Bài giảng - Đặ ống thông dạ dày

Chia sẻ: Nguyen UYEN | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bài giảng - đặ ống thông dạ dày', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng - Đặ ống thông dạ dày

9/21/2010 Trư ng h p 1 M TS CA B NH TRÊN Ch N b ng ñc aspirin gây xu t huy t LÂM SÀNG tiêu hóa, nôn ra máu và s ph i ti p t c theo dõi tình tr ng xu t huy t này Cai s a cho con trai 18 tháng tu i, ng c cương s a ñau t c không th ch u ñư c, ch N.H.H.N (Gia Lâm, Hà N i) ñã nghe ngư i b n mách u ng aspirin li u cao s giúp tiêu s a. Sau khi u ng ñ n l n th hai thì ch N nôn ra máu, ph i ñưa ñi c p c u. 1 2 Trư ng ð i h c Y Hà N i Khoa ði u dư ng – H sinh ðT NG THÔNG D DÀY Trương Quang Trung, MSc., RN. Gãy xương hàm dư i, b nh nhân ña ch n thương 3 1. Gi i ph u – sinh lý d dày M C TIÊU H C T P Trình bày ñư c m c ñích, ch ñ nh và ch ng ch ñ nh 1. c a ñ t thông d dày Mô t ñư c cách ño trư c khi ti n hành ñ t ng thông d 2. dày và phương pháp ki m tra ng thông d dày sau khi ñ t xong Li t kê tai bi n khi ñ t ng thông d dày và các bư c c a 3. quy trình ñ t ng thông d dày Áp d ng ñư c quy trình ñ t ng thông d dày. 4. 5 6 1
9/21/2010 Hình 1: C u trúc c a l p cơ d dày: A – L p cơ d c (vùng mà nh ng th cơ d c b t ñ u phân chia, ñư c ñánh d u ñen); B—L p cơ vòng; C—L p cơ chéo. 7 8 2. Th thu t ñ t ng thông d dày M c ñích c a th thu t Nuôi dư ng ñ i v i nh ng ngư i b nh hôn mê, b t t nh ho c 1. không tiêu hóa hi u qu dinh dư ng b ng ñư ng u ng. Gi m áp l c và d n lưu d ch ti t d dày sau ph u thu t 2. ñư ng tiêu hóa. ð t ng thông d dày là th thu t ñưa ng thông b ng cao su ho c b ng nh a qua ñư ng mi ng ho c mũi vào d dày. L y d ch d dày làm xét nghi m trong ch n ñoán viêm loét 3. ñư ng tiêu hóa, xét nghi m d ch d dày. R a, làm s ch d dày trong các trư ng h p ng ñ c các ch t, 4. thu c và thu c tr sâu b ng ñư ng u ng. Ki m tra s có m t c a máu trong d dày, theo dõi ch y máu 5. d dày, s tái phát c a ch y máu d dày. 9 10 Ch ñ nh Ch ng ch ñ nh Hút dich: Các b nh v d dày: viêm loét, ung thư d dày, tá tràng,.. B nh th c qu n: co th t, chít h p, phình tĩnh ñông, Nghi ng lao ph i tr em m ch th c qu n. Các trư ng h p chư ng b ng (sau m , viêm t y c p) T n thương th c qu n: U, rò, b ng th c qu n, d dày Ngư i b nh m ñư ng tiêu hóa do acid ki m m nh , teo th c qu n. M có gây mê Li t ru t Nghi th ng d dày Áp xe thành h ng Nuôi dư ng: Tr ñ non, ph n x mút, nu t kém Hôn mê, co gi t D d ng ñư ng tiêu hóa n ng Ăn b ng mi ng có nguy cơ suy hô h p ho c ng t R a d dày 11 12 2
9/21/2010 Tai bi n Tai bi n ch y u c a vi c ñ t ng thông d dày bao g m 3. Ti n hành th thu t ñ t nh m vào ñư ng th c a ngư i b nh. ð ng th i trong khi ñ t ng thông d dày, ngư i b nh có th nôn và bu n nôn, có th gây s c d ch vào ñư ng th . ðo ñó, máy hút và các v t liêu, phương ti n c n thi t luôn s n sàng khi c n thi t. T n thương vùng m t. 13 D NG C C N THI T Chu n b Chu n b ñ a ñi m Chu n b d ng c Chu n b ngư i b nh 15 16 ng thông Levin ng thông Salem Chi u dài h u d ng 119 cm C Màu Chi u dài c a ng 122 cm 12 Tr ng 14 Xanh 16 Màu cam 18 ð 20 Vàng •Các v ch ñánh d u t i ñi m 45, 55, 65, và 75 cm, tính t ñ u c a ng thông Chi u dài hi u d ng 119 cm Chi u dài c a ng 122 cm •Chi u dài ng: 125 cm. 17 18 3
9/21/2010 Ti n hành qui trình ng th ng Faucher 1. R a tay thư ng quy, mang găng. Gi m vi c lây truy n VK Ph u T o ñi u ki n thu n l i cho vi c 2. Chu n b d ng c ñ y ñ . th c hi n qui trình Bóng tăng áp l c Ch n an, khuy n khích ngư i b nh 3. Chu n b ngư i b nh h p tác. 4. ðo, ñánh d u ng thông và bôi trơn ñ u Ch n an, khuy n khích ngư i b nh ng thông (kho ng 5 cm). h p tác. 19 20 Cánh Mũi Dái tai Kho ng cách t cánh mũi dái tai Mũi c M ũi c ðo ng thông 21 22 5. ðưa ng thông vào d dày qua ñư ng mũi: ðưa nh nhàng ñ u ng thông vào l mũi Gi m ph n ng bu n nôn, theo hư ng ch ch lên trên theo ñư ng ñi nôn. c a l mũi kho ng 10-12 cm. B nh nhân th y tho i mái ð y ng thông vào t ng ño n theo nh p nu t c a ngư i b nh ñ n ñi m ñánh d u. 6. 6. Ki m tra xem ng ñã vào ñúng d dày chưa (3 cách) : Dùng bơm tiêm bơm m t lư ng khí kho ng 30 ml, ñ ng th i ñ t loa ng nghe ð m b o ng thông ñã ñ t trên vùng thư ng v c a ngư i b nh, nghe ñúng trong d dày ti ng s c c a khí qua nư c. Dùng bơm tiêm hút d ch trong d dày. Nhúng ñ u ngoài ng thông vào c c nư c s ch. ð m b o ng thông ñã ñ t 7. C ñ nh ng thông (n u c n) Ki m tra ng thông ñúng trong d dày 23 24 4
9/21/2010 8. Rút ng thông (n u c n) Th i gian hoàn thi n k thu t: 15 – 20 phút - Gi m s lo l ng c a ngư i 9. Giúp ngư i b nh n m l i tư th tho i b nh Ghi h sơ mái, v sinh m t, mi ng và ñánh giá tr ng - Ph c v cho vi c ghi h sơ thái chung. Ghi h sơ lo i ng thông, kích c , s h p tác c a 10. Thu d n d ng c . ngư i b nh trong quá trình ti n hành th thu t ñ t Ghi l i vi c th c hi n th ng thông và phương pháp ki m tra v trí c a ng thu t và t o ñi u ki n thu n 11. Ghi h sơ. thông. l i trong quá trình theo dõi ngư i b nh. Ghi h sơ v các chăm sóc sau khi ti n hành th thu t ñ t ng thông d dày giúp cho ngư i b nh 12. Ti p t c theo dõi ngư i b nh và báo tho i mái. bác s (n u c n). Trư ng h p c n thi t: ghi l i lư ng d ch vào – ra 25 26 Lưu ý Lưu ý Trư ng h p s d ng máy hút ph i ñi u chính áp l c Không ñ không khí vào d dày trong trư ng h p bơm hút trư c: ngư i l n 300 mmHg, tr em 150 mmHg th c ăn và nư c. ho c dùng bơm tiêm ñ hút. Chú ý gi gìn v sinh mũi, răng, mi ng c a ngư i b nh. Trư ng h p hút d ch liên t c: ñ t áp l c hút th p hơn Trư ng h p lưu ng thông ñ nuôi dư ng, trư c khi bình thư ng. Khi d ch không ch y ra n a ho c ngư i ti n hành cho ngư i b nh ăn qua ng thông, c n ph i b nh ñ chư ng b ng thì t t máy, k p ng ho c nút ki m tra, ñ m b o ng thông n m trong d dày. Th c ng l i. Khi hút l i ch c n m nút ng thông và l p ăn nuôi dư ng c n ñư c nghi n nh , tránh làm t c ng máy vào. ð ng th i d n ngư i nhà không ñư c t ñ ng thông. ñi u ch nh áp l c ho c rút ng thông ra. ð c bi t c n theo dõi c n th n l n ăn th c ăn ñ u tiên. Trư ng h p lưu ng thông, thì sau 3- 7 ngày (tùy ñi u ki n) thay ng thông và ñ i l mũi. 27 28 Chu n b ñ a ñi m và ñ t b nh nhân tư th 5 T o thu n l i cho rút ông thông, Tháo b ng thông d dày gi m nguy cơ trào ngư c vào Fowler ñư ng th . H n ch tư th x u trên ngư i ñi u dư ng Các bư c ti n hành Nguyên nhân R a tay thư ng quy, mang găng. 1 Gi m vi c lây truy n VK Gi m nguy cơ sai sót tháo 2 Ki m tra y l nh tháo b ng thông d dày ðeo găng tay 6 Th c hi n k thu t s ch ng thông d dày quá ð t khăn lên trên ng c b nh nhân ð m b o s s ch s và tho i mái 7 sm trên ngư i b nh ðánh giá tình tr ng ý th c c a ngư i b nh và Ch n an, khuy n khích 3 Tháo b h th ng hút ho c h th ng d n lưu. 8 Chu n b ngư i b nh ngư i b nh h p tác Tháo b băng dính và ghim gài c ñ nh Chu n b d ng c ñ y ñ (găng tay, khăn m t, T o ñi u ki n thu n l i 4 Ki m tra v trí ng thông trư c khi rút 9 g c, Xilanh 50 ml, dung d ch NaCl 0.9%) cho vi c th c hi n qui Bơm 10 – 20 ml dung d ch NaCl 0.9%, sau ñó Làm s ch toàn b h th ng d n 10 trình lưu d dày, gi m nguy cơ trào 10 ml không khí vào d dày qua ng thông ngư c d ch vào ñư ng th c a b nh nhân 29 30 5
9/21/2010 4. M t s chú ý Yêu c u ngư i b nh hít th sâu và nín th trong T o ñi u ki n thu n l i cho 11 quá trình rút, t c ñ ch m, nhưng không quá 3 – 6 rút ng thông. Vi c cu n giây. V a rút v a cu n ng thông vào tay ng thông làm gi m nguy ð i v i ngư i già, ngư i có tu i: răng gi , v sinh răng mi ng c n cơ r t d ch d dày t ng ñư c chú ý trư c và sau khi ñ t ng thông d dày. thông ra ngoài, ð i v i tr em: các v t nh c n ph i ñư c b trí g n gàng ho c c ñ nh ch t b ng băng dính ñ phòng tr hít ho c nu t ph i. Dùng g c cu n ng thông d dày và b vào nơi ñ 12 ð i v i chăm sóc t i nhà (home care): C n ñánh giá ñ nh kỳ kh năng rác th i y t c a các thành viên trong gia ñình ñ i v i vi c ki m tra v trí c a ñ u Cho b nh nhân súc mi ng và d ng g c, khăn Tăng cư ng s 13 tho i mái ng thông, qu n lý và b o qu n ng thông nuôi dư ng. m t lau m t cho ngư i b nh. H tr ngư i b nh c a ngư i b nh ð i v i chăm sóc lâu dài (Long – term care): D y, hư ng d n thành v tư th tho i mái viên gia ñình ho c ngư i chăm sóc ñánh giá tình tr ng dinh dư ng c a Tháo b găng và r a tay 14 ngư i b nh và các bi n ch ng có liên quan t i vi c ñ t ng thông d dày. Ghi chép h sơ 15 31 32 Trư ng ð i h c Y Hà N i Khoa ði u dư ng – H sinh M C TIÊU H C T P Trình bày ñư c 3 m c ñích c a r a d dày Nêu ñư c ch ñ nh, ch ng ch ñ ch c a r a d dày R A D DÀY Nêu ñư c 5 tai bi n và các bư c c a qui trình r a d dày Áp d ng ñư c các bư c c a qui trình r a d dày Trương Quang Trung, MSc., RN. 34 M c ñích c a k thu t r a d dày ð nh nghĩa Th i tr ch t ñ c trong d dày b ng ñư ng u ng L y b nh ph m t d dày làm xét nghi m R a d dày là m t th thu t ñưa ng thông vào d dày Làm s ch d dày trư c khi ti n hành th thu t n i soi d dày (b ng ng cao su ho c nh a) ñ hút các ch t trong d dày ra như th c ăn, d ch v , ch t ñ c. 35 36 6
9/21/2010 Ch ñ nh Ch ng ch ñ nh Ng ñ c: Ng ñ c th c ăn, thu c, hóa ch t trư c 6 gi . Ngư i b nh hôn mê (n u r a ph i ñ t n i khí qu n) Trư c ph u thu t ñư ng tiêu hóa (khi ngư i b nh ăn chưa Ngư i b nh u ng nh m acid, ki m m nh quá 6 gi ) U, rò th c qu n, ph ng ñ ng m ch ch Ngư i b nh h p môn v (Th c ăn, d ch v ñ ng trong d Ngư i b nh th ng d dày dày) Ngư i b nh ng ñ c sau 6 gi Say rư u n ng Ngư i b nh suy ki t n ng Ngư i b nh nôn không c m Ngư i b nh ña toan (r a d dày làm gi m d ch v ñ ng trong d dày) 37 38 Ti n hành k thu t r a d dày h m Chu n b dung d ch Dung d ch NaCl 0,9% ho c nư c có pha mu i (1 lít cho Chu n b d ng c 5g ho c 1 thìa cà phê mu i), m (37 - 40oC) ho c l nh tùy Chu n b dung d ch ch ñ nh Chu n b ngư i b nh 39 40 Ti n hành qui trình 5. ðưa ng thông vào d dày qua ñư ng mũi: ð t canuyl mayor, ñ phòng BN Ngư i b nh há mi ng c n ch t hàm, thít ng thông d ð t canuyn gi a hai hàm răng dày ðưa nh nhàng ñ u ng thông vào theo nh p nu t ñ n ñi m ñánh d u thì d ng l i . 1. R a tay thư ng quy, mang găng. Gi m vi c lây truy n VK 6. 6. Ki m tra xem ng ñã vào ñúng d dày chưa (3 cách) : T o ñi u ki n thu n l i cho vi c 2. Chu n b d ng c ñ y ñ . th c hi n qui trình Dùng bơm tiêm bơm m t lư ng khí kho ng 30 ml, ñ ng th i ñ t loa ng nghe ð m b o ng thông ñã ñ t trên vùng thư ng v c a ngư i b nh, nghe Ch n an, khuy n khích ngư i ñúng trong d dày 3. Chu n b ngư i b nh ti ng s c c a khí qua nư c. b nh h p tác. Dùng bơm tiêm hút d ch trong d dày. Nhúng ñ u ngoài ng thông vào c c nư c 4. ðo, ñánh d u ng thông và bôi trơn Ch n an, khuy n khích ngư i s ch. ñ u ng thông (kho ng 5 cm). b nh h p tác. ð m b o ng thông ñã ñ t 7. C ñ nh ng thông (n u c n) ñúng trong d dày 41 42 7
9/21/2010 9. Tháo b ng thông Tháo băng dính c ñ nh 8. H th p mi ng ph u t i ngang ð m d ch d dày không vào Rút ng thông, khi ư c lư ng còn 10- m c d dày, ñ nư c vào ph u ñư ng th 12cm (300-500ml/ l n ñ i v i ngư i K p ho c g p ng thông l i r i rút n t ng thông. l n), Nâng ph u cao hơn m t ph ng - Gi m s lo l ng c a ngư i 10. Giúp ngư i b nh n m l i tư th tho i - ð phòng khí vào d dày. d dày c a ngư i b nh 15-20 cm. b nh mái, v sinh m t, mi ng và ñánh giá tr ng - Tuân theo nguyên t c - Ph c v cho vi c ghi h sơ Khi nư c trong ph u g n h t, l t thái chung. bình thông nhau úp nhanh ph u xu ng ñ nư c 11. Thu d n d ng c . b n ch y ra h t Ghi l i vi c th c hi n th (ti p t c làm nhi u l n cho t i khi thu t và t o ñi u ki n thu n nư c ch y ra s ch, trong không 12. Ghi h sơ. l i trong quá trình theo dõi còn th c ăn, không còn mùi.) ngư i b nh. 13. Ti p t c theo dõi ngư i b nh và báo bác s (n u c n). 43 44 Ti n hành th thu t r a d dày h kín 45 46 B d ng c r a d dày h th ng kín Hai túi ñ ng d ch có chia v ch ño ng thông m i 50 ml: Dây n i ch "Y" và các van ñi u ch nh ñóng m ñư ng ra ñư ng vào Túi trên treo cao > 1m so v i m t giư ng có dung tích 3000 ml (ñ ng nư c mu i 0,5-0,9 % ) Túi dư i treo dư i m t giư ng ít nh t 30cm. 47 48 8
9/21/2010 Chu n b nhân viên làm th thu t ðã ñư c ñào t o k thu t RDD, ñ i mũ, ñeo kh u trang, ñi găng tay s ch. C n 2 ngư i: m t ngư i ñ t xông d dày, c ñ nh xông, xoa b ng trong quá trình r a. M t ngư i ñi u ch nh lư ng nư c vào ra. Khi BN ph i bóp bóng: thêm ngư i th ba. 49 50 Quy trình k thu t Bư c 3: Ti n hành r a d dày Bư c 1: Tương t quy trình ñ t ng thông d dày, t ðưa d ch vào: ðóng ñư ng ra, m khoá ñư ng vào ñ d ch bư c 1 ñ n bư c 7 (ñ t ng thông d dày ñư ng mũi) ch y vào nhanh 200 ml, sau ñó khoá ñư ng d ch vào l i. ho c bư c 1 – ñ n bư c 8 (r a d dày) Dùng tay l c và ép vùng thư ng v ñ c n thu c và th c ăn Bư c 2: N i h th ng RDD - ñ u ngoài ng xông. ñư c tháo ra theo d ch. N i ng ch "Y" vào ñ u ngoài ng xông. M khoá ñư ng ra cho d ch ch y ra túi ñ ng ñ n khi h t s N i hai túi vào hai ñ u còn l i c a ch "Y". lư ng d ch ñưa vào, ñ ng th i l c, ép b ng ñ d ch ch y ra Túi ñ ng d ch vào treo cao trên m t giư ng 0,8-1m. nhanh và ñ hơn. L y d ch làm XN ñ c ch t (kho ng 200ml). Túi ñ ng d ch ra ñ t th p hơn m t giư ng RDD cho ñ n khi h t s lư ng c n r a (3-5 lít) ho c d ch d dày trong không còn v n thu c và th c ăn (n u
9/21/2010 Ghi nh n xét vào h sơ L ưu ý Ngày ….. gi …. làm th thu t Khi r a d dày c n hàn ch không khí vào d dày. S lư ng nư c và d ch r a Trong khi r a, ph i luôn quan sát s c m t và tình tr ng ý th c c a ngư i b nh. Th i gian Ph i ng ng r a d dày ngay khi ngư i b nh kêu ñau S lư ng d ch và nư c ch y ra, màu, mùi b ng, ho c d ch ch y ra có l n máu, ñ ng th i ph i theo Tình tr ng c a ngư i b nh trư c, trong và sau khi r a dõi ch t ch ngư i b nh. Tên ngư i th c hi n Trư ng h p ngư i b nh b ng ñ c thu c tr sâu ho c cloroquin, khi r a d dày c n có s có m t c a bác sĩ. 55 56 Tai bi n Tai bi n 6.3. R i lo n nư c ñi n gi i thư ng do ng ñ c nư c ho c tăng 6.1. Nôn m a gây s c, viêm ph i do s c d ch Na máu ra ð t ngư i b nh ñúng tư th , r a theo Ng ñ c nư c: ð i v i trư ng h p nư c r a không pha mu i. X lý: L i ti u k t h p vơi truy n Na ưu trương. Phòng ng a: Ki m tra dung d ch ñúng qui trình k thu t, n u ngư i b nh hôn mê r a trư c khi ti n hành trên ngư i b nh. hoăch r i lo n ý th c, ph i ñ t n i khí qu n và Tăng Na máu: Do m t nư c nhi u ho c pha nư c có nhi u mu i (> 9g/l). X trí: Truy n d ch l i ti u, theo dõi ñi n gi i ñ . Phòng ng a: bơm bóng chèn trư c khi ti n hành th thu t ð m b o lư ng d ch r a ñưa vào ñ và ñúng hàm lư ng mu i c n thi t 6.2. Nh p ch m, ng t do kích thích dây th n 6.4. H thân nhi t do tr i l nh: Khi th i ti t l nh, pha nư c m ñ r a d dày, sư i m cho ngư i b nh. kinh X Chu n b s n h p d ng c và thu c 6.5. T n thương th c qu n d dày cho k thu t thô b o, ng ch ng s c, atropin ñ c p c u k p th i. thông c ng, s c c nh ho c r a trong nh ng trư ng h p u ng acid ho c ki m. Tuân th ch t ch v ch ñ nh, ch ng ch ñ nh 57 58 Trư ng ð i h c Y Hà N i Khoa ði u dư ng – H sinh M C TIÊU H C T P Trình bày ñư c ñ nh nghĩa c a th t r a ñ i tràng 1. Nêu ñư c các trư ng h p áp d ng và không áp 2. TH T ð I TRÀNG d ng c a k thu t th t r a ñ i tràng Li t kê ñư c các bư c c a qui trình th t ñ i tràng 3. Áp d ng ñư c các bư c c a qui trình r a ñ i tràng 4. Trương Quang Trung, MSc., RN. 60 10
9/21/2010 Gi i ph u – sinh lý N I DUNG Gi i ph u – sinh lý 1. Th thu t th t tháo 2. Ti n hành th thu t th t tháo 3. Chăm sóc b nh nhân trong và sau khi th t tháo. 4. Ghi chú 5. 61 62 Có 2 hình th c th t: th t và th t gi ð nh nghĩa Th t r a là phương pháp ñưa nư c vào ñ i tràng qua ñư ng Th t ñ i tràng là m t phương pháp ñưa h u môn, nh m làm m m c c phân, giãn thành ru t ñ n m t nư c, thu c ho c th c ăn vào ñ i tràng m c ñ nhât ñ nh, kích thích s co bóp c a thành ru t ñ t ng phân, hơi và ch t c n bã ra ngoài. Sau khi ñã ñưa t 500 ñ n qua ñư ng h u môn nh m m c ñích tháo 100 ml d ch vào tr c tràng, ñ i tràng, ngư i b nh ñư c yêu phân, ñi u tr ho c dinh dư ng cho ngư i c u t m th i không ñ i ti n càng lâu càng t t v i m c ñích d ch b nh. th t vào tr c tràng làm m m và tan phân. Th t gi : là phương pháp ñưa dung d ch, th c ăn ho c thu c v i s lư ng nh qua h u môn vào tr c tràng, ñ i tràng nh m ñi u tr m t s b nh t i ch ñ i tràng, có th th t ñ h s t. Th t gi ñư c áp d ng ñ nuôi dư ng ngư i b nh trong trư ng h p ngư i b nh không th ăn u ng, không th nuôi dư ng b ng ñư ng tĩnh m ch (hi n này ít áp d ng do hi u qu 63 64 nuôi dư ng không cao). Trư ng h p áp d ng Trư ng h p áp d ng Ngư i b nh b táo bón lâu ngày không ñ i ti n ñư c. 1. Nghi ng th ng ru t 1. Nh ng ngư i b nh giai ño n tièn hôn mê gan 2. Thương hàn 2. Trư c khi ch p Xquang m t s cơ quan vùng b ng 3. ph i th t r a s ch: ch p b ng không chu n b , ch p Viêm ru t 3. th n, ch p UIV, ch p khung ñ i tràng,..v.v. T c ru t, xo n ru t 4. Trư c khi soi tr c tràng, ñ i tràng b ng ng soi c ng, 4. T n thương h u môn, tr c tràng ng soi m m 5. Trư c khi th t gi , 5. Trư c ñ 6. Trư c ph u thu t ñư ng tiêu hóa 7. 65 66 11
9/21/2010 Ti n hành qui trình Ti n hành th thu t th t tháo Chu n b d ng c 1. R a tay thư ng quy, mang găng. Gi m vi c lây truy n VK Chu n b tư th b nh nhân T o ñi u ki n thu n l i cho vi c 2. Chu n b d ng c ñ y ñ . th c hi n qui trình Ch n an, khuy n khích ngư i 3. Chu n b ngư i b nh b nh h p tác. Ngăn ng a, ñ phòng phân, d ch 4. Lót t m nilon dư i mông b nh nhân. l m b n, làm ư t ga, qu n áo 5. L p dây cao su vào b c, vào canuyn, khóa canuyl l i. 67 68 7. Treo b c th t lên tr - Không treo b c quá cao vì treo cao Nhi t ñ c a dung d ch th t ñ i v i treo (cao 50-80 cm so nư c ch y vào v i áp l c m nh gây ngư i l n: 40,5 – 43oC; v i tr em v i m t giư ng) ti n kích thích, tăng nhu ñ ng ru t gây c n 37oC. 6. Kim tra nhi t ñ tr nư c không vào sâu ñư c nh hành ñu i khí ñ ng Nhi t ñ nư c th t t i thi u nhi t ñ nư c th t và ñ vào hư ng ñ n k t qu th t và làm b nh th i ki m tra s lưu c a cơ th , ngăn ng a ñau và s nhân khó ch u. b c (s lư ng theo không tho i mái ngư i b nh thông c a ng cao - Vi c ñưa thêm không khí vào tr c ch ñ nh) Th t tháo có k t qu cao ñ i v i dung su và canuyn, khoá tràng c a ngư i b nh, s gây chư ng d ch th t m. canuyn, bôi trơn 2/3 b ng và không tho i mái ngư i b nh Trư ng h p nư c th t lanh, có th ñ u canuyn. gây s co c ng, gây ñau b ng 69 70 8. Mang găng. 11. Khi nư c h t trong b c, khóa canuyn l i và rút ra. 9. B v i ñ p, lau h u môn b nh nhân t trư c ra sau. - Gi m s lo l ng c a ngư i 12. Giúp ngư i b nh n m l i tư th tho i b nh mái, v sinh m t, mi ng và ñánh giá tr ng - Ph c v cho vi c ghi h sơ thái chung. 10. Ti n hành th t: Bôi trơn ñ u canuyl th t. M t tay banh h u môn ñ ng th i b o b nh Ch n an, khuy n khích ngư i b nh nhân r n nh , tay kia ñưa nh 13. ðánh giá ngư i b nh sau ñ i ti n h p tác. nhàng ñ u canyl vào h u môn (chú ý khoá canuyn v phía lưng)1/3 ño n ñ u hư ng h u môn -r n, 2/3 14. Thu d n d ng c . sau hư ng h u môn-c t s ng Ghi l i vi c th c hi n th M khóa canuyn cho nư c t t thu t và t o ñi u ki n thu n ch y vào, theo dõi m c nư c b c 15. Ghi h sơ. Ch n an, khuy n khích ngư i b nh l i trong quá trình theo dõi và h i c m giác c a b nh nhân. M t h p tác. ngư i b nh. tay liên t c gi canuyn trong su t th i gian nư c ch y. 71 72 12
9/21/2010 Ghi h sơ: Ngày gi th t. Dung d ch th t - s lư ng. K t qu th t, tính ch t phân. TÊN NGƯ I LÀM TH THU T. Th i gian hoàn thi n k thu t: tùy thu c vào lo i th t tháo ñư c ch ñ nh, h t kho ng 15 phút ñ i v i chu n b ngư i b nh và chu n b dung d ch th t. 73 74 4. Chăm sóc b nh nhân trong và sau khi th t tháo. Lưu ý: C n trao ñ i và hư ng d n ngư i b nh c n th n và rõ Trong lúc nư c vào ñ i tràng, n u b nh nhân kêu ràng trư c khi ti n hành th thu t ñau b ng ho c mu n ñi ñ i ti n, ph i ng ng ngay Th nư c trư c khi th t ñ tránh b ng cho ngư i b nh. không cho nư c ch y vào và báo bác sĩ. ðưa canuyn th t nh nhàng, ñúng k thu t tránh gây t n Thay qu n áo, khăn tr i giư ng n u ư t thương niêm m c tr c tràng, h u môn c a ngư i b nh Theo dõi tình tr ng chung (m ch, huy t áp, nh p D ng th thu t th t tháo ngay l p t c khi th , nhi t ñ ) ñ phát hi n nh ng thay ñ i b t Ngư i b nh kêu ñau thư ng sau th t (ñau b ng). C m th y vư ng, có s c n tr khi ñưa canuyl th t vào Ch y máu Hi n nay có m t s lo i thu c có th s d ng thay th th t tháo (Fortrans, Forlax). S d ng c n có s kê ñơn và hư ng d n c a bác sĩ. 75 76 5. Ghi chú 5.2. Tr nh 5.1. Ngư i già, ngư i có tu i: Tr em có th không hi u t i sao ph i th t tháo, do ñó ð i v i ngư i già, ngư i có tu i có th có nh ng t n các cháu có th s hãi. Nên ñ cho b m c a tr bên thương và b nh t t nh hư ng t i v n ñ di chuy n, ñi l i. c nh trong khi ti n hành th thu t, ñ làm gi m s s ðo ñó, h có th g p nh ng khó khăn ñ i v i tư th n m hãi, lo l ng tr và tăng cư ng s h p tác. nghiêng, co chân, cũng như khó khăn khi di chuy n, ñi t i ð m b o v nhi t ñ c a nư c th t ñ ngăn ng a t n nhà v sinh. thương ho c làm cho tr không tho i mái. Ngư i b nh nên ñư c khuy n khích gi và duy trì tư th Canuyl th t c n ph i ñư c bôi trơn c n th n, và ch trong th i gian ti n hành th thu t, thêm vào ñó bô d t và ñư c ñưa sâu vào 7,5 cm tr em, và t 2,5 – 3,7 cm các phương ti n khác nên s n sàng, khi c n thi t. tr sơ sinh. Ngư i già, ngư i có tu i có th b ñi c, không nghe rõ nh ng hư ng d n v i ti ng nói nh . C n trao ñ i và hư ng Chú ý t i s lư ng d ch th t cho tr em, ñ ng th i ch s d n ngư i b nh v i ti ng nói to, ho c vi t ra gi y các thông d ng dung d ch ñ ng trương khi th t cho tr em. tin c n thi t. Nên ti n hành th thu t phòng riêng ñ b o v s riêng tư 77 78 và s tôn tr ng ñ i v i ngư i b nh 13
9/21/2010 Lư ng giá 5.3. Chăm sóc dài h n (Long-term care) Táo bón là m t trong các v n ñ ch y u ñ i v i Q1: 5 m c ñích c a chăm sóc dài h n. Nh ng ngư i b nh có nguy cơ ñ t ng thông d dày c n ph i ñư c theo dõi ñ i v i thói quen ăn u ng và ñ i ti n. Nuôi dư ng ñ i v i nh ng ngư i b nh 1. V n ñ tâm lý c a ngư i b nh thư ng nh hư ng hôn mê, b t t nh ho c không tiêu hóa hi u qu dinh dư ng b ng ñư ng t i thói quen ăn u ng và ñ i ti n c a ngư i b nh u ng. trong chăm sóc dài h n. Khi ngư i b nh c m th y Gi m áp l c và d n lưu d ch ti t d dày 2. sau ph u thu t ñư ng tiêu hóa. không tho i mái v tâm lý và ch u các tác ñ ng tâm L y d ch d dày làm xét nghi m trong 3. lý khác, ñi u này có th nh hư ng t i v n ñ ăn ch n ñoán viêm loét ñư ng tiêu hóa, xét nghi m d ch d dày. u ng và ñ i ti n c a ngư i b nh. R a, làm s ch d dày trong các trư ng 4. h p ng ñ c các ch t, thu c và thu c tr sâu b ng ñư ng u ng. Ki m tra s có m t c a máu trong d 5. Film minh h a dày, theo dõi ch y máu d dày, s tái phát c a ch y máu d dày. 79 80 B nh th c qu n: co 1. th t, chít h p, phình tĩnh ñông, m ch th c qu n. Q3: Ch ng ch ñ nh c a ñ t ng thông d dày T n thương th c qu n: Q2: ði n tên c a các lo i 2. U, rò, b ng th c qu n, ng thông d dày d dày do acid ki m m nh , teo th c qu n. ng thông Levin: 1. Nghi th ng d dày 3. ng thông Salem: 2. Áp xe thành h ng 4. ng thông Faucher: 3. Các tai bi n 5. T n thương vùng m t. 6. Nôn gây s c 7. ð t nh m th c qu n 8. 81 82 Q4: Tai bi n c a ñ t ng Q5: M c ñích c a r a d thông d dày dày ð t nh m vào ñư ng th Th i tr ch t ñ c c a ngư i b nh Ph u thu t T n thương da, niêm ði u tr mc Có th gây bu n nôn, nôn 83 84 14
9/21/2010 Ng ñ c: Ng ñ c th c Q7: Li t kê các ñ c ñi m 1. ăn, thu c, hóa ch t trư c chính c a ghi h sơ sau 6 gi . khi ti n hành r a d dày Q6: Trình bày các ch ñ nh Trư c ph u thu t ñư ng 2. c a r a d dày tiêu hóa (khi ngư i b nh Ngày ….. gi …. làm th ăn chưa quá 6 gi ) thu t Ngư i b nh h p môn v S lư ng nư c và d ch 3. (Th c ăn, d ch v ñ ng ra trong d dày) Th i gian Say rư u n ng 4. S lư ng d ch và nư c Ngư i b nh nôn không ch y ra, màu, mùi 5. cm Tình tr ng c a ngư i Ngư i b nh ña toan (r a b nh trư c, trong và sau 6. d dày làm gi m d ch v khi r a ñ ng trong d dày) 85 Tên ngư i th c hi n 86 Q8: Trình bày các tai bi n c a r a d Q9: Trình bày ñ nh nghĩa v dày th t tháo Nôn m a gây s c, viêm ph i do 1. s c d ch r a Nh p ch m, ng t do kích thích 2. Th t ñ i tràng là m t dây th n kinh X phương pháp ñưa nư c, R i lo n nư c ñi n gi i thư ng 3. thu c ho c th c ăn vào do ng ñ c nư c ho c tăng Na ñ i tràng qua ñư ng h u máu môn nh m m c ñích tháo H thân nhi t do tr i l nh: 4. phân, ñi u tr ho c dinh T n thương th c qu n d dày 5. dư ng cho ngư i b nh. cho k thu t thô b o, ng thông c ng, s c c nh ho c r a trong nh ng trư ng h p u ng acid ho c ki m. 87 88 Q10: Trình bày các yêu c u ñ i v i giáo d c ngư i b nh Gi i thích lý do ph i ti n hành th t 1. tháo ñ i v i ngư i b nh (M c ñích làm s ch phân trong ru t) Gi i thích qui trình và các bư c liên 2. quan trong qui trình. Gi i thích yêu c u, m c ñ quan 3. tr ng c a vi c t m th i không ñi ñ i ti n sau khi th t D n dò ngư i b nh thông báo ngay 4. cho ngư i ði u dư ng v các bi u hi n ñau vùng b ng. Hư ng d n ngư i b nh v tư th 5. thu n l i cho vi c th t tháo. 89 15