DƯỢC LÝ PHÂN TỬ
KỸ THUẬT XÁC ĐỊNH KIỂU GEN
GV. Mai Thị Thanh Thường
1. Ý NGHĨA
Sự bùng phát của các bệnh truyền nhiễm thường xuất
phát từ việc tiếp xúc với một nguồn lây chung của tác nhân
gây bệnh.
Tác nhân gây dịch có “quan hệ dòng”, hay nói cách khác
chúng có cùng có chung các thuộc tính sinh hóa, yếu tố
độc lực và đặc tính di truyền.
Sự đa dạng ở mức loài đủ để các vi sinh vật phân lập
được từ các nguồn khác nhau, ở thời gian khác nhau và vị trí
địa lý khác nhau có thể được phân biệt hay phân loại thành
các typ hay chủng.
1. Ý NGHĨA
Việc định typ có ý nghĩa quan trọng trong dịch tể học để
nhận biết cơn dịch, phát hiện sự lây truyên chéo của tác
nhân trong bệnh viện, nhận diện các chủng có độc lực đặc
biệt và theo dõi các chương trình tiêm chủng.
Từ thời của Pasteur, các tiếp cận dịch tể học liên quan
đến việc định typ và phân biệt các vi khuân đều dựa chủ yếu
vào các phương pháp kiểu hình hay kiểu sinh học (nhuộm
Gram), bị ảnh hưởng:
+ Các thay đổi trong điều kiện nuôi cấy
+ Sự thiếu hụt một số đặc tính kiểu hình
+ Sự hội tụ tiến hóa giữa các đặc tính
1. Ý NGHĨA
Ngày nay định typ và phân biệt VK bằng việc so sánh
trình tự của 16S rADN.
Chủng: thường được hiểu trong ngữ cảnh của sự đa
dạng về nucleotid không đặc hiệu có liên quan đến một số
kiểu hình (ví dụ tính trạng về khả năng gây bệnh).
2. TIÊU CHÍ CỦA MỘT PP ĐỊNH
TYP TỐT
Tất cả các vi sinh vật trong một loài đều phải có thể định typ
được bằng phương pháp được chọn.
Tuy nhiên đối với 1 số PP thì không, Ví dụ: dựa vào kháng thê
hay sự hiện diện của thụ thể thực khuẩn, thì các đặc tính này
có thể không có trong tất cả các chủng của loài.
+ Typ huyết thanh được gán cho chủng chỉ khi có sự hiện diện của các
dấu hiệu huyết thanh học cụ thể nào đó. Ví dụ, 10 - 15% các chủng
Mycobacterium avium không thê định typ huyết thanh được vì chúng
không phản ứng với bất kỳ kháng huyết thanh nào hiện có.
+Tương tự, typ thực khuẩn cũng thường được dùng cho Staphylococcus
aureus, S. aureus không có thụ thể của thực khuẩn thì không thể bị nhiễm
được và do đó không thể định typ được.