Ứng dụng B-learning trong công tác bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức người dân tộc thiểu số

Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> <br /> <br /> ỨNG DỤNG B-LEARNING TRONG CÔNG TÁC<br /> BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC<br /> NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ<br /> Nguyễn Đình Quý<br /> Học viện Hành chính Quốc gia; Email: quynd@napa.vn<br /> <br /> Thông tin chung<br /> Ngày nhận bài: 3/10/2018 T hế kỷ XXI là kỷ nguyên của nền kinh tế tri thức với sự tác động<br /> mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp 4.0. Trong kỷ nguyên<br /> này, sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin và truyền thông<br /> Ngày phản biện: 5/11/2018<br /> (CNTT-TT), đã và đang tác động mạnh mẽ đến hầu hết các lĩnh<br /> Ngày duyệt đăng: 10/11/2018 vực trong đời sống xã hội, mà giáo dục không phải là một ngoại<br /> lệ. E-learning (Electronic Learning) là một trong những giải pháp<br /> Title ứng dụng CNTT-TT trong giáo dục rất phổ biến hiện nay. Tuy nhiên,<br /> trong khi việc ứng dụng E-learning cho các hoạt động đào tạo diễn<br /> B-LEARNING ra mạnh mẽ và phổ biến thì ở các hoạt động bồi dưỡng vẫn còn rất<br /> APPLICATIONS IN THE khiêm tốn, đặc biệt là đối với bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức<br /> TRAINING OF CADRES (CBCCVC) người dân tộc thiểu số (DTTS).<br /> AND CIVIL SERVANTS OF<br /> ETHNIC MINORITIES Bài viết này tập trung tìm hiểu về Blended learning (B-learning) -<br /> một hình thức học tập của E-learning và mạnh dạn đề xuất ứng dụng<br /> B-learning cho công tác bồi dưỡng CBCCVC người DTTS.<br /> Từ khóa Abstract<br /> Công nghệ thông tin và The 21st century is the era of knowledge economy with the<br /> truyền thông; E-learning; strong impact of the industrial revolution 4.0. In this era, the great<br /> B-learning; Bồi dưỡng; Cán development of information technology and communication has<br /> bộ, công chức, viên chức; been making a tremendous impact on most areas of social life, with<br /> Dân tộc thiểu số. education not an exception. E-learning (Electronic Learning) is one<br /> of the solutions for the application of information technology and<br /> Keywords communication in education is very popular today. However, while<br /> Information and the application of E-learning to training activities is strong and<br /> communications technology; popular, the training activities are still very modest, especially for<br /> E-learning; B-learning; cadres and civil servants of ethnic minorities.<br /> Training; Cadres and civil This article focuses on learning Blended learning (B-learning)<br /> servants; Ethnic minorities. - a form of learning of E-learning and boldly recommends the<br /> application of B-learning for the training of cadres, civil servants of<br /> ethnic minorities.<br /> <br /> <br /> 1. Học tập kết hợp - Blended learning điểm của nó. Hai hình thức này cần được thiết kế<br /> 1.1. Khái niệm phù hợp, có mối liên hệ mật thiết, bổ sung cho nhau<br /> hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng cho khóa<br /> Học tập kết hợp (Blended learning -<br /> học1.<br /> B-learning) là hình thức học tập, triển khai một<br /> khóa học với sự kết hợp của hai hình thức học tập Hiện nay, vẫn còn một số khái niệm khác nhau<br /> trực tuyến (online learning) và dạy học giáp mặt về B-learning, cụ thể:<br /> (face to face - F2F). Theo cách này, E-learning được Theo Alvarez (2005) đã định nghĩa, B-learning<br /> thiết kế với mục đích hỗ trợ quá trình dạy học và là “Sự kết hợp của các phương tiện truyền thông<br /> chỉ quan tâm tới những nội dung, chủ điểm phù hợp trong đào tạo như công nghệ, các hoạt động, và các<br /> nhất với thế mạnh của loại hình này. Còn lại, với loại sự kiện nhằm tạo ra một chương trình đào tạo<br /> những nội dung khác vẫn được thực hiện thông qua<br /> Lê Huy Hoàng, Lê Xuân Quang, (2011), E-learning và ứng dụng trong dạy<br /> 1.<br /> <br /> hình thức dạy học F2F với việc khai thác tối đa ưu học, Đại học Sư phạm Hà Nội<br /> <br /> <br /> Số 24 - Tháng 12 năm 2018 111<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> tối ưu cho một đối tượng cụ thể”. Tác giả Victoria L. phải tất cả các chương trình học đều có thể được<br /> Tinio cho rằng “Học tích hợp (Blended Learning) để thực hiện tốt nhất trong môi trường trang thiết bị<br /> chỉ các mô hình học kết hợp giữa hình thức lớp học điện tử...; căn cứ để lựa chọn hình thức đào tạo là<br /> truyền thống và các giải pháp E–learning”2. Theo đặc điểm của môn học, mục tiêu và kết quả học tập,<br /> Bonk và Graham (2006), B-learning là: Kết hợp các tính cách của học viên và bối cảnh học tập để lựa<br /> phương thức giảng dạy (hoặc cung cấp các phương chọn hình thức, phương pháp và phương tiện giảng<br /> tiện truyền thông); Kết hợp các phương pháp giảng dạy thích hợp nhất”8.<br /> dạy; Kết hợp học tập trực tuyến và F2F3. Như vậy, trong học tập kết hợp vai trò của<br /> Tại Việt Nam, một số tác giả đưa ra khái niệm CNTT-TT là tất yếu. Tuy nhiên, đó không phải là<br /> B-learning như sau. Tác giả Nguyễn Văn Hiền có hình thức tích hợp CNTT-TT đơn thuần vào quá<br /> đưa ra khái niệm “Học tập hỗn hợp” là để chỉ hình trình dạy và học mà quan trọng là cách sử dụng như<br /> thức kết hợp giữa cách học trên lớp với học tập có thế nào để đạt hiệu quả cao nhất và đem lại sự tiện<br /> sự hỗ trợ của công nghệ, học tập qua mạng4. Tác lợi nhất cho cả người dạy và người học.<br /> giả Nguyễn Danh Nam nhận định rằng: Sự kết hợp 1.3. Cấu trúc<br /> giữa E-learning với lớp học truyền thống trở thành<br /> B-learning là sự tiến hoá hợp lý và tự nhiên<br /> một giải pháp tốt, nó tạo thành một mô hình đào tạo<br /> trong tiến trình học tập. Nó chỉ ra một giải pháp<br /> gọi là “Blended learning”5.<br /> để khắc phục hạn chế của dạy học E-learning và<br /> Từ những cách định nghĩa trên, có thể hiểu một dạy học F2F. Nó là một cơ hội để tích hợp các sáng<br /> cách đơn giản, B-learning là sự phối hợp nội dung, tạo và tiến bộ công nghệ, cụ thể là học tập trực<br /> phương pháp và cách thức tổ chức dạy - học giữa tuyến E-learning, với sự kết hợp và tương tác tốt<br /> các hình thức học khác nhau nhằm tối ưu hóa thế nhất với học tập F2F. Bằng cách áp dụng lý thuyết<br /> mạnh mỗi hình thức, đảm bảo hiệu quả giáo dục đạt học tập của Keller, Gagne, Bloom, Merrill, Clark<br /> được là cao nhất. B-learning là sự kết hợp “hữu cơ” và Géry, M. Carman (2005) đưa ra năm thành phần<br /> bổ sung lẫn nhau giữa hình thức F2F dưới sự hướng chính là những yếu tố quan trọng của một quá trình<br /> dẫn của giảng viên và hình thức E-learning với tính B-learning như hình sau:<br /> tự giác của người học thành một thể thống nhất, mà<br /> Hình 1. Các thành phần chính của B-learning<br /> trong đó các phương pháp dạy học được vận dụng<br /> một cách linh hoạt để tận dụng tối đa các thế mạnh<br /> của CNTT-TT nhằm mang lại hiệu quả dạy - học<br /> tốt nhất6.<br /> 1.2. Đặc điểm<br /> Nghiên cứu của Osguthope & Graham (2003) Nguồn: Tạp chí Nghiên cứu khoa học<br /> đã chỉ ra sáu lí do để chọn thiết kế hoặc sử dụng Đại học Văn Hiến, số 5 (11/2014)<br /> một hệ thống học kết hợp là: (i) tính phong phú của<br /> + Live Event - Hoạt động đồng bộ: Các sự kiện<br /> sư phạm (ii) tiếp cận với sự hiểu biết (iii) sự tương<br /> đồng bộ là một “thành phần” chính của B-learning.<br /> tác xã hội (iv) hướng tới cá nhân (v) chi phí hiệu<br /> Trong hoạt động đồng bộ, giảng viên hướng dẫn<br /> quả (vi) dễ dàng sửa đổi. Kết quả nghiên cứu của<br /> các sự kiện học tập trong đó tất cả học viên tham<br /> Graham, Allen & Ure (2003) cũng cho thấy, đa số<br /> gia cùng một lúc.<br /> người dân chọn B-learning vì ba lí do chính (i) hoàn<br /> thiện tính sư phạm (ii) tăng tính truy cập và sự linh + Self-Paced Learning - Tự học tập: Các sự kiện<br /> hoạt (iii) tăng hiệu quả chi phí7. học tập không đồng bộ, người học tự hoàn thành<br /> các quá trình thu nhận kiến thức với tốc độ và thời<br /> Tác giả Victoria L. Tinio nhận định: “Không<br /> gian học của mình, chẳng hạn như đào tạo dựa trên<br /> 2.<br /> Victoria L. Tinio (Nhóm công tác e-ASEAN UNDP-APDIP dịch) (2003), sự tương tác internet hoặc các thiết bị lưu trữ nội<br /> “Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong giáo dục”, http://www. dung như CD, VCD, DVD, USB …<br /> unapcict.org, 30/09/2005.<br /> 3.<br /> Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (in press). Handbook of blended + Collaboration - Cộng tác: Môi trường trong đó<br /> learning: Global Perspectives, local designs, chapter 11. San Francisco, CA: người học giao tiếp với người khác, ví dụ, e-mail,<br /> Pfeiffer Publishing<br /> 4.<br /> Nguyễn Văn Hiền, (2008), Tổ chức “Học tập hỗn hợp” biện pháp rèn luyện các cuộc thảo luận hoặc trò chuyện trực tuyến. Hiệu<br /> kỹ năng sử dụng CNTT cho sinh viên trong dạy học sinh học, Tạp chí giáo quả của hoạt động đồng bộ hoặc quá trình tự học sẽ<br /> dục số 192 năm 2008, trang 34; 43; 44 được tăng cường khi tạo ra cơ hội cho sự hợp tác.<br /> 5.<br /> Nguyễn Danh Nam, (2007), Các mức độ ứng dụng E - learning ở trường<br /> ĐHSP, Tạp chí giáo dục số 175, trang 41; 42; 43 Khi tạo ra một chương trình B-learning, nhà thiết<br /> 6.<br /> Trần Huy Hoàng, Nguyễn Kim Đào (2014), Tổ chức hoạt động dạy học theo kế nên tạo ra môi trường mà học viên và giảng viên<br /> B-learning đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo<br /> sau 2015, Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Văn Hiến, số 5 (11/2014)<br /> có thể hợp tác đồng bộ trong các phòng trò chuyện<br /> 7.<br /> Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (in press). Handbook of blended learning: Victoria L. Tinio (Nhóm công tác e-ASEAN UNDP-APDIP dịch) (2003),<br /> 8.<br /> <br /> Global Perspectives, local designs, chapter 11. San Francisco, CA: Pfeiffer “Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong giáo dục”, http://www.<br /> Publishing unapcict.org, 30/09/2005.<br /> <br /> <br /> 112 Số 24 - Tháng 12 năm 2018<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> trực tuyến, hoặc không đồng bộ bằng cách sử dụng - Trong các lớp bồi dưỡng CBCCVC người<br /> e-mail và các cuộc trao đổi thảo luận. DTTS, các học viên là người DTTS của nhiều dân<br /> + Assessment - Đánh giá: Một thước đo kiến tộc khác nhau ở nhiều vùng miền, tính đa dạng về<br /> thức của người học. Đánh giá là một trong những văn hóa trong các lớp bồi dưỡng này rất cao. Việc<br /> thành phần quan trọng nhất của B-learning, vì hai này đòi hỏi người giảng viên trực tiếp tham gia<br /> lý do: Nó cho phép người học dễ dàng “kiểm tra” giảng dạy các lớp này phải có nhiều hiểu biết và trải<br /> nội dung mà họ đã biết, để điều chỉnh quá trình nghiệm thực tiễn về văn hóa các dân tộc.<br /> B-learning của họ và thể hiện hiệu quả của tất cả - CBCCVC người DTTS đa phần ở các vùng có<br /> các phương pháp, hoạt động học tập. điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, xa các trung tâm<br /> + Performance Support Materials - Tài liệu huyện lỵ, tỉnh lỵ. CBCCVC người DTTS thường<br /> hỗ trợ: là các thành phần quan trọng nhất của có tâm lý tự ti, ngại đi học xa9, do vậy công tác bồi<br /> B-learning. Nó thúc đẩy sự “duy trì và chuyển giao dưỡng cho đội ngũ này thường gặp nhiều khó khăn<br /> học tập” với môi trường làm việc. trong việc tuyển sinh đủ số lượng học viên để tổ<br /> chức lớp học. Ngoài ra, với tâm lý tự ti, việc học<br /> 1.4. Mô hình<br /> viên tham gia đóng góp ý kiến trực tiếp trên lớp học<br /> Trong E-learning, Internet vừa là môi trường cũng ít, làm cho chất lượng các buổi học giảm đi<br /> phân phối tài nguyên học, vừa là nơi diễn ra các hoạt khá nhiều.<br /> động dạy - học. Việc triển khai học qua mạng hiện<br /> - CBCCVC người DTTS do đa phần ở các vùng<br /> nay còn gặp nhiều khó khăn do yếu tố khách quan<br /> có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, điều kiện<br /> như điều kiện cơ sở vật chất và chủ quan như trình<br /> tiếp xúc với các thiết bị hiện đại và internet ít, do<br /> độ và kỹ năng khai thác, sử dụng. Vì vậy B-learning<br /> vậy kỹ năng ứng dụng CNTT còn rất yếu. Đây là trở<br /> là một giải pháp hiệu quả hiện nay. Mô hình học kết<br /> ngại lớn nhất khi áp dụng các chương trình học trực<br /> hợp được thể hiện như hình dưới:<br /> tuyến hoàn toàn (online learning).<br /> Hình 2. Mô hình B-learning<br /> - Đối với cơ sở giáo dục tổ chức các lớp bồi<br /> dưỡng CBCCVC người DTTS, thường phải tổ chức<br /> các lớp tại địa phương, xa với trụ sở chính của cơ<br /> sở. Do vậy, chi phí cho công tác khảo sát và thuê cơ<br /> sở vật chất cộng với chi phí giảng viên đi lại, ăn ở sẽ<br /> làm cho tổng kinh phí để tổ chức một lớp bồi dưỡng<br /> như vậy nâng lên rất nhiều. Chưa kể việc tổ chức<br /> lớp sẽ bị kéo dài thời gian, dẫn đến số lượng lớp bồi<br /> dưỡng đối tượng này trong một năm không nhiều.<br /> 2.2. Các phương án học kết hợp ứng dụng cho<br /> bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức người<br /> dân tộc thiểu số<br /> Có nhiều phương án học kết hợp được đưa ra<br /> Nguồn: Trần Huy Hoàng, Nguyễn Kim Đào (2014), dựa trên nội dung, phương pháp tiến hành và đặc<br /> Tổ chức hoạt động dạy học theo B-learning đáp ứng điểm của từng môn học, chuyên đề. Việc học kết<br /> yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào hợp được thể hiện ở nhiều mức độ khác nhau. Một<br /> tạo sau 2015, Tạp chí Nghiên cứu khoa học số nghiên cứu đưa ra bốn mức độ của sự kết hợp là:<br /> Đại học Văn Hiến, số 5 (11/2014) Kết hợp ở mức hoạt động (Activity level); kết hợp<br /> ở mức độ khóa học (Courrse level); kết hợp ở mức<br /> Theo hình 2, người học tham gia vào quá trình<br /> độ chương trình (Program level); kết hợp ở mức độ<br /> học tập bằng cách học giáp mặt trên lớp (nhóm,<br /> thể chế (Institutional level)10.<br /> cá nhân, seminar, hội thảo); học hợp tác qua mạng<br /> máy tính (chat, blog, online, forum) và tự học (trực Cách phân chia này chủ yếu dựa trên nội dung<br /> tuyến/ngoại tuyến, độc lập về không gian). Với mỗi học được kết hợp. Dựa vào đó, tôi xin đề xuất<br /> nội dung, người học được học bằng phương pháp những kiểu kết hợp áp dụng cho các chương trình<br /> tốt nhất, phương tiện tốt nhất, hình thức phù hợp bồi dưỡng CBCCVC người DTTS như sau:<br /> nhất và khả năng đạt hiệu quả cao nhất. (i) Kết hợp về mặt phương pháp giữa các phương<br /> 2. Đặc điểm công tác bồi dưỡng cán bộ, công pháp dạy học khác nhau đối với từng nội dung học<br /> chức, viên chức người dân tộc thiểu số và các Trương Minh Dục, Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội ngũ cán bộ,<br /> 9.<br /> <br /> công chức người dân tộc thiểu số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền bình<br /> phương án học kết hợp ứng dụng công tác này đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức Nhà nước - Bộ Nội vụ<br /> Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (in press). Handbook of blended<br /> 2.1. Đặc điểm công tác bồi dưỡng cán bộ, công<br /> 10.<br /> <br /> learning: Global Perspectives, local designs, chapter 11. San Francisco, CA:<br /> chức, viên chức người dân tộc thiểu số Pfeiffer Publishing<br /> <br /> <br /> Số 24 - Tháng 12 năm 2018 113<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> và chuyên đề cụ thể; khi đó, đội ngũ CBCCVC người DTTS phải bám<br /> (ii) Kết hợp trong một khâu hoặc trong các khâu địa bàn thì công tác quản lý mới đạt hiệu quả, rất<br /> của quá trình dạy học; khó sắp xếp thời gian để tham gia các chương trình<br /> bồi dưỡng mang tính tập trung cao như vậy được.<br /> (iii) Kết hợp về mặt nội dung (trong một hoạt<br /> động, trong một bài, trong một phần, chuyên đề - Về chuyên môn: Đối với các chương trình bồi<br /> hoặc các chuyên đề có liên quan mật thiết về nội dưỡng CBCCVC người DTTS, việc giảng dạy và<br /> dung với nhau). học tập đòi hỏi rất lớn đối với việc trải nghiệm<br /> thực tiễn; kỹ năng tự cập nhật kiến thức và các văn<br /> Hình 3. Các hình thức kết hợp cho các chương<br /> bản pháp luật; kỹ năng nhận xét, phân tích, đánh<br /> trình bồi dưỡng CBCCVC người DTTS<br /> giá và so sánh các kinh nghiệm thực tiễn. Những<br /> chương trình có các chuyên đề liên quan đến các<br /> kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, thu thập và<br /> xử lý thông tin, quản lý thời gian… người dạy cần<br /> phải dạy trực tiếp và cầm tay chỉ việc đối với đối<br /> tượng này. Mặt khác, so với người Kinh, năng lực<br /> đội ngũ CBCCVC người DTTS còn nhiều hạn chế,<br /> nhận thức hạn hẹp. Cộng thêm tâm lý tự ti, ngại đi<br /> học xa, ngại đi học dài hạn13, sẽ làm cho các lớp bồi<br /> dưỡng này đạt hiệu quả không cao. Đặc biệt đối với<br /> các lớp bồi dưỡng chung, thành phần lớp có cả cán<br /> bộ người Kinh lẫn người DTTS.<br /> Vì vậy, việc tổ chức dạy-học các chương trình<br /> bồi dưỡng cho đối tượng CBCCVC người DTTS<br /> sẽ phát huy hiệu quả tốt khi áp dụng B-learning với<br /> những lý do sau đây:<br /> 3. Lợi ích khi áp dụng B-learning cho các<br /> chương trình bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên - Giảm chi phí đi lại, giảm thời gian tập trung:<br /> chức người dân tộc thiểu số Việc ứng dụng CNTT-TT sẽ giúp cho người học<br /> tiếp cận các kiến thức lý thuyết chủ động hơn, các<br /> Trong thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước ta<br /> tài liệu dưới dạng multimedia cũng sẽ sinh động<br /> đã có nhiều chủ trương, chính sách xây dựng đội<br /> hơn làm cho người học dễ tiếp thu. Việc này sẽ giúp<br /> ngũ CBCCVC người DTTS, tuy nhiên, đội ngũ này<br /> cho việc tổ chức dạy - học được rút ngắn thời gian<br /> vẫn còn mỏng cả về số lượng lẫn năng lực chuyên<br /> phải tập trung ở lớp học. Có thể áp dụng cách thức<br /> môn chưa ngang tầm nhiệm vụ11 và muốn tăng đội<br /> tổ chức dạy - học không đồng bộ để áp dụng đối với<br /> ngũ CBCCVC người DTTS cả về số lượng lẫn chất<br /> các chuyên đề mang tính lý thuyết cao. Giảng viên<br /> lượng, khâu đột phá đó chính là giáo dục - đào tạo12,<br /> đưa bài giảng, các tài liệu tham khảo, các câu hỏi,<br /> mà trong đó bồi dưỡng là một thành phần không<br /> bài tập liên quan đến chuyên đề lên hệ thống. Học<br /> thể thiếu.<br /> viên tham gia vào hệ thống để học các chuyên đề,<br /> Tuy nhiên, như đã phân tích tại phần đặc điểm trả lời các câu hỏi và bài tập trên hệ thống, đặt các<br /> của các lớp bồi dưỡng CBCCVC người DTTS ở câu hỏi thắc mắc đến chuyên đề để giảng viên phản<br /> trên, khi tổ chức các lớp bồi dưỡng cho đội ngũ này hồi. Buổi học F2F, giảng viên chỉ cần giải thích cụ<br /> theo cách tổ chức dạy học truyền thống trên thực tế thể hơn các thắc mắc của học viên và đưa thêm các<br /> thường có những khó khăn như sau: kinh nghiệm thực tiễn. Điều này sẽ giúp người học<br /> - Về khoảng cách địa lý: Các lớp bồi dưỡng, chủ động thời gian của mình trong công việc, không<br /> thông thường phải tổ chức ở trung tâm huyện lỵ tốn quá nhiều thời gian tập trung tại một địa điểm<br /> hoặc tỉnh lỵ. Việc này sẽ làm tăng chi phí cho cán để học tập.<br /> bộ tham gia lớp học. - Đảm bảo chất lượng về mặt chuyên môn: Việc<br /> - Về thời gian: Các lớp bồi dưỡng theo phương trao đổi kiến thức qua không gian mạng, không tiếp<br /> thức tổ chức dạy học truyền thống bắt buộc học viên xúc trực tiếp có thể hạn chế được nhược điểm tâm<br /> phải học đầy đủ chương trình bằng hình thức tập lý tự ti, ngại giao tiếp, ngại thể hiện ý kiến trực tiếp<br /> trung. Việc này dẫn đến việc cán bộ phải tạm gác của cán bộ người DTTS. Đối với các chuyên đề<br /> công việc để tham gia các chương trình này. Trong mang tính thực tiễn, các chuyên đề kỹ năng (cần<br /> hướng dẫn cầm tay chỉ việc), B-learning vẫn có<br /> Trương Minh Dục, Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội ngũ cán bộ,<br /> hình thức tổ chức dạy học F2F như đã đề xuất ở<br /> 11.<br /> <br /> công chức người dân tộc thiểu số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền bình<br /> đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức Nhà nước - Bộ Nội vụ Trương Minh Dục, Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội ngũ cán bộ,<br /> 13.<br /> <br /> 12.<br /> http://www.nhandan.com.vn/chinhtri/item/33180602-xay-dung-doi-ngu- công chức người dân tộc thiểu số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền bình<br /> can-bo-nguoi-dan-toc-thieu-so-tiep-theo-va-het.html đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức Nhà nước - Bộ Nội vụ<br /> <br /> <br /> 114 Số 24 - Tháng 12 năm 2018<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> trên. Việc này sẽ khắc phục được nhược điểm của thống E-Learning. Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết<br /> E-learning đối với những chuyên đề này. các trường có tổ chức bồi dưỡng cán bộ, công chức,<br /> - Đối với cơ sở giáo dục áp dụng B-learning cho viên chức không có cơ chế, chính sách đãi ngộ cho<br /> đối tượng này: Có thể việc ứng dụng CNTT-TT vào các cán bộ chuyên trách này.<br /> thời gian đầu sẽ tốn rất nhiều kinh phí (đầu tư máy Với những khó khăn nêu trên, chúng tôi đề xuất<br /> móc, phương tiện, đào tạo giảng viên, chi phí xây một số giải pháp khắc phục như sau:<br /> dựng hệ thống website …), nhưng chỉ cần đầu tư Thứ nhất, các trường đại học, học viện (gọi tắt<br /> một lần và có thể sử dụng được nhiều cho các lớp là các trường) cần xác định E-learning là một chiến<br /> về sau. Nếu tổ chức theo hình thức dạy-học truyền lược trong giáo dục mới hướng tới xã hội học tập.<br /> thống, mỗi lần tổ chức lớp tại các địa phương ở xa Trong đó, đối với các trường được giao nhiệm vụ<br /> trụ sở chính, cơ sở giáo dục sẽ tốn một lần kinh phí bồi dưỡng đội ngũ CBCCVC người DTTS, cần xem<br /> khảo sát, thuê cơ sở vật chất với kinh phí mỗi lần B-learning là một giải pháp hiệu quả khi áp dụng<br /> không hề nhỏ. Mặt khác, kinh phí đi lại, ăn ở cho cho các chương trình bồi dưỡng nhằm nâng cao<br /> giảng viên giảng dạy mà cơ sở giáo dục phải bỏ ra chấp lượng đội ngũ này.<br /> sẽ ít hơn rất nhiều. Việc này có thể giúp cơ sở giáo<br /> Thứ hai, tăng cường tập huấn về phương pháp,<br /> dục hạ kinh phí các lớp bồi dưỡng theo hình thức xã<br /> kĩ năng, sử dụng tổng hợp nhiều hợp phần để tạo<br /> hội hóa, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước.<br /> bài giảng E-Learning cho các giảng viên tham gia<br /> 4. Khó khăn khi áp dụng B-learning cho các chương trình bồi dưỡng có ứng dụng B-learning.<br /> chương trình bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên<br /> Thứ ba, các trường phải đầu tư trang thiết bị, hỗ<br /> chức người DTTS và giải pháp khắc phục<br /> trợ kinh phí cho giảng viên trong việc tạo bài giảng.<br /> Khi áp dụng B-learning cho các chương trình Chi phí ban đầu có thể lớn đối với các trường, tuy<br /> bồi dưỡng CBCCVC người DTTS trong thực tiễn, nhiên những trang thiết bị này sẽ được sử dụng<br /> chúng ta sẽ gặp phải một số khó khăn nhất định nhiều lần và tính chi phí so với tổng chi phí để khảo<br /> như sau: sát và thuê cơ sở vật chất của các lớp bồi dưỡng sẽ<br /> (i) Xây dựng nguồn tài nguyên bài giảng: Để tiết kiệm hơn nhiều.<br /> soạn bài giảng E-learning có chất lượng đòi hỏi Thứ tư, các trường cần trực tuyến hóa trường<br /> tốn nhiều thời gian và công sức của giảng viên. học bao gồm trực tuyến hóa về quản lí, điều hành,<br /> Trong khi đó, hiện nay chưa có chế độ hỗ trợ cho tác nghiệp và trực tuyến hóa về dạy học. Website<br /> giảng viên khi soạn giảng các bài giảng E-learning trường học phải trở thành địa chỉ thân thiện với cán<br /> dành cho các chương trình bồi dưỡng CBCCVC bộ, giảng viên, học viên. Hướng dẫn phương pháp<br /> người DTTS. Mặt khác, như đã phân tích ở phần tự học, học tập và trao đổi qua mạng cho người học.<br /> E-learning, có nhiều giảng viên có năng lực tốt về Đây là kĩ năng cần thiết để học tập các chương trình<br /> chuyên môn và sư phạm nhưng năng lực ứng dụng bồi dưỡng có áp dụng B-learning.<br /> CNTT-TT còn hạn chế nên không thể phát huy hết<br /> Thứ năm, vai trò của giảng viên là rất quan trọng<br /> được năng lực đội ngũ này.<br /> trong việc triển khai B-Learning. Vì vậy, giảng viên<br /> (ii) Về phía người học: Như đã nêu ở các phần không chỉ nắm bắt được phương pháp học tập mà<br /> trên, cán bộ người DTTS vẫn còn bị ảnh hưởng của còn là người tạo ra bài giảng phục vụ cho giảng dạy,<br /> cách học thụ động truyền thống, thái độ học tập các bài giảng E-Learning phục vụ cho tự học của<br /> chưa cao, tâm lý tự ti, ngại đi học xa. Mặt khác, đối người học. Phải có hình thức đào tạo đội ngũ giảng<br /> với đội ngũ này, kỹ năng ứng dụng CNTT-TT còn viên đáp ứng yêu cầu dạy học hiện đại nhất: như có<br /> rất yếu, đặc biệt là các học viên người DTTS ở các khả năng ứng dụng CNTT vào dạy học, có khả năng<br /> vùng núi, vùng xâu vùng xa. sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại, và quan<br /> (iii) Về cơ sở vật chất: Đòi hỏi phải có hạ tầng trọng hơn cả là năng lực tự học, tự nghiên cứu khoa<br /> CNTT đủ mạnh, có đường truyền cáp quang, xây học. Vì đó là nền tảng quan trọng để người giảng<br /> dựng Website trường học và Website E-Learning viên không bị tụt hậu so với thời đại.<br /> hoàn chỉnh chi phí cao, nếu  không tận dụng hết khả Thứ sáu, áp dụng B-learning có lộ trình đối<br /> năng của Web sẽ gây lãng phí. Đối với những lớp với các lớp bồi dưỡng CBCCVC người DTTS đặt<br /> bồi dưỡng đặt tại địa phương, đặc biệt là địa phương tại địa phương xa trụ sở chính của cơ sở giáo dục.<br /> ở vùng xâu vùng xa như đã đề cập ở trên, việc học Trước tiên, chỉ nên ứng dụng với các lớp đặt tại<br /> viên tiếp cận với Internet và máy tính còn gặp nhiều các trung tâm tỉnh lỵ như thành phố, thị xã hoặc tại<br /> khó khăn, cũng sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến quá các trung tâm huyện lỵ có điều kiện phát triển kinh<br /> trình dạy-học qua môi trường Internet. tế-xã hội tốt. Áp dụng cho các lớp bồi dưỡng cán<br /> (iv) Về nhân lực phục vụ E–learning: Cần có bộ cấp cao trước (bồi dưỡng nhóm đối tượng 1 và<br /> cán bộ chuyên trách phục vụ sự hoạt động của hệ 2 theo quyết định số 771/QĐ-TTg ngày 26/6/2018<br /> <br /> <br /> Số 24 - Tháng 12 năm 2018 115<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Đề án Tài liệu tham khảo<br /> “Bồi dưỡng kiến thức dân tộc đối với CBCCVC giai Cao Đức Hạnh, (2007), Tổng quan đào tạo<br /> đoạn 2018-2025”), thực hiện và điều chỉnh nhiều trực tuyến với E-learning, Tạp chí Khoa học<br /> lần để tích lũy kinh nghiệm tổ chức rồi mới áp dụng Công nghệ Hàng Hải - Đại học Hàng Hải, số<br /> đối với các lớp bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch, 10 (6/2007).<br /> bậc, vị trí việc làm khác (như chuyên viên chính,<br /> Nguyễn Văn Hiền, (2008), Tổ chức “Học tập<br /> chuyên viên, bồi dưỡng cấp phòng, bồi dưỡng cấp<br /> hỗn hợp” biện pháp rèn luyện kỹ năng sử<br /> xã, bồi dưỡng nhóm đối tượng 3 và 4 theo quyết<br /> dụng CNTT cho sinh viên trong dạy học sinh<br /> định 771/QĐ-TTg nói trên).<br /> học, Tạp chí Giáo dục, số 192, trang 34; 43;<br /> Thứ bảy, trước khi thực hiện thí điểm, các trường 44.<br /> phải ban hành các quy định bằng văn bản đối với tất<br /> Lê Huy Hoàng, Lê Xuân Quang, (2011),<br /> cả các hoạt động liên quan đến việc dạy-học trên<br /> E-learning và ứng dụng trong dạy học, Đại<br /> môi trường Internet. Sau khi thực hiện thí điểm, các<br /> học Sư phạm Hà Nội.<br /> trường phải tổng kết, rà soát các quy định để điều<br /> chỉnh cho phù hợp với thực tiễn. Hằng năm, các Trần Huy Hoàng, Nguyễn Kim Đào, (2014), Tổ<br /> trường phải thực hiện công việc này nhằm đảm bảo chức hoạt động dạy học theo B-learning đáp<br /> quyền lợi của người dạy và người học. Ngoài ra, các ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo<br /> trường phải giao cho các Khoa chuyên môn, hàng dục và đào tạo sau 2015, Tạp chí Nghiên cứu<br /> năm đều phải có rà soát, đánh giá các bài giảng Khoa học - Đại học Văn Hiến, số 5 (11/2014).<br /> E-learning của các giảng viên để có điều chỉnh cho Nguyễn Danh Nam, (2007), Các mức độ ứng<br /> phù hợp thực tiễn cũng như phù hợp với các quy dụng E - learning ở trường ĐHSP, Tạp chí<br /> định trong việc tổ chức các chương trình bồi dưỡng Giáo dục, số 175, trang 41; 42; 43.<br /> nếu có thay đổi. Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (in press).<br /> 5. Kết luận Handbook of blended learning: Global<br /> E-learning là xu hướng tất yếu trong giai đoạn Perspectives, local designs, chapter 11. San<br /> hiện nay, nhờ công nghệ này mọi người có ở bất kỳ Francisco, CA: Pfeiffer Publishing.<br /> nơi đâu, thời điểm nào đều có thể tham gia những William Horton, (2011), E-learning by Design<br /> khóa học tốt nhất được hướng dẫn bởi những giảng (Second Edition), San Francisco: Pfeiffer.<br /> viên giỏi. Tuy nhiên, việc tổ chức hình thức dạy Victoria L. Tinio (Nhóm công tác e-ASEAN<br /> học truyền thống vẫn có những lợi thế nhất định UNDP-APDIP dịch), (2003), “Công nghệ<br /> đối với các lớp bồi dưỡng cán bộ công chức, viên thông tin và truyền thông (ICT) trong giáo<br /> chức. Chính vì vậy, đối với các lớp bồi dưỡng dục”, http://www.unapcict.org, 30/09/2005.<br /> này, việc tận dụng tất cả các ưu điểm của dạy học<br /> UNESCO, (2010), ICT Transforming Education<br /> truyền thống (F2F) và dạy học qua mạng bằng<br /> - A Regional Guide.<br /> cách áp dụng hình thức B-learning sẽ đem lại hiệu<br /> quả tối ưu cho chất lượng bồi dưỡng nhằm góp http://www.E-learningsite.com.<br /> phần nâng cao chất lượng đội ngũ CBCCVC người https://masie.com.<br /> DTTS, từ đó nâng cao chất lượng nền công vụ nói https://vi.wikipedia.org/wiki/<br /> chung. Tuy vậy, khi ứng dụng CNTT-TT cho các Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_<br /> chương trình bồi dưỡng CBCCVC người DTTS, tr%E1%BB%B1c_tuy%E1%BA%BFn.<br /> các trường cần phải vạch ra cho đơn vị mình một http://tcnn.vn/Plus.aspx/vi/<br /> lộ trình ứng dụng cụ thể, đồng thời ban hành các News/125/0/1010070/0/40357/Xay_dung_<br /> văn bản quy định liên quan đến các hoạt động này doi_ngu_can_bo_cong_chuc_nguoi_dan_<br /> chứ không nên vội vàng triển khai đại trà, điều này toc_thieu_so_Giai_phap_quan_trong_bao_<br /> có thể làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của dam_quyen_binh_dang (Trương Minh Dục,<br /> các khóa bồi dưỡng. Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội<br /> ngũ cán bộ, công chức người dân tộc thiểu<br /> số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền<br /> bình đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ<br /> chức Nhà nước - Bộ Nội vụ).<br /> http://www.nhandan.com.vn/chinhtri/<br /> item/33180602-xay-dung-doi-ngu-can-bo-<br /> nguoi-dan-toc-thieu-so-tiep-theo-va-het.<br /> html (Lê Mậu Lâm và các cộng sự).<br /> <br /> <br /> 116 Số 24 - Tháng 12 năm 2018<br />