Bài giảng Chọn dân số nghiên cứu trình bày các sai lầm thường gặp trong nghiên cứu, dân số nghiên cứu và các yếu tố cần xem xét khi chọn dân số như: phương pháp nghiên cứu, phát hiện dân số ưu tiên, chọn nhóm đối tượng và sai lệnh chọn lựa.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Chọn dân số nghiên cứu - Mai Thị Thanh Thúy
- CHỌN DÂN SỐ NGHIÊN CỨU
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCM
MAI THỊ THANH THÚY
- NỘI DUNG
CÁC SAI LẦM THƯỜNG GẶP TRONG NGHIÊN CỨU
DÂN SỐ NGHIÊN CỨU
CÁC YẾU TỐ CẦN XEM XÉT KHI CHỌN DÂN SỐ
• Phương pháp nghiên cứu
• Phát hiện dân số ưu tiên
• Chọn nhóm đối chứng và sai lệch chọn lựa
- Coffee can
cause
depression
in twins
- Chuyên đề 8
CÁC SAI LẦM THƯỜNG GẶP
TRONG NGHIÊN CỨU
- 7 NGUYÊN NHÂN SAI LẦM
TRONG NGHIÊN CỨU (1/2)
• Kiêu căng: thiên kiến và chủ quan
với phương pháp nghiên cứu
• Đố kỵ: Không thừa nhận thành quả
của các nghiên cứu khác
• Nóng giận: tự cho mình đúng và lấn
lướt các nghiên cứu khác
- 7 NGUYÊN NHÂN SAI LẦM
TRONG NGHIÊN CỨU (2/2)
• Tham vọng: mưu cầu các giải
thưởng danh giá
• Háu ăn: mong muốn được đăng báo
• Tham lam: kiếm lợi cho cá nhân
• Lười biếng: bỏ mặc các thiếu sót
trong nghiên cứu
- CÁC SAI LẦM THƯỜNG GẶP
TRONG NGHIÊN CỨU
• Các ngành khoa học đều có sai lầm, dịch tễ học cũng không
ngoại lệ
1. Không cung cấp bối cảnh và xác định dân số nghiên cứu sai
2. Không đánh giá sai lệch
3. Không so sánh với các nghiên cứu tương tự
4. Đánh giá sai về tầm ảnh hưởng của TKNC
5. Không báo cáo các chỉ số
6. Những nghiên cứu can thiệp chưa cho thấy lợi ích trên sức khỏe cộng
đồng.
7. Kết quả thiếu tính ứng dụng mang lại lợi ích cho cộng đồng
R. Bhopal (2009) "Seven mistakes and potential solutions in epidemiology, including a call for a
World Council of Epidemiology and Causality". Emerg Themes Epidemiol, 6, 6.
- Chuyên đề 8
DÂN SỐ NGHIÊN CỨU
- MÔ TẢ DÂN SỐ NGHIÊN CỨU
• Không cung cấp
– bối cảnh
– định nghĩa dân số nghiên cứu
– nguồn chọn dân số
• Dịch tễ học là ngành khoa học về dân số
• Dân số khác nhau do địa điểm, đặc điểm và thời gian
Bhopal R: Which book? A comparative review of 25 introduc- tory epidemiology textbooks. J Epidemiol
Community Health 1997,51(6):612-622
- MÔ TẢ DÂN SỐ NGHIÊN CỨU
• Việc so sánh các dân số khác nhau, giữa các
nhóm của dân số hay một dân số ở nhiều thời
điểm khác nhau
mối liên hệ nhân quả, gánh nặng bệnh tật và các yếu
tố nguy cơ
• Tuy vậy, đây lại là loại sai lầm phổ biến nhất
- DÂN SỐ VÀ MẪU
Mẫu
Dân số
nghiên cứu
Dân số
mục tiêu
- DÂN SỐ VÀ MẪU
• Các cá thể áp dụng kết quả nghiên cứu
các cá thể áp dụng kết quả nghiên cứu một cách
hợp pháp
tất cả những đối tượng được chọn vào nghiên cứu
- DÂN SỐ VÀ MẪU
Dân số mục tiêu:
• Tất cả người cao tuổi bị Alzheimer
• Tất cả trẻ sinh nhẹ cân
• Tất cả trẻ trong độ tuổi đi học bị hen
- DÂN SỐ VÀ MẪU
Dân số nghiên cứu :
• Tất cả người cao tuổi bị Alzheimer tại viện dưỡng lão quận
St.Louis
• Tất cả trẻ sinh nhẹ cân sinh trong năm 2012 tại quận
St.Louis
• Tất cả trẻ trong độ tuổi đi học bị hen suyễn được điều trị tại
các phòng khám bệnh hen suyễn ở trẻ em trong các trường
đại học liên kết các trung tâm y tế ở miền Trung Tây
- CÁCH KHẮC PHỤC
• Mô tả địa điểm và thời gian tiến hành nghiên cứu
• Mô tả đặc tính của dân số bao gồm: tuổi, giới tính, tình
trạng kinh tế, dân tộc
• Trong vài trường hợp, địa điểm nghiên cứu được giữ
bí mật, đặc biệt trong những nghiên cứu có liên quan
đến kỳ thị
• Tác giả phải báo cáo lý do ẩn danh
- CÁCH KHẮC PHỤC
• Báo cáo về thời gian trong nghiên cứu để kiểm tra tính
xu hướng cho đến ngày công bố
• Không thể nói là nghiên cứu tại Việt Nam, hay HCM
nếu không thực hiện trên phạm vi tương ứng cụ thể
• Sự khác nhau về dân số làm thay đổi mối liên quan
giữa các yếu tố đồng nguy cơ, đặc điểm sinh học với
bệnh tật và tử vong
- Các yếu tố cần xem xét
khi chọn dân số nghiên cứu
- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp chọn mẫu
Thiết kế nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu
- PHÁT HIỆN DÂN SỐ ƯU TIÊN (1/6)
• Hồi cứu y văn:
– phát hiện dân số cần nghiên cứu, các thiếu hụt
– phát hiện nhóm nguy cơ mà các nghiên cứu hiện tại có thể bỏ
qua
• Ví dụ:
– Các vấn đề cần nghiên cứu và thiếu sót ở CANADA:
• Các chủ đề chính: phòng ngừa chấn thương, sức khỏe môi trường, răng miệng…
• Các thiếu hụt: cỡ mẫu lớn hơn, theo dõi lâu hơn, đánh giá chi phí hiệu quả
– Chiến lược DS&SKSS VN 2011-2020: giảm tử vong sơ sinh:
• các nhóm: bà mẹ, cô đỡ,…
D. Ciliska et al, Public Health Knowledge Gaps and Research Priorities, NCCMT
ANDREW D. P INTO et al. Balancing Universal and Focused Public Health Interventions
- PHÁT HIỆN DÂN SỐ ƯU TIÊN (2/6)
• Mô tả dữ kiện sẵn có: phát hiện nhóm dân số phù
hợp cho mỗi nghiên cứu (về đầu ra quan tâm)
http://www.scotland.gov.uk/Publications/2006/11/21155256/6
ANDREW D. P INTO et al. Balancing Universal and Focused Public Health Interventions