23 Nc 914 khảo sát việc sử dụng các thuốc ức chế DPP-4 trên bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> 23 Nc 914 KHẢO SÁT VIỆC SỬ DỤNG CÁC THUỐC ỨC CHẾ DPP-4 TRÊN<br /> BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2 ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI<br /> BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM<br /> Đặng Nguyễn Đoan Trang*, Trần Thị Anh Thư*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Thuốc ức chế dipeptidyl peptidase 4 (DPP-4) là 1 nhóm thuốc mới trong điều trị đái tháo đường<br /> với chỉ định đơn trị hoặc phối hợp. Một số hoạt chất đã được sử dụng tại Việt Nam (sitagliptin, vildagliptin,<br /> saxagliptin, linagliptin) và mở ra triển vọng mới trong điều trị đái tháo đường typ 2.<br /> Mục tiêu: Khảo sát việc sử dụng các thuốc ức chế DPP-4 trên bệnh nhân đái tháo đường typ 2 điều trị ngoại<br /> trú tại bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả trên 385 bệnh nhân đái tháo đường<br /> týp 2 chưa đạt mục tiêu HbA1c (HbA1c > 7%), được chỉ định thuốc ức chế DPP-4 lần đầu tiên và không thay đổi<br /> phác đồ đái tháo đường trong 3 tháng khảo sát. Thông tin được ghi nhận bằng cách phỏng vấn và thu thập từ hồ<br /> sơ điều trị ngoại trú. Cân nặng và chiều cao của bệnh nhân được đo vào thời điểm ban đầu và 3 tháng sau đó.<br /> Kết quả: Thuốc ức chế DPP-4 được chỉ định phổ biến nhất là vildagliptin. Metformin là thuốc được chỉ định<br /> phối hợp nhiều nhất với thuốc ức chế DPP-4. Sau 3 tháng khảo sát, glucose huyết giảm trung bình 1,72 ± 2,01<br /> (mmol/L) và HbA1c giảm trung bình 1,08 ± 0,82%; 37,9% bệnh nhân đạt mục tiêu glucose huyết và 35,8% bệnh<br /> nhân đạt mục tiêu HbA1c. Các yếu tố liên quan đến khả năng đạt mục tiêu HbA1c bao gồm mức glucose huyết,<br /> mức HbA1c, mức triglycerid và BMI ban đầu. Thời gian mắc bệnh, mức HbA1c, mức triglycerid và mức BMI<br /> ban đầu có liên quan đến mức giảm HbA1c. Phần lớn bệnh nhân không thay đổi cân nặng sau 3 tháng khảo sát<br /> (54,8%). Không có biến cố bất lợi nghiêm trọng được ghi nhận trong quá trình nghiên cứu.<br /> Kết luận: Hiệu quả của việc sử dụng thuốc ức chế DPP-4 trên bệnh nhân đái tháo đường týp 2 chưa kiểm<br /> soát tốt HbA1c đã được ghi nhận trong nghiên cứu. Mặc dù glucose huyết và HbA1c giảm sau 3 tháng điều trị<br /> với thuốc ức chế DPP4 nhưng tỷ lệ đạt mục tiêu điều trị vẫn chưa cao. Ngoài việc kiểm soát đường huyết, cần<br /> kiểm soát tốt triglycerid và cân nặng để tăng hiệu quả điều trị.<br /> Từ khóa: Ức chế DPP4, đái tháo đường, đường huyết, HbA1c, cân nặng<br /> ABSTRACT<br /> INVESTIGATION ON DPP-4 INHIBITORS USE AMONG TYPE 2 DIABETIC OUTPATIENTS AT<br /> UNIVERSITY MEDICAL CENTER HOCHIMINH CITY<br /> Dang Nguyen Doan Trang, Tran Thi Anh Thu * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 21 - No 5 - 2017:<br /> <br /> Introduction: Dipeptidyl peptidase-4 inhibitor is a new class of anti-diabetic drugs that was indicated as<br /> monotherapy and add-on therapy. Some drugs in this class have been used in Vietnam (sitagliptin, vildagliptin,<br /> saxagliptin, linagliptin), opening up new perspectives for the management of type 2 diabetes.<br /> Objectives: To investigate the use of DPP-4 inhibitors among type 2 diabetic outpatients at University<br /> Medical Center.<br /> <br /> * Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: TS Đặng Nguyễn Đoan Trang ĐT: 0909907976 Email: dtrangpharm@yahoo.com<br /> <br /> <br /> <br /> 201<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> Materials and methods: A descriptive cross-sectional study was conducted in 385 patients with type 2<br /> diabetes mellitus who had not reached the HbA1c target (HbA1c > 7%) and indicated DPP-4 inhibitors for the<br /> first time without changing the regimen for 3 months. Data were collected by personal interview and from medical<br /> records. Height and weight were measured at baseline and 3 months later<br /> Results: The most popular DPP-4 inhibitor prescribed was vildagliptin. Metformin was the most common<br /> oral hypoglycemic agents to be combined with DPP-4 inhibitors. After 3 months under treatment with DPP-4<br /> inhibitors, blood glucose level reduced by 1.72 ± 2.01 mmol/L, HbA1c reduced by 1.08 ± 0.82% on average; 37.9%<br /> and 35.8% of the study population achieved blood glucose goal and HbA1c goal, respectively. Factors<br /> significantly associated with the ability to achieve HbA1c goal included blood glucose levels, HbA1c levels,<br /> triglyceride levels at baseline and BMI. Duration of diabetes, HbA1c levels, triglyceride levels at baseline and BMI<br /> were found to be significantly associated with the reduction in HbA1c. Weight change wasn’t observed in the<br /> majority of patients (54.8%). No serious adverse event was found during the study period.<br /> Conclusion: The use of DPP-4 inhibitors in patients with type 2 diabetes mellitus who had not reached the<br /> HbA1c goal was found to be effective. Although the change in blood glucose and HbA1c was significant, the<br /> proportion of patients reaching treatment goal were still below expectation. Triglycerides and weight should be<br /> more tightly controlled to increase the efficacy of treatment.<br /> Keywords: DPP4 inhibitors, diabetes mellitus, blood glucose, HbA1c, weight.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ hành trên thị trường để đánh giá hiệu quả cũng<br /> như tính an toàn của thuốc khi sử dụng trên dân<br /> Đái tháo đường là một trong những bệnh lý số rộng, trên những đối tượng khác nhau. Tại<br /> mạn tính chiếm tỷ lệ cao và có tốc độ phát triển Việt Nam, các thuốc ức chế DPP-4 đã và đang<br /> nhanh. Việc nghiên cứu phát triển các thuốc tác được sử dụng ngày càng nhiều. Tuy nhiên, số<br /> động lên các cơ chế bệnh sinh khác nhau của đái lượng báo cáo và nghiên cứu về việc sử dụng các<br /> tháo đường týp 2 ngày càng được quan tâm và thuốc ức chế DPP-4 còn khá khiêm tốn. Đề tài<br /> phát triển trên thế giới.<br /> được tiến hành nhằm cung cấp thêm thông tin<br /> GLP-1 (glucagon-like peptid 1) là một cho các nhà điều trị và trên cơ sở đó, giúp xây<br /> hormon incretin có tác dụng làm giảm glucose dựng các phác đồ điều trị tại cơ sở.<br /> huyết thông qua nhiều cơ chế như tăng tiết<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> insulin, giảm tiết glucagon ở tụy, kích thích tế<br /> bào β tăng sản, ức chế tế bào β chết theo chương Đối tượng nghiên cứu<br /> trình, làm tăng cảm giác no và làm chậm quá Các hồ sơ điều trị ngoại trú của bệnh nhân<br /> trình làm rỗng dạ dày. Trên cơ sở đó, một số<br /> đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại phòng<br /> thuốc mới có liên quan đến GLP-1 đã được chấp<br /> khám Nội Tiết, bệnh viện Đại học Y Dược<br /> thuận và đưa vào sử dụng, như thuốc ức chế<br /> dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4) (enzym ức chế TPHCM từ tháng 01/2015 đến 07/2016.<br /> GLP-1). Đây là những lựa chọn điều trị rất hứa Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> hẹn để khắc phục những hạn chế của các thuốc Bệnh nhân đái tháo đường týp 2 (chẩn đoán<br /> điều trị cổ điển.<br /> theo hướng dẫn của ADA 2015) ≥18 tuổi mới<br /> Trên thế giới, đã có nhiều công trình nghiên<br /> chẩn đoán hoặc chưa kiểm soát tốt với phác đồ<br /> cứu về hiệu quả và tính an toàn của các thuốc ức<br /> điều trị trước đó (HbA1c > 7%), lần đầu sử dụng<br /> chế DPP-4 trên bệnh nhân đái tháo đường týp 2.<br /> Tuy nhiên vẫn còn đòi hỏi nhiều hơn nữa các thuốc ức chế DPP-4 và không thay đổi phác đồ<br /> nghiên cứu hậu lâm sàng sau khi thuốc được lưu điều trị đái tháo đường trong ít nhất 3 tháng<br /> <br /> <br /> <br /> 202<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ Tất cả các phép kiểm thống kê được thực<br /> Đái tháo đường týp 1 hoặc do các nguyên hiện với phần mềm SPSS16, các giá trị được coi<br /> nhân khác, có các bệnh lý của hệ tạo máu làm là có ý nghĩa thống kê khi p < 0,05.<br /> ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm HbA1c như KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> bệnh lý hemoglobin (HbS, HbC), thiếu máu tán<br /> huyết, đang sử dụng glucocorticoid, phụ nữ có Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu<br /> thai hoặc cho con bú. Bảng 1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu (N =<br /> 385)<br /> Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu<br /> Số lượng Tỷ lệ (%)<br /> Công thức ước lượng cỡ mẫu Giới Nam 143 37,1<br /> Nữ 242 62,9<br /> Tuổi (năm) Trung bình: 56,6 ± 11,7 (26 – 84)<br /> < 40 36 9,4<br /> Z : hệ số tin cậy; Z = 1,96 với độ tin cậy là 95%<br /> 40 - 49 63 16,4<br /> p: tỷ lệ bệnh nhân được chỉ định thuốc ức chế DPP-4 chưa 50 - 59 130 33,7<br /> đạt mục tiêu HbA1c.<br /> 60 - 69 105 27,3<br /> Để cỡ mẫu thu được tối đa, chọn p = 0,5. 70 – 79 46 11,9<br /> d:sai số chuẩn, chọn d = 5%. > 79 5 1,3<br /> 2<br /> Cỡ mẫu tối thiểu tính được là N=385. BMI* (kg/m ) Trung bình: 24,09 ± 2,49 (17,5 – 39,1)<br /> Trung bình: 5,26 ± 1,60 (1 – 10)<br /> Số hồ sơ điều trị ngoại trú thu thập thực tế là<br /> 1–3 48 12,5<br /> 385.<br /> 4–5 166 43,1<br /> - Phương pháp chọn mẫu 6–7 136 35,3<br /> Thời gian mắc<br /> Chọn mẫu ngẫu nhiên bệnh (năm) 8 – 10 35 9,1<br /> 0–1 131 34,0<br /> Thiết kế nghiên cứu Số lượng và loại<br /> bệnh lý mắc 2–3 204 53,1<br /> Mô tả cắt ngang. kèm ≥4 50 12,9<br /> Xử lý thống kê Rối loạn lipid<br /> huyết 266 69,1<br /> Việc đánh giá các yếu tố liên quan đến khả Tăng huyết áp 229 59,5<br /> năng đạt mục tiêu điều trị HbA1c và mức giảm<br /> * Chỉ số khối cơ thể (Body mass index)<br /> HbA1c được phân tích bằng phương trình hồi<br /> quy logistic và phương trình hồi quy đa biến.<br /> Huyết áp và các giá trị xét nghiệm cận lâm sàng<br /> Bảng 2. Huyết áp và các giá trị xét nghiệm cận lâm sàng của mẫu nghiên cứu<br /> ban đầu và sau 3 tháng điều trị<br /> Trước Sau P<br /> Huyết áp tâm thu trung bình (mmHg) 134,6 ± 14,6 132,0 ± 13,7 > 0,05<br /> Huyết áp tâm trương trung bình (mmHg) 82,1 ± 11,3 79,5 ± 9,7 > 0,05<br /> Đường huyết trung bình (mmmol/L) 9,7 ± 2,2 8,0 ± 2,0 < 0,05<br /> HbA1c trung bình (%) 8,5 ± 1,1 7,5 ± 1,0 < 0,05<br /> Cholesterol toàn phần trung bình (mmol/L) 5,63 ± 1,29 4,98 ± 1,03 > 0,05<br /> HDL cholesterol trung bình (mmol/L) 1,16 ± 0,24 1,18 ± 0,23 > 0,05<br /> LDL cholesterol trung bình (mmol/L) 3,72 ± 1,00 3,05 ± 0,81 < 0,001<br /> Triglycerid trung bình (mmol/L) 2,92 ± 2,38 2,40 ± 1,60 < 0,001<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 203<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> <br /> Sự thay đổi cân nặng của bệnh nhân trước phối hợp 2 thuốc (chiếm 31,2%). Nhóm phối hợp<br /> và sau 3 tháng khảo sát 4 thuốc và nhóm đơn trị với thuốc ức chế DPP-4<br /> chiếm tỷ lệ thấp (7,5% và 7,3%).<br /> Trong thời gian nghiên cứu, nhóm nghiên<br /> cứu chỉ thu thập được cân nặng của 352 bệnh Bảng 3. Tỷ lệ các nhóm thuốc điều trị đái tháo đường<br /> nhân. Phần lớn bệnh nhân không thay đổi cân được phối hợp với các thuốc ức chế DPP4 trong mẫu<br /> nặng (54,8%). Cân nặng trung bình khi bắt đầu nghiên cứu<br /> Thuốc sử dụng kèm theo<br /> khảo sát là 59,72 ± 8,21 (kg). Sau khảo sát, cân STT Tần số Tỷ lệ (%)<br /> DPP4i<br /> nặng trung bình giảm 0,03 ± 0,83 (kg), không có ý 1 Nhóm biguanide (metformin) 299 77,7%<br /> nghĩa thống kê (P > 0,05). Tỷ lệ thay đổi cân nặng 2 Nhóm sulfonylurea 223 57,9%<br /> theo số lượng thuốc phối hợp cũng khác biệt 3 Insulin 80 20,8%<br /> không có ý nghĩa thống kê (P > 0,05). Nhóm ức chế α-glucosidase<br /> 4 10 2,6%<br /> (acarbose)<br /> Việc sử dụng các thuốc ức chế DPP4 5 Nhóm thiazolidin (pioglitazone) 7 1,8%<br /> Trong số các thuốc ức chế DPP-4 được chỉ 6 Nhóm glinid (repaglinid) 3 0,8%<br /> Nhóm ức chế SGLT-2<br /> định, vildagliptin chiếm tỷ lệ nhiều nhất (n = 7 1 0,3%<br /> (dapaglifozin)<br /> 145; 38%), sau đó là sitagliptin (n = 107; 27%), DPP4i: thuốc ức chế DPP4<br /> saxagliptin (n = 95; 25%) và linagliptin (n = 38;<br /> Có 19 dạng phối hợp thuốc trong mẫu<br /> 11%).<br /> nghiên cứu. Dạng phối hợp chiếm nhiều nhất là<br /> Trong mẫu nghiên cứu, số lượng thuốc điều phối hợp ức chế DPP-4 I + metformin +<br /> trị đái tháo đường của mỗi bệnh nhân dao động sulfonylurea (41,3%); kế đến là phối hợp ức chế<br /> từ 1 đến 4 thuốc. Trong đó, nhóm phối hợp 3 DPP-4 + metformin (17,1%) và ức chế DPP-4 +<br /> thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất (54,0%), kế đến là metformin + insulin (10,9%).<br /> Bảng 4. Tỷ lệ bệnh nhân đạt mục tiêu điều trị của mẫu nghiên cứu<br /> Trước khảo sát Sau khảo sát<br /> Xét nghiệm Mục tiêu P<br /> Tần số Tỷ lệ % Tần số Tỷ lệ %<br /> Glucose huyết (đói) 4,4 – 7,2 mmol/L 10/385 2,6% 146/385 37,9% 0,05). chẩn đoán đái tháo đường, trên 90% bệnh nhân<br /> Các yếu tố liên quan đến mức độ kiểm soát được chỉ định thuốc ức chế DPP4 sau khi đã sử<br /> dụng các nhóm thuốc khác (metformin,<br /> HbA1c<br /> sulfonylureas). Việc lựa chọn thuốc ức chế DPP-<br /> Kết quả phân tích bằng phương trình hồi<br /> 4 sau khi đã sử dụng các nhóm thuốc khác phụ<br /> quy logistic cho thấy mức glucose huyết ban<br /> thuốc vào nhiều yếu tố bao gồm các hướng dẫn<br /> đầu, mức HbA1c ban đầu, mức triglycerid ban<br /> điều trị, kinh nghiệm của bác sĩ điều trị và chi<br /> đầu và mức BMI ban đầu có liên quan có ý nghĩa<br /> phí của các thuốc ức chế DPP-4.<br /> thống kê với khả năng đạt mục tiêu HbA1c.<br /> Kết quả khảo sát trên cân nặng cho thấy cân<br /> Kết quả phân tích bằng phương trình hồi<br /> nặng trung bình của 352 bệnh nhân khảo sát gần<br /> quy đa biến cho thấy thời gian mắc bệnh, mức<br /> như không thay đổi. Các nghiên cứu về ảnh<br /> HbA1c ban đầu, mức triglycerid ban đầu và mức<br /> hưởng lên cân nặng của các thuốc ức chế DPP-4<br /> BMI ban đầu có liên quan có ý nghĩa thống kê<br /> đã cho các kết quả khác nhau nhưng đa số cho<br /> mức giảm HbA1c sau 3 tháng.<br /> kết quả trung lập, không ảnh hưởng đến cân<br /> Các biến cố bất lợi của thuốc nặng. Các nghiên cứu trên sitagliptin cho thấy<br /> Bảng 6. Các biến cố bất lợi ghi nhận trong thời gian cân nặng dao động từ giảm 1,5 kg sau 52 tuần<br /> khảo sát (N = 352) điều trị đến tăng 1,8 kg sau 24 tuần điều trị(2). Các<br /> STT Biến cố bất lợi Tần số Tỷ lệ % nghiên cứu trên vildagliptin cho thấy cân nặng<br /> 1 Nhiễm trùng đường hô hấp 22 6,3% dao động từ giảm 1,8 kg đến tăng 1,3 kg sau 24<br /> 2 Đầy bụng/khó tiêu 13 3,7% tuần điều trị và các nghiên cứu tương tự đối với<br /> 3 Đau họng 10 2,8%<br /> saxagliptin cho thấy cân nặng dao động từ giảm<br /> 4 Buồn nôn 9 2,6%<br /> 5 Đau bụng 7 2,0%<br /> 1,8 kg đến tăng 0,7 kg sau 24 tuần điều trị (2).<br /> 6 Đau đầu 6 1,7% Trong một phân tích tổng hợp trên 13 nghiên<br /> 7 Tiêu chảy 4 1,1% cứu liên quan đến việc điều trị của cả ba thuốc<br /> 8 Hạ glucose huyết 3 0,9% ức chế DPP-4, tác dụng của nhóm thuốc này trên<br /> 9 Ăn mất ngon 3 0,9% cân nặng là trung tính(2,3).<br /> 10 Ngứa da 2 0,6%<br /> Kết quả phân tích cho thấy thời gian mắc<br /> Trong thời gian khảo sát, đa số các biến cố<br /> bệnh đái tháo đường càng dài thì mức giảm<br /> bất lợi ghi nhận được là nhiễm trùng đường hô<br /> HbA1c và hiệu quả kiểm soát HbA1c càng thấp.<br /> hấp (viêm mũi, viêm xoang, triệu chứng cúm),<br /> Điều này có thể được giải thích bởi sự suy giảm<br /> kế đến là ở đường tiêu hóa (đầy bụng, khó tiêu).<br /> chức năng tế bào beta tuyến tụy và tăng khối<br /> Các biến cố này phù hợp với các biến cố bất lợi<br /> lượng chất béo, đặc biệt là béo phì nội tạng, dẫn<br /> đã được báo cáo của các nhóm thuốc trị đái tháo<br /> đến đề kháng insulin cao hơn kết hợp với quá<br /> đường đường uống bao gồm ức chế DPP-4. Các<br /> trình lão hóa. Việc đạt được và duy trì HbA1c <<br /> biến cố khác xuất hiện với tần suất thấp, thường<br /> 7% khó khăn hơn ở những bệnh nhân có thời<br /> nhẹ và nhanh chóng hồi phục mà không cần<br /> gian mắc bệnh dài, ngay cả dùng phối hợp 3<br /> phải ngưng thuốc.<br /> thuốc, 4 thuốc. Nghiên cứu của Tong P.C. và<br /> BÀN LUẬN cộng sự tại Hongkong cũng đã chỉ ra rằng<br /> Tỷ lệ thừa cân và béo phì ở mẫu nghiên cứu những bệnh nhân có thời gian mắc bệnh dài và<br /> là 71%, gần với kết quả nghiên cứu của tác giả dùng nhiều thuốc điều trị có liên quan với việc<br /> Trần Kim Thư cũng trên dân số bệnh nhân đái kiểm soát đường huyết kém(4). Một số nghiên<br /> tháo đường ngoại trú (74%)(1). Các bệnh nhân cứu khác cũng cho kết quả tương tự, thời gian<br /> trong mẫu nghiên cứu được chỉ định thuốc ức mắc bệnh dài có ảnh hưởng tiêu cực đến việc<br /> <br /> <br /> 205<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> kiểm soát đường huyết(5, 6, 7). Như vậy, có thể cân khai thác được các thông tin về thời gian mắc<br /> nhắc việc phối hợp thuốc ức chế DPP-4 sớm trên bệnh đái tháo đường, những biến cố bất lợi gặp<br /> những bệnh nhân chưa kiểm soát được đường phải trong qua trình điều trị cũng như đo được<br /> huyết (có thời gian mắc bệnh ngắn) để mang lại chỉ số cân nặng, chiều cao của bệnh nhân để từ<br /> hiệu quả tốt hơn. đó khảo sát đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu<br /> Kết quả phân tích hồi quy đa biến của một và đánh giá mối liên quan giữa các yếu tố khảo<br /> nghiên cứu tại Nhật cho thấy các yếu tố liên sát với hiệu quả kiểm soát glucose huyết, HbA1c.<br /> quan đến hiệu quả giảm HbA1c sau 12 tháng là Tuy nhiên, thông tin thu thập chỉ dựa trên đơn<br /> mức HbA1c ban đầu cao, mức giảm HbA1c sau thuốc và kết quả xét nghiệm của bệnh nhân đến<br /> 3 tháng điều trị, chỉ số khối cơ thể thấp, chưa có khám tại phòng khám Nội tiết, chưa ghi nhận<br /> bệnh mạch vành (8). Kết quả phân tích trên mẫu được đơn thuốc từ các phòng khám khác như<br /> nghiên cứu cho thấy bệnh nhân có mức glucose tim mạch, tiêu hóa, xương khớp… nên những số<br /> huyết, HbA1c và triglyceride ban đầu cao thì khả liệu về bệnh kèm theo, thuốc dùng kèm theo<br /> năng đạt mục tiêu điều trị HbA1c sẽ thấp hơn và trong nghiên cứu có thể chưa đầy đủ.<br /> mức giảm HbA1c cũng thấp hơn. Kết quả này KẾT LUẬN<br /> khá tương đồng với kết quả nghiên cứu của<br /> Qua khảo sát 385 hồ sơ bệnh án, nghiên cứu<br /> Mullugeta và cộng sự đánh giá mối liên quan<br /> đã góp phần xác định được một số đặc điểm<br /> giữa hiệu quả kiểm soát đường huyết với giá trị<br /> dịch tễ, tình hình sử dụng thuốc ức chế PPP-4<br /> lipid huyết ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2(9).<br /> trong điều trị đái tháo đường trên bệnh nhân<br /> Kết quả nghiên cứu của chúng tôi góp phần<br /> ngoại trú. Đặc biệt, nghiên cứu đã ghi nhận được<br /> khẳng định tầm quan trọng của việc kiểm soát<br /> hiệu quả kiểm soát đường huyết và HbA1c trên<br /> lipid huyết đi kèm với kiểm soát đường huyết<br /> thực tế, so sánh hiệu quả trước và sau khi điều<br /> nhằm tối ưu hoá hiệu quả điều trị và ngăn ngừa<br /> trị với các thuốc ức chế DPP4 của từng phối hợp<br /> các biến chứng.<br /> thuốc cụ thể và xác định được các yếu tố liên<br /> Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy thể trạng quan đến khả năng đạt mục tiêu HbA1c cũng<br /> thừa cân/béo phì có liên quan nghịch đến khả như mức giảm HbA1c sau 3 tháng điều trị. Các<br /> năng đạt mục tiêu cũng như mức giảm HbA1c. kết quả thu được gợi ý các chiến lược điều trị<br /> Kết quả này tương tự kết quả của nhiều nghiên phù hợp góp phần nâng cao hiệu quả điều trị đái<br /> cứu trước đây(6, 8, 10). Mặc dù các cơ chế chính xác tháo đường trên lâm sàng.<br /> về mối liên hệ giữa béo phì và đái tháo đường<br /> vẫn chưa được xác định rõ ràng, các nghiên cứu<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Trần Kim Thư, Đặng Nguyễn Đoan Trang (2016). Đánh giá<br /> gần đây đã xác định được sự liên kết giữa béo nguy cơ biến cố tim mạch do xơ vữa trong 10 năm và việc sử<br /> phì và bệnh đái tháo đường týp 2 thông qua các dụng statin theo hướng dẫn của ACC/AHA 2013 trên bệnh<br /> cytokine tiền viêm (yếu tố hoại tử khối u và nhân đái tháo đường type 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện<br /> Đại học Y Dược TP HCM. Y học thành phố Hồ Chí Minh, Tập<br /> interleukin-6), sự đề kháng insulin, rối loạn 20, số 2.<br /> chuyển hóa acid béo và rối loạn các quá trình 2. Amori RE., Lau J, Pittas AG. (2007). Efficacy and safety of<br /> incretin therapy in type 2 diabetes: systematic review and<br /> trong tế bào như rối loạn chức năng của ty lạp<br /> meta-analysis. JAMA, 298, pp. 194–206.<br /> thể và lưới nội chất. Các nghiên cứu di truyền về 3. Goldstein BJ, Feinglos MN, Lunceford JK, Johnson J, Williams-<br /> sau có thể làm sáng tỏ thêm cơ chế sinh lý bệnh Herman DE (2007). Effect of initial combination therapy with<br /> sitagliptin, a dipeptidyl peptidase-4 inhibitor, and metformin<br /> giữa béo phì và đái tháo đường và có thể sẽ xác on glycemic control in patients with type 2 diabetes. Diabetes<br /> định các mục tiêu điều trị mới đầy hứa hẹn (11). Care, 30, pp. 1979-1987.<br /> 4. Tong PC, Ko GT, So WY et al. (2008). Use of anti-diabetic<br /> Ưu điểm của nghiên cứu là việc thu thập drugs and glycemic control in type 2 diabetes. The Hong<br /> thông tin, dữ liệu của nghiên cứu một phần Kong Diabetes Registry. Diabetes Res Clin Pract, 82, pp. 346–<br /> được thực hiện qua phỏng vấn bệnh nhân nên 352.<br /> <br /> <br /> <br /> 206<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 5. Sufiza AN et al. (2014). Factors associated with good glycemic Protective Effect of Metformin Supplementation. Indian<br /> control among patients with type 2 diabetes mellitus. Journal Journal of Clinical Biochemistry, 27(4), pp. 363-369.<br /> Diabetes Invest, 5, pp. 563–569. 10. Mannucci E, Monami M, Dicembrini I. et al. (2014). Achieving<br /> 6. Oladele VA, Parimalaranie Y et al. (2016). Cross-sectional HbA1c targets in clinical trials and in the real world: a<br /> study of patients with type 2 diabetes in OR Tambo district, systematic review and meta-analysis. J Endocrinol Invest, 37,<br /> South Africa. BMJ Open, 6, e010875. pp. 477-495.<br /> 7. De Pablos-Velasco P et al. (2014). Current Level of Glycaemic 11. Eckel RH., Kahn SE. et al. (2011). Obesity and Type 2 Diabetes:<br /> Control and Its Associated Factors in Patients With Type 2 What Can Be Unified and What Needs to Be Individualized? J<br /> Diabetes Across Europe. Clin Endocrinol. 80(1), pp. 47-56. Clin Endocrinol Metab, 96(6), pp. 1654–1663<br /> 8. Yagi S, Aihara K, Akaike M et al. (2015). Predictive Factors for<br /> Efficacy of Dipeptidyl Peptidase-4 Inhibitors in Patients with<br /> Type 2 Diabetes Mellitus. Diabetes & Metabolism Journal, 39(4), Ngày nhận bài báo: 20/07/2017<br /> 342–347.<br /> Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/07/2017<br /> 9. Mullugeta Y et al. (2012). Dyslipidemia Associated with Poor<br /> Glycemic Control in Type 2 Diabetes Mellitus and the Ngày bài báo được đăng: 05/09/2017<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 207<br />