N NG CAO H NG THÚ H C SINH TRONG H C TH C HÀNH MÔN GIÁOẦ Ứ Ọ Ọ Ự
D C QU C PHÒNG – AN NINHỤ Ố
I. Ph n M Đu. ầ ở ầ
1. Lý do ch n đ tài:ọ ề
Giáo d c qu c phòng - An ninh là m t môn h c n m trong h th ng giáo d cụ ố ộ ọ ằ ệ ố ụ
qu c dân nh m đào t o con ng i m iố ằ ạ ườ ớ XHCN. Đây là m t trong nh ng nhi m vộ ữ ệ ụ
quan tr ng góp ph n th c hi n m c tiêu giáo d c toàn di n, t o cho th h tr có đi uọ ầ ự ệ ụ ụ ệ ạ ế ệ ẻ ề
ki n tu d ng ph m ch t, rèn luy n năng l c đ s n sàng th c hi n 2 nhi m v chi nệ ưỡ ẩ ấ ệ ự ể ẵ ự ệ ệ ụ ế
l cượ c a đt n c: Xủ ấ ướ ây d ng và b o v T qu c Vi t ự ả ệ ổ ố ệ Nam xã h i ch nghĩaộ ủ ; góp
ph n nâng cao ý th c Qu c phòng – An ninh, c ng c n n qu c phòng toàn dân an ninhầ ứ ố ủ ố ề ố
nh©n d©n, x©y dùng nÒn QPTD, ANND v ng m nh.ữ ạ Tr i quaả h nơ 50 năm (1961 đnế
nay) hình thành và phát tri n môn h c GDQP-AN đã kh ng đnh v th c a mình v i sể ọ ẳ ị ị ế ủ ớ ự
n l c c a không ch riêng ngành Giáo d c mà còn nh n đc s quanỗ ự ủ ỉ ụ ậ ượ ự tâm sâu s c c aắ ủ
Đng, Nhà n c và các c p, các ngành qua t ng giai đo n. ả ướ ấ ừ ạ
Th c hi n Ch th 12-CT/TW ngày 03/5/2007 c a B Chính tr v Tăng c ngự ệ ỉ ị ủ ộ ị ề ườ
s lãnh đo c a Đng đi v i công tác GDQP-AN trong tình hình m i; Ch th sự ạ ủ ả ố ớ ớ ỉ ị ố
417/CT-TTg ngày 31/3/2010 c a Th t ng Chính ph v vi c tăng c ng ch đo,ủ ủ ướ ủ ế ệ ườ ỉ ạ
th c hi n công tác GDQP-AN năm 2010 và nh ng năm ti p theo; Ngh đnh 116/2007-ự ệ ữ ế ị ị
NĐ-CP v GDQP-AN cùng nhi u văn b n quy ph m pháp lu t khác làm c s phápề ề ả ạ ậ ơ ở
lý đ th c hi n nhi m v GDQP-AN trong các tr ng THPT.ể ự ệ ệ ụ ườ T ng ừb c ướ tác đngộ
sâu s c đn c các c quan qu n lý và t ch c th c hi n nhi m v GDQP-AN, làmắ ế ả ơ ả ổ ứ ự ệ ệ ụ
thay đi t duy c a các c p, các ngành ổ ư ủ ấ cũng nh toàn xã h i ư ộ đi v i môn h cố ớ ọ , góp
ph n kh ng đnh đc v th c a môn h c trong h th ng giáo d c qu c dân. ầ ẳ ị ượ ị ế ủ ọ ệ ố ụ ố Xác đnhị
rõ v trí, vai trò c a nhi m v đó, trong nh ng năm qua Cị ủ ệ ụ ữ p U ấ ỷ Ban Giám hi uệ
Tr ng ườ THPT Qu nh L u 1 luôn quan tâm ch đo và t ch c tri n khai th c hi n t tỳ ư ỉ ạ ổ ứ ể ự ệ ố
công tác Giáo d c qu c phòng - An ninh cho h c sinh.ụ ố ọ Đc bi t ch đo, xây d ng kặ ệ ỉ ạ ự ế
ho ch h ng d n giáo viên ch n các hình th c t ch c D y - H c tích c c; Các giáoạ ướ ẫ ọ ứ ổ ứ ạ ọ ự
viên cũng đã đc t p hu n v đi m i ph ng pháp d y h c, t đó đã m nh d n thayượ ậ ấ ề ổ ớ ươ ạ ọ ừ ạ ạ
đi cách so n giáo án, hình th c t ch c d y h c phù h p v i trình đ nh n th c l aổ ạ ứ ổ ứ ạ ọ ợ ớ ộ ậ ứ ứ
tu i cũng nh n i dung và ki n th c môn h c. Vi c đi m i ph ng pháp D y - H cổ ư ộ ế ứ ọ ệ ổ ớ ươ ạ ọ
là m t v n đ đang đc toàn xã h i nói chung và đc bi t là ngành giáo d c nói riêngộ ấ ề ượ ộ ặ ệ ụ
r t quan tâm, nh m t o s chuy n bi n l n trong quá trình D y - H c, đi u đó càngấ ằ ạ ự ể ế ớ ạ ọ ề
đòi h i ng i Giáo viên ph i tích cỏ ườ ả ực tìm tòi, h c h i và không ng ng sáng t o đ đtọ ỏ ừ ạ ể ạ
đc m c tiêu giáo d c đ raượ ụ ụ ề .
Ch ng trình Giáo d c qu c phòng an ninh c p Trung h c ph thông là m t bươ ụ ố ấ ọ ổ ộ ộ
ph n c a n n giáo d c qu c dân, đc Đng và nhà n c h t s c quan tâm ch đo,ậ ủ ề ụ ố ượ ả ướ ế ứ ỉ ạ
c th thông t 02/BGD ĐT ban hành ch ng trình t ng th giáo d c qu c phòng anụ ể ư ươ ổ ể ụ ố
Tr n Qu c Sĩ – Tr ng THPT S 2 Đakrôngầ ố ươ ố 1
ninh c p THPT đn trung c p, cao đng đi h c, nh m giáo d c th h tr nóiấ ế ấ ẳ ạ ọ ằ ụ ế ệ ẻ
chung, cho h c sinh nói riêng lòng yêu n c, yêu ch nghĩa xã h i, ý th c t ch c kọ ướ ủ ộ ứ ổ ứ ỷ
lu t, tinh th n t p th , t duy và ki n th c quân s , chu n b cho nhân l c và đào t oậ ầ ậ ể ư ế ứ ự ẩ ị ự ạ
nhân tài cho nhi m v b o v t qu c. ệ ụ ả ệ ổ ố
V i t m quan tr ng nh v y, S giáo d c và đào t o T nh Qu ng Tr luôn quanớ ầ ọ ư ậ ở ụ ạ ỉ ả ị
tâm, ch đo, t ch c và tri n khai th c hi n t t công tác Giáo d c qu c phòng anỉ ạ ổ ứ ể ự ệ ố ụ ố
ninh cho h c sinh. B ng r t nhi u ho t đng c th trong công tác gi ng d y cũngọ ằ ấ ề ạ ộ ụ ể ả ạ
nh h i thao giáo d c qu c phòng an ninh c p tr ng, c p t nh, c p qu c gia.ư ộ ụ ố ấ ườ ấ ỉ ấ ố
Th i gian v a qua ban giám hi u Tr ng Trung H c Ph Thông H ng Hóa và tờ ừ ệ ườ ọ ổ ướ ổ
Th d c – qu c phòng đã ch đo, xây d ng k ho ch h ng d n các giáo viên giáoể ụ ố ỉ ạ ự ế ạ ướ ẫ
d c qu c phòng an ninh ch n nhi u hình th c gi ng d y, h c t p môn h c này. Làụ ố ọ ề ứ ả ạ ọ ậ ọ
giáo viên gi ng d y b môn giáo d c qu c phòng an ninh, tôi nh n th y h c sinh ph iả ạ ộ ụ ố ậ ấ ọ ả
chuy n t i nhi u ki n th c, đng th i h c th c hành ph i h p lý và khoa h c. Vì v yể ả ề ế ứ ồ ờ ọ ự ả ợ ọ ậ
các em luôn c m th y căng th ng, m t m i và không t p trung trong gi h c. M tả ấ ẳ ệ ỏ ậ ờ ọ ặ
khác môn Giáo d c qu c phòng an ninh là môn h c mà khi b c vào Tr ng trungụ ố ọ ướ ườ
h c ph thông các em m i b t đu tìm hi u nh t là h c sinh l p 10 còn r t b ngọ ổ ớ ắ ầ ể ấ ọ ớ ấ ỡ ỡ
khi nh c t i b môn này. Các em th ng có suy nghĩ đây là môn ph không quanắ ớ ộ ườ ụ
tr ng nên ch a t p trung trong quá trình h c. vì th là giáo viên giáo d c qu c phòngọ ư ậ ọ ế ụ ố
an ninh chúng ta ph i làm th nào đ nâng cao h ng thú cho h c sinh và t o cho m tả ế ể ứ ọ ạ ộ
ti t h c th c hành luôn luôn sôi n i, vui v và tho i mái nh ng v n ti p thu đcế ọ ự ổ ẻ ả ư ẫ ế ượ
tr ng tâm c a bài. ọ ủ
Đc s t o đi u ki n, giúp đ c a ban giám hi u và giáo viên trong t th d c –ượ ự ạ ề ệ ỡ ủ ệ ổ ể ụ
giáo d c qu c phòng Tr ng trung h c ph thông H ng Hóa, tôi đã m nh d n vi tụ ố ườ ọ ổ ướ ạ ạ ế
đ tài sáng ki n kinh nghi mề ế ệ “V n d ng m t s trò ch i th thao quân s vàoậ ụ ộ ố ơ ể ự
gi ng d y th c hành có hi u qu môn h c giáo d c qu c phòng an ninhả ạ ự ệ ả ọ ụ ố
THPT.”. M c đích c a đ tài là đa m t s trò ch i vào trong ti t h c th c hành,ụ ủ ề ư ộ ố ơ ế ọ ự
nh m giúp h c sinh yêu thích môn h c h n. Đng th i t o ý th c t giác h c t p, tâmằ ọ ọ ơ ồ ờ ạ ứ ự ọ ậ
lý tho i mái.ả
2. M c đích nghiên c u.ụ ứ
- V i m c đích đi m i ph ng pháp d y h c theo h ng tích c c, làm tăng s tìmớ ụ ổ ớ ươ ạ ọ ướ ự ự
tòi, t h c, t phát huy tính sáng t o c a h c sinh sao cho phù h p v i xu th phátự ọ ự ạ ủ ọ ợ ớ ế
tri n chung c a xã h i,làm tăng tính h p d n c a t ng ti t h c, t o h ng thú và thuể ủ ộ ấ ẫ ủ ừ ế ọ ạ ứ
hút h c sinh h c t p tích c c, ch đng ph i h p nhóm và giáo viên trong qua trìnhọ ọ ậ ự ủ ộ ố ợ
h c th c hành chính là c t y u c a đ tài này. V i vi c nghiên c u đ tài này tôiọ ự ố ế ủ ề ớ ệ ứ ề
mong mu n s có m t kinh nghi m gi ng d y t t và t o c m h ng thích thú cho h cố ẽ ộ ệ ả ạ ố ạ ả ứ ọ
sinh khi h c th c hành môn giáo d c qu c phòng an ninh.ọ ự ụ ố
Tr n Qu c Sĩ – Tr ng THPT S 2 Đakrôngầ ố ươ ố 2
- Nh m giáo d c lòng yêu n c, hình thành nhân cách cho h c sinh qua bài h c.ằ ụ ướ ọ ọ
- Phát huy tinh th n dũng c m, c nh giác tr c âm m u th đo n c a k thù, raầ ả ả ướ ư ủ ạ ủ ẻ
s c h c t p cũng nh s n sàng lên đng nh p ngũ đ b o v T qu c.ứ ọ ậ ư ẵ ườ ậ ể ả ệ ổ ố
3. Đi t ng nghiên c u.ố ượ ứ
- H c sinh kh i 10 năm h c 2017-2018 và 2018-2019ọ ố ọ
4.Đi t ng kh o sát, th c nghi m.ố ượ ả ự ệ
- H c sinh kh i 10 năm h c 2018-2019.ọ ố ọ
5. Ph ng pháp nghiên c u.ươ ứ
- Nghiên c u các tài li u trên wesite, sách báo, ti p thu kinh nghi m c a các giáo ứ ệ ế ệ ủ
viên gi ng d y b môn giáo d c qu c phòng an ninh...ả ạ ộ ụ ố
- Kh o sát th c t và đi u tra c b n.ả ự ế ề ơ ả
- Ph ng pháp tr c quan.ươ ự
- Ph ng pháp làm m u.ươ ẫ
- Ph ng pháp ki m tra đánh giá k t qu .ươ ể ế ả
- Ph ng pháp đóng vai.ươ
- Ph ng pháp kh i đng trí tu .ươ ở ộ ệ
6. Ph m vi và k ho ch nghiên c u.ạ ế ạ ứ
a, Ph m vi nghiên c u.ạ ứ
- Các ti t th c hành môn giáo d c qu c phòng an ninh l p 10.ế ự ụ ố ớ
b, K ho ch nghiên c u.ế ạ ứ
- B t đu tháng 10/2018 và k t thúc cu i tháng 4/2019 ắ ầ ế ố
II. Ph n N i Dungầ ộ
1.C s lí lu n.ơ ở ậ
- Chơi là một hoạt động hấp dẫn, phù hợp với sự phát triển tự nhiên của tâm sinh
lí tuổi trẻ ( từ nhi đồng qua thiếu niên đến lứa tuổi thanh niên bước vào đời sống xã
hội). Những yêu cầu của các môn giáo dục có tính hệ thống, trình tự trong nhà trường
các cấp, nhất là các môn giáo dục quốc phòng an ninh sẽ được tuổi trẻ học sinh tiếp
nhận, tự rèn luyện một cách thoải mái qua hoạt động “ chơi”. và là một việc làm tích
cực góp phần giúp đỡ tuổi trẻ bước vào nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc một cách nhẹ
nhàng, hiệu quả. Trò chơi có mục đích rèn luyện lòng yêu nước, giáo dục ý thức quốc
phòng dưới dạng vui chơi bằng các trò chơi nhỏ, trò chơi lón trong quá trình dạy và
học môn giáo dục quốc phòng an ninh. Làm cho tuổi trẻ tự nguyện rèn luyện một số
kỹ năng quân s .ự
- Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQPAN) cho học sinh Việt Nam v i mớ ục tiêu
là chuẩn bị cho học sinh, sinh viên hoàn thiện về tinh thần và thể chất, tự giác tham
gia và thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an
ninh, đất nước ổn định phát triển kinh tế, xã hội. Là quá trình truyền thụ lịch sử đấu
tranh chống ngoại xâm của dân tộc và lĩnh hội đường lối, chủ trương, chính sách của
Tr n Qu c Sĩ – Tr ng THPT S 2 Đakrôngầ ố ươ ố 3
Đảng và Nhà nước về quốc phòng và an ninh; những hiểu biết, kiến thức, kỹ năng về
quân sự, an ninh cho học sinh đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong
tình hình mới.
- Ch ng trình giáo d c qu c phòng và an ninh trong tr ng trung h c ph thôngươ ụ ố ườ ọ ổ
theo thông t s 02/2017/TT-BGDĐT.ư ố
- Giáo dục quốc phòng - an ninh (GDQP-AN) cho học sinh có vị trí quan trọng
thuộc chương trình giáo dục, đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân,có ý nghĩa đặc
biệt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình
mới, GDQP-AN cho học sinh còn có những điều cần quan tâm giải quyết.B Chínhộ
tr (khóa IX) đã ra Ch th s 62-CT/TW, ngày 12-02-2001 v tăng c ng công tác giáoị ỉ ị ố ề ườ
d c qu c phòng toàn dân trong tình hình m i.ụ ố ớ
- Môn học GDQPAN có lý luận cơ bản, nhưng đòi hỏi có kỹ năng quân sự an ninh
cần thiết. Trong quá trình học tập, người học vừa được trang bị kiến thức lý thuyết,
vừa được rèn luyện kỹ năng thực hành. Phương pháp dạy học môn GDQPAN sử
dụng phương pháp tích hợp, kết hợp cả giảng dạy lý thuyết thực hành có vũ khí trang
bị, sơ đồ, bản đồ, mô hình học cụ, la bàn…; trang bị cho người học tiếp thu những
kiến thức, kỹ năng và các sản phẩm cần thiết cho hoạt động quân sự.
- Giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học đặc thù bởi trong quá trình học, đặc
biệt trong nội dung thực hành mọi hành động của giáo viên và học sinh phải tuyệt đối
thực hiện quy tắc an toàn, nếu không nguy hiểm đến tính mạng của của thầy và trò.
Do đó phương pháp giảng dạy môn học GDQPAN cũng đặc thù.
2.Th c tr ng v n đ nghiên c u.ự ạ ấ ề ứ
a. Khó khăn
- H c sinh mi n núi đi l i khó khăn, mà môn h c giáo d c qu c phòng th ngọ ở ề ạ ọ ụ ố ườ
h c trái bu i nên các em th ng v ng h c nhi u.ọ ổ ườ ắ ọ ề
- Ch ng trình giáo d c qu c phòng – an ninh m i nên còn nhi u khó khăn trongươ ụ ố ớ ề
công tác gi ng d y.ả ạ
- T t ng “H c sinh không mu n h c”, các em th ng chú tr ng h c môn thi t tư ưở ọ ố ọ ườ ọ ọ ố
nghi p còn môn giáo d c qu c phòng an ninh không đc quan tâm chú tr ng, nên đãệ ụ ố ượ ọ
nh h ng đn ch t l ng trong quá trình gi ng d y.ả ưở ế ấ ượ ả ạ
- Trang thi t b d y h c còn h n ch .ế ị ạ ọ ạ ế
- Thi u sân bãi trong quá trình h c t p.ế ọ ậ
b. Thu n l iậ ợ
- Đc s giáo d c đào t o t o đi u ki n cho đi h c l p văn b ng 2 giáo d c qu c ượ ở ụ ạ ạ ề ệ ọ ớ ằ ụ ố
phòng an ninh t i các trung tâm l nạ ớ
- Giáo viên Tham gia các lớp tập huấn do Sở GD&ĐT tổ chức để nâng cao trình độ
chuyên môn, nắm bắt những thông tin mới, làm tài liệu cho giáo trình giảng dạy.
Tr n Qu c Sĩ – Tr ng THPT S 2 Đakrôngầ ố ươ ố 4
- Giáo viênTham gia các tiết dạy chuyên đề do Sở GD&ĐT tổ chức và đóng góp ý
kiến, rút kinh nghiệm để chuyên đề hoàn thiện hơn.
- Giáo viên Tham gia viết sáng kiến kinh nghiệm, làm đồ dùng dạy học, nghiên cứu
khoa học sư phạm ứng dụng, chủ đề học tích hợp liên môn, bài giảng E-learning…để
đi sâu nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn, bổ sung thêm đồ dùng, tư liệu dạy
học ./.
- Giáo viên đã đc đi h c b i d ng nâng cao chuyên môn.ượ ọ ồ ưỡ
V i th c tr ng trên tôi đã m nh d n đ ra các gi i pháp đ nâng cao h ng thú choớ ự ạ ạ ạ ề ả ể ứ
h c sinh khi h c th c hành môn giáo d c qu c phòng – an ninh.ọ ọ ự ụ ố
3. Môt sô biên phap nâng cao h ng thú h c sinh trong h c th c hành môn giáo ứ ọ ọ ự
d c qu c phòng.ụ ố
Đ ti t h c th c môn giáo d c qu c phòng – an ninh đt hi u qu cao nh t, vuiể ế ọ ự ụ ố ạ ệ ả ấ
v và sôi n i, cũng nh tuyên truy n, giáo d c cho các em tình yêu quê h ng, đtẻ ổ ư ề ụ ươ ấ
n c, chu n b các kĩ năng quân s s n sàng đng lên đ b o v quê h ng, đtướ ẩ ị ự ẵ ứ ể ả ệ ươ ấ
n c tôi cũng m nh d n đa ra các gi i pháp trò ch i đ l ng ghép trong các ti tướ ạ ạ ư ả ơ ể ồ ế
th c hành th c hành nh m nâng cao h ng thú cho h c sinh khi h c môn giáo d cự ự ằ ứ ọ ọ ụ
qu c phòng - an ninh nh sau:ố ư
3.1/ Trò ch i: Kiêng s 7ơ ố .( S ng i ch i là m t trung đi).ố ườ ơ ộ ộ
* Tác d ng: - Luy n tính t ch .ụ ệ ự ủ
- Vui ch i, gi i trí.ơ ả
* Cách ch i: Ng i ch i đng thành vòng tròn, ng i đu tiên đm “M t”,ơ ườ ơ ứ ườ ầ ế ộ
ng i ti p theo đm “ Hai”, c nh v y nh ng ng i sau ti p t c đm. Khi đm sườ ế ế ứ ư ậ ữ ườ ế ụ ế ế ố
7 thì ng i này không đc nói “ B y” mà thay b ng ti ng “A”. Nh ng ng i ti pườ ượ ả ằ ế ữ ườ ế
theo đm “ Tám” , “ Chín”…Nh ng s có kèm theo s 7 nh 17,27,37,… đu ph iế ữ ố ố ư ề ả
kiêng mà ng i có s 17 đm là “M i A”; 27 đm là “ Hai m i A”…ai nh m v nườ ố ế ườ ế ươ ầ ẫ
đng t i ch nh ng không đc đm ti p.ứ ạ ổ ư ượ ế ế
3.2/ Trò ch i: Bóng văn hoáơ( S ng i ch i là m t trung đi)ố ườ ơ ộ ộ
* Tác d ng: - Luy n ki n th c.ụ ệ ế ứ
- Vui v , gi i trí.ẽ ả
* Cách ch i: T t c đng thành 1 vòng tròn, ng i ch huy đng gi a c m m tơ ấ ả ứ ườ ỉ ứ ữ ầ ộ
qu bóng ném cho m t ng i ch i và nói tên m t n c, ng i ch i ph i tr l i b ngả ộ ườ ơ ộ ướ ườ ơ ả ả ờ ằ
tên th đô c a n c đó.ủ ủ ướ
Ví dụ: “N c pháp”, ng i nh n bóng ph i tra l i ngay tên th đô là “Pari”. Aiướ ườ ậ ả ờ ủ
ch m hay nh m ph i nh y lò cò m t vòng. Ng i ch huy ti p t c ném bóng choậ ầ ả ả ộ ườ ỉ ế ụ
ng i khác và nói tên m t n c khác,…ườ ộ ướ
Tr n Qu c Sĩ – Tr ng THPT S 2 Đakrôngầ ố ươ ố 5