Bài giảng Principlesof economics: Hệ thống tiền tệ - TS. Phạm Thế Anh

Chia sẻ: Minh Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Principlesof economics: Hệ thống tiền tệ" trình bày các khái niệm về tiền, các chức năng của tiền, vai trò của ngân hàng trung ương, hệ thống dự trữ liên bang, các ngân hàng và cung tiền,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Principlesof economics: Hệ thống tiền tệ - TS. Phạm Thế Anh

10 TI N VÀ GIÁ C TRONG DÀI H N H th ng Ti n t 29 Bài gi ng c a TS Ph m Th Anh pham.theanh@yahoo.com Copyright © 2004 South-Western KHÁI NI M V TI N Các ch c n ng c a ti n • Ti n là t p h p các tài s n trong n n kinh t mà • Ti n có ba ch c n ng trong n n kinh t : con ng i th ng xuyên s d ng mua hàng • Ph ng ti n trao i hoá và d ch v . • n v h ch toán • D tr giá tr Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Các ch c n ng c a ti n Các ch c n ng c a ti n • Ph ng ti n trao i • n v h ch toán • Ph ng ti n trao i là cái mà i mua tr • n v h ch toán là c o con ng i s d ng ng i bán khi mu n mua hàng hoá và d ch v . y t giá và ghi n . • Ph ng ti n trao i là b t c th gì c ch p • D tr giá tr nh n trong thanh toán. • D tr giá tr là cái mà i có th s d ng chuy n s c mua trong hi n t i sang t ng lai. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 1
Các ch c n ng c a ti n Các lo i ti n • Tính thanh kho n • Ti n hàng hoá # d ng m"t hàng hoá nào ó v i • Tính thanh kho n là s d dàng chuy n i thành giá tr n"i t i. ph ng ti n thanh toán c!a m"t tài s n nào ó trong • Ví d : Vàng, b c, thu c lá. n n kinh t . • Ti n pháp l nh là ti n c s d ng theo quy nh c!a chính ph!. • Nó không có giá tr n"i t i. • Ví d : Ti n xu, ti n m$t, ti n g i có th vi t séc. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Figure 1 Three Measures of the Money Stock in the Euro Area Ti n trong n n kinh t • Ti n m t là ti n gi y và ti n xu n%m trong tay công chúng. • Ti n g i có th rút theo nhu c u là s & ' các tài kho n mà i g i ti n có th rút b%ng cách vi t séc. Copyright © 2004 South-Western Copyright Copyright©2003 © 2004 South-Western Southwestern/Thomson Learning Hình 1 Ti n trong n n kinh t M TÌNH HU NG: T t c ti n m t n m ! "#? T M2 • Trong n m 2001 có kho ng 580 t( )*+ ,n $5.455 • Ti n g i ti t ki m m$t. • Ti n g i nh k nh • Các qu th ng ti n t • T c là có $2.734 trung bình m"t ng i. • M t s lo i không • Ai gi t t c * ng ti n m$t này? áng k khác ($4,276 t ) • Ti n m$t c gi # c ngoài M1 $1.179 • Ti n m$t c gi b#i các t ch c phi pháp • Ti n g i rút theo nhu c u •T ng M1 • Séc du l’ch ($1.179 billion) • Ti n g i vi t séc khác ($599 billion) • Ti n m t ($580 t ) 0 Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning Copyright © 2004 South-Western 2
VAI TRÒ C$A NGÂN HÀNG TRUNG % & NG VAI TRÒ C$A NGÂN HÀNG TRUNG % & NG • Ngân hàng trung ng là m"t t ch c có ch c • Cung ti n là * ng ti n có trong n n kinh t . n ng giám sát h th ng ngân hàng và qu n lý • M"t trong 10 Nguyên lý Kinh t h-c gi i thi uu l ng ti n trong n n kinh t . # 1 ó là giá . , ó quá nhi u ti n • B t c khi nào n n kinh t còn d a vào ti n c in ra. pháp nh thì ph i có m"t t ch c nào ó qu n • M"t nguyên lý khác c/ng cho r%ng xã h"i ph i lý h th ng này. i m$t v i s ánh i trong ng0n h n gi a l m phát và th t nghi p. • Do v y vi c ki m soát cung ti n là m"t nhi m v c c kì quan tr-ng. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western NGÂN HÀNG TRUNG % & NG CHÂU ÂU VÀ VAI TRÒ C$A NGÂN HÀNG TRUNG % & NG H TH NG TI N T CHÂU ÂU • Chính sách ti n t là t p h p các hành "ng c!a • Ngân hàng Trung ng Châu Âu (ECB) là ngân hàng trung ng nh%m thay i cung ti n. ngân hàng trung ng chung cho 12 qu c gia tham gia vào Liên Minh Ti n T Châu Âu. • ECB chính th c c thành l p vào ngày 1 tháng 6 n m 1998 và có tr s# # Frankfurt. • Nó '+ i do 12 qu c gia c!a Liên Minh Châu Âu quy t nh tham gia vào Liên Minh Ti n T Châu Âu và dùng chung 1ng ti n. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western NGÂN HÀNG TRUNG % & NG CHÂU ÂU VÀ H TH NG TI N T CHÂU ÂU NGÂN HÀNG TRUNG % & NG ANH • M c tiêu chính c!a ECB là ng s n • Bank of England (BoE) là ngân hàng trung nh giá c trong toàn khu v c châu Âu. ng c!a V ng qu c Anh. • M"t $c tính quan tr-ng c!a ECB và H th ng • BoE c thành l p n m 1694, tuy nhiên s Ti n T Châu Âu là s "c l p c!a nó. "c l p c!a nó trong vi c thi t l p lãi su t ch2 • H th ng Ti n T Châu Âu (Eurosystem) là h b0t 3u vào n m 1997. th ng c thành l p b#i ECB và các ngân • Nhi m v chính c!a BoE là n nh giá c , tuy hàng trung ng c!a 12 qu c gia tham gia. Liên nhiên không gi ng nh ECB, BoE không có minh các ngân hàng trung ng c!a 12 qu c gia c s t do trong vi c nh ngh4a hàm ý c!a c g-i là Liên Minh Ti n T Châu Âu s n nh giá c . Vi c này c th c hi n b#i (European Monetary Union). chính ph! UK. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 3
H TH NG D' TR( LIÊN BANG H TH NG D' TR( LIÊN BANG • H th ng D tr Liêng bang (Federal Reserve - • Fed có vai trò là ngân hàng trung ng c!a Fed) là ngân hàng trung ng c!a M4. qu c gia. • Fed c thành l p vào n m 1914. • Nó giám sát h th ng ngân hàng. • Nó c i u hành b#i H"i 1ng Th ng c, • Nó qu n lý l ng ti n trong n n kinh t bao g1m 7 thành viên c b nhi m b#i T ng th ng M4. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western H TH NG D' TR( LIÊN BANG H TH NG D' TR( LIÊN BANG • Fed c thành l p n m 1914, sau hàng lo t s • C c u c!a Fed: s p c!a các ngân hàng, Qu c h"i tin r%ng • Các b" ph n c b n c!a Fed là: n c M4 c3n có m"t ngân hàng trung ng • 1) H"i 1ng Th ng c (7 thành viên) nh%m m b o s lành m nh c!a h th ng ngân • 2) Các ngân hàng trung ng khu v c (12) hàng qu c gia. • 3) Ban Th ' ng M# Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western H th ng D) tr* Liên bang C+ c u T ch c c a Fed • Ban Th ' ng M# c!a Fed (FOMC) • Là b" ph n ho ch nh chính sách chính c!a H th ng D tr Liên bang. • H-p kho ng 6 tu3n m"t l3n xem xét n n kinh t . Copyright Copyright©2003 © 2004 South-Western Southwestern/Thomson Learning Copyright © 2004 South-Western 4
C+ c u T ch c c a Fed C+ c u T ch c c a Fed • Ban Th ' ng M# c!a Fed (FOMC) bao g1m • Chính sách ti n t c th c hi n b#i Ban Th nh ng thành viên sau: tr ng M# c!a Fed. • Ch! t ch và 6 thành viên khác c!a H"i 1ng Th ng • Chính sách ti n t là vi c thi t l p cung ti n b#i các c. nhà ho ch nh chính sách c!a ngân hàng trung • Ch! t ch c!a Ngân hàng Trung ng New York. ng. • Các ch! t ch c!a các Ngân hàng Trung ng khu • Cung ti n ph n ánh l ng ti n có trong n n kinh t . v c khác (4 ch! t ch luân phiên hàng n m). Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Ban Th ng M! c a Fed Ban Th ng M! c a Fed • Ba ch c n ng chính c!a Fed • Ho t "ng Th ' ng M# • Qu n lý các ngân hàng m b o sao cho chúng tuân • Cung ti n là * ng ti n có trong n n kinh t . th! nh ng i u lu t liên bang nh%m t ng tính an • Bi n pháp c b n mà Fed có th +5 i cung ti n toàn và hi u qu c!a ho t "ng ngân hàng. ó là thông qua ho t "ng th ' ng m#. • Ho t "ng nh m"t ngân hàng c!a ngân hàng, cho • Fed mua và bán trái phi u chính ph! M4. vay i v i các ngân hàng và là i cho vay cu i cùng. • Th c hi n chính sách ti n t thông qua vi c ki m soát cung ti n. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Ban Th ng M! c a Fed CÁC NGÂN HÀNG VÀ CUNG TI N • Ho t "ng Th ' ng M# • Các ngân hàng có th tác "ng n l ng ti n • 6 ,n, Fed mua trái phi u chính ph! t7 g i và cung ti n trong n n kinh t . công chúng. • giam cung ti n, Fed bán trái phi u chính ph! cho công chúng. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 5
Vai trò c a các ngân hàng M t vài khái ni m s+ b i v,i cung ti n • Cung ti n b%ng v i l ng ti n m$t c"ng v i • D tr (R ): là ph3n ti n g i mà ngân hàng không cho vay. các kho n ti n g i có th rút theo yêu c3u • i v i m"t ngân hàng, tài s n n bao g1m các (tài kho n có th vi t séc) : kho n ti n g i, tài s n có bao g1m d tr và các M = C + D kho n cho vay • ngân hàng có 100% d tr : là h th ng trong ó • Do cung ti n bao g1m c các kho n ti n g i các ngân hàng gi toàn b" ti n g i nh n cd i có th rút theo yêu c3u nên h th ng ngân d ng d tr . hàng óng m"t vai trò quan tr-ng. • ngân hàng d tr m t ph n: là h th ng trong ó các ngân hàng gi m"t ph3n ti n g i d i d ng d tr . Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Tình hu ng 1: Không có ngân hàng Tình hu ng 2: Ngân hàng v,i 100% d) tr* • Ban 3u C = $1000, D = $0, M = $1000. Khi không có ngân hàng, • Bây gi gi s các h" ,+ ình g i $1000 vào D = 0 và M = C = $1000. “Ngân hàng th nh t” B ng cân ic a Sau khi g i ti n, C = $0, NGÂN HÀNG TH NH T D = $1000, Tài s n có Tài s n n M = $1000. d tr $1000 ti n g i $1000 • Ngân hàng v i 100% d tr không có tác "ng gì n quy mô c!a cung ti n. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Tình hu ng 3: Ngân hàng d) tr* m t ph n Tình hu ng 3: Ngân hàng d) tr* m t ph n • Gi s các ngân hàng gi 20% ti n g i d i Do v y, trong h th ng ngân hàng d d ng d tr , và cho vay ph3n còn l i. tr m t ph n, các ngân hàng t o ti n. • Ngân hàng th nh t s9 cho vay $800. Cung ti n bây gi là Cung ti n bây gi là B ng cân i c a B ng cân ic a $1800: $1800: NGÂN HÀNG TH NH T NGÂN HÀNG TH NH T Ng i g i ti n v8n Ng i g i ti n v8n Tài s n có Tài s n n có $1000 ti n g i có Tài s n có Tài s n n có $1000 ti n g i có dd tr $200 th rút theo yêu c3u, d tr $200 ti n g i $1000 th rút theo yêu c3u, tr $1000 ti n g i $1000 tuy nhiên gi ây tuy nhiên gi ây cho vay $800 cho vay $800 ng i i vay có $800 ng i i vay có $800 ti n m$t. ti n m$t. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 6
Tình hu ng 3: Ngân hàng d) tr* m t ph n Tình hu ng 3: Ngân hàng d) tr* m t ph n • Gi s ng i i vay g i $800 vào Ngân hàng th • N u $640 này cu i cùng l i c g i vào Ngân hàng th ba, hai. • thì Ngân hàng th ba s9 gi 20% d tr , và cho vay ph3n còn l i: • Ban 3u, b ng cân i c!a Ngân hàng th hai có d ng • Tuy nhiên Ngân B ng cân ic a B ng cân ic a hàng th hai s9 NGÂN HÀNG TH BA NGÂN HÀNG TH HAI Tài s n có Tài s n n cho vay 80% Tài s n có Tài s n n ti n g i $800 l ng ti n g i này d trtr $128 $640 ti n g i $640 d trtr $800 $160 cho vay $0 $640 • và b ng cân i $512 cho vay $0 c!a nó s9 th này: Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Tìm t ng l -ng ti n: Quá trình t o ti n c a h th ng ngân hàng Ti n g i ban 3u = $1000 + Ngân hàng th nh t cho vay = $ 800 H th ng ngân hàng d tr m"t ph3n có th t o ti n, tuy nhiên nó không t o + Ngân hàng th hai cho vay = $ 640 ra c!a c i: + Ngân hàng th ba cho vay = $ 512 các kho n cho vay c!a ngân hàng mang + và… l i cho ng i i vay nh ng kho n ti n T ng cung ti n = (1/rr ) × $1000 m i và m"t kho n n m i t ng ng. trong ó rr = t( l d tr trên ti n g i Trong ví d này, rr = 0,2, do v y M = $5000 Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western M t mô hình v cung ti n Tìm cung ti n: + = + = × = × • ti n c s , B = C + R ki m soát b i ngân hàng trung ng + = • t l d tr - ti n g i, rr = R/D ph thu c vào nh ng quy nh và chính sách c a ngân hàng + = ( )+( ) = + = + ( )+( ) + • t l ti n m t - ti n g i, cr = C/D ph thu c vào s u thích c a các h gia ình Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 7
S nhân ti n Bài t.p + + = × = = × = + + • N u rr < 1, thì m > 1 Gi s các h" gia ình quy t nh gi • N u ti n c s# thay i m"t l ng ∆B, nhi u ti n m$t và ít ti n g i h n. thì ∆M = m × ∆B 1. Xác nh tác "ng i v i cung ti n. • m c g-i là s nhân ti n. 2. Gi i thích hàm ý c!a k t qu . Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western L i gi i Ba công c/ c a chính sách ti n t Tác "ng c!a s gia t ng t( l ti n m$t - ti n g i ∆cr > 0. 1. S gia t ng c!a cr làm t ng m8u s c!a m theo 1.1. Ho Ho t t ""ng ng thth trtr ng ngmm# # t( l nhi u h n so v i t s . Do v y m gi m, khi n cho M c/ng gi m. 2.2. DD trtr bb0t 0t bu" bu"c bu"c 2. N u các h" gia ình g i ti n ít i thì các ngân 3.3. Lãi hàng không th cho vay nhi u, do v y h th ng Lãisu su t tchi chi t tkh kh uu ngân hàng không có kh n ng “t o” nhi u ti n. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western Ho t ng th tr ng m! D) tr* b0t bu c • nh ngh a: • nh ngh a: Vi c mua ho$c bán trái phi u chính ph! c!a Các quy nh c!a ngân hàng trung ng yêu ngân hàng trung ng. c3u các ngân hàng gi m"t t( l d tr - ti n • nó ho t ng th nào: g i t i thi u. N u ngân hàng trung ng mua trái phi u t7 • nó ho t ng th nào: công chúng, D tr b0t bu"c tác "ng n rr và m : h- thanh toán b%ng nh ng 1ng ti n m i, làm N u ngân hàng trung ng gi m d tr b0t t ng B và do v y M. bu"c thì các ngân hàng có th cho vay nhi u h n và “t o” nhi u ti n h n t7 m:i kho n ti n g i. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 8
Lãi su t chi t kh u Công c/ nào hay -c s d/ng nh t? • nh ngh a: • Ho t "ng th tr ng m#: Lãi su t mà các ngân hàng ph i tr cho ngân c s d ng th ng xuyên nh t. hàng trung ng khi vay ti n c!a h-. • Nh ng thay i v d tr b0t bu"c: • nó ho t ng th nào: Khi các ngân hàng vay ti n t7 ;, d tr Ít c s d ng th ng xuyên nh t. c!a h- t ng, cho phép h- cho vay nhi u h n và • Thay i lãi su t chi t kh u: “t o” nhi u ti n h n. Ch! y u mang tính t ng tr ng; NHT> có th t ng B b%ng cách gi m lãi su t NHT> là “ng i cho vay cu i cùng”, chi t kh u, khi n cho các ngân hàng vay nhi u không th ng xuyên áp ng nhu c3u d tr h n t7 ;. vay ti n c!a các ngân hàng. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western T i sao 123% không th ki m soát Tình hu ng: S) s/p c a h th ng chính xác M ngân hàng trong nh*ng n m 1930 + T7 1929 n 1933, = × = • H n 9000 ngân hàng ã óng c a. + • Cung ti n gi m 28%. • Các h" gia ình có th thay i cr, khi n cho m và M thay i. SS gigi mmsút sútnày nàyc!a c!acung cungtiti nncó cól9l9 ?? @@ 55'+ '+ • Các ngân hàng th ng xuyên có d tr d th a Cu"c Cu"c i iKh!ng Kh!ngho ho ng. ng. (d tr l n h n m c d tr b0t bu"c). Ch0c Ch0cch0n ch0nnó nólàm làmnghiêm nghiêmtr-ng tr-ngthêm thêmcu"c cu"c N u các ngân hàng thay i d tr d th7a c!a h-, kh!ng ho ng. kh!ng ho ng. thì rr, m và M thay i. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western B ng 18-1: Cung ti n và Các nhân t quy t B ng 18-1: Cung ti n và Các nhân t quy t nh nó: 1929 và 1933 nh nó: 1929 và 1933 cr 45678 t lòng tin vào các ngân hàng rr t ng do các ngân hàng c9n tr:ng h+n, t ng d) tr* 6 ;
B ng 18-1: Cung ti n và Các nhân t quy t nh nó: 1929 và 1933 Li u i u này có x y ra n*a không? • Nhi u chính sách ã c th c hi n k t7 nh ng n m 1930 ng n ch$n s s p lan r"ng t ng t c!a h th ng ngân hàng. • Ví d : B o hi m ti n g i, nh%m ng n ch$n s tháo ch y c!a ngân hàng và nh ng bi n "ng m nh c!a t( l ti n m$t - ti n g i. S) 5= > 45? a cr và rr làm gi m s nhân ti n. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western K t lu.n K t lu.n • Thu t ng ti n ph n ánh tài s n mà m-i ng i • C c D tr Liên bang, ngân hàng trung ng th ng xuyên s d ng mua hàng hoá và d ch c!a M4, qu n lý h th ng ti n t # M4. v . • H- ki m soát cung ti n thông qua ho t "ng th • Ti n có ba ch c n ng trong n n kinh t : ph ng tr ng m# ho$c b%ng cách thay i d tr b0t ti n thanh toán, A ho ch toán, và d tr giá bu"c ho$c lãi su t chi t kh u. tr . • Ti n hàng hoá là ti n có giá tr n"i t i. • Ti n pháp nh là ti n không có giá tr n"i t i. Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western K t lu.n K t lu.n 1. Ngân hàng d tr m"t ph3n có th t o ti n b#i • Khi các ngân hàng cho vay ti n g i nh n c, m:i :la d tr có th t o ra nhi u ôla ti n h- làm t ng l ng ti n trong n n kinh t . g i. • Do Fed không th ki m soát c l ng ti n 2. Cung ti n ph thu"c vào mà các ngân hàng l a ch-n cho vay ho$c l ng ti n c s# t( l ti n m$t - ti n g i ti n mà các h" ,+ ình l a ch-n g i vào các t( l d tr ngân hàng, nên vi c ki m soát cung ti n c!a 3. NHT> có th ki m soát cung ti n v i Fed là không hoàn h o. ho t "ng th tr ng m# d tr b0t bu"c lãi su t chi t kh u Copyright © 2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western 10