Bài giảng Nhân học răng - Chương mở đầu: Đại cương nhân học răng trình bày một số định nghĩa, lịch sử nhân học răng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu chung, thuật ngữ và ký hiệu, một số qui luật hình thái răng và đặc trưng chủng tộc của bộ răng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Nhân học răng: Chương mở đầu - NGND.GS.BS. Hoàng Tử Hùng
- NHÂN H C RĂNG
Dental Anthropology
NGND., GS. BS. Hoàng T Hùng
tuhung.hoang@gmail.com
www.hoangtuhung.com
- CHƯƠNG M Đ U:
Đ I CƯƠNG
NHÂN H C RĂNG
www.hoangtuhung.com
- DÀN BÀI
M t s đ nh nghĩa
L ch s nhân h c răng
Ph m vi và phương pháp nghiên c u chung
Thu t ng và ký hi u
M t s qui lu t hình thái răng
Đ c trưng ch ng t c c a b răng
www.hoangtuhung.com
- M TS Đ NH NGHĨA
Nhân h c hình thái nghiên c u tính đa d ng hình
thái c a các c ng đ ng ngư i theo th i gian và
không gian
Nhân h c răng là m t phân ngành, m t chuyên khoa
sâu c a nhân h c
Nhân h c răng nghiên c u các đ c đi m nhân h c
hình thái và nhân h c văn hóa th hi n trên b
răng ngư i
www.hoangtuhung.com
- Đ NH NGHĨA
Nhân h c răng (nghĩa r ng) là m t lãnh v c g m
nhi u chuyên khoa:
• S phát tri n c a b răng t giai đ an m m, r i
lo n phát tri n răng…(mô phôi, di truy n)
• Hình thái h c răng: kích thư c và đ c đi m mô t
(gi i ph u) và qui lu t phát tri n hình thái
• Sinh lý, b nh lý răng và h th ng nhai: s ăn kh p,
mòn răng, m t răng…(sinh h c, b nh h c)
• Các tác đ ng c a con ngư i lên b răng vì lý do tín
ngư ng, th m m …(văn hóa: phong t c, tín
ngư ng…) www.hoangtuhung.com
- Vì sao b răng tr thành đ i tư ng
nghiên c u c a Nhân h c?
1. Đ c đi m hình thái răng (kích thư c&mô t ) đư c
quy t đ nh b i di truy n
2. T khi đư c xác l p, hình th răng không thay đ i
3. Nh ng thay đ i c a b răng trong quá trình t n t i
ph n ánh các khía c nh văn hóa: t p tính, l i s ng,
tín ngư ng…
4. Răng t n t i lâu trong lòng đ t, là b ph n d hóa
th ch c a cơ th
5. Răng ph n ánh quá trình vi ti n hóa ngư i (micro
evolution)
www.hoangtuhung.com
6. Vđ S d ng m u hàm/răng trong nghiên c u
- Dental anatomy vs. Dental morphology
• Gi i ph u răng: mô t hình thái chu n/ bình thư ng/
ph bi n (normative form)
– Thí d : Đ c đi m nhóm (class trait),
– Đ c đi m cung (arch trait): thư ng là nh ng đ c
đi m gi i ph u chung c a lòai ngư i
• Đ c đi m riêng (type trait) v a mang đ c đi m t ng
quát, có th có đ c đi m ch ng t c
• Các “bi n th ” (morphological variants) mang đ c
trưng ch ng t c và cá th …
www.hoangtuhung.com
- Dental anatomy vs. Dental morphology
Có hai lo i “bi n th ” (morphological variants)…
1- Các sai khác l n t m u cơ b n (major
deviations from basic pattern): Răng dính nhau,
răng sinh đôi, th a răng, thi u răng, răng c i
nh trên 3 múi, 3 chân…
2- Các sai khác chi ti t (minor deviations) thư ng
là nh ng đ c đi m đáng chú ý v ti n hóa, nhân
h c: m u rãnh, s múi…
www.hoangtuhung.com
- L CH S
NHÂN H C RĂNG
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C RĂNG
Th k XIX m t s nhà GPR
và nhân h c đã mô t các
nét hình thái và lưu ý
s liên quan v i các ch ng t c:
• Georg von Carabelli (1842)
mô t “núm ph ” & ch ra m i
liên quan v i ch ng t c
Europoid
Georg von Carabelli
(1815 – 1950)
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C RĂNG
• Flower (1885) : s
khác bi t v kích thư c
răng gi a các ch ng t c,
so sánh kích thư c răng
gi a các nhóm ch ng t c
ngư i hi n đ i.
Sir William Henry Flower
www.hoangtuhung.com
(1831 – 1899)
- L CH S NHÂN H C RĂNG
• Batujeff (1898) đã nghiên c u núm Carabelli và
đưa ra nh ng s li u th ng kê đ u tiên*.
• De Terra (1905) nghiên c u răng c a 60 nhóm
thu c các ch ng t c khác nhau và là ngư i đ t c t
m c kh i đ u cho s phát tri n sau này c a nhân
h c răng
*BATUJEFF, W.:Carabelli's Hockerchen und andere unbestandige Hocker der oberen
Mahlzahne beim Menschen und den Affen, Bull. Acad. Imp. Sci., Petersbourg, pp.
93, 1896.
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C RĂNG
• Ales Hrdlicka (1920) mô t
răng c a hình x ng,
phân lo i m c đ và
ch ra s g n gũi gi a
Asians & American indians
Ales Hrdlicka (1869 – 1943)
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C
RĂNG
•W.K. Gregory (1922) quan sát
nh ng nét hình thái có giá tr :
RCHX, s múi RCLHTvà HD,
m u rãnh RCLHD (bao g m
m u Dryopithecus Y5),
núm Carabelli.
•A.A. Dahlberg: th c hi n
17 m u giúp đánh giá
m c đ đ c đi m mô t ,
đư c C.G.Turner II phát tri n
A.A. Dahlberg (1908 – 1993)
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C RĂNG
• Nh ng năm 30 c a TK XX,
F. Weidenreich nghiên c u
s và răng Homo erectus,
đưa ra nh ng k t lu n quan
tr ng v m i liên h v i
răng ngư i hi n đ i:
“Sinanthropus pekinensis có
quan h tr c ti p v i ngư i
Mongoloid hi n đ i” (1937).
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C RĂNG
• 1961: H i ngh qu c t
v di truy n các c u trúc
mi ng & h i th o c a h i
nghiên c u sinh h c ngư i
đư c t ch c.
• 1963: Brothwell
xu t b n k y u c a h i ngh
“Dental anthropology”.
www.hoangtuhung.com
- L CH S NHÂN H C RĂNG
Vi t nam:
Nguy n Quang Quy n và cs.
(1972): “Đ c đi m hình thái
nhân ch ng răng ngư i Kinh,
Tày, Mư ng , Nùng”
Hoàng T Hùng (1981) “Đ c
đi m hình thái nhân ch ng
răng ngư i Vi t, Êđê, Cơho”
(1993) “Đ c đi m hình thái
Nguy n Quang Quy n
nhân h c b răng ngư i Vi t”
www.hoangtuhung.com
(1936 – 1997)
- L CH S NHÂN H C RĂNG
• Như v y, gi i ph u răng là khoa h c nghiên c u các
qui lu t hình thái răng, ph c v cho ch n đoán và đi u
tr c a chuyên Khoa Răng Hàm M t.
• Nhân h c răng nghiên c u v đ c trưng hình thái
ch ng t c và qui lu t phát sinh và bi n đ i hình thái
c a b răng ngư i.
• Nhân h c răng Là k t qu s g p g c a các môn
thu c nhi u ngành khác nhau, là m t lĩnh v c tri th c
liên ngành v nhân h c hình thái (Physical
anthropology), là m t môn khoa h c có nhi u m i
quan h v i các khoa h c sinh h c, nhân h c, c
nhân h c… www.hoangtuhung.com
- PH M VI NGHIÊN C U
&
PHƯƠNG PHÁP CHUNG
www.hoangtuhung.com
- PH M VI NGHIÊN C U
NHÂN H C RĂNG
Có ba v n đ l n đư c quan tâm trong nhân h c nói
chung, nhân h c răng& c nha h c nói riêng:
1. Đ c đi m hình thái ch ng t c răng và giá tr phân
lo i c a chúng,
2. V n đ di truy n các đ c đi m hình thái
3. V n đ vi ti n hóa b răng ngư i.
Ba v n đ trên có liên quan m t thi t v i nhau, cùng
th hi n t p trung trên nh ng đ c đi m hình thái
c th và giúp gi i quy t nh ng v n đ cơ b n
www.hoangtuhung.com
c a môn h c
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
