Chị và gánh hàng rau
Huyền và Trung quen nhau được gần hai, ba tháng gì đó, cũng hai, ba tháng
qua, chị đã phải đi bộ bao nhiêu cây số để đến chợ, có những khi bận chở
Huyền đi ăn kem, đi uống nước, chị đành gánh hàng không về tới tận nhà.
Đến tối mịt, Trung mới về nhà. Chị vẫn hỏi han Trung hẹn hò ra sao, không
hề có chút tức giận. Đôi khi Huyền giận dỗi, chị còn bày cho Trung viết thư
xin lỗi thế nào.
***
Trung ngước mắt nhìn lên bầu trời đầy những cơn mưa, mùa mưa kéo qua nơi đây,
dường như, trong tim Trung còn những rung động và cả nỗi đau nguyên vẹn như
chưa từng có thời gian phôi phai đi...
Hằng ngày, Trung vẫn đi trên con đường ấy, con đường nhỏ đi vào hẻm vắng, rồi
cách xa làng bản, con đường ấy nối dài là cánh đồng bát ngát xanh, những đêm mạ
non mới lên lổm chổm, nằm trong phòng mà Trung còn nghe rõ mồn một cái mùi
mạ thơm ngào ngạt hòa quyện vào gió chảy tuôn vào hai cánh mũi, mùi thơm như
cốm ngày xưa Trung hay ăn. Nay, cốm không còn thơm mùi mạ nữa, ngọt lịm hơn,
bắt mắt hơn, nhưng không ngọt ngào hương vị của khi trước.
Trung sinh ra và lớn lên tại một làng nhỏ, ngoại ô thủ đô Hà Nội. Cái nơi quanh
năm ruộng đồng, quanh năm tiếng trẻ con còn ngây thơ, chưa đượm phải cái công
nghệ hiện đại, dường như còn giữ được nguyên chân quê của vùng ngoại ô. Rồi
cũng nơi đó, hằng năm khi bão đến, từng người, từng nhà lo lắng giữ đê. Rồi khi
đê được đầu tư xây lên vững chắc, mọi làng nhà ven đê như Trung yên tâm hẳn
lên. Cái nơi ngoại ô mất cả gần hai mươi mấy cây số để ra trung tâm thủ đô như
còn giữ nguyên được cảnh lúa kín đồng, cảnh ngày gặt lúa, những cánh diều vút
bay trong trời gió...
Những ngày bình yên không lo nghĩ cái ăn cái mặt của Trung qua đi, khi bố tự
nhiên bị đột quỵ, trụ cột gia đình nay phải nằm một chỗ do liệt đi đôi chân, bố
chẳng thể ra đồng chăm lo nữa. Mọi gánh nặng còng lên đôi vai của mẹ và chị lớn.
Chị tạm gác lại việc học trên đại học sư phạm về chăm lo cho gia đình, đôi tay chị
mềm mại nay chai sần đi bởi những việc nông cực nhọc. Nhưng nhất quyết bố, mẹ
và cả chị không cho Trung chạm ngón tay, chị cứ bảo: "Mày cứ cố học đi! Cực bao
nhiêu tau chịu!" .
Chị lên vài líp rau sau nhà, gieo vào đó cải ngọt, cải xanh, rau muống và hành ngò.
Ngày nào ngoài đồng về, chị và mẹ thay phiên nhau tưới. Có khi Trung từ trường
về, thay chị và mẹ tưới cho rau. Càng ngày, rau lên mướt như công người ngày
chăm lo. Nhu cầu nhà ăn không hết, chị tính cắt rau gánh ra phố bán. Rau sạch
chắc nhiều người mua, cũng phụ được đồng ra đồng vào cho nhà. Hằng ngày, chị
ngồi sau lưng của Trung, gánh theo gánh rau, hai chị em vượt đoạn đường dài rôm
rả trò chuyện, cái nắng gay gắt và cực nhọc cũng trôi theo từng giọt mồ hôi. Trung
bỏ chị tại chợ, chị dúi vào tay Trung vài chục:
- Cầm theo! Có ai rủ nước nôi thì cũng có tiền!
- Ơ nhưng nhà mình...
- Mày đừng lo nhiều quá! Ráng mà học! Con trai trong nhà, tương lai vào cả mày
đấy! tau lo được!
Không chờ Trung nói thêm, chị kéo nón lá lên, cất tiếng rau lanh lảnh:
- Rau đây! Rau sạch đây! Rau đây!
Bóng chị khuất trong đám đông, Trung nhìn theo mà những tờ tiền trong tay bị bóp
chặt, nước mắt Trung chực trên mi, Trung đạp xe đi mất hút...
Những líp rau ngày càng được gieo trồng nhiều hơn, những cây bị nhổ đi bán, thay
vào đó là hạt giống cho cây mới đâm chồi. Tiền bán rau cũng giúp được phần nào
cho nhà cửa. Chị gầy hơn trước, làn da mịn màng nay đã không còn đẹp như xưa,
nỗi cơ cực hằn trên đôi mắt mẹ và chị. Còn bố, khi thấy dáng chị gánh rau đi ra
khỏi cổng, bố lại khóc tấm tức như con nít. Còn mẹ, những khi đêm khuya thấy chị
còn chong mắt khâu lại những vết rách của chiếc áo sơ mi chị hay mặc tránh nắng,
mẹ dụi đi nước mắt rồi bỏ vào phòng...
Nhiều đêm, Trung nằm trên cái gác nhỏ, mà nghe tiếng chị giặt đồ ngoài cầu ao.
Dáng chị nhỏ nhắn, sinh viên sư phạm bỏ lỡ ước mơ thành cô giáo dạy văn, về lại
nhà thay bố việc đồng áng, phụ giúp mẹ nuôi bố, nuôi đứa em đi học. Trung còn
nhớ ngày bé, khi có ai hiếp đáp Trung, Trung toàn về mách chị, chưa bao giờ chị
để Trung chịu thiệt thòi với người. Chị từng bảo: " Nhà mình có đủ ăn đủ mặc thôi
em à, không giàu có như ai đâu. Em gắng mà học, không phụ bố mẹ cực nhọc, em
nhé!" Nhớ đến đó, mắt Trung như nhòa đi trong nước mắt. Trong cơn ngủ chập
chờn, Trung còn thoáng thấy dáng chị gém góc màn cho Trung...
Rồi Trung có bạn gái. Bạn gái Trung là dân thủ đô, học cùng lớp, xinh đẹp và khá
giả. Ai cũng bảo Trung may mắn lắm mới có được người yêu như thế. Trung cũng
cảm thấy mình may mắn quá khi quen được Huyền. Huyền bảo Trung, khi nào đi
học, Trung qua đèo Huyền đi học cùng. Dĩ nhiên, Trung mừng lắm, cái cảm giác
được chở người yêu xinh như mộng từ căn biệt thự tại đường thành phố lớn, mà
Huyền cũng chẳng nói năng gì về chiếc xe đạp theo Trung ba năm nay. Huyền ngồi
sau hát giọng ngọt lịm, đôi khi choàng tay ôm khiến cho bao chàng trai phải ghanh
tỵ, Huyền cũng không ngại nói Trung là bạn trai, hay những khi tan học chờ Trung
trước cửa lớp khiến đông đảo mày râu cũng như kẹp nơ phải ồ lên thích thú khi
Huyền cười, choàng tay Trung trong cái ngượng chín mặt của Trung. Nhưng cũng
vì Huyền, thay vì chở chị ra tận chợ, Trung đành bỏ chị cách chợ bốn, năm cây số
để vòng lại chở Huyền cho kịp giờ. Đó là ý kiến của chị: "Mày qua chở bạn mà đi
học cho kịp giờ. Bỏ chị đây được rồi. Chị gánh rau ra chợ, biết đâu dọc đường có
người lại hỏi mua." Rồi chị nhảy thót xuống ba-ga xe đạp, cái dáng nhỏ gánh rau đi
trong làn xe cộ, tiếng rao xa dần...Trung lo Huyền chờ, không nghĩ ngợi thêm, cậu
quay đầu xe đạp lại vội vã đạp nhanh đi...