Bài giảng Xem xét một báo cáo RIA

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

61
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Xem xét một báo cáo RIA trình bày yêu cầu về RIA ở Việt Nam; xác định vấn đề bất cập; xác định các mục tiêu; xác định các phương án; đánh giá tác động của một báo cáo RIA. Mời các bạn tham khảo bài giảng để hiểu rõ hơn về những nội dung này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xem xét một báo cáo RIA

Xem xét một báo cáo RIA Faisal Naru Cố vấn trưởng về cải cách thể chế Dự án USAID/VNCI Trình bày tại Hội nghị của Trung tâm bồi dưỡng đại biểu dân cử Ninh Thuận, ngày 29-30/07/2010
Nội dung 1. Yêu cầu về RIA ở Việt Nam 2. Xác định vấn đề bất cập 3. Xác định các mục tiêu 4. Xác định các phương án 5. Đánh giá tác động 2
1. Yêu cầu về RIA tại Việt Nam 3
1. Mục đích của RIA ̣ • Xác định chính xác, rõ ràng vấn đề mà cơ quan đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) cho rằng cần phải được giải quyết. • Nêu rõ mục tiêu của việc ban hành VBQPPL. • Thuyết minh rằng để giải quyết vấn đề, cơ quan có thẩm quyền có thể cần phải có hành động can thiệp bằng việc ban hành VBQPPL. • Nêu một số giải pháp có thể để thực hiện VBQPPL, trên cơ sở đánh giá chung tác động về kinh tế, xã hội, môi trường, hệ thống pháp luật; tác động đến các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; khả năng tuân thủ của cơ quan, tổ chức, cá nhân và các tác động khác. • Kết luận sơ bộ rằng các phương án thay thế quy định khác không phải là cách tốt nhất để giải quyết vấn đề, dựa trên so sánh những phân tích tác động tích cực và tiêu cực của các phương án đó. RIA sơ bộ nên được coi là kết luận ban đầu rằng phương án ban hành VBQPPL có nhiều khả năng là phương án tối ưu, nhưng không phải là kết luận cuối cùng A. • Đưa ra bằng chứng về những tác động tích cực và tiêu cực của phương án được lựa chọn thể hiện trong dự thảo văn bản. 4
1. Quy trình thực hiện RIA Quy trình thực hiện RIA 1. Xác định vấn đề bất cập; 2. Mục tiêu chính sách; 3. Các vấn đề chính cần phân tích trong RIA; 4. Các phương án; 5. Các tác động; 6. Tổ chức lấy ý kiến 7. Cách thức tổ chức việc tuân thủ; và 8. Tóm tắt và khuyến nghị. 5
2. Xác định vấn đề bất cập Bước 1: Xác định vấn đề bất cập Hướng dẫn Xác định vấn đề bất cập cần giải quyết Nêu rõ vấn đề đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế, xã hội, môi trường tại Việt Nam và vấn đề đó cần phải được giải quyết bằng sự can thiệp của nhà nước. Nêu rõ bối cảnh của vấn đề và giải thích Nguyên nhân làm phát sinh vấn đề? tại sao vấn đề lại tồn tại, bao gồm bất cập Biểu hiện của vấn đề là gì? liên quan đến quy định hiện hành. Giải thích tại sao vấn đề đã xác định Cung cấp thông tin về quy định pháp luật không thể giải quyết được bằng các quy hiện hành và giải thích tại sao các quy định hiện hành (nếu có). định này không thể giải quyết được vấn đề. Trong nhiều trường hợp, vấn đề có thể được khắc phục bằng việc thực hiện tốt hơn các quy định hiện hành, thay vì ban hành các quy định mới. 6
2. Xác định vấn đề – Ví dụ Ví dụ tốt về xác định vấn đề Ví dụ tồi về xác định vấn đề Sự phát triển của ngành nông nghiệp hiện nay Thiếu vốn đầu tư để hỗ trợ phát triển đang đi xuống mà nguyên nhân có thể do thiếu vốn ngành nông nghiệp ở Việt Nam trong đầu tư. Có hai nguyên nhân dẫn tới nguồn vốn đầu thập kỷ vừa qua. tư không đủ.  Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết nguồn vốn từ ngân sách nhà nước và hỗ [Cách xác định vấn đề này có thể đúng trợ phát triển chính thức (ODA) dành cho dự án nhưng chỉ nêu là thiếu vốn đầu tư - nông nghiệp ngày càng giảm. Năm 1988, đầu tư không chỉ ra được nguyên nhân cốt lõi trực tiếp nước ngoài chiếm 21.6% tổng số vốn tại sao lại thiếu nguồn vốn] dành cho các dự án nông nghiệp. Năm ngoái, con số này chỉ là 6%.  Các nhà phân tích độc lập cho biết thủ tục hành chính phức tạp, tốn thời gian và môi trường pháp lý không ổn đã khiến môi trường đầu tư ở Việt Nam trở nên kém hấp dẫn. Chẳng hạn như các nhà đầu tư phải điền khoảng 15-20 mẫu đơn, mẫu tờ khai mới được cấp đất để triển khai dự án. 7
3. Xác định mục tiêu chính sách Bước 2: Mục tiêu chính sách Hướng dẫn Nêu mục đích chung hay mục tiêu cụ thể của dự thảo VBQPPL. “Mục tiêu” được hiểu là những kết quả hay tác động dự kiến Nêu các mục tiêu chi tiết trong từng mà dự thảo VBQPPL sẽ mang vấn đề ưu tiên đánh giá cụ thể, nếu lại. đó là một dự thảo VBQPPL phức tạp. Nêu các tiêu chí thực hiện hay các Nêu các mục tiêu có thể đo mục tiêu có thể đo được mà dự thảo lường được và thời hạn để đạt VBQPPL cần đạt được (nên được được các mục tiêu đó. chú trọng thực hiện) 8
3. Xác định mục tiêu chính sách – Ví dụ Ví dụ tốt về xác định mục tiêu Ví dụ tồi về xác định mục tiêu Giảm 20% số ca tử vong và Cải thiện sức khỏe người dân bệnh do ngộ độc thực phẩm Việt Nam. vào năm 2015. [Cách xác định mục đích này cụ [Cách xác định mục đích này quá thể, có thể đo lường được, có thể chung chung, do đó không rõ kết giải trình được, thực tế và có thời quả trên thực tế sẽ như thế nào.] hạn cụ thể.] 9
3. Xác định các phương án Bước 3: Các phương án Hướng dẫn Mô tả phương án ‘không can thiệp’. Mọi báo cáo RIA đều phải bao gồm phương án “không can thiệp”. Đây luôn luôn là Phương án 1. Nếu nhà nước không can thiệp gì thêm mà chỉ duy trì hiện trạng hay sử dụng các chính sách hiện hành thì vấn đề sẽ như thế nào (nếu có)? Phương án này nhằm đưa ra một căn cứ để so sánh các thay đổi do các phương án khác mang lại. Nêu cụ thể các phương án thay thế việc Thuyết minh nếu áp dụng phương án không ban hành VBQPPL (các phương án không dùng quy định, mà chỉ dùng các giải pháp thay dùng quy định, mà chỉ sử dụng giải pháp thế quy định, bao gồm cả phương án cải thiện thực thi của VBQPPL hiện hành (nếu có) có thể thay thế quy định) giúp gì cho việc giải quyết vấn đề? Nếu đề xuất giải pháp ban hành VBQPPL, Nếu cần thiết phải ban hành VBQPPL, cần cân nêu các thiết kế chính sách khác nhau. nhắc sơ bộ các giải pháp quy định khác nhau để giải quyết vấn đề và thực hiện mục tiêu một cách hiệu quả. Ví dụ, có nên sử dụng giấy phép không? Tại sao không sử dụng các quy định chung? 10
3. Phương án không dùng quy định Phương án không dùng quy định Ví dụ Tự quy định Bộ quy tắc về hoạt động nghề nghiệp Đồng quy định và thương mại Các chiến dịch thông tin, giáo dục Chiến dịch tác động đến hành vi hoặc nhân thức về nguy cơ Giải pháp tài chính Ưu đãi hoặc bỏ ưu đãi thuế Dấu đảm bảo chất lượng Chứng nhận chất lượng sản phẩm, ví dụ: đồ gỗ Tiêu chuẩn thực hiện Quy định kết quả cần đạt được, không quy định cách thức nhằm đạt được kết quả như thế nào, ví dụ: mũ bảo hiểm Tiêu chuẩn dịch vụ Ngành du lịch thường có bản tuyên bố tiêu chuẩn dịch vụ nhằm thiết lập tiêu chuẩn tối thiểu của các cơ sở du lịch, nhằm thu hút du khách. 11
4. Tác động về mặt kinh tế Bước 4: Đánh giá tác động Hướng dẫn Xác định các chi phí tuân thủ chính cho doanh nghiệp cho từng phương án. Chi phí tiết kiệm được cho doanh nghiệp được đưa vào phần lợi ích. Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Phân tích định tính cho Lượng hóa chi phí tuân Tác động về kinh tế tới thấy: (1) không có tác thủ trực tiếp theo năm doanh nghiệp động, (2) tác động nhỏ, (3) bằng VND, tác động vừa, hoặc (4) tác động lớn. Mô tả chính xác các tác động khác và lượng hóa Khi có thể, thực hiện phân khi có thể. tích định lượng đối với tác động vừa hoặc lớn. 12
4. Tác động tới SME Bước 4: Đánh giá tác động Hướng dẫn Các doanh nghiệp nhỏ phải gánh chịu các gánh nặng chính sách không cân xứng so với các doanh nghiệp lớn, mà hầu hết doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ. Do đó, cần cân nhắc xem liệu phương án đang xem xét có gây các tác động tiêu cực hoặc tích Tác động về kinh tế tới cực đáng kể nào tới các SME, và liệu tác động đó có các doanh nghiệp vừa và lớn hơn tác động đối với doanh nghiệp lớn. Ví dụ: nhỏ (SME) Doanh nghiệp nhỏ phải chịu chi phí hành chính lớn hơn . Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Phân tích định lượng liệu Phân tích định lượng liệu DN nhỏ có chịu tác động DN nhỏ có chịu tác động lớn hơn tác động đối với lớn hơn tác động đối với DN lớn. Cần xác định cụ DN lớn. Cần xác định cụ thể các chi phí này. thể và lượng hóa các chi phí này. 13
4. Tác động tới ngân sách nhà nước Bước 4: Đánh giá tác động Hướng dẫn Trong báo cáo RIA, cần lượng hóa chi phí thi hành văn bản trực tiếp phát sinh cho nhà nước ở cấp trung ương và địa phương cũng như tác động tới nguồn thu ngân sách (khi có thể). Đánh giá chi phí thành tiền (hoặc chi phí tiết kiệm được) bằng VNĐ Tác động tới ngân sách theo năm cho ngân sách nhà nước của từng phương nhà nước cấp trung án. ương và địa phương Ví dụ: Chi phí cho nhà nước có thể phát sinh từ nhu cầu tuyển dụng thêm công chức, chẳng hạn, thanh tra, hoặc mua sắm trang thiết bị như máy vi tính, hoặc nguồn lực khác như văn phòng làm việc. Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Lượng hóa theo Lượng hóa theo VNĐ/năm VNĐ/năm 14
4. Các tác động lớn khác Bước 4: Đánh giá tác động Hướng dẫn Định tính Cân nhắc các tác động chính của từng phương án liên quan tới việc đưa ra quyết định cuối cùng của các nhà hoạch định chính sách: Tác động về mặt xã hội: Tác động của phương án đối với sức khỏe, sự an toàn của người dân, sự gắn kết xã hội và các vấn đề xã hội khác Các tác động lớn khác ở Việt Nam là gì? trong các lĩnh vực sau: Tác động về mặt môi trường: Chất lượng môi trường sẽ chịu tác động xã hội, môi trường, hệ gì? Tác động lên hệ thống pháp luật: Phương án có làm tăng tính minh thống pháp luật, quyền bạch, độ an toàn và chất lượng của hệ thống pháp luật không? tự do và quyền cơ bản Tác động lên quyền cơ bản của công dân: Phương án có tác động của công dân đến các quyền chính đáng của công dân như được sống tự do và tận dụng các cơ hội cải thiện cuộc sống không? Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Phân tích định tính cho thấy: (1) Phân tích định tính cho thấy: không có tác động, (2) tác động (1) không có tác động, (2) tác nhỏ, (3) tác động vừa, hoặc (4) động nhỏ, (3) tác động vừa, hoặc (4) tác động lớn. tác động lớn. Phân tích các tác động vừa và lớn khi có thể. 15