Bài giảng Phương pháp nghiên cứu: Bài 5 - TS. Trần Tiến Khai

Chia sẻ: Năm Tháng Tĩnh Lặng | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài này hướng dẫn người học các phương pháp thiết kế điều tra chọn mẫu, và thu thập dữ liệu sơ cấp. Bài học gồm có 4 nội dung chính, đó là: Các khái niệm cơ bản, thiết kế điều tra chọn mẫu, phương pháp xác định cỡ mẫu, thu thập dữ liệu sơ cấp. Mời tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu: Bài 5 - TS. Trần Tiến Khai

Thiết kế điều tra chọn mẫu, và thu thập dữ liệu sơ cấp TS. Trần Tiến Khai Khoa Kinh Tế Phát
2 Nội dung 1. Các khái niệm cơ bản 2. Thiết kế điều tra chọn mẫu 3. Phương pháp xác định cỡ mẫu 4. Thu thập dữ liệu sơ cấp
1. Các khái niệm cơ bản
4 Khái niệm về điều tra chọn mẫu  Chọn mẫu là việc chọn một số đơn vị trong tổng thể (population), nhằm rút ra các kết luận về tổng thể đó.  Một đơn vị của mẫu là một cá thể hoặc một thành viên mà chúng ta đo lường. Đây chính là đơn vị nghiên cứu.  Một tổng thể là tập hợp của tất cả các đơn vị.  Điều tra tổng thể (census) là việc đo lường tất cả các đơn vị có trong tổng thể.  Danh sách tất cả các đơn vị có trong tổng thể để giúp chúng ta rút mẫu là Khung mẫu (sample frame).
5 Khái niệm về điều tra chọn mẫu  Chọn mẫu làm giảm chi phí nghiên cứu;  Chọn mẫu đúng cách làm tăng độ chính xác của nghiên cứu;  Tăng tốc độ thu thập thông tin dữ liệu;  Có những tổng thể mà ta không thể nghiên cứu tổng thể.
6 Mẫu như thế nào là tốt?  Tính đúng đắn: mẫu phải đại diện cho tính chất của tổng thể tổng thể hoặc phần lớn các đơn vị có trong tổng thể;  Tính chính xác: không thể có mẫu đại diện cho tổng thể ở tất cả mọi khía cạnh. Do đó, luôn có sai số sinh ra từ việc chọn mẫu (sampling error).  Đo lường tính chính xác bằng chỉ tiêu thống kê sai số chuẩn (standard error of estimate).
2. Thiết kế điều tra chọn mẫu
8 Các cân nhắc khi lựa chọn thiết kế chọn mẫu  Bản chất của Tổng thể:  Tổng thể xác định  Tổng thể xác định nhưng không có được khung mẫu  Tổng thể không xác định  Tổng thể mục tiêu: gắn tổng thể với mục tiêu nghiên cứu  Tổng thể nghiên cứu: chứa các đơn vị nghiên cứu nào?
9 Các cân nhắc khi lựa chọn thiết kế chọn mẫu  Bản chất của Tổng thể:  Phải hiểu rõ về các đặc điểm của tổng thể cần nghiên cứu  Phải biết tổng thể bao gồm các đơn vị như thế nào (cá nhân, hộ gia đình, loại khác).  Phải nắm rõ định hướng nghiên cứu như thế nào, dự định tiến hành và các điều kiện liên quan.  Có thể có được Khung mẫu hay không?
10 Các cân nhắc khi lựa chọn thiết kế điều tra  Các chỉ tiêu cần nghiên cứu:  Các chỉ tiêu mô tả các đặc điểm chung của tổng thể;  Các chỉ tiêu thể hiện các đặc điểm riêng mà ta quan tâm;  Nên lường trước các dạng dữ liệu của chỉ tiêu (danh nghĩa, thứ bậc, khoảng cách, tỷ số).  Nếu tổng thể bao gồm các nhóm phụ riêng biệt, nên định hướng xác định các dữ liệu danh nghĩa để chia nhóm theo tỷ lệ.
11 Các cân nhắc khi lựa chọn thiết kế điều tra  Thiết kế điều tra xác suất hay phi xác suất?
12 Các cân nhắc khi lựa chọn thiết kế điều tra XÁC SUẤT PHI XÁC SUẤT Tổng thể xác định Tổng thể không xác định Biết quy mô của tổng thể (N) Không biết quy mô của tổng thể (N) Xác lập được khung mẫu Không có khung mẫu Tính được xác suất chọn mẫu (n/N) Không tính được xác suất chọn mẫu (n/N) Chọn mẫu nhằm rút ra kết quả để Không cần suy đoán cho tổng thể; phỏng đoán cho tổng thể Nghiên cứu có mục đích Chỉ lựa chọn đơn vị nghiên cứu từ Có thể lựa chọn một cách tùy ý khung mẫu Không thể tùy tiện thay thế đơn vị Có thể thay đổi nếu thấy phù hợp với nghiên cứu mục đích nghiên cứu Tiến trình chọn mẫu phải được tuân Có sự linh động trong chọn mẫu thủ nghiêm túc
13 Các bước chọn thiết kế chọn mẫu Thang bậc câu hỏi quản lý – câu hỏi nghiên cứu Chọn kiểu chọn mẫu Xác định tổng thể Phi xác suất Xác liên quan suất Chọn kỹ thuật lấy mẫu Xác định các khung mẫu hiện có Không chấp nhận Đánh giá khung mẫu Chỉnh sửa hoặc xây dựng lại Chấp nhận khung mẫu Chọn khung mẫu Rút ra mẫu
14 Các thiết kế chọn mẫu điều tra Các kiểu chọn mẫu (Types of sampling design) Chọn mẫu phi xác suất Chọn mẫu xác suất (probability (non-probability sampling) sampling) Chọn mẫu thuận tiện (convienience Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản sampling) (simple random sampling) Chọn mẫu phán đoán (judment Chọn mẫu hệ thống (systematic sampling) sampling) Chọn mẫu hạn ngạch (quota Chọn mẫu phân tầng (stratified sampling) sampling) Chọn mẫu hạn ngạch theo tỷ lệ Chọn mẫu phân tầng theo tỷ lệ (propotionate quota sampling) (propotionate stratified sampling) Chọn mẫu hạn ngạch không theo Chọn mẫu phân tầng không theo tỷ tỷ lệ (dispropotionate quota lệ (dispropotionate stratified sampling) sampling) Chọn mẫu quả cầu tuyết (snowball Chọn mẫu phân nhóm (cluster sampling) sampling) Chọn mẫu nhiều giai đoạn (multistage sampling)
15 Chọn mẫu xác suất: ngẫu nhiên đơn giản  Các nguyên tắc xác định:  Xác định xác suất chọn đơn vị:  Xác suất chọn lựa = cỡ mẫu (n)/tổng thể (N) (%)  Lập danh sách (Khung mẫu).  Chọn ngẫu nhiên theo danh sách  Dùng bảng ngẫu nhiên hoặc dùng
16 Chọn mẫu xác suất: ngẫu nhiên đơn giản Khung mẫu Mẫu n N
17 Chọn mẫu xác suất: hệ thống  Các nguyên tắc xác định:  Xác định bước nhảy k  Bước nhảy = tổng thể (N)/cỡ mẫu (n)  Lập danh sách (Khung mẫu) chính xác, hoặc có số thứ tự.  Chọn ngẫu nhiên đơn vị khởi đầu  Chọn các đơn vị kế tiếp bằng bước
18 Chọn mẫu xác suất: hệ thống  Các lưu ý để tránh lệch mẫu (bias) :  Trộn ngẫu nhiên danh sách trong Khung mẫu  Chọn ngẫu nhiên đơn vị khởi đầu vài lần.  Nếu thực hiện tốt, phương pháp này cho hiệu quả cao hơn phương pháp ngẫu nhiên đơn giản.
19 Chọn mẫu xác suất: hệ thống Khung mẫu Mẫu n K=3 N
20 Chọn mẫu xác suất: phân tầng  Hầu hết các tổng thể đều chứa đựng các nhóm phụ (tầng – strata).  Áp dụng chọn mẫu phân tầng nhằm:  Tăng hiệu quả thống kê khi chọn mẫu  Có dữ liệu để phân tích từng nhóm phụ  Cho phép sử dụng các phân tích khá biệt nhau cho từng nhóm phụ khác nhau.