kh i mi n Nam và cho vi c di t n m t cách liên t c nh ng ng ề ụ ỹ ộ t vi c chính quy n M có hành đ ng phiêu ỏ ộ ỹ ề ạ l u nh m g th di n. ư ị

ề ặ ớ t Nam. V chính tr , Liên Xô đ a ra c ị ằ Sau khi Hi p đ nh Paris đ ệ ng quan h m i m t v i Vi ệ ọ

ề ế ươ ượ ệ ạ ộ

ố ợ ề ng trình ph i h p ho t đ ng; v kinh t ự

ả

ự ị ộ ộ

ữ ữ ệ

ậ

c c a Liên Xô ệ ẩ ạ ố

ư ơ ỹ

t Nam đóng vai trò kinh t ế ố ị

ệ ằ

ý mu n tăng ố ả c ườ ư , mu n Vi ợ t Nam h p m t ch ố ệ ộ tác tham gia SEV. V quân s , Liên Xô mu n đ t h th ng c v n trong ặ ệ ố ố ấ ố t Nam, tích c c xây d ng c ng và h m đ i đánh cá, xây d ng quân đ i Vi ự ộ ạ ự ệ ằ c H u ngh và H p tác ký ngày 3/11/1978 là b ng tr m đ ng đ t. Hi p ạ ợ ấ ệ ướ t Nam và Liên Xô. Lý do chính là ch ng cho quan h toàn di n gi a Vi ệ ệ ứ ọ Đông d thành m t b ph n quan tr ng ng và Đông Nam Á đang tr ộ ộ ươ ở Châu Á-Thái Bình D ng, khi mà M đã trong chi n l ỹ ươ ở ế ượ ủ t Nam và Trung Qu c đang đ y m nh ho t th t b i trong chi n tranh Vi ạ ế ấ ạ ỏ đ ng và câu k t v i M . Ngày 12/7/1973, T ng bí th Brêgi nhép bày t ế ớ ổ ộ , chính tr trong khu v c. Ngày mong mu n Vi ự ệ 16/7/1973, Ch t ch Kossygin th m chí còn cho r ng Vi ỗ ự t Nam là ch d a ủ ị duy nh t c a Liên Xô Đông D ng. ậ ươ

ệ ẫ ạ

ấ ủ ở Tuy nhiên, Liên Xô v n e ng i Vi ệ ả ẽ ư ế ề ự

ấ

ệ ủ ở

ế ớ ướ

ể ỹ ư ế ả ố

ậ ả t Nam. ố t Nam s ng theo Trung Qu c, ỡ t Nam đánh giá, so sánh nh th nào v s giúp đ nên đã thăm dò xem Vi t Nam. Liên Xô cũng r t quan tâm đ n c a Liên Xô và Trung Qu c cho Vi ế ệ ố ủ ầ t Nam v i các n t Nam c n quan h c a Vi c TBCN, nh c nh Vi ệ ắ ướ ớ ệ c TBCN phát tri n, nh t c nh giác trong làm ăn kinh t ấ v i M và các n ỹ ả là v i Nh t B n. Liên Xô cũng ch a tin kh năng ti p thu v n và k thu t ậ ớ c a Vi ủ ệ

6.K t lu n:

ế

ậ

ộ ộ ạ ầ ế ủ

cách là m t ph n c a cu c chi n tranh l nh, cu c Kháng t Nam là th thách l n nh t đ i v i quan h song ớ ệ ử ộ ệ ỹ ủ ấ ố ớ

ế ươ

ủ

ự ộ ự ộ ả ổ

ể ỡ

ế ượ

ủ ọ ủ ợ

ng l Th hai ứ ạ ư ấ ươ ế

ị

ạ ằ ế ề ệ ỹ

14

V i t ớ ư chi n ch ng M c a Vi ố t Nam-Liên Xô. ng Vi ph ệ ậ ự cách là thành trì c a phe XHCN và là m t c c trong tr t t V i t ớ ư ng c c, Liên Xô đã ph i theo đu i cùng m t lúc nhi u m c ụ i l th gi ề ế ớ ưỡ ấ , Liên Xô không th không ng h và giúp đ Vi tiêu. Th nh t t Nam- ủ ệ ộ ứ c c a mình và i ích chi n l , vì l thành viên c a phe XHCN. ợ ủ ể cũng vì l i, Liên Xô đã tìm m i cách đ i ích chung c a cách m ng th gi ế ớ ớ ng, đ đi t h n ch quy mô chi n tranh, đ a v n đ vào bàn th i ế ạ ể ượ ề Th baứ , trên c s đó Liên i pháp chính tr trên c s nguyên tr ng. m t gi ơ ở ả ộ i quy t nh ng v n đ có Xô hy v ng c i thi n quan h v i M nh m gi ọ ả ấ ữ ả c khác, đ ng th i h n ch vai trò c a Trung Qu c. tính chi n l ố ủ ế ồ ế ượ ơ ở ệ ớ ờ ạ

i cho Vi ợ ạ ả ử

ớ t Nam cũng nh giúp Vi ệ V i các kho n vi n tr không hoàn l ệ ư ệ ạ

ệ ế ệ ợ

t Nam, c chuyên gia ỹ sang Vi thu t. Xây d ng các công trình ki n trúc và b nh vi n l n, vi n tr vũ khí, ậ trang thi ự ế ị ệ ố ế ề

́ ́ ̣ ̃

c s ng h chí ộ t là i, đ c bi ệ ặ ượ ự ủ ế ớ ủ ộ

ệ t Nam trong vi c đào t o chuyên gia k ệ ớ t b giúp mi n Nam kháng chi n ch ng M . ỹ Trong 21 năm chiên đâu, Viêt Nam đa "nh n đ ậ nghĩa, chí tình c a nhân dân yêu chu ng hòa bình trên th gi Liên Xô.

ấ ấ ổ ồ

Giai đo n 1955-1960: t ng s 49.585 t n, g m: 4.105 t n hàng h u ậ ợ ạ ấ ệ ậ

ố c n, 45.480 t n vũ khí, trang b -k thu t; trong đó, Liên Xô: vi n tr ị ỹ ầ 29.996 t n.ấ

ấ ấ ồ

ấ

ạ ấ ạ ổ ị ổ ấ ấ ồ

ấ ậ

Giai đo n 1961-1964: t ng s 70.295 t n, g m: 230 t n hàng h u ậ ố c n, 70.065 t n vũ khí, trang b - k thu t; trong đó, Liên Xô: 47.223 t n. ỹ ầ ậ Giai đo n 1965-1968: t ng s 517.393 t n, g m: 105.614 t n hàng ố h u c n, 411.779 t n vũ khí, trang b -k thu t; trong đó, Liên Xô: 226.969 ị ỹ ậ ầ t n. ấ

ạ ấ ấ ổ ố ồ

ị ỹ ấ ậ

Giai đo n 1969-1972: t ng s 1.000.796 t n, g m: 316.130 t n hàng h u c n, 684.666 t n vũ khí, trang b -k thu t; trong đó, Liên Xô 143.793 ầ ậ t n.ấ

ạ ấ ấ ổ ồ

ấ ậ

Giai đo n 1973-1975: T ng s 124.513 t n, g m: 75.267 t n hàng ố h u c n, 49.246 t n vũ khí, trang b - k thu t; trong đó, Liên Xô: 65.601 ỹ ị ầ ậ t n.ấ

ố ế ư ể ổ

ế ắ t Nam 158 t ệ ơ ế

ả ự ế ổ

ụ

. t Nam ế ỹ ầ ệ ộ ậ ủ ệ

ỹ Trong nh ng năm kháng chi n ch ng M , Có th t ng k t nh sau: ữ ế t Nam. T ng c ng, Liên Xô đã vũ khí Liên Xô là lá ch n tin c y cho Vi ậ ộ ổ ệ cung c p cho Vi h p tên l a phòng không, 7000 pháo và ử ổ ợ ấ súng phóng l u, h n 700 máy bay chi n đ u, h n 100 tàu chi n, 2000 xe ấ ơ ố i phóng quân đã ti n vào chi m Dinh t ng th ng tăng. Các chi n sĩ gi ế ng y trên xe tăng Liên Xô. Trong giai đo n đánh M , g n 11 000 lính, sĩ ạ ng lĩnh Liên Xô đã tham gia b o v đ c l p c a Vi quan và t ả ỡ ủ ự ệ ữ ợ

ướ ư ậ ố ớ ỹ ủ ữ ộ ớ

ỡ ấ ứ ạ

ộ ớ

ố ế ộ ủ ự ả

ế ố

15

t Nam – Liên Xô. Nh v y, nh ng s vi n tr , giúp đ c a Liên Xô có vai trò vô cùng ự ố ộ ủ ộ ự ỹ i g n h n v i các n c ch nghĩa xã ướ ơ c ng s n… Nh ng s giúp đ ỡ ữ t Nam trong giai đo n kháng chi n ch ng M th ỹ ể ạ ệ to l n đ i v i công cu c kháng chi n ch ng M c a dân t c ta. Nh ng s ế giúp đ y đã tăng thêm s c m nh cho dân t c ta đánh M , xây d ng Ch nghĩa xã h i, giúp chúng ta xích l ạ ầ h i anh em, giúp đ trên tinh th n qu c t ầ ỡ ộ c a Liên Xô cho Vi ệ ủ hi n tình đoàn k t, g n bó, giúp đ c a quan h Vi ắ ệ ỡ ủ ế ệ

TÀI LI U THAM KH O

Ả

Ệ

1. Giáo trình môn l ch s quan h đ i ngo i Vi ử

ố t Nam c a khoa Qu c ủ ạ

t ệ ố ộ

ệ h c – Đ i h c khoa h c xã h i và nhân văn. ọ ạ ị ạ ọ ử ế ớ ế ọ ị ủ ệ ễ

xu t b n giáo d c. 2. L ch s th gi ấ ả i hi n đ i – Nguy n Anh Thái ( ch biên ). Nhà ụ

3. Webside: http://www.lichsuvietnam.vn. 4. Ti n trình l ch s Vi ử ệ ị Nhà xu t b n giáo d c. ụ ấ ả

5. Webside: http://edu.go.vn/pages/hoc-truc-tuyen/ElearningDetail.aspx?

t Nam – Nguy n Quang Ng c ( ch biên ). ễ ế ủ ọ

docid=3216&sid=41.

6. Webside : http://suhoctre.hisforum.net/t2276-topic. 7. Sách "Tông kêt cuôc khang chiên chông My, c u n bai hoc" (NXB Chinh tri quôc gia, Ha Nôi, 1996).

c - Thăng l ̃ ứ ướ ợ ̀ i va ̉ ́ ̣ ́ ́ ́ ́

8. Webside: http://vi.wikipedia.org. 9. Webside: http://dantri.com.vn/c36/s36-383764/ra-mat-cuon-sach-lien-

̀ ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̣

10. Sách online “ Liên bang Xô Vi

xoviet-nam-60-nam-sat-canh.htm.

t và chi n tranh Vi t Nam- Ilya V. ế ế ệ

Gaiduk”.

11.Các webside tìm ki m tr c tuy n nh : ư ự ế ế

16

. 1. http://google.com.vn 2. http://www.bing.com/

3. http://www.yahoo.com. 4. http://search.aol.com

DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM VÀ ĐÁNH GIÁ

MSSV Đánh giá STT H và Tên ọ Ch c vứ ụ Công vi cệ

ệ

ị 1 0803020 2 Đ ng Th ặ H ngằ Nhóm ngưở tr

2 Tr n Thu ầ Mai 0803072 9 Thành viên Tìm tài li uệ giai đo nạ 1973-1975, t ng h p ợ ổ b n Word. ả Tìm tài li uệ giai đo nạ 1954-1960.

3 ị 0803084 4 Thành viên Nguy nễ Th Trang Nguyên ể

4 Thành viên Tìm tài li uệ giai đo nạ 1965-1968, làm Power Point. Tìm tài li uệ giai đo nạ 1954-1960. Lê Thị Ki u Oanh ề

5 Nhóm phó Tìm tài li uệ

17

Nguy nễ Thanh 0803093 3 giai đo nạ Tài li u tìm có ả ổ hi u qu , t ng ệ h p b n Word ả ợ t. Đi m đánh t ể ố giá : 10 Tìm tài li uệ ệ t ng đ i hi u ố ươ qu . Đi m đánh ể ả giá : 9 Tìm tài li uệ hi u qu , làm ả ệ t.ố Power Point t Đi m đánh giá : 10 Tìm tài li uệ ệ t ng đ i hi u ố ươ qu . Đi m đánh ể ả giá : 9 Tài li u tìm có ệ ẩ hi u qu , chu n ả ệ

Ph ngươ 1968-1973, thuy t trình. ế

6 Vũ Thị ngươ Ph 0803110 7 Thành viên Tìm tài li uệ giai đo nạ 1960-1965. Th oả

18

7 0803138 2 Thành viên Tìm tài li uệ giai đo nạ 1965-1968. Vũ Thị Kim Xuy nế b thuy t trình ế ị t. Đi m đánh t ể ố giá: 10 Tìm tài li uệ ệ t ng đ i hi u ố ươ qu . Đi m đánh ể ả giá : 9 Tìm tài li uệ ệ t ng đ i hi u ố ươ qu . Đi m đánh ể ả giá : 9