Bài giảng Sợi cân bằng trong cuộc sống

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Sợi cân bằng trong cuộc sống" có nội dung trình bày về rối loạn thần kinh thực vật; Một số triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật; Điều trị rối loại thần kinh thực vật; Phân loại các thuốc trên thần kinh thực vật. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sợi cân bằng trong cuộc sống

SÖÏ CAÂN BAÈNG TRONG CUOÄC SOÁNG ROÁI LOAÏN THAÀN KINH THÖÏC VAÄT Roái loaïn thaàn kinh thöïc vaät laø söï maát caân baèng giöõa thaàn kinh giao caûm Caân baèng giöõa caùc maët ñoái laäp laø qui luaät chung trong cuoäc soáng vaø ñoái giao caûm. Söï maát caân baèng naøy coù theå dieãn ra theo hai hình caû töï nhieân laãn xaõ hoäi. Khi caân baèng naøy bò phaù vôõ thì seõ daãn ñeán thöùc: nhöõng roái loaïn. Moät heä taêng ( hay giaûm ) maïnh trong khi heä kia khoâng ñuû maïnh ñeå kìm ( hay kích thích) laïi Moät heä taêng ( hay giaûm ) nhanh trong khi heä kia khoâng ñuû nhanh ñeå kìm ( hay kích thích) laïi Roái loaïn thaàn kinh thöïc vaät (RLTKTV) aûnh höôûng ñeán chöùc naêng töï ñoäng CAÙC NGUYEÂN NHAÂN GAÂY ROÁI LOAÏN THAÀN KINH THÖÏC VAÄT cuûa caùc cô quan trong cô theå nhö nhòp tim, huyeát aùp, moà hoâi vaø tieâu Caùc beänh töï mieãn, Caùc cuoäc taán coâng heä thoáng mieãn dòch vaø thöông hoùa... Ñaây khoâng phaûi laø moät beänh cuï theå maø chæ laø nhöõng roái loaïn toån caùc boä phaän cuûa cô theå, bao goàm caû daây thaàn kinh. Ví duï nhö hoäi hoaït ñoäng heä thaàn kinh töï ñoäng. Beänh laøm giaûm hoaït ñoäng hoaëc gaây chöùng Sjogren vaø lupus ban ñoû heä thoáng, moät soá beänh ung thö (hoäi baát thöôøng moät hay nhieàu chöùc naêng töï ñoäng cuûa cô theå. chöùng caän ung thö). Beänh tieåu ñöôøng laø nguyeân nhaân phoå bieán nhaát Toån thöông daây thaàn kinh do phaãu thuaät vuøng coå hoaëc xaï trò. Taùc duïng phuï cuûa moät soá loaïi thuoác, bao goàm moät soá loaïi thuoác ñöôïc söû duïng trong ñieàu trò ung thö, thuoác choáng traàm caûm vaø moät soá thuoác tim maïch. Beänh maõn tính khaùc, chaúng haïn nhö beänh Parkinson. Moät soá beänh truyeàn nhieãm. Moät soá virus vaø vi khuaån, chaúng haïn nhö beänh ngoä ñoäc, beänh phong vaø beänh baïch haàu, Roái loaïn di truyeàn. Moät soá roái loaïn di truyeàn cuõng coù theå gaây ra beänh. Roái loaïn taâm sinh lyù: Caùc sang chaán tinh thaàn (stress), thuû daâm quaù nhieàu ôû caû nam vaø nöõ giôùi cuõng laø moät nguyeân nhaân coù theå gaëp 1
MOÄT SOÁ TRIEÄU CHÖÙNG ROÁI LOAÏN THAÀN KINH THÖÏC VAÄT ÑIEÀU TRÒ ROÁI LOAÏN THAÀN KINH THÖÏC VAÄT Heä tieâu hoùa: Roái loaïn tieâu hoùa, do roái loaïn chöùc naêng co boùp cuûa daï Ñeå ñieàu trò, beänh nhaân thöôøng ñöôïc duøng caùc thuoác ñieàu trò trieäu daøy, ruoät. aên khoâng ngon, tieâu chaûy, taùo boùn, ñaày hôi, buoàn noân, chöùng vaø duøng taâm lyù lieäu phaùp, vaän ñoäng lieäu phaùp… Heä tieát nieäu: tieåu khoù, tieåu khoâng töï chuû, kích thích tieåu tieän khi caêng Moät sai laàm trong ñieàu trò laø vaán ñeà duøng thuoác nguû, coù theå taïo theâm thaúng vaø tieåu khoâng heát, coù theå daãn ñeán nhieãm truøng tieát nieäu. roái loaïn khaùc. Hieän ñoái vôùi theå beänh bò traàm caûm ngöôøi ta duøng Heä baøi tieát: Roái loaïn tieát moà hoâi, giaûm tieát hoaëc taêng tieát quaù möùc, thuoác choáng traàm caûm, ñoái vôùi roái loaïn nhòp tim nhanh thì duøng Heä hoâ haáp: co thaét cô trôn pheá quaûn gaây khoù thôû, Ngaït muõi thuoác kieåm soaùt nhòp tim vaø noùi chung laø ñieàu trò trieäu chöùng. Heä ä cô xöông khôùp: maùy cô, buoàn böïc chaân tay, ñau nhöùc xöông Do tính chaát khoâng nguy hieåm neân ngöôøi beänh thöôøng khoâng ñöôïc Heä sinh duïc: Roái loaïn tình duïc, roái loaïn cöông döông, kinh nguyeät. quan taâm ñuùng möùc, bò töø choái ñieàu trò vaø caøng laøm cho beänh nhaân Heä loâng toùc moùng: coù theå gaây ruïng toùc, da khoâ, hö moùng, lo laéng. Caùc trieäu chöùng khaùc nhö: Meät moûi, roái loaïn giaác nguû, ñau ñaàu, ôùn laïnh, ñau moûi vai gaùy, ñau moûi coät soáng, roái loaïn kinh nguyeät, roái loaïn lo aâu, coù ngöôøi caûm giaùc khoâng soáng noåi, nhö saép cheát. S ÑIEÀU TRÒ ROÁI LOAÏN THAÀN KINH THÖÏC VAÄT THEO ÑOÂNG Y PHAÂN LOAÏI CAÙC THUOÁC TREÂN THAÀN KINH THÖÏC VAÄT Caùc thuoác cöôøng giao caûm Caùc thuoác laøm taêng cöôøng taùc duïng cuûa caùc adrenergic Caùc chaát öùc cheá catechol-O-mathyl transferase Baïch thöôïc Ñöông quy Caùc chaát öùc cheá Monoaminooxydase Baïch truaät Sinh khöông Caùc thuoác öùc cheá giao caûm Thuoác ngaên chaën söï tích tröõ noradrenalin Thuoác öùc cheá giaûi phoùng noradrenalin Saøi hoà Baïc haø Thuoác caïnh tranh noradrenalin hay adrenalin treân receptor Thuoác cöôøng ñoái giao caûm Thuoác coù taùc duïng ñoáiù giao caûm muscarinic. Nicotinic Thuoác öùc cheá ñoái giao caûm Quoác laõo Bạch linh Thuoác öùc cheá receptor nicotinic acetylcholin Thuoác khaùng muscarin acetylcholin Ñan bì Chi töû 2
Caùc thuoác laøm taêng cöôøng taùc duïng cuûa caùc adrenergic CHUYEÅN HOÙA CAÙC CHAÁT DAÃN TRUYEÀN noradrenalin laø thuoác cöôøng giao caûm, gioáng giao caûm hay thuoác adrenergic. Adrenalin, ephedrin, methoxamin v.v... Cuõng laø nhöõng NHCH 3 HO thuoác gioáng giao caûm. khi tieâm noradrenalin, hay adrenalin vaøo cô O HO theå coù thôøi gian taùc duïng ngaén töø 1 ñeán 2 phuùt, coøn nhöõng thuoác MAO gioáng giao caûm khaùc thì coù thôøi gian taùc duïng keùo daøi töø 30 phuùt ñeán MAO ( Monoaminooxydase ) 2 giôø. Moät soá thuoác taùc duïng ñaëc hieäu leân α- adrenoreceptor nhö: COMT phenylephrin... Coøn isoproteronol, albuterrol chæ taùc duïng leân β- ( catecol- oxy- adrenoreceptor. methyl-transferase ) MAO MAO CHAÁT ÖÙC CHEÁ CHUYEÅN HOÙA THUOÁC ÖÙC CHEÁ COMT Caùc chaát öùc cheá catechol-O-methyl transferase laø nhöõng thuoác töông ñoái môùi boå sung cho nhöõng bieän phaùp ñieàu trò beänh Parkinson hieän coù. Tolcapon ñöôïc FDA caáp pheùp thaùng 1/1998, vaø entacapon ñöôïc caáp pheùp thaùng 10/1999. Entacapon vaø tolcapon laø caùc chaát öùc cheá COMT choïn loïc coù theå ñaûo ngöôïc. Tolcapon coù caû taùc ñoäng ngoaïi vi vaø trung N N öông trong khi entacapon chæ coù taùc ñoäng ngoaïi vi. 3
THUOÁC ÖÙC CHEÁ MAO (IMAO) IMAO coù nguoàn goác töø thuoác choáng lao iproniazid ñöôïc chæ ñònh CAÙC THUOÁC KÌM HAÕM HOAÏT TÍNH ADRENERGIC choáng traàm caûm vaøo n#m 1952. Selegilin, moät thuoác öùc cheá MAO. ñöôïc duøng ñieàu trò beänh Parkinson, ñöôïc FDA cho pheùp vaøo thaùng Hoaït tính adrenegic coù theå bò chaën laïi ôû nhieàu khaâu: 6/1989. Thuoác ngaên chaën söï tích tröõ noradrenalin ôû taän cuøng thaàn kinh, thöôøng Moät nhoùm thuoác môùi hôn öùc cheá oxid monoamin coù theå hoài phuïc bao duøng laø reserpin. goàm moclobemid, beflohxaton, vaø brofaromin ñöôïc nghieân cöùu roäng raõi ôû caùc nöôùc ngoaøi nöôùc Myõ. Khi söû duïng IMAO traùnh duøng caùc thöïc phaåm chöùa tyramin: phomat, söõa vaø saûn phaåm töø men bia vì coù theå gaây taêng huyeát aùp. n n IMAO R = reserpin R N= norepinephrin Thuoác caïnh tranh noradrenalin hay adrenalin treân receptor Thuoác öùc cheá thu hoài noradrenalin töø caùc taän cuøng thaàn kinh. Chaát Thuoác öùc cheá β-adrenoreceptor ñieån hình laø guanethidin, Xylocholin, oknid, oktadin. Adrenalin Thuoác cheïn beta G G N N N N G G Receptor Taêng huyeát aùp 4
Thuoác öùc cheá α- adrenoreceptor: Ergotamin, Ergotoxin. Lieàu cao THUOÁC COÙ TAÙC DUÏNG ÑOÁIÙ GIAO CAÛM E E Tieâm acetylcholin vaøo tónh maïch khoâng gaây ra taùc duïng gioáng nhö khi kích thích daây ñoáiù giao caûm vì acetylcholin bò phaù huyû ngay trong N maùu. Tuy nhieân coù moät soá thuoác khoâng bò phaù huyû nhanh thì coù theå N N gaây ra taùc duïng cuûa ñoáiù giao caûm. Chuùng ñöôïc goïi laø caùc thuoác gioáng ñoáiù giao caûm, thöôøng duøng laø Pilocarpin, methacholin (muscarinic), hai thuoác treân coù theå gaây baøi tieát moà hoâi, gaây giaõn maïch nicotin, lobelin (N) hiện nay ít duøng vì ñoäc Lieàu cao N :noradrenalin E: Ergotamin G G N N N N G G Thuoác öùc cheá söï daãn truyeàn qua haïch – öùc cheá receptor nicotinic COÂNG DUÏNG CAÙC THUOÁC THAÀN KINH THÖÏC VAÄT acetylcholin Ñiều trị bệnh rối loạn thần kinh thực vật ñoå moà hoâi roái loaïn tieâu hoùa,meät moûi Hexamethonium. chaën haïch giao caûm vaø ñoái giao caûm baèng caùch lieân keát treân caùc receptor nicotinic acetylcholin , khoâng coù baát kyø taùc duïng treân caùc receptor acetylcholin muscarinic. Ac Ac Ac ` m Ñiều trị những beänh khoâng phaûi do heä thaàn vaät nhö huyeát aùp cao, glaucoma, hen…….... Thuoác öùc cheá söï daãn truyeàn qua haïch – öùc cheá receptor muscarinic acetylcholin Atropin Thuoác öùc cheá caïnh tranh vôùi acetylcholin ôû caùc receptor muscarinic cuûa caùc cô quan chòu söï chi phoái cuûa heä ñoái giao caûm (sôïi haäu haïch cholinrgic) vaø öùc cheá taùc duïng cuûa acetylcholin ôû cô trôn. 5