Tổng quan văn học Việt Nam

TR NG THPT QUANG TRUNG ƯỜ

Ti

t 1+2:

ế

Ệ

VĂN H C VI T Ọ NAM

I. Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam

t Nam

Văn h c Vi ọ

ệ

Văn h c dân gian

Văn h c vi

ọ

t ế

1. Văn học dân gian

Khái niệm: VHDG lµ s¸ng t¸c tËp thÓ vµ truyÒn miÖng cña nh©n d©n lao ®éng.

Đặc trưng: + tính tập thể + tính truyền miệng + tính diễn xướng

Các thể loại: 12 TL (SGK)

2. Văn học viết

ch÷ viÕt.

- Khái ni mệ : VHV lµ s¸ng t¸c cña c¸ nh©n, ®îc ghi l¹i b»ng

thÕ kØ X.

+ Chữ Nôm: ®îc s¸ng t¹o trªn c¬ së ch÷ H¸n, ®äc theo ©m cña ngêi ViÖt, ®îc dïng ®Ó s¸ng t¸c tõ thÕ kØ XIII. + Chữ Quốc ngữ: sö dông ch÷ c¸i Latinh ®Ó ghi ©m tiÕng

ViÖt, ®îc dïng ®Ó s¸ng t¸c tõ thÕ kØ XX.

C¸c lo ¹i c h÷ viÕt: + Chữ Hán: lµ ch÷ cña ngêi H¸n, ®îc dïng ®Ó s¸ng t¸c tõ

ệ ố văn h c vi

- H th ng th lo i ể ạ t ế ọ

T th k X- XIX

T th k XX- nay

ừ ế ỷ

ọ

ữ

ọ

ữ

Văn h c ch Nôm -Thơ - Văn bi n ng u ẫ ề

Văn h c ch Hán - Văn xuôi - Thơ - Văn bi n ng u ẫ ề

Văn h c ch Q ng ọ - T sự ự - Tr Tình ữ - K chị

K t lu n:

ế

ậ

- Văn học Việt Nam có hai bộ phận lớn: văn học

dân gian và văn học viết.

Xét về mặt phương tiện chữ viết, văn học viết

Việt Nam gồm ba bộ phận chủ yếu:

+ Văn học chữ Hán + Văn học chữ Nôm + Văn học chữ Quốc ngữ

II. Quá trình phát tri n c a văn h c vi

t Vi

t Nam

ể ủ

ọ

ế

ệ

1. VH trung ®¹i ( tõ thÕ kØ X-XIX)

VH trung đ i ạ th k X –XIX)

(t

ừ ế ỷ

Văn h c ch Hán

Văn h c ch Nôm

ữ

ọ

ữ

ọ

tTKXV,đ t t

i cho đ n

ế

ờ ừ

ạ ớ ầ TK XIX.

ỉ

ố

ạ

ủ ụ

ị

ủ ủ

ượ

ể

ề c a Nguy n Du,

ủ

a. Văn h c ch Hán ữ ọ TK X và t n t - Ra đ i t ồ ạ cu i TK XIX, đ u TK XX. ầ - Thành t u: th văn Lí-Tr n, ầ ơ ự c a Nguy n Trãi, Bình Ngô đ i cáo ễ ự c a Lê H u Trác, ng kinh kí s Th ữ Hoàng lê nh t th ng chí c aủ ố ấ Ngô gia văn phái,...

b. Văn h c ch Nôm ữ - Phát tri n m nh t ừ ạ ể cu i TKXVIII, đ u đ nh cao ở ố - Thành t u ch yêú là th : ủ ự ậ c a Nguy n Trãi, Qu c âm thi t p ễ b n d ch Chinh ph ngâm ả c a Đoàn Th Đi m, ị ủ Truy n Ki u ễ ệ th H Xuân H ng,... ơ ồ

ươ

2. Văn học hiện đại (từ đầu tk XX đến hết tk XX) Chủ yếu được viết bằng chữ Quốc ngữ Có thể chia thành hai giai đoạn lớn:

+ Từ đầu TK XX đến CMT8 1945 + Từ sau CMT8 1945 đến hết TK XX. Thành tựu: Thơ mới, thơ kháng chiến chống Pháp, thơ trẻ chống Mỹ; văn xuôi Vũ Trọng Phụng, Nam Cao, Tô Hoài, Nguyễn Minh Châu,...

* M t s đi m khác bi

ộ ố ể

ệ

t gi a hai n n văn h c ọ ề

ữ

ng là ngh thì các nhà văn ả ươ ề

- V tác gi hi n đ i l y vi c vi ạ ấ ả: N u tác gi ế ệ ề ệ VHTĐ không coi văn ch t văn làm ngh ki m s ng. ề ế ế ố

ng nhi u, VHHĐ đi vào ề ờ ố ề ấ

ọ : v i kĩ thu t in n nhanh, s l - V đ i s ng văn h c ậ đ i s ng nhanh h n, đ i s ng văn h c sôi n i, năng đ ng h n VHTĐ. ọ ờ ố ố ượ ộ ớ ờ ố ổ ơ ơ

ề ể ạ : b sung thêm nhi u th lo i m i (th m i, ti u thuy t, k ch ể ạ ơ ớ ề ể ế ổ ớ ị

- V th lo i nói,...), m t vài th lo i cũ không còn đóng vai trò ch đ o. ể ạ ủ ạ ộ

: VHTĐ là l c l , sùng c , phi ngã; VHHĐ là l i vi ế ướ ệ ổ ố ế t hi n ệ

- V thi pháp i vi ố th c, đ cao cá tính sáng t o, đ cao cái Tôi cá nhân. ạ ề ề ự t ề

III. Con ng

i Vi

ườ

ệ

t Nam qua văn h c ọ

i t nhiên trong quan h ệ ế ớ ự v i th gi ớ

n i b t lên ổ ậ nét đ pẹ tâm h n gì ồ i Vi ng ệ ườ ở

trong quan h ệ v i qu c gia, dân t c ộ ớ ố

trong quan h xã h i ộ ệ

ề ả ứ v i ý th c v b n thân ớ

tình yêu thiên nhiên

lòng yêu n

cướ

i t nhiên -trong quan h ệ v i th gi ế ớ ự ớ

-trong quan h ệ v i qu c gia, dân t c ộ ớ ố

-trong quan h xã h i ộ ệ t đ p ướ m t xã h i công b ng t ộ c m v ơ ề ằ ộ ố ẹ

- ý th c c ng đ ng ứ ộ ồ - ý th c cá nhân ứ

-v i ý th c v b n thân ề ả ứ ớ

ngêi ViÖt.

Hình thành các hình tượng thiên nhiên: + VHDG: kể lại quá trình ông cha ta nhận thức, cải tạo, chinh

phục thế giới tự nhiên.

+ VHTĐ: hình tượng thiên nhiên gắn liền với đạo đức, lí tưởng,

thẩm mỹ.

+ VHHĐ: hình tượng thiên nhiên thể hiện tình yêu quê hương,

đất nước, tình yêu lứa đôi,...

2. Con người Việt Nam trong quan hệ quốc gia, dân

hån ngêi ViÖt.

Lòng yêu nước được nâng lên và kết tinh thành

chủ nghĩa yêu nước.

3. Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội Ước mơ về một xã hội công bằng tốt đẹp lµ nÐt

+ VHDG: ước mơ thiện thắng ác. + VHTĐ: ước mơ về một xã hội thái bình, no ấm như xã hội

Nghiêu Thuấn.

+ VHHĐ: lý tưởng Xã hội chủ nghĩa.

4. Con người Việt Nam và ý thức về bản thân

ý thức cộng đồng ý thức cá nhân: + tuỳ đặc điểm từng thời kì lịch sử mà văn học đề cao một

trong hai mặt trên.

+ song dù ở thời kì nào, xu hướng chung của VHVN là xây dựng một đạo lí làm người với những nhân phẩm tốt đẹp như: nhân ái, tình nghĩa, thuỷ chung, vị tha,...

SƠ ĐỒ BÀI HỌC:

ừ

X đ n XIX ế

VHDG ch Hán ữ

VHVN VH trung đ iạ

ch Nômữ

VHV ế

VH hi n đ i ạ ệ

XX đ n t ừ CMT8/1945 ố

ch Qu c ữ ngữ

t CMT8/1945 ừ đ n h t XX ế ế