Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 11

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:380

Thêm vào BST

Báo xấu

123
lượt xem 63
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tập 11 gồm những tác phẩm thuộc về thời kỳ từ tháng 7 đến ngày 12 tháng 10 năm 1905. Chiếm vị trí trung tâm trong tập này là cuốn Hai Tài liệu lược của Đảng dân chủ-xã hội trong cách mạng dân chủ viết vào tháng sáu tháng bảy 1905.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 11

Lêi tùa 1 2 Lêi tùa V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i ! V.I. Lª-Nin Toµn tËp 11
Lêi tùa 5 6 Lêi tùa V.I. Lª-Nin Nh÷ng t¸c phÈm cña V.I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ - Néi Toµn tËp tËp 11 Th¸ng B¶y - th¸ng M−êi 1905 © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1979 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia 10102-762 Hµ Néi - 2005 Л 901-79 0101020000 014(01)-79
Lêi tùa 7 8 Lêi tùa * * * TËp 11 cña Bé s¸ch V.I. Lªnin - Toµn tËp bao gåm c¸c t¸c phÈm cña V.I. Lªnin viÕt tõ th¸ng B¶y ®Õn ngµy 12 (25) th¸ng Lêi nhµ xuÊt b¶n M−êi n¨m 1905. §©y lµ thêi kú cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë Nga ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Nga häp mïa xu©n 1905, ®¸nh dÊu mèc lín trong lÞch sö §¶ng Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn b«n-sª-vÝch; giai cÊp t− s¶n ngµy cµng tá râ b¶n chÊt ph¶n c¸ch ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc m¹ng, ®i ng−îc l¹i lîi Ých cña d©n téc. Nh÷ng t¸c phÈm cña ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong Lªnin viÕt trong thêi kú nµy chØ râ sù cÇn thiÕt ph¶i thèng nhÊt c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con hµnh ®éng cña giai cÊp v« s¶n vµ Ng−êi kh¼ng ®Þnh mét ®¶ng ®−êng x· héi chñ nghÜa. v« s¶n kiÓu míi cïng s¸ch l−îc ®óng ®¾n lµ yÕu tè tiªn quyÕt Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc cho sù thµnh c«ng cña c¸ch m¹ng. Nh÷ng t¸c phÈm viÕt trong mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch thêi kú nµy còng v¹ch trÇn b¶n chÊt ph¶n c¸ch m¹ng cña giai cÊp lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn t− s¶n vµ lËp tr−êng c¬ héi cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch Nga. cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc trong Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt giai ®o¹n hiÖn nay. b¶n b»ng tiÕng ViÖt. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ øng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, chóng ta hiÖn nay. gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V.I. Lªnin. b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V.I. Lªnin; Chó nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña M¸c - Lªnin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Vla®imia IlÝch Lªnin (22-4-1870 - 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V.I. Lªnin - Toµn tËp Céng s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). gåm 55 tËp vµ hai tËp tra cøu. Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ Bé s¸ch V.I. Lªnin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt Ých cho b¹n ®äc. b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña bé V.I. Lªnin - Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn Th¸ng 6 n¨m 2005 bé, M¸t-xc¬-va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70 - 80 thÕ kû XX. Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia
Lêi tùa VII 9 VIII 10 Lêi tùa l−îc cña hä hoµn toµn tr¸i ng−îc víi ®−êng lèi s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. B»ng hµnh ®éng cña m×nh, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· ph¸ vì sù thèng nhÊt trong hµng ngò giai cÊp c«ng nh©n, vµ ®©y lµ mèi nguy h¹i lín ®èi víi cuéc ®Êu tranh giµnh th¾ng lîi cho c¸ch m¹ng. §iÒu cÇn thiÕt lóc ®ã lµ ph¶i v¹ch trÇn ph¸i men-sª-vÝch, ph¶i thèng nhÊt ®−îc hµnh ®éng cña giai cÊp v« s¶n, b¶o ®¶m ®−îc sù ñng hé cña Lêi tùa lùc l−îng chiÕn ®Êu cña giai cÊp c«ng nh©n vµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng ®èi víi nh÷ng khÈu hiÖu s¸ch l−îc cña nh÷ng TËp 11 trong V.I. Lª-nin Toµn tËp, gåm nh÷ng t¸c ng−êi b«n-sª-vÝch. phÈm thuéc vÒ thêi kú tõ th¸ng B¶y ®Õn ngµy 12 (25) th¸ng Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn Êy, cuèn "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng M−êi 1905. ChiÕm vÞ trÝ trung t©m trong tËp nµy lµ cuèn "Hai d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ" cña V.I. Lª-nin, s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n xuÊt b¶n vµo th¸ng B¶y 1905, cã ý nghÜa to lín. Trong cuèn chñ", viÕt vµo th¸ng S¸u - th¸ng B¶y 1905. s¸ch nµy, Lª-nin ®· luËn chøng nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¹i héi §Æc ®iÓm cña thêi kú nµy lµ sù ph¸t triÓn h¬n n÷a III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, chiÕn l−îc vµ s¸ch cña c¸ch m¹ng ë Nga - cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n l−îc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch. Ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c mét c¸ch ®Çu tiªn trong thêi ®¹i chñ nghÜa ®Õ quèc. §¹i héi III s¸ng t¹o, V.I. Lª-nin ®· nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ®Æc ®iÓm §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, häp vµo mïa xu©n cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë Nga diÔn ra trong thêi 1905, lµ mét c¸i mèc lín trong lÞch sö ®¶ng b«n-sª-vÝch. ®¹i chñ nghÜa ®Õ quèc, vÒ ®éng lùc vµ triÓn väng cña nã, vÒ Nh÷ng nghÞ quyÕt cña ®¹i héi, kÕ ho¹ch chiÕn l−îc vµ ®−êng qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n thµnh c¸ch lèi s¸ch l−îc do ®¹i héi ®Ò ra, lµ c−¬ng lÜnh chiÕn ®Êu cña m¹ng x· héi chñ nghÜa vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cña sù chuyÓn ®¶ng trong cuéc ®Êu tranh ®−a c¸ch m¹ng d©n chñ ®Õn th¾ng biÕn Êy, vÒ vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng v« s¶n kiÓu míi, ®iÒu lîi. Sau ®¹i héi, nhiÖm vô ®Æt ra tr−íc ®¶ng b«n-sª-vÝch lµ: kiÖn quyÕt ®Þnh ®−a c¸ch m¹ng ®Õn th¾ng lîi. Lª-nin phª siÕt chÆt hµng ngò ®¶ng chung quanh nh÷ng nghÞ quyÕt ®· ph¸n tØ mØ vµ toµn diÖn nh÷ng nghÞ quyÕt c¬ héi chñ nghÜa ®−îc ®¹i héi th«ng qua, h−íng c«ng t¸c cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc cña héi nghÞ men-sª-vÝch ë Gi¬-ne-v¬, chØ râ r»ng ph¸i men- ®¶ng vµo viÖc thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt Êy, gi¶i thÝch nh÷ng sª-vÝch ®· xa rêi chñ nghÜa M¸c, ®· gi¶i quyÕt mét c¸ch gi¸o nghÞ quyÕt Êy trong quÇn chóng c«ng nh©n, triÖt ®Ó v¹ch trÇn ®iÒu nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña c¸ch m¹ng. §ång s¸ch l−îc c¬ héi chñ nghÜa cña ph¸i men-sª-vÝch, mét s¸ch thêi, Lª-nin còng v¹ch trÇn nh÷ng khuynh h−íng c¶i l−¬ng l−îc ®−a ®Õn thu hÑp c¸ch m¹ng, vµ trao quyÒn l·nh ®¹o c¸ch chñ nghÜa cña nh÷ng thñ lÜnh Quèc tÕ II, nh÷ng kÎ ®· ñng hé m¹ng vµo tay giai cÊp t− s¶n. ph¸i men-sª-vÝch. C¸c nghÞ quyÕt cña héi nghÞ ph¸i men-sª-vÝch häp ë Lª-nin chØ ra r»ng nh÷ng khÈu hiÖu s¸ch l−îc ®óng Gi¬-ne-v¬ cïng mét lóc víi §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n ®¾n cña ®¶ng v« s¶n lµ ®Æc biÖt quan träng cho viÖc l·nh d©n chñ - x· héi Nga, ®· cho thÊy râ r»ng ®−êng lèi s¸ch ®¹o quÇn chóng. Lª-nin viÕt r»ng kh«ng cã g× nguy hiÓm
Lêi tùa 11 IX 12 X Lêi tùa h¬n lµ h¹ thÊp vai trß cña mét s¸ch l−îc kiªn ®Þnh vÒ nguyªn bøc vµ bãc lét. Giai cÊp v« s¶n, víi t− c¸ch lµ giai cÊp t¾c trong thêi kú c¸ch m¹ng, "…viÖc th¶o ra nh÷ng nghÞ quyÕt tiªn tiÕn nhÊt vµ c¸ch m¹ng duy nhÊt triÖt ®Ó, ®· ®−îc s¸ch l−îc ®óng l¹i cã mét ý nghÜa träng ®¹i ®èi víi mét chÝnh toµn bé tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö chuÈn bÞ ®Ó ®øng ®¶ng muèn l·nh ®¹o giai cÊp v« s¶n theo tinh thÇn nh÷ng ®Çu phong trµo d©n chñ chung ë trong n−íc. §Æc ®iÓm nguyªn t¾c kiªn ®Þnh m¸c-xÝt, chø kh«ng ph¶i chØ cã ch¹y lÏo quan träng trong sù ph¸t triÓn cña giai cÊp v« s¶n Nga lµ ®Ïo theo ®u«i c¸c sù biÕn" (xem tËp nµy, tr. 6). Nh÷ng ng−êi sù tËp trung cña giai cÊp Êy trong c¸c xÝ nghiÖp lín. T×nh b«n-sª-vÝch ®· ®Ò ra ®−îc mét s¸ch l−îc ®óng ®¾n, ®· x¸c h×nh Êy gãp phÇn n©ng cao tÝnh tæ chøc, ý thøc gi¸c ngé ®Þnh ®−îc nhiÖm vô cña ®¶ng vµ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ tinh thÇn c¸ch m¹ng cña nã. Nã cã liªn hÖ víi quÇn trong c¸ch m¹ng. chóng nh©n d©n ®«ng ®¶o ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Giai Trong cuèn "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong cÊp c«ng nh©n lµ lùc l−îng chÝnh trÞ to lín nhÊt trong c¸ch m¹ng d©n chñ", Lª-nin ®· luËn chøng mét c¸ch toµn diÖn n−íc. t− t−ëng nãi r»ng giai cÊp v« s¶n cã thÓ vµ ph¶i lµ l·nh tô, lµ Kh¸c víi c¸c cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n ë ph−¬ng T©y, ë Anh, ng−êi l·nh ®¹o c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë Nga trong hoµn Ph¸p, §øc, trong ®ã giai cÊp t− s¶n gi÷ quyÒn l·nh ®¹o v× giai c¶nh lÞch sö míi. cÊp v« s¶n lóc Êy cßn yÕu vµ ch−a ph¶i lµ mét lùc l−îng chÝnh Ng−êi gi¶i thÝch r»ng giai cÊp c«ng nh©n thiÕt tha mong trÞ ®éc lËp, cuéc c¸ch m¹ng ë Nga ®· diÔn ra trong ®iÒu kiÖn muèn sao cho nh÷ng c¶i t¹o d©n chñ - t− s¶n ®−îc tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp ph¸t triÓn gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ kh«ng ph¶i b»ng con ®−êng c¶i l−¬ng, mµ b»ng con ®−êng giai cÊp t− s¶n. Phong trµo c«ng nh©n lµ nh©n tè quan träng c¸ch m¹ng; c¸ch m¹ng sÏ kiªn quyÕt lµm cho lùc l−îng s¶n trong ®êi sèng ®Êt n−íc. Giai cÊp v« s¶n Nga ®· tiÕn hµnh xuÊt cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, kh«ng cßn bÞ trãi buéc bëi c¸c tµn nhiÒu cuéc chiÕn ®Êu th¾ng lîi chèng chÕ ®é chuyªn chÕ. Mét tÝch cña chÕ ®é n«ng n«, sÏ tiªu diÖt chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng t×nh h×nh hÕt søc quan träng lµ giai cÊp v« s¶n ®· cã chÝnh ®Êt cña bän ®Þa chñ vµ lËt ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ cña Nga ®¶ng riªng cña m×nh, ®¶ng Êy ®· l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh cña hoµng. C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n cã lîi cho giai cÊp v« s¶n, giai cÊp v« s¶n. Lª-nin viÕt: "§¶ng ta tiªn tiÕn h¬n tÊt c¶ c¸c v× th¾ng lîi cña nã sÏ t¹o cho giai cÊp v« s¶n cã kh¶ n¨ng ®¶ng kh¸c, nã cã mét c−¬ng lÜnh chÝnh x¸c, ®−îc tÊt c¶ mäi giµnh ®−îc c¸c quyÒn tù do d©n chñ, cñng cè c¸c tæ chøc cña ng−êi chÊp nhËn" (xem tËp nµy, tr.7). Giai cÊp v« s¶n cã ®ñ m×nh, cã ®−îc kinh nghiÖm vµ thãi quen l·nh ®¹o quÇn chóng mäi kh¶ n¨ng ®Ó trë thµnh ng−êi ®éc quyÒn l·nh ®¹o c¸ch lao ®éng vµ tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn. Lª- m¹ng. KÕt côc cña c¸ch m¹ng tuú thuéc ë chç giai cÊp v« s¶n nin viÕt: "Cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n cµng ®Çy ®ñ vµ kiªn quyÕt cã sÏ gi÷ vai trß ng−êi l·nh ®¹o cuéc c¸ch m¹ng nh©n d©n bao nhiªu, cµng triÖt ®Ó bao nhiªu, th× cuéc ®Êu tranh cña giai kh«ng, hay lµ nã sÏ gi÷ vai trß kÎ ®ång lâa víi giai cÊp t− s¶n, cÊp v« s¶n cho chñ nghÜa x· héi, chèng l¹i giai cÊp t− s¶n sÏ nh− ph¸i men-sª-vÝch mong muèn. cµng ®−îc b¶o ®¶m bÊy nhiªu" (xem tËp nµy, tr. 45). Lª-nin chØ ra r»ng giai cÊp v« s¶n chØ cã thÓ lµ ng−êi C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë Nga lµ mét cuéc c¸ch m¹ng chiÕn sÜ ®Êu tranh th¾ng lîi cho d©n chñ víi ®iÒu kiÖn giai nh©n d©n. Nã ®· ph¸t ®éng ®−îc quÇn chóng nh©n d©n, cÊp n«ng d©n h−ëng øng cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nã. nh÷ng tÇng líp x· héi thÊp nhÊt, bÞ ®Ì nÆng d−íi ¸ch ¸p Lª-nin ®· nghiªn cøu vÊn ®Ò liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng
Lêi tùa 13 XI 14 XII Lêi tùa nh©n vµ n«ng d©n, trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n gi÷ vai trß ®iÒu kiÖn lÞch sö kh¸c vµ kh«ng thÓ gi¶i quyÕt theo lèi cò vÊn l·nh ®¹o, coi ®ã lµ mét ®iÒu kiÖn nhÊt thiÕt ph¶i cã ®Ó c¸ch ®Ò ®éng lùc cña nã. m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¾ng lîi. Giai cÊp n«ng d©n bÞ thiÕu Lª-nin ®· v¹ch trÇn b¶n chÊt ph¶n c¸ch m¹ng cña giai cÊp ruéng ®Êt, mong muèn giµnh l¹i ®−îc ruéng ®Êt cña bän ®Þa t− s¶n Nga. Ng−êi ®· chØ ra r»ng do ®Þa vÞ giai cÊp cña nã, chñ, thñ tiªu nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng n« ë n«ng th«n. giai cÊp t− s¶n Nga kh«ng ®Æt ra, mµ còng kh«ng thÓ ®Æt ra NhiÖm vô Êy chØ cã thÓ thùc hiÖn b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng. cho m×nh nhiÖm vô ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng chÕ ®é Nga ChØ d−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n, giai cÊp c¸ch m¹ng hoµng. Giai cÊp ®ã cÇn ®Õn chÕ ®é chuyªn chÕ víi bé m¸y duy nhÊt triÖt ®Ó, th× n«ng d©n míi cã thÓ giµnh ®−îc ruéng quan liªu - c¶nh s¸t cña nã ®Ó trÊn ¸p tinh thÇn c¸ch m¹ng ®Êt cña bän ®Þa chñ, tho¸t khái ¸ch ¸p bøc cña chÕ ®é chuyªn ®ang d©ng lªn cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. Nã sî r»ng chÕ vµ cña bän ®Þa chñ. Tr¸i víi nh÷ng lêi qu¶ ®o¸n c¬ héi chñ giai cÊp v« s¶n, sau khi giµnh ®−îc nh÷ng c¶i t¹o d©n chñ råi, nghÜa cña ph¸i men-sª-vÝch vÒ tÝnh chÊt ph¶n ®éng cña n«ng sÏ lîi dông nh÷ng c¸i ®ã ®Ó tiÕp tôc ®Êu tranh cho chñ nghÜa d©n, V.I. Lª-nin d¹y r»ng nh÷ng lîi Ých c¨n b¶n cña n«ng d©n x· héi. lµm cho hä trë thµnh ng−êi kiªn quyÕt vµ hoµn toµn ñng hé Lª-nin gi¶i thÝch r»ng giai cÊp t− s¶n t×m c¸ch n¾m lÊy giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng d©n chñ, "v× chØ cã mét cuéc quyÒn l·nh ®¹o c¸ch m¹ng vµo tay m×nh ®Ó kÕt thóc cuéc c¸ch c¸ch m¹ng hoµn toµn th¾ng lîi míi cã thÓ ®em l¹i cho n«ng m¹ng ®ã b»ng sù c©u kÕt víi chÕ ®é Nga hoµng lµm h¹i cho d©n tÊt c¶ mäi c¸i vÒ ph−¬ng diÖn c¶i c¸ch ruéng ®Êt, tÊt c¶ c«ng nh©n vµ n«ng d©n. Nã ®i víi nh©n d©n nh−ng kh«ng nh÷ng c¸i mµ n«ng d©n muèn cã, nh÷ng c¸i mµ hä h»ng m¬ ph¶i víi t− c¸ch lµ ng−êi ®¹i biÓu cho lîi Ých cña nh©n d©n. −íc, nh÷ng c¸i thËt sù cÇn thiÕt cho hä" (xem tËp nµy, tr. 112). "Vèn sinh ra lµ con bu«n, hä thï ghÐt ®Êu tranh vµ c¸ch m¹ng, Nh÷ng luËn ®iÓm do Lª-nin ®Ò ra vÒ b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña nh−ng hoµn c¶nh buéc hä ph¶i ®øng trªn miÕng ®Êt c¸ch giai cÊp v« s¶n, vÒ liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n m¹ng, v× hä kh«ng cã mét chç ®øng nµo kh¸c" (xem tËp nµy, vµ n«ng d©n trong c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, ®· hoµn tr. 149). S¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch dµnh cho giai toµn ®Ëp tan ®−êng lèi s¸ch l−îc cña ph¸i men-sª-vÝch lµ cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa vai trß b¸ quyÒn, ®ã lµ mét sù ph¸i kh¼ng ®Þnh r»ng cuéc c¸ch m¹ng Êy chØ cã thÓ ®−a l¹i ph¶n béi c¸ch m¹ng. Muèn cho giai cÊp v« s¶n thùc tÕ trë nh÷ng c¸i cã lîi cho giai cÊp t− s¶n mµ th«i. Nh÷ng ng−êi thµnh l·nh tô, ng−êi l·nh ®¹o c¸ch m¹ng th× cÇn ph¶i g¹t bá men-sª-vÝch ph¶n ®èi b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« vµ c« lËp giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa. s¶n, phñ nhËn vai trß c¸ch m¹ng cña n«ng d©n vµ buéc giai Trong cuèn "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi cÊp v« s¶n ph¶i coi giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa lµ trong c¸ch m¹ng d©n chñ", Lª-nin ®· nghiªn cøu tØ mØ vÊn b¹n ®ång minh. Hä cho r»ng ë Nga c¸ch m¹ng d©n chñ - t− ®Ò nh÷ng h×nh thøc vµ ph−¬ng tiÖn ®Êu tranh cña nh÷ng s¶n còng ph¶i tiÕn hµnh d−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp t− ng−êi lao ®éng cho th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng. Lª-nin cho r»ng s¶n nh− ë c¸c n−íc ph−¬ng T©y tr−íc kia. Lª-nin ®· kÞch khëi nghÜa vò trang th¾ng lîi lµ mét ph−¬ng tiÖn quyÕt liÖt phª ph¸n nh÷ng luËn ®iÓm Êy cña nh÷ng ng−êi men-sª- ®Þnh ®Ó lËt ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ vµ giµnh chÕ ®é céng vÝch, bãc trÇn tÝnh chÊt gi¸o ®iÒu cña hä, v¹ch râ lµ hä hoµ d©n chñ. Lª-nin chØ ra r»ng c¸c giai cÊp ph¶n ®éng, kh«ng hiÓu r»ng ë Nga c¸ch m¹ng ®· diÔn ra trong nh÷ng nh÷ng kÎ ®Çu tiªn th−êng dïng ®Õn b¹o lùc, "®Æt l−ìi lª
Lêi tùa XIII 15 16 XIV Lêi tùa vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù", g©y ra néi chiÕn cho nh©n d©n, nh− giai cÊp v« s¶n b»ng "nhu cÇu cÊp b¸ch ph¶i tù vò trang". chÝnh phñ Nga hoµng ®· lµm, sau khi ®i vµo con ®−êng trÊn Hä cho r»ng ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n kh«ng nªn chuÈn ¸p ®Ém m¸u, b¾n giÕt hµng lo¹t d©n lµnh. Sau ngµy 9 th¸ng bÞ khëi nghÜa, v× ®iÒu ®ã cã thÓ lµm cho giai cÊp t− s¶n Giªng, b¶n th©n tiÕn tr×nh c¸c sù biÕn ®· ®Æt vÊn ®Ò cÇn ph¶i ho¶ng sî. Phª ph¸n chñ nghÜa theo ®u«i cña nh÷ng ng−êi khëi nghÜa vò trang. V× vËy, mét nhiÖm vô thùc tiÔn ®Æt ra men-sª-vÝch, Lª-nin chØ ra r»ng khi néi chiÕn ®· b¾t ®Çu næ ra tr−íc ®¶ng b«n-sª-vÝch lµ ph¶i vò trang c«ng nh©n, tæ chøc vµ råi, mµ chØ giíi h¹n ë tuyªn truyÒn, kh«ng nªu ra khÈu hiÖu ®oµn kÕt tÊt c¶ c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng ®Ó khëi nghÜa. trùc tiÕp lµ chuyÓn sang hµnh ®éng, th× nh− thÕ lµ ph¶n béi Gi¶i thÝch nghÞ quyÕt cña §¹i héi III cña ®¶ng vÒ vÊn ®Ò c¸ch m¹ng. khëi nghÜa vò trang, Lª-nin chØ ra ý nghÜa to lín cña nh÷ng Lª-nin d¹y r»ng vÊn ®Ò chñ yÕu nhÊt cña bÊt cø cuéc c¸ch khÈu hiÖu cã thÓ ph¸t ®éng quÇn chóng ®øng dËy ®Êu tranh m¹ng nµo lµ vÊn ®Ò chÝnh quyÒn nhµ n−íc. ChÝnh quyÒn vò trang, nh÷ng khÈu hiÖu ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vµ tÝnh chñ trong tay giai cÊp nµo, - ®iÒu Êy quyÕt ®Þnh hÕt th¶y. Trong t¸c ®éng c¸ch m¹ng cña hä. Nh÷ng khÈu hiÖu Êy lµ: thùc hiÖn phÈm "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch ngay lËp tøc b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng chÕ ®é ngµy lµm m¹ng d©n chñ", Lª-nin chøng minh r»ng cuéc c¸ch m¹ng d©n viÖc t¸m giê; lËp c¸c uû ban n«ng d©n c¸ch m¹ng ®Ó tiÕn chñ - t− s¶n th¾ng lîi, trong ®ã giai cÊp v« s¶n lµ ng−êi n¾m hµnh nh÷ng c¶i t¹o d©n chñ ë n«ng th«n, cho ®Õn c¶ tÞch thu b¸ quyÒn l·nh ®¹o, kh«ng ®−îc ®−a ®Õn viÖc giai cÊp t− s¶n ruéng ®Êt cña ®Þa chñ; b·i c«ng chÝnh trÞ cña quÇn chóng; vò n¾m chÝnh quyÒn nh− ®· x¶y ra trong c¸c cuéc c¸ch m¹ng t− trang c«ng nh©n vµ thµnh lËp qu©n ®éi c¸ch m¹ng. §ã lµ s¶n tr−íc kia, mµ ph¶i ®−a ®Õn viÖc thiÕt lËp nÒn chuyªn nh÷ng ph−¬ng tiÖn míi ®Ó ®éng viªn quÇn chóng lµm c¸ch chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. m¹ng, mµ c¸c ®¶ng m¸c-xÝt tr−íc kia ch−a biÕt ®Õn; nh÷ng §ã lµ c¸ch gi¶i quyÕt míi ®èi víi vÊn ®Ò chÝnh quyÒn nhµ ph−¬ng tiÖn Êy ®−îc Lª-nin ®Ò ra c¨n cø vµo hoµn c¶nh lÞch n−íc. Lª-nin gi¶i thÝch r»ng chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch sö míi vµ cuéc ®Êu tranh ®ang triÓn khai cña quÇn chóng m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n "còng x¸c ®Þnh râ nh©n d©n. "nh÷ng nhµ kiÕn tróc" míi cña c¸i kiÕn tróc th−îng tÇng míi Lª-nin chØ ra r»ng nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· ®øng Êy cã thÓ vµ ph¶i dùa vµo nh÷ng giai cÊp nµo, còng x¸c ®Þnh trªn lËp tr−êng c¬ héi chñ nghÜa ®Ó xem xÐt vÊn ®Ò khëi tÝnh chÊt cña c¸i kiÕn tróc th−îng tÇng Êy (chuyªn chÝnh "d©n nghÜa vò trang. Hä kh«ng tÝnh ®Õn mét ®iÒu lµ hoµn c¶nh chñ" kh¸c víi chuyªn chÝnh x· héi chñ nghÜa) vµ ph−¬ng thøc trong n−íc thay ®æi ®· ®Æt ra nh÷ng nhiÖm vô míi tr−íc ®Ó x©y dùng nã (chuyªn chÝnh, nghÜa lµ dïng b¹o lùc ®Ëp tan giai cÊp c«ng nh©n, ®Ò ra khëi nghÜa vò trang nh− mét sù ph¶n kh¸ng b»ng b¹o lùc, vò trang cho c¸c giai cÊp c¸ch ph−¬ng tiÖn duy nhÊt cã thÓ cã trong nh÷ng ®iÒu kiÖn Êy m¹ng trong nh©n d©n)" (xem tËp nµy, tr. 152-153). ®Ó lËt ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ. Trong c¸c nghÞ quyÕt cña Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng vµ viÖc Héi nghÞ Gi¬-ne-v¬, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch kh«ng tr¶ lêi tiÕn hµnh nh÷ng c¶i t¹o d©n chñ cÇn thiÕt cho c«ng nh©n c©u hái lµ thêi c¬ khëi nghÜa ®· ®Õn ch−a; thay cho nh÷ng vµ n«ng d©n sÏ lµm cho chÕ ®é Nga hoµng, bän ®Þa chñ nhiÖm vô thùc tiÔn tæ chøc khëi nghÜa ®Æt ra tr−íc ®¶ng, vµ giai cÊp t− s¶n lín ph¶n kh¸ng ®iªn cuång. ChØ cã mét tr−íc giai cÊp c«ng nh©n, hä ®· ®−a ra lêi kªu gäi vò trang nÒn chuyªn chÝnh dùa vµo nh©n d©n ®−îc vò trang míi ®Ì
Lêi tùa 17 XV 18 XVI Lêi tùa bÑp ®−îc sù ph¶n kh¸ng Êy, míi tiÕn hµnh c¸ch m¹ng d©n hµnh ®éng "tõ trªn xuèng". Lª-nin gäi ®ã lµ ph−¬ng thøc ®Êu chñ ®Õn cïng, míi chuÈn bÞ ®−îc c¬ së cho giai cÊp v« s¶n tranh míi, hÇu nh− ch−a tõng thÊy tõ tr−íc ®Õn nay. C¶ hµnh ®Êu tranh th¾ng lîi cho chñ nghÜa x· héi. Nh−ng ®ã sÏ kh«ng ®éng "tõ trªn xuèng", vµ c¶ søc Ðp tõ d−íi lªn cña quÇn chóng ph¶i lµ chuyªn chÝnh x· héi chñ nghÜa, mµ sÏ lµ chuyªn chÝnh cã vò trang ®èi víi chÝnh phñ, sÏ b¶o ®¶m ®Êu tranh cã kÕt d©n chñ; kh«ng ®ông ®Õn nh÷ng c¬ së cña chñ nghÜa t− b¶n, qu¶ cho th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng d©n chñ. nÒn chuyªn chÝnh d©n chñ ®ã cã thÓ tiÕn hµnh nh÷ng c¶i t¹o Lª-nin phª ph¸n kÞch liÖt lËp tr−êng cña nh÷ng ng−êi men- d©n chñ ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §¶ng cña giai cÊp v« s¶n sª-vÝch ph¶n ®èi sù tham gia cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· ®øng ®Çu phong trµo, ph¶i ®Æt ra nhiÖm vô c¸ch m¹ng d©n héi vµo chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi. Do kh«ng ®Æt chñ tr−íc toµn thÓ nh©n d©n mét c¸ch réng r·i h¬n, m¹nh b¹o ra cho m×nh nhiÖm vô thiÕt lËp nÒn chuyªn chÝnh cña c¸c h¬n, chñ ®éng h¬n. Nã ph¶i hÕt søc c−¬ng quyÕt nç lùc lµm giai cÊp c¸ch m¹ng, cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n sau khi lËt cho c¸ch m¹ng d©n chñ giµnh ®−îc th¾ng lîi quyÕt ®Þnh. "Mµ ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ, nªn c¶ trong vÊn ®Ò nµy n÷a nh÷ng th¾ng lîi quyÕt ®Þnh Êy, - Lª-nin viÕt,- kh«ng ph¶i lµ c¸i g× ng−êi men-sª-vÝch còng xuÊt ph¸t tõ lËp tr−êng s¸ch l−îc kh¸c h¬n lµ chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« chung cña hä lµ sau khi c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¾ng lîi, s¶n vµ n«ng d©n" (xem tËp nµy, tr. 96). giai cÊp t− s¶n ph¶i lªn cÇm quyÒn. Lª-nin chØ ra r»ng s¸ch ChÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi sÏ ph¶i lµ c¬ quan chÝnh trÞ l−îc cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, "xÐt vÒ ý nghÜa kh¸ch cña chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ quan cña nã, ®ang tiÕp tay cho ph¸i d©n chñ t− s¶n" (xem tËp n«ng d©n. Gi¶i thÝch nghÞ quyÕt cña §¹i héi III cña ®¶ng vÒ nµy, tr. 60). vÊn ®Ò chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi, Lª-nin chØ ra r»ng Trong t¸c phÈm cña m×nh, Lª-nin nghiªn cøu lý luËn c¸ch chÝnh phñ Êy ph¶i thùc hiÖn c−¬ng lÜnh tèi thiÓu cña §¶ng m¹ng d©n chñ - t− s¶n chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, trong ®ã quy ®Þnh nh÷ng c¶i chñ nghÜa. V¹ch ra kÕ ho¹ch ®Êu tranh cho th¾ng lîi quyÕt t¹o kinh tÕ vµ chÝnh trÞ tr−íc m¾t: thiÕt lËp nÒn céng hoµ d©n ®Þnh cña c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, Lª-nin chØ râ lµ sau khi chñ, thi hµnh ngµy lµm t¸m giê, tÞch thu ruéng ®Êt cña bän thùc hiÖn nh÷ng c¶i t¹o d©n chñ, mét nhiÖm vô míi sÏ ®−îc ®Þa chñ. ViÖc thùc hiÖn nh÷ng c¶i t¹o Êy sÏ ®em l¹i kh¶ n¨ng ®Æt ra tr−íc giai cÊp v« s¶n: ®Êu tranh cho chñ nghÜa x· héi. b¶o ®¶m lîi Ých cña nh©n d©n ®· ®øng lªn chèng chÕ ®é Lª-nin viÕt: "Giai cÊp v« s¶n ph¶i tiÕn hµnh c¸ch m¹ng chuyªn chÕ. §ång thêi nh÷ng c¶i t¹o Êy còng cÇn thiÕt cho d©n chñ tíi cïng, b»ng c¸ch kÐo ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng b−íc ph¸t triÓn tiÕp tôc sau nµy, cho viÖc chuyÓn sang c¸ch d©n theo m×nh, ®Ó b»ng søc m¹nh mµ ®Ì bÑp sù ph¶n m¹ng x· héi chñ nghÜa. kh¸ng cña chÕ ®é chuyªn chÕ vµ lµm tª liÖt tÝnh kh«ng Nh÷ng nhiÖm vô ®Æt ra tr−íc chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m kiªn ®Þnh cña giai cÊp t− s¶n. Giai cÊp v« s¶n ph¶i lµm c¸ch thêi vµ tÝnh chÊt giai cÊp cña nã ®−a ®Õn kÕt luËn r»ng m¹ng x· héi chñ nghÜa b»ng c¸ch kÐo ®«ng ®¶o nh÷ng phÇn sù tham gia cña c¸c ®¹i biÓu §¶ng d©n chñ - x· héi vµo tö nöa v« s¶n trong nh©n d©n theo m×nh, ®Ó b»ng søc m¹nh chÝnh phñ ®ã ch¼ng nh÷ng lµ cã thÓ ®−îc, mµ trong nh÷ng mµ ®Ëp tan sù ph¶n kh¸ng cña giai cÊp t− s¶n vµ lµm tª liÖt ®iÒu kiÖn thuËn lîi cßn lµ cÇn thiÕt. Sù tham gia Êy - nã tÝnh kh«ng kiªn ®Þnh cña n«ng d©n vµ cña giai cÊp tiÓu t− ®¶m b¶o viÖc thi hµnh chÝnh s¸ch d©n chñ - x· héi - sÏ lµ s¶n" (xem tËp nµy, tr. 114).
Lêi tùa 19 XVII 20 XVIII Lêi tùa Lª-nin cho r»ng th¾ng lîi hoµn toµn cña c¸ch m¹ng d©n chñ Lª-nin nghiªn cøu lý luËn c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n sÏ dän ®−êng cho cuéc ®Êu tranh thËt sù cho chñ nghÜa x· chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, xuÊt ph¸t tõ héi, sÏ ®em l¹i cho giai cÊp v« s¶n kh¶ n¨ng triÓn khai cuéc sù ph©n tÝch khoa häc c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ - x· héi ë Nga. ®Êu tranh Êy nhanh chãng h¬n, réng h¬n, s©u h¬n vµ kiªn Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga ®ßi hái ph¶i thñ tiªu quyÕt h¬n. Chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« v« sè tµn d− cña quan hÖ phong kiÕn - n«ng n«. §iÒu ®ã lµm s¶n vµ n«ng d©n sÏ chuÈn bÞ c¬ së cho chuyªn chÝnh x· héi n¶y sinh ra sù cÇn thiÕt ph¶i cã cuéc ®Êu tranh cña toµn d©n chñ nghÜa cña giai cÊp v« s¶n. Lª-nin gi¶i thÝch r»ng chuyªn chèng chÕ ®é chuyªn chÕ, t¹o ra tiÒn ®Ò cho c¸ch m¹ng d©n chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n cã chñ - t− s¶n. §ång thêi sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n, qu¸ khø vµ t−¬ng lai. Qu¸ khø cña nã lµ cuéc ®Êu tranh chèng nhÊt lµ sù ph¸t triÓn cña nÒn c«ng nghiÖp lín, sù tËp trung vµ chÕ ®é chuyªn chÕ, chÕ ®é n«ng n«, chÕ ®é qu©n chñ. T−¬ng tÝch tô cña c«ng nghiÖp lín, t×nh tr¹ng ngµy cµng gay g¾t h¬n lai cña nã lµ cuéc ®Êu tranh chèng chÕ ®é t− h÷u, cuéc ®Êu cña nh÷ng m©u thuÉn gi÷a lao ®éng vµ t− b¶n, sù lín m¹nh tranh cña c«ng nh©n lµm thuª chèng bän chñ, cuéc ®Êu tranh lªn cña giai cÊp c«ng nh©n, sù ph¸t triÓn réng r·i cña ®Êu cho chñ nghÜa x· héi. tranh giai cÊp, sù cã mÆt cña ®¶ng m¸c-xÝt c¸ch m¹ng ë Nga Lª-nin coi c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n vµ c¸ch m¹ng x· héi ®· t¹o ra mäi ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸ch m¹ng d©n chñ - t− chñ nghÜa lµ mét qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng thèng nhÊt, nh− hai s¶n chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. m¾t xÝch cña mét sîi d©y chuyÒn. Trong bµi "Th¸i ®é cña Khi xem xÐt vÊn ®Ò s¾p xÕp lùc l−îng giai cÊp trong §¶ng d©n chñ - x· héi ®èi víi phong trµo n«ng d©n" c«ng bè n−íc trong thêi kú c¸ch m¹ng ®· b¾t ®Çu, Lª-nin chØ ra th¸ng ChÝn 1905, khi ph¸t triÓn t− t−ëng Êy Lª-nin viÕt: "tõ r»ng mét nh©n d©n ®· vïng dËy chèng chÕ ®é chuyªn chÕ, - c¸ch m¹ng d©n chñ, chóng ta sÏ b¾t ®Çu chuyÓn ngay vµ chÝnh nh©n d©n ®ã kh«ng thuÇn nhÊt. Nã gåm cã nh÷ng ng−êi lµ tuú theo lùc l−îng cña chóng ta, lùc l−îng cña giai cÊp v« së h÷u vµ c«ng nh©n lµm thuª, gåm mét sè Ýt ng−êi giµu s¶n gi¸c ngé vµ cã tæ chøc, mµ chuyÓn ngay lªn c¸ch m¹ng x· cã vµ hµng chôc triÖu ng−êi kh«ng cã cña vµ ng−êi lao héi chñ nghÜa. Chóng ta chñ tr−¬ng lµm c¸ch m¹ng kh«ng ®éng. Trong bµi "Chñ nghÜa x· héi vµ n«ng d©n", Lª-nin ngõng. Chóng ta quyÕt kh«ng dõng l¹i nöa chõng" (xem tËp viÕt r»ng ë Nga toµn bé néi dung cña c¸ch m¹ng kh«ng nµy, tr.281). ViÖc chuyÓn tõ giai ®o¹n thø nhÊt cña c¸ch m¹ng ph¶i lµ hai lùc l−îng ®Êu tranh víi nhau, mµ lµ hai cuéc sang giai ®o¹n thø hai - Lª-nin chØ râ - sÏ tuú thuéc vµo møc chiÕn tranh kh¸c nhau vµ kh¸c lo¹i: mét cuéc chiÕn tranh ®é chuÈn bÞ vµ tr×nh ®é gi¸c ngé cña giai cÊp v« s¶n, vµo møc trong lßng chÕ ®é chuyªn chÕ - n«ng n« hiÖn ®¹i, vµ mét ®é giai cÊp v« s¶n ®oµn kÕt víi n«ng d©n nghÌo. cuéc chiÕn tranh trong lßng chÕ ®é t−¬ng lai ®ang n¶y sinh, Khi khëi th¶o lý luËn thiªn tµi cña m×nh, Lª-nin dùa vµo t− chÕ ®é d©n chñ - t− s¶n. Lª-nin gi¶i thÝch r»ng bªn c¹nh t−ëng cña M¸c vÒ c¸ch m¹ng kh«ng ngõng, vÒ sù kÕt hîp cuéc ®Êu tranh cña toµn d©n cho th¾ng lîi cña cuéc c¸ch phong trµo c¸ch m¹ng cña n«ng d©n víi c¸ch m¹ng v« s¶n. m¹ng d©n chñ, cßn cã cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n Ng−êi ®· ph¸t triÓn h¬n n÷a t− t−ëng cña M¸c, t¹o ra mét lý ®Ó x©y dùng x· héi x· héi chñ nghÜa. Cïng víi toµn thÓ luËn c©n ®èi vÒ viÖc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n chuyÓn biÕn n«ng d©n, giai cÊp v« s¶n ®Êu tranh cho th¾ng lîi cña c¸ch thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. m¹ng d©n chñ - t− s¶n, chèng chÕ ®é qu©n chñ, chèng bän
Lêi tùa XIX 21 22 XX Lêi tùa ®Þa chñ, chèng thÕ lùc trung cæ. Cïng víi n«ng d©n nghÌo, x· héi chñ nghÜa. Gäi c¸ch m¹ng lµ ngµy héi cña nh÷ng ng−êi cïng víi nh÷ng ng−êi nöa v« s¶n, cïng víi tÊt c¶ nh÷ng bÞ ¸p bøc vµ bÞ bãc lét, Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng trong nh÷ng ng−êi bÞ bãc lét, giai cÊp v« s¶n ®Êu tranh cho c¸ch m¹ng x· thêi kú nh− vËy nh©n d©n lµ ng−êi tÝch cùc s¸ng t¹o ra nh÷ng héi chñ nghÜa, chèng chñ nghÜa t− b¶n, kÓ c¶ chèng bän giµu trËt tù x· héi míi vµ cã n¨ng lùc t¹o ra kú tÝch. §¶ng c¸ch cã ë n«ng th«n vµ bän cu-l¾c. X¸c ®Þnh nhiÖm vô cña ®¶ng vµ m¹ng ph¶i ®Ò ra nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch réng h¬n vµ giai cÊp c«ng nh©n trong cuéc ®Êu tranh ®Ó lµm cho c¸ch m¹nh b¹o h¬n, khÈu hiÖu cña ®¶ng Êy ph¶i "lu«n lu«n ®i m¹ng d©n chñ chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, tr−íc ®−îc tÝnh chñ ®éng c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, dïng Lª-nin viÕt: "L·nh ®¹o toµn d©n, vµ ®Æc biÖt lµ l·nh ®¹o n«ng lµm ngän ®Ìn pha soi s¸ng ®−êng ®i cho quÇn chóng, chØ râ d©n ®Ó giµnh lÊy tù do hoµn toµn, ®Ó thùc hiÖn mét cuéc c¸ch tÊt c¶ sù ®Ñp ®Ï vµ cao quý cña lý t−ëng d©n chñ vµ x· héi m¹ng d©n chñ triÖt ®Ó, ®Ó thiÕt lËp chÕ ®é céng hoµ! L·nh ®¹o chñ nghÜa cña chóng ta, chØ râ con ®−êng th¼ng nhÊt vµ ng¾n tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng vµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi bÞ bãc lét nhÊt ®Ó ®i tíi th¾ng lîi hoµn toµn, tuyÖt ®èi, quyÕt ®Þnh" (xem ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi !" (xem tËp nµy, tr. 133). Lª-nin tËp nµy, tr. 131). chØ ra r»ng khÈu hiÖu Êy ph¶i ®−îc qu¸n triÖt vµ quyÕt ®Þnh Lý luËn c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, do Lª-nin nªu lªn n¨m trong viÖc gi¶i quyÕt mçi mét vÊn ®Ò s¸ch l−îc, mçi mét biÖn 1905, bao gåm mét lo¹t luËn ®iÓm xuÊt ph¸t hÕt søc quan ph¸p thùc tiÔn cña ®¶ng trong thêi kú c¸ch m¹ng. träng ®Ó kÕt luËn vÒ kh¶ n¨ng chñ nghÜa x· héi th¾ng lîi Lý luËn cña Lª-nin vÒ c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®· hoµn tr−íc tiªn ë mét n−íc t− b¶n chñ nghÜa riªng rÏ - nh÷ng luËn toµn ®Ëp tan quan ®iÓm cña ph¸i d©n chñ - x· héi T©y ¢u vµ ®iÓm vÒ b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch Nga lµ bän phñ nhËn kh¶ n¨ng m¹ng, vÒ liªn minh c«ng n«ng, vÒ vai trß l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o c¸ch m¹ng cña quÇn chóng v« s¶n vµ nöa v« s¶n ë thµnh thÞ cña ®¶ng kiÓu míi, vÒ c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n chuyÓn vµ n«ng th«n, cho r»ng trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa giai biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa vµ nh÷ng biÖn ph¸p cÊp v« s¶n ®Êu tranh ®¬n ®éc, kh«ng cã b¹n ®ång minh, r»ng cña sù chuyÓn biÕn ®ã. Lª-nin ®· rót ra kÕt luËn thiªn tµi Êy gi÷a c¸ch m¹ng d©n chñ vµ c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa nhÊt n¨m 1915, dùa vµo quy luËt ph¸t triÓn kh«ng ®Òu vÒ kinh tÕ ®Þnh ph¶i cã mét sù gi¸n ®o¹n dµi vµ giai cÊp v« s¶n chØ cã vµ chÝnh trÞ cña chñ nghÜa t− b¶n trong thêi ®¹i ®Õ quèc chñ thÓ th¾ng lîi khi nã chiÕm ®a sè trong nh©n d©n trong n−íc. nghÜa, do Ng−êi ph¸t hiÖn ra. Lª-nin ®· lµm phong phó thªm chñ nghÜa M¸c b»ng lý luËn míi vÒ c¸ch m¹ng x· héi chñ C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë Nga n¨m 1917 ®· chØ râ tÝnh nghÜa, mét lý luËn cã ý nghÜa lÞch sö toµn thÕ giíi. chÊt ph¶n ®éng cña tÊt c¶ nh÷ng luËn ®iÓm c¬ héi chñ nghÜa Cuèn "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong Êy vµ hoµn toµn x¸c minh tÝnh chÊt ®óng ®¾n cña lý luËn cña c¸ch m¹ng d©n chñ" cña Lª-nin lµ mét cèng hiÕn lín vµo Lª-nin vÒ c¸ch m¹ng. kho tµng chñ nghÜa M¸c. Trong ®ã, ph¸t triÓn s¸ng t¹o häc Trong t¸c phÈm cña m×nh "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - thuyÕt cña M¸c vµ ¡ng-ghen cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ", Lª-nin ®· ph¸t triÓn häc lÞch sö míi cña thêi ®¹i chñ nghÜa ®Õ quèc, Lª-nin ®· thuyÕt vÒ vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng v« s¶n trong cuéc ®Êu vò trang cho giai cÊp v« s¶n Nga vµ quèc tÕ mét vò khÝ tranh cho th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng d©n chñ vµ c¸ch m¹ng t− t−ëng m¹nh mÏ trong cuéc ®Êu tranh cho th¾ng lîi cña
Lêi tùa XXI 23 24 XXII Lêi tùa c¸ch m¹ng. Søc m¹nh vµ søc sèng vÜ ®¹i cña nh÷ng t− t−ëng, nh©n C«-xt¬-r«-ma b·i c«ng. ë Pª-tÐc-bua, viÖc kû niÖm nöa chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch, do Lª-nin ph¸t n¨m ngµy 9 th¸ng Giªng, ®· ®−îc ®¸nh dÊu b»ng nhiÒu cuéc triÓn trong t¸c phÈm Êy, ®· ®−îc kiÓm nghiÖm bëi kinh b·i c«ng t¹i mét lo¹t xÝ nghiÖp lín. Th¸ng B¶y vµ th¸ng T¸m, nghiÖm ba cuéc c¸ch m¹ng ë Nga, bëi th¾ng lîi cña C¸ch b·i c«ng vµ biÓu t×nh ®· x¶y ra ë Ni-gi¬-ni Nèp-g«-rèt, Ri-ga, m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi vÜ ®¹i, mét cuéc c¸ch Bª-l«-xtèc, V¸c-sa-va, R«-xtèp, Kh¸c-cèp, N«-v«-rèt-xi-xc¬ vµ m¹ng ®· lËt ®æ chÝnh quyÒn cña bän ®Þa chñ vµ bän t− b¶n vµ nhiÒu thµnh phè kh¸c trong n−íc. ChÝnh phñ Nga hoµng huy thiÕt lËp chuyªn chÝnh v« s¶n ë n−íc chóng ta. ®éng qu©n ®éi vµ c¶nh s¸t chèng l¹i c«ng nh©n b·i c«ng. Tõ LÊy häc thuyÕt cña Lª-nin vÒ b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña ®¸m m¹t l−u cña x· héi nã tuyÓn mé bän phØ Tr¨m ®en, tæ giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng, vÒ liªn minh c«ng n«ng, chøc tµn s¸t, ®µn ¸p d©n lµnh, c«ng nh©n vµ trÝ thøc. Trong bµi vÒ c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng "Bän Tr¨m ®en vµ tæ chøc khëi nghÜa", lÊy mét lo¹t thµnh phè x· héi chñ nghÜa lµm kim chØ nam, ph¸t triÓn s¸ng t¹o vµ lµm vÝ dô, Lª-nin chØ ra r»ng ®Ó ®¸p l¹i hµnh ®éng cña chÝnh vËn dông häc thuyÕt ®ã c¨n cø vµo nh÷ng ®Æc thï cña ®iÒu phñ g©y ra néi chiÕn cho nh©n d©n, giai cÊp c«ng nh©n ®· kiÖn n−íc m×nh, c¸c ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n c¸c n−íc ®oµn kÕt lùc l−îng cña m×nh, tæ chøc c¸c ®éi tù vÖ, chuÈn bÞ x· héi chñ nghÜa ®· ®−a giai cÊp c«ng nh©n vµ quÇn chóng vò khÝ. Giai cÊp c«ng nh©n tÝch luü kinh nghiÖm vµ chuÈn bÞ lao ®éng ®Õn th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. khëi nghÜa vò trang. Lª-nin viÕt: ®©y lµ cuéc ®Êu tranh sinh Nh÷ng t− t−ëng ®−îc ph¸t triÓn trong cuèn "Hai s¸ch l−îc tö, mét mÊt mét cßn. §©y lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a n−íc Nga cò cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ" cña cña n« lÖ, cña chÕ ®é n«ng n« vµ ¸p bøc víi n−íc Nga míi, trÎ Lª-nin cã ý nghÜa thêi sù ®èi víi c¸c d©n téc trªn toµn thÕ tuæi cña quÇn chóng lao ®éng, nh÷ng ng−êi ®ang v−¬n tíi giíi trong cuéc ®Êu tranh cho d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi. ¸nh s¸ng, tù do, v−¬n tíi cuéc ®Êu tranh ®Ó hoµn toµn gi¶i Trong bµi "C¸ch m¹ng d¹y chóng ta", tæng kÕt kinh nghiÖm phãng khái mäi ¸ch ¸p bøc vµ bãc lét. ®Êu tranh tõ nh÷ng ngµy ®Çu cña c¸ch m¹ng ë Nga, Lª-nin chØ ra r»ng c¸ch m¹ng Nga cung cÊp nh÷ng tµi liÖu chÝnh Sù ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n c¸ch m¹ng ®· cã trÞ v« cïng phong phó, nh÷ng tµi liÖu Êy x¸c nhËn sù ®óng ¶nh h−ëng lín ®Õn n«ng th«n. Trong thêi kú th¸ng B¶y - th¸ng ®¾n cña ®−êng lèi s¸ch l−îc do ®¶ng b«n-sª-vÝch ®Ò ra, ChÝn 1905 ®· ghi l¹i 474 cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n. Phong vµ chøng minh sù thÊt b¹i hoµn toµn cña s¸ch l−îc cña trµo b·i c«ng cña c«ng nh©n n«ng nghiÖp ®−îc triÓn khai ë nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. Sù ph¸t triÓn cña nh÷ng cuéc miÒn Nam n−íc Nga vµ ë vïng Pri-ban-tÝch. Phong trµo n«ng b·i c«ng chÝnh trÞ vµ kinh tÕ ë trong n−íc håi mïa hÌ vµ d©n ph¸t triÓn vµ më réng ë Gru-di-a, mang tÝnh chÊt chÝnh ®Çu mïa thu n¨m 1905, nh÷ng cuéc xung ®ét vò trang cña trÞ râ rÖt. §Ó ®µn ¸p phong trµo n«ng d©n, chÝnh phñ Nga c«ng d©n víi qu©n ®éi vµ c¶nh s¸t, phong trµo n«ng d©n hoµng ph¸i vÒ n«ng th«n nh÷ng ®éi qu©n trõng ph¹t, nh÷ng ®ang triÓn khai chøng tá r»ng hµng triÖu c«ng nh©n vµ n«ng ®éi qu©n nµy ®· trÊn ¸p n«ng d©n mét c¸ch tµn b¹o. d©n ®· vïng dËy ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ cña Nga Trong khi thi hµnh chÝnh s¸ch trÊn ¸p, chÝnh phñ Nga hoµng. Giai cÊp c«ng nh©n ®øng ®Çu phong trµo. Nh÷ng cuéc hoµng ®ång thêi m−u m« dïng nh÷ng nh−îng bé vµ høa b·i c«ng vµ biÓu t×nh quÇn chóng ngµy cµng më réng, bao hÑn ®Ó ®¸nh l¹c h−íng nh©n d©n khái cuéc ®Êu tranh c¸ch trïm ngµy cµng nhiÒu khu vùc. Th¸ng B¶y cã 15 000 c«ng
Lêi tùa 25 XXIII 26 XXIV Lêi tùa m¹ng. Ngµy 6 (19) th¸ng T¸m 1905, mét b¶n tuyªn ng«n ra t− s¶n, kÎ s½n sµng ví lÊy "mãn quµ" Êy cña tªn Nga hoµng ®êi nãi vÒ viÖc triÖu tËp §u-ma nhµ n−íc, gäi lµ §u-ma Bu-l−- ho¶ng sî c¸ch m¹ng, c©u kÕt víi nã sau l−ng nh©n d©n vµ ghin, theo tªn gäi cña tªn bé tr−ëng Bu-l−-ghin, t¸c gi¶ dù ¸n ph¶n béi c¸ch m¹ng. thµnh lËp §u-ma. ChØ cã bän ®Þa chñ, bän t− b¶n lín vµ n«ng Trong c¸c bµi cña m×nh, Lª-nin luËn chøng s¸ch l−îc tÈy d©n giµu cã míi cã quyÒn bÇu cö vµo §u-ma Êy. §u-ma chay tÝch cùc - do ®¶ng b«n-sª-vÝch ®−a ra - ®èi víi §u-ma kh«ng cã quyÒn lËp ph¸p, nã chØ cã thÓ trë thµnh c¬ quan t− Bu-l−-ghin. Ng−êi ®Ò ra tr−íc c¸c tæ chøc ®¶ng nhiÖm kú triÓn vÊn bªn c¹nh Nga hoµng. khai réng r·i viÖc cæ ®éng chÝnh trÞ trong quÇn chóng nh©n NhiÖm vô ®Æt ra tr−íc ®¶ng b«n-sª-vÝch lµ ph¶i v¹ch ra d©n ®Ó gi¶i thÝch thùc chÊt cña §u-ma Bu-l−-ghin lµ mét sù s¸ch l−îc ®óng ®¾n ®èi víi §u-ma Bu-l−-ghin. NhËn thÊy kÕ nh¹o b¸ng nh©n d©n, ®Ó v¹ch trÇn c¬ së giai cÊp cña chÕ ®é ho¹ch triÖu tËp §u-ma ph¶n ®éng, do chÕ ®é Nga hoµng ®Ò chuyªn chÕ Nga hoµng, v¹ch trÇn tÝnh chÊt kh«ng thÓ ®iÒu ra, kh«ng ®−îc sù ñng hé nµo cña quÇn chóng lao ®éng, nhËn hoµ ®−îc gi÷a lîi Ých cña chÕ ®é ®ã vµ lîi Ých cña nh©n d©n. thÊy trong n−íc phong trµo b·i c«ng vµ phong trµo ruéng ®Êt Lª-nin ®Ò nghÞ tæ chøc c¸c cuéc häp ë kh¾p mäi n¬i, lîi dông ®· ph¸t triÓn réng r·i vµ khëi nghÜa vò trang ®· chÝn muåi, c¸c cuéc häp vËn ®éng bÇu cö, tæ chøc c¸c cuéc biÓu t×nh, b·i nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch tuyªn bè tÈy chay §u-ma Bu-l−-ghin. c«ng. Lª-nin coi nh÷ng khÈu hiÖu sau ®©y lµ nh÷ng khÈu hiÖu Cßn nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch th× tr¸i l¹i, hä quyÕt ®Þnh tham mµ ®¶ng ph¶i xo¸y vµo ®Ó tËp hîp quÇn chóng: khëi nghÜa vò gia bÇu cö §u-ma chø kh«ng ph¸ cuéc bÇu cö ®ã. Nh− vËy, c¶ trang, thµnh lËp qu©n ®éi c¸ch m¹ng vµ lËp chÝnh phñ c¸ch trong vÊn ®Ò nµy còng ®· lé ra hai ®−êng lèi s¸ch l−îc kh¸c m¹ng l©m thêi. Ng−êi chØ ra r»ng c¸c lùc l−îng c«ng nh©n vµ nhau: ®−êng lèi c¸ch m¹ng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, vµ n«ng d©n ®ang ph¸t triÓn tù ph¸t ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm ®−êng lèi c¬ héi chñ nghÜa cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. vô ®· ®Æt ra. "NhiÖm vô cña chóng ta lµ lµm sao cho tÊt c¶ nh÷ng con suèi nhá Êy hîp thµnh dßng th¸c m¹nh mÏ, lµm Trong mét lo¹t bµi ®¨ng trong tËp nµy: "Giai cÊp v« s¶n sao cho ¸nh s¸ng cña c−¬ng lÜnh c¸ch m¹ng tù gi¸c, trùc tiÕp, tiÕn hµnh ®Êu tranh, giai cÊp t− s¶n luån vµo n¾m lÊy chÝnh râ rµng vµ chÝnh x¸c vÒ nhiÖm vô tr−íc m¾t cña chóng ta sÏ quyÒn", "TÈy chay §u-ma Bu-l−-ghin vµ khëi nghÜa", "Sù soi räi phong trµo tù ph¸t vµ nh©n lùc l−îng cña nã lªn gÊp thèng nhÊt cña Nga hoµng víi nh©n d©n, vµ sù thèng nhÊt béi" (xem tËp nµy, tr. 263). cña nh©n d©n víi Nga hoµng", "Theo ®u«i giai cÊp t− s¶n qu©n chñ hay lµ ®øng ®Çu giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng vµ Phª ph¸n lËp tr−êng cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, n«ng d©n?", "Ch¬i trß nghÞ tr−êng", Lª-nin ®· v¹ch trÇn nh÷ng ng−êi ®· ph¶n ®èi viÖc tÈy chay §u-ma vµ chñ thùc chÊt cña §u-ma Bu-l−-ghin lµ sù ngôy t¹o th« b¹o nhÊt tr−¬ng thµnh lËp c¸c c¬ quan tù qu¶n c¸ch m¹ng, coi ®ã quyÒn ®¹i diÖn cña nh©n d©n. Lª-nin chØ râ r»ng §u-ma lµ nhiÖm vô tr−íc m¾t, Lª-nin chØ ra r»ng cÇn ph¶i v¹ch ch¾c ch¾n lµ mét sù nh−îng bé ®èi víi c¸ch m¹ng, nh−ng cã trÇn kh«ng th−¬ng tiÕc nh÷ng ¶o t−ëng c¬ héi chñ nghÜa - sù nh−îng bé Êy lµ ®Ó nh»m môc ®Ých ®µn ¸p c¸ch m¹ng vµ t− s¶n ®ã, nh÷ng ¶o t−ëng cho r»ng cã thÓ thùc hiÖn chÕ kh«ng ®−a ra hiÕn ph¸p. §ã lµ cña bè thÝ mµ chÝnh phñ ®é tù qu¶n mµ kh«ng cÇn lËt ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ. ViÖc chuyªn chÕ Nga hoµng ban cho bän ®Þa chñ vµ bän t− s¶n tæ chøc c¬ quan tù qu¶n c¸ch m¹ng, Lª-nin viÕt, kh«ng ph¶i lín. Lª-nin c¨m phÉn lªn ¸n vai trß ph¶n béi cña giai cÊp lµ mµn ®Çu, mµ lµ mµn cuèi cña khëi nghÜa. ChØ sau khi
Lêi tùa XXV 27 28 XXVI Lêi tùa nhê khëi nghÜa th¾ng lîi mµ lËp ®−îc chÝnh phñ c¸ch m¹ng thuËt qu©n sù hiÖn ®¹i, nghiªn cøu c¸c s¸ch b¸o nãi vÒ chiÕn l©m thêi th× chÝnh phñ Êy míi cã thÓ b¾t tay tæ chøc c¬ quan ®Êu trªn ®−êng phè. Lª-nin c¨n dÆn lµ c¸c ®éi chiÕn ®Êu ph¶i tù qu¶n c¸ch m¹ng. S¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch b¾t ®Çu häc tËp ®iÒu ®ã trong thùc tÕ, khi ®Êu tranh chèng lµ cã lîi cho giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, gióp nã ®¸nh l¹c c¶nh s¸t, chèng bän Tr¨m ®en do chÝnh phñ tæ chøc. Lª-nin h−íng quÇn chóng khái cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng. Nh÷ng chØ ra r»ng trong cuéc ®Êu tranh ®ã sÏ xuÊt hiÖn hµng tr¨m ng−êi men- sª-vÝch biÓu lé th¸i ®é cña hä ®èi víi §u-ma Bu- chiÕn sÜ cã kinh nghiÖm mµ ®Õn lóc cÇn thiÕt sÏ d¾t dÉn hµng l−-ghin trong c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ s¸ng lËp ë miÒn chôc v¹n ng−êi ®i theo m×nh. Nam cña n−íc Nga häp ë Ki-Ðp vµo th¸ng T¸m 1905. Lª-nin ®· Nh÷ng bµi "Nh÷ng ngµy ®Ém m¸u ë M¸t-xc¬-va", "B·i ®¸nh gi¸ c«ng viÖc cña héi nghÞ nµy trong c¸c bµi: "Héi nghÞ míi c«ng chÝnh trÞ vµ chiÕn ®Êu trªn ®−êng phè ë M¸t-xc¬-va", cña ph¸i men-sª-vÝch" vµ "Ph¸t minh míi nhÊt trong s¸ch l−îc "Bµi häc cña c¸c sù biÕn ë M¸t-xc¬-va" lµ nh»m nãi vÒ cña ph¸i "Tia löa" hay lµ trß hÒ bÇu cö, mét lý do míi kÝch cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ næ ra ngµy 19 th¸ng ChÝn (2 th¸ng thÝch khëi nghÜa". Lª-nin viÕt r»ng nghÞ quyÕt cña héi nghÞ vÒ M−êi) 1905 ë M¸t-xc¬-va. C«ng t¸c chÝnh trÞ - quÇn chóng §u-ma nhµ n−íc sÏ m·i m·i lµ mét ký øc ®¸ng buån vÒ viÖc réng r·i, do ®¶ng b«n-sª-vÝch tiÕn hµnh, nh÷ng khÈu hiÖu do tÇm th−êng ho¸ nhiÖm vô cña §¶ng d©n chñ - x· héi. ®¶ng ®−a ra nh©n s¸ch l−îc tÈy chay tÝch cùc §u-ma Bu-l−- S¸ch l−îc b«n-sª-vÝch tÈy chay tÝch cùc §u-ma Bu-l−-ghin ghin, ngµy cµng ®oµn kÕt ®−îc quÇn chóng vµ cã ý nghÜa ®· ®−îc diÔn biÕn vÒ sau cña c¸c sù kiÖn lÞch sö chøng thùc lµ rÊt to lín trong sù ph¸t triÓn cña ®Êu tranh c¸ch m¹ng. §Ó ®óng vµ s¸ch l−îc Êy ®· thµnh c«ng rùc rì. §u-ma Bu-l−-ghin ®−îc r¶nh tay ®Êu tranh chèng c¸ch m¹ng, chÝnh phñ Nga ®· bÞ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng quÐt s¹ch, c¸c cuéc bÇu cö vµo hoµng ®· véi v· kÕt thóc cuéc chiÕn tranh Nga - NhËt. Ngµy §u-ma ®ã kh«ng tiÕn hµnh ®−îc vµ chÝnh phñ ®· kh«ng thÓ 23 th¸ng T¸m (5 th¸ng ChÝn), nã ®· ký víi NhËt mét b¶n hoµ triÖu tËp nã. VÒ sau, khi ®¸nh gi¸ s¸ch l−îc cña ®¶ng trong −íc nhôc nh· cho n−íc Nga. Nh÷ng hËu qu¶ cña chiÕn tranh thêi kú c¸ch m¹ng 1905 - 1907 vµ nãi ®Õn viÖc tÈy chay §u-ma ®Ì nÆng lªn vai c«ng nh©n vµ n«ng d©n. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã Bu-l−-ghin, Lª-nin chØ ra r»ng ®ã lµ mét vÝ dô vÒ viÖc nh÷ng lµm cho quÇn chóng nh©n d©n cµng c¨m phÉn chÝnh phñ Nga ng−êi b«n-sª-vÝch vËn dông thµnh c«ng vµ ®óng ®¾n s¸ch hoµng vµ lµm dÊy lªn mét lµn sãng míi cña phong trµo c¸ch l−îc tÈy chay. m¹ng. Cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ ë M¸t-xc¬-va lµ trËn chiÕn ®Êu Trong c¸c bµi: "Tõ phßng ngù ®Õn tÊn c«ng", "NhiÖm më mµn cña giai cÊp v« s¶n ë trung t©m c«ng nghiÖp lín. vô cña c¸c ®éi chiÕn ®Êu cña ®¹o qu©n c¸ch m¹ng", trong §¸nh gi¸ c¸c sù biÕn ë M¸t-xc¬-va, Lª-nin ®· so s¸nh c¸c sù th− "Göi ñy ban chiÕn ®Êu trùc thuéc Ban chÊp hµnh ®¶ng biÕn Êy víi tia chíp ®Çu tiªn cña mét c¬n d«ng chiÕu s¸ng bé Xanh Pª-tÐc-bua", Lª-nin ®−a ra nh÷ng chØ dÉn cô thÓ mét chiÕn tr−êng míi. Lª-nin viÕt: "HiÖn giê, cuéc khëi nghÜa vÒ viÖc thµnh lËp ë mçi thµnh phè c¸c ®éi chiÕn ®Êu cña ®· lan tíi miÒn trung t©m n−íc Nga, lan ®Õn tr¸i tim nh÷ng ®¹o qu©n c¸ch m¹ng, vÒ viÖc vò trang c¸c ®éi Êy, vÒ viÖc miÒn "Nga chÝnh cèng" lµ nh÷ng n¬i mµ t×nh tr¹ng æn ®Þnh t×m c¸c ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých Êy. Lª-nin ®Æt x−a nay vÉn lµm cho bän ph¶n ®éng thÊy vui mõng nhÊt" ra tr−íc c¸c tæ chøc ®¶ng vµ quÇn chóng c«ng nh©n nhiÖm (xem tËp nµy, tr. 391). vô nghiªn cøu nghiªm tóc c«ng viÖc qu©n sù, t×m hiÓu kü ë c¸ch xa n−íc Nga, Lª-nin hµng ngµy ch¨m chó theo
Lêi tùa XXVII 29 30 XXVIII Lêi tùa dâi diÔn biÕn cña cuéc b·i c«ng. Trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c sù lµ ®éi tiÒn phong cña phong trµo, mµ cßn v× chÝnh b·i c«ng lµ biÕn ®· diÔn ra, Lª-nin kÕt luËn r»ng cuéc b·i c«ng ë M¸t-xc¬- ph−¬ng tiÖn ®Êu tranh quÇn chóng, mét ph−¬ng tiÖn ®Êu va ch−a ph¶i lµ giai ®o¹n cao nhÊt cña phong trµo, ®ã chØ lµ tranh ®Æc thï cña giai cÊp v« s¶n, lµ ph−¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó mét trong nh÷ng b−íc ®Çu cña cuéc ®Êu tranh. Trong cuéc kÝch ®éng quÇn chóng, gi¸o dôc chÝnh trÞ cho quÇn chóng. b·i c«ng ®ã kh«ng cã nh÷ng cuéc chiÕn ®Êu cña c¸c ®éi qu©n Trong mét sè t¸c phÈm in trong tËp nµy - trong bµi "Bùc tøc c¸ch m¹ng ®−îc vò trang tõ tr−íc vµ tèt, kh«ng cã c¸c ®¬n vÞ v× bÊt lùc", trong "Lêi tùa cuèn "C«ng nh©n nãi vÒ sù chia rÏ binh lÝnh chuyÓn sang phÝa nh©n d©n. Lª-nin chØ ra r»ng ®ã trong ®¶ng", trong tiÓu luËn "VÒ vÊn ®Ò thèng nhÊt ®¶ng", Lª- kh«ng ph¶i lµ mét trong nh÷ng trËn chiÕn ®Êu quyÕt ®Þnh kÕt nin phª ph¸n lËp tr−êng cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch t¹i Héi côc cña chiÕn tranh. §ång thêi Ng−êi viÕt r»ng cuéc khëi nghÞ Gi¬-ne-v¬ vÒ vÊn ®Ò tæ chøc, Ng−êi ph¸t triÓn nh÷ng nghÜa ®ang ph¸t triÓn, cuéc ®Êu tranh ®ang më réng vµ ngµy nguyªn t¾c tæ chøc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch, chØ ra r»ng chØ cã cµng gay g¾t thªm, qu©n ®éi nhÊt ®Þnh bÞ l«i cuèn vµo ®êi dùa trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c Êy míi cã thÓ thèng nhÊt víi sèng chÝnh trÞ, tiÕng gäi chiÕn ®Êu cña n−íc Nga trÎ thËm chÝ bé phËn ®· ly khai ®¶ng. VÒ viÖc chuÈn bÞ vµ ®Þnh ra nh÷ng vang ®Õn tËn nh÷ng tr¹i lÝnh cÊm cè nhÊt, thøc tØnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó hîp nhÊt víi bé phËn ®· ly khai ®¶ng, th× ®· ng−êi tèi t¨m nhÊt, l¹c hËu nhÊt, ®Çn ®én nhÊt. Cuéc b·i c«ng ®−îc ghi trong nghÞ quyÕt cña §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n chÝnh trÞ ë M¸t-xc¬-va lµ tr−êng häc chÝnh trÞ quan träng ®èi d©n chñ - x· héi Nga. C«ng nh©n còng cã nhiÒu lÇn nªu lªn víi giai cÊp v« s¶n. Nã gi÷ vai trß to lín trong viÖc chuÈn bÞ vÊn ®Ò thèng nhÊt hai bé phËn cña ®¶ng. Lª-nin gi¶i thÝch râ cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ toµn Nga th¸ng M−êi 1905. sù thèng nhÊt Êy cã thÓ thùc hiÖn ®−îc theo nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo: "HoÆc lµ hîp nhÊt víi ®¶ng trªn c¬ së c¸c nghÞ quyÕt cña Trong bµi "B·i c«ng chÝnh trÞ vµ chiÕn ®Êu trªn ®−êng phè §¹i héi III, hoÆc lµ tiÕn hµnh mét ®¹i héi thèng nhÊt" (xem tËp ë M¸t-xc¬-va", ®¸nh gi¸ phong trµo c«ng nh©n trong thêi kú nµy, tr. 380). ®Çu cña c¸ch m¹ng, Lª-nin viÕt: "Phong trµo c«ng nh©n ®· in Nh÷ng t¸c phÈm ®−îc ®−a vµo tËp nµy ph¶n ¸nh niÒm dÊu Ên cña nã trªn toµn bé cuéc c¸ch m¹ng Nga. B¾t ®Çu b»ng tin s©u s¾c cña Lª-nin vµo lùc l−îng cña quÇn chóng nh©n nh÷ng cuéc b·i c«ng lÎ tÎ, phong trµo ®ã ®· ph¸t triÓn nhanh d©n, vµo th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng. Ng−êi chØ ra r»ng giai chãng, mét mÆt thµnh nh÷ng cuéc b·i c«ng cã tÝnh chÊt quÇn cÊp v« s¶n ®ang chuÈn bÞ ®Ó ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng chóng, mÆt kh¸c - thµnh nh÷ng cuéc biÓu t×nh trªn ®−êng chÕ ®é Nga hoµng, ®ang häc tËp, cñng cè, tr−ëng thµnh. phè. Tõ n¨m 1905, mét h×nh thøc cña phong trµo ®· hoµn toµn Cø mçi cuéc chiÕn ®Êu míi nã l¹i trë nªn m¹nh h¬n vµ h×nh thµnh - ®ã lµ b·i c«ng chÝnh trÞ, h×nh thøc ®ã tr−íc m¾t kh«ng ngõng ®i tíi th¾ng lîi. V¹ch râ môc tiªu vµ nhiÖm vô chóng ta ®ang biÕn thµnh khëi nghÜa" (xem tËp nµy, tr. 432). ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n vµ ®¶ng cña nã, Lª-nin VÒ sau, khi tæng kÕt kinh nghiÖm cña c¸ch m¹ng nh÷ng n¨m viÕt: "Chóng ta sÏ giµnh ®−îc cho n−íc Nga chÕ ®é céng 1905 - 1907, Lª-nin ®· v¹ch ra ®Æc ®iÓm cña nã: tuy vÒ tÝnh hoµ víi quyÒn tù do hoµn toµn cho tÊt c¶ c¸c d©n téc bÞ chÊt, nã lµ c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, nh−ng vÒ ph−¬ng tiÖn ¸p bøc, víi quyÒn tù do hoµn toµn cho n«ng d©n vµ c«ng ®Êu tranh, nã lµ c¸ch m¹ng v« s¶n. Nã lµ c¸ch m¹ng v« s¶n nh©n. Khi ®ã, chóng ta sÏ dïng tÊt c¶ nghÞ lùc c¸ch m¹ng ch¼ng nh÷ng theo nghÜa giai cÊp v« s¶n lµ lùc l−îng l·nh ®¹o, cña giai cÊp v« s¶n ®Ó ®Êu tranh réng r·i nhÊt vµ dòng c¶m
Lêi tùa XXIX 31 32 Lêi tùa nhÊt cho chñ nghÜa x· héi, ®Ó gi¶i phãng hoµn toµn tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng khái mäi sù bãc lét" (xem tËp nµy, tr. 201 - 202). Trong tËp 11 cã c«ng bè 17 t¸c phÈm tr−íc kia ch−a ®−a vµo V.I. Lª-nin Toµn tËp. LÇn ®Çu tiªn trong Toµn tËp cã tiÓu luËn "Tµi chÝnh n−íc Nga", trong ®ã Lª-nin viÕt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cùc kú nghiªm träng trong n−íc, do chÕ ®é chuyªn chÕ cña Nga hoµng ®−a tíi. Nh÷ng v¨n kiÖn cßn l¹i häp thµnh môc c¸c tµi liÖu chuÈn bÞ. Trong ®ã bao gåm: dµn bµi lêi b¹t cuèn "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ", dµn bµi nh÷ng bµi ®−îc ®−a vµo tËp nµy viÕt vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi §u-ma Bu-l−-ghin. TËp nµy còng in c¶ nh÷ng nhËn xÐt phª ph¸n c¸c bµi cña nh÷ng phÇn tö men- sª-vÝch M¸c-tèp, ¸c-xen-rèt vµ nh÷ng ng−êi kh¸c. Nh÷ng v¨n kiÖn ®−a vµo môc c¸c tµi liÖu chuÈn bÞ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc nghiªn cøu s©u vµ toµn diÖn viÖc Lª-nin ®Ò ra chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt. ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn-x«
Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 1 2 V. I. Lª-nin Hai s¸ch l−îc Cña §¶ng d©n chñ - x· héi 1 Trong c¸ch m¹ng d©n chñ ViÕt vµo th¸ng S¸u - th¸ng B¶y 1905 In thµnh s¸ch riªng vµo th¸ng B¶y 1905 Theo ®óng nguyªn v¨n ë Gi¬-ne-v¬ do Ban chÊp trong s¸ch, cã ®èi chiÕu víi hµnh trung −¬ng §¶ng b¶n th¶o vµ b¶n in trong c«ng nh©n d©n chñ - v¨n tËp: Vl. I-lin. "Trong 12 x· héi Nga xuÊt b¶n n¨m". 1907
Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 3 4 V. I. Lª-nin chØ râ b¶n chÊt thËt sù cña c¸c giai cÊp kh¸c nhau trong x· héi, tÝnh chÊt t− s¶n cña ph¸i d©n chñ n−íc ta vµ nh÷ng nguyÖn väng thËt sù cña n«ng d©n lµ giai cÊp cã tinh thÇn c¸ch m¹ng theo kiÓu d©n chñ - t− s¶n, nh−ng b¶n th©n hä kh«ng cã t− t−ëng "x· héi ho¸" mµ bao hµm mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp míi gi÷a giai cÊp t− s¶n n«ng th«n vµ giai cÊp v« s¶n n«ng th«n. Nh÷ng ¶o t−ëng cò rÝch cña chñ nghÜa d©n tuý giµ cçi Lêi tùa ®ang lé ra qu¸ râ rÖt, ch¼ng h¹n nh− trong b¶n dù th¶o c−¬ng lÜnh cña "§¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng"4 khi bµn ®Õn c¶ Trong thêi kú c¸ch m¹ng rÊt khã mµ theo dâi nh÷ng sù vÊn ®Ò ph¸t triÓn chñ nghÜa t− b¶n ë Nga, c¶ vÊn ®Ò tÝnh chÊt biÕn ®ang cung cÊp rÊt nhiÒu tµi liÖu míi ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng d©n chñ cña "x· héi" n−íc ta lÉn vÊn ®Ò ý nghÜa cña sù toµn khÈu hiÖu s¸ch l−îc cña c¸c ®¶ng c¸ch m¹ng. Cuèn s¸ch nµy th¾ng cña cuéc khëi nghÜa n«ng d©n, tÊt th¶y nh÷ng ¶o t−ëng viÕt tr−íc khi x¶y ra nh÷ng sù biÕn ë ¤-®Ðt-xa*. Chóng t«i ®· Êy ®Òu sÏ bÞ c¸ch m¹ng ®¸nh tan h¼n mét c¸ch kh«ng th−¬ng chØ râ trong b¸o "Ng−êi v« s¶n"3 (sè 9, bµi "C¸ch m¹ng d¹y tiÕc. C¸ch m¹ng sÏ lµm cho c¸c giai cÊp ®−îc thËt sù thö th¸ch chóng ta")2) r»ng nh÷ng sù biÕn Êy ®· b¾t buéc cho ®Õn c¶ lÇn ®Çu tiªn vÒ chÝnh trÞ. Qua c¸ch m¹ng c¸c giai cÊp Êy sÏ cã nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi lµ nh÷ng ng−êi ®· t¹o ra thuyÕt ®−îc mét bé mÆt chÝnh trÞ râ rÖt, v× c¸c giai cÊp Êy ®· biÓu thÞ khëi nghÜa - qu¸ tr×nh vµ ®· phñ nhËn viÖc tuyªn truyÒn cho râ b¶n tÝnh cña hä ch¼ng nh÷ng trong c¸c c−¬ng lÜnh vµ khÈu mét chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi, còng ph¶i ch¹y sang hay hiÖu s¸ch l−îc cña c¸c nhµ t− t−ëng cña hä, mµ cßn c¶ trong b¾t ®Çu thùc tÕ ch¹y sang phÝa nh÷ng kÎ ph¶n ®èi hä. Ch¾c hµnh ®éng chÝnh trÞ c«ng khai cña quÇn chóng n÷a. ch¾n r»ng c¸ch m¹ng gi¸o dôc ®−îc ng−êi ta mét c¸ch nhanh Ch¾c ch¾n lµ c¸ch m¹ng sÏ gi¸o dôc chóng ta, sÏ gi¸o chãng vµ triÖt ®Ó, ®iÒu kh«ng thÓ cã ®−îc trong nh÷ng thêi kú dôc quÇn chóng nh©n d©n. Nh−ng ®èi víi mét chÝnh ®¶ng hoµ b×nh ph¸t triÓn vÒ chÝnh trÞ. Vµ ®iÒu ®Æc biÖt quan träng lµ ®ang ®Êu tranh th× vÊn ®Ò hiÖn nay lµ t×m hiÓu xem chóng c¸ch m¹ng ®· gi¸o dôc kh«ng nh÷ng c¸c nhµ l·nh ®¹o mµ c¶ ta cã thÓ ®em l¹i cho c¸ch m¹ng ®−îc bµi häc g× kh«ng? quÇn chóng n÷a. LiÖu chóng ta cã thÓ lîi dông ®−îc sù chÝnh x¸c cña häc Kh«ng nghi ngê chót nµo r»ng c¸ch m¹ng sÏ gi¸o dôc thuyÕt d©n chñ - x· héi cña chóng ta, mèi liªn hÖ cña chóng chñ nghÜa d©n chñ - x· héi cho quÇn chóng c«ng nh©n Nga. ta víi giai cÊp c¸ch m¹ng duy nhÊt triÖt ®Ó lµ giai cÊp v« C¸ch m¹ng sÏ chøng minh trong thùc tÕ r»ng c−¬ng lÜnh s¶n, ®Ó lµm cho c¸ch m¹ng cã ®−îc c¸i dÊu Ên v« s¶n, ®Ó vµ s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi lµ ®óng, b»ng c¸ch ®−a c¸ch m¹ng ®Õn mét th¾ng lîi quyÕt ®Þnh trªn thùc tÕ __________ chø kh«ng ph¶i trªn lêi nãi, ®Ó lµm tª liÖt tÝnh chÊt kh«ng * §©y nãi vÒ cuéc khëi nghÜa cña thñy thñ chiÕc thiÕt gi¸p h¹m "C«ng t−íc kiªn ®Þnh, nöa vêi vµ ph¶n béi cña giai cÊp t− s¶n d©n chñ P«-tem-kin" 2 1). hay kh«ng? 1) Chó thÝch cña t¸c gi¶ cho lÇn xuÊt b¶n n¨m 1907. TÊt th¶y mäi cè g¾ng cña chóng ta ph¶i h−íng vµo môc 2) Xem tËp nµy, tr. 173 - 174. ®Ých Êy. Cßn ®¹t ®−îc môc ®Ých Êy hay kh«ng th× ®iÒu ®ã,
Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 5 6 V. I. Lª-nin mét mÆt lµ tuú chóng ta cã ®¸nh gi¸ ®−îc ®óng t×nh h×nh chÕ ®é chuyªn chÕ, nh−ng l¹i yÕu ít vÒ mÆt chÝnh trÞ, - hay chÝnh trÞ hay kh«ng, tuú khÈu hiÖu s¸ch l−îc cña chóng ta cã ®ãng vai trß ng−êi l·nh ®¹o c¸ch m¹ng nh©n d©n. Nh÷ng ®¹i chÝnh x¸c hay kh«ng, vµ mÆt kh¸c, tuú nh÷ng lùc l−îng chiÕn biÓu gi¸c ngé cña giai cÊp t− s¶n hiÓu rÊt râ ®iÓm ®ã. ChÝnh v× ®Êu thùc tÕ cña quÇn chóng c«ng nh©n cã ñng hé nh÷ng khÈu vËy mµ t¹p chÝ "Gi¶i phãng"5 t¸n d−¬ng ph¸i A-ki-mèp, tøc lµ hiÖu Êy hay kh«ng. Toµn bé c«ng t¸c th−êng xuyªn, hµng "chñ nghÜa kinh tÕ" trong phong trµo d©n chñ - x· héi, ph¸i ngµy, hiÖn t¹i cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc vµ tÊt c¶ nh÷ng nhãm cña nµy hiÖn nay ®ang ®Æt c«ng ®oµn vµ c¸c ®oµn thÓ hîp ph¸p ®¶ng ta, tøc lµ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, cæ ®éng vµ tæ chøc, ®Òu lªn hµng ®Çu. ChÝnh v× vËy mµ «ng Xt¬-ru-vª (trong t¹p chÝ ph¶i h−íng vµo viÖc cñng cè vµ më réng mèi quan hÖ víi "Gi¶i phãng", sè 72) hoan nghªnh nh÷ng xu h−íng cã tÝnh quÇn chóng. C«ng t¸c Êy khi nµo còng cÇn thiÕt, nh−ng ë thêi chÊt nguyªn t¾c cña ph¸i A-ki-mèp trong ph¸i "Tia löa" míi. kú c¸ch m¹ng th×, h¬n lóc nµo hÕt, cµng kh«ng thÓ coi lµ ®ñ ChÝnh v× vËy mµ «ng ta tá ra hÕt søc phÉn né ®èi víi tÝnh chÊt ®−îc. Trong thêi kú nh− thÕ, giai cÊp c«ng nh©n, do b¶n n¨ng, hÑp hßi c¸ch m¹ng ®¸ng ghÐt cña nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¹i cø muèn ho¹t ®éng c¸ch m¹ng c«ng khai, nªn chóng ta ph¶i héi III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga6. biÕt ®Ò ra cho ®óng nh÷ng nhiÖm vô cña ho¹t ®éng ®ã, råi phæ biÕn hÕt søc s©u réng cho ng−êi ta biÕt vµ hiÓu nh÷ng Ngµy nay c¸c khÈu hiÖu s¸ch l−îc ®óng ®¾n cña §¶ng d©n chñ - x· héi cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi nhiÖm vô ®ã. Chóng ta kh«ng nªn quªn r»ng th¸i ®é bi quan th−êng thÊy ®èi víi mèi liªn hÖ gi÷a chóng ta vµ quÇn chóng, víi viÖc l·nh ®¹o quÇn chóng. Trong thêi kú c¸ch m¹ng th× ngµy nay ®Æc biÖt th−êng hay che ®Ëy nh÷ng quan niÖm t− kh«ng cßn cã g× nguy hiÓm b»ng viÖc h¹ thÊp ý nghÜa cña nh÷ng khÈu hiÖu s¸ch l−îc cã tÝnh chÊt kiªn ®Þnh vÒ nguyªn s¶n vÒ vai trß cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng. Ch¾c ch¾n lµ chóng ta cßn ph¶i lµm nhiÒu, lµm nhiÒu n÷a ®Ó gi¸o dôc vµ t¾c. VÝ nh− b¸o "Tia löa"7, trong sè 104, ®· thùc tÕ ch¹y tæ chøc giai cÊp c«ng nh©n, nh−ng hiÖn nay toµn bé vÊn ®Ò lµ sang phÝa nh÷ng kÎ ph¶n ®èi m×nh trong §¶ng d©n chñ - x· héi, nh−ng ®ång thêi l¹i miÖt thÞ ý nghÜa cña nh÷ng khÈu ë chç xÐt xem träng t©m chÝnh trÞ chñ yÕu cña c«ng t¸c gi¸o dôc vµ tæ chøc ®ã ph¶i ®Æt vµo ®©u? Vµo c¸c c«ng ®oµn vµ hiÖu vµ nh÷ng quyÕt ®Þnh cã tÝnh chÊt s¸ch l−îc ®ang ®i ®oµn thÓ hîp ph¸p hay vµo cuéc khëi nghÜa vò trang, vµo tr−íc cuéc sèng, ®ang chØ ra con ®−êng mµ phong trµo ®ang ®i theo víi mét sè nh÷ng thÊt b¹i, nh÷ng sai lÇm v.v.. viÖc thµnh lËp qu©n ®éi c¸ch m¹ng vµ chÝnh phñ c¸ch m¹ng? Trong c¶ hai mÆt, giai cÊp c«ng nh©n ®Òu ®−îc gi¸o dôc vµ tæ Tr¸i l¹i, viÖc th¶o ra nh÷ng nghÞ quyÕt s¸ch l−îc ®óng chøc. §−¬ng nhiªn lµ c¶ hai mÆt ®ã ®Òu cÇn thiÕt. Nh−ng l¹i cã mét ý nghÜa träng ®¹i ®èi víi mét chÝnh ®¶ng muèn l·nh ®¹o giai cÊp v« s¶n theo tinh thÇn nh÷ng nguyªn t¾c trong cuéc c¸ch m¹ng hiÖn t¹i, toµn bé vÊn ®Ò chung quy lµ ë chç xÐt xem ph¶i ®Æt träng t©m cña c«ng t¸c gi¸o dôc vµ tæ m¸c-xÝt kiªn ®Þnh, chø kh«ng ph¶i chØ cã ch¹y lÏo ®Ïo theo chøc giai cÊp c«ng nh©n vµo mÆt nµo, vµo mÆt thø nhÊt hay ®u«i c¸c sù biÕn. C¸c nghÞ quyÕt cña §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ c¸c nghÞ quyÕt cña héi vµo mÆt thø hai? nghÞ cña bé phËn nh÷ng ng−êi ®· ly khai ra khái ®¶ng* lµ KÕt côc cña c¸ch m¹ng lµ tuú ë ®iÓm nµy: giai cÊp c«ng nh©n sÏ ®ãng vai trß mét kÎ phô gióp cho giai cÊp __________ * ChØ cã nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· tham gia §¹i héi III §¶ng t− s¶n - mét kÎ phô gióp hïng m¹nh vÒ mÆt tÊn c«ng vµo c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga (Lu©n-®«n, th¸ng N¨m 1905). Cßn "héi
Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 7 8 V. I. Lª-nin biÓu hiÖn ®óng nhÊt, chÝn ch¾n nhÊt, ®Çy ®ñ nhÊt cña nh÷ng nhÊt trÝ vÒ s¸ch l−îc, dïng lµm c¬ së cho sù thèng nhÊt quan ®iÓm vÒ s¸ch l−îc, nh÷ng quan ®iÓm kh«ng ph¶i lµ do hoµn toµn sau nµy cña toµn §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi mét vµi nhµ chÝnh luËn nµo ®ã ngÉu nhiªn nãi ra, mµ lµ do Nga, chø kh«ng ph¶i chØ ®−a ra nh÷ng lêi khuyÕn khÝch nh÷ng ®¹i biÓu cã tr¸ch nhiÖm cña giai cÊp v« s¶n d©n chñ - ®Çu l−ìi. x· héi ®· th«ng qua. §¶ng ta tiªn tiÕn h¬n tÊt c¶ c¸c ®¶ng N. Lª-nin kh¸c, nã cã mét c−¬ng lÜnh chÝnh x¸c, ®−îc tÊt c¶ mäi ng−êi Th¸ng B¶y 1905. chÊp nhËn. Nã còng ph¶i lµm g−¬ng cho c¸c ®¶ng kh¸c vÒ th¸i ®é chÊp hµnh chÆt chÏ c¸c nghÞ quyÕt s¸ch l−îc cña m×nh, tr¸i h¼n víi chñ nghÜa c¬ héi cña ph¸i t− s¶n d©n chñ lµ ph¸i "Gi¶i phãng", tr¸i h¼n víi lêi lÏ c¸ch m¹ng cña ph¸i x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng lµ ph¸i ®îi ®Õn lóc c¸ch m¹ng næ ra råi, míi ®−a ra mét "dù th¶o" c−¬ng lÜnh vµ lÇn ®Çu tiªn tù hái ®ã cã ph¶i thËt lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n næ ra tr−íc mÆt m×nh kh«ng. ChÝnh v× vËy nªn chóng ta cho r»ng c«ng viÖc cÊp thiÕt nhÊt cña §¶ng d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng lµ ph¶i nghiªn cøu chu ®¸o c¸c nghÞ quyÕt s¸ch l−îc cña §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ cña héi nghÞ, ph¶i x¸c ®Þnh râ ë trong Êy nh÷ng thiªn h−íng tho¸t ly nh÷ng nguyªn t¾c cña chñ nghÜa M¸c vµ ph¶i lÜnh héi ®−îc nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ cña giai cÊp v« s¶n d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ. Cuèn s¸ch nµy viÕt ra lµ ®Ó lµm c«ng viÖc ®ã. ViÖc kiÓm tra s¸ch l−îc cña chóng ta theo nh÷ng nguyªn t¾c cña chñ nghÜa M¸c vµ nh÷ng bµi häc cña c¸ch m¹ng còng cÇn thiÕt cho c¶ ng−êi nµo muèn chuÈn bÞ thËt sù sù __________ nghÞ" ë Gi¬-ne-v¬ (còng häp lóc bÊy giê) th× chØ cã ph¸i men-sª-vÝch8 tham gia; trong cuèn s¸ch nµy chóng t«i th−êng gäi hä lµ ph¸i "Tia löa" míi, v× tuy vÉn tiÕp tôc xuÊt b¶n b¸o "Tia löa", nh−ng qua lêi kÎ b¹n ®−êng cña hä lóc bÊy giê lµ T¬-rèt-xki, th× hä ®· tuyªn bè r»ng gi÷a b¸o "Tia löa" cò vµ b¸o "Tia löa" míi cã sù c¸ch biÖt nhau mét trêi mét vùc1). 1) Chó thÝch cña t¸c gi¶ cho lÇn xuÊt b¶n n¨m 1907.
Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 9 10 V. I. Lª-nin ®óng thñ tôc ®· quy ®Þnh, ®Ó cho quèc héi nµy trë thµnh thùc sù cã tÝnh chÊt toµn d©n vµ thùc sù lËp hiÕn. Kú thùc, giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, chç dùa x· héi quan träng duy nhÊt cña xu h−íng cña nh÷ng ng−êi trong ph¸i "Gi¶i phãng", l¹i muèn t×m c¸ch ®¹t ®−îc mét sù tháa hiÖp hÕt søc hoµ b×nh gi÷a Nga hoµng vµ nh©n d©n c¸ch m¹ng, h¬n n÷a, nã muèn ®¹t ®−îc mét sù tháa hiÖp ®−a l¹i cho giai cÊp t− s¶n nhiÒu quyÒn bÝnh nhÊt vµ cho nh©n d©n c¸ch m¹ng, tøc giai cÊp v« 1. Mét vÊn ®Ò chÝnh trÞ cÊp b¸ch s¶n vµ n«ng d©n, Ýt quyÒn bÝnh nhÊt. H×nh thÕ chÝnh trÞ hiÖn nay lµ nh− thÕ. §ã lµ ba xu Trong thêi kú c¸ch m¹ng mµ hiÖn nay chóng ta ®ang tr¶i h−íng chÝnh trÞ chñ yÕu phï hîp víi ba lùc l−îng x· héi qua, vÊn ®Ò triÖu tËp Quèc héi lËp hiÕn cña toµn d©n lµ mét chñ yÕu cña n−íc Nga ngµy nay. Chóng t«i ®· nhiÒu lÇn vÊn ®Ò bøc thiÕt tr−íc m¾t. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Êy nh− thÕ nµo, nãi trªn b¸o "Ng−êi v« s¶n" (sè 3, 4 vµ 5)1) ®Õn c¸ch thøc mµ c¸c ý kiÕn ®Òu kh«ng nhÊt trÝ. Cã ba xu h−íng chÝnh trÞ biÓu ph¸i "Gi¶i phãng" dïng nh÷ng lêi lÏ gi¶ danh d©n chñ ®Ó hiÖn ra. ChÝnh phñ Nga hoµng thõa nhËn lµ cÇn ph¶i triÖu tËp che ®Ëy chÝnh s¸ch nöa vêi cña hä, hay nãi cho ®¬n gi¶n c¸c ®¹i biÓu nh©n d©n, nh−ng dï sao còng kh«ng muèn cho h¬n vµ râ rÖt h¬n, che ®Ëy chÝnh s¸ch ph¶n béi vµ gi¸o quèc héi Êy trë thµnh cã tÝnh chÊt toµn d©n vµ lËp hiÕn. NÕu gië cña hä ®èi víi c¸ch m¹ng. B©y giê chóng ta h·y xem cø tin theo b¸o chÝ cho biÕt vÒ c«ng viÖc cña Uû ban Bu-l−- nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ®¸nh gi¸ c¸c nhiÖm vô tr−íc ghin9 th× h×nh nh− chÝnh phñ Nga hoµng sÏ ®ång ý triÖu tËp m¾t nh− thÕ nµo. Hai nghÞ quyÕt ®−îc §¹i héi III §¶ng c«ng héi ®ång t− vÊn, nh−ng khi bÇu th× kh«ng ®−îc tù do cæ ®éng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ "héi nghÞ" cña bé phËn nh÷ng mµ ph¶i theo mét chÕ ®é tuyÓn cö h¹n chÕ chÆt chÏ theo thuÕ ng−êi ®· ly khai ra khái ®¶ng th«ng qua rÊt gÇn ®©y, lµ nh÷ng suÊt hoÆc theo ®¼ng cÊp. Giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng do §¶ng tµi liÖu rÊt tèt vÒ ph−¬ng diÖn ®ã. VÊn ®Ò cã mét ý nghÜa tèi d©n chñ - x· héi l·nh ®¹o, cho nªn nã ®ßi hái ph¶i chuyÓn quan träng lµ t×m hiÓu xem trong hai nghÞ quyÕt Êy c¸i nµo toµn bé quyÒn bÝnh vµo tay Quèc héi lËp hiÕn; nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ t×nh h×nh chÝnh trÞ ®−îc ®óng h¬n, vµ quy ®Þnh s¸ch Êy nã kh«ng ph¶i chØ muèn cã quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ l−îc cña giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng ®−îc ®óng h¬n, nªn bÊt cã quyÒn hoµn toµn tù do cæ ®éng, mµ nã cßn muèn lËt ®æ cø ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi nµo muèn tù gi¸c lµm trßn tr¸ch ngay lËp tøc chÝnh phñ Nga hoµng vµ thay thÕ b»ng mét nhiÖm tuyªn truyÒn, cæ ®éng vµ tæ chøc cña m×nh ®Òu ph¶i chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi. Sau cïng, giai cÊp t− s¶n tù do nghiªn cøu vÊn ®Ò ®ã mét c¸ch hÕt søc ch¨m chó, hoµn toµn chñ nghÜa lµ giai cÊp biÓu thÞ nguyÖn väng cña hä qua lêi c¸c g¹t ra mét bªn nh÷ng ®iÒu kh«ng liªn quan g× ®Õn thùc chÊt l·nh tô cña c¸i gäi lµ "§¶ng d©n chñ - lËp hiÕn"10 th× kh«ng ®ßi cña vÊn ®Ò. hái ph¶i ®¸nh ®æ chÝnh phñ Nga hoµng, kh«ng nªu ra khÈu __________ hiÖu thµnh lËp chÝnh phñ l©m thêi, kh«ng yªu cÇu cã nh÷ng b¶o 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 10, tr. 287- ®¶m thùc sù ®Ó cho cuéc bÇu cö ®−îc hoµn toµn tù do vµ theo 297, 302-310, 326-333.