zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Chính trị học

Bài giảng Chuyên đề 5: Kỹ năng hỗ trợ đại biểu trong hoạt động thẩm tra, xem xét, cho ý kiến về dự án luật, dự thảo nghị quyết - Nguyễn Mạnh Cường

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:24

Báo xấu

101
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dưới đây là bài giảng Chuyên đề 5: Kỹ năng hỗ trợ đại biểu trong hoạt động thẩm tra, xem xét, cho ý kiến về dự án luật, dự thảo nghị quyết. Mời các bạn tham khảo bài giảng để nắm bắt những kiến thức về các nội dung hỗ trợ đại biểu; kỹ thuật thu thập, xử lý thông tin; kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chuyên đề 5: Kỹ năng hỗ trợ đại biểu trong hoạt động thẩm tra, xem xét, cho ý kiến về dự án luật, dự thảo nghị quyết - Nguyễn Mạnh Cường

Chuyên đề 5: Kỹ năng hỗ trợ đại biểu trong hoạt động thẩm tra, xem xét, cho ý kiến về dự án luật, dự thảo nghị quyết Nguyễn Mạnh Cường 1
• Thẩm tra, xem xét, cho ý kiến về các dự án luật, dự thảo NQ là các hoạt động quan trọng trong hoạt động lập pháp của Quốc hội và hoạt động ban hành NQ của HĐND • Nhiệm vụ của cán bộ, chuyên viên Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND: – Phục vụ đại biểu trực tiếp đóng góp ý kiến, tổ chức lấy ý kiến đóng góp vào dự án Luật, dự thảo NQ (Điều 2 – NQ thành lập và quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu, tổ chức của VP) • Hỗ trợ (tham mưu, giúp việc): – Về chuyên môn và về kỹ thuật và hành chính – Theo các công việc cụ thể mà đại biểu yêu cầu 2
Hỗ trợ thẩm tra, xem xét, cho ý kiến Thu thập, xử lý Nghiên cứu Báo cáo thông tin Đọc, Phát hiện, Phân tích, Giải pháp Khảo sát, Tham vấn Sử dụng BC RIA 3
Các nội dung hỗ trợ đại biểu • Thu thập, xử lý, báo cáo thông tin cần thiết về dự luật, dự thảo nghị quyết; • Tổ chức khảo sát, ngiên cứu; tham vấn (lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động, họp chuyên gia…) • Hỗ trợ đại biểu tìm hiểu các vấn đề chính sách trong các qui định chuyên môn sâu trong dự thảo (thuật ngữ, khái niệm, lý luận đằng sau các quy định); • Tham mưu cho đại biểu về các nội dung lớn trong dự luật, dự thảo nghị quyết. • Đánh giá và sử dụng báo cáo đánh giá tác động (RIA); hỗ trợ đại biểu xác định tương quan giữa chi phí- lợi ích của văn bản dự kiến ban hành. • Xây dựng các Báo cáo 4
Thu thập, xử lý thông tin • Áp dụng chuyên đề 2 – ôn lại • Thông tin là cơ sở quan trọng để có thể lập luận, đưa ra các kiến nghị một cách khoa học và thuyết phục • Khi nào? – Trước khi nghiên cứu dự thảo luật, NQ để tham mưu, hỗ trợ đại biểu – Trong quá trình nghiên cứu dự thảo luật, NQ – Theo yêu cầu của đại biểu • Thông tin gì? – Dự thảo luật, NQ; Tờ trình, bản thuyết minh – Báo cáo tổng kết việc thi hành pháp luật và đánh giá thực trạng quan hệ xã hội có liên quan – Báo cáo đánh giá tác động (RIA) – Ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; báo cáo giải trình, tiếp thu; báo cáo thẩm định, thẩm tra – Các văn bản QPPL hiện hành có liên quan; các chủ trương, chính sách của Đảng – Các tài liệu khác: kinh nghiệm nước ngoài, dự thảo văn bản hướng dẫn…. 5
Thu thập, xử lý thông tin • Tìm ở đâu? – Hồ sơ trình (Điều 42 và 51 Luật BHVBQPPL- gửi đến đại biểu Quốc hội; Điều 27 Luật BHVBQPPL của HĐND, UBND) – Trang thông tin điện tử của Quốc hội – Liên hệ với các vụ, đơn vị hữu quan của VPQH; Cơ quan soạn thảo; cơ quan, tổ chức hữu quan – Internet (google…) – Báo cáo giám sát; Báo cáo đoàn nghiên cứu, khảo sát; tiếp xúc cử tri; Hội thảo…. – Kết quả nghiên cứu của cơ quan NN, cơ sở khoa học, tổ chức xã hội – Phương tiện thông tin đại chúng – sách, báo chí (các vấn đề nổi cộm được dư luận xã hội quan tâm) • Phương thức? – Mối quan hệ phối hợp trong công tác – Dựa vào các căn cứ do pháp luật quy định – Đề nghị đại biểu sử dụng quyền yêu cầu – Sử dụng chuyên gia, cộng tác viên – Tự tìm kiếm thông tin theo các nguồn lực sẵn có 6
Thu thập, xử lý thông tin • Kiểm tra, đánh giá, sàng lọc thông tin nhằm bảo đảm thông tin thu thập được là chính xác, đáng tin cậy: – Rất cần thiết trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay. Trong điều kiện kinh tế thị trường thì không phải mọi thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng đã là nguồn thông tin tin cậy. Có nhiều thông tin mang tính chủ quan, cảm tính hoặc được đưa một cách thiên lệch để phục vụ một lợi ích nào đó. – Việc kiểm tra, sàng lọc thông tin được thực hiện thông qua các câu hỏi: • Thông tin được lấy từ nguồn nào? • Có được thu thập một cách khách quan, trung thực không? • Thông tin này đã bị “lạc hậu” chưa? • Độ tin cậy của thông tin đến mức nào? • Những thông tin nào có liên quan trực tiếp tới vấn đề và thông tin nào là không cần thiết?… • Báo cáo các thông tin cần thiết: – Sàng lọc, báo cáo các thông tin chính, cần thiết – Trung thực, đầy đủ, đa chiều, không phiến diện – Kinh nghiệm qua 1 số dự án luật (các kinh nghiệm nước ngoài; kinh nghiệm xây dựng Luật pc bệnh truyền nhiễm) 7
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ • Thực trạng xây dựng dự thảo luật, nghị quyết – Về quy trình – Về bộ máy, kinh phí, thời gian xây dựng – Vấn đề tham vấn, báo cáo đánh giá tác động • Thảo luận của các Tổ về những thuận lợi, khó khăn và các giải pháp khắc phục khó khăn trong hỗ trợ đại biểu nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ (10ph) - Tổ… :Thuận lợi - Tổ…: Khó khăn và giải pháp khắc phục - Tổ…: Khó khăn và giải pháp khắc phục • Chú ý: các tổ bổ sung ý kiến cho nhau; tổ báo cáo sau chỉ báo cáo những nội dung mới chưa được đề cập 8
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ • Xác định vấn đề (1) • Thu thập, kiểm tra thông tin (2) • Nghiên cứu, phân tích và tham vấn (3) • Xác định mục tiêu (4) • Tìm hoặc đánh giá giải pháp giải quyết (5) Lưu ý: thực tiễn giữa lý thuyết và thực hành; xắp xếp, thêm bớt các bước là tuỳ thuộc vào sự vận dụng và khả năng, kinh nghiệm của mỗi người. 9
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ (1) Xác định vấn đề – Kỹ năng đọc dự án: • Đọc Tờ trình: là báo cáo nêu một cách tổng quát nhất về thực trạng các vấn đề có liên quan tới phạm vi điều chỉnh của dự án; sự cần thiết phải ban hành; quan điểm chỉ đạo và quá trình xây dựng dự án; thuyết minh về những nội dung cơ bản của dự án và những nội dung quan trọng của dự án còn có ý kiến khác nhau. Khi nghiên cứu Tờ trình đã có thể phát hiện được các vấn đề cần tập trung xem xét • Đọc dự án luật là công việc rất quan trọng để phát hiện vấn đề.Khó hơn nhiều so với đọc Tờ trình hoặc các báo cáo khác vì các văn bản QPPL bao giờ cũng được thiết kế theo kỹ thuật lập pháp: ngắn gọn, cô đọng; sử dụng các thuật ngữ pháp lý; giữa các điều luật có mối quan hệ mật thiết với nhau, đặt trong tổng thể của cả văn bản đồng thời đặt trong tổng thể của cả hệ thống pháp luật…. 10
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ – Kỹ năng đọc dự án: • Có thể đọc lướt hoặc xem một cách tổng thể về bố cục, mục lục các điều luật (tên các điều luật) trước khi tiến hành đọc kỹ về dự án luật • Tập trung vào đọc kỹ để xem xét chi tiết về mỗi điều luật và tập trung hơn vào các vấn đề lớn, nổi cộm của dự án. • Luôn luôn liên hệ với thực tiễn, kinh nghiệm bản thân và sử dụng sự hiểu biết của mình • Mỗi người cũng có thể có những kinh nghiệm riêng khi đọc các văn bản như đánh dấu, gạch chân những nội dung cần lưu ý; ghi ra giấy các nội dung cần thiết… • Sử dụng các kỹ năng chung khác (có được nhờ rèn luyện, học hỏi, tích luỹ từ kinh nghiệm) như kỹ năng nhớ, kỹ năng nghe… 11
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ – Phát hiện vấn đề: • Các vấn đề được quy định trong dự thảo. • Các vấn đề chưa được quy định trong dự thảo. • Các vấn đề nêu trên được phát hiện thông qua: – Qua đọc Tờ trình, – Qua nghiên cứu Báo cáo đánh giá thực trạng – Qua đối chiếu với phạm vi điều chỉnh – Qua các thông tin đã được thu thập (báo chí, báo cáo kết quả giám sát, hội thảo, ý kiến của các cơ quan, tổ chức, chuyên gia…) – Qua vận dụng kinh nghiệm và hiểu biết cá nhân – … – Các nội dung cần tập trung trong phát hiện vấn đề: • Phạm vi, đối tượng điều chỉnh của văn bản; • Nội dung của dự thảo văn bản và những vấn đề còn có ý kiến khác nhau; • Sự phù hợp của nội dung dự thảo văn bản với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, với Hiến pháp, pháp luật và tính thống nhất của dự thảo văn bản với hệ thống pháp luật; • Tính khả thi của các quy định trong dự thảo văn bản. 12
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ – Để thực hiện tốt việc phát hiện vấn đề cần: • Hiểu biết các chủ trương, chính sách lớn của Đảng • Kiến thức cơ bản về pháp luật, về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy nhà nước. Trường hợp nghi ngờ, hãy mở văn bản QPPL ra xem; sử dụng google (ví dụ: về xử lý vi phạm; luật quy chuẩn, tiêu chuẩn…) • Kinh nghiệm từ thực tiễn cuộc sống và công việc. (ví dụ: những vấn đề đã xảy ra và được giải quyết ở các luật đã được thông qua có thể sẽ có trong dự thảo luật đang được xem xét, như về cấp phép, đơn giản hoá thủ tục hành chính…) • Tâm huyết với công việc; Có tư duy logic, suy nghĩ kỹ, thận trọng dưới nhiều góc độ khác nhau 13
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ – Ví dụ - Phát hiện các vấn đề liên quan tới bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính đồng bộ, thống nhất của HTPL trên cơ sở nắm vững các tiêu chí: • Việc đánh giá về tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất sẽ bao gồm các nội dung: thẩm quyền ban hành? văn bản có trái với Hiến pháp, có mâu thuẫn với các văn bản cùng thứ bậc với nó hay không? các quyền cơ bản của công dân có bị vi phạm hay không? … • Việc xem xét về ngôn ngữ, kỹ thuật văn bản: kỹ thuật soạn thảo văn bản có thống nhất với các văn bản khác hay không? ngôn ngữ sử dụng trong văn bản có chính xác, phổ thông, cách diễn đạt có đơn giản, dễ hiểu hay không? thuật ngữ chuyên môn mà cần phải xác định rõ nội dung có được định nghĩa trong văn bản hay không? 14
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ – Ví dụ - Phát hiện các vấn đề có liên quan đến BĐG: – Các quy định riêng đối với nam và nữ: » Bất bình đẳng giới » Bảo đảm BĐG thực chất (biện phá thúc đẩy BĐG) – Các quy định trung tính » Bất bình đẳng giới » Bảo đảm BĐG thực chất (biện pháp thúc đẩy BĐG) – Các vấn đề có liên quan nhưng chưa được điều chỉnh trong dự thảo 15
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ (2) Thu thập, kiểm tra thông tin – Đối chiếu với thông tin đã có để xác định việc thu thập, xử lý thông tin bổ sung – Kiến nghị tổ chức các đoàn giám sát, khảo sát, nghiên cứu – Họp chuyên gia (3) Nghiên cứu, phân tích và tham vấn – Nghiên cứu và phân tích tác động của vấn đề, xác định nguyên nhân của vấn đề trên cơ sở: • Thông tin đã được thu thập, kiểm tra • Các phân tích, lập luận logic • Báo cáo RIA – Phân biệt giữa hiện tượng (biểu hiện bề ngoài) và bản chất (nội dung bên trong) của vấn đề. Ví dụ về tỷ lệ phụ nữ giữ vị trí lãnh đạo trong các cơ quan Nhà nước 16
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ – Tổ chức tham vấn theo 1 hoặc nhiều hình thức căn cứ vào nội dung vấn đề cần tham vấn: • Hội nghị lấy ý kiến tham vấn; Họp dân ở nơi cư trú. • Tham vấn qua Internet: • Sử dụng phương tiện thông tin đại chúng • Tiếp nhận thư góp ý của nhân dân; Tiếp dân trực tiếp • Toạ đàm, trao đổi với nhóm đối tượng hẹp; Gặp gỡ, phỏng vấn riêng cá nhân về vấn đề cụ thể • Điều tra xã hội học • Hội nghị các bên liên quan (Điều trần) • Sử dụng các tổ chức nghiên cứu độc lập – Về Quy trình tham vấn: • Xác định mục đích, yêu cầu tham vấn • Thiết kế các công cụ tham vấn • Tập huấn cán bộ hỗ trợ tham vấn • Triển khai cuộc tham vấn • Xử lý các ý kiến và tiếp thu, phản hồi 17
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ (4) Xác định mục tiêu – Cần xác định rõ mục tiêu: vấn đề được xác định phải được hướng theo chính sách nào; mục tiêu nào là mục tiêu chính, mục tiêu nào là mục tiêu phụ; – Các mục tiêu đó có thể đạt được trên thực tế hay không. – Không nên quá tham vọng mọi vấn đề có thể giải quyết ngay trong dự án. Hãy lựa chọn những mục tiêu quan trọng nhất, có tính khả thi (dễ đạt được sự đồng thuận nhất) để kiến nghị và bảo vệ kiến nghị của mình – Cơ quan dân cử là thiết chế Nhà nước làm việc tập thể và quyết định theo đa số, là nơi cân bằng các loại lợi ích khác nhau. Do đó phải có các phương án trung hoà, cân bằng các loại lợi ích khác nhau. – Ví dụ: về tỷ lệ nữ đại biểu trong QH 18
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ (5) Đánh giá hoặc tìm giải pháp giải quyết – Đánh giá, phản biện về giải pháp được đề ra để giải quyết vấn đề trong dự thảo – Đề xuất giải pháp mới giải quyết vấn đề. – Giải pháp giải quyết vấn đề phải theo nguyên tắc : gắn giữa giải pháp với mục tiêu đã đề ra; kết hợp giữa hiện trạng với kinh nghiệm, lý thuyết. – Mỗi một vấn đề đều có thể có các giải pháp khác nhau để giải quyết, vì vậy cần cân nhắc lựa chọn giải pháp tối ưu nhất. Có thể chia ra làm 3 loại giải pháp khác nhau: • Không làm gì (giữ nguyên hiện trạng, không cần có sự can thiệp của Nhà nước); • Giải pháp không phải là lập pháp (như giải pháp về thông tin, giáo dục, truyền thông; giải pháp về tổ chức thực hiện pháp luật…) • Giải pháp lập pháp (trong dự thảo cần có quy định điều chỉnh)- thường không phải là giải pháp tối ưu – Đánh giá phương án lập pháp cụ thể thông qua các công cụ phân tích như RIA; phân tích chi phí – lợi ích; phân tích rủi ro.. 19
Kỹ năng nghiên cứu dự án luật, dự thảo NQ • Báo cáo đánh giá tác động RIA – RIA ( Regulatory Impact Assessment ) là một phương pháp dự báo tác động điều chỉnh của quy phạm pháp luật, được thực hiện trong qua trình làm luật hoặc ban hành chính sách mới. RIA là một công cụ không thể thiếu đối với quy trình làm luật của nhiều quốc gia (các nước OECD), nhằm xem xét các vấn đề sau: • Xác định hình thức của quy định ban hành: ban hành luật; không ban hành…; • Liệt kê đầy đủ các tác động tiềm năng đối với kinh tế, xã hội và môi trường; • Đối tượng tác động có thể chịu ảnh hưởng …. • Vấn đề ban hành, tuyên truyền, tổ chức thi hành và bảo đảm thi hành. 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.