Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 16

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:464

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong tập 16 này bao gồm những tác phẩm viết từ tháng sáu 1907 đến tháng ba 1908, trong điều kiện khó khăn do thế lực phản động tấn công, Lênin đã tiến hành một khối lượng to lớn về lý luận và tổ chức để củng cố Đảng bôn-sê-vích, chuẩn bị và đoàn kết các lực lượng cho cuộc cách mạng sau này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 16

V « s ¶ n t Ê t c ¶ c ¸ c n − í c, ® o µ n k Õ t l ¹ i! V.I. Lª-nin Toµn tËp 16
V.I. Lª-nin Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-Néi Toµn tËp TËp 16 (Th¸ng S¸u 1907 - th¸ng Ba 1908) © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1979 10102−052 Л 789 − 80 0101020000 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia 014 (01) − 79 Hµ Néi - 2005
lêi nhµ xuÊt b¶n Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-Néi tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1979 Vla®imia IlÝch Lª-nin (22-4-1870 - 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lª-nin - Toµn tËp 10102−052 Л 789 − 80 0101020000 gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. 014 (01) − 79 Bé s¸ch V. I. Lª-nin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lª-nin - Toµn tËp,
VII tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70-80 thÕ kû XX. * * * TËp 16 cña Bé s¸ch V. I. Lª-nin - Toµn tËp bao gåm nh÷ng t¸c phÈm viÕt tõ th¸ng S¸u 1907 ®Õn th¸ng Ba 1908. Trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n do thÕ lùc ph¶n ®éng tÊn c«ng, Lª-nin ®· Lêi tùa tiÕn hµnh mét khèi l−îng to lín vÒ lý luËn vµ tæ chøc ®Ó cñng cè ®¶ng b«n-sª-vÝch, chuÈn bÞ vµ ®oµn kÕt c¸c lùc l−îng cho TËp 16 trong V. I. Lª-nin Toµn tËp bao gåm nh÷ng t¸c phÈm cuéc c¸ch m¹ng sau nµy. §ång thêi, Ng−êi ®· triÓn khai cuéc viÕt vµo th¸ng S¸u 1907 - th¸ng Ba 1908. TËp nµy vµ mét lo¹t ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vµ nh÷ng tËp sau gåm nh÷ng t¸c phÈm viÕt vµo nh÷ng n¨m thÕ nh÷ng kÎ c¬ héi chñ nghÜa kh¸c. Lª-nin ®· v¹ch trÇn vµ ®Ëp lùc ph¶n ®éng thèng trÞ - mét trong nh÷ng thêi kú nÆng nÒ nhÊt tan "nh÷ng kÎ "phª ph¸n"" chñ nghÜa M¸c, Ng−êi b¶o vÖ ®−îc trong lÞch sö ®¶ng b«n-sª-vÝch. nh÷ng c¬ së lý luËn cña ®¶ng m¸c-xÝt. ChÝnh phñ Nga hoµng, sau khi thùc hiÖn cuéc chÝnh biÕn Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n ngµy 3 (16) th¸ng S¸u 1907, ®· ®µn ¸p d· man c«ng nh©n vµ tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn n«ng d©n c¸ch m¹ng. C¸c toµ ¸n qu©n sù d· chiÕn vµ c¸c ®éi Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt qu©n trõng ph¹t ®· b¾n giÕt hµng ngh×n c«ng nh©n vµ n«ng b¶n b»ng tiÕng ViÖt. d©n, nh÷ng n¬i ®µy ¶i vµ khæ sai chËt nÝch nh÷ng ng−êi c¸ch PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng m¹ng, nh÷ng tæ chøc quÇn chóng c«ng nh©n vµ n«ng d©n vµ øng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy b¸o chÝ c«ng nh©n bÞ truy n· r¸o riÕt - ®ã lµ nh÷ng nÐt chñ yÕu hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, nãi râ t×nh h×nh chÝnh trÞ trong n−íc vµo thêi kú ®ã. gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, §ång thêi, ®©y còng lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Æc biÖt cña chÕ gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V. I. Lª-nin. ®é Nga hoµng theo con ®−êng qu©n chñ t− s¶n, cña chÕ ®é ®¹i Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lª-nin; Chó nghÞ t− s¶n - Tr¨m ®en, cña chÝnh s¸ch t− s¶n cña chÕ ®é Nga thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa hoµng ë n«ng th«n. §Ó t¹o cho m×nh chç dùa giai cÊp lµ bän cu- M¸c - Lª-nin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng l¾c, chÕ ®é Nga hoµng ®i vµo con ®−êng dïng b¹o lùc ®Ó ph¸ s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). vì c«ng x· n«ng d©n, thi hµnh chÝnh s¸ch ruéng ®Êt míi mµ Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ V. I. Lª-nin gäi lµ "chÝnh s¸ch B«-na-p¸c-t¬ vÒ ruéng ®Êt". §©y Ých cho b¹n ®äc. lµ m−u toan ®Þnh lµm cho chÕ ®é Nga hoµng thÝch øng víi ®iÒu Th¸ng 7 n¨m 2005 kiÖn míi, më c¸i van cuèi cïng ®Ó phßng ngõa cuéc c¸ch m¹ng nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia trong t−¬ng lai.
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX Cuéc tÊn c«ng chÝnh trÞ cña chÝnh phñ Nga hoµng vµo giai cïng bæ Ých, mét bµi häc vÒ biÖn chøng lÞch sö, mét bµi häc lµm cÊp c«ng nh©n vµ c¸c tæ chøc cña giai cÊp c«ng nh©n diÔn ra cho hä hiÓu ®−îc vµ häc ®−îc nghÖ thuËt tiÕn hµnh cuéc ®Êu cïng mét lóc víi cuéc tÊn c«ng vÒ mÆt kinh tÕ cña bän t− b¶n tranh chÝnh trÞ. ChÝnh trong ho¹n n¹n míi thÊy râ ®−îc ai lµ ®ang t×m c¸ch thñ tiªu nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®−îc trong qu¸ b¹n. Nh÷ng ®éi qu©n thÊt b¹i häc tËp ®−îc nhiÒu" (Toµn tËp, tr×nh c¸ch m¹ng. Kh¾p n¬i, tiÒn l−¬ng gi¶m xuèng, ngµy lµm tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.41, tr.11-12). viÖc kÐo dµi, viÖc gi·n thî hµng lo¹t ®−îc ¸p dông réng r·i, Trong nh÷ng t¸c phÈm ®−a vµo tËp nµy, Lª-nin ®· nghiªn nh÷ng c«ng nh©n cã tinh thÇn c¸ch m¹ng bÞ sa th¶i, nh÷ng "sæ cøu nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh, s¸ch l−îc vµ tæ chøc ®en" ®−îc dïng phæ biÕn, v.v.. Trong nh÷ng n¨m 1907 - 1909, cña ®¶ng b«n-sª-vÝch, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn lý luËn m¸c-xÝt trong c«ng nghiÖp bÞ ®×nh trÖ; trong nhiÒu ngµnh ph¶i gi¶m bít s¶n cuéc ®Êu tranh chèng hÖ t− t−ëng t− s¶n, chñ nghÜa c¬ héi vµ xuÊt vµ sè l−îng c«ng nh©n; sè ng−êi thÊt nghiÖp t¨ng lªn. chñ nghÜa xÐt l¹i. Ng−êi ®Æc biÖt chó ý ®¸nh gi¸ theo quan ChÝnh phñ Nga hoµng ®Æc biÖt r¸o riÕt truy n· nh÷ng ng−êi ®iÓm m¸c-xÝt t×nh h×nh hiÖn t¹i, nh÷ng nhiÖm vô cña ®¶ng b«n-sª-vÝch, coi hä lµ nh÷ng ng−êi khëi x−íng cuéc ®Êu tranh nh©n cã cuéc tiÕn c«ng cña thÕ lùc ph¶n ®éng, ph©n tÝch nÒn chèng chÕ ®é chuyªn chÕ, lµ nh÷ng kÎ thï kh«ng ®éi trêi chung kinh tÕ vµ sù ph©n bè lùc l−îng giai cÊp trong n−íc, tæng kÕt cña chÕ ®é cò. Së mËt th¸m Nga hoµng t×m c¸ch b¾t V. I. Lª-nin cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt vµ nh÷ng triÓn väng cña cuéc lóc ®ã ®ang ë PhÇn-lan trong ®iÒu kiÖn bÝ mËt. Theo quyÕt ®Þnh ®Êu tranh c¸ch m¹ng. cña Trung t©m b«n-sª-vÝch, Lª-nin chuyÓn s©u vµo néi ®Þa PhÇn- NhËn ®Þnh vÒ ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ Nga, Lª-nin chØ ra lan, vµ sau ®ã, vµo th¸ng Ch¹p 1907, Ng−êi ra n−íc ngoµi. m©u thuÉn s©u s¾c t¹o nªn nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c¸ch m¹ng Trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n do thÕ lùc ph¶n ®éng tÊn c«ng, Nga: "mét bªn lµ chÕ ®é së h÷u ruéng ®Êt l¹c hËu nhÊt cïng Lª-nin ®· tiÕn hµnh mét khèi l−îng c«ng t¸c to lín vÒ lý luËn víi t×nh tr¹ng n«ng th«n dèt n¸t nhÊt vµ mét bªn lµ chñ nghÜa vµ tæ chøc ®Ó cñng cè ®¶ng b«n-sª-vÝch, chuÈn bÞ vµ ®oµn kÕt t− b¶n c«ng nghiÖp vµ tµi chÝnh tiªn tiÕn nhÊt!" (tËp nµy, c¸c lùc l−îng cho cuéc c¸ch m¹ng sau nµy. VÒ sau, khi nãi vÒ tr. 530). Trong n−íc, do chñ nghÜa t− b¶n ®· b−íc vµo giai thêi kú nµy, Lª-nin viÕt trong cuèn "BÖnh Êu trÜ "t¶ khuynh" ®o¹n ®éc quyÒn, nªn sù tËp trung s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp trong phong trµo céng s¶n": còng ®−îc më réng. Qu¸ tr×nh nµy ®Æc biÖt ®−îc ®Èy m¹nh "Nh÷ng n¨m ph¶n ®éng hoµnh hµnh (1907-1910), ChÕ ®é sau cuéc khñng ho¶ng c«ng nghiÖp nh÷ng n¨m 1900-1903, Nga hoµng th¾ng thÕ. TÊt c¶ c¸c ®¶ng c¸ch m¹ng hay c¸c mét cuéc khñng ho¶ng ®· lµm cho nhiÒu xÝ nghiÖp nhá bÞ ph¸ ®¶ng ®èi lËp ®Òu bÞ ®Ì bÑp. Cã t×nh tr¹ng tho¸i chÝ, mÊt s¶n vµ bÞ lo¹i trõ, ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty tinh thÇn, ph©n liÖt, ch¹y dµi, tõ bá lËp tr−êng, nãi chuyÖn ®éc quyÒn. C¸c xanh-®i-ca vµ c¸c c«ng ty ®éc quyÒn kh¸c n¾m d©m b«n chø kh«ng ph¶i lµ chÝnh trÞ n÷a. Xu h−íng ngµy trong tay nÒn c«ng nghiÖp lín, giao th«ng vËn t¶i vµ ng©n cµng ng¶ vÒ triÕt häc duy t©m; chñ nghÜa thÇn bÝ ®−îc hµng. Bªn c¹nh ®ã, trong nÒn kinh tÕ n−íc Nga vÉn cßn duy dïng ®Ó che ®Ëy tinh thÇn ph¶n c¸ch m¹ng. Nh−ng ®ång tr× nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ hÕt søc l¹c hËu: chÕ ®é chiÕm h÷u thêi chÝnh sù thÊt b¹i to lín ®· ®em l¹i cho c¸c ®¶ng c¸ch ruéng ®Êt cña ®Þa chñ - chñ n« vµ nÒn kinh tÕ n«ng d©n ®· bÞ m¹ng vµ cho giai cÊp c¸ch m¹ng mét bµi häc thËt sù, v« ph¸ s¶n, víi kü thuËt th« s¬.
X Lêi tùa Lêi tùa XI ChØ cã c¸ch m¹ng míi cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng m©u chuÈn bÞ s½n sµng øng phã víi cuéc khñng ho¶ng ®ã, gi÷ v÷ng thuÉn ngµy cµng trë nªn s©u s¾c gi÷a c¸c lùc l−îng s¶n xuÊt vµ cñng cè nh÷ng tæ chøc ®¶ng bÝ mËt, kÕt hîp c«ng t¸c bÊt hîp ®ang ph¸t triÓn trªn c¬ së t− b¶n chñ nghÜa vµ nh÷ng tµn tÝch ph¸p víi c«ng t¸c trong bÊt cø tæ chøc hîp ph¸p nµo cã quÇn cña chÕ ®é n«ng n« − chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ chóng c«ng nh©n, ®µo t¹o nh÷ng quÇn chóng ®ã cho mét cao vµ chÕ ®é Nga hoµng − ®ang k×m h·m c¸c lùc l−îng s¶n xuÊt trµo c¸ch m¹ng míi. Êy. Khi chØ ra r»ng nh÷ng nhiÖm vô mµ tiÕn tr×nh kh¸ch quan cña lÞch sö vµ hoµn c¶nh cña ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng hoµnh hµnh, Lª-nin ®· ®Æt ra cho c¸ch m¹ng Nga, ®Òu ch−a ®−îc gi¶i quyÕt, Lª-nin triÓn khai cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng nh÷ng ng−êi men- ®ång thêi nhÊn m¹nh r»ng cuéc c¸ch m¹ng th¾ng lîi trong mét sª-vÝch vµ nh÷ng kÎ c¬ héi chñ nghÜa kh¸c. Kh«ng tin vµo kh¶ t−¬ng lai gÇn nhÊt ë n−íc Nga lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. "B»ng con n¨ng cã mét cao trµo c¸ch m¹ng míi, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®−êng hoµ b×nh − Ng−êi viÕt vµo th¸ng M−êi 1907, − th× n−íc ®· tõ bá nh÷ng yªu s¸ch c¬ b¶n cña c−¬ng lÜnh ®¶ng, hä ra søc Nga kh«ng thÓ tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng mµ nã ®ang vÊp ®ßi thñ tiªu ®¶ng c¸ch m¹ng bÊt hîp ph¸p cña giai cÊp c«ng ph¶i" (tr.178). nh©n, ®ßi thay nã b»ng mét "®¶ng" hîp ph¸p réng r·i kh«ng Lª-nin coi ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n, mét ®¶ng trung thµnh ®¶ng ph¸i theo kiÓu C«ng ®¶ng ë Anh. V¹ch trÇn nguån gèc x· víi nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c, lµ vò khÝ m¹nh mÏ héi cña chñ nghÜa thñ tiªu, V. I. Lª-nin viÕt: "Chñ nghÜa thñ tiªu cho th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng. "Chóng ta ®· biÕt c«ng t¸c trong lµ hiÖn t−îng x· héi s©u s¾c, g¾n liÒn víi mét t©m tr¹ng ph¶n suèt nhiÒu n¨m tr−íc c¸ch m¹ng. Kh«ng ph¶i kh«ng cã lý do c¸ch m¹ng cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, víi sù suy ®åi khi ng−êi ta nãi vÒ chóng ta lµ: v÷ng nh− bµn th¹ch, - Lª-nin vµ tan r· trong giai cÊp tiÓu t− s¶n d©n chñ" (Toµn tËp, tiÕng nãi vÒ c¸c ®¶ng viªn b«n-sª-vÝch. - Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi, 1971, t. 16, tr. 128). héi ®· thµnh lËp mét ®¶ng v« s¶n kh«ng thÊt väng tr−íc sù thÊt b¹i cña mét cuéc tÊn c«ng qu©n sù ®Çu tiªn; nã sÏ kh«ng mÊt §Êu tranh kiªn quyÕt chèng ph¸i thñ tiªu, ®ång thêi nh÷ng tinh thÇn, kh«ng hµnh ®éng phiªu l−u. §¶ng ®ã ®ang tiÕn tíi ng−êi b«n-sª-vÝch còng v¹ch mÆt c¶ ph¸i triÖu håi (nh÷ng kÎ chñ nghÜa x· héi, mµ kh«ng trãi buéc b¶n th©n m×nh còng nh− chñ tr−¬ng triÖu håi c¸c ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi ra khái §u- vËn mÖnh cña m×nh vµo kÕt côc cña mét thêi kú nµy nä cña ma) mµ V. I. Lª-nin ®· gäi lµ "ph¸i thñ tiªu lén ng−îc". Tõ chèi c¸ch m¹ng t− s¶n. Vµ chÝnh v× thÕ mµ nã tr¸nh ®−îc nh÷ng kh«ng sö dông nh÷ng kh¶ n¨ng hîp ph¸p (ch¼ng h¹n, diÔn ®µn nh−îc ®iÓm cña nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n. Vµ ®¶ng v« s¶n §u-ma nhµ n−íc, c¸c tæ chøc c«ng nh©n hîp ph¸p, v. v.) ®Ó tiÕn ®ã ®ang tiÕn tíi th¾ng lîi" (tr. 535). hµnh c«ng t¸c c¸ch m¹ng, ph¸i triÖu håi ®Èy nh÷ng ng−êi b«n- §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n, − Lª-nin d¹y, − ph¶i x©y sª-vÝch ®Õn chç xa rêi quÇn chóng, biÕn ®¶ng thµnh mét nhãm dùng s¸ch l−îc cña m×nh, ®ång thêi ph¶i tÝnh ®Õn mét bÌ ph¸i. V. I. Lª-nin rÊt coi träng cuéc ®Êu tranh chèng t− t−ëng cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng míi kh«ng tr¸nh khái sÏ x¶y bÌ ph¸i; chØ trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh trªn hai mÆt trËn − chèng ra, mét cuéc khñng ho¶ng mµ nguån gèc cña nã n»m c¸nh h÷u vµ chèng bän bÌ ph¸i − th× míi x©y dùng ®−îc mét s©u trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña thùc tr¹ng n−íc Nga vµ kh«ng ph¶i chê ®îi l©u. NhiÖm vô cña ®¶ng lµ ph¶i ®¶ng m¸c-xÝt thËt sù c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n.
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII VÒ sau ph¸i thñ tiªu vµ ph¸i triÖu håi ®· tá râ lµ chóng cã hä vµ båi d−ìng nh÷ng truyÒn thèng c¸ch m¹ng trong giai cÊp hµng víi nhau, chóng ®· tËp hîp l¹i trong khèi th¸ng T¸m c«ng nh©n vµ n«ng d©n, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chèng ®¶ng, do L. T¬-rèt-xki, mét kÎ thï cña chñ nghÜa Lª-nin, tuyªn truyÒn vµ cæ ®éng chñ yÕu cña ®¶ng trong thêi kú thÕ lùc tæ chøc. ph¶n ®éng hoµnh hµnh. Lª-nin chØ râ: Chóng ta cÇn ph¶i lîi dông nh÷ng thêi kú t¹m l¾ng ®Ó nghiªn cøu mét c¸ch cã phª Lª-nin kªu gäi nghiªn cøu kü l−ìng kinh nghiÖm cuéc ®Êu ph¸n kinh nghiÖm cña cuéc c¸ch m¹ng ®ã, kiÓm nghiÖm nã, tranh kh«ng khoan nh−îng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch sµng läc vµ truyÒn l¹i cho quÇn chóng lµm kim chØ nam trong chèng l¹i bän c¬ héi chñ nghÜa vµ bän xÐt l¹i ®ñ mäi lo¹i. Trong cuéc ®Êu tranh t−¬ng lai. "Lêi tùa cho v¨n tËp "Trong 12 n¨m"" − v¨n tËp nµy thùc tÕ lµ bé Toµn tËp V. I. Lª-nin xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt −, Ng−êi cã nhÊn §¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ chñ yÕu cña cuéc c¸ch m¹ng Nga m¹nh r»ng ®ã "lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó cñng cè chñ nghÜa M¸c c¸ch lÇn thø nhÊt, trong bµi "C¸ch m¹ng vµ ph¶n c¸ch m¹ng", tr−íc m¹ng, ®Ó t«i luyÖn giai cÊp c«ng nh©n Nga trong cuéc ®Êu hÕt Lª-nin chØ ra r»ng "c¸ch m¹ng ®· chøng minh lý luËn cña tranh gi¶i phãng cña giai cÊp ®ã" (tËp nµy, tr. 139). T¸c phÈm chóng ta lµ ®óng, v× ®ã lµ lý luËn duy nhÊt thùc sù c¸ch m¹ng" nµy ®· soi s¸ng nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vÒ lÞch sö ®¶ng b«n- (tr. 147). Cuéc sèng ®· x¸c nhËn hoµn toµn luËn c−¬ng b«n-sª- sª-vÝch vµ lý luËn cña chñ nghÜa Lª-nin − chñ nghÜa M¸c trong vÝch vÒ vai trß l·nh ®¹o (b¸ quyÒn l·nh ®¹o) cña giai cÊp v« s¶n thêi ®¹i lÞch sö míi. Khi tæng kÕt cuéc ®Êu tranh t− t−ëng trong trong c¸ch m¹ng. Giai cÊp v« s¶n trªn thùc tÕ lóc nµo còng ®i thêi gian tõ 1895 ®Õn 1907 chèng l¹i "nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt hîp ®Çu trong cuéc c¸ch m¹ng, cßn ®¶ng m¸c-xÝt cña nã, trªn thùc ph¸p", "ph¸i kinh tÕ" vµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, V. I. Lª-nin tÕ lµ ®éi tiªn phong vÒ t− t−ëng cña giai cÊp c«ng nh©n. TÊt c¶ nh÷ng g× mµ phong trµo gi¶i phãng ®· giµnh ®−îc ë Nga ®Òu ®· viÕt r»ng toµn bé lÞch sö "nãi lªn gi¸ trÞ chÝnh trÞ - thùc tiÔn hoµn toµn chØ lµ nhê cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña quÇn chóng cña cuéc luËn chiÕn kh«ng ®iÒu hoµ vÒ mÆt lý luËn" (tr. 118). do giai cÊp v« s¶n ®øng ®Çu. Lª-nin viÕt r»ng giai cÊp v« s¶n, Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, cuéc ®Êu tranh víi t− c¸ch lµ nh÷ng chiÕn sÜ tiªn tiÕn cña nh©n d©n, cÇn ph¶i lý luËn ngµy cµng cã ý nghÜa hÕt søc to lín: bän ph¶n c¸ch t¨ng c−êng tæ chøc cña m×nh, ph¶i tËp hîp lùc l−îng cña m×nh m¹ng ®· tÊn c«ng c¶ trªn mÆt trËn t− t−ëng. Nh÷ng m−u toan ®Ó tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh còng triÖt ®Ó vµ ngoan c−êng "phª ph¸n", nghÜa lµ xÐt l¹i, nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa nh− vËy trong t−¬ng lai. "Sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë n−íc Nga vµ M¸c cµng t¨ng lªn. Tham gia chiÕn dÞch chèng chñ nghÜa M¸c trªn toµn thÕ giíi b¶o ®¶m cho giai cÊp v« s¶n thµnh giai cÊp cã bé phËn nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c v¨n häc cña ®¶ng, hä kh«ng ai th¾ng næi" (tr. 154). m−u toan xÐt l¹i chñ nghÜa M¸c d−íi chiªu bµi "b¶o vÖ" chñ nghÜa M¸c. Cuéc ®Êu tranh trªn mÆt trËn lý luËn trë thµnh Kinh nghiÖm cña cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt ®· nhiÖm vô quan träng nhÊt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. Lª-nin chøng minh sù ®óng ®¾n cña luËn ®iÓm cña Lª-nin nãi ®· v¹ch trÇn vµ ®Ëp tan "nh÷ng kÎ "phª ph¸n"" chñ nghÜa M¸c, r»ng n«ng d©n lµ ®ång minh trung thµnh vµ ®¸ng tin cËy Ng−êi b¶o vÖ ®−îc nh÷ng c¬ së lý luËn cña ®¶ng m¸c-xÝt. cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n. Lª-nin v¹ch râ r»ng "c¬ së duy nhÊt cña ph¸i d©n chñ t− s¶n, Lª-nin rÊt coi träng viÖc tæng kÕt cuéc c¸ch m¹ng Nga víi t− c¸ch lµ mét lùc l−îng lÞch sö cña n−íc Nga, lµ lÇn thø nhÊt. Ng−êi kªu gäi ®¶ng b«n-sª-vÝch h·y gi÷ g×n quÇn chóng n«ng d©n" (tr. 154). Cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV nhÊt ®· chøng minh trªn thùc tÕ r»ng l·nh tô cña quÇn chóng Lª-nin ®· rót ra kÕt luËn r»ng cuéc c¸ch m¹ng ®ã chØ cã thÓ ®ã chØ cã thÓ lµ giai cÊp v« s¶n, r»ng chØ cã giai cÊp v« s¶n míi th¾ng lîi víi t− c¸ch lµ c¸ch m¹ng ruéng ®Êt cña n«ng d©n, tiÕn cã thÓ dÉn d¾t n«ng d©n trong cuéc ®Êu tranh chèng ®Þa chñ vµ hµnh d−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n; trong mét hoµn c¶nh chÕ ®é Nga hoµng. lÞch sö nh− hiÖn nay, cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n Êy nhÊt C¸ch m¹ng ®· chØ râ tÝnh chÊt ph¶n ®éng cña giai cÊp t− s¶n ®Þnh sÏ chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng Nga, th¸i ®é quþ lôy cña nã ®èi víi chÕ ®é Nga hoµng. Lîi Ých luËn ®iÓm ®ã ®−îc luËn chøng mét c¸ch toµn diÖn trong t¸c cña giai cÊp t− s¶n lín vµ bän ®Þa chñ chiÕm h÷u ruéng ®Êt phÈm "C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong ngµy cµng quyÖn chÆt víi nhau; chóng phèi hîp hµnh ®éng cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907" in trong tËp nµy. trong cuéc ®Êu tranh chèng l¹i giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n; bän "VÊn ®Ò ruéng ®Êt, − Lª-nin viÕt, − lµ c¬ së cña c¸ch m¹ng t− t− b¶n th× ngµy cµng c©u kÕt chÆt chÏ víi chÝnh phñ. Mong r»ng s¶n ë Nga vµ nã quyÕt ®Þnh ®Æc ®iÓm d©n téc cña cuéc c¸ch giai cÊp v« s¶n n−íc ta − Lª-nin viÕt trong "Bót ký cña mét nhµ m¹ng ®ã. Thùc chÊt cña vÊn ®Ò ®ã lµ cuéc ®Êu tranh cña n«ng chÝnh luËn" - th«ng qua c¸ch m¹ng t− s¶n Nga sÏ "t¨ng thªm d©n ®ßi xo¸ bá quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ gÊp ba lÇn lßng c¨m thï giai cÊp t− s¶n vµ t¨ng thªm chÝ kiªn nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng n« trong chÕ ®é ruéng ®Êt cña quyÕt ®Êu tranh chèng giai cÊp t− s¶n". C¸c ®¶ng tiÓu t− s¶n tá n−íc Nga vµ do ®ã, còng trong tÊt c¶ c¸c thiÕt chÕ x· héi vµ ra hÌn nh¸t vµ nhu nh−îc cùc ®é trong cuéc ®Êu tranh, ph¶n chÝnh trÞ cña nã" (tr. 513). béi vµ khóm nóm tr−íc bän ph¶n ®éng. Mong r»ng giai cÊp v« T¸c phÈm míi vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt dùa vµo nh÷ng kÕt luËn s¶n n−íc ta - Lª-nin kªu gäi - th«ng qua cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n cña cuèn "Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga", trong ®ã ®ã, cã thÓ "t¨ng thªm gÊp ba lÇn sù khinh miÖt ®èi víi tÝnh −¬n ®· ®¸nh gi¸ theo quan ®iÓm m¸c-xÝt nÒn kinh tÕ vµ c¬ cÊu giai hÌn vµ tÝnh dao ®éng cña giai cÊp tiÓu t− s¶n". Lª-nin tá ý tin cÊp trong n−íc cuèi thÕ kû XIX, cho thÊy sù ph©n bè lùc l−îng t−ëng v÷ng ch¾c r»ng dï cho sau ®©y c¸ch m¹ng Nga sÏ ph¸t giai cÊp vµo ®ªm tr−íc cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt. Sù triÓn nh− thÕ nµo, dï cho giai cÊp v« s¶n cã khi cã thÓ ph¶i tr¶i ph©n tÝch cña Lª- nin ®· ®−a ra c©u tr¶ lêi râ rµng cho vÊn ®Ò vÒ qua nh÷ng thêi kú gay go nh− thÕ nµo, lßng c¨m thï Êy ®èi víi tÝnh chÊt cña cuéc c¸ch m¹ng ®ang chÝn muåi vµ nh÷ng ®éng giai cÊp t− s¶n vµ sù khinh miÖt Êy ®èi víi c¸c ®¶ng tiÓu t− s¶n lùc cña nã, vÒ vai trß cña c¸c giai cÊp trong cuéc c¸ch m¹ng ®ã. "sÏ siÕt chÆt hµng ngò cña giai cÊp v« s¶n, sÏ g¹t bá ra khái giai TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu Êy ®· ®−îc chøng thùc hoµn toµn trong qu¸ cÊp v« s¶n nh÷ng phÇn tö xÊu xuÊt th©n tõ c¸c giai cÊp kh¸c, sÏ tr×nh c¸ch m¹ng 1905 - 1907. Trong t¸c phÈm "C−¬ng lÜnh t¨ng c−êng lùc l−îng cña giai cÊp v« s¶n, rÌn luyÖn giai cÊp v« ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong cuéc c¸ch m¹ng s¶n ®Ó cho hä mai ®©y, khi cã thêi c¬, cã thÓ tÊn c«ng toµn bé x· Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907", Lª- nin ®· dµnh mét phÇn rÊt héi t− s¶n" (tr. 82). lín vµo viÖc nghiªn cøu nh÷ng kÕt qu¶ chñ yÕu cña cuéc c¸ch Lª-nin chó ý nhiÒu ®Õn viÖc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò vÒ m¹ng d©n chñ - t− s¶n vµ lµm s¸ng tá nh÷ng triÓn väng th¾ng tÝnh chÊt cuéc c¸ch m¹ng sÏ næ ra ë Nga, vÒ nh÷ng ®iÒu lîi cña nã trong t−¬ng lai. kiÖn vµ triÓn väng ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng. Trªn c¬ së Lª-nin ph©n tÝch vµ tæng kÕt vÒ mÆt lý luËn kinh nghiÖm tæng kÕt kinh nghiÖm cña cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt, cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch tranh thñ n«ng
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII d©n, coi hä lµ ®ång minh cña giai cÊp c«ng nh©n, nghiªn cøu kinh tÕ ë Nga, cã thÓ ®i theo hai con ®−êng: con ®−êng c¶i c¸ch toµn diÖn sù ph¸t triÓn cña cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n ®ßi cã lîi cho bän ®Þa chñ vµ con ®−êng c¸ch m¹ng cã lîi cho n«ng ruéng ®Êt trong nh÷ng n¨m c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt. d©n. Do ®ã, ng−êi ta thÊy næi lªn hai ®−êng lèi c−¬ng lÜnh Ng−êi chØ cho thÊy râ c¬ së kinh tÕ cña tÊt c¶ c¸c c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt: 1) c−¬ng lÜnh cña ®Þa chñ nh»m t−íc ®o¹t vµ lµm ruéng ®Êt trong thêi kú nµy lµ nh− thÕ nµo, cuéc ®Êu tranh lÞch ph¸ s¶n n«ng d©n; cïng lo¹i víi c−¬ng lÜnh nµy cßn cã c−¬ng sö vÜ ®¹i ®· ®−îc tiÕn hµnh v× nh÷ng môc ®Ých g×. Lª-nin dÉn ra lÜnh cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, nã còng quy ®Þnh viÖc duy tr× nh÷ng sè liÖu vÒ sù ph©n bè ruéng ®Êt: mét nhóm nhá ®Þa chñ kinh tÕ cña ®Þa chñ vµ b¶o vÖ ®Æc quyÒn cña ®Þa chñ; 2) c−¬ng vµ c¸c ®iÒn chñ lín kh¸c ®· chiÕm mét sè ruéng ®Êt gÇn b»ng lÜnh cña n«ng d©n nh»m t−íc ®o¹t ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, xo¸ sè ruéng ®Êt cña hµng triÖu hé n«ng d©n. Nh÷ng ng−êi n«ng bá chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. ChÝnh s¸ch ruéng d©n bÞ ph¸ s¶n khæ cùc v× sù bãc lét n«ng n« cña bän ®Þa chñ vµ ®Êt Xt«-l−-pin ®¸p øng lîi Ých cña ®Þa chñ, cho ®Þa chñ vµ cu-l¾c sù n« dÞch cña bän cu-l¾c. c−íp bãc quÇn chóng n«ng d©n, môc ®Ých cña nã lµ dïng b¹o Kinh nghiÖm cña hai n¨m c¸ch m¹ng ®· chØ râ ý nghÜa to lùc ®Ó ph¸ c«ng x·. lín cña phong trµo n«ng d©n, cña cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n C−¬ng lÜnh c¸ch m¹ng n«ng d©n cña c¸ch m¹ng ruéng ®Êt ë ®Ó giµnh ruéng ®Êt ë Nga. Trong qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng, ng−êi ta Nga, Lª-nin nhÊn m¹nh, kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc nÕu kh«ng thÊy râ nh÷ng tµn d− cña chÕ ®é n«ng n« ë n«ng th«n cßn cã mét cuéc c¸ch m¹ng chÝnh trÞ triÖt ®Ó. "N«ng d©n kh«ng thÓ m¹nh h¬n nhiÒu so víi dù ®o¸n tr−íc ®©y; chóng ®· g©y ra mét thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng ruéng ®Êt nÕu kh«ng xo¸ bá chÝnh phong trµo cã tÝnh chÊt toµn quèc cña n«ng d©n. Giai cÊp v« quyÒn cò, qu©n ®éi th−êng trùc vµ bän quan liªu, v× ®ã ®Òu lµ s¶n ph¶i dÉn d¾t n«ng d©n, ph¸t triÓn th¾ng lîi cuéc c¸ch m¹ng nh÷ng thµnh luü ch¾c ch¾n nhÊt cña chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng t− s¶n. Lª-nin ®−a ra vµ luËn chøng luËn ®iÓm cho r»ng viÖc ®Êt cña ®Þa chñ, nh÷ng thµnh luü bÞ hµng ngµn sîi d©y rµng thñ tiªu chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ c¸c tµn tÝch buéc víi chÕ ®é ®ã" (tr. 416). kh¸c cña chÕ ®é n«ng n« sÏ dän s¹ch chiÕn tr−êng cho cuéc ®Êu Lª-nin nghiªn cøu tØ mØ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn chñ yÕu cña tranh giai cÊp gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ t− s¶n, lµm dÔ dµng h¬n c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· héi Nga, ph©n tÝch cho cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n liªn minh víi n«ng d©n nh÷ng bµi häc, kiÓm nghiÖm c−¬ng lÜnh ®ã trong nh÷ng n¨m nghÌo v× c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt. Cuéc sèng ®· chøng minh sù Trong t¸c phÈm "C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - ®óng ®¾n cña yªu s¸ch cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh cña nh÷ng x· héi trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907", Lª- ng−êi b«n-sª-vÝch ®ßi tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ quèc nin ph¸t triÓn luËn ®iÓm vÒ hai kiÓu ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− h÷u ho¸ toµn bé ruéng ®Êt trong n−íc. Yªu s¸ch ®ã cã tÝnh ®Õn b¶n vµ vÒ cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n trong nh÷ng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ®· chÝn muåi ë trong n−íc vµ c¸ch m¹ng, ®Êu tranh cho con ®−êng ph¸t triÓn d©n chñ, cã lîi ®¸p øng lîi Ých cña n«ng d©n. Khi v¹ch ra nh÷ng nguyªn nh©n cho n«ng d©n. kh¸ch quan khiÕn nh÷ng ng−êi n«ng d©n - t− h÷u nhá yªu cÇu Lª-nin chøng minh r»ng viÖc thñ tiªu nh÷ng tµn tÝch quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt, Lª-nin chØ ra r»ng chØ cã quèc h÷u ho¸ cña chÕ ®é n«ng n«, mét chÕ ®é ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn ruéng ®Êt míi cã thÓ xo¸ bá hoµn toµn chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng
XVIII Lêi tùa Lêi tùa XIX ®Êt cña ®Þa chñ vµ gi¶i phãng n«ng d©n khái ¸ch ®Þa chñ, lo¹i vµo th¸ng ChÝn 1917, Lª-nin ®· chØ ra r»ng trong ®iÒu kiÖn c¸ch bá nh÷ng trë ng¹i kh¸c ®Ó cho nÒn kinh tÕ n«ng d©n ®−îc tù do m¹ng x· héi chñ nghÜa ®ang chÝn muåi th× vÊn ®Ò "quèc h÷u ph¸t triÓn, trong ®ã cã chÕ ®é chiÕm h÷u c«ng x·, mét tµn d− ho¸ ruéng ®Êt trong c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt tÊt ph¶i ®Æt ra mét cña chÕ ®é n«ng n«. c¸ch kh¸c. Tøc lµ: quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt kh«ng nh÷ng lµ Trong t¸c phÈm "C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - "thµnh tùu míi nhÊt" cña c¸ch m¹ng t− s¶n, mµ cßn lµ mét b−íc x· héi trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907", Lª- tiÕn tíi chñ nghÜa x· héi" (tr. 526). nin ®· luËn chøng cho viÖc quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt, nªu lªn ý Sù phª ph¸n cña Lª-nin ®èi víi nh÷ng kÎ ph¶n ®èi quèc nghÜa kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña nã. Lª-nin coi c−¬ng lÜnh quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt cã mét ý nghÜa chÝnh trÞ vµ khoa häc rÊt to h÷u ho¸ ruéng ®Êt lµ sù vËn dông s¸ng t¹o lý luËn cña M¸c vµo lín. Khi ph©n tÝch c−¬ng lÜnh men-sª-vÝch vÒ ®Þa ph−¬ng c«ng ®iÒu kiÖn cña n−íc Nga. Trong t¸c phÈm cña m×nh, Ng−êi ph¸t h÷u ho¸ ruéng ®Êt, Lª-nin ®· v¹ch trÇn tÝnh chÊt thiÕu c¨n cø triÓn häc thuyÕt cña C. M¸c vÒ ®Þa t« vµ b¶o vÖ luËn ®iÓm cho vµ sai lÇm hoµn toµn cña nã vÒ mÆt lý luËn. C¸c nhµ lý luËn r»ng chÕ ®é t− h÷u ruéng ®Êt c¶n trë sù ph¸t triÓn tù do vµ men-sª-vÝch chñ tr−¬ng ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸ ruéng ®Êt, nhanh chãng cña chñ nghÜa t− b¶n, lµm gay g¾t thªm sù ®èi lËp P. Ma-xlèp vµ nh÷ng ng−êi kh¸c, trong khi phñ nhËn häc gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, lµm cho n«ng nghiÖp cµng l¹c hËu thuyÕt M¸c vÒ ®Þa t«, ®· lÆp l¹i nh÷ng ®iÒu bÞa ®Æt cña nh÷ng so víi c«ng nghiÖp. Lª-nin ®· chøng minh mét c¸ch hïng hån kÎ t¸n d−¬ng t− s¶n vµ bän xÐt l¹i vÒ "quy luËt ruéng ®Êt gi¶m r»ng xo¸ bá chÕ ®é t− h÷u vÒ ruéng ®Êt (quèc h÷u ho¸ ruéng bít mµu mì", quy luËt nµy ®−îc chóng nÆn ra ®Ó che giÊu ®Êt) sÏ ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña lùc l−îng s¶n nh÷ng nguyªn nh©n x· héi vµ lÞch sö ®−a ®Õn t×nh tr¹ng l¹c xuÊt trong n−íc. §ång thêi, − Lª-nin viÕt − quèc h÷u ho¸ ruéng hËu cña n«ng nghiÖp vµ t×nh c¶nh nghÌo khæ cña nh÷ng ng−êi ®Êt sÏ gióp giai cÊp v« s¶n ®¸nh mét ®ßn vµo mét trong nh÷ng lao ®éng (chÕ ®é t− h÷u vÒ ruéng ®Êt, ®Þa t« cao, nh÷ng tµn tÝch h×nh thøc cña chÕ ®é t− h÷u, "mµ tiÕng vang cña nã tÊt nhiªn sÏ cña chÕ ®é phong kiÕn trong n«ng nghiÖp), ®æ lçi cho "tÝnh b¶o lan ra toµn thÕ giíi" (tr. 383). thñ cña c¸c lùc l−îng tù nhiªn". Bän men-sª-vÝch chñ tr−¬ng T¸c phÈm cña Lª-nin tr¶ lêi râ rµng cho c¶ vÊn ®Ò xÐt xem ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸ ®· ®−a vµo c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt trong ®iÒu kiÖn nµo th× cã thÓ thùc hiÖn quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt nh÷ng t− t−ëng c¶i l−¬ng vÒ "chñ nghÜa x· héi ®Þa ph−¬ng c«ng ë Nga: nã chØ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc khi cuéc c¸ch m¹ng n«ng h÷u ho¸". Giai cÊp t− s¶n, Lª-nin viÕt, "cho phÐp vµ chÞu ®ùng d©n th¾ng lîi, trong ®iÒu kiÖn chuyªn chÝnh d©n chñ cña giai ®−îc" thø "chñ nghÜa x· héi" ®ã, v× nã nh»m lµm gi¶m ®i sù gay cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. g¾t cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp, duy tr× sù thèng trÞ cña giai cÊp C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, t− s¶n. Ngay trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, giai cÊp t− s¶n vÉn c−¬ng lÜnh thñ tiªu chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa th−êng lîi dông c¸i "chñ nghÜa x· héi" t−¬ng tù nh− vËy - khi chñ vµ quèc h÷u ho¸ toµn bé ruéng ®Êt, ®· tÝnh ®Õn kh¶ nã xÐt thÊy cã lîi cho nã - ®Ó lõa dèi quÇn chóng lao ®éng vµ n¨ng vµ b−íc chuyÓn tÊt yÕu cña c¸ch m¹ng d©n chñ - t− che ®Ëy nÒn ®éc tµi cña nã. s¶n thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Trong lêi b¹t viÕt cho cuèn "C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· VÒ mÆt chÝnh trÞ, c−¬ng lÜnh ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸ héi trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907" viÕt ph¶n ¸nh nh÷ng chñ tr−¬ng sai lÇm vµ nguy h¹i cña nh÷ng
XX Lêi tùa Lêi tùa XXI ng−êi men-sª-vÝch, xuÊt ph¸t tõ chç phñ nhËn ý nghÜa quyÕt viÕt − kh«ng thÓ cam ®oan r»ng nã sÏ kh«ng khi nµo t¸n thµnh ®Þnh cña liªn minh gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n ®èi víi viÖc ph©n chia c¶. ë mét thêi kú lÞch sö kh¸c, ë mét tr×nh ®é th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, phñ nhËn vai trß l·nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp kh¸c, th× sù ph©n chia cã thÓ lµ kh«ng ®¹o cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng ®ã. Lª-nin chØ ra tr¸nh khái" (tr. 340 - 341). r»ng c−¬ng lÜnh ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸ kh«ng ®¸p øng lîi T¸c phÈm cña V. I. Lª-nin "C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng Ých cña sù nghiÖp giµnh chÝnh quyÒn vÒ tay giai cÊp v« s¶n vµ d©n chñ - x· héi trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - n«ng d©n, nã lµm cho phong trµo n«ng d©n bÞ ph©n nhá ra 1907" lµ mét ®ãng gãp to lín vµo kho tµng chñ nghÜa M¸c, lµ sù thµnh nh÷ng dßng ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng dßng d©n téc. "§Þa tiÕp tôc nghiªn cøu c¸c quy luËt ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ph−¬ng c«ng h÷u ho¸, − Lª-nin viÕt, − lµ mét khÈu hiÖu ph¶n trong n«ng nghiÖp, lµ sù ph¸t triÓn lý luËn vÒ c¸ch m¹ng d©n ®éng, nã lý t−ëng hãa tÝnh biÖt lËp trung cæ cña c¸c vïng, lµm chñ - t− s¶n chuyÓn biÕn thµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. gi¶m ý thøc cña n«ng d©n vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh mét Cïng víi t¸c phÈm chñ yÕu ®ã viÕt vÒ c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt, cuéc c¸ch m¹ng ruéng ®Êt tËp trung" (tr. 399). Lª-nin ®ång thêi tiÕp tôc viÕt t¸c phÈm "VÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ Cuéc sèng ®· b¸c bá c¶ nh÷ng luËn cø thùc tiÔn cña nh÷ng "nh÷ng kÎ phª ph¸n M¸c"". Trong nh÷ng n¨m 1907 - 1908, ng−êi men-sª-vÝch ®−a ra ®Ó ph¶n ®èi viÖc quèc h÷u ho¸ ruéng nh÷ng ch−¬ng cuèi cña t¸c phÈm ®ã (ch−¬ng X - XII) ®· ®−îc ®Êt, b¸c bá nh÷ng ®iÒu viÖn dÉn cña hä vÒ lîi Ých vµ yªu cÇu viÕt xong vµ c«ng bè (xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n cña n«ng d©n, vÒ nguy c¬ ®Èy n«ng d©n ®øng lªn chèng l¹i giai TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 5, tr. 273 -330). TÊt c¶ nh÷ng viÖc ®ã cÊp v« s¶n vµ c¸ch m¹ng. Trong thùc tÕ, n«ng d©n ®· ñng hé chøng tá Lª-nin ®· coi träng nh− thÕ nµo viÖc nghiªn cøu vµ quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt, ®iÒu nµy ®· ®−îc Lª-nin chøng minh luËn chøng c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n c¸ch mét c¸ch hïng hån b»ng sù ph©n tÝch nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña m¹ng, viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a häc thuyÕt m¸c-xÝt vÒ c¸c ®¹i biÓu n«ng d©n trong c¸c §u-ma vµ nh÷ng dù ¸n ruéng vÊn ®Ò ruéng ®Êt, vÊn ®Ò n«ng d©n: vÒ c¸c giai cÊp vµ ®Êu tranh ®Êt ph¶n ¸nh lîi Ých cña n«ng d©n. Nghiªn cøu nh÷ng dù ¸n giai cÊp ë n«ng th«n, vÒ liªn minh gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ n«ng ruéng ®Êt ®ã, Lª-nin ®· chØ ra nh÷ng c¸i h¬n h¼n cña c¸c dù ¸n d©n d−íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n, vÒ cuéc ®Êu tranh ®ã so víi chñ tr−¬ng ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸ ruéng ®Êt cña chung cña hä chèng ®Þa chñ vµ t− b¶n, v× d©n chñ vµ chñ nghÜa ph¸i men-sª-vÝch, nªu râ néi dung d©n chñ - c¸ch m¹ng tiÕn bé x· héi. Nh÷ng vÊn ®Ò nµy cã tÝnh chÊt cÊp b¸ch ®Æc biÖt trong cña c¸c dù ¸n ruéng ®Êt n«ng d©n mµ môc tiªu lµ thñ tiªu chÕ thêi kú chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸c cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n. ChÝnh ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ c¸c tµn d− kh¸c cña chÕ v× thÕ mµ c¸c nhµ kinh tÕ häc t− s¶n, bän c¶i l−¬ng vµ bän xÐt ®é n«ng n«. l¹i lóc Êy ®· t¨ng c−êng cuéc tÊn c«ng quyÕt liÖt chèng l¹i chñ Nghiªn cøu nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau trong viÖc sö nghÜa M¸c trong vÊn ®Ò ruéng ®Êt. dông ruéng ®Êt tÞch thu cña ®Þa chñ, Lª-nin kh«ng t¸n thµnh Trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt, Lª- chia nh÷ng ruéng ®Êt nµy thµnh së h÷u cña n«ng d©n. Tuy nin ®· b¸c bá lý luËn c¶i l−¬ng - t− s¶n vµ "®Ëp tan nh÷ng nhiªn, Ng−êi kh«ng lo¹i trõ kh¶ n¨ng ph¶i chia nh− vËy lý lÏ cña bän t¸n d−¬ng chñ nghÜa t− b¶n vµ "nh÷ng kÎ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c. "§¶ng d©n chñ - x· héi − Lª-nin phª ph¸n M¸c" vÒ c¸i quy luËt trø danh - "quy luËt ruéng
XXII Lêi tùa Lêi tùa XXIII ®Êt gi¶m bít mµu mì"; ®Ëp tan nh÷ng quan ®iÓm Man-tuýt vÒ ph¶n ®éng hoµnh hµnh. TËp nµy më ®Çu b»ng bµi b¸o "Ph¶n nguyªn nh©n g©y ra sù nghÌo khæ cña nh÷ng ng−êi lao ®éng, ®èi viÖc tÈy chay" viÕt ngay sau cuéc chÝnh biÕn ph¶n c¸ch ®Ëp tan cuéc tÊn c«ng cña bän xÐt l¹i vµo häc thuyÕt cña M¸c m¹ng ngµy 3 th¸ng S¸u. Trong t¸c phÈm nµy vµ c¸c t¸c phÈm vÒ ®Þa t« vµ c¸c quy luËt tËp trung s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp, kh¸c c«ng bè trong tËp nµy ("§Ò c−¬ng b¸o c¸o ®äc ngµy 8 bãc trÇn sù t¸n d−¬ng t− s¶n vÒ "sù v÷ng ch¾c" vµ "phån vinh" th¸ng B¶y t¹i Héi nghÞ ®¶ng bé toµn thµnh Pª-tÐc-bua vÒ vÊn ®Ò cña c¸c doanh nghiÖp nhá trong n«ng nghiÖp d−íi chÕ ®é t− th¸i ®é cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ®èi víi §u-ma III" b¶n chñ nghÜa, v. v.. Nh÷ng t¸c phÈm cña Lª-nin lµ mÉu mùc "Dù th¶o nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò tham gia bÇu cö §u-ma nhµ tuyÖt vêi vÒ sù ph©n tÝch thùc sù khoa häc nh÷ng quan hÖ n−íc III" do Héi nghÞ lÇn thø ba cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - ruéng ®Êt. Tr¸i víi nh÷ng lêi kh¼ng ®Þnh cña c¸c nhµ kinh tÕ x· héi Nga ®−a ra, v.v.), Lª-nin ®· chøng minh r»ng trong hoµn häc t− s¶n, bän c¶i l−¬ng vµ bän xÐt l¹i cho r»ng kh«ng thÓ ¸p c¶nh chÝnh trÞ hiÖn t¹i, ®¶ng cÇn ph¶i tham gia tÝch cùc cuéc dông nh÷ng quy luËt chung cña chñ nghÜa t− b¶n vµo n«ng vËn ®éng bÇu cö §u-ma nhµ n−íc III, cè g¾ng ®−a c¸c ®¹i biÓu nghiÖp, Lª-nin dùa trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu x¸c thùc ®· chøng cña m×nh vµo c¬ quan ph¶n ®éng ®ã nh»m lîi dông nã lµm minh hïng hån r»ng c¶ trong n«ng nghiÖp, nÒn s¶n xuÊt lín t− diÔn ®µn cæ ®éng trong toµn Nga. Sau khi ph©n tÝch mét c¸ch tØ b¶n chñ nghÜa còng cã hiÖu qu¶ h¬n nÒn s¶n xuÊt nhá, vµ nã mØ vµ ®Ëp tan c¸c lý lÏ cña ph¸i tÈy chay, V. I. Lª-nin ®· chøng nhÊt ®Þnh sÏ lo¹i trõ nÒn s¶n xuÊt nhá; nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng sÏ minh râ rµng r»ng kh«ng nªn lÉn lén chñ nghÜa b«n-sª-vÝch víi bÞ t− b¶n lín t−íc ®o¹t, n«ng d©n lao ®éng sÏ bÞ ph¸ s¶n vµ v« t− t−ëng tÈy chay. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch tiÕn hµnh s¸ch s¶n ho¸. §ã lµ quy luËt chung cña sù ph¸t triÓn t− b¶n chñ l−îc tÈy chay tÝch cùc chØ trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng ®· lín nghÜa trong n«ng nghiÖp víi nh÷ng h×nh thøc biÓu hiÖn kh¸c m¹nh. Lª-nin d¹y r»ng nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch hiÓu tÈy chay nhau cña nã trong mçi n−íc. lµ tÈy chay tÝch cùc, nghÜa lµ g¾n liÒn nã víi khëi nghÜa vò Nh÷ng ®iÒu chØ dÉn cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh cña Lª-nin vÒ trang cña quÇn chóng chèng l¹i c¸c chÝnh quyÒn cò. V× thÕ tÈy vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®· vò trang cho c¸c ®¶ng céng s¶n vµ c«ng chay kh«ng thÓ lµ ph−¬ng thøc ®Êu tranh v¹n n¨ng, thÝch hîp nh©n trong c¸c n−íc t− b¶n chñ nghÜa vµ c¸c n−íc thuéc ®Þa víi tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n. Khi phª ph¸n chñ nghÜa gi¸o ®iÒu cña biÕt c¸ch gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vÊn ®Ò quan träng vÒ th¸i ®é cña nh÷ng kÎ chñ tr−¬ng tÈy chay, Lª-nin viÕt r»ng chñ nghÜa M¸c giai cÊp c«ng nh©n ®èi víi n«ng d©n, ng−êi b¹n ®ång minh trong cuéc ®Êu tranh cho nÒn d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi. Sù ®ßi hái "nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng ph¶i biÕt suy nghÜ, ph¶i biÕt phª ph¸n cña Lª-nin ®èi víi c¸c lý luËn ph¶n m¸c-xÝt vÒ vÊn ®Ò ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh ruéng ®Êt, ngµy nay vÉn lµ mÉu mùc s¸ng ngêi cho cuéc ®Êu cò, chø kh«ng ph¶i chØ l¾p l¹i mét c¸ch gi¶n ®¬n nh÷ng khÈu tranh kh«ng ®iÒu hoµ chèng hÖ t− t−ëng thï ®Þch, nh÷ng luËn hiÖu ®· quen thuéc" (tr. 33 - 34). ®iÖu t¸n d−¬ng t− s¶n, chñ nghÜa c¶i l−¬ng vµ chñ nghÜa xÐt l¹i Héi nghÞ lÇn thø ba §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi hiÖn ®¹i. Nga ("Héi nghÞ toµn Nga lÇn thø hai") triÖu tËp vµo th¸ng Nh÷ng t¸c phÈm ®−a vµo tËp nµy phÇn lín dµnh ®Ó B¶y 1907, sau khi th¶o luËn b¸o c¸o cña V. I. Lª-nin, ®· ph©n tÝch vµ luËn chøng cho kÕ ho¹ch s¸ch l−îc míi cña th«ng qua dù th¶o nghÞ quyÕt cña Ng−êi, ®−êng lèi s¸ch nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch do Lª-nin ®−a ra vµo ®Çu thêi kú l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi
XXIV Lêi tùa Lêi tùa XXV trong ph¹m vi toµn ®¶ng; ph¸i tÈy chay ®· bÞ ®Ëp tan vÒ mÆt t− §u ma ph¶i phôc tïng nh÷ng nhiÖm vô ®Êu tranh cña giai cÊp t−ëng. S¸ch l−îc cña Lª-nin kÕt hîp nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®Êu v« s¶n bªn ngoµi §u-ma. Lª-nin chØ râ r»ng ph¶i ®−a c«ng t¸c tranh hîp ph¸p vµ bÊt hîp ph¸p, ®· gióp cho nh÷ng ng−êi tuyªn truyÒn cæ ®éng lªn hµng ®Çu, ph¶i v¹ch trÇn chÝnh s¸ch b«n-sª-vÝch rót lui Ýt tæn thÊt nhÊt, duy tr× ®−îc nhiÒu nhÊt trËt ph¶n nh©n d©n cña chÝnh phñ Nga hoµng vµ sù bî ®ì cña c¸c tù trong hµng ngò cña m×nh vµ tÝch luü ®−îc lùc l−îng cho mét ®¶ng tù do chñ nghÜa. CÇn ph¶i bæ sung cho mÆt ho¹t ®éng nµy cao trµo c¸ch m¹ng míi. b»ng c¸ch ®−a ra nh÷ng lêi chÊt vÊn vµ c¸c dù luËt, vµ ®Ó lµm Trong mét lo¹t t¸c phÈm in trong tËp nµy, V. I. Lª-nin ®· viÖc ®ã, ph¶i lËp khèi víi c¸c ®¹i biÓu t¶ h¬n nh÷ng ng−êi d©n v¹ch trÇn thµnh phÇn ph¶n ®éng vµ ho¹t ®éng ph¶n nh©n d©n chñ - lËp hiÕn (nh−ng kh«ng ph¶i víi bän d©n chñ - lËp hiÕn). cña §u-ma nhµ n−íc III, Ng−êi tiÕp tôc nghiªn cøu nh÷ng c¬ V. I. Lª-nin v¹ch trÇn chñ nghÜa c¬ héi vµ chñ nghÜa gi¸o së cña s¸ch l−îc nghÞ tr−êng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. ®iÒu cña c¸c nhµ lý luËn men-sª-vÝch, khi hä kh¼ng ®Þnh lµ c¸c Nh÷ng t¸c phÈm Êy lµ: "§u-ma III", "§u-ma nhµ n−íc III vµ ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi trong §u-ma ph¶i lµm c«ng t¸c "lËp §¶ng d©n chñ - x· héi", c¸c b¸o c¸o vµ nghÞ quyÕt do V. I. Lª- ph¸p". Ng−êi kÞch liÖt phª ph¸n nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, v× nin ®−a ra Héi nghÞ ®¹i biÓu ®¶ng bé Xanh Pª-tÐc-bua §¶ng ngay trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, hä vÉn tiÕp c«ng nh©n d©n chñ -x· héi Nga vµ t¹i Héi nghÞ lÇn thø t− §¶ng tôc s¸ch l−îc c¬ héi chñ nghÜa cò cña hä, ngµy cµng xÝch gÇn l¹i c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ("Héi nghÞ toµn Nga lÇn thø víi bän d©n chñ - lËp hiÕn, t¸n thµnh viÖc lËp khèi vµ tháa hiÖp ba"), bµi "ViÖc chuÈn bÞ mét "cuéc chÌ chÐn ghª tëm"", v.v.. víi chóng. V. I. Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng nhÊt thiÕt ph¶i v¹ch Khi nhËn ®Þnh thµnh phÇn cña §u-ma III, V. I. Lª-nin chØ râ trÇn chÝnh s¸ch mÞ d©n cña bän d©n chñ - lËp hiÕn thÝch kho¸c r»ng thµnh phÇn Êy phï hîp víi nguyÖn väng cña nh÷ng kÎ cæ bé ¸o "ph¸i t¶ ®èi lËp", ph¶i c« lËp bän d©n chñ - lËp hiÕn kh«ng vò vµ th¶o ra luËt bÇu cö ph¶n ®éng ngµy 3 th¸ng S¸u. Trong ®Ó chóng ¶nh h−ëng ®−îc ®Õn quÇn chóng, ph¶i "tiÕn hµnh §u-ma h×nh thµnh ra hai ®a sè; xÐt vÒ b¶n chÊt giai cÊp th× ®©y lµ ®Êu tranh bÒn bØ kh«ng nh÷ng chèng chÝnh phñ, bän Tr¨m ®en hai ®a sè ph¶n c¸ch m¹ng: ®a sè Tr¨m ®en - th¸ng M−êi vµ ®a sè vµ nh÷ng ng−êi th¸ng M−êi mµ chèng c¶ nh÷ng ng−êi d©n chñ th¸ng M−êi - d©n chñ - lËp hiÕn; chÝnh phñ Nga hoµng ®· dùa - lËp hiÕn n÷a, ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô d©n chñ vµ c¸ch vµo hai ®a sè ®ã trong chÝnh s¸ch ph¶n nh©n d©n cña m×nh. m¹ng" (tr. 180). XuÊt ph¸t tõ sù ®¸nh gi¸ vÒ mÆt giai cÊp ®èi víi thµnh C¸c t¸c phÈm in trong tËp nµy: "Bµn vÒ cuéc tranh luËn phÇn ®¶ng ph¸i trong §u-ma nhµ n−íc III, V. I. Lª-nin ®Ò ra vÊn ®Ò më réng quyÒn cña §u-ma ®−îc quyÕt ®Þnh ng©n s¸ch l−îc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch trong §u-ma. Lª-nin coi s¸ch", "Mét cuéc biÓu diÔn cã tÝnh chÊt yªu n−íc kiÓu c¶nh viÖc ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi phôc tïng nghiªm chØnh sù s¸t ®· ®−îc xÕp ®Æt tr−íc" cïng nhiÒu t¸c phÈm kh¸c l·nh ®¹o cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®¶ng lµ ®iÒu ®· chøng tá r»ng V. I. Lª-nin theo dâi ch¨m chó vµ th−êng kiÖn chñ yÕu lµm cho c«ng t¸c cña ®¶ng ®oµn ®¹t kÕt qu¶. xuyªn c«ng t¸c cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma Trong toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c ®¹i biÓu d©n III, phª ph¸n nh÷ng sai lÇm vµ thiÕu sãt cña nã, ®ång chñ - x· héi ph¶i tu©n theo phÇn nghÞ quyÕt cña §¹i héi V thêi chØ ra ph−¬ng h−íng kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm vµ thiÕu (Lu©n-®«n) nãi r»ng tÝnh chÊt chung cña cuéc ®Êu tranh trong sãt ®ã. VÝ dô, Ng−êi ®· khuyªn nªn sö dông cuéc th¶o luËn
XXVI Lêi tùa Lêi tùa XXVII vÒ vÊn ®Ò më réng quyÒn cña §u-ma ®−îc quyÕt ®Þnh ng©n c«ng nh©n x· héi chñ nghÜa", ""Nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - s¸ch, ®Ó qua ®ã v¹ch trÇn sù ñng hé cña c¸c n−íc t− b¶n chñ c¸ch m¹ng" viÕt lÞch sö nh− thÕ nµo", "Lêi tùa viÕt cho cuèn nghÜa ph−¬ng T©y huªnh hoang vÒ nÒn d©n chñ cña m×nh, ®èi s¸ch máng cña V«i-nèp (A. V. Lu-na-ts¸c-xki) vÒ quan hÖ gi÷a víi chÕ ®é Nga hoµng ph¶n ®éng. ChÝnh phñ Tr¨m ®en cña ®¶ng vµ c«ng ®oµn", "Sù trung lËp cña c«ng ®oµn". Trong Nga hoµng, Lª-nin viÕt, kh«ng thÓ ®øng v÷ng ®−îc nÕu kh«ng nh÷ng t¸c phÈm ®ã, cã mét sè ®−îc c«ng bè lÇn ®Çu. cã sù hç trî cña t− b¶n toµn thÕ giíi. Giai cÊp t− s¶n toµn thÕ §©y lµ ®¹i héi quèc tÕ x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn mµ V. I. Lª- giíi ®· cho Nga hoµng, mét kÎ bÞ vì nî râ rµng, vay hµng tû nin ®· trùc tiÕp tham gia vµo c«ng viÖc cña ®¹i héi. §¹i héi häp róp ch¼ng nh÷ng v× nh÷ng mãn lêi cao, mµ cßn do muèn cho trong mét hoµn c¶nh lÞch sö khi mµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n chÕ ®é cò th¾ng cuéc c¸ch m¹ng ë Nga, bëi v× ®øng ®Çu cuéc cña chñ nghÜa t− b¶n - ®· chuyÓn sang giai ®o¹n chñ nghÜa ®Õ c¸ch m¹ng ®ã lµ giai cÊp v« s¶n. quèc - b¾t ®Çu béc lé mét c¸ch ®Æc biÖt m¹nh mÏ. §ã lµ nh÷ng S¸ch l−îc mµ V.I. Lª-nin ®· ®Ò ra cho ®¶ng b«n-sª-vÝch m©u thuÉn gi÷a lao ®éng vµ t− b¶n, gi÷a c¸c d©n téc bÞ n« dÞch trong thêi kú ph¶n ®éng Xt«-l−-pin, ngay hiÖn nay vÉn cã mét ë thuéc ®Þa vµ c¸c n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa, gi÷a c¸c c−êng quèc ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c ®¶ng c«ng nh©n c¸c n−íc t− b¶n chñ ®Õ quèc chñ nghÜa víi nhau. VÊn ®Ò quan träng nhÊt trong nghÜa, vÒ sau V. I. Lª-nin viÕt r»ng kh«ng mét n−íc nµo mµ ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cña ®¹i héi lµ vÊn ®Ò cuéc ®Êu tranh cña phong trµo c¸ch m¹ng l¹i cã kinh nghiÖm phong phó, l¹i ph¸t giai cÊp c«ng nh©n quèc tÕ vµ c¸c ®¶ng cña nã chèng chñ nghÜa triÓn nhanh chãng vµ cã nhiÒu h×nh thøc vËn ®éng mu«n mµu qu©n phiÖt vµ chèng cuéc chiÕn tranh mµ bän ®Õ quèc toµn thÕ mu«n vÎ kÕ tiÕp nhau, lóc ªm lÆng, lóc s«i næi, lóc bÝ mËt, lóc giíi ®ang chuÈn bÞ ngµy mét c«ng khai h¬n. c«ng khai, lóc thu nhá l¹i theo tõng nhãm, lóc më réng ra quÇn Lª-nin ®· tham gia tÝch cùc vµo c«ng viÖc cña tiÓu ban cña chóng ®«ng ®¶o, nh− ë Nga. C¸c ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n ®¹i héi ®· th¶o ra dù ¸n nghÞ quyÕt vÒ "Chñ nghÜa qu©n ngµy nay, trªn c¬ së kinh nghiÖm cña ®¶ng b«n-sª-vÝch, ®· häc phiÖt vµ nh÷ng cuéc xung ®ét quèc tÕ", vµ Ng−êi ®· ®−a ra ®−îc nghÖ thuËt ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh chÝnh trÞ trong mçi nh÷ng ®iÓm söa ®æi vµ bæ sung quan träng cã tÝnh nguyªn thêi kú ®Êu tranh, biÕt c¸ch ¸p dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p vµ t¾c vµo b¶n dù ¸n ®ã. Lª-nin ®· xuÊt ph¸t tõ chç cho r»ng ph−¬ng thøc ®Êu tranh xuÊt ph¸t tõ sù ph©n tÝch hoµn c¶nh lÞch c¸c cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa, - nh÷ng cuéc chiÕn sö cô thÓ. tranh ®em l¹i cho quÇn chóng lao ®éng vµ nhÊt lµ cho giai Mét nhãm lín nh÷ng t¸c phÈm in trong tËp nµy lµ giµnh cÊp c«ng nh©n v« vµn nh÷ng tai häa vµ ®au khæ, - lµ b¹n cho c¸c vÊn ®Ò cña §¹i héi VII (Stót-ga) cña Quèc tÕ II: hai ®−êng tÊt yÕu cña chñ nghÜa t− b¶n. §ång thêi Ng−êi còng bµi b¸o d−íi ®Çu ®Ò "§¹i héi x· héi chñ nghÜa quèc tÕ ë chØ ra kh¶ n¨ng vµ sù cÇn thiÕt ph¶i cã cuéc ®Êu tranh cña Stót-ga", "Nh÷ng chó thÝch cho nghÞ quyÕt cña §¹i héi ë c«ng nh©n chèng l¹i nguy c¬ chiÕn tranh, vµ Ng−êi v¹ch trÇn Stót-ga vÒ "Chñ nghÜa qu©n phiÖt vµ nh÷ng xung ®ét quèc bän c¬ héi chñ nghÜa phñ nhËn ý nghÜa thùc tÕ cña cuéc tÕ"", "Nh÷ng chó thÝch cho bµi b¸o cña C. TxÐt-kin "§¹i héi ®Êu tranh ®ã vµ do ®ã ®· sím ®Èy c«ng nh©n ®Õn chç x· héi chñ nghÜa quèc tÕ ë Stót-ga"", "C«ng t¸c tuyªn truyÒn thô ®éng. Lª-nin coi nhiÖm vô quan träng cña phong trµo chèng chñ nghÜa qu©n phiÖt vµ c¸c héi liªn hiÖp thanh niªn d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng lµ tiÕn hµnh tuyªn truyÒn chèng
XXVIII Lêi tùa Lêi tùa XXIX chñ nghÜa qu©n phiÖt, tuyªn truyÒn trong quÇn chóng ý thøc n−íc t− b¶n chñ nghÜa mµ c¶ lùc l−îng qu©n sù cña c¸c n−íc x· ®oµn kÕt quèc tÕ gi÷a nh÷ng ng−êi lao ®éng. héi chñ nghÜa, nh÷ng n−íc mµ mét nguyªn t¾c chñ yÕu cña Do kiªn tr× ®Êu tranh chèng bän c¬ héi chñ nghÜa, víi sù chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i lµ ®Êu tranh ®Ó cñng cè hßa b×nh. ñng hé cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi c¸nh t¶ §øc vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Ba-lan, Lª-nin ®· ®¹t tíi chç lµm cho ®¹i Trong c¸c bµi viÕt vÒ c«ng viÖc cña §¹i héi Stót-ga, V. I. Lª- héi th«ng qua b¶n nghÞ quyÕt theo tinh thÇn cña chñ nghÜa M¸c nin dµnh nhiÒu chç ®Ó viÕt vÒ chñ nghÜa thùc d©n. C¸c bµi ®ã c¸ch m¹ng, trong ®ã ®· x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng ®Êu tranh cña cho thÊy cuéc ®Êu tranh kÞch liÖt gi÷a nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt giai cÊp c«ng nh©n quèc tÕ trong nhiÒu n¨m. Trong nghÞ quyÕt c¸ch m¹ng vµ bän c¬ héi chñ nghÜa khi th¶o luËn vµ th«ng qua ®· chØ râ rµng r»ng cuéc ®Êu tranh chèng chiÕn tranh ®Õ quèc nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò thuéc ®Þa, v¹ch trÇn nh÷ng nguån gèc giai chñ nghÜa ph¶i nh»m thay thÕ chñ nghÜa t− b¶n b»ng chñ nghÜa cÊp cña chñ nghÜa c¬ héi, nªu lªn nhiÖm vô ®oµn kÕt giai cÊp x· héi; trong nghÞ quyÕt còng ®· gi¶i thÝch râ sù cÇn thiÕt ph¶i cã c«ng nh©n tÊt c¶ c¸c n−íc ®Ó ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng chñ nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh c¸ch m¹ng chèng cuéc chiÕn nghÜa thùc d©n. LÊy vÊn ®Ò thuéc ®Þa lµm vÝ dô, Lª-nin ®· v¹ch tranh ®ã, ®· kªu gäi ph¶i lîi dông cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng trÇn tÝnh bî ®ì cña bän c¬ héi chñ nghÜa ®èi víi giai cÊp t− s¶n do chiÕn tranh g©y ra ®Ó ®Èy nhanh viÖc lËt ®æ giai cÊp t− s¶n. ®Õ quèc chñ nghÜa ë n−íc m×nh; t¹i ®¹i héi, chóng ®· biÖn hé C¸c ®¹i héi sau ®ã ë C«-pen-ha-g¬ vµ Ba-l¬ ®· x¸c nhËn cho nh÷ng cuéc chiÕn tranh thùc d©n, vµ t« vÏ cho chÕ ®é tµn nghÞ quyÕt cña §¹i héi Stót-ga vÒ ®Êu tranh chèng c¸c cuéc b¹o ë c¸c thuéc ®Þa b»ng nh÷ng lêi lÏ ba hoa vÒ vai trß "khai chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa. Tuy vËy, khi næ ra chiÕn tranh hãa" cña chñ nghÜa ®Õ quèc. Lª-nin ®¸nh gi¸ cao nghÞ quyÕt vÒ thÕ giíi lÇn thø nhÊt, ®a sè c¸c ®¶ng d©n chñ - x· héi cña Quèc vÊn ®Ò thuéc ®Þa, nghÞ quyÕt nµy ®· lªn ¸n kÞch liÖt vµ v« ®iÒu tÕ II cã xu h−íng c¬ héi chñ nghÜa ®· ph¶n béi l¹i c¸c nghÞ kiÖn mäi chÝnh s¸ch thuéc ®Þa. Do kÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh quyÕt tr−íc ®©y cña m×nh, ch¹y sang phÝa c¸c chÝnh phñ ®Õ kiªn c−êng chèng l¹i chñ nghÜa thùc d©n mµ c¸c d©n téc thuéc quèc chñ nghÜa ë n−íc m×nh. Duy chØ cã ®¶ng b«n-sª-vÝch do ®Þa ®· tiÕn hµnh trong nhiÒu n¨m trong sù liªn minh víi phong V. I. Lª-nin l·nh ®¹o lµ tr−íc sau nh− mét vÉn ®øng trªn lËp trµo c«ng nh©n c¸ch m¹ng d−íi sù l·nh ®¹o cña c¸c ®¶ng céng tr−êng quèc tÕ vµ c¸ch m¹ng. s¶n vµ c«ng nh©n, - do kÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh ®ã mµ ngµy nay ®· ®¹t ®−îc nh÷ng th¾ng lîi hÕt søc to lín: hÖ thèng thuéc Nh÷ng ®iÒu chØ gi¸o cña Lª-nin vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i ®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc bÞ ph¸ vì, hµng chôc n−íc, hµng ®Êu tranh chèng nguy c¬ cña nh÷ng cuéc chiÕn tranh do tr¨m triÖu ng−êi ®· b−íc lªn con ®−êng ph¸t triÓn ®éc lËp, c¸c bän ®Õ quèc g©y ra lµ ®iÒu ®Æc biÖt cÊp b¸ch hiÖn nay, khi mµ søc m¹nh vµ ¶nh h−ëng quèc tÕ cña hÖ thèng x· héi d©n téc ch©u ¸, ch©u Phi vµ ch©u Mü la-tinh ®ang ®Êu tranh chñ nghÜa thÕ giíi ngµy cµng t¨ng lªn mét c¸ch m¹nh mÏ, cho nÒn ®éc lËp d©n téc hoµn toµn cña m×nh vµ cho tiÕn bé x· lùc l−îng cña chñ nghÜa x· héi ngµy cµng tá ra cã −u thÕ héi. Nh÷ng t− t−ëng mµ nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt c¸ch m¹ng h¬n chñ nghÜa ®Õ quèc, lùc l−îng hoµ b×nh ngµy cµng tá ra bªnh vùc vµ b¶o vÖ t¹i §¹i héi Stót-ga, hiÖn ®ang ®−îc thùc cã −u thÕ h¬n lùc l−îng chiÕn tranh; khi ®· xuÊt hiÖn kh¶ hiÖn cã kÕt qu¶. n¨ng cã thÓ ®em ®èi lËp víi chñ nghÜa ®Õ quèc quèc tÕ NghÞ quyÕt ®· ®−îc ®¹i héi th«ng qua vÒ mèi quan kh«ng nh÷ng søc m¹nh cña c«ng nh©n cã tæ chøc trong c¸c hÖ gi÷a c¸c ®¶ng x· héi chñ nghÜa vµ c¸c c«ng ®oµn cã mét ý
XXX Lêi tùa Lêi tùa XXXI nghÜa quan träng. Trong c¸c t¸c phÈm in trong tËp nµy, V. I. Lª- n−íc III vµ §¶ng d©n chñ - x· héi" - lµ dµnh ®Ó nãi râ thµnh nin ®· b¶o vÖ vµ tuyªn truyÒn nguyªn t¾c tÝnh ®¶ng cña c¸c phÇn ®¶ng ph¸i trong §u-ma vµ ®Ó nghiªn cøu s¸ch l−îc cña c«ng ®oµn, ®ång thêi nghiªm kh¾c phª ph¸n nh÷ng ng−êi ®¶ng b«n-sª-vÝch trong §u-ma. men-sª-vÝch ñng hé "sù trung lËp", trong ®ã cã G. V. Plª-kha- nèp lµ ng−êi ®· bªnh vùc ngay t¹i ®¹i héi sù trung lËp cña c¸c ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin c«ng ®oµn. Lª-nin ®· chØ ra r»ng c«ng t¸c cña ®¶ng trong c¸c trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng c«ng ®oµn cã mét ý nghÜa ngµy cµng to lín, r»ng nh÷ng ng−êi §¶ng céng s¶n Liªn-x« b«n-sª-vÝch ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c ®ã theo tinh thÇn lµm cho c«ng ®oµn xÝch gÇn l¹i víi ®¶ng, ph¶i ph¸t triÓn ý thøc x· héi chñ nghÜa vµ lµm cho giai cÊp v« s¶n hiÓu nh÷ng nhiÖm vô c¸ch m¹ng. T− t−ëng vÒ sù trung lËp vµ tÝnh phi ®¶ng cña c«ng ®oµn, Lª-nin nãi, ®· g©y ë kh¾p mäi n¬i t¸c h¹i to lín cho lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n, v× nã gãp phÇn lµm cho c«ng ®oµn ng¶ theo chñ nghÜa c¬ héi. Lª-nin kªu gäi nh÷ng ng−êi b«n-sª- vÝch t¨ng c−êng c«ng t¸c trong c¸c c«ng ®oµn, "h·y c«ng t¸c trong mäi lÜnh vùc, ®Ó phæ biÕn häc thuyÕt c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa M¸c trong giai cÊp v« s¶n vµ thµnh lËp c¸i "thµnh tr×" lµ tæ chøc cã tÝnh chÊt giai cÊp. Nh− thÕ lµ ®Çu xu«i th× ®u«i lät" (tr. 237). * * * Cã n¨m v¨n kiÖn míi cña V. I. Lª-nin lÇn ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo tËp 16. Bèn trong sè nh÷ng v¨n kiÖn ®ã: "Nh÷ng chó thÝch cho nghÞ quyÕt cña §¹i héi ë Stót-ga vÒ: "Chñ nghÜa qu©n phiÖt vµ nh÷ng cuéc xung ®ét quèc tÕ"", "Nh÷ng chó thÝch cho bµi b¸o cña C. TxÐt-kin "§¹i héi x· héi chñ nghÜa quèc tÕ ë Stót-ga "", "C«ng t¸c tuyªn truyÒn chèng chñ nghÜa qu©n phiÖt vµ c¸c héi liªn hiÖp thanh niªn c«ng nh©n x· héi chñ nghÜa", ""Nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng" viÕt lÞch sö nh− thÕ nµo" - soi s¸ng c«ng viÖc cña §¹i héi Stót-ga cña Quèc tÕ II vµ tuyªn truyÒn nghÞ quyÕt cña ®¹i héi Êy. V¨n kiÖn míi thø n¨m - bµi "§u-ma nhµ
1 Ph¶n ®èi viÖc tÈy chay (TrÝch bót ký cña mét nhµ chÝnh luËn d©n chñ - x· héi) 1 ViÕt ngµy 26 th¸ng S¸u (9 th¸ng B¶y) 1907 In cuèi th¸ng B¶y 1907 Theo ®óng b¶n in trong cuèn trong cuèn "VÒ viÖc tÈy chay s¸ch §u-ma III" xuÊt b¶n ë Xanh Pª-tÐc-bua Ký tªn: N. Lª - nin
3 §¹i héi c¸c nhµ gi¸o2 võa míi häp gÇn ®©y, mµ t¹i ®ã ®a sè ®· chÞu ¶nh h−ëng cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng3, ®· th«ng qua, víi sù tham gia trùc tiÕp cña mét ®¹i biÓu cã tªn tuæi cña §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, nghÞ quyÕt vÒ tÈy chay §u-ma III. Nh÷ng nhµ gi¸o d©n chñ - x· héi cïng víi ®¹i biÓu cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®· kh«ng bá phiÕu, cho r»ng mét vÊn ®Ò nh− vËy cÇn ph¶i ®−îc gi¶i quyÕt ë ®¹i héi hay héi nghÞ ®¶ng, chø kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ë trong mét hiÖp héi chÝnh trÞ - nghiÖp ®oµn phi ®¶ng ®−îc. Nh− vËy, vÊn ®Ò tÈy chay §u-ma III ®· ®−îc nªu lªn nh− mét vÊn ®Ò tr−íc m¾t cña s¸ch l−îc c¸ch m¹ng. §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng ― xÐt theo lêi ph¸t biÓu cña ®¹i biÓu ®¶ng ®ã t¹i ®¹i héi nãi trªn ― ®· cã quyÕt ®Þnh vÒ vÊn ®Ò ®ã råi, tuy r»ng chóng ta ch−a thÊy nghÞ quyÕt chÝnh thøc cña ®¶ng Êy, còng ch−a thÊy nh÷ng v¨n kiÖn cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng. Trong §¶ng d©n chñ - x· héi vÊn ®Ò Êy ®· ®−îc ®Æt ra vµ ®ang ®−îc th¶o luËn. §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng bªnh vùc quyÕt ®Þnh cña m×nh b»ng nh÷ng lý lÏ g×? NghÞ quyÕt cña ®¹i héi c¸c nhµ gi¸o, thùc chÊt lµ nãi vÒ tÝnh chÊt hoµn toµn v« dông cña §u-ma III, vÒ b¶n chÊt ph¶n ®éng vµ ph¶n c¸ch m¹ng
4 V. I. L ª - n i n Ph¶n ®èi viÖc tÈy chay 5 cña c¸i chÝnh phñ ®· lµm cuéc chÝnh biÕn ngµy 3 th¸ng S¸u4, vÒ nhiÒu vµ kh«ng häc ®−îc g× c¶. Cho nªn khi xÐt vÊn ®Ò tÈy c¸i luËt bÇu cö míi cã lîi cho ®Þa chñ, v. v. vµ v. v..∗ Nh÷ng lý chay, chóng ta b¾t ®Çu chÝnh b»ng viÖc ph©n tÝch kinh lÏ ®ã ®· ®−îc x©y dùng theo c¸ch lËp luËn tuång nh− do tÝnh nghiÖm ®ã. chÊt cùc kú ph¶n ®éng cña §u-ma III nªn viÖc ph¶i dïng mét I ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh hay mét khÈu hiÖu nh− tÈy chay lµ Kinh nghiÖm lín nhÊt cña c¸ch m¹ng ë n−íc ta trong viÖc hiÓn nhiªn cÇn thiÕt vµ chÝnh ®¸ng. BÊt cø ng−êi d©n chñ - x· ¸p dông tÈy chay th× râ rµng ®ã lµ cuéc tÈy chay §u- ma Bu-l−- héi nµo còng thÊy rÊt râ lËp luËn Êy kh«ng v÷ng, v× nã hoµn ghin5. H¬n n÷a, cuéc tÈy chay nµy ®· thu ®−îc th¾ng lîi ®Çy ®ñ toµn kh«ng xem xÐt ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cho phÐp ¸p nhÊt vµ trùc tiÕp nhÊt. V× thÕ, nhiÖm vô tr−íc tiªn cña chóng ta dông viÖc tÈy chay. Ng−êi d©n chñ - x· héi, ®øng trªn quan lµ ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cña cuéc tÈy chay §u-ma ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c, nªu ra viÖc tÈy chay, kh«ng ph¶i lµ Bu-l−-ghin. c¨n cø vµo møc ®é ph¶n ®éng cña mét thiÕt chÕ nµy hay thiÕt Khi xem xÐt vÊn ®Ò nµy, cã hai t×nh huèng næi bËt ngay lªn chÕ kh¸c mµ c¨n cø vµo sù tån t¹i cña nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt hµng ®Çu. Mét lµ, cuéc tÈy chay §u-ma Bu-l−-ghin lµ mét cuéc cña cuéc ®Êu tranh, nh÷ng ®iÒu kiÖn khiÕn cã thÓ ¸p dông, nh− ®Êu tranh chèng viÖc ®−a (dï lµ t¹m thêi) cuéc c¸ch m¹ng cña ngµy nay kinh nghiÖm cña c¶ cuéc c¸ch m¹ng Nga n÷a ®· chØ ta ®i vµo con ®−êng lËp mét hiÕn ph¸p qu©n chñ. Hai lµ, cuéc ra, mét biÖn ph¸p ®Æc thï gäi lµ tÈy chay. §èi víi ng−êi tÈy chay ®ã x¶y ra trong hoµn c¶nh cã cao trµo c¸ch m¹ng hÕt nµo bµn vÒ tÈy chay mµ l¹i kh«ng tÝnh ®Õn kinh nghiÖm hai søc réng lín, phæ biÕn, m¹nh mÏ vµ mau lÑ. n¨m cña cuéc c¸ch m¹ng ë n−íc ta, mµ l¹i kh«ng suy nghÜ kü vÒ kinh nghiÖm Êy th× ta ph¶i nãi r»ng ng−êi Êy ®· quªn mÊt Chóng ta h·y xÐt t×nh huèng thø nhÊt. Mäi cuéc tÈy chay ®Òu lµ cuéc ®Êu tranh chèng l¹i sù xuÊt hiÖn, hoÆc nãi réng __________ ra mét chót, chèng l¹i sù kiÕn lËp mét thiÕt chÕ nhÊt ®Þnh, * §©y lµ v¨n b¶n cña nghÞ quyÕt ®ã: "XÐt thÊy r»ng: 1) luËt bÇu cö míi, chø kh«ng ph¶i lµ ®Êu tranh trªn c¬ së mét thiÕt chÕ nhÊt dùa theo ®ã, ng−êi ta triÖu tËp §u-ma nhµ n−íc III, ®· t−íc mÊt cña quÇn ®Þnh. Cho nªn ng−êi nµo, gièng nh− Plª-kha-nèp vµ nhiÒu chóng lao ®éng ngay c¶ c¸i phÇn Ýt ái trong quyÒn bÇu cö mµ hä ®· cã cho ®Õn nay vµ ®· giµnh ®−îc b»ng mét gi¸ rÊt ®¾t; 2) luËt bÇu cö míi lµ mét ng−êi men-sª-vÝch kh¸c, ®· ®Êu tranh chèng viÖc tÈy chay sù xuyªn t¹c hiÓn nhiªn vµ th« b¹o ý chÝ cña nh©n d©n, lµm lîi cho nh÷ng b»ng c¸ch ®−a ra nh÷ng lËp luËn chung chung vÒ viÖc tÇng líp ph¶n ®éng vµ cã ®Æc quyÒn nhÊt trong d©n c−; 3) §u-ma III, c¨n ng−êi m¸c-xÝt cÇn ph¶i lîi dông nh÷ng c¬ quan ®¹i nghÞ th× cø theo c¸ch tuyÓn cö vµ thµnh phÇn cña nã, lµ kÕt qu¶ cña cuéc chÝnh biÕn chØ tá ra lµ mét nhµ kh«ng luËn lè bÞch. LËp luËn nh− vËy ph¶n ®éng; 4) chÝnh phñ sÏ vin vµo viÖc quÇn chóng nh©n d©n tham gia cã nghÜa lµ tr¸nh kh«ng nãi ®Õn thùc chÊt cña vÊn ®Ò tranh c¸c cuéc tuyÓn cö §u-ma, ®Ó gi¶i thÝch r»ng sù tham gia ®ã cã nghÜa lµ nh©n d©n thõa nhËn cuéc chÝnh biÕn, - §¹i héi ®¹i biÓu IV cña Héi liªn c·i, b»ng c¸ch nhai ®i nhai l¹i nh÷ng ch©n lý kh«ng thÓ chèi hiÖp toµn Nga c¸c nhµ gi¸o vµ c¸c nhµ ho¹t ®éng gi¸o dôc nh©n d©n ®· c·i ®−îc. Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a r»ng ng−êi m¸c-xÝt quyÕt ®Þnh: l) cù tuyÖt tÊt c¶ mäi liªn hÖ víi §u-ma III vµ c¸c c¬ quan cña ph¶i lîi dông nh÷ng c¬ quan ®¹i nghÞ. Nh−ng liÖu cã thÓ tõ nã; 2) kh«ng tham gia víi t− c¸ch lµ mét tæ chøc, dï lµ trùc tiÕp hay gi¸n ®ã mµ kÕt luËn r»ng ng−êi m¸c-xÝt, trong nh÷ng ®iÒu tiÕp, c¸c cuéc tuyÓn cö; 3) víi t− c¸ch lµ mét tæ chøc, sÏ phæ biÕn quan kiÖn nhÊt ®Þnh, chØ cã thÓ chñ tr−¬ng tiÕn hµnh ®Êu tranh ®iÓm nªu trong nghÞ quyÕt nµy vÒ §u-ma nhµ n−íc III vµ vÒ viÖc bÇu cö §u-ma ®ã". trªn c¬ së mét thiÕt chÕ nhÊt ®Þnh, chø kh«ng thÓ ®Êu tranh
6 V. I. L ª - n i n Ph¶n ®èi viÖc tÈy chay 7 chèng l¹i sù kiÕn lËp thiÕt chÕ ®ã, kh«ng? Kh«ng, kh«ng thÓ kÕt m¹ng trùc tiÕp chèng l¹i con ®−êng qu©n chñ lËp hiÕn. NÕu ®i luËn nh− vËy ®−îc, v× lêi lËp luËn chung chung nµy chØ thÝch theo con ®−êng qu©n chñ lËp hiÕn th× dÜ nhiªn lµ còng cã kh¶ hîp víi nh÷ng tr−êng hîp kh«ng thÓ ®Êu tranh ng¨n chÆn viÖc n¨ng ®Êu tranh, vµ kh«ng ph¶i chØ cã kh¶ n¨ng mµ cßn lµ tÊt kiÕn lËp mét thiÕt chÕ nh− vËy. §iÒu cÇn ph¶i bµn c·i trong vÊn yÕu n÷a. C¶ trªn c¬ së mét hiÕn ph¸p qu©n chñ, còng vÉn cã ®Ò tÈy chay lµ ë chç xem cã thÓ ®Êu tranh chèng l¹i ®−îc chÝnh thÓ tiÕp tôc tiÕn hµnh c¸ch m¹ng vµ chuÈn bÞ cho mét cao trµo b¶n th©n viÖc kiÕn lËp nh÷ng thiÕt chÕ nh− thÕ, hay kh«ng? Plª- c¸ch m¹ng míi; c¶ trªn c¬ së mét hiÕn ph¸p qu©n chñ, §¶ng kha-nèp vµ ®ång bän, qua nh÷ng lý lÏ cña hä ®−a ra ®Ó ph¶n ®èi d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng vÉn cã thÓ tiÕn hµnh vµ b¾t buéc viÖc tÈy chay, ®· tá ra kh«ng hiÓu chÝnh ngay c¸ch ®Æt vÊn ®Ò. ph¶i tiÕn hµnh ®Êu tranh, - c¸i ch©n lý s¬ ®¼ng nµy, ch©n lý mµ håi n¨m 1905, ¸c-xen-rèt vµ Plª-kha-nèp ®· ra søc chøng minh Ta bµn tiÕp. NÕu bÊt cø cuéc tÈy chay nµo còng ®Òu lµ cuéc mét c¸ch rÊt nhiÖt t×nh vµ còng rÊt kh«ng ®óng chç, hiÖn nay ®Êu tranh kh«ng ph¶i trªn c¬ së mét thiÕt chÕ ®· cã s½n råi mµ vÉn cßn ®óng. Nh−ng vÊn ®Ò mµ lÞch sö ®Ò ra lóc ®ã, kh«ng lµ chèng l¹i viÖc kiÕn lËp thiÕt chÕ ®ã, th× cuéc tÈy chay §u-ma ph¶i lµ nh− thÕ: ¸c-xen-rèt vµ Plª-kha-nèp ®· lËp luËn "kh«ng Bu-l−-ghin, ngoµi ra, l¹i lµ mét cuéc ®Êu tranh chèng viÖc thµnh ®óng chñ ®Ò", hay nãi mét c¸ch kh¸c, hä ®· ®em vÊn ®Ò l−îm lËp c¶ mét hÖ thèng nh÷ng thiÕt chÕ kiÓu qu©n chñ lËp hiÕn. N¨m l905 ®· chØ râ r»ng cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu ®−îc trong cuèn s¸ch gi¸o khoa võa míi xuÊt b¶n lóc ®ã cña tranh trùc tiÕp cña quÇn chóng d−íi h×nh thøc nh÷ng cuéc tæng §¶ng d©n chñ - x· héi §øc, ®Ó thay cho vÊn ®Ò mµ lÞch sö ®Ò ra b·i c«ng (lµn sãng b·i c«ng sau ngµy 9 th¸ng Giªng) vµ nh÷ng cho c¸c lùc l−îng ®ang ®Êu tranh ph¶i gi¶i quyÕt. Lóc ®ã, cuéc cuéc binh biÕn (chiÕn h¹m "P«-tem-kin"). Nh− vËy, cuéc ®Êu ®Êu tranh ®Ó chän con ®−êng ®Êu tranh trong t−¬ng lai gÇn tranh c¸ch m¹ng trùc tiÕp cña quÇn chóng lµ mét sù thËt. nhÊt lµ kh«ng tr¸nh khái vÒ mÆt lÞch sö. LiÖu chÝnh quyÒn cò sÏ MÆt kh¸c, ®¹o luËt ngµy 6 th¸ng T¸m ®Þnh ®−a phong trµo triÖu tËp ®−îc c¸i c¬ quan ®¹i nghÞ ®Çu tiªn ë Nga vµ do ®ã, tõ con ®−êng c¸ch m¹ng (theo nghÜa trùc tiÕp nhÊt vµ hÑp trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (cã thÓ lµ rÊt ng¾n, cã thÓ lµ nhÊt cña tõ nµy) sang con ®−êng cña mét hiÕn ph¸p qu©n t−¬ng ®èi dµi) sÏ ®−a c¸ch m¹ng ®i vµo con ®−êng qu©n chñ chñ, còng lµ mét sù thËt. Cuéc ®Êu tranh gi÷a con ®−êng lËp hiÕn kh«ng, hay lµ nh©n d©n sÏ trùc tiÕp tÊn c«ng vµ lËt ®æ, - nµy vµ con ®−êng kia: gi÷a con ®−êng ®Êu tranh c¸ch m¹ng hoÆc Ýt ra còng lµm lung lay, ― c¸i chÝnh quyÒn cò, lµm cho nã trùc tiÕp cña quÇn chóng vµ con ®−êng cña mét hiÕn ph¸p kh«ng thÓ ®−a c¸ch m¹ng vµo con ®−êng qu©n chñ lËp hiÕn, vµ qu©n chñ, lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Cã thÓ nãi lµ lóc ®ã, b¶o ®¶m (còng l¹i trong mét thêi gian t−¬ng ®èi ng¾n hay dµi) ph¶i chän con ®−êng ph¸t triÓn tr−íc m¾t cña c¸ch m¹ng, con ®−êng ®Êu tranh c¸ch m¹ng trùc tiÕp cña quÇn chóng? §Êy v¶ l¹i sù lùa chän ®ã dÜ nhiªn kh«ng tïy thuéc vµo ý chÝ lµ vÊn ®Ò mµ ¸c-xen-rèt vµ Plª-kha-nèp lóc ®ã ®· kh«ng nhËn cña tËp ®oµn nµy hay tËp ®oµn kh¸c, mµ lµ tïy thuéc vµo thÊy, vµ lµ vÊn ®Ò mµ mïa thu 1905, lÞch sö ®· ®Ò ra cho c¸c giai lùc l−îng cña c¸c giai cÊp c¸ch m¹ng vµ ph¶n c¸ch m¹ng. cÊp c¸ch m¹ng ë Nga. ViÖc §¶ng d©n chñ - x· héi tuyªn truyÒn Cßn lùc l−îng th× chØ qua ®Êu tranh míi cã thÓ −íc l−îng chñ tr−¬ng tÈy chay tÝch cùc còng lµ mét c¸ch ®Æt vÊn ®Ò ®ã, vµ thö th¸ch ®−îc. KhÈu hiÖu tÈy chay §u-ma Bu-l−-ghin lµ mét c¸ch ®Æt vÊn ®Ò cã ý thøc cña ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n, chÝnh lµ khÈu hiÖu ®Êu tranh cho con ®−êng ®Êu tranh c¸ch lµ khÈu hiÖu ®Êu tranh ®Ó chän con ®−êng tiÕn hµnh ®Êu tranh.