Bài giảng Nuôi trẻ dưới 6 tháng khi không có sữa mẹ được biên soạn nhằm mục tiêu giúp cho các bạn có thể kể được các loại sữa có thể dùng khi không có sữa mẹ, tính chất của từng loại sữa, những nhược điểm của sữa bò so với sữa mẹ, nguyên tắc nuôi trẻ sơ sinh bằng sữa bò.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Nuôi trẻ dưới 6 tháng khi không có sữa mẹ - ThS. Nguyễn Hoài Phong
- NUÔI TRẺ DƯỚI 6 THÁNG
KHI KHÔNG CÓ SỮA MẸ
Ths Nguyễn Hoài Phong
BỘ MÔN NHI – ĐH YDTPHCM
- Mục tiêu
1. Kể được các loại sữa có thể dùng khi
không có sữa mẹ
2. Trình bày tính chất của từng loại sữa
3. Trình bày những nhược điểm của sữa bò
so với sữa mẹ
4. Trình bày nguyên tắc nuôi trẻ sơ sinh
bằng sữa bò
- MỘT SỐ LÝ DO KHIẾN CHO TRẺ KHÔNG THỂ BÚ MẸ
DO TRẺ
– Sanh quá non cần nuôi dưỡng đặc biệt
– Bị sứt môi chẻ vòm hầu
DO MẸ
– Bị bệnh lao tiến triển, viêm gan siêu vi nặng, AIDS,
tâm thần nặng
– Mẹ phải đi làm sớm vì nghèo
– Mẹ rời bỏ con: chết, ly hôn …
– Mẹ bị mất sữa do dùng thuốc
– Aùp xe hai vú
- GIẢI PHÁP KHI KHÔNG CÓ SỮA MẸ
SAI LẦM
Nuôi trẻ bằng nước cháo loãng hay bột khuấy
Trẻ không tiêu hóa được chất bột trứơc 4 tháng tuổi
Hậu quả là trẻ sẽ tụt cân nhanh, ngừng phát triển về chiều
cao, vòng đầu, vòng ngực. Sau cùng tiến đến:
Suy dinh dưỡng thể teo đét nếu cho cháu bé ăn
toàn nước cháo loãng.
Suy dinh dưỡng thể phù nếu cho cháu ăn bột
khuấy đặc.
Cả hai thể suy dinh dưỡng đều kèm theo thiếu vitamin A
gây mù mắt cho trẻ nếu không điều trị kịp thời.
- GIẢI PHÁP KHI KHÔNG CÓ SỮA MẸ
CHẤP NHẬN ĐƯỢC
Bú chực người mẹ khác cho đến 6 tháng tuổi,
hoặc dùng ngân hàng sữa mẹ ở các quốc gia phát
triển.
Nuôi bằng sữa súc vật (bò, dê, trâu…) tùy hoàn
cảnh.
Nuôi bằng sữa đậu nành.
- SO SÁNH THÀNH PHẦN CÁC LOẠI SỮA
Loaïi söõa Ñöôøng (g Ñaïm (g%) Lipid (g Cal/lít
%) %)
Söõa meï 7,0 1,5 4,0 650
Söõa boø 4,4 3,5 4,8 770
töôi
Söõa deâ 4,4 4,0 4,0 700
Söõa 5,0 7,2 10,0 1388
traâu
Söõa ñaäu 1,6 3,1 0,4 290
naønh
- Sữa bò
SỮA BÒ TƯƠI TIỆT TRÙNG
Là sữa bò tươi được khử trùng thep pp Pasteur (đun nóng
710C trong 15 giây sau đó làm lanh thật nhanh)
Sữa này khó tiêu
dễ nhiễm trùng phải đun sôi trở lại trước khi cho trẻ bú
- Sữa bò
Sữa bột:
Được chế tạo bằng cách cho sữa tươi bốc hơi thật
nhanh khi đi qua một ống nóng, hay phun mù sữa tươi
trong một luồng không khí khô nóng,
Ưu điểm: dễ bảo quản, các chất caséine bị phá hũy
một phần nên trẻ dễ tiêu hóa hơn khi bú sữa tươi
Nhược điểm là thiếu một số chất như vit C. D. và giá
thành cao.
- Sữa bò
Sữa bột giả lập giống sữa mẹ (sữa công thức)
Sữa bột chế biến từ sữa bò được bổ sung thêm các chất sao
cho thành phần đường, đạm, mỡ, khoáng vitamine, yếu tố vi
lượng gần giống như các thành phần này trong sữa mẹ.
Sữa này có 2 loại chính: sữa dành cho trẻ 6 tháng.
- Sữa bò
Sữa công thức cho trẻ
- Sữa bò
Sữa công thức cho trẻ > 6 tháng (sữa công thức 2)
giàu protein hơn sữa công thức số 1
giàu calci, natri và sắt
Sữa đặc biệt
sữa thủy phân (cho trẻ dị ứng protein sữa bò)
Sữa cho ttrẻ sinh non, nhẹ cân
Sữa cao năng lượng (trẻ suy dinh dưỡng)
Sữa không lactose (dành cho trẻ tiêu chảy)
- Sữa bò
Sữa đặc có đường
tiệt trùng ở nhiệt độ cao
Thêm 40% đường
Không phù hợp với nuôi trẻ
- Sữa bò
So sánh sữa bò và sữa mẹ
Đạm
– SM: ít hơn SB, dễ tiêu hoá vì chứa ít casein, nhiều
lysin tăng cân nhanh, whey/casein=60/40, thành
phần whey chủ yếu là lactalbumin thích hợp cho sự
phát triển bifidobacteria
– SB: cao hơn SM, khó tiêu, nhiều casein,
whey/casein=18/82, thành phần whey chủ yếu là
lactoglobulin, do thải nhièu urea gan thận to hơn
trẻ bú SM
- Sữa bò
So sánh sữa bò và sữa mẹ
Lipid
– SM: chứa nhiều acid béo không no, dễ hấp thu, tăng
tiêu hoá chất đạm, phù hợp với sự myeline hoá dây
thần kinh
– SM chứa nhiều acid béo chuỗi dài đa nối đôi (long
chain polyunsaturated fatty acid LCPUFA) quan trọng
trong sự phát triển não, thị giác, hệ miễn dịch: DHA
(Docohexaenoic acid), ARA (arachidonic acid)
- Sữa bò
So sánh sữa bò và sữa mẹ
Glucid:
– SM: lactose: giúp phát triển vi trùng bifidus, thích
hợp cho sự chuyển hoá tế bào
– SB: lactose thuận lợi cho sự phát triển E coli
Muối khoáng
– SM: ít hơn SB, nhưng hấp thu tốt hơn
– SB: nhiều, nhưng tỷ lệ không thích hợp hấp thu
- Sữa bò
Sữa bò dễ bị ô nhiễm từ chai, núm vú, nước pha sữa dễ
nhiễm trùng tiêu hóa
Cách pha sữa: có muỗng lường
Nguyên tắc nuôi trẻ bằng sữa công thức
tuần đầu: tăng 10ml/cử/ngày
Ngày 1: 10ml/cử x 8 cử
N2: 20ml/cử x 8 cử
… N7: 70ml/cử x 8 cử
Tuần thứ hai: 80ml/cử x 8 cử
Tuần thứ ba: 90ml/cử x 8 cử
Tuần thứ tư: 100ml/cử x 8 cử
Cách dùng các loại sữa khác (tham khảo SGK)