Bài giảng sinh hóa - Hóa sinh thận part 2

Chia sẻ: Adfgajdshd Asjdaksdak | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

59
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dịch lọc cầu thận tính ra khoảng 160L/24h, sự THT của ống thận xảy ra tích cực kết quả là lượng NT bài xuất 1 ngày chỉ là 1,0-1,5L. • THT có thể thụ động (chênh lệch nđ), có thể chủ động (tiêu hao năng lượng). • 2 nhóm các chất được THT: 1- các chất không có ngưỡng THT. 2- có ngưỡng THT: có ngưỡng THT tối đa (glucose, a.a, acid uric) khả năng THT phụ thuộc nđ của chất đó trong dịch lọc CT...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng sinh hóa - Hóa sinh thận part 2

DÞch läc cÇu thËn tÝnh ra kho¶ng 160L/24h, sù THT cña èng thËn x¶y ra tÝch cùc kÕt qu¶ lµ lîng NT bµi xuÊt 1 ngµy chØ lµ 1,0-1,5L. • THT cã thÓ thô ®éng (chªnh lÖch n®), cã thÓ chñ ®éng (tiªu hao n¨ng lîng). • 2 nhãm c¸c chÊt ®îc THT: 1- c¸c chÊt kh«ng cã ngìng THT. 2- cã ngìng THT: cã ngìng THT tèi ®a (glucose, a.a, acid uric) kh¶ n¨ng THT phô thuéc n® cña chÊt ®ã trong dÞch läc CT + T¸i hÊp thu glucose: Glucose ®îc t¸i hÊp thu gÇn nh hoµn toµn ë èng lîn gÇn; lµ chÊt cã ngìng thËn cao (10 mmol/l). Glucose ®îc t¸i hÊp thu theo c¬ chÕ vËn chuyÓn tÝch cùc, kÌm theo sù t¸i hÊp thu Na+. + T¸i hÊp thu amino acid: A.a còng ®îc t¸i hÊp thu gÇn nh hoµn toµn, theo c¬ chÕ vËn chuyÓn TC.
+ THT NA+, H2O cïng víi HCO3-
* C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn t¸i hÊp thu ë èng thËn: +T×nh tr¹ng tÕ bµo èng thËn: tÕ bµo èng thËn tæn th¬ng, t¸i hÊp thu gi¶m g©y ®a niÖu; t¸i hÊp thu t¨ng g©y thiÓu niÖu hoÆc cã khi v« niÖu. + Hormon: -Aldosteron: lµm t¨ng t¸i hÊp thu Na+ vµ bµi tiÕt K+. ThiÕu aldosteron cã thÓ lµm gi¶m t¸i hÊp thu Na+ vµ níc, lµm c¬ thÓ mÊt mét lîng lín Na+ , ®ång thêi lµm gi¶m bµi tiÕt K+, nång ®é K+ huyÕt t¬ng cã thÓ t¨ng. -ADH: Cã t¸c dông tíi c¬ chÕ t¸i hÊp thu níc kh«ng b¾t buéc; thiÕu ADH cã thÓ g©y ®¸i nh¹t. + ¸p suÊt thÈm thÊu huyÕt t¬ng: -¸p suÊt thÈm thÊu huyÕt t¬ng gi¶m, nh ®a mét lóc vµo c¬ thÓ mét lîng níc lín, m¸u sÏ bÞ pha lo·ng,.. lµm t¨ng dÞch läc cÇu thËn, gi¶m t¸i hÊp thu níc kh«ng b¾t buéc. -Khi ¸p suÊt thÈm thÊu huyÕt t¬ng t¨ng, dÞch läc cÇu thËn gi¶m, ®ång thêi ADH sÏ tiÕt ra nhiÒu, lµm t¨ng t¸i hÊp thu níc kh«ng b¾t buéc. + C©n b»ng acid-base: • -C¬ thÓ bÞ nhiÔm kiÒm sÏ lµm gi¶m t¸i hÊp thu Na+ vµ HCO3- . -C¬ thÓ bÞ nhiÔm acid, ngîc l¹i, t¸i hÊp thu Na+ vµ HCO3- sÏ t¨ng.
2.3. Bµi tiÕt ë èng thËn: + Bµi tiÕt K+: TÕ bµo ¤LXvËn chuyÓn K+ tõ dÞch gian bµo vµo trong lßng èng thËn ®Ó thay thÕ Na+ di chuyÓn theo chiÒu ngîc l¹i. Sù trao ®æi gi÷a Na+ vµ K+ ®îc thùc hiÖn theo cïng mét c¬ chÕ vµ ®îc ®iÒu hßa bëi aldosteron. Aldosteron thóc ®Èy sù trao ®æi gi÷a Na+ vµ K+; thiÕu aldosteron cã nguy c¬ mÊt Na+ vµ tÝch tô K+ do gi¶m bµi tiÕt K+ ë èng thËn. + Bµi tiÕt H+: C¬ chÕ bµi tiÕt H+ cña tÕ bµo èng thËn gièng nh bµi tiÕt H+ ë tÕ bµo niªm m¹c d¹ dµy. Khi ®îc bµi tiÕt vµo lßng èng thËn , nÕu ë èng lîn gÇn sÏ cã ph¶n øng: H+ + HCO3-  H2O + CO2 ë èng lîn xa sÏ cã ph¶n øng: H+ + HPO42-  H2PO4- H+ + NH3  NH4+ H+ ph¶n øng víi NH3 ngay trong tÕ bµo èng thËn ; NH4+ ®îc h×nh thµnh sÏ khuyÕch t¸n vµo lßng èng thËn . Sù c¹nh tranh vµ bï trõ còng x¶y ra trong qu¸ tr×nh bµi tiÕt ë èng thËn. VÝ dô K+ vµ H+ , khi nång ®é K+ huyÕt t¬ng t¨ng, K+ sÏ ®îc bµi tiÕt nhiÒu lµm gi¶m bµi tiÕt H+ , níc tiÓu sÏ kiÒm h¬n vµ ngîc l¹i.
* Mét sè yÕu tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng ba× tiÕt cña tÕ bµo èng thËn: + T×nh tr¹ng tÕ bµo èng thËn : tÕ bµo èng thËn bÞ tæn th¬ng, bµi tiÕt thay ®æi. + ¶nh hëng cña hormon: Aldosteron t¨ng bµi tiÕt K+, thiÕu aldosteron g¶m bµi tiÕt K+, H+ bµi tiÕt t¨ng lªn, níc tiÓu sÏ acid h¬n. + T×nh tr¹ng c©n b»ng acid-base trong c¬ thÓ: NhiÔm acid, enzym glutaminase ho¹t ®éng t¨ng, NH3 sinh ra nhiÒu, kÕt hîp víi nhiÒu H+ ®Ó t¹o NH4+ vµ ®îc bµi xuÊt ra theo níc tiÓu. + Mét sè enzym ¶nh hëng trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh bµi tiÕt ë èng thËn: Carbonic anhydrase (CA) xóc t¸c ph¶n øng: CA - H+ + HCO 3 H 2 O + CO 2 CA bÞ øc chÕ (dÉn chÊt sulfamid), bµi tiÕt H gi¶m, nång ®é Na+, K+ vµ HCO3- + níc tiÓu t¨ng, H2PO4- vµ NH4+ níc tiÓu gi¶m, NT lóc nµy kiÒm h¬n. Glutaminase : xóc t¸c ph¶n øng t¹o NH3 Glutaminase Glutamin Acid glutamic + NH 3 NH3 kÕt hîp víi H+ gióp cho thËn ®µo th¶i H+ duy tr× c©n b»ng acid-base. Bµi tiÕt ë èg thËn ®· ®µo th¶i mé sè chÊt, chÊt ngo¹i lai ®a vµo c¬ thÓ ; tham gia vµo c©n b»ng néi m«i. §Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng bµi tiÕt cña èng thËn, cã thÓ dïng c¸c thö nghiÖm thanh läc PAH (para amino hippurat), bµi xuÊt PSP (phenolsulfophtalein).
3. §Æc ®iÓm chuyÓn hãa cña thËn ChuyÓn hãa chÊt x¶y ra ë thËn rÊt m¹nh nh»m cung cÊp n¨ng lîng cho thËn häat ®éng (thËn sö dông 10% oxy cña toàn c¬ thÓ).ThËn giµu enzym cña chu tr×nh Krebs, tho¸i biÕn G vµ L chiÕm u thÕ.  ChuyÓn ho¸ G: chñ yÕu là con ®êng ®êng ph©n, c¸c hexoseP vµ trioseP cã thÓ bÞ khö P nhê phosphatase, thËn cã kh¶ n¨ng t©n t¹o ®êng, t¹o glu tù do (G6Pase ®Æc hiÖu), chu tr×nh pentose x¶y ra kh«ng m¹nh.  ChuyÓn ho¸ L: c¸c lecithin ®îc khö phosphat nhê glycerophosphatase, c¸c chÊt cetonic ®îc tho¸i ho¸ hoàn toàn.  ChuyÓn ho¸ P: thËn cã nhiÒu hÖ thèng enzym khö amin nh D-amino acid oxidase, L amino acid oxidase, xóc t¸c ph¶n øng khö acid amin t¹o ra c¸c  cetonic acid t¬ng øng, gi¶i phãng NH3 díi d¹ng NH4+.