Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 13

Chia sẻ: Vo Chi Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:378

Thêm vào BST

Báo xấu

148
lượt xem 41
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chủ yếu của các bài viết trong tập này giúp nhận thức được luận điểm rất cơ bản của Lênin là muốn Đảng có sức mạng, tạo ra sự thống nhất nội bộ phải thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trên thực tế chứ không phải ở lời nói.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 13

V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i ! V.I. Lª-Nin Toµn tËp 13
V.I. Lª-Nin Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi Toµn tËp TËp 13 Th¸ng N¨m - th¸ng ChÝn 1906 © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1979 10102-093 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Л ⎯ 903⎯ 79 014(01)-80 0101020000 Hµ Néi - 2005
Lêi nhµ xuÊt b¶n Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña Vla®imia IlÝch Lªnin (22 - 4 - 1870 ⎯ 22 - 4 - 2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lªnin ⎯ Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. Bé s¸ch V. I. Lªnin ⎯ Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin ⎯ Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1979 M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70 - 80 thÕ kû XX. TËp 13 trong Bé V. I. Lªnin - Toµn tËp nµy gåm nh÷ng t¸c phÈm cña Lªnin viÕt vµo giai ®o¹n tõ th¸ng N¨m ®Õn th¸ng ChÝn n¨m 1906. 10102-093 §a phÇn c¸c t¸c phÈm cña tËp nµy ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh t− t−ëng Л ⎯ 903⎯ 79 014(01)-80 0101020000 trong vµ sau §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt), ®Êu tranh trong néi bé
VII §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, trong §uma nhµ n−íc I gi÷a hai s¸ch l−îc b«nsªvÝch vµ mensªvÝch. Néi dung chñ yÕu cña c¸c bµi viÕt ®ã gióp ta nhËn thøc ®−îc luËn ®iÓm rÊt c¬ b¶n cña Lªnin lµ: Muèn §¶ng cã søc m¹nh, t¹o ra sù thèng nhÊt néi bé ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trªn thùc tÕ chø kh«ng ph¶i ë lêi nãi; ph¶i l«i kÐo ®−îc nh©n d©n vµo cuéc ®Êu tranh, më réng mÆt trËn ®Êu tranh; kiªn tr×, bÒn bØ v¹ch trÇn Lêi tùa nh÷ng t− t−ëng ph¸ ho¹i cña bän ph¶n ®éng, c¬ héi, lµm tÇm th−êng hãa chñ nghÜa M¸c cña bän c¸nh h÷u... Kinh nghiÖm s¸ch l−îc ®Êu TËp m−êi ba trong Toµn tËp cña V. I. Lª-nin gåm tranh t− t−ëng cña Lªnin ®· thµnh c«ng trong thêi kú nµy lµ mÉu nh÷ng t¸c phÈm viÕt trong kho¶ng thêi gian tõ th¸ng N¨m mùc cho c¸c §¶ng céng s¶n häc tËp, sö dông chÕ ®é ®¹i nghÞ, vËn ®Õn th¸ng ChÝn 1906. dông cho ®Êu tranh nghÞ tr−êng, tËp hîp lùc l−îng d©n chñ chèng PhÇn lín nh÷ng t¸c phÈm trong tËp nµy lµ nh»m nãi c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng, tÊt nhiªn kh«ng ®−îc bu«ng l¬i vò khÝ. vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn cuéc ®Êu tranh trong Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n tÝch néi bé ®¶ng sau §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn Nghiªn cøu c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®Õn ho¹t ®éng vµ viÖc gi¶i chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt. PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng øng t¸n §u-ma nhµ n−íc I, nh»m ph©n tÝch s¸ch l−îc cña nh÷ng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy hÕt søc khoa ng−êi b«n-sª-vÝch ®èi víi §u-ma vµ phª ph¸n ®−êng häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, gãp phÇn lµm s¸ng lèi s¸ch l−îc men-sª-vÝch. tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c §¹i héi IV cña ®¶ng chØ thùc hiÖn sù thèng nhÊt §¶ng h¬n t− t−ëng cña V. I. Lªnin. c«ng nh©n d©n chñ-x· héi Nga vÒ mÆt h×nh thøc. Bän Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; chó thÝch men-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÉn tiÕp tôc ®øng b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin trªn nh÷ng lËp tr−êng chÝnh trÞ kh¸c nhau, vµ thùc tÕ trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn X« (tr−íc ®· ®¹i biÓu cho hai tæ chøc cã nh÷ng trung t©m l·nh ®¹o ®©y). ®éc lËp. §èi ®Þch víi Ban chÊp hµnh trung −¬ng men-sª- Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ Ých cho vÝch ®−îc ®¹i héi bÇu ra, lµ Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua b¹n ®äc. cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga do Lª-nin l·nh ®¹o. Tu©n theo luËn ®iÓm cña Lª-nin cho r»ng kh«ng thÓ Th¸ng 5 n¨m 2005 lÉn lén chÝnh s¸ch thèng nhÊt ph¸i b«n-sª-vÝch vµ ph¸i men- sª-vÝch víi viÖc ®ång nhÊt hä, víi viÖc ®ång nhÊt nh÷ng lËp Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia tr−êng t− t−ëng vµ chÝnh trÞ cña hä, ngay sau ®¹i héi, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· tiÕp tôc cuéc ®Êu tranh triÖt ®Ó vµ cã tÝnh nguyªn t¾c chèng chñ nghÜa c¬ héi trong phong trµo c«ng nh©n.
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX Më ®Çu tËp nµy lµ t¸c phÈm lín cña V. I. Lª-nin "B¸o c¸c cuéc häp, trong c¸c tiÓu tæ vµ c¸c nhãm nÕu chóng ta c¸o vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - quyÕt ®Þnh, mét c¸ch thùc sù nghiªm tóc, thùc hiÖn chÕ x· héi Nga (Th− göi c«ng nh©n Pª-tÐc-bua)" do Lª-nin viÕt ®é tËp trung d©n chñ trong ®¶ng chóng ta, nÕu chóng ta ngay sau ®¹i héi. Trong t¸c phÈm nµy, mét t¸c phÈm ®· quyÕt ®Þnh l«i cuèn quÇn chóng c«ng nh©n vµo viÖc gi¶i ®ãng mét vai trß to lín trong sù ph¸t triÓn ý thøc chÝnh quyÕt mét c¸ch tù gi¸c c¸c vÊn ®Ò cña ®¶ng" (tr.82). trÞ cña c«ng nh©n, Lª-nin ®· ph©n tÝch s©u s¾c ho¹t ®éng Sau ®¹i héi, t¹i c¸c tæ chøc ®¶ng ë ®Þa ph−¬ng th−êng cña §¹i héi IV cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga cã hai b¸o c¸o viªn cïng b¸o c¸o vÒ ®¹i héi ⎯ mét cña nh÷ng vµ nh÷ng nghÞ quyÕt cña ®¹i héi, ®· v¹ch trÇn chñ nghÜa ng−êi b«n-sª-vÝch, mét cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. B¸o c¬ héi cña bän men-sª-vÝch vµ ®· luËn chøng cho lËp tr−êng c¸o viªn chÝnh cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch lµ Lª-nin. Ng−êi cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¨n b¶n cña ®· b¸o c¸o vÒ ®¹i héi tr−íc c¸c c¸n bé ®¶ng ë thñ ®«, trong c¸ch m¹ng: ®¸nh gi¸ t×nh h×nh c¸ch m¹ng vµ nhiÖm vô giai c¸c cuéc häp cña c«ng nh©n d©n chñ - x· héi tiÓu khu Nga - cÊp cña giai cÊp v« s¶n, vÊn ®Ò ruéng ®Êt, th¸i ®é ®èi Ph¸p, c¸c khu M¸t-xc¬-va vµ N¸c-va ë Pª-tÐc-bua, v.v.. víi §u-ma nhµ n−íc, khëi nghÜa vò trang. Lª-nin ®· tæng Nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña Ng−êi ®· gióp cho c¸c ®¶ng viªn kÕt ®¹i héi vµ x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi b«n-sª- th−êng hiÓu ®−îc t− t−ëng vµ ý nghÜa c¸c nghÞ quyÕt cña vÝch. Ng−êi nhÊn m¹nh r»ng cÇn ph¶i "thùc sù thùc hiÖn ®¹i héi vµ x¸c ®Þnh ®−îc th¸i ®é ®óng ®¾n ®èi víi c¸c nghÞ nh÷ng nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong tæ chøc ®¶ng, ⎯ quyÕt ®ã. b»ng mét c«ng t¸c bÒn bØ, t×m c¸ch lµm cho tæ chøc c¬ së, Mïa xu©n vµ mïa hÌ 1906 phong trµo c¸ch m¹ng s«i ®éng trªn thùc tÕ chø kh«ng ph¶i trªn lêi nãi, trë thµnh h¹t h¬n ®«i chót. NÕu nh− quý mét 1906 sè ng−êi b·i nh©n tæ chøc c¬ b¶n cña ®¶ng, lµm cho tÊt c¶ c¸c c¬ quan c«ng lµ 269 ngh×n, th× ®Õn quý hai con sè ®ã ®· t¨ng lªn cÊp trªn ®Òu thùc sù ®−îc bÇu ra, cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¸o ®Õn 479 ngh×n. ChØ riªng th¸ng S¸u sè ng−êi tham gia c¸c c¸o c«ng t¸c vµ cã thÓ bÞ b·i miÔn. Ph¶i b»ng mét c«ng cuéc b·i c«ng kinh tÕ ®· lªn tíi 90 ngh×n, lµ con sè cao t¸c bÒn bØ ⎯ Lª-nin chØ ra nh− vËy ⎯x©y dùng mét tæ nhÊt trong n¨m 1906. chøc bao gåm tÊt c¶ nh÷ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi gi¸c Phong trµo n«ng d©n còng ®−îc ®Èy m¹nh. Lµn sãng c«ng ngé vµ cã sinh ho¹t chÝnh trÞ ®éc lËp" (tËp nµy, tr.77). phÉn cña n«ng d©n ®· bao trïm 215 huyÖn, tøc lµ mét nöa Lª-nin viÕt r»ng nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ph¶i tiÕn hµnh sè huyÖn cña phÇn n−íc Nga thuéc ch©u ¢u. Phong trµo mét cuéc ®Êu tranh t− t−ëng quyÕt liÖt nhÊt, c«ng khai trong qu©n ®éi vµ h¶i qu©n còng ph¸t triÓn réng h¬n nhiÒu vµ kh«ng th−¬ng tiÕc chèng l¹i nh÷ng khuynh h−íng c¬ so víi thêi kú tõ th¸ng M−êi ®Õn th¸ng Ch¹p 1905. Th¸ng héi chñ nghÜa cña c¸nh h÷u trong §¶ng d©n chñ - x· héi, S¸u 1906 næi lªn nh÷ng lµn sãng c«ng phÉn trong c¸c ®¬n Ng−êi chØ ra r»ng cÇn ph¶i th¶o luËn tù do nh÷ng vÊn ®Ò vÞ qu©n ®éi ë Xª-va-xt«-p«n, Ri-a-dan, Ba-tu-mi, Vla-®i-c¸p- sinh ho¹t néi bé ®¶ng. Ng−êi chØ ra r»ng cÇn ph¶i phÊn ®Êu ca-d¬, Tam-bèp, vµ ®Õn th¸ng B¶y næ ra nh÷ng cuéc khëi ®Ó cã thÓ th¶o luËn réng r·i c¸c nghÞ quyÕt cña ®¹i héi, nghÜa cña binh lÝnh vµ lÝnh thuû ë Xvi-boãc-g¬, Cr«n-st¸t, cÇn ®ßi hái tÊt c¶ ®¶ng viªn ph¶i cã th¸i ®é tù gi¸c Rª-ven. §Çu th¸ng N¨m 1906 trong bµi b¸o "Cao trµo míi", vµ phª ph¸n ®èi víi nh÷ng nghÞ quyÕt ®ã. Lª-nin viÕt: Lª-nin viÕt: "Chóng ta ®ang tr¶i qua b−íc ®Çu cña mét cao "CÇn ph¶i tiÕn hµnh cuéc th¶o luËn Êy trªn b¸o chÝ, trong trµo x· héi míi. C¶ phong trµo cña nh÷ng ng−êi thÊt nghiÖp,
X Lêi tùa Lêi tùa XI c¶ ngµy mång mét th¸ng N¨m, c¶ t×nh tr¹ng bÊt m·n ngµy chÕ ®é Nga hoµng kh«ng ph¶i chØ cè tiªu diÖt c¸ch m¹ng cµng t¨ng trong n«ng d©n, trong qu©n ®éi, c¶ nh÷ng cuéc mÝt- b»ng ph−¬ng ph¸p ®µn ¸p, mµ cßn b»ng c¶ c¸ch triÖu tËp tinh, c¶ b¸o chÝ vµ c¶ c¸c ®oµn thÓ, ⎯ tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã mét §u-ma míi, "lËp ph¸p". ChÕ ®é chuyªn chÕ hy väng ®Òu chøng tá hÕt søc râ rµng vÒ mét cao trµo míi" (tr.91). r»ng lµm nh− vËy sÏ l«i cuèn ®−îc quÇn chóng ra khái Trong bµi b¸o nµy, Lª-nin ®· ®Æt ra tr−íc ®¶ng nhiÖm vô cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng, r»ng b»ng c¸ch lËp ra §u-ma h−íng toµn bé c«ng t¸c tuyªn truyÒn, cæ ®éng vµ tæ chøc nã cã thÓ chia rÏ ®−îc c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng, t¸ch ®−îc vµo viÖc chuÈn bÞ cho giai cÊp v« s¶n vµ giai cÊp n«ng d©n giai cÊp n«ng d©n khái giai cÊp v« s¶n. tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt míi. Sau nµy Lª-nin Vµo mïa xu©n vµ mïa hÌ 1906, vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi vÉn nhiÒu lÇn quay l¹i ph©n tÝch t×nh h×nh chÝnh trÞ §u-ma ®· trë thµnh vÊn ®Ò trung t©m mµ xung quanh nã vµ nh÷ng nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n vµ cña ®¶ng cña nã diÔn ra cuéc ®Êu tranh ¸c liÖt gi÷a c¸c ®¶ng ph¸i vµ phe trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng hiÖn t¹i (xem nh÷ng bµi b¸o "VÒ c¸nh chÝnh trÞ. VÊn ®Ò nµy ®−îc ®em ra th¶o luËn trong t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay", "Qu©n ®éi vµ nh©n d©n", nhiÒu cuéc mÝt-tinh, héi häp vµ trªn b¸o chÝ; trong vÊn ®Ò "Tr−íc c¬n b·o t¸p", v.v.). Lª-nin v¹ch ra r»ng c¸ch m¹ng nµy thÓ hiÖn ®Æc biÖt râ rµng, s¸ng tá, ranh giíi gi÷a nh÷ng Nga ®ang ®i trªn con ®−êng khã kh¨n gian khæ. "TiÕp sau lùc l−îng chèng ®èi nhau, thÓ hiÖn râ rµng th¸i ®é thËt mçi cao trµo, tiÕp sau mçi th¾ng lîi bé phËn lµ thÊt b¹i, sù cña c¸c ®¶ng kh¸c nhau víi c¸ch m¹ng. lµ ®æ m¸u, lµ sù nhôc m¹ cña chÕ ®é chuyªn chÕ ®èi víi Sù x¸c ®Þnh kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt vµ nhiÖm vô cña nh÷ng chiÕn sÜ ®Êu tranh cho tù do. Nh−ng sau mçi "thÊt c¸ch m¹ng lµ c¬ së cña nh÷ng bÊt ®ång ý kiÕn gi÷a nh÷ng b¹i", phong trµo cµng më réng h¬n, cuéc ®Êu tranh cµng ng−êi men-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch trong th¸i tiÕn vµo bÒ s©u h¬n, nh÷ng giai cÊp vµ nh÷ng nhãm nh©n ®é ®èi víi §u-ma nhµ n−íc I. Lª-nin ®· viÕt vÒ c¸nh men- d©n ®−îc l«i cuèn vµo cuéc ®Êu tranh vµ tham gia ®Êu tranh sª-vÝch trong §¶ng d©n chñ - x· héi Nga nh− sau: "Nã bao ngµy cµng ®«ng h¬n" (tr.417). giê còng r¬i vµo c¸i t− t−ëng sai lÇm vÒ c¨n b¶n, tÇm Bªn c¹nh cao trµo c¸ch m¹ng tuy cßn cã tÝnh chÊt côc th−êng ho¸ chñ nghÜa M¸c, cho r»ng chØ cã giai cÊp t− s¶n bé nh−ng ®· cã c¬ së réng r·i, trong giai ®o¹n nµy cßn míi cã thÓ ®éc lËp "lµm" cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n hoÆc lµ diÔn ra tho¸i trµo chung, tuy lµ chËm r·i, cña c¸ch m¹ng. c¸ch m¹ng t− s¶n chØ nªn do giai cÊp t− s¶n tiÕn hµnh. C¶ hai xu thÕ cña giai ®o¹n lÞch sö ®ã cña c¸ch m¹ng kh«ng Vai trß cña giai cÊp v« s¶n víi t− c¸ch lµ chiÕn sÜ tiªn phong thÓ kh«ng ph¶n ¸nh vµo tÝnh chÊt cuéc chiÕn ®Êu, vµo nh÷ng ®Êu tranh cho th¾ng lîi hoµn toµn vµ triÖt ®Ó cña c¸ch m¹ng ®Æc ®iÓm, h×nh thøc vµ ph−¬ng ph¸p cña nã. t− s¶n th× c¸nh h÷u cña §¶ng d©n chñ - x· héi kh«ng biÕt Sau thÊt b¹i cña cuéc khëi nghÜa vò trang th¸ng Ch¹p râ" (tr.79). 1905 ⎯ mét thêi ®iÓm cã tÝnh chÊt b−íc ngoÆt cña c¸ch Khi b¶o vÖ s¸ch l−îc c¸ch m¹ng, m¸c-xÝt, nh÷ng ng−êi m¹ng, ⎯ chÝnh phñ Nga hoµng ®· chuyÓn tõ phßng ngù b«n-sª-vÝch ®· h−íng quÇn chóng tiÕp tôc më réng h¬n n÷a sang tÊn c«ng. Bao trïm kh¾p ®Êt n−íc lµ nh÷ng cuéc hµnh cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng vµ kªu gäi tÈy chay §u-ma; nh÷ng qu©n cµn quÐt, hÕt tØnh nµy ®Õn tØnh kh¸c bÞ ®Æt trong t×nh ng−êi men-sª-vÝch kh«ng tin vµo th¾ng lîi hoµn toµn cña tr¹ng chiÕn tranh, c¸c toµ ¸n qu©n sù d· chiÕn ®−îc thiÕt c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, ®· thi hµnh s¸ch l−îc v« nguyªn lËp, bän Tr¨m ®en t¨ng c−êng nh÷ng vô tµn s¸t. Tuy nhiªn, t¾c lµ tÈy chay mét nöa (s¸ch l−îc tham gia bÇu cö ë nh÷ng
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII vßng ®Çu), s¸ch l−îc nµy ®· chia rÏ c«ng nh©n vµ lµm lan hoµn toµn cña c¸ch m¹ng, míi cã thÓ coi ®ã lµ kh«ng l«- truyÒn nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn. gÝch" (tr.353). MÆc dï sè c«ng nh©n gi¸c ngé cao nhÊt vµ c¶ mét bé Trong nh÷ng t¸c phÈm ®−îc ®−a vµo tËp nµy, Lª-nin phËn tÇng líp trÝ thøc cã tinh thÇn d©n chñ kh«ng tham lÇn ®Çu tiªn ®· soi s¸ng réng r·i nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan gia bÇu cö, nh−ng vÉn kh«ng lµm thÊt b¹i ®−îc §u-ma nhµ ®Õn viÖc giai cÊp c«ng nh©n vµ ®¶ng cña nã sö dông chÕ ®é n−íc I, bëi v× viÖc tÈy chay ®−îc tiÕn hµnh trong nh÷ng ®¹i nghÞ. ®iÒu kiÖn tho¸i trµo c¸ch m¹ng. Nh÷ng ho¹t ®éng ph¸ ho¹i Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch cho r»ng giai cÊp v« s¶n cã tæ chøc cña bän men-sª-vÝch vµ t×nh tr¹ng giai cÊp n«ng thÓ vµ ph¶i ¸p dông h×nh thøc ®Êu tranh nghÞ tr−êng. d©n cßn mang nÆng nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn còng lµ nh÷ng Trong "B¸o c¸o vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n nguyªn nh©n dÉn tíi thÊt b¹i cña viÖc tÈy chay. d©n chñ - x· héi Nga", Lª-nin viÕt: "Nh÷ng ng−êi d©n chñ - ViÖc tÈy chay §u-ma nhµ n−íc I, nh− Lª-nin ®· nhËn xÐt x· héi chñ tr−¬ng lîi dông ®Êu tranh nghÞ tr−êng, tham sau ®ã, lµ mét khuyÕt ®iÓm nhá, ®· ®−îc söa ch÷a dÔ dµng gia ®Êu tranh nghÞ tr−êng, nh−ng hä th¼ng tay bãc trÇn khi bÇu §u-ma II. Nh−ng mÆc dï tÈy chay bÞ thÊt b¹i, "thãi ngu ngèc nghÞ tr−êng", nghÜa lµ th¼ng tay bãc trÇn lßng s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch còng v« cïng quý tin r»ng ®Êu tranh nghÞ tr−êng lµ h×nh thøc ®Êu tranh chÝnh gi¸ so víi s¸ch l−îc tÈy chay mét nöa, ®Çy m©u thuÉn vµ trÞ duy nhÊt hay chñ yÕu trong mäi ®iÒu kiÖn" (tr.46). kh«ng nhÊt qu¸n cña bän men-sª-vÝch. ViÖc tÈy chay do nh÷ng ë n−íc Nga lóc ®ã ch−a cã chÕ ®é ®¹i nghÞ æn ®Þnh, ng−êi b«n-sª-vÝch tiÕn hµnh ®ãng mét vai trß to lín trong ch−a cã hiÕn ph¸p. §u-ma nhµ n−íc, ®−îc triÖu tËp trong viÖc ph¸t triÓn ý thøc giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n, nã ®· kh«ng khÝ ®µn ¸p vµ trong ®iÒu kiÖn duy tr× toµn bé chÝnh lµm cho §u-ma mÊt uy tÝn rÊt nhiÒu vµ ®· lµm gi¶m lßng quyÒn trong tay chÝnh phñ Nga hoµng, chØ lµ chiÕc l¸ nho tin cña nh©n d©n vµo §u-ma. che ®Ëy chÕ ®é chuyªn chÕ. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã, §u-ma nhµ n−íc I (c¸i gäi lµ §u-ma VÝt-te) häp ngµy 27 Lª-nin cho r»ng nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn lµ ®iÒu nguy th¸ng T− (10 th¸ng N¨m) 1906. §a sè ghÕ ®¹i biÓu trong hiÓm nhÊt vµ tai h¹i nhÊt. Ng−êi viÕt: "Nh÷ng ¶o t−ëng §u-ma thuéc vÒ bän d©n chñ-lËp hiÕn. Lª-nin ®· ®Ò ra lËp hiÕn, ®ã lµ lßng tin h·o huyÒn ®èi víi hiÕn ph¸p. Nh÷ng tr−íc ®¶ng nhiÖm vô ph¶i sö dông §u-ma, nh−ng kh«ng ¶o t−ëng lËp hiÕn xuÊt hiÖn ë ®Þa vÞ hµng ®Çu khi hiÕn ph¶i ®Ó lµm c«ng viÖc lËp ph¸p ë trong §u-ma, mµ nh»m ph¸p h×nh nh− tån t¹i nh−ng trong thùc tÕ th× l¹i kh«ng môc ®Ých cæ ®éng vµ tuyªn truyÒn c¸ch m¹ng, nh»m môc cã..." (tr.46). Lª-nin cho r»ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña ®¶ng ®Ých v¹ch trÇn bé mÆt gi¶ m¹o bØ æi ®ã cña c¬ quan ®¹i v« s¶n lµ ®Êu tranh chèng nh÷ng ¶o t−ëng ®ã, lµ gi¶i thÝch diÖn nh©n d©n. Ng−êi viÕt: "Chóng ta cÇn ph¶i lµm vµ chóng cho c«ng nh©n vµ n«ng d©n thÊy r»ng h×nh thøc ®Êu tranh ta ®· lµm tÊt c¶ ®Ó ng¨n c¶n kh«ng cho triÖu tËp mét c¬ c¸ch m¹ng trùc tiÕp cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng vÉn lµ h×nh quan ®¹i diÖn bï nh×n. Sù thËt lµ nh− thÕ ®ã. Nh−ng nÕu, thøc chñ yÕu nh− cò. bÊt chÊp mäi sù cè g¾ng cña chóng ta, c¬ quan Êy vÉn ®−îc Trong mét sè bµi b¸o ®−îc ®−a vµo tËp nµy, Lª-nin triÖu tËp, th× chóng ta kh«ng thÓ tõ chèi nhiÖm vô lîi dông bãc trÇn mÆt n¹ cña bän d©n chñ - lËp hiÕn lµ bän chØ yªu nã. ChØ cã nh÷ng nhµ chÝnh trÞ t− s¶n, kh«ng coi träng cÇu nh÷ng c¶i c¸ch nhá män nh»m "trÊn an" nh©n d©n; cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng vµ cuéc ®Êu tranh cho th¾ng lîi Ng−êi v¹ch trÇn tÝnh chÊt hai mÆt vµ sù hÌn nh¸t cña bän
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV ph¶n c¸ch m¹ng ®ã, bän chóng nóp sau nh÷ng lêi lÏ d©n nµy v¹ch trÇn chÝnh s¸ch tho¶ hiÖp cña bän d©n chñ - lËp chñ gi¶ dèi. Lª-nin chØ ra r»ng: "Giai cÊp v« s¶n ®Êu hiÕn, kªu gäi c¸c nhãm c«ng nh©n vµ n«ng d©n hµnh ®éng tranh, ⎯ cßn giai cÊp t− s¶n th× chui vµo chÝnh quyÒn. B»ng ®éc lËp, vµ tuyªn bè mét c¸ch kiªn quyÕt r»ng cÇn ph¶i cã ®Êu tranh, giai cÊp v« s¶n ®Ëp tan chÕ ®é chuyªn chÕ, ⎯ cßn cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng ë ngoµi §u-ma. NghÞ quyÕt nãi: giai cÊp t− s¶n th× b¸m chÆt lÊy nh÷ng cña bè thÝ cña chÕ "Cuéc häp nãi lªn lßng tin t−ëng r»ng giai cÊp v« s¶n sÏ ®é chuyªn chÕ ®ang suy yÕu. Tr−íc toµn d©n, giai cÊp v« s¶n vÉn ®øng ®Çu tÊt c¶ nh÷ng phÇn tö c¸ch m¹ng trong nh©n gi−¬ng cao ngän cê ®Êu tranh, ⎯ cßn giai cÊp t− s¶n th× gi−¬ng d©n nh− cò" (tr.123). Lêi ph¸t biÓu cña Lª-nin trong cuéc cao ngän cê cña nh÷ng nh−îng bé nhá, c©u kÕt vµ mÆc c¶" mÝt-tinh t¹i Cung nh©n d©n Pa-ni-na ®· g©y t¸c ®éng c¸ch (tr.279-280). m¹ng to lín ®Õn quÇn chóng v« s¶n. Trong c¸c bµi b¸o "§u-ma vµ nh©n d©n", "Nh÷ng ng−êi Trong nh÷ng bµi b¸o "Nh÷ng lêi khuyªn tåi", "§ång chÝ d©n chñ - lËp hiÕn ng¨n c¶n kh«ng cho §u-ma nãi víi nh©n Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc cña §¶ng d©n", "Ngay ®Õn mÆc c¶ ng−êi ta còng kh«ng muèn !", "Cøu d©n chñ - x· héi?", "Ai t¸n thµnh liªn minh víi nh÷ng ng−êi gióp nh÷ng ng−êi bÞ ®ãi vµ s¸ch l−îc cña §u-ma", "§u-ma d©n chñ-lËp hiÕn?", "Nh÷ng tªn tay sai cña §¶ng d©n chñ - d©n chñ - lËp hiÕn ®· cÊp tiÒn cho chÝnh phñ cña bän s¸t lËp hiÕn" ®−îc ®−a vµo tËp nµy, Lª-nin ®· v¹ch trÇn vai nh©n", "C«ng kÝch dòng c¶m vµ phßng ngù nhót nh¸t", v.v. trß nhôc nh· cña bän men-sª-vÝch lµ lµm tay sai cho bän Lª-nin chØ ra r»ng lîi Ých cña §u-ma d©n chñ - lËp hiÕn d©n chñ-lËp hiÕn, b¸n "quyÒn con c¶ cña c¸ch m¹ng ®Ó ®èi lËp víi lîi Ých cña quÇn chóng nh©n d©n, r»ng §u-ma ®æi lÊy mét b¸t ch¸o lo·ng cña chñ nghÜa c¶i l−¬ng d©n thÓ hiÖn lîi Ých cña giai cÊp t− s¶n, nh÷ng lîi Ých nµy chñ-lËp hiÕn". Kh«ng xÐt tíi b¶n chÊt giai cÊp cña §u-ma, g¾n bã chÆt chÏ víi nh÷ng lîi Ých cña chÝnh phñ Nga hoµng. bän men-sª-vÝch coi nã lµ "trung t©m ®oµn kÕt" c¸c lùc l−îng Lª-nin v¹ch trÇn tÝnh chÊt ph¶n nh©n d©n trong nh÷ng dù c¸ch m¹ng, lµ c«ng cô tèt nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò luËt mµ bän d©n chñ-lËp hiÕn ®−a ra §u-ma; Ng−êi chØ c¸ch m¹ng. Trong s¸ch l−îc vÒ §u-ma cña m×nh, hä xuÊt ra r»ng chØ cã cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña quÇn chóng lao ph¸t tõ chç cho r»ng c¸ch m¹ng ®· chÊm døt vµ thêi kú ®éng, chø kh«ng ph¶i lµ §u-ma, míi gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng ph¸t triÓn hîp hiÕn hoµ b×nh ®· b¾t ®Çu. Lª-nin chØ ra vÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ tù do. Lêi ph¸t biÓu cña Lª-nin trong r»ng s¸ch l−îc men-sª-vÝch ®· dÉn tíi chç lµm cho lîi Ých cuéc mÝt-tinh t¹i Cung nh©n d©n Pa-ni-na ngµy 9 (22) th¸ng cña ®¶ng v« s¶n phô thuéc vµo lîi Ých cña giai cÊp t− s¶n, N¨m 1906 cã ý nghÜa to lín trong viÖc v¹ch trÇn chÝnh s¸ch tíi chç lµm mª hoÆc ý thøc cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n. cña bän d©n chñ - lËp hiÕn lµ c©u kÕt víi chÕ ®é Nga hoµng Lª-nin ®· ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng khÈu hiÖu cña bän ®Ó lµm h¹i nh©n d©n. §ã lµ lêi ph¸t biÓu c«ng khai ®Çu d©n chñ-lËp hiÕn, khÈu hiÖu lËp ra mét "néi c¸c §u-ma tiªn cña Lª-nin tr−íc quÇn chóng n−íc Nga. Trong bµi ph¸t cã tr¸ch nhiÖm", mét khÈu hiÖu ®−îc bän men-sª-vÝch biÓu xuÊt s¾c vµ giµu h×nh t−îng Êy, Lª-nin ®· ph©n tÝch ñng hé. Trong nh÷ng bµi b¸o "S¸ch l−îc cña giai cÊp v« t×nh h×nh trong n−íc, ®· x¸c ®Þnh râ rµng th¸i ®é cña nh÷ng s¶n vµ nhiÖm vô tr−íc m¾t", "H·y ®Ó cho c«ng nh©n quyÕt ng−êi b«n-sª-vÝch ®èi víi §u-ma, ®èi víi c¸c ®¶ng ph¸i ®Þnh", "§Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn vµ "®Êu tranh" ®ßi bè vµ phe c¸nh trong §u-ma. Nh÷ng ng−êi dù mÝt-tinh ®· thÝ", "Lµm g× th× lµm cho nhanh!", "Nh÷ng cuéc ®µm ph¸n nhÊt trÝ th«ng qua nghÞ quyÕt do Lª-nin ®−a ra. NghÞ quyÕt vÒ néi c¸c", "L¹i bµn vÒ néi c¸c §u-ma", v.v., khi v¹ch
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII trÇn chñ tr−¬ng thµnh lËp néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn, Lª- lÜnh cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng men-sª-vÝch cã 952 nin chØ ra r»ng khÈu hiÖu ®ã ®· trë thµnh mét trong nh÷ng phiÕu ñng hé. Nh÷ng nghÞ quyÕt cña Lª-nin ®· ®−îc th«ng c«ng cô lµm ®åi trôy nh©n d©n b»ng nh÷ng ¶o t−ëng lËp qua t¹i héi nghÞ liªn khu cña tæ chøc Pª-tÐc-bua cña §¶ng hiÕn vµ lµ mét m−u toan cña bän d©n chñ - lËp hiÕn muèn c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga häp vµo th¸ng S¸u 1906 tho¶ hiÖp víi chÕ ®é chuyªn chÕ. do Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua triÖu tËp nh»m v¹ch ra s¸ch Lª-nin viÕt r»ng néi c¸c §u-ma hay lµ néi c¸c d©n chñ- l−îc cña giai cÊp v« s¶n ®èi víi §u-ma. lËp hiÕn chØ lµ trß c¶i l−¬ng dèi tr¸, hai mÆt, theo kiÓu Du- Nh÷ng bµi b¸o "Nhãm c«ng nh©n trong §u-ma nhµ n−íc", ba-tèp. TÊt c¶ nh÷ng cuéc ®µm tho¹i cña bän d©n chñ - lËp "Th¾ng lîi trong bÇu cö cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi hiÕn vÒ mét chÝnh quyÒn hµnh ph¸p, cã tr¸ch nhiÖm tr−íc ë Ti-phlÝt", "VÒ lêi kªu gäi cña c¸c ®¹i biÓu c«ng nh©n", c¬ quan ®¹i diÖn nh©n d©n, lµ mét sù dèi tr¸ hÕt søc lín. "H·y ®oµn kÕt l¹i !", "VÒ b¶n tuyªn bè cña ®¶ng ®oµn chóng ViÖc x©y dùng néi c¸c d©n chñ -lËp hiÕn sÏ lµ mét tÊm b×nh ta trong §u-ma", "Nh÷ng lêi khiÓn tr¸ch cña giai cÊp t− phong tù do chñ nghÜa míi cña chÕ ®é chuyªn chÕ, lµ sù s¶n vµ nh÷ng lêi kªu gäi cña giai cÊp v« s¶n", "Nh÷ng ngôy trang cña chÝnh phñ Nga hoµng d−íi bé ¸o lËp hiÕn ®¶ng trong §u-ma vµ nh©n d©n", v.v., ®−îc viÕt nh©n lõa ®¶o. Giai cÊp v« s¶n ñng hé khÈu hiÖu ®ã tøc lµ tõ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c nghÞ sÜ c«ng nh©n ®Çu tiªn bá ®Êu tranh, tøc lµ giao sù nghiÖp tù do vµo tay giai cÊp ë Nga. T¹i §¹i héi IV cña §¶ng c«ng nh©n d©n t− s¶n tù do chñ nghÜa. chñ - x· héi Nga, bän men-sª-vÝch ®· ®−a ra ®Ò nghÞ tæ Trong tËp nµy cßn cã nh÷ng nghÞ quyÕt "VÒ th¸i ®é ®èi chøc mét ®¶ng ®oµn d©n chñ-x· héi trong §u-ma. Lª-nin víi §u-ma nhµ n−íc" vµ "VÒ vÊn ®Ò néi c¸c §u-ma" ®−îc ®· ®Êu tranh chèng l¹i ®Ò nghÞ ®ã, Ng−êi chØ ra r»ng vÒ th«ng qua trong Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua cña §¶ng c«ng nh©n thùc chÊt ®¶ng kh«ng thÓ giao phã quyÒn ®¹i diÖn cña m×nh d©n chñ - x· héi Nga, nh÷ng NghÞ quyÕt nµy lµ c−¬ng lÜnh vµo tay bÊt kú ai, bëi v× giai cÊp v« s¶n gi¸c ngé ®· kh«ng s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch trong cuéc ®Êu ®−îc bÇu c¸c ®¹i biÓu cña m×nh, ®· tÈy chay bÇu cö. Nh−ng tranh chèng bän men-sª-vÝch vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi §u- ®Õn khi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi ma nhµ n−íc. Trong nh÷ng nghÞ quyÕt nµy Lª-nin ®· ®Æc trong §u-ma th× theo ®ßi hái cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, biÖt chó ý ®Õn viÖc tæ chøc nh÷ng ho¹t ®éng chung cña ®¹i héi ®· th«ng qua mét chØ thÞ ®Æc biÖt cña Ban chÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n, ®Õn viÖc chuÈn bÞ mét ®ßn quyÕt hµnh trung −¬ng ®¶ng thùc sù ®Æt ho¹t ®éng cña ®¶ng ®oµn ®Þnh gi¸ng vµo chÕ ®é chuyªn chÕ. §èi lËp víi khÈu hiÖu d©n chñ - x· héi d−íi sù kiÓm so¸t cña c¸c tæ chøc ®¶ng. néi c¸c §u-ma, Lª-nin ®−a ra chñ tr−¬ng thµnh lËp Ban C¸c ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi trong §u-ma I ®· chÊp chÊp hµnh gåm nh÷ng phÇn tö c¸ch m¹ng trong §u-ma nh»m nhËn nh÷ng quan ®iÓm men-sª-vÝch. Hä vµo §u-ma kh«ng môc ®Ých thèng nhÊt hµnh ®éng trong cuéc ®Êu tranh qua con ®−êng cña ®¶ng, mµ b»ng c¸ch tho¶ hiÖp víi bän chèng chÝnh phñ Nga hoµng. Nh÷ng nghÞ quyÕt cña Ban d©n chñ - lËp hiÕn mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, thÇm chÊp hµnh Pª-tÐc-bua ®−îc th¶o luËn réng r·i trong c¸c lÆng hoÆc c«ng khai. cuéc héi häp cña ®¶ng ë Pª-tÐc-bua vµ ®−îc tuyÖt ®¹i ®a Lª-nin cè g¾ng h−íng ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i biÓu c«ng sè ®¶ng viªn t¸n thµnh: ®−êng lèi s¸ch l−îc cña nh÷ng nh©n vµo con ®−êng ®óng ®¾n, hµng ngµy Ng−êi khuyªn ng−êi b«n-sª-vÝch ®−îc 1 760 phiÕu ñng hé, cßn c−¬ng b¶o, gióp ®ì hä, ®¸nh gi¸ thµnh tÝch, phª ph¸n nh÷ng thiÕu
XVIII Lêi tùa Lêi tùa XIX sãt vµ khuyÕt ®iÓm cña hä. Lª-nin coi lêi tuyªn bè cña hä tay chÝnh phñ Nga hoµng, vµ ®Ò nghÞ chi cho chÝnh phñ 15 t¹i §u-ma ngµy 16 (29) th¸ng S¸u 1906 lµ mét sai lÇm triÖu róp, cßn ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi th× kh«ng ph¸t nghiªm träng cña ®¶ng ®oµn d©n chñ-x· héi. B¶n tuyªn biÓu chèng l¹i viÖc ®ã. Trong bµi "Cøu gióp nh÷ng ng−êi bè nµy ®· c«ng nhËn §u-ma lµ trung t©m cña phong trµo bÞ ®ãi vµ s¸ch l−îc cña §u-ma", khi phª ph¸n sai lÇm ®ã cã tÝnh chÊt toµn d©n, lµ mét giai ®o¹n cña cuéc ®Êu tranh cña c¸c ®¹i biÓu c«ng nh©n, Lª-nin ®· ®Ò ra cho hä mét cho quèc héi lËp hiÕn. Khi so¹n b¶n tuyªn bè nµy, ®¶ng nhiÖm vô: v¹ch trÇn trß ch¬i hai mÆt cña bän d©n chñ - lËp ®oµn d©n chñ - x· héi ®· bá qua b¶n dù th¶o do Lª-nin viÕt hiÕn, phanh phui nh÷ng bÝ mËt trong ng©n s¸ch cña Nga (b¶n dù th¶o cã l−îc bá ®«i chç ®· ®−îc Lª-nin ®−a vµo hoµng, trong ®ã hµng tr¨m triÖu róp ®· ®æ vµo cuéc ®Êu bµi b¸o "VÒ b¶n tuyªn bè cña ®¶ng ®oµn chóng ta trong tranh chèng l¹i phong trµo c¸ch m¹ng, vµo nh÷ng cuéc §u-ma"), vµ ®· lÊy b¶n dù th¶o ®−îc Ban chÊp hµnh trung phiªu l−u qu©n sù, v.v., tr×nh bµy nghÞ quyÕt cña m×nh −¬ng men-sª-vÝch t¸n thµnh, lµm c¬ së. B¶n dù th¶o cña vÒ vÊn ®Ò l−¬ng thùc ®Ó t¨ng c−êng sù ®ång t×nh cña tÊt Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ theo tinh thÇn m¸c-xÝt t×nh h×nh trong c¶ quÇn chóng lao ®éng ®èi víi ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n. n−íc, ®· ®Ò ra nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t cña ®¶ng vµ Sau nµy ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi ®· gi÷ ®−îc lËp tr−êng cña giai cÊp v« s¶n, ®· chØ ra con ®−êng c¸ch m¹ng trong ®óng ®¾n trong vÊn ®Ò nµy. Trong nghÞ quyÕt cña m×nh, viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña ®êi sèng c¸c ®¹i biÓu c«ng nh©n ®· v¹ch trÇn chÝnh phñ, coi nã lµ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë Nga. Khi ®−a ra cho quÇn chóng thñ ph¹m thùc sù cña n¹n ®ãi. C¸c ®¹i biÓu ®· ®ßi ph¶i xÐt nh÷ng bÊt ®ång ý kiÕn vÒ b¶n tuyªn bè, Lª-nin chØ ra tho¶ m·n nhu cÇu cña nh÷ng ng−êi bÞ ®ãi b»ng c¸ch c¾t r»ng ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi, v× chÊp nhËn mét b¶n tuyªn bít l−¬ng cña c¸c viªn chøc, rót bít thu nhËp cña c¸c trang bè kh«ng c¸ch m¹ng, nªn ®· b−íc mét b−íc dµi sang phÝa tr¹i cña nhµ vua, cña hoµng téc, cña gi¸o héi, cña nhµ tu, h÷u, thËm chÝ lµ so víi nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¹i héi IV vµ ®· ®Ò nghÞ kh«ng trao tiÒn cho chÝnh phñ cña bän s¸t cña ®¶ng. Lª-nin viÕt: "§−¬ng nhiªn, chóng t«i hoµn toµn nh©n, mµ thµnh lËp mét uû ban ®Æc biÖt trùc thuéc §u-ma hiÓu hoµn c¶nh cña nh÷ng nghÞ viªn míi lµ khã kh¨n. Chóng ®Ó cøu gióp nh÷ng ng−êi bÞ ®ãi; nh÷ng thµnh viªn cña uû t«i biÕt rÊt râ r»ng cÇn ph¶i cã th¸i ®é réng l−îng ®èi víi ban nµy ph¶i tæ chøc t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng nh÷ng uû ban nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña nh÷ng ng−êi nµo trong sè hä b¾t l−¬ng thùc cña ®Þa ph−¬ng gåm chÝnh nh÷ng ng−êi bÞ ®Çu chuyÓn tõ d©n chñ - lËp hiÕn sang d©n chñ - x· héi. ®ãi. Nhê ph¸t biÓu nh− thÕ mµ c¸c ®¹i biÓu d©n chñ - x· Nh−ng nÕu hä nhÊt ®Þnh sÏ ph¶i triÖt ®Ó hoµn thµnh sù héi ®· thu hót ®−îc nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng. chuyÓn biÕn Êy th× chØ b»ng con ®−êng c«ng khai vµ th¼ng §¸nh gi¸ sù kiÖn nµy, trong bµi b¸o "§u-ma d©n chñ - lËp th¾n phª ph¸n nh÷ng sai lÇm Êy" (tr.113). hiÕn ®· cÊp tiÒn cho chÝnh phñ cña bän s¸t nh©n", Lª-nin Lª-nin ®· kªu gäi c¸c ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi h·y ph¸t ®· viÕt: "L¹i mét lÇn n÷a, sù ph©n nhãm chÝnh trÞ ®−îc biÓu mét c¸ch ®éc lËp vµ kiªn quyÕt, h·y ®−a ra nh÷ng x¸c ®Þnh râ. §¶ng th¸ng M−êi vµ §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn khÈu hiÖu d©n chñ triÖt ®Ó vµ ®Êu tranh giai cÊp cña chñ tr−¬ng c©u kÕt víi chÝnh quyÒn cò. §¶ng d©n chñ - x· héi giai cÊp v« s¶n v× chñ nghÜa x· héi. Khi th¶o luËn vµ ph¸i lao ®éng th× c−¬ng quyÕt chèng l¹i" (tr.322). trong §u-ma vÊn ®Ò cøu gióp nh÷ng ng−êi bÞ ®ãi, bän d©n Nhê cã t¸c ®éng th−êng xuyªn cña nh÷ng ng−êi b«n-sª- chñ - lËp hiÕn ®ång ý giao viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy vµo vÝch, cña Lª-nin ®Õn ®¶ng ®oµn d©n chñ -x· héi, nh÷ng
XX Lêi tùa Lêi tùa XXI ®¹i biÓu c«ng nh©n, mÆc dï hÕt søc kh«ng triÖt ®Ó, nh−ng cÊp v« s¶n. Tr−íc m¾t, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch cã nhiÖm trong hµng lo¹t vÊn ®Ò trong §u-ma ®· gi÷ ®−îc lËp tr−êng vô t¸ch giai cÊp n«ng d©n ra khái ¶nh h−ëng cña bän d©n ®óng ®¾n. §ã lµ kinh nghiÖm ®Çu tiªn trong c«ng t¸c cña chñ - lËp hiÕn, l«i kÐo hä sang phÝa m×nh, hîp nhÊt phong nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®èi víi ®¶ng ®oµn c«ng nh©n trong trµo n«ng d©n vµ phong trµo c«ng nh©n vµo mét quü ®¹o. §u-ma, v¶ l¹i trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®éc ®¸o, rÊt khã kh¨n, Lª-nin ®· chØ ra r»ng n«ng d©n quan t©m nhiÒu nhÊt ®Õn khi mµ, xÐt vÒ thµnh phÇn, ®¶ng ®oµn nµy lµ ®¶ng ®oµn vÊn ®Ò ruéng ®Êt, r»ng viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã phô thuéc men-sª-vÝch, cßn nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch th× kh«ng cã ®¹i vµo chç giai cÊp n«ng d©n ®i theo ai: theo giai cÊp t− s¶n biÓu cña m×nh trong §u-ma vµ ph¶i t¸c ®éng ®Õn c¸c ®¹i hay theo giai cÊp v« s¶n. Lª-nin gi¶i thÝch r»ng cã thÓ vµ biÓu d©n chñ - x· héi chØ tõ bªn ngoµi, tøc lµ phª ph¸n cÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ruéng ®Êt kh«ng th«ng qua §u- nh÷ng sai lÇm cña hä vµ hoan nghªnh nh÷ng thµnh c«ng ma, mµ chØ b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng. §iÒu kiÖn c¬ b¶n cña hä trªn b¸o chÝ cña ®¶ng vµ trong c¸c cuéc häp cña ®¶m b¶o thñ tiªu ®−îc quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa c«ng nh©n. ChÝnh trong giai ®o¹n nµy lÇn ®Çu tiªn ®· x©y chñ vµ tÊt c¶ c¸c tµn d− cña chÕ ®é n«ng n« lµ lËt ®æ chÕ dùng ®−îc nh÷ng c¬ së vµ ®· v¹ch ra ®−îc nh÷ng luËn ®é Nga hoµng vµ tiÕn hµnh quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt. Yªu ®iÓm cã tÝnh nguyªn t¾c quan träng nhÊt vÒ s¸ch l−îc cña s¸ch quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt lµ mét bé phËn tæ thµnh trong nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®èi víi §u-ma; s¸ch l−îc ®· ®−îc lý luËn cña Lª-nin vÒ viÖc chuyÓn c¸ch m¹ng d©n chñ - t− hä ¸p dông rÊt thµnh c«ng trong c¸c §u-ma II, III, IV. s¶n thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. S¸ch l−îc nµy ®· vµ ngµy nay ®ang lµ mÉu mùc cho c¸c ChÝnh phñ Nga hoµng cè kh«ng cho th¶o luËn vÊn ®Ò ®¶ng céng s¶n c¸c n−íc kh¸c trong ho¹t ®éng nghÞ tr−êng ruéng ®Êt trong §u-ma. Nh−ng §u-ma kh«ng thÓ bá qua cña hä, trong cuéc ®Êu tranh cña hä nh»m ®oµn kÕt c¸c lùc vÊn ®Ò ®ã, mét vÊn ®Ò chiÕm vÞ trÝ trung t©m trong ®êi sèng l−îng d©n chñ - c¸ch m¹ng chèng l¹i c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng. chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña ®Êt n−íc. Qua vÊn ®Ò ruéng ®Êt, S¸ch l−îc nµy ®· bæ sung cho hä kinh nghiÖm kÕt ng−êi ta x¸c ®Þnh ®−îc râ rÖt lËp tr−êng cña c¸c ®¶ng ph¸i hîp c¸c h×nh thøc ®Êu tranh hîp ph¸p vµ bÊt hîp ph¸p, vµ phe c¸nh trong §u-ma. Dù ¸n ruéng ®Êt cña bän d©n trong nghÞ tr−êng vµ ngoµi nghÞ tr−êng, bæ sung kinh nghiÖm chñ - lËp hiÕn ("dù ¸n cña 42 ng−êi") quy ®Þnh duy tr× l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n vµ cña tÊt quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, chØ cho phÐp chuyÓn c¶ c¸c lùc l−îng d©n chñ. nh−îng, nh−ng ph¶i chuéc, nh÷ng ruéng ®Êt cña ®Þa chñ Hµng lo¹t bµi b¸o trong tËp nµy ("Nhãm n«ng d©n hay ®−îc canh t¸c b»ng c«ng cô cña n«ng d©n hoÆc ®−îc ph¸t Nhãm "lao ®éng" vµ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga", canh thu t«. Trong nh÷ng bµi b¸o "VÊn ®Ò ruéng ®Êt t¹i "VÊn ®Ò ruéng ®Êt t¹i §u-ma", "Kh«ng cho ruéng ®Êt mµ §u-ma", "VÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ cuéc ®Êu tranh cho tù do", còng kh«ng cho tù do", "VÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ cuéc ®Êu v. v., Lª-nin ®· v¹ch trÇn b¶n chÊt ph¶n ®éng cña "dù ¸n tranh cho tù do", v.v.) ®Ò cËp tíi mét trong nh÷ng vÊn cña 42 ng−êi", ®· chØ ra r»ng ®ã lµ m−u ®å lÆp l¹i cuéc ®Ò c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng lµ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. Trong thêi c¶i c¸ch n¨m 1861, c©u kÕt víi bän ®Þa chñ ®Ó bãc lét n«ng d©n. kú ho¹t ®éng cña §u-ma nhµ n−íc I, còng nh− tr−íc ®©y, C¸c ®¹i biÓu n«ng d©n ®· lªn tiÕng kiªn quyÕt chèng trong cuéc ®Êu tranh l«i kÐo giai cÊp n«ng d©n, cã hai thÕ l¹i c−¬ng lÜnh cña bän d©n chñ - lËp hiÕn. §èi lËp víi "dù lùc xung ®ét nhau: giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa vµ giai ¸n cña 42 ng−êi", c¸c ®¹i biÓu n«ng d©n ®−a ra §u-ma mét
XXII Lêi tùa Lêi tùa XXIII dù ¸n cña hä, "dù ¸n cña 104 ng−êi", trong ®ã ®ßi c−ìng diÖt !" (tr.372). Trong c¸c bµi b¸o "C«ng kÝch dòng c¶m vµ bøc chuyÓn nh−îng ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, cña nhµ n−íc, phßng ngù nhót nh¸t", "Nh÷ng ®¶ng trong §u-ma vµ nh©n cña hoµng téc, cña nhµ vua, cña nhµ tu, cña gi¸o héi nh»m d©n", Lª-nin ®· phª ph¸n ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi v× lËp ra "quü ruéng ®Êt cña toµn d©n" ®Ó chia ruéng ®Êt cho hä kh«ng thÊy ®iÒu cÇn thiÕt lóc ®ã lµ ph¶i tù m×nh nãi n«ng d©n "theo møc lao ®éng". Lª-nin ®· phª ph¸n "tÝnh víi nh©n d©n vµ ph¶i giµnh lÊy quyÒn chñ ®éng ®Êu tranh b×nh qu©n" trong dù ¸n cña "104 ng−êi", coi ®ã lµ chñ chèng chÝnh phñ. Ng−êi v¹ch ra r»ng mét dù th¶o lêi kªu nghÜa x· héi kh«ng t−ëng tiÓu t− s¶n, ®· gi¶i thÝch r»ng gäi cña §¶ng d©n chñ - x· héi göi nh©n d©n sÏ cã t¸c dông trong khu«n khæ chÕ ®é hiÖn nay th× kh«ng thÓ gi¶i quyÕt v« cïng cã lîi cho sù ®oµn kÕt vµ ph¸t triÓn cuéc ®Êu tranh ®−îc vÊn ®Ò ruéng ®Êt, bëi v× viÖc duy tr× nh÷ng nÒn t¶ng c¸ch m¹ng, sÏ thu hót ®−îc nh÷ng phÇn tö −u tó cña giai cña chñ nghÜa t− b¶n, ngay c¶ trong ®iÒu kiÖn chia ruéng cÊp n«ng d©n c¸ch m¹ng sang phÝa nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· ®Êt mét c¸ch "c«ng b»ng" nhÊt, còng sÏ l¹i ®Î ra bãc lét héi. vµ bÊt b×nh ®¼ng. §ång thêi Lª-nin ®· chØ ra r»ng dù ¸n Víi tÊt c¶ sù non yÕu vµ nöa vêi trong c¸c quyÕt ®Þnh ®ã sÏ lµ ngän cê ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng nh÷ng tµn d− cña m×nh, §u-ma nhµ n−íc I ®· kh«ng ®¸p øng ®−îc nh÷ng cña chÕ ®é n«ng n« ë Nga. Lª-nin ®· phª ph¸n kÞch liÖt hy väng cña chÝnh phñ. Ngµy 8 (21) th¸ng B¶y 1906 nã bÞ bän men-sª-vÝch, v× bän nµy coi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña gi¶i t¸n. Giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa kh«ng h¹n chÕ bän d©n chñ - lËp hiÕn lµ tiÕn bé h¬n so víi c−¬ng lÜnh ®−îc phong trµo c¸ch m¹ng trong ph¹m vi chËt hÑp cña cña nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng. Lª-nin viÕt: sai lÇm chÝnh s¸ch d©n chñ - lËp hiÕn nghÌo nµn vµ kh«ng l¸i ®−îc c¬ b¶n cña bän men-sª-vÝch lµ ë chç hä kh«ng biÕt ph©n c¸ch m¹ng vµo quü ®¹o chÕ ®é ®¹i nghÞ. Ho¹t ®éng v« bæ biÖt nÒn d©n chñ c¸ch m¹ng víi toµn bé nÒn d©n chñ t− cña §u-ma vµ viÖc gi¶i t¸n §u-ma ®· ®ãng mét vai trß to s¶n, r»ng v× sî b−íc gÇn ®Õn bän x· héi chñ nghÜa - c¸ch lín trong viÖc lµm cho nh©n d©n tr¸nh khái nh÷ng ¶o t−ëng m¹ng, hä ®· b−íc qu¸ gÇn ®Õn víi bän d©n chñ - lËp hiÕn. lËp hiÕn. Qu¶ng ®¹i quÇn chóng lao ®éng ngµy cµng nhËn C¸c yªu s¸ch cña nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng, thøc ®−îc tÝnh chÊt kh«ng thÓ ®iÒu hoµ cña chÝnh quyÒn nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña hä trong §u-ma ®· cã tiÕng vang cò víi c¬ quan ®¹i diÖn cã ®Çy ®ñ quyÒn lùc cña nh©n réng r·i trong toµn quèc. TuyÖt ®¹i ®a sè n«ng d©n t¸n d©n. Nh÷ng hy väng cña nh©n d©n vÒ viÖc kÕt thóc mét c¸ch thµnh quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt. Lª-nin viÕt r»ng thùc chÊt hoµ b×nh cuéc ®Êu tranh, ®· bÞ sôp ®æ; ng−êi ta cµng ngµy lµ n«ng d©n ®ßi c¸ch m¹ng ruéng ®Êt, chø kh«ng ph¶i lµ c¶i cµng thÊy râ h¬n r»ng con ®−êng duy nhÊt ®óng ®¾n ®Ó c¸ch ruéng ®Êt. tiÕn tíi tù do lµ con ®−êng dïng b¹o lùc lËt ®æ chÕ ®é Ho¶ng hèt tr−íc sù ph¸t triÓn cña phong trµo c¸ch m¹ng, chuyªn chÕ. ngµy 20 th¸ng S¸u (3 th¸ng B¶y) 1906 chÝnh phñ ®· ra mét Trong tËp s¸ch nhá "ViÖc gi¶i t¸n §u-ma vµ nh÷ng nhiÖm th«ng b¸o c«ng bè quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m tµi s¶n cña ®Þa vô cña giai cÊp v« s¶n" viÕt håi th¸ng B¶y 1906, in trong chñ vµ kh«ng cho phÐp c−ìng bøc chuyÓn nh−îng ruéng tËp nµy, Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ vÒ mÆt chÝnh trÞ viÖc gi¶i t¸n ®Êt. Lª-nin viÕt: "§ã lµ mét lêi tuyªn chiÕn thËt sù víi c¸ch §u-ma nhµ n−íc I, ®· kªu gäi kiªn tr× chuÈn bÞ cho quÇn m¹ng. §ã lµ mét §¹o dô thËt sù cña chÕ ®é chuyªn chÕ ph¶n chóng b−íc vµo cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt vµ cã tæ chøc. ®éng göi cho nh©n d©n: ta sÏ kh«ng dung thø! ta sÏ tiªu Trong t¸c phÈm nµy Lª-nin ®· nãi ®Õn sù cÇn thiÕt ph¶i
XXIV Lêi tùa Lêi tùa XXV chuÈn bÞ cuéc ®Êu tranh chung, k×m gi÷ kh«ng ®Ó c«ng nh©n ë Xvi-boãc-g¬, Cr«n-st¸t, Rª-ven ®· bÞ ®µn ¸p nhanh chãng. tiÕn hµnh nh÷ng cuéc b·i c«ng cã tÝnh chÊt thÞ uy vµ nh÷ng MÆc dï bÞ thÊt b¹i, nh÷ng cuéc khëi nghÜa ®ã ®· chøng minh cuéc ®Êu tranh cã tÝnh chÊt côc bé, ph¶i chuÈn bÞ mét nghÞ lùc vµ lßng quyÕt t©m lín lao cña c¸c binh sÜ cuéc tæng b·i c«ng chÝnh trÞ nh»m môc ®Ých cã thÓ biÕn vµ lÝnh thuû cã tinh thÇn c¸ch m¹ng. nã thµnh khëi nghÜa vò trang. Trong tËp s¸ch nhá "ViÖc Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· kªu gäi giai cÊp c«ng nh©n, gi¶i t¸n §u-ma vµ nh÷ng nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n" còng giai cÊp n«ng d©n c¸ch m¹ng vµ bé phËn tiÕn bé trong qu©n nh− trong bµi b¸o "Khñng ho¶ng chÝnh trÞ vµ sù ph¸ s¶n ®éi ph¶i tÝnh ®Õn kinh nghiÖm cña nh÷ng cuéc xung ®ét vò cña s¸ch l−îc c¬ héi chñ nghÜa", Lª-nin ®· phª ph¸n gay trang, kiªn tr× vµ quyÕt t©m chuÈn bÞ cuéc ®Êu tranh chèng g¾t ®−êng lèi s¸ch l−îc cña bän men-sª-vÝch sau khi §u- chÕ ®é chuyªn chÕ. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ thêi kú nµy, ma bÞ gi¶i t¸n. §¸ng lÏ ph¶i kªu gäi quÇn chóng chuÈn bÞ trong nh÷ng t¸c phÈm cña m×nh, Lª-nin ®· nãi tíi c¸c sù vµ tæ chøc khëi nghÜa vò trang th× bän men-sª-vÝch l¹i kªu kiÖn cña cuéc khëi nghÜa vò trang th¸ng Ch¹p ë M¸t-xc¬-va gäi thùc hiÖn nh÷ng h×nh thøc biÓu thÞ ph¶n kh¸ng cã tÝnh chÊt vµ kªu gäi nghiªn cøu s©u s¾c kinh nghiÖm lÞch sö cña cuéc côc bé chèng l¹i viÖc gi¶i t¸n §u-ma. Khi v¹ch trÇn ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n M¸t-xc¬-va håi th¸ng Ch¹p nh÷ng quan ®iÓm sai lÇm nh− vËy, Lª-nin chØ ra r»ng t×nh 1905. TËp nµy cßn cã nh÷ng bµi b¸o cña Lª-nin "Nh÷ng h×nh kh¸ch quan ®· ®Ò ra cuéc ®Êu tranh kh«ng ph¶i ®Ó bµi häc cña cuéc khëi nghÜa M¸t-xc¬-va", "Cót ®i !" ®Ò cËp giµnh c¬ quan ®¹i diÖn nh©n d©n, mµ lµ ®Ó t¹o ra nh÷ng ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò tæ chøc vµ s¸ch l−îc cña khëi nghÜa vò ®iÒu kiÖn khiÕn kh«ng thÓ thñ tiªu hoÆc huû bá c¬ quan trang. ®¹i diÖn nh©n d©n. T¸c phÈm "Nh÷ng bµi häc cña cuéc khëi nghÜa M¸t-xc¬-va" §ªm 17 (30) r¹ng ngµy 18 (31) th¸ng B¶y 1906 ®· næ ra lµ mét giai ®o¹n quan träng trong sù ph¸t triÓn lý cuéc khëi nghÜa cña qu©n ®éi ë ph¸o ®µi Xvi-boãc-g¬, sau luËn m¸c-xÝt vÒ khëi nghÜa vò trang. Trong t¸c phÈm nµy ®ã lµ cuéc khëi nghÜa ë Cr«n-st¸t vµ trªn tuÇn d−¬ng h¹m Lª-nin ®· ph©n tÝch toµn diÖn c¸c sù kiÖn cô thÓ cña cuéc "Kû niÖm A-dèp", ë Rª-ven. Mét ngµy tr−íc khi cuéc khëi ®Êu tranh vò trang håi th¸ng Ch¹p 1905, ®· v¹ch râ nh÷ng nghÜa tù ph¸t næ ra ë Xvi-boãc-g¬ ®· cã cuéc häp cña Uû nguyªn nh©n cña c¸c mÆt m¹nh vµ mÆt yÕu cña cuéc khëi ban thùc hiÖn thuéc Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua cña §¶ng nghÜa M¸t-xc¬-va, ®· cã nh÷ng tæng kÕt quan träng vÒ lý c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, cuéc häp ®ã ®· th«ng qua luËn vµ nh÷ng kÕt luËn thùc tiÔn vÒ viÖc ®¶ng v« s¶n tæ quyÕt ®Þnh do Lª-nin th¶o ra vÒ viÖc cö mét ph¸i ®oµn chøc vµ l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa, còng nh− vÒ nh÷ng h×nh ®Õn Xvi-boãc-g¬ (xem tr.413). Ph¸i ®oµn nµy ®−îc giao thøc, ph−¬ng ph¸p vµ biÖn ph¸p ®Êu tranh vò trang cña nhiÖm vô t×m hiÓu t×nh h×nh t¹i chç vµ cè g¾ng tr× ho·n giai cÊp c«ng nh©n trong c¸ch m¹ng. cuéc ®Êu tranh ®ã. Trong tr−êng hîp kh«ng ng¨n c¶n ®−îc Trong bµi "Nh÷ng bµi häc cña cuéc khëi nghÜa M¸t-xc¬-va", cuéc khëi nghÜa th× ph¸i ®oµn ph¶i hÕt søc tÝch cùc tham gia Lª-nin ®· dùa vµo luËn ®iÓm næi tiÕng cña M¸c vµ ¡ng-ghen vµo ®ã: gióp nh÷ng ng−êi khëi nghÜa trong viÖc tæ cho r»ng ph¶i coi khëi nghÜa nh− mét nghÖ thuËt, chøc, ®Ëp tan c¸c lùc l−îng ph¶n ®éng, ®Ò ra nh÷ng khÈu hiÖu lÇn ®Çu tiªn Ng−êi ®· soi s¸ng toµn diÖn vÊn ®Ò ®ã g¾n víi ®óng ®¾n vµ thùc sù c¸ch m¹ng cã kh¶ n¨ng thu hót ®−îc hoµn c¶nh lÞch sö míi vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Êu tranh míi toµn d©n. Nh−ng v× næ ra non nªn nh÷ng cuéc khëi nghÜa cña giai cÊp v« s¶n. Nh÷ng luËn ®iÓm ®−îc nghiªn cøu trong
XXVI Lêi tùa Lêi tùa XXVII bµi b¸o nµy vÒ viÖc l·nh ®¹o khëi nghÜa ®· ®−îc tiÕp tôc cÇn ph¶i cã mét cuéc ®Êu tranh dòng c¶m, cã tÝnh chÊt ph¸t triÓn h¬n n÷a vµ cô thÓ ho¸ trong c¸c t¸c phÈm sau tÊn c«ng ®Ó giµnh ®iÒu ®ã. nµy cña Lª-nin vµ ®Æc biÖt trong c¸c t¸c phÈm cña Ng−êi Trong t¸c phÈm "Nh÷ng bµi häc cña cuéc khëi nghÜa viÕt trong thêi kú chuÈn bÞ cuéc C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa M¸t-xc¬-va", Lª-nin ®· bµn tØ mØ ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò s¸ch th¸ng M−êi vÜ ®¹i: "Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ph¶i n¾m l−îc vµ tæ chøc lùc l−îng khëi nghÜa. V¹ch ra nh÷ng lÊy chÝnh quyÒn", "Chñ nghÜa M¸c vµ khëi nghÜa", "ý kiÕn lêi chØ gi¸o cña Ph. ¡ng-ghen cho r»ng chiÕn thuËt qu©n sù cña ng−êi v¾ng mÆt". phô thuéc vµo tr×nh ®é kü thuËt qu©n sù, Lª-nin ®· nãi vÒ Trong bµi b¸o "Nh÷ng bµi häc cña cuéc khëi nghÜa M¸t- chiÕn thuËt chiÕn luü míi ®−îc ®Ò ra håi th¸ng Ch¹p xc¬-va", Lª-nin ®· v¹ch trÇn hµnh vi ®Çu hµng cña bän men- 1905, ⎯ chiÕn thuËt chiÕn tranh du kÝch. ChiÕn thuËt nµy dÉn sª-vÝch muèn lîi dông thÊt b¹i cña cuéc khëi nghÜa th¸ng tíi xuÊt hiÖn c¸c h×nh thøc tæ chøc qu©n sù míi cña nh÷ng Ch¹p ®Ó chøng minh sù ®óng ®¾n cña ®−êng lèi c¬ héi chñ ng−êi khëi nghÜa phï hîp víi chiÕn thuËt Êy ⎯ tæ chøc nh÷ng ®¬n vÞ nhá c¬ ®éng gåm m−êi ng−êi, ba ng−êi vµ nghÜa chñ tr−¬ng tõ bá l·nh ®¹o khëi nghÜa. §èi víi lêi thËm chÝ lµ hai ng−êi. Trong khi nhÊn m¹nh toµn bé tÇm tuyªn bè cña Plª-kha-nèp ®−îc toµn thÓ bän c¬ héi chñ quan träng cña viÖc nghiªn cøu chiÕn thuËt míi cña cuéc nghÜa t¸n d−¬ng: "®¸ng lÏ kh«ng nªn cÇm vò khÝ", Lª-nin ®Êu tranh vò trang, Lª-nin ®ång thêi ®ßi hái ph¶i th¼ng tay ®· tr¶ lêi: "Tr¸i l¹i, ph¶i cÇm vò khÝ mét c¸ch kiªn quyÕt h¬n, v¹ch trÇn nh÷ng sù xuyªn t¹c "tÇm th−êng" ®èi víi chiÕn m¹nh mÏ h¬n vµ víi mét tinh thÇn tÊn c«ng cao h¬n; thuËt ®ã cña chiÕn tranh du kÝch. Lª-nin còng nãi ®Õn ®iÒu ph¶i gi¶i thÝch cho quÇn chóng biÕt r»ng chØ cã b·i c«ng ®ã trong nh÷ng bµi b¸o viÕt vµo thêi kú nµy "VÒ nh÷ng sù hoµ b×nh th× kh«ng thÓ ®−îc, vµ cÇn ph¶i ®Êu tranh vò trang kiÖn tr−íc m¾t" vµ "VÒ nh÷ng ho¹t ®éng du kÝch cña §¶ng dòng c¶m vµ quyÕt liÖt" (tr.466). x· héi chñ nghÜa Ba-lan", trong ®ã Ng−êi th¼ng tay v¹ch Trong t¸c phÈm nµy Lª-nin chó ý nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò trÇn c¶ nh÷ng sù xuyªn t¹c cña c¸c ®¶ng tiÓu t− s¶n (§¶ng chuyÓn cuéc tæng b·i c«ng sang h×nh thøc ®Êu tranh giai x· héi chñ nghÜa Ba-lan, §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng) cÊp cao nhÊt cña giai cÊp v« s¶n, tøc lµ khëi nghÜa vò ®èi víi chiÕn thuËt ho¹t ®éng du kÝch, c¶ nh÷ng m−u ®å trang. ViÖc chuyÓn cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng v« cña bän men-sª-vÝch muèn b«i nhä chiÕn thuËt ho¹t ®éng s¶n håi th¸ng Ch¹p 1905 tõ b·i c«ng sang khëi nghÜa ®−îc du kÝch nãi chung. Lª-nin gäi lµ thµnh qu¶ lÞch sö vÜ ®¹i nhÊt cña c¸ch m¹ng Nga. Lª-nin ®· g¾n cuéc khëi nghÜa th¸ng Ch¹p 1905 víi c¸c Lª-nin cho r»ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó giµnh th¾ng lîi sù kiÖn c¸ch m¹ng n¨m 1906. Ng−êi v¹ch ra r»ng cuéc khëi cho khëi nghÜa lµ ph¶i ®Êu tranh kiªn quyÕt, kiªn tr× vµ nghÜa ®ã "®−îc tiÕp tôc d−íi h×nh thøc hµng lo¹t nh÷ng linh ho¹t ®Ó l«i kÐo qu©n ®éi sang phÝa c¸ch m¹ng. Khi cuéc binh biÕn vµ b·i c«ng lÎ tÎ vµ côc bé vµo mïa hÌ 1906. phª ph¸n bän men-sª-vÝch tuyªn truyÒn sù thô ®éng chê KhÈu hiÖu tÈy chay §u-ma VÝt-te lµ khÈu hiÖu ®Êu tranh ®Ó ®îi cho ®Õn khi qu©n ®éi trë thµnh qu©n ®éi c¸ch m¹ng, tËp trung vµ tæng hîp c¸c cuéc khëi nghÜa ®ã" (Toµn tËp, Lª-nin ®· dÉn ra cuéc khëi nghÜa M¸t-xc¬-va ®Ó chøng minh tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 16, tr.7-8). r»ng viÖc l«i kÐo qu©n ®éi sang phÝa nh÷ng ng−êi khëi nghÜa Sau khi chÕ ®é chuyªn chÕ ®· ®Èy lui ®−îc lµn sãng kh«ng thÓ ®−îc thùc hiÖn nh− mét hµnh ®éng ®¬n ®éc ⎯ c¸ch m¹ng håi mïa xu©n-mïa hÌ 1906, ®· ®µn ¸p ®−îc
XXVIII Lêi tùa Lêi tùa XXIX nh÷ng cuéc khëi nghÜa ë Xvi-boãc-g¬ vµ Cr«n-st¸t, nhiÖm bót chiÕn ®ã cã néi dung hÕt søc râ rµng, ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vô ®Ò ra tr−íc m¾t nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch lµ ph¶i thay vÊn ®Ò nãng hæi trong ®êi sèng chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc vµ tiªu ®æi s¸ch l−îc cña m×nh cho phï hîp víi t×nh h×nh míi, biÓu cho lo¹i t¸c phÈm nµy cña Lª-nin. vµ nãi riªng ph¶i xem xÐt l¹i vÊn ®Ò tÈy chay §u-ma. Th¸ng T¸m 1906, trong bµi b¸o "Bµn vÒ tÈy chay", Lª-nin viÕt: ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c ⎯ Lª-nin "Giê ®©y, chÝnh lµ ®· ®Õn lóc nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng héi c¸ch m¹ng ph¶i tõ bá tÈy chay. Chóng ta sÏ kh«ng tõ §¶ng céng s¶n Liªn-x« chèi tham gia §u-ma II khi (hoÆc: "nÕu") §u-ma ®ã ®−îc thµnh lËp. Chóng ta sÏ kh«ng tõ chèi viÖc lîi dông vò ®µi ®Êu tranh ®ã, sÏ hoµn toµn kh«ng khuÕch ®¹i c¸i t¸c dông nhá bÐ cña nã, mµ tr¸i l¹i, chóng ta sÏ dùa vµo kinh nghiÖm mµ lÞch sö ®· ®em l¹i cho chóng ta, ®Ó lµm cho vò ®µi ®ã hoµn toµn phôc tïng mét ph−¬ng thøc ®Êu tranh kh¸c: b·i c«ng, khëi nghÜa v.v." (tËp nµy, tr.431 - 432). S¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ §u-ma do Lª-nin v¹ch ra, cã mét ý nghÜa to lín trong viÖc duy tr× ®¶ng víi tÝnh c¸ch lµ mét tæ chøc cña quÇn chóng v« s¶n, trong viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ cho giai cÊp c«ng nh©n. NhiÖm vô quan träng nhÊt trong s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n- sª-vÝch vÒ §u-ma lµ ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp n«ng d©n khái ¶nh h−ëng cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, ®Ó thµnh lËp trong §u-ma mét khèi c¸ch m¹ng cña nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn cho giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. S¸ch l−îc nµy ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cñng cè sù liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n trong cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng trong nh÷ng n¨m 1905 - 1907. * * * TËp m−êi ba cßn gåm n¨m bµi b¸o ng¾n míi víi nhan ®Ò "§iÓm b¸o" mµ V. I. Lª-nin viÕt cho môc b×nh luËn b¸o chÝ cña b¸o "TiÕng vang". Nh÷ng bµi b¸o ng¾n cã tÝnh chÊt
1 B¸o c¸o vÒ ®¹i héi thèng nhÊt cña ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga (Th− göi c«ng nh©n Pª - tÐc - bua)1 ViÕt vµo nöa ®Çu th¸ng N¨m 1906 Theo ®óng b¶n in In thµnh s¸ch riªng vµo th¸ng trong s¸ch S¸u 1906 ë M¸t-xc¬-va
B×a cuèn s¸ch cña V. I. Lª-nin "B¸o c¸o vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga". ⎯ 1906 ¶nh thu nhá
3 C¸c ®ång chÝ ! C¸c ®ång chÝ ®· bÇu t«i lµm ®¹i biÓu ®i dù §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga2. Lóc nµy b¶n th©n t«i kh«ng thÓ cã mÆt ë Pª- tÐc-bua, nªn t«i xin tr×nh bµy b¶n b¸o c¸o viÕt cña t«i vÒ ®¹i héi vµ nh©n tiÖn tr×nh bµy mét sè ý nghÜ vÒ ®¹i héi. Tr−íc khi ®i vµo vÊn ®Ò, ph¶i nãi rµo tr−íc mét ®iÒu quan träng. Nhí l¹i chÝnh x¸c tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®· x¶y ra ë mét ®¹i héi gåm 120 ng−êi hoÆc h¬n n÷a vµ cã gÇn 30 phiªn häp, ®ã lµ ®iÒu hoµn toµn kh«ng thÓ ®−îc. BËn c«ng viÖc ®oµn chñ tÞch ®¹i héi víi t− c¸ch lµ mét trong nh÷ng chñ tÞch, ngoµi ra cßn tham gia mét sè tiÓu ban nªn t«i kh«ng thÓ ghi chÐp trong thêi gian ®¹i héi. Hoµn toµn chØ dùa vµo trÝ nhí cña m×nh mµ kh«ng ghi chÐp lµ kh«ng thÓ ®−îc. V× v¾ng mÆt ë héi tr−êng do ph¶i lµm viÖc ë tiÓu ban hoÆc do nh÷ng nguyªn nh©n ngÉu nhiªn vµ c¸ nh©n nªn thùc ra t«i kh«ng nghe ®−îc mét sè t×nh tiÕt c¸ biÖt vµ mét sè lêi ph¸t biÓu c¸ biÖt ë ®¹i héi. Kinh nghiÖm c¸c ®¹i héi tr−íc (II vµ III)3 trong ®ã sè ®¹i biÓu Ýt h¬n, ®· chØ cho t«i thÊy r»ng ngay c¶ khi hÕt søc tËp trung chó ý còng hoµn toµn kh«ng thÓ dùng l¹i b»ng trÝ nhí mét bøc tranh chÝnh x¸c vÒ ®¹i héi. Khi nh÷ng biªn b¶n cña §¹i héi II vµ III ®−îc c«ng bè, t«i ®· ®äc nh÷ng biªn b¶n ®ã nh− nh÷ng s¸ch míi, mÆc dÇu b¶n th©n t«i ®· tham gia ®¹i héi, v× nh÷ng quyÓn s¸ch ®ã thùc sù ®· ®em l¹i cho t«i nhiÒu c¸i míi vµ buéc ph¶i söa ch÷a nhiÒu Ên t−îng c¸ nh©n kh«ng ®óng hoÆc kh«ng ®Çy ®ñ vÒ ®¹i héi. Cho nªn
4 V. I. Lª-nin B¸o c¸o vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 5 t«i hÕt søc yªu cÇu c¸c ®ång chÝ chó ý r»ng bøc th− nµy ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt. NghÜa lµ tÊt c¶ kh«ng chØ lµ mét b¶n ph¸c th¶o b¸o c¸o, dï sao còng ph¶i ®−îc ph¶i lµ 120 mµ trªn 140 ng−êi. söa ch÷a c¨n cø vµo nh÷ng biªn b¶n cña ®¹i héi. XÐt theo "khuynh h−íng" vÒ ph−¬ng diÖn c−¬ng lÜnh s¸ch l−îc, hay còng cã thÓ nãi, xÐt theo lËp tr−êng phe I ph¸i, th× c¸c ®¹i biÓu cã quyÒn biÓu quyÕt ®−îc ph©n phèi gÇn gÇn nh− sau: 62 ng−êi men-sª-vÝch vµ 46 ng−êi b«n- Thµnh phÇn ®¹i héi sª-vÝch. Ýt ra lµ t«i ®· nhí kü h¬n hÕt nh÷ng con sè ®ã T«i xin b¾t ®Çu tõ thµnh phÇn chung cña ®¹i héi. Nh− do tÊt c¶ nh÷ng cuéc bá phiÕu "cã tÝnh chÊt bÌ ph¸i" ®−îc mäi ng−êi ®Òu biÕt, nh÷ng ®¹i biÓu cã quyÒn biÓu quyÕt tiÕn hµnh rÊt nhiÒu lÇn ë ®¹i héi. Cè nhiªn cã mét bé phËn ®· ®−îc bÇu ra theo nguyªn t¾c cø 300 ®¶ng viªn ®−îc cö ®¹i biÓu kh«ng kiªn ®Þnh hoÆc ®· dao ®éng vÒ mét sè vÊn mét ng−êi. Céng tÊt c¶ nh÷ng ®¹i biÓu nµy lµ kho¶ng 110 ®Ò, ⎯ nãi theo ng«n tõ nghÞ tr−êng th× ®ã lµ c¸i gäi lµ ng−êi ⎯ lóc ®¹i héi míi b¾t ®Çu h×nh nh− lµ Ýt h¬n mét "ph¸i gi÷a" hay ph¸i "®Çm lÇy". Trong ®¹i héi "ph¸i gi÷a" tÝ (kh«ng ph¶i mäi ng−êi ®Òu ®· ®Õn); vµo cuèi ®¹i héi sè Êy hÕt søc yÕu, mÆc dÇu mét sè trong nh÷ng ®ång chÝ mµ ®ã gÇn lªn ®Õn 113 ng−êi. Nh÷ng ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn t«i c¨n cø trªn c¸c cuéc bá phiÕu ®Ó xÕp vµo nh÷ng ng−êi biÓu quyÕt lµ 5 biªn tËp viªn cña C¬ quan ng«n luËn trung men-sª-vÝch, còng muèn ®−îc mang danh hiÖu lµ ph¸i "®iÒu −¬ng (3 thuéc ph¸i "thiÓu sè" vµ 2 thuéc ph¸i "®a sè", v× hoµ" hoÆc "ph¸i gi÷a". Trong mét sè cuéc bá phiÕu ®«i t«i ®· ®−îc c¸c ®ång chÝ uû nhiÖm lµm ®¹i biÓu cã quyÒn chót quan träng ë ®¹i héi t«i chØ nhí cã mét cuéc (bá phiÕu biÓu quyÕt) vµ 5, nÕu t«i kh«ng nhÇm, uû viªn cña Ban vÒ vÊn ®Ò hîp nhÊt ph¸i Bun víi ®¶ng), trong ®ã "nh÷ng chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt. Sau ®ã, nh÷ng ®¹i biÓu ng−êi men-sª-vÝch - ®iÒu hoµ" ®ã thùc sù ®· bá phiÕu mét kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt cßn gåm cã ®¹i biÓu kh«ng cã c¸ch kh«ng cã tÝnh chÊt bÌ ph¸i. VÒ cuéc bá phiÕu ®ã t«i quyÒn biÓu quyÕt cña c¸c tæ chøc, mét sè ®−îc ®Æc biÖt sÏ nãi kü ë ®o¹n sau ⎯ trong cuéc bá phiÕu nµy nh÷ng mêi ®Õn ®¹i héi (hai uû viªn cña "tiÓu ban ruéng ®Êt"4, råi ng−êi men-sª-vÝch hoµn toµn cã tÝnh chÊt bÌ ph¸i ®· bÞ ®Õn Plª-kha-nèp vµ ¸c-xen-rèt, sau ®ã lµ ®ång chÝ A-ki-mèp mét ®a sè, t«i nhí lµ 59 phiÕu, ®¸nh b¹i. vµ mét sè kh¸c). Nh÷ng ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt Nh− vËy, 62 vµ 46. §¹i héi cã tÝnh chÊt men-sª-vÝch. cßn gåm cã mét sè ®¹i biÓu cña c¸c tæ chøc lín cã h¬n 900 Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch cã mét −u thÕ v÷ng ch¾c vµ b¶o c«ng nh©n (ë Pª-tÐc-bua, ë M¸t-xc¬-va vµ tæ chøc miÒn ®¶m, thËm chÝ cho phÐp hä tho¶ thuËn víi nhau tõ tr−íc Nam, v.v.). Cuèi cïng, c¸c ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu vµ do ®ã quyÕt ®Þnh tr−íc nh÷ng quyÕt nghÞ cña ®¹i héi. quyÕt cßn gåm cã nh÷ng ®¹i biÓu cña c¸c ®¶ng d©n chñ - x· Thùc ra, khi cã mét ®a sè v÷ng ch¾c nhÊt ®Þnh th× nh÷ng héi cña c¸c d©n téc; ba ng−êi cña §¶ng d©n chñ - x· héi sù tho¶ thuËn riªng rÏ trong nh÷ng cuéc häp cña ph¸i lµ Ba-lan5, còng mét sè nh− vËy cña §¶ng d©n chñ - x· héi hoµn toµn tù nhiªn, vµ khi mét sè ®¹i biÓu, ®Æc biÖt lµ mét L¸t-vi-a6, Do-th¸i (ph¸i Bun)7, mét cña §¶ng c«ng nh©n d©n sè trong c¸i gäi lµ ph¸i gi÷a phµn nµn vÒ ®iÒu ®ã, th× chñ - x· héi U-cra-i-na (sù thËt th× tªn gäi ®ã ®−îc trong c¸c cuéc nãi chuyÖn víi c¸c ®¹i biÓu, t«i ®· gäi ®ã §¶ng c¸ch m¹ng U-cra-i-na th«ng qua t¹i héi nghÞ gÇn ®©y lµ "sù phµn nµn cña ph¸i gi÷a vÒ sù yÕu ®uèi cña b¶n th©n nhÊt cña hä 8 ). Tæng céng lµ 30 hay nhiÒu h¬n mét Ýt lµ hä". Trong ®¹i héi, ng−êi ta toan ®em vÊn ®Ò c¸c cuéc häp
6 V. I. Lª-nin B¸o c¸o vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 7 cña ph¸i ra th¶o luËn, nh−ng vÊn ®Ò ®ã ®· bÞ g¹t ®i, v× sè nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch buéc tÊt c¶ nh÷ng ng−êi men- trªn thùc tÕ c¸c ph¸i dï sao còng ®· ®oµn kÕt l¹i, nh÷ng sª-vÝch ph¶i quay mét Ýt vÒ h−íng kh¸c. §ã chÝnh lµ sù ng−êi ngoµi còng cã thÓ tham gia c¸c cuéc häp cña ph¸i, kiÖn vÒ vÊn ®Ò khëi nghÜa vò trang. Plª-kha-nèp, ng−êi biÕn nh÷ng cuéc häp Êy thµnh "c«ng khai"9. Ch¼ng h¹n, l·nh ®¹o tiÓu ban, ®· söa ®æi quyÕt nghÞ men-sª-vÝch cò, vµo thêi gian cuèi ®¹i héi, vÊn ®Ò thµnh phÇn cña Ban chÊp ®· viÕt "giµnh quyÒn lîi b»ng vò lùc" (hoÆc "®o¹t quyÒn hµnh trung −¬ng, nh− t«i sÏ nãi sau ®©y, thùc ra ®· ®−îc lîi" ⎯ t«i nhí kh«ng râ) thay cho "giµnh chÝnh quyÒn" (chç gi¶i quyÕt kh«ng ph¶i b»ng bÇu cö ë ®¹i héi, mµ chØ b»ng nµy cña nghÞ quyÕt nãi ®Õn nhiÖm vô cña phong trµo). Chñ "sù tho¶ thuËn" ®¬n gi¶n gi÷a c¸c ph¸i. T«i sÏ kh«ng ®¸nh nghÜa c¬ héi trong sù söa ch÷a Êy râ rµng ®Õn gi¸ hiÖn t−îng ®ã. Theo t«i, than phiÒn vÒ c¸i ®ã lµ v« Ých, nçi lµ ë ®¹i héi ®· cã nh÷ng lêi ph¶n ®èi hÕt søc kÞch liÖt. v× hiÖn t−îng ®ã lµ hoµn toµn kh«ng tr¸nh ®−îc, khi mµ Chóng t«i ®· c«ng kÝch sù söa ch÷a Êy m¹nh mÏ h¬n gÊp ®«i. Hµng ngò nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· dao ®éng. T«i nh÷ng sù ph©n chia bÌ ph¸i cò ch−a chÊm døt. kh«ng biÕt chÝnh x¸c cã nh÷ng cuéc häp cña ph¸i kh«ng, VÒ nh÷ng sù kh¸c nhau bªn trong c¸c ph¸i t«i muèn vµ trong c¸c cuéc häp ®ã ®· x¶y ra viÖc g×; t«i kh«ng biÕt, chØ ra r»ng nh÷ng sù kh¸c nhau ®ã chØ lé ra râ rµng trong tin tøc ®−îc chuyÓn ®Õn cho t«i cho biÕt r»ng m−êi ng−êi vÊn ®Ò ruéng ®Êt (mét bé phËn nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch men-sª-vÝch ng¶ vÒ "chñ nghÜa P¸c-vu-x¬" ®· tuyªn bè hä ®· ph¶n ®èi chñ tr−¬ng ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸, kiªn quyÕt kh«ng ®ång ý víi sù söa ch÷a, cã ®óng kh«ng. cßn nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch th× ph©n ra thµnh ph¸i "R«- Sù thùc lµ Plª-kha-nèp, sau c¸c cuéc tranh luËn ë ®¹i héi, gi¬-cèp", nh÷ng ng−êi chñ tr−¬ng chia, vµ nh÷ng ng−êi ®· tù rót bá sù söa ch÷a, kh«ng ®Ó cho vÊn ®Ò ®−îc ®−a ra chñ tr−¬ng tÞch thu vµ quèc h÷u ho¸ trong ®iÒu kiÖn chÕ biÓu quyÕt, ®· rót bá víi lý do (vÒ mÆt ngo¹i giao, cã thÓ ®é céng hoµ) vµ trong vÊn ®Ò hîp nhÊt víi ph¸i Bun. lµ khÐo lÐo, nh−ng lµm cho ng−êi ta bËt c−êi) lµ kh«ng ®¸ng Sau n÷a, mét ®iÒu mµ ai còng thÊy râ lµ trong nh÷ng ®Æc biÖt tranh luËn vÒ "c¸ch hµnh v¨n". ng−êi men-sª-vÝch hoµn toµn kh«ng thÊy cã c¸i trµo l−u Cuèi cïng, ®Ó kÕt thóc vÊn ®Ò thµnh phÇn cña ®¹i héi, lé ra râ rµng trong tê "B−íc ®Çu"10 vµ trong ®¶ng ng−êi ta quen g¾n liÒn víi tªn c¸c ®ång chÝ P¸c-vu-x¬ vµ T¬-rèt- t«i cßn muèn nãi vÒ tiÓu ban thÈm tra t− c¸ch ®¹i biÓu xki. §µnh r»ng trong nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch cã thÓ cã (tiÓu ban thÈm tra thµnh phÇn ®¹i héi). Cã hai tiÓu ban nh− nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "P¸c-vu-x¬" vµ ph¸i "T¬-rèt-xki", ⎯ thÕ, v× tÊt c¶ uû viªn cña tiÓu ban thø nhÊt do ®¹i héi ch¼ng h¹n ng−êi ta kh¼ng ®Þnh víi t«i r»ng hä cã ®Õn 8 bÇu ra ®· tõ chøc12. §ã lµ sù viÖc hÕt søc ®ét xuÊt, ch−a ng−êi, ⎯ nh−ng v× vÊn ®Ò chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi tõng cã trong c¸c ®¹i héi tr−íc. Dï sao nã còng chøng bÞ g¹t bá, nªn hä ®· kh«ng thÓ tù béc lé ra ®−îc. Nh−ng minh mét c¸i g× hÕt søc bÊt th−êng trong c«ng t¸c thÈm ®iÒu ch¾c ch¾n h¬n lµ: do chç trong ®¹i héi nh÷ng ng−êi tra thµnh phÇn ®¹i héi. T«i nhí r»ng chñ tÞch tiÓu ban men-sª-vÝch chuyÓn mét c¸ch phæ biÕn sang phÝa Plª-kha- thø nhÊt lµ mét ng−êi ®iÒu hoµ chñ nghÜa, lóc ®Çu cßn nèp, ⎯ tr−íc ®¹i héi hä kh«ng ®ång ý víi tê "NhËt ký"11 ®−îc c¶ ph¸i chóng ta tÝn nhiÖm. NÕu ®ång chÝ Êy kh«ng cña Plª-kha-nèp, ⎯ cho nªn ph¸i "P¸c-vu-x¬" còng ®· ng¶ thÓ thèng nhÊt tiÓu ban cña m×nh thµnh mét chØnh thÓ, sang h÷u mét b−íc nµo ®ã. T«i chØ nhí mét t×nh tiÕt, nÕu ®ång chÝ Êy cïng víi toµn thÓ tiÓu ban thø nhÊt buéc ®ã cã lÏ lµ khi nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "P¸c-vu-x¬" trong ph¶i tõ chøc, th× nh− thÕ cã nghÜa lµ ng−êi ®iÒu hoµ kh«ng