BÀI TOÁN THOÁT NGHÈO CỦA NÔNG DÂN ĐƯỢC GIẢI QUYẾT TỪ ĐÂU

Chia sẻ: Aston Martin | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

BÀI TOÁN THOÁT NGHÈO CỦA NÔNG DÂN ĐƯỢC GIẢI QUYẾT TỪ ĐÂU Kinh tế nông nghiệp đã bắt đầu từ mấy ngàn năm trước đây, hình ảnh người nông dân bên cạnh con trâu cái cày ở nhiều thời đại khác nhau cũng không có gì thay đổi, do đó đời sống người nông dân hàng ngàn năm nay cũng thế. Xem ra người nông dân khó có thể thay đổi cuộc sống của mình bằng những gì mình đang có, cũng như không thể nắm đầu ta để kéo ra khỏi chỗ đứng của ta, mà phải có một lực...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀI TOÁN THOÁT NGHÈO CỦA NÔNG DÂN ĐƯỢC GIẢI QUYẾT TỪ ĐÂU

Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Marketing Ñòa phöông Baøi toùan thoaùt ngheøo ... Nieân khoùa 2004-05 Baøi ñoïc BAØI TOAÙN THOAÙT NGHEØO CUÛA NOÂNG DAÂN ÑÖÔÏC GIAÛI QUYEÁT TÖØ ÑAÂU Kinh teá noâng nghieäp ñaõ baét ñaàu töø maáy ngaøn naêm tröôùc ñaây, hình aûnh ngöôøi noâng daân beân caïnh con traâu caùi caøy ôû nhieàu thôøi ñaïi khaùc nhau cuõng khoâng coù gì thay ñoåi, do ñoù ñôøi soáng ngöôøi noâng daân haøng ngaøn naêm nay cuõng theá. Xem ra ngöôøi noâng daân khoù coù theå thay ñoåi cuoäc soáng cuûa mình baèng nhöõng gì mình ñang coù, cuõng nhö khoâng theå naém ñaàu ta ñeå keùo ra khoûi choã ñöùng cuûa ta, maø phaûi coù moät löïc beân ngoaøi taùc ñoäng vaøo, ñoù laø löïc cuûa toaøn xaõ hoäi, nghóa laø xaõ hoäi phaûi coù traùch nhieäm giaûi quyeát baøi toaùn thoaùt ngheøo cuûa noâng daân. Ñieàu naøy cuõng laø ñaïo lyù, vì trong xaõ hoäi coù ai khoâng aên côm, coù ai khoâng caàân löông thöïc, thöïc phaåm ñaâu? Ñeå laøm roõ thöïc traïng neâu treân, chuùng ta haõy xem söï phaân boå giaù trò cuûa noâng saûn töø khaâu nguyeân lieäu tôùi khaâu tieâu duøng cuoái cuøng seõ hieåu ra caùi ngheøo cuûa ngöôøi daân. Ñeå laøm roõ, ta laáy ñieån hình caây caø pheâ ñeå xem ngöôøi noâng daân höôûng ñöôïc gì treân saûn phaåm ñoù? CAÂU CHUYEÄN CAØ PHEÂ (Tham khaûo thoâng tin nguoàn töø saùch cuûa Chöông trình Fulbright) Nöôùc ta coù ñieàu kieän khí haäu vaø thoå nhöôõng thích hôïp cho vieäc troàng caây caø pheâ, lôïi theá ∗ caïnh tranh cuûa maët haøng naøy raát lôùn (saûn löôïng caø pheâ cuûa nöôùc ta ñöùng haïng nhì theá giôùi). ÔÛ moät nöôùc giaøu moät ly caø pheâ giaù trung bình laø 1,7 USD ∗ Moät ly caø pheâ caàn 10g caø pheâ boät, töông ñöông 22,5g caø pheâ haït ∗ Giaù caø pheâ thoâ trung bình: 1.500 USD/taán hay 1,5 USD/kg ∗ Giaù caø pheâ haït trong moät ly caø pheâ chæ laø: ∗ 1,5 USD x 0,0225 kg = 0,034 USD Nhö vaäy, trong ly caø pheâ phaàn giaù trò thaät söï chæ chieám 2% trong giaù baùn ∗ Khi giaù caø pheâ rôùt giaù chæ coøn 300 USD/taán (giaûm 5 laàn) töông ñöông giaù gaïo thì giaù ly ∗ caø pheâ chæ giaûm 1,6% (khoâng ñaùng keå) Ngay khi ngöôøi ta cho khoâng caø pheâ haït thì giaù caø pheâ chæ giaûm 2% ∗ Qua ñoaïn truyeän treân ta thaáy, ngöôøi noâng daân chæ ñöôïc höôûng 2% treân giaù trò caø pheâ baùn ra, nhöng neáu chæ caàn caø pheâ haït rôùt giaù 50% thì taát caû ngöôøi troàng caø pheâ bò phaù saûn ngay. Trong khi ñoù, giaù baùn ra cuûa ly caø pheâ chæ giaûm 1%, nghóa laø chaúng aûnh Phan Chaùnh Döôõng 1 5/4/05
Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Marketing Ñòa phöông Baøi toùan thoaùt ngheøo ... Nieân khoùa 2004-05 Baøi ñoïc höôûng gì. Nhö vaäy, ñaïi boä phaän giaù thaønh cuûa ly caø pheâ ñeàu naèm trong nhöõng coâng ñoaïn trung gian, khoâng thuoäc coâng ñoaïn saûn xuaát cuûa ngöôøi noâng daân, ñieàu naøy chöùng toû raèng baøi toaùn thu nhaäp cuûa ngöôøi noâng daân, phaûi ñöôïc giaûi quyeát töø nhöõng coâng ñoaïn trung gian ñoù, ñaáy chính laø coâng ñoaïn cheá bieán, thöông maïi, dòch vuï, thò tröôøng tieâu thuï, cuoái cuøng laø giaù vaø chaát löôïng ly caø pheâ maø khaùch haøng ñaõ chaáp nhaän. Sơ đồ gợi ý về giá trị gia tăng 100% của sản phẩm nông sản qua các công đoạn 80% Giá trị gia tăng 60% 40% 20% 0% Sản xuất Chế biến Vận chuyển Bao bì Thương Dịch vụ Thị trường tiêu Bảo quản hiệu Thương mại thụ Các công đoạn Vôùi sô ñoà gôïi yù treân, ta thaáy thò tröôøng laø nôi taïo ra giaù trò cheânh leäch lôùn nhaát. Vì cuõng laø moät ly caø pheâ nhö nhau, neáu baùn ôû vóa heø giaù keùm hôn baùn trong nhaø haøng, baùn ôû thò traán giaù keùm hôn baùn taïi ñoâ thò lôùn, baùn taïi thò tröôøng khaùch haøng coù thu nhaäp cao seõ ñöôïc giaù hôn thò tröôøng nôi khaùch haøng coù thu nhaäp thaáp. Neáu caùc coâng ñoaïn treân ñieàu ñöôïc tieán haønh taïi ñaát nöôùc Vieät Nam, thì moïi lôïi ích coù ñöôïc baét nguoàn töø caây caø pheâ seõ ôû laïi neàn kinh teá Vieät Nam, noù khoâng nhöõng taïo ñöôïc nhieàu coâng aên vieäc laøm, maø coøn thuùc ñaåy caùc ngaønh ngheà coù lieân quan cuøng phaùt trieån. Nhöng neáu ta baùn caø pheâ thoâ xuaát khaåu, thì khoâng nhöõng chuùng ta chæ ñöôïc 2% giaù trò, maø haøng loaït caùc ngaønh ngheà dòch vuï lieân quan ñeàu bò thieät haïi, nguoàn thu cuûa ngaønh kinh teá seõ maát maùt voâ cuøng lôùn. Nhö vaäy, söï ngheøo khoù cuûa ngöôøi noâng daân ñöông nhieân laø taát yeáu, laø khoâng coù loái thoaùt. Töø nhöõng phaân tích treân, chuùng ta coù theå ruùt ra nhöõng nhaän ñònh raèng: 1. Khoâng phaûi chæ döøng laïi ôû choã saûn phaåm noâng saûn cuûa ngöôøi noâng daân saûn xuaát ra phaûi ñöôïc tieâu thuï, phaûi ñöôïc xuaát khaåu; vì neáu chæ tôùi coâng ñoaïn naøy, neàn kinh teá ta vaø ngöôøi noâng daân chæ coù ñöôïc treân döôùi 2%, ngöôøi noâng daân chæ thoaùt ñoùi khoâng thoaùt ngheøo ñöôïc. Phan Chaùnh Döôõng 2 5/4/05
Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Marketing Ñòa phöông Baøi toùan thoaùt ngheøo ... Nieân khoùa 2004-05 Baøi ñoïc 2. Phaûi laøm moïi caùch giöõ laáy coâng ñoaïn cheá bieán vaø moät phaàn caùc coâng ñoaïn coøn laïi taïi Vieät Nam. Nhö vaäy, khoâng nhöõng coù theå chuû ñoäng ñaûm baûo saûn phaåm coù ñaàu ra, oån ñònh cho ngöôøi noâng daân, maø coøn coù theå thuùc ñaåy caùc ngaønh ngheà khaùc phaùt trieån, taïo ra nhieàu coâng aên vieäc laøm môùi, goùp phaàn chuyeån dòch lao ñoäng, chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa. 3. Phaûi taïo ñieàu kieän ñöa thò tröôøng tieâu thuï tôùi khaùch haøng coù thu nhaäp cao. Vôùi yeâu caàu naøy, vai troø thu huùt khaùch du lòch nöôùc ngoaøi ñeán Vieät Nam mang tính quyeát ñònh. Neáu coâng ñoaïn naøy thöïc hieän toát khoâng nhöõng saûn phaåm cuûa ta ñöôïc ñöa ñeán tay ngöôøi tieâu thuï cuoái cuøng ngay taïi Vieät Nam vôùi giaù toát nhaát, maø lôïi ích cuûa toaøn boä caùc coâng ñoaïn ñeàu phaân boá taïi Vieät Nam. Nhö vaäy, Nhaø nöôùc coù nguoàn thu lôùn nhaát, töø ñoù coù khaû naêng ñaàu tö trôû laïi cho ngöôøi noâng daân ôû caùc lónh vöïc khaùc nhau, ñeå ngöôøi noâng daân coù theå töøng böôùc giaøu leân. Trong xu theá neàn kinh teá toaøn caàu hoùa, buoäc moïi quoác gia ñeàu phaûi môû cöûa hoäi nhaäp vôùi theá giôùi beân ngoaøi, lyù thuyeát kinh teá veà lôïi theá so saùnh vôùi xu theá taøi nguyeân thieân nhieân, lao ñoäng reû, v.v… xem ra khoâng taïo ñöôïc söï phaùt trieån beàn vöõng cho moät quoác gia. Thaäm chí noù coøn laøm cho quoác gia ñoù yû laïi vaøo ñoù maø khoâng coù söï saùng taïo vöôn leân, naém baét cô hoäi phaùt trieån cuûa thôøi theá ñöa ñeán, ñeå nhanh choùng ñöa neàn kinh teá böôùc vaøo lónh vöïc thöông maïi dòch vuï. Do ñoù, nhöõng nöôùc coù nhieàu lôïi theá veà taøi nguyeân thieân nhieân, lao ñoäng reû thöôøng keùm phaùt trieån hôn nhöõng nöôùc, nhöõng ñòa phöông ít taøi nguyeân nhö Nhaät, Hoàng Koâng, Singapore…; baøi hoïc naøy ta ñaõ thaáy roõ. Trong thôøi ñaïi kinh teá toaøn caàu hoùa, vieäc so saùnh lôïi theá veà giaù khoâng phaûi so saùnh giöõa nöôùc saûn xuaát vaø nöôùc coù thò tröôøng tieâu thuï, maø laø söï so saùnh giöõa nhöõng nöôùc saûn xuaát cuøng saûn phaåm vôùi nhau, cuøng giaønh nhau thò tröôøng tieâu thuï. Tuy raèng caø pheâ haït nguyeân lieäu chæ chieám 2% giaù trò ly caø pheâ baùn taïi thò tröôøng ngoaøi (giaøu coù), nhöng khoâng vì theá hoï saün saøng mua caø pheâ nguyeân lieäu vôùi giaù cao hôn, maø ngöôïc laïi, hoï luoân tìm nguoàn cung caáp khaùc vôùi giaù reû hôn neáu coù. Do ñoù, caùc nöôùc ngheøo baùn nguyeân lieäu laïi caïnh tranh haï giaù roài laïi tieáp tuïc ngheøo vaø ngheøo hôn! Ñieàu naøy noùi leân lyù do taïi sao hieän nay coù phong traøo choáng xu theá kinh teá toaøn caàu hoùa. Nhöng ngöôïc laïi, neáu quoác gia naøo khoâng hoäi nhaäp vôùi theá giôùi thì laïi khoâng coù cô hoäi phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Do vaäy, chuùng ta vöøa phaûi hoäi nhaäp vôùi kinh teá theá giôùi, vöøa phaûi giaûi quyeát baøi toaùn thoaùt ngheøo cuûa noâng daân. Moät vaán ñeà quan troïng nöõa caàn xaùc ñònh laø: ai laø ngöôøi phaûi giaûi quyeát baøi toaùn thoaùt ngheøo cho noâng daân, ai laø ngöôøi ñaûm baûo ñaàu ra cuûa noâng daân? Caâu traû lôøi ñöông nhieân laø: vôùi quyeàn löïc, Nhaø nöôùc laø ngöôøi coù thaåm quyeàn ñöa ra keá hoaïch phaùt trieån kinh teá cuûa caû nöôùc; vôùi coâng cuï luaät phaùp trong tay, Nhaø nöôùc seõ coù caùch giaûi quyeát baøi toaùn toång theå naøy baèng moät keá hoaïch ñoàng boä, nhòp nhaøng, ñaûm baûo cho cuoäc soáng cuûa ngöôøi noâng daân chuùng ta. Phan Chaùnh Döôõng 3 5/4/05