Bài dự thi Em yêu lịch sử xứ Thanh

  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BÀI DỰ THI<br /> EM YÊU LỊCH SỬ XỨ THANH<br />     Câu 1: Người xưa có câu: “Vua xứ Thanh, thần xứ Nghệ”. Vùng Ái Châu (tức <br /> Thanh Hóa ngày nay) được xem là cái nôi sản sinh ra vua chúa Việt. Bằng những <br /> kiến thức lịch sử đã học, em hãy trình bày hiểu biết của mình về một trong các vị <br /> vua, chúa xứ Thanh mà em yêu thích nhất.<br /> Lê Lợi sinh ngày 6/8 năm Ất Sửu, tức ngày 10/9/1385, tại quê mẹ ở làng Chủ Sơn, <br /> huyện Lôi Dương (sau là Thủy Chú, nay là Xuân Thắng, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa). .<br /> Tổ ba đời của Lê Lợi là Lê Hối, theo Lam Sơn thực lục và Hoàng Lê ngọc phả, vốn làm <br /> nghề dạy học (sư công). Lê Hối dời nhà đến ở Lam Sơn (xã Xuân Lam, Thọ Xuân, <br /> Thanh Hóa), tổ chức khai phá và “ba năm thành sản nghiệp, con cháu ngày một đông, nô <br /> lệ ngày một nhiều”. <br /> <br /> <br /> <br /> <br />    <br />      Đến đời ông là Lê Đinh, “nối dõi nghiệp nhà, theo chí người trước, có bộ chúng đến <br /> hơn nghìn người”. Trải qua đời cha là Lê Khoáng, Lê Lợi “thừa nghiệp của ông cha”, <br /> trở thành một hào trưởng lớn vùng Lam Sơn.<br />   Lê Lợi vừa lớn lên đã chứng kiến sự sụp đổ của triều Trần, những cuộc khởi <br /> nghĩa của nông dân  và những cố gắng cải cách của triều Hồ. Những biến động chính <br /> trị­xã hội đó hẳn có ảnh hưởng đến nhận thức, tư tưởng của Lê Lợi, nhưng có lẽ chưa <br /> 2<br /> tác động bao nhiêu đến địa vị và chí hướng của một ông đạo Cham hay quân trưởng của <br /> miền núi rừng Lam Sơn xa xôi. <br />   Nhà Minh xâm lược và đô hộ Đại Việt. Lê Lợi với lòng yêu nước, thương dân tha <br /> thiết, với ý chí và nghị lực của kẻ trượng phu dĩ nhiên không thể đứng ngoài cuộc đấu <br /> tranh cứu nước sôi sục của các tầng lớp nhân dân. <br />   Lê Lợi đã từng thấy sự bất lực và đổ nát của triều Trần, sự bất bình, phản kháng <br /> của nhân dân đối với vương triều suy thoái này, nên biết rõ phong trào cứu nước dưới <br /> danh nghĩa khôi phục nhà Hậu Trần không thể đi đến thành công. <br />   Trước thế lực, uy tín và ảnh hưởng của Lê Lợi, quân Minh đã dùng nhiều thủ <br /> đoạn để mua chuộc, dùng chức tước để dụ dỗ ông. Trong thời gian chuẩn bị khởi nghĩa, <br /> Lê Lợi cũng có khi phải dùng lễ vật và lời lẽ nhún nhường để che mắt quân giặc. Đầu <br /> năm Bính Thân (1416) Lê Lợi cùng 18 người bạn thân tín nhất, cùng tâm huyết và chí <br /> hướng, trong đó có Nguyễn Trãi, làm lễ thề kết nghĩa anh em, nguyện sống chết “chung <br /> sức đồng lòng chống giữ địa phương để trong cõi được ở yên". Đó là hội thề Lũng Nhai <br /> lịch sử đặt cơ sở cho sự hình thành một tổ chức lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn <br /> và một bước chuẩn bị lực lượng tiến tới phát động khởi nghĩa. Từ hội thề Lũng Nhai <br /> đến lúc cuộc khởi nghĩa bùng nổ (1416 ­ 1418) có thể coi là giai đoạn chuẩn bị về tổ <br /> chức và lực lượng cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi khởi xướng và chủ trì.<br />   Đầu năm Mậu Tuất (1418) cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ. Bình Định vương <br /> Lê Lợi là người lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa, là chủ soái của nghĩa quân Lam <br /> Sơn. Trải qua 10 năm chiến đấu gian khổ, khởi nghĩa Lam Sơn đã phát triển thành một <br /> cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc trên quy mô cả nước và đi đến toàn thắng vào cuối <br /> năm 1427.<br />   Lê Lợi lên làm vua năm 1428, lúc 43 tuổi. Lê Lợi có hai người con trai, năm 1429 <br /> con trưởng là Tư Tề được lập làm Quốc vương, quyền coi việc nước và con thứ là <br /> Nguyên Long được lập làm hoàng thái tử. Nhưng Tư Tề bị bệnh “ngông cuồng” nên <br /> năm 1433 Lê Lợi giáng Tư Tề, lập con thứ là Nguyên Long mới 10 tuổi, lên nối ngôi. <br /> Ngày 22 tháng 8 năm Quý Sửu, Lê Lợi từ trần khi mới 48 tuổi.<br /> <br />   Lê Lợi chỉ ở ngôi 5 năm, nhưng trong thời gian đó, đã có nhiều cố gắng lớn nhằm <br /> khắc phục những hậu quả của thời Minh thuộc, xây dựng lại đất nước, củng cố nền <br /> độc lập và thống nhất.<br />   Trong công cuộc xây dựng lại đất nước, với thời gian trị vì quá ngắn ngủi (5 <br /> năm), Lê Lợi chưa làm được nhiều việc lắm. Nhưng những hoạt động với cương vị <br /> hoàng đế đầu tiên của triều Lê đó đã đặt cơ sở vững vàng cho việc khẳng định nền độc <br /> lập ­ thống nhất quốc gia, công cuộc phục hưng đất nước và một bước phát triển mới <br /> của chế độ phong kiến.<br /> <br /> Câu 2:  Học giả người Pháp L.Bơdatxie nhận xét: “Công trình này là một trong <br /> những tác phẩm đẹp nhất của nền kiến trúc Việt Nam” (Phan Đại Doãn: Những <br /> bàn tay tài hoa của cha ông ­ NXB Giáo dục 1988). Ngày 27 ­ 06 ­ 2011, Tổ chức <br /> UNESCO đã chính thức công nhận công trình này là Di sản văn hóa  thế giới. Đó là <br /> 3<br /> công trình nào? Em hãy đóng vai một hướng dẫn viên du lịch để giúp cộng đồng <br /> hiểu biết về công trình này. <br /> Học giả người Pháp L.Bơdatxie nhận xét: “Công trình này là một trong những tác phẩm <br /> đẹp nhất của nền kiến trúc Việt Nam” .Ngày 27 ­ 06 ­ 2011, Tổ chức UNESCO đã chính <br /> thức công nhận công trình này là Di sản văn hóa  thế giới. Đó là công trình Thành Nhà <br /> Hồ.     Thành Nhà Hồ thuộc địa phận các xã Vĩnh Tiến, Vĩnh Long, Vĩnh Quang, Vĩnh <br /> Yên, Vĩnh Phúc, Vĩnh Ninh, Vĩnh Khang, Vĩnh Thành và thị trấn Vĩnh Lộc (huyện Vĩnh <br /> Lộc), tỉnh Thanh Hóa. Đây là kinh thành của nước Việt Nam từ năm 1398 đến 1407.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />     <br /> Thành Nhà Hồ  do Hồ  Quý Ly ­ lúc bấy giờ là tể  tướng dưới triều đại nhà Trần ­ cho  <br /> xây dựng vào năm 1397. Thành xây xong, Hồ Quý Ly ép Vua Trần Thuận Tông rời đô từ <br /> kinh thành Thăng Long (Hà Nội) về Thanh Hóa. Tháng 2 năm Canh Thìn (1400), Hồ Quý <br /> Ly lên ngôi vua thay nhà Trần và đặt tên nước là Đại Ngu (1400­1407), thành Nhà Hồ <br /> chính thức trở  thành kinh đô. Thành Nhà Hồ  trong lịch sử  còn có các tên gọi khác là <br /> thành An Tôn, Tây Đô, Tây Kinh, Tây Nhai, Tây Giai.<br /> <br />            Thành Nhà Hồ được coi là tòa thành đá duy nhất còn lại ở Đông Nam Á và là một <br /> trong rất ít còn lại trên thế giới. Ngày 27/6/2011, tại Paris (Pháp), trong kỳ họp lần thứ <br /> 35 của Ủy ban Di sản thế giới, UNESCO đã công nhận thành Nhà Hồ là di sản văn hóa <br /> thế giới.<br /> <br />     Thành Nhà Hồ đã đáp ứng hai tiêu chí được quy định trong Công ước Di sản Thế <br /> giới năm 2008. Đó là tiêu chí 2 “bày tỏ  sự  trao đổi quan trọng của các giá trị  nhân văn,  <br /> qua một thời kỳ  hay bên trong một khu vực văn hóa của thế  giới, về  những phát triển  <br /> trong kiến trúc, công nghệ, nghệ  thuật điêu khắc, quy hoạch thành phố  hay thiết kế <br /> 4<br /> phong cảnh” và tiêu chí 4 “là ví dụ  nổi bật về một loại hình công trình xây dựng, một <br /> quần thể kiến trúc hoặc kỹ thuật hoặc cảnh quan minh họa một (hoặc nhiều) giai đoạn <br /> trong lịch sử nhân loại”.<br /> <br />    Trong hồ sơ di sản thế giới, thành Nhà Hồ được mô tả là một công trình kỳ vĩ bởi  <br /> kỹ  thuật và nghệ  thuật xây dựng đá lớn và sự  kết hợp các truyền thống xây dựng độc  <br /> đáo có một không hai ở Việt Nam, khu vực Đông Á và Đông Nam Á trong thời kỳ cuối  <br /> thế  kỷ  14, đầu thế  kỷ  15. Nhờ  kỹ  thuật xây dựng độc đáo, sử  dụng các vật liệu bền  <br /> vững, đặc biệt là các khối đá lớn, thành Nhà Hồ  được bảo tồn rất tốt trong cảnh quan  <br /> thiên nhiên hầu như còn nguyên vẹn. Đây là một trong số  ít các di tích kinh thành chưa  <br /> chịu nhiều tác động của quá trình đô thị  hóa, cảnh quan và quy mô kiến trúc còn được  <br /> bảo tồn gần như  nguyên vẹn cả  trên mặt đất và trong lòng đất  ở  khu vực Đông Á và  <br /> Đông Nam Á.<br /> <br />   Theo các tài liệu và thư tịch cổ, cùng với việc khảo cổ, nghiên cứu hiện trạng thì  <br /> phức hợp di sản thành Nhà Hồ ngoài Thành nội, Hào thành, La thành còn có Đàn tế Nam  <br /> Giao.<br /> <br /> Câu 3: Triệu Thị Trinh có một câu nói nổi tiếng: “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, <br /> đạp luồng sóng dữ, chém cá Kình ở Biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại <br /> giang sơn, cởi ách nô lệ chứ không chịu khom lưng làm tì thiếp người ta”. Bằng <br /> kiến thức lịch sử đã học, em hãy làm rõ truyền thống anh hùng bất khuất chống <br /> giặc ngoại xâm của con người xứ Thanh.<br /> <br /> Câu nói nổi tiếng của Bà Triệu: “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng <br /> sóng dữ, chém cá kình ở biển Đông, đánh đuổi quân xâm lược Ngô, cưới ách <br /> nô lệ, há chịu cụi đầu làm tì thiếp cho người ta” có ý nghĩa gì trong xã hội <br /> Việt Nam lúc bấy giờ? Bà Triệu là ngưỡi giỏi võ nghệ, có chí lớn. Năm 19 <br /> tuổi đáp lời hỏi bà về việc chồng con, bà nói: “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, <br /> đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại <br /> giang sơn, cởi ách nô lệ chứ không chịu khom lưng làm tì thiếp người ta”.Bà cùng <br /> anh trai chiêu tập nghĩa binh, quyết lòng đánh đuổi quân Ngô cứu nước, cứu dân. <br /> Có thê rnois, Bà Triệu là tấm gương sáng choiis về cuộc cách mạng nhân quyền <br /> sớm trên thế giới, vì vào thời điểm mà bà khởi nghĩa, chế độ nô lệ đang còn bành <br /> trướng mạnh mẽ khắp nơi và thân phận người phụ nữ vẫn bị coi rẻ mạt. Trong <br /> hoàn cảnh đang bị ngoại bang thống trị, vưới những lễ nghi tôn giáo khắt khe, <br /> người đàn ông thường suy tôn là “ Đại trượng phu” , là “anh hùng nam tử” và được <br /> quyền “năm thê, bảy thiếp”; còn người phụ nữ chỉ là “ thân phận nữ nhi”, “liễu <br /> yếu đào tơ”, cùng với nhũng chính sách tàn bạo của nhà Hán nhằm khống chế một <br /> bộ phận phản kháng ách áp bức bóc lột, gieo rắc trong lòng xã hội tính “ Trọng <br /> Nam , Khinh nữ”. Tuy nhiên, Bà triêu đã dáng khẳng khái tuyên bố rằng “tôi muốn <br /> cỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng giữ, chém cá kình biển Đông”, đẻ phản kháng <br /> 5<br />  lại chế độ và để khảng định vai trò vị trí của người phụ nữ trong xã hội thử hỏi <br /> đáng nam nhi lúc bấy giờ trong cùng một hoàn cảnh đã mấy ai sánh bằng. Để phản <br /> đối và chống lại chế độ “ Tai năm thê,  bảy thiếp”, “phận làm tì thiếp, một hình <br /> thức nô lệ”  Bà Triệu đã dứt khoát “há chịu cúi đầu làm tì thiếp người ta”. Từ đó bà <br /> đã dấn thân vào cuộc nổi dậy thực sự. Bà đã chiêu binh, phất cờ làm cách mạng đòi <br /> sự bình đảng, bình quyền nam nữ. Trong đó người phụ nữ không còn phải “ cúi <br /> đầu làm tỳ thiếp người ta”, và mục tiêu của bà là “ đánh đuổi quân xâm lược Ngô” <br /> để nhân dân được hưởng độc lập, thoát khỏi kiếp nô lệ.<br /> <br />      Trong lịch sử chống giặc ngoại xâm , người dân Thanh Hóa luôn kiên cường, bất <br /> khuất và mưu trí. Vì thế, vùng đất xứ Thanh “nhân kiệt” gần như thời nào cũng là <br /> phát tích, dựng cờ khởi nghĩa. <br /> <br />       Đó là Bà Triệu cới cuộc khởi nghĩa chống quân Ngô; Dương Đình Nghệ kéo <br /> quân từ xứ Thanh ra Đại La đánh chiếm La Thành, cai quản đất nước dưới <br /> danh nghĩa Tiết Độ Sứ;Lê lượi sau mười năm dấy binh đã đánh đuổi giặc <br /> Minh giành lại giang Sơn xã tắc… Người Thanh Hóa không chỉ giỏi “ Lên <br /> ngựa cầm gươm, xuống ngựa cầm bút” mà còn là những người giàu khả <br /> năng sáng tạo. Cha con Hồ Quý Ly xây Thành Nhà Hồ, chế súng thần công, <br /> đúc tiền đồng và xây dựng pháp luật; Lê Văn Hưu viết lên “Đại Việt sử ký <br /> toàn thư”, Lee Lợi với “ Lam Sơn thực Lực”…Lịch sử cuộc kháng chiến <br /> chống Pháp và chống Mỹ của nhaan dân Việt Nam ghi nhận sự đóng góp to <br /> lớn của nhân dân Thanh Hóa với những trận kháng chiến ác liệt, những <br /> chiến  công vẻ vang. Những thanh  niên xung phong, tự vệ chiến đấu dũng <br /> cảm và chịu đựng gian khổ như Ngô Thị Tuyển, Nguyễn Thị Hằng, anh hùng <br /> Tô Vĩnh Diện lấy thân mình chèn pháo; anh hùng Lê Mã Lương với câu nói <br /> nổi tiếng “cuộc đời đẹp nhất trên trận tuyến đánh quân thù”… mỗi người <br /> một vẻ nhưng đều làm rạng danh cho Tổ Quốc Việt Nam, cho quê hương <br /> Thanh Hóa trong lịch sử. Lịch sử vinh quang ấy kết tinh thành niềm tự hào <br /> của người Thanh Hóa.<br /> <br /> Linh khí của núi sông hun đúc nên khí chất của con người xứ Thanh cần cù lao <br /> động, anh hùng trong đấu tranh, thông minh trong học hành, đối nhân xử thế, <br /> trọng danh dự, giữ khí tiết, giàu đạo lý nghĩa tình. Phẩm chất cao quý ấy <br /> được lưu giữ từ thế hệ này sang thế hệ khác. Để rồi co người xứ Thanh hôm <br /> nay luôn ra sức thi đua học tập, lao động xây dựng quê hương, đất nước ngày <br /> càng giàu đẹp, văn minh.<br /> <br /> Câu 4: Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa được thành lập như thế nào? Hãy nêu những <br /> hiểu biết của em về một người Cộng sản Thanh Hóa mà em ấn tượng nhất?<br /> <br /> 6<br />  Ngày 29/7/1930, Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa được thành lập tại Làng Yên Trường, <br /> xã Thọ Lập, huyện Thọ Xuân. Sự ra đời của Đảng bộ tỉnh là một bước ngoặt lịch sử <br /> quan trọng, là nhân tố quyết định thắng lợi của phong trào đấu tranh cách mạng đánh đổ <br /> chế độ thực dân và phong kiến, giành chính quyền ở Thanh Hóa năm 1945, đồng thời <br /> giành nhiều thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc cũng như <br /> trong công cuộc đổi mới, phát triển và hội nhập hiện nay.Năm 1858, Thực dân Pháp nổ <br /> súng tấn công Đà Nẵng, chính thức xâm lược Việt Nam. Cùng với nhân dân cả nước, <br /> nhân dân Thanh Hóa, liên tục vùng lên khởi nghĩa đánh đuổi giặc Pháp xâm lược. Các <br /> cuộc đấu tranh yêu nước do các sỹ phu phong kiến lãnh đạo, tiêu biểu là phong trào Cần <br /> Vương, phong trào Đông Du, Đông Kinh Nghĩa Thục diễn ra rộng khắp, thế nhưng đều <br /> lần lượt bị địch khủng bố đẫm máu và thất bại, do thiếu một đường lối lãnh đạo đúng <br /> đắn của một chính Đảng. Trong bối cảnh đó, ngày 03 tháng 2 năm 1930, tại Cửu Long <br /> (Hương Cảng), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chủ trì Hội nghị hợp nhất ba tổ chức cộng <br /> sản, thành lập một Đảng thống nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng Cộng <br /> sản Việt Nam được thành lập, tạo ra  bước ngoặt quan trọng đối với phong trào cách <br /> mạng trong cả nước và các địa phương. Cũng từ đây phong trào đấu tranh cách mạng ở <br /> Thanh Hóa phát triển mạnh mẽ rộng khắp. Các chi  bộ Cộng Sản: Hàm Hạ ­ Đông <br /> Sơn ; Phúc Lộc ­ Thiệu Hóa, Yên Trường, Thọ Xuân lần lượt ra đời. Trước tình hình <br /> phong trào đấu tranh cách mạng ở Thanh Hóa ngày càng phát triển mạnh mẽ và đang rất <br /> cần sự lãnh đạo của Đảng, xuất phát từ yêu cầu cấp bách, dưới sự chỉ đạo của Xứ ủy <br /> Bắc Kỳ, ngày 29/7/1930, Hội nghị thành lập Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa đã được tổ chức <br /> tại Làng Yên Trường,  Xã Thọ Lập, huyện Thọ Xuân trên cơ sở hợp nhất 3 chi bộ <br /> Cộng sản gồm Chi bộ Hàm Hạ, Chi bộ Thiệu Hóa và Chi bộ Thọ Xuân. Đ/c Lê Thế <br /> Long được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy và là Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của Đảng bộ <br /> Thanh Hóa.<br /> <br /> Ngôi nhà lịch sử  chính là của gia đình đ/c Lê Văn Sỹ  ­    Bí thư  Chi bộ  Yên Trường, <br /> huyện Thọ  Xuân lúc bấy giờ, được chọn làm địa điểm để  tổ  chức hội nghị  thành lập <br /> Đảng bộ  tỉnh vào ngày 29 tháng 7 năm 1930. Điều đặc biệt là cũng tại ngôi nhà này  <br /> trước đó một tuần đã diễn ra sự kiện thành lập chi bộ cộng sản Yên Trường, tiền thân  <br /> của Đảng bộ  huyện Thọ  Xuân. Có thể  nói sự  ra đời của Đảng bộ  tỉnh Thanh Hóa là <br /> bước ngoặt quan trọng đối với Đảng bộ, nhân dân trong phong trào đấu tranh cách  <br /> mạng giành chính quyền ở tỉnh ta. Chấm dứt giai đoạn khủng hoảng kéo dài của phong <br /> trào cách mạng do thiếu sự lãnh đạo của một chính Đảng.<br /> Ngay sau khi thành lập, Đảng bộ  tỉnh đã đề  ra một số  nhiệm vụ quan trọng trước mắt  <br /> đó là: Xây dựng Đảng, xây dựng tổ  chức Nông hội đỏ, Công hội đỏ, cơ  quan  ấn loát, <br /> phát hành tờ báo “ Tiến lên” ......<br /> Trong quá trình hoạt động, mặc dù bị  thực dân Pháp khủng bố  dã man, có những thời  <br /> điểm các Chi bộ Cộng sản và Đảng bộ tỉnh gần như bị cô lập thậm chí là tan rã, nhưng <br /> trước yêu cầu bức thiết của lịch sử, bất chấp sự gian khổ, tù đày và hy sinh, các Chi bộ <br /> Đảng và Đảng bộ  tỉnh nhanh chóng được khôi phục trở  lại và tiếp tục lãnh đạo phong <br /> 7<br /> trào đấu tranh cách mạng và đánh đuổi thực Pháp, lật đổ  chế  độ  phong kiến. Từ  cuối  <br /> năm 1935 trở  đi, phong trào cách mạng đã phát triển rộng khắp  ở  nhiều phủ, huyện  <br /> trong tỉnh, nhằm chuẩn bị cùng với cả nước tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền. Mở <br /> đầu là cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ngày 24/7/1945 ở huyện Hoằng Hóa.<br /> Đêm ngày 18, rạng sáng ngày 19/8/1945, sau khi  Ủy ban Khởi nghĩa tỉnh phát lệnh tổng  <br /> khởi nghĩa, nhân dân và tự vệ các huyện nhất tề vùng lên giành chính quyền. Cuộc tổng  <br /> khởi   nghĩa   giành   chính   quyền   ở   Thanh   Hóa   giành   thắng   lợi   nhanh   chóng.   Ngày <br /> 23/8/1945, từ  đình làng Ngô Xá Hạ   ở  căn cứ  Thiệu Hóa, lực lượng cứu quốc gồm có <br /> hàng nghìn tự vệ của các huyện: Thiệu Hóa, Đông Sơn, Yên Định, Thọ Xuân.....đã tiến <br /> về thị xã Thanh Hóa ra mắt quốc dân đồng bào. Đ/c Lê Tất Đắc, Chủ tịch Uỷ ban Hành <br /> chính Cách mạng lâm thời tuyên bố  thành lập chính quyền cách mạng và kêu gọi toàn  <br /> dân đoàn kết xây dựng bảo bệ chế độ mới.<br /> Lê Hữu Lập (1897­1934) là một nhà hoạt động cách mạng Việt Nam thời kỳ trước <br /> năm 1945. Ông là Bí thư tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Thanh Hóa. Ông đã để lại cho em <br /> nhiều ấn tượng, ông là một tấm gương sáng để em noi theo, tự hào về con người xứ <br /> Thanh.<br /> Ông sinh năm 1897 ở thôn Hữu Nghĩa, tổng Xuân Trường, huyện Hậu Lộc (nay là <br /> xã Xuân Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa). Lúc còn nhỏ tên là Độ (ngoài ra còn một số <br /> tên gọi khác như Cậu Ấm, Hoàng Tức Thoại).<br /> Ông nội thân sinh Lê Hữu Lập làm quan Án sát dưới triều Nguyễn tại Nghệ An; Trong <br /> lúc nước nhà chìm trong khói lửa của bọn thực dân, triều đình nhà Nguyễn hèn nhát đầu <br /> hàng giặc, Cụ đã cáo quan về nhà dạy học; Cụ thân sinh ra Lê Hữu Lập là cụ Lê Cơ ­ <br /> một nhà giáo yêu nước; Lê Hữu Lập có một người chị gái tên là Lê Thị Mận lấy chồng <br /> ở là Y Vích (nằm sát cửa biển Lạch Trường nay là làng Lộc Tiên, xã Hải Lộc, huyện <br /> Hậu Lộc). Vợ của Lê Hữu Lập là chị Phạm Thị Ngan, là con một gia đình nhà nho <br /> nghèo, có tinh thần yêu nước, sớm thông hiểu được ý chí của chồng nên đã tạo điều <br /> kiện cho anh đi vào con đường tiến bộ. Sau ngày Cách mạng Tháng Tám thành công, chị <br /> bị bệnh nặng và qua đời vào tháng 9 năm 1945. Lê Hữu Lập và Phạm Thị Ngan có một <br /> người con gái nhưng đã mất từ khi mới 6 tháng tuổi.<br /> Năm 1918, sau khi tốt nghiệp trường Pháp Việt, ông tham gia phong trào cách mạng đòi <br /> độc lập cho Việt Nam.<br /> Năm 1922, Ông đã gặp Đinh Chương Dương và được Đinh Chương Dương kể cho nghe <br /> về các tổ chức Cách mạng trong và ngoài nước, về các nhà ái quốc như Phan Bội Châu, <br /> Phan Chu Trinh...<br /> Năm 1923, Ông tạm biệt mẹ già, người vợ hiền và đứa con thơ mới 3 tháng tuổi bước <br /> vào con đường thoát ly hoạt động.<br /> Giữa năm 1924, Ông được Đinh Chương Dương đưa sang Quảng Châu (Trung Quốc) <br /> tham gia vào Taâm Tâm Xã, một tổ chức cách mạng của người Việt Nam yêu nước ở <br /> Trung Quốc.<br /> 8<br /> Năm 28 tuổi, 1925, ông gặp Nguyễn Ái Quốc ở Trung Quốc và được kết nạp vào tổ <br /> chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí hội. Sau đó, ông được tổ chức cử về <br /> nước cùng với một số đồng chí của ông để tuyên truyền tư tưởng cách mạng cho thanh <br /> niên ở Thanh Hóa, Thái Bình, Nam Định, Nghệ An, Quảng Trị... và đưa một số người <br /> sang Quảng Châu huấn luyện. Đoàn xuất dương lần đầu thuộc các tỉnh Miền Trung <br /> gồm mười người trong đó có Trần Phú, sau này là Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng <br /> sản Đông Dương.<br /> <br /> Năm 31 tuổi, 1928, ông được bầu vào ban chấp hành Kỳ bộ thanh niên Trung kỳ <br />  của Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí hội và được cử sang Thái <br /> Lanhoạt động. Ông bị tòa án của chính quyền bảo hộ thực dân ở Thanh Hóa kết án <br /> tử hình vắng mặt.<br /> <br /> Tháng 3 năm 1930, khi tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí <br /> hội chuyển thành tổ chức cộng sản, Lê Hữu Lập trở thành đảng viên cộng sản và <br /> là người thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên của huyện Hoằng Hóa tại thôn Cự <br /> Đà (nay là xã Hoằng Minh, huyện Hoằng Hóa).<br /> <br /> Đầu năm 1934, Lê Hữu Lập tham gia Ban viện trợ cách mạng Đông Dương và được cử <br /> về hoạt động ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Tại đây, ông lâm bệnh nặng và <br /> được đưa về điều trị ở nhà thương Vinh. Do bệnh quá nặng, Lê Hữu Lộc qua đời <br /> tháng 6 năm 1934.<br /> <br />             Câu 5:  Ngày 20/2/1947, Bác Hồ vào thăm Thanh Hóa đã căn dặn: “Thanh <br /> Hóa phải trở nên một tỉnh kiểu mẫu... phải làm sao cho mọi mặt chính trị, kinh tế, <br /> quân sự phải là là tỉnh kiểu mẫu , làm hậu phương vững chắc cho cuộc kháng <br /> chiến”. Thực hiện lời căn dặn của Bác, sau 30 năm đổi mới (1986­2016) Đảng bộ, <br /> quân và dân Thanh Hóa đã phấn đấu đạt được nhiều  thành tựu quan trọng trên <br /> các lĩnh vực kinh tế­ xã hội. Em hãy nêu một thành tựu nổi bật nhất góp phần <br /> đưa Thanh Hóa từng bước trở thành tỉnh kiểu mẫu. Liên hệ trách nhiệm bản <br /> thân?<br /> <br /> <br /> Thanh Hoá – mảnh đất “địa linh nhân kiệt” đã sản sinh ra những bậc anh hùng hào kiệt, <br /> nhà văn hoá lớn của dân tộc như Bà Triệu, Lê Hoàn, Lê Văn Hưu, Lê Lợi, Lê Thánh <br /> Tông, Đào Duy Từ… Mảnh đất và con người nơi đây đã góp phần không nhỏ vào quá <br /> trình đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ <br /> quốc. Sinh thời, thấy được vị thế và tầm quan trọng của Thanh Hoá, Chủ tịch Hồ Chí <br /> Minh đã nhiều lần trực tiếp về thăm cũng như gửi thư động viên, thăm hỏi, biểu dương <br /> những thành tích của Đảng bộ và nhân dân Thanh Hoá.<br /> <br /> <br /> 9<br /> Ngày 20­2­1947, Bác Hồ  về  thăm Thanh Hoá lần đầu tiên và khai hội với đồng bào  <br /> Thanh Hoá tại thị  trấn Rừng Thông (huyện Đông Sơn); buổi chiều Bác gặp và nói <br /> chuyện với các đại biểu  thân sĩ, trí thức, phú hào; buổi tối nói chuyện với nhân dân thị <br /> xã Thanh Hoá ở  trước Nhà thông tin thị xã. Qua các buổi nói chuyện, Bác bày tỏ  mong <br /> ước Đảng bộ  và nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hoá làm sao để  xây dựng tỉnh nhà <br /> thành một tỉnh kiểu mẫu. “Tỉnh Thanh Hóa phải trở nên một tỉnh kiểu mẫu, thì phải làm  <br /> sao cho mọi mặt chính trị, kinh tế, quân sự, phải là kiểu mẫu. Làm một người kiểu  <br /> mẫu, một làng kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một tỉnh kiểu mẫu. Quyết tâm làm thì <br /> sẽ  thành kiểu mẫu”(1). Bác cũng chỉ  rõ xây dựng tỉnh “kiểu mẫu” trên mọi mặt phải  <br /> bắt đầu từ cá nhân mỗi người trước tiên: Làm một người kiểu mẫu, một nhà kiểu mẫu,  <br /> một làng kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một tỉnh kiểu mẫu, một nước kiểu mẫu…  <br /> Trước lúc chia tay, Bác nhắn gửi tha thiết tới đồng bào với lời hẹn ngày trở lại: “Đồng  <br /> bào trong tỉnh hãy xắn tay áo làm đi, lần sau về đây tôi sẽ thấy mỗi người là một người  <br /> “kiểu mẫu”(2).<br /> <br /> Mười năm sau, ngày 13­6­1957, nhân dân Thanh Hoá vinh dự được đón Bác về thăm lần <br /> thứ  hai. Người đã khen ngợi và ghi nhận những đóng góp to lớn của nhân dân Thanh <br /> Hóa trong vai trò “hậu phương lớn” của kháng chiến chống Pháp và đặc biệt là sự  chi  <br /> viện sức người, sức của cho chiến dịch Điện Biên Phủ. Trong buổi nói chuyện, Người <br /> không chỉ nhắc đến những người con  ưu tú mưu lược, dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu, <br /> hy sinh vì cách mạng như  Lò Văn Bường, Trần Đức, Tô Vĩnh Diện, Lê Công Khai…  <br /> chẳng những làm vẻ  vang cho cả  tỉnh mà còn vẻ  vang cho cả  non sông gấm vóc Việt <br /> Nam. Bác còn biểu dương những công trình kinh tế mà Thanh Hoá xây dựng được trong <br /> quá trình khôi phục và cải tạo kinh tế miền Bắc xã hội chủ nghĩa như đập Bái Thượng,  <br /> đê sông Mã, sông Chu; những địa phương có nhiều thành tích xoá nạn mù chữ  trong <br /> phong trào bình dân học vụ  như  xã Vĩnh Khang… Tình cảm của Bác qua hai lần về <br /> thăm là nguồn cổ vũ, động viên kịp thời, thôi thúc nhân dân Thanh Hóa tiếp tục chi viện  <br /> sức người, sức của, quyết tâm chiến đấu hy sinh vì lý tưởng cao đẹp “Không có gì quý  <br /> hơn độc lập tự  do” trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại của dân tộc <br /> Việt Nam.<br /> <br /> Năm 1960, tại Đại hội đại biểu Công đoàn tỉnh Thanh Hóa lần thứ VI, Chủ tịch Hồ Chí <br /> Minh đã phát biểu và căn dặn địa phương những lời thật tâm huyết. Người nhấn mạnh <br /> vai trò của giai cấp công nhân và tổ  chức công đoàn trong phong trào thi đua yêu nước:  <br /> “Thi đua tốt là phải làm nhanh, nhiều, tốt, rẻ. Bốn chữ   ấy đi liền với nhau. Nhanh,  <br /> nhiều nhưng không tốt, không rẻ là không được”(3). Bác luôn mong muốn và tin tưởng <br /> tổ  chức công đoàn và lực lượng công nhân sẽ  làm gương xung phong cho đồng bào  ở <br /> hậu phương. Bác đã chia sẻ  những khó khăn với bà con nông dân về  nền nông nghiệp  <br /> cũ kỹ  và lạc hậu. Muốn nông nghiệp của Thanh Hóa nói riêng và cả  nước nói chung <br /> phát triển phải có biện pháp cải tiến nông cụ hiện có theo hướng đơn giản, ai cũng làm  <br /> được. Muốn làm được công việc này thì công nhân phải giúp nông dân một cách có kế <br /> hoạch. Sự chỉ bảo ân cần và những lời động viên của Bác trong buổi gặp gỡ ấy mãi là <br /> <br /> 10<br /> kỷ niệm sâu sắc trong tiềm thức mỗi người con tỉnh Thanh được gặp và trực tiếp nghe  <br /> Bác dặn dò.<br /> <br /> Về thăm Thanh Hoá lần thứ 3 này, Bác đã có dịp nghỉ lại ở khu vực Đền Cô Tiên – Sầm  <br /> Sơn là tặng phẩm vô giá của thiên nhiên, bãi biển kỳ thú, nên thơ cùng với nhiều sử tích  <br /> từ  ngàn xưa để  lại. Sau khi đi thăm và thưởng ngoạn cảnh đẹp của Sầm Sơn, Bác đã <br /> tắm biển và kéo lưới cùng bà con ngư dân, gặp gỡ và trao đổi với cán bộ ở đây. Bác căn <br /> dặn: Nếu nơi đây có một hệ thống dịch vụ khách sạn và có phương tiện đưa đón khách <br /> nghỉ  mát để  tới Hòn Mê thì sẽ  thu được nhiều của cải từ đây… Khắc ghi lời dạy của  <br /> Người, Ðảng bộ, chính quyền và nhân dân Sầm Sơn đã từng bước phát huy thế  mạnh  <br /> kinh tế biển, đưa ngành du lịch – thuỷ sản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng  <br /> và phát triển khu du lịch Sầm Sơn trở thành một trong những địa danh nổi tiếng, là niềm <br /> tự hào của ngành du lịch Thanh Hoá cũng như du lịch cả nước.<br /> <br /> Ngày 16­12­1961, Bác trở  lại thăm Thanh Hóa. Thời gian  ấy, miền Bắc bắt đầu thực <br /> hiện kế  hoạch 5 năm, xây dựng cơ  sở  vật chất cho chủ  nghĩa xã hội đồng thời làm <br /> nghĩa hậu phương lớn, chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam chống Mỹ, c ứu n ước.  <br /> Bác đã đến thăm Nhà máy cơ  khí Thanh Hoá, Hợp tác xã Thành Công. Người ân cần  <br /> thăm   hỏi   các   cháu   trường   mầm   non,   thăm   Hợp   tác   xã   nông   nghiệp   điển   hình   Yên <br /> Trường (Yên Định). Nói chuyện với đồng bào, cán bộ, Bác khẳng định: “… Tỉnh ta có <br /> ngót 12 vạn đảng viên và đoàn viên thanh niên lao động, đó là một lực lượng rất lớn.  <br /> Cán bộ, đảng viên và đoàn viên thanh niên cần phải thực sự  xung phong gương mẫu  <br /> tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, chống quan liêu mệnh lệnh, chống lãng phí, tham  <br /> ô… Ra sức phát triển và củng cố tốt Đảng và Đoàn; đoàn kết toàn dân. Làm được như <br /> thế   thì   Thanh   Hoá   chắc   sẽ   trở   thành   một   trong   những   tỉnh   khá   nhất   ở   miền <br /> Bắc”(4). Bốn lần Bác về  thăm Thanh Hóa đều là những mốc thời gian quan trọng của  <br /> cách mạng cả nước nói chung, của nhân dân Thanh Hóa nói riêng.<br /> <br /> Người không chỉ trực tiếp về thăm mà còn nhiều lần gửi thư biểu dương, khen ngợi và <br /> tặng huy hiệu của Người cho những cá nhân, tập thể  có thành tích xuất sắc trong sản <br /> xuất và chiến đấu. Trong thư  gửi đồng bào Thanh Hóa tháng 6­1950, Bác đã viết: Tôi <br /> thay mặt bộ đội địa phương cảm  ơn đồng bào và thay mặt Chính phủ  khen ngợi đồng <br /> bào. Người khen ngợi ba xã xuất sắc nhất trong chiến đấu và sản xuất là Tân Tiến, <br /> Hoằng Lộc và Đông Anh. Đặc biệt, Bác tặng riêng một lá cờ, phần dưới cờ là chữ  Hồ <br /> Chí   Minh   cho   xã   Đông   Anh   vì   đã   có   thành   tích   cao   nhất   giúp   bộ   đội   địa   phương  <br /> 3.800.000 đồng.<br /> <br /> Tháng 11­1954, Bác gửi thư, tặng quà và huy hiệu cho cán bộ, đồng bào, thanh niên, dân <br /> công ở công trường xe lửa và đập sông Chu. Năm 1961, Bác khen các cấp lãnh đạo tỉnh <br /> đoàn kết nhất trí, tận tụy phục vụ  nhân dân, chấp hành chỉ  thị  của cấp trên một cách  <br /> nghiêm chỉnh. Ngày 19­5­1964, Bác gửi thư  khen tuổi trẻ  Thanh Hoá cùng với tuổi trẻ <br /> Nghệ An đã vượt qua gian khổ, xây dựng tuyến đường sắt Thanh Hóa – Nghệ An. Năm <br /> 1967, biết tin các trung đội nữ dân quân Thanh Hóa như trung đội dân quân gái Hoa Lộc <br /> 11<br /> (Hậu Lộc), Thanh Thủy (Tĩnh Gia), Hoằng Trường (Hoằng Hóa), Hà Tiến (Hà Trung)… <br /> lập thành tích bắn rơi nhiều máy bay Mỹ, Bác đã viết thư  khen ngợi: “… Cùng với  <br /> thành tích to lớn chống Mỹ, cứu nước của phụ nữ cả nước ta, chiến công của các cháu <br /> làm rạng rỡ thêm truyền thống của phụ nữ Việt Nam dũng cảm đảm đang. Bác vui lòng  <br /> khen ngợi các cháu và tặng mỗi cháu một huy hiệu”(5).<br /> <br /> Bên cạnh đó, Bác còn thẳng thắn phê bình, kỷ luật những biểu hiện sống xa dân, những  <br /> việc làm ảnh hưởng đến lợi ích của dân của một số cán bộ, đảng viên. Bác cũng nhắc  <br /> nhở  cán bộ, đảng viên phải lãnh đạo cụ  thể  hơn nữa, đi sâu, đi sát hơn nữa vào quần <br /> chúng nhân dân, phải tuyệt đối tránh tư tưởng chủ quan, thỏa mãn, tránh tác phong quan  <br /> liêu mệnh lệnh, từng bước khắc phục lề  lối làm việc luộm thuộm. Phải hết sức chú <br /> trọng bồi dưỡng cán bộ cũ và dìu dắt những cán bộ trẻ tiến lên… Những lời động viên  <br /> khen ngợi và phê bình kịp thời của Bác mang tầm vóc, ý nghĩa thật lớn lao, có sức lan  <br /> tỏa mạnh mẽ! Những cá nhân, đơn vị  nào được khen ngợi thì phấn khởi tin tưởng; tổ <br /> chức nào, cơ sở nào bị phê bình thì kịp thời sửa chữa, khắc phục, những tổ chức, cơ sở <br /> chưa được Bác khen thì càng phấn đấu hơn nữa.<br /> <br /> Mỗi việc làm của Người đối với nhân dân Thanh Hoá cho chúng ta thấy hình  ảnh vị <br /> lãnh tụ  vĩ đại của dân tộc thật gần gũi, giản dị và  ấm áp biết bao! Tư tưởng, đạo đức  <br /> và tấm gương của Người luôn tỏa sáng, là niềm tin để  nhân dân Thanh Hóa cũng như <br /> nhân dân cả  nước chung sức đồng lòng, phấn đấu xây dựng tỉnh Thanh trở  thành một <br /> tỉnh “kiểu mẫu”, đạt nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực như  niềm tin và sự  mong mỏi  <br /> của Người!<br /> <br /> Đã 65 năm kể  từ  ngày lần đầu tiên Bác Hồ  về  thăm, Thanh Hoá đã đạt được những <br /> thành tựu to lớn trên tất cả  các lĩnh vực. Với tiềm năng, lợi thế  vốn có của vùng đất  <br /> “địa linh nhân kiệt”, Thanh Hóa đã đẩy nhanh tốc độ  tăng trưởng kinh tế  toàn diện từ <br /> 7,8% (năm 2005) tăng lên 13,5% (năm 2011), trong đó thu nhập bình quân đầu người đến <br /> năm 2011 đạt 4,9 triệu đồng/người/năm. Số  hộ  đói nghèo từ  46,77% (năm 2001) giảm <br /> xuống còn 30% (năm 2011). Các ngành kinh tế lâm, nông nghiệp, xây dựng và dịch vụ là <br /> những ngành đang được tỉnh đầu tư cả chiều rộng và chiều sâu. Nhiều khu công nghiệp <br /> mới được quy hoạch với quy mô lớn để  mở  rộng các ngành nghề  công nghiệp: Chế <br /> biến sản phẩm từ rừng, sản xuất đá gra­nit, thủy điện… Nhiều năm nay, du lịch vẫn là <br /> một trong những ngành đem lại lợi nhuận phát triển kinh tế chủ yếu, nâng cao đời sống <br /> của người  dân Thanh Hoá. Trong tương lai, ngoài tiềm năng khai thác du lịch biển, <br /> Thanh Hóa đã và đang triển khai nhiều dự  án khai thác và xây dựng nhiều khu du lịch  <br /> sinh thái, du lịch gắn liền với những địa danh, tên tuổi của các vị anh hùng dân tộc sinh  <br /> ra trên mảnh đất này.<br /> <br /> Cùng với phát triển kinh tế, công tác giáo dục, y tế  cũng được tỉnh quan tâm và phát  <br /> triển đồng bộ. Bác dạy: “Ban Văn hoá phải tìm những cách không cần tốn tiền mà học <br /> được,  như  “gia đình học hiệu”, “tiểu giáo viên”, cả  làng chung gạo nuôi một thầy <br /> giáo… Không có giấy thì viết vào cát, không có bút thì dùng lẽ  tre…”(6). (lẽ  tre: một <br /> 12<br /> đoạn cành tre nhỏ, từ  địa phương Nghệ  Tĩnh). Làm theo lời Người, những năm qua,  <br /> Đảng bộ và chính quyền tỉnh, đội ngũ làm công tác giáo dục Thanh Hóa đã kiên trì, bền <br /> bỉ thực thi xóa mù chữ, dạy bình dân học vụ, bổ túc văn hóa cho đông đảo các tầng lớp  <br /> nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Vì vậy, trình độ dân trí, trình độ văn hóa của người dân <br /> và cán bộ địa phương được nâng lên rõ rệt. Từ năm 2004, 11/11 xã, thị trấn có số trường  <br /> được công nhận đạt chuẩn phổ  cập giáo dục tiểu học đúng độ  tuổi và phổ  cập trung  <br /> học cơ sở. Cả tỉnh đã xây dựng được 15 trường đạt chuẩn Quốc gia. Hằng năm, khánh <br /> thành trên dưới 18 làng, bản, cơ quan văn hoá, trong đó có trên 60% số  hộ  đạt gia đình <br /> văn hóa… Hiện có gần 30 bệnh viện đa khoa và 37 trung tâm y tế  huyện, thị xã, thành <br /> phố, đáp ứng được đầy đủ nhu cầu của người dân tỉnh Thanh với thái độ  phục vụ  tận  <br /> tình, chu đáo.<br /> <br /> Thanh Hóa đã và đang dần trở  thành một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa – xã <br /> hội, giáo dục, quốc phòng mạnh của cả nước. Mỗi bước đi lên của tỉnh, Đảng bộ, chính <br /> quyền và nhân dân Thanh Hoá luôn khắc sâu những lời khen ngợi, dặn dò, phê bình cũng <br /> như  sự chỉ  bảo ân cần của Bác qua mỗi lần Người về  thăm. Đó là niềm tin, động lực  <br /> tinh thần vô giá để  nhân dân Thanh Hoá vượt qua mọi khó khăn, thử  thách, từng bước  <br /> xây dựng tỉnh Thanh ngày càng vững mạnh, góp phần vào sự  nghiệp đẩy mạnh CNH,  <br /> HĐH đất nước và hội nhập quốc tế, đưa tỉnh trở  thành tỉnh “kiểu mẫu” như  sinh thời <br /> Bác Hồ hằng mong.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 13<br />