Ở Ộ Ộ Ủ Ệ
ạ
ƯỜ Ầ C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM ự Đ c l p T do H nh phúc ờ , ngày 10 tháng 5 năm 2017. ộ ậ ầ C n Gi Ạ Ụ S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Ố Ồ THÀNH PH H CHÍ MINH Ạ TR NG THPT C N TH NH
Ư Ả Ế BÁO CÁO K T QU NGHIÊN C Ú
Ồ ƯỠ Ộ ƯỜ N I DUNG 3B I D NG TH NG XUYÊN
ọ Ngô Văn H iộ ọ T : ổ Sinh h c – CN10
ừ
H và tên GV: Năm vào ngành: 2010 ế T ngày: 01/9/2016 đ n ngày: 10/5/2017 ứ Tôi đã nghiên c u các Module:
Ạ Ộ
Ọ Ế Ố Ả ƯỞ Ự Ạ Ạ Ụ THÔNG QUA HO T Đ NG GIÁO D C Ọ Ế Ớ NG T I TH C HI N K HO CH D Y H C
Ủ Ệ
Ủ ƯỚ Ạ Ợ
1. MODULE 29: GIÁO D CỤ H C SINH THPT Ệ 2. MODULE 15: CÁC Y U T NH H Ạ Ộ 3. MODULE 32: HO T Đ NG C A GIÁO VIÊN CH NHI M Ế Ự 4. MODULE 14: XÂY D NG K HO CH THEO H
NG TÍCH H P
ự ứ ề ộ ố ứ ư ề ậ ấ Qua t nghiên c u, tôi rút ra m t s nh n th c v các v n đ liên quan nh sau:
Ế Ố Ả ƯỞ Ọ Ạ Ế Ế MODULE 15 : CÁC Y U T NH H Ạ NG Đ N K HO CH D Y H C
ộ Ạ Ạ Ậ
ọ ạ
ớ ọ ả ạ ạ ộ ế
ọ ấ ộ ị ữ ấ ấ ượ K ho ch gi ng d y cho năm h c, m t ch ấ ng h
ộ ọ ộ ng, m t h c kì là nh ng nét l n khái quát có n i ạ ươ ng d y ng ph n đ u năng cao ch t l ộ ủ
ỗ ớ ủ ươ ươ ự ế ọ ủ ữ ụ ng: ộ ọ ướ ầ ng v i nh ng d ki n sau đây c a m i ch
ờ ế ừ ụ ế ọ ị ự ế ươ ủ ể ả ộ ầ ng trình m t cách đ y đ và có ch t l ấ ượ ng
ế ả ẵ ng ti n d y h c có s n hay c n t
ạ ấ ầ ệ ữ ầ ự ạ ế t o. ộ ề ầ ươ ấ ọ ạ ệ ự ồ ưỡ b i d ng liên quan đ n n i dung và ph ạ ng pháp d y
ể ắ ữ ệ ề ể ặ ả ọ ộ
ừ
ị ự ế ạ ủ ế
ữ ế ự ả ờ
ư ặ ấ ể ể ế ộ ả ạ ệ ấ ạ ể ầ
Ọ Ế 1. N i dung 1 : L P K HO CH D Y H C ậ ế a. Ho t đ ng 1. Cách l p k ho ch năm h c ươ ạ dung r t quan tr ng, giúp cho giáo viên xác đ nh ph ạ ọ h c. Trong k ho ch năm h c c a giáo viên b môn, sau ph n m c tiêu c a môn h c trong toàn b năm h c là t ng ch Xác đ nh m c tiêu. D ki n k ho ch th i gian đ đâm b o hoàn thành ch ứ (ghi rõ ngày b t đ u và ngày k t th c). ệ ươ t kê tài li u, sách tham kh o, ph Li ố ấ ề Đ xu t nh ng v n đ c n trao đ i và t h c.ọ ầ Xác đ nh yêu c u và bi n pháp đi u tra, theo dõi h c sinh đ n m v ng đ c đi m, kh năng, trình đ ờ ộ ủ ọ và s ti n b c a h qua t ng th i kì. ệ ị ả ự ế ế ụ ế ọ t v n v t nh ng ph i d ki n đ nh ng công vi c đ nh t quá chi ti K ho ch năm h c không nên vi ữ ầ ệ ậ ạ ế làm trong th i gian gi ng d y. K ho ch l p ra là đ ph n đ u th c hi n, vì th giáo viên c n gi ẩ ấ ượ ệ ủ ự m t b n đ theo dõi công vi c th c hi n c a mình. Đ k ho ch có ch t l ng giáo viên c n chu n b :ị
ổ ấ ươ
ể ệ ề ủ
ộ ớ ể ớ ề
ỹ ộ ả ự ệ ủ ộ ế ớ ệ ượ ấ c các đi m đ i m i. Đây là v n đ ng trình, sách giáo khoa và tài li u, th y đ ướ ớ ứ ả ươ i và l p trên thì có th tranh th ng trình l p d ả ọ ạ ế ấ ặ ạ i ho c h n ch v n đ thu c l p trên. ủ ả ườ ng và c a b n thân mình. t b , tài li u c a tr ầ ứ
ạ ủ ứ ứ ứ ả
ọ ạ ấ ạ ộ
ộ ả ự ế
ầ ế ệ ớ ứ ả ủ ộ ế ế ế ể ệ ầ ớ
ầ ứ Nghiên c u kĩ ch ọ ề ế ấ r t quan tr ng. N u có đi u ki n nghiên c u c ch ể ọ ứ ế ậ ụ t n d ng ki n th c cũ đ h c sinh không ph i h c l ế ị Nghiên c u tình hình thi ớ Nghiên c u tình hình l p: Trình đ ki n th c toán lí, tinh th n thái đ , hoàn c nh, k năng th c hành. ộ ố Nghiên c u b n phân ph i các bài d y c a B GD&ĐT. ủ ế b. Ho t đ ng 2. C u trúc c a k ho ch bài h c ệ ủ ạ ạ ạ ủ Giáo án, bài so n c a giáo viên là k ho ch d y m t bài nào đó, là b n d ki n công vi c c a ầ ả ả ế ọ t h c. Giáo án th hi n rõ tinh th n trách nhi m, trình đ ki n th c và kh năng ả ủ ờ ọ h c t lên l p. T t nhiên k t qu c a gi ự
ộ ộ ạ ạ ủ ộ
ọ ả ầ ườ ươ ệ ữ ộ ắ ể ủ ọ ơ ữ ụ ầ th y và trò trong c ti ủ ế ế ị ư s ph m c a th y giáo, quy t đ nh ph n l n k t qu c a ti ộ ả ộ còn ph thu c vào k năng gi ng d y c a th y và s lĩnh h i, phát tri n c a h c sinh. ể ệ ụ ạ ệ
ứ ợ ụ ể ỹ ả ề ươ ộ ươ ng trình và đu c c th hoá trong sách giáo khoa, nghiên c u ph
ề
ở ộ ả ầ
ệ ệ ệ ủ ệ ả ế ụ ể ủ ớ ớ trên l p, th ộ ươ
ệ ự ế ọ ầ t tình, sáng t o c a th y trong vi c c i ti n ph ế ứ
ề ạ ướ ự ụ ủ ạ ạ i đây d a vào m c tiêu chính c a bài so n, bao
ứ ế ớ
ứ
ứ ổ ế ệ ệ ậ ự
ệ ố ứ ế ậ
ế ề ự ạ ả ọ ọ
ạ ụ ọ Bài so n ph i th hi n m t cách sinh đ ng m i liên h h u c gi a m c tiêu, n i dung, ọ ạ ầ i th y giáo c n ph i lĩnh h i m c tiêu và n i dung d y h c ng pháp và đi u ki n d y h c. Ng ph ạ ị ng pháp d y quy đ nh trong ch ậ ọ ự ọ ụ h c d a vào sách giáo khoa và sách giáo viên, v n d ng vào đi u ki n, hoàn c nh c th c a l p h c. ể ợ ự ế ộ ạ ạ ố M t bài so n t t là m t bài so n nêu rõ đu c d ki n m i công vi c c a th y và trò ạ ủ ệ ầ ệ hi n rõ tinh th n trách nhi m, nhi ng pháp, n i dung ủ ộ ọ t tình, ch đ ng, tích c c ti p thu ki n th c. sao cho h c sinh nhi ạ ể 1/ Các ki u bài so n ạ Có nhi u cách phân lo i bài so n. Cách phân lo i d g m:ồ Bài nghiên c u ki n th c m i; ủ Bài luy n t p, c ng c ki n th c; Bài th c hành thí nghi m; Bài ôn t p, h th ng hoá ki n th c; ỹ Bài ki m tra, đánh giá ki n th c, k năng. ạ ệ ủ ọ ỗ ợ ự ệ ệ ả
ứ ụ ạ ộ ủ ạ ọ ướ ụ
ọ c xây d ng bài so n ủ ụ ứ ứ ế ề ầ ọ ộ ỹ
ươ ng trình.
ể ể ứ ủ ệ
ữ ứ ọ ị
ế ứ ị ả ụ ứ ế ậ ị ị
ộ ữ ầ ọ ủ ự lôgic c a bài h c. ữ ỹ ể ả ộ ơ ả ứ ủ ữ ự ế ầ ố
ả
ươ ứ ằ ợ ọ ng ti n, TBDH, HTTCDH và cách th c đánh giá thích h p nh m giúp HS h c
ự ự ọ ệ ạ ể
ạ ộ ụ ụ ị
h c. ụ ệ ế ế ộ t k n i dung, nhi m v , cách th c ho t đ ng, ạ ộ ạ ủ ủ ộ ạ ầ ầ ứ ọ ậ ủ ọ ạ ượ ạ ộ ừ ờ ể ạ ế ỗ ợ ẫ Ph i th c hi n nhi u m c tiêu d y h c, h tr l n nhau làm cho quá trình d y h c đ t k t ụ ả ậ ệ qu cao và toàn di n. Các ho t đ ng c a h c sinh ph i t p trung h tr cho vi c th c hi n m c tiêu chính, ta g i là làm rõ tr ng tâm c a bài. 2/ Các b ẩ ị Xác đ nh m c tiêu c a bài h c căn c vào chu n ki n th c k năng và yêu c u v thái đ trong ch ủ Nghiên c u sách giáo khoa và các tài li u liên quan đ hi u chính xác, đ y đ nh ng n i dung c a ỹ bài h c. xác đ nh nh ng ki n th c, k năng thái đ c b n. Xác đ nh trình t ệ Xác đ nh kh năng đáp ng các nhi m v nh n th c c a HS: xác đ nh nh ng ki n th c, k năng mà ươ ữ ọ h c sinh đã có và c n có. D ki n nh ng khó khăn, nh ng tình hu ng có th n y sinh và các ph ng ế i quy t. án gi ọ ự L a ch n PPDH: ph ự ậ t p tích c c, ch đ ng sáng t o, phát tri n năng l c t ế Xây d ng k ho ch bài h c: xác đ nh m c tiêu, thi th i gian và yêu c u c n đ t đ c cho t ng ho t đ ng d y c a GV và ho t đ ng h c t p c a HS.
ấ ủ ế ạ ọ
ộ 3/ C u trúc c a m t k ho ch b ài h c ộ ớ ẽ ồ ấ ữ ủ C u trúc c a bài lên l p s g m m t chu i nh ng ho t đ ng c a giáo viên và h c sinh, đ
ộ ả ả ế ự ợ ủ ệ ọ ế
ọ ể ứ ạ ộ ỗ
ớ ộ ậ ằ ả ộ ụ ộ ộ
ạ ữ ụ ươ ụ ệ ạ ộ ữ ơ ụ ể ợ
ọ ọ ự ả ự ố
ộ ả ậ ự ả ệ ữ ố ượ ụ ượ ụ
ươ ồ ư ộ ộ ờ ả ể ố
ụ ề ấ ỗ ố ượ ng trong nh ng đi u ki n c s
ộ ng pháp chung m i bài, đ ỗ ươ ượ ạ ộ ỗ c ọ ắ ế h p lí đ m b o cho h c sinh ho t đ ng có hi u qu nh m chi m lĩnh ki n s p x p theo m t trình t ộ ạ ượ ự ứ c th c, phát tri n năng l c và hình thành thái đ , đ o đ c. M i bài h c có m t m c đích chung, đ ả ậ ứ ụ ỗ ộ phân chia thành nh ng m c tiêu b ph n. M i m c tiêu b ph n ng v i m t n i dung c th , ph i ấ ị ớ ọ ử ụ ng pháp ho t đ ng phù h p v i s d ng nh ng phu ng ti n d y h c nh t đ nh, áp d ng nh ng ph ừ ấ ả ệ ng h c sinh. Trong khi th c hi n, m i hành đ ng ph i luôn luôn đ m b o s th ng nh t t ng đ i t ộ ơ ữ gi a m c tiêu b ph n, n i dung và phu ng pháp, đ ng th i đ m b o th c hi n đ c m c đích, n i ượ c xem nh m t th th ng nh t. dung và ph ớ ạ ớ ả ẩ ạ
ớ ể ớ
ọ ỗ ộ ọ ộ ấ ụ ệ ể ề ệ ạ ộ ị ả ộ ờ
ạ ộ ẫ ữ ự ể ữ ả ự ữ ệ ỗ
ườ ư ả ấ ng có c u trúc nh sau :
ứ ọ Nêu rõ yêu c u HS c n đ t v ki n th c, k năng, thái đ . Các m c tiêu đ ể c bi u
ượ ầ ư ụ ộ ầ ng hoá đ
ạ ề ế ỹ ế ượ c. Liên quan đ n m c tiêu c a ti ầ ầ ể ượ c th có th l ầ ừ ụ ể ữ ạ ượ ứ ọ ụ ộ ủ ế ọ t h c, ta c n l u ý: ọ ậ ả c sau khi ch không ph i là trong khi h c t p
ứ ấ , đây là nh ng yêu c u mà h c sinh c n đ t đ ộ
ứ ể ầ ợ ế ả ạ ướ ụ ọ ị ọ ng bài h c và "hình dung" đu c k t qu d y h c , các m c tiêu là căn c đ th y giáo đ nh h
ữ ệ ơ ở ọ ứ V i m i m c đích, m i n i dung d y h c, ng v i m i đ i t ợ ệ ớ ị ấ ậ v t ch t, ph ng ti n d y h c xác đ nh, bài lên l p ph i có c u trúc riêng thích h p thì m i có hi u ộ ậ ọ ư ả qu . Tuy khó có th đ ra m t c u trúc chung, nh ng vì h c sinh ho t đ ng trong m t t p th l p xác ộ ổ ể ị đ nh, ph i th c hi n nh ng m c đích chung trong m t th i gian xác đ nh nên v n có th nêu ra m t s ủ ế ổ ẩ ạ ộ c u trúc c a ho t đ ng đi n hình ph i th c hi n trong m i bài. Nh ng ho t đ ng đó là nh ng y u t bài h c.ọ ạ Bài so n gi ng th ụ * M c tiêu bài h c: ạ ằ đ t b ng đ ng t Th nh t m t bài. Th haiứ bài đó.
ọ ệ ụ ụ ể ạ ầ
ụ
ệ
c. t kê các m c tiêu c th , bài so n c n nêu rõ tr ng tâm. ồ ế t TT, ghi nh , t i thích đ
ế ế ấ ậ ụ
ầ ộ ẫ ữ ế ậ ệ ụ ề ặ ổ ộ ớ ấ i hi n thông tin. ủ ượ c, ch ng mình đ ể ả t TT đ gi i quy t v n đ đ t ra. ỏ
ạ ậ ơ ở ồ ộ ừ t l p m i liên h ph thu c l n nhau gi a chúng. các ngu n tài li u khác nhau và trên c s đó t o l p nên m t hình i TT t ế ế ạ t k l
ươ ứ ế ả ề
ng, 1 ph ư ặ ấ ủ ố ượ ư ưở t ứ ượ ị ủ ế ệ ệ ộ ộ c đ c tr ng b i vi c đi sâu vào b n ch t c a đ i t ộ ng pháp, 1 n i dung ki n th c. Đây là m t ả ở ng,
ứ ộ ỹ ế ạ ợ g m 2 m c đ : làm đu c, bi ạ t làm và thông th o (thành th o).
ể ằ ườ ộ T o s hình thành thói quen, tính cách, nhân cách nh m phát tri n con ng i toàn
ụ ệ
ẩ ị ủ
ữ ệ ả ậ ấ ị ươ ệ ệ ng ti n và tài li u
t.
ệ ẩ ạ ậ ẩ ọ ị ị ồ ọ ậ ầ ng d n HS chu n b bài h c (so n bài, làm bài t p, chu n b tài li u và đ dùng h c t p c n
Sau khi đã li ứ ế M c tiêu ki n th c: g m 6 múc đ ậ ế ậ t: Nh n bi Nh n bi ượ ả ể Thông hi u: Gi ậ ậ ụ V n d ng: V n d ng nh n bi Phân tích; chia TT ra thành các ph n TT nh và thi ổ ệ ợ T ng h p: Thi ớ ẫ m u m i. ậ Đánh giá: Th o lu n v giá tr c a 1 t ướ ớ b c m i trong vi c lĩnh h i ki n th c đ ệ ượ ng. hi n t ồ ụ * M c tiêu k năng: ạ ự ụ * M c tiêu thái đ : ụ di n theo m c tiêu giáo d c. * Chu n b c a GV và HS: ẩ Giáo viên chu n b các TBDH (tranh nh, mô hình, hi n v t, h á ch t...) các ph ế ọ ầ ạ d y h c c n thi ẫ ướ GV h t).ế thi
ạ ể ạ ộ ổ ứ ứ
ọ ạ ạ ộ ạ ọ Trình bày rõ cách th c tri n khai các ho t đ ng d y h c c th . ọ ụ ể ư
ế ự ế ạ
ố ấ ả m i.ớ ặ ệ ố ễ
ạ ể ệ ử ằ ằ ằ ng d n, di n gi ế ứ k ho ch bài h c nh sau: ể i bài cũ, chuy n ti p sang bài ệ ệ ề i, khám phá, phát hi n tình hu ng, đ t và nêu v n đ . ễ tìm ki m, khám phá, phát hi n, th nghi m, quy n p, suy di n đ tìm ra
ả
ợ ổ ậ ằ ế ế ư ệ ố ạ ộ ả ệ ố
ả
ỹ ả ắ ệ ế ụ ứ ể ậ ế ụ ậ i bài t p và áp
ỗ ầ
ụ ạ ộ
ể ự ạ ộ ệ ng đ th c hi n ho t đ ng.
ộ ữ ữ ậ ủ
ế ế ứ ứ ỹ ỹ ầ ọ ể ả ườ ạ ộ ữ i quy t, nh ng sai sót th
ả ậ ế ể ả
ạ ộ ề ể ậ ụ ả ứ
ướ ừ ế i.
ủ ộ
ề ộ ủ ủ ặ ờ ộ ộ ố ạ ộ t h th ng các ho t đ ng (HĐ) theo th t ạ ộ t h th ng các ho t đ ng theo 2 c t: HĐ c a GV và HĐ c a HS. ự ả t 3 c t: HĐ c a GV, HĐ c a HS, n i dung ghi b ng ho c tiêu đ n i dung chính và th i gian th c
ẫ ậ ữ ự ệ ờ ọ ể h c đ
ầ ố Xác đ nh nh ng vi c HS c n ph i ti p t c th c hi n sau gi ệ ọ ướ ổ ệ ị ớ
ủ ở ộ Ự
ẩ Ạ ộ ế ọ ị ặ ể Ạ ố ớ Các yêu c u c b n đ i v i m t k ho ch bài h c
ố ớ ế ọ ồ
ợ ổ ạ ả ể ạ ơ ọ
ạ ề ứ ấ ề ữ ệ ạ ơ ộ ề t đ có th
ạ ụ ớ ẻ ớ ậ ợ ề ẫ ứ ặ
ố ợ ữ ự ậ ư ạ ọ ệ ạ ộ ẻ ữ ủ ọ ư ồ ờ
ụ ả ả ị
ủ ở ươ ạ ế ọ cở s đó có ph
ng pháp d y phù h p. Thông qua ph ệ ầ ạ ồ ưỡ ể ư ủ ỹ ể ầ ọ t h c. Giáo viên c n ph i xác đ nh chính xác tr ng tâm ươ ợ ng pháp ể duy, phát tri n trí ng phát tri n t
ề ấ ạ ả
ế c k t c u và ti n trình c a ti ế ổ ậ ế ự ứ ạ
ậ ừ ễ ế ứ ả ậ ậ ẫ t h c, bài so n ph i làm n i b t các v n đ sau: ứ ế ầ ph n ki n th c này đ n ph n ki n th c ế ả ừ ơ đ n gi n đ n ế ầ ừ i, suy lu n t d đ n khó, t
ứ ạ ộ ạ ộ * T ch c c c ho t đ ng d y h c: ể Có th phân chia các ho t đ ng theo trình t ạ ộ ể Ho t đ ng nh m ki m tra, h th ng, ôn l ẫ ạ ộ ướ Ho t đ ng nh m h ự ạ ộ Ho t đ ng nh m giúp HS t ề ế ấ ả ế i quy t v n đ . k t qu , gi ạ ộ ậ ế Ho t đ ng nh m rút ra k t lu n, t ng h p, h th ng k t qu , h th ng ho t đ ng và đ a ra k t lu n ề ế ấ i quy t v n đ . gi ằ ạ ộ Ho t đ ng nh m ti p t c kh c sâu ki n th c, rèn luy n k năng đ v n d ng vào gi ộ ố ụ d ng vào cu c s ng. ạ ộ ớ V i m i ho t đ ng c n chi rõ: ạ ộ Tên ho t đ ng. ủ M c tiêu c a ho t đ ng. ế Cách ti n hành ho t đ ng. ạ ộ ờ ượ Th i l ế ố ế K t lu n c a GV v nh ng ki n th c k năng, thái đ HS c n có sau ho t đ ng, nh ng tình hu ng ộ ự ễ ặ th c ti n có th v n d ng ki n th c, k năng, thái đ đã h c đ gi ng g p, ợ ế ữ i quy t phù h p... nh ng h u qu có th x y ra n u không có cách gi ọ ế ạ ộ ổ M t s hình th c trình bày các ho t đ ng trong k ho ch bài h c ế ệ ố ứ ự tuy n tính t Vi trên xu ng d ế ệ ố ủ Vi ế Vi hi n.ệ ả ế ụ * H ng d n ôn t p, c ng c : ủ c ng c , khăc sâu, m r ng bài cũ ho c đ chu n b cho vi c h c bài m i. Ệ ộ Ọ Ế 2. N i dung 2 : TH C HI N K HO CH D Y H C ạ ầ ơ ả ạ ộ a. Ho t đ ng 1. ầ Yêu c u đ i v i k ho ch bài h c g m: ề ạ C u trúc bài so n ph i bao quát đu c t ng th các phu ng pháp d y h c đa d ng và nhi u chi u, t o ể ế ể đi u ki n v n d ng ph i h p nh ng phu ng pháp d y h c, m m d o v m c đ chi ti ườ thích ng đu c v i nh ng giáo viên đã dày d n kinh nghi m l n nh ng giáo viên tr m i ra tr ng ầ ố ổ ậ hay giáo sinh th c t p s ph m. Đ ng th i làm n i b t ho t đ ng c a h c sinh nh là thành ph n c t y u.ế ạ ợ Bài so n ph i nêu đu c các m c tiêu c a ti ứ ỹ ế ki n th c k năng c a bài d y, trên ỏ ạ d y, cách h i, rèn k năng mà th y giáo có th rèn luy n, b i d ủ ọ thông minh c a h c sinh. ủ ế ọ ượ ế ấ ả ạ Bài so n ph i nêu đ ạ ừ ể logic t giai đo n này đ n giai đo n khác, t S phát tri n ớ ả ỏ ợ ạ khác. Gi ng d y ph i h p v i quy lu t nh n th c, d n gi ệ ố ph c t p m t cách có h th ng.
ị ầ
ị ọ ạ ấ ộ ế ọ ệ ủ ồ ượ ộ ọ c n i dung, ph ố ớ t h c: Đây ử ng pháp s ả ế ọ ng pháp làm vi c c a th y và trò trong c ti ươ t h c. Xác đ nh đ dùng d y h c và ph
ạ ự ơ ả ạ ọ
ả ế ệ ự ơ ả ủ ệ ế ạ ạ Dàn ý c a bài gi ng trong bài so n chính là các khâu c b n c a quá trình th c hi n k ho ch
ớ ọ ườ ng, bài lên l p có các khâu sau:
ổ ứ ớ
ể
ụ
ế ự ự ọ ng pháp ho t đ ng
ơ ộ ệ ậ ủ ọ nhà c a h c sinh ấ ứ ổ ế
ế
ế ự ể ứ ki m tra ki n th c ẫ ng d n bài làm v nhà
ỹ ả ầ ứ ả ạ ả ư ữ ạ ọ ụ ồ ệ ộ ấ ế ể t đ ủ ế ả là đ m b o ph c h i nh ng tri th c và k năng, kĩ x o c n thi
ả ớ
ọ ộ ứ ề ạ ầ ạ ượ c
ẩ ướ ự ể ạ
ọ ạ ộ ể ọ ậ ủ ọ ạ ộ ể
ệ ớ ộ ệ ọ ổ ứ ạ ượ ụ ứ ủ ỹ
ả ọ
ứ ữ ệ ế ớ
ữ ệ ế ộ
ầ ắ ộ
ệ ố ướ ứ ớ ị
ọ ạ ứ c.
ị ạ ượ ữ ữ ỹ ị ủ ằ i quan tr
ụ
ớ ộ ả ỏ ỏ ọ ố nh m làm cho nh ng tri th c, k năng, k x o, hành vi, ph m ch t đ o đ c và nh ng y u ế ữ ỹ ả ẩ ứ ọ ổ ễ i các hình th c: ậ ể ướ ng d n v n d ng và ghi ừ ứ ế i ph ng kh i trí nh m t ki n th c không quan tr ng v a ệ ố ụ c nào đó ho c gi
ậ
ả ọ ậ ộ ế ủ ề ậ ậ ọ nh m thu nh p thông tin và nh n xét v trình đ , k t qu h c t p c a h c
ờ
ệ ở ướ ụ ệ ề ậ ẫ ệ ng d n các nhi m v khác nh ư
ằ ấ ị ể nh ng th i đi m nh t đ nh. bao g m vi c ra bài t p v nhà, h nhà: ị ẩ ồ ớ ự
ươ ả ạ Bài so n ph i xác đ nh đ ề ế ứ là v n đ h t s c quan tr ng đ i v i m t ti ụ d ng chúng. ạ ộ b. Ho t đ ng 2: Các khâu c b n th c hi n k ho ch d y h c ủ bài h c. Thông th ọ T ch c l p h c ở Ki m tra bài làm ệ ề ố Xây d ng tình hu ng có v n đ . Giao nhi m v cho h c sinh ạ ộ ươ ỹ ộ Xây d ng, lĩnh h i ki n th c, k năng, ph ứ ủ S b luy n t p, c ng c ki n th c ứ ệ ố Khái quát hóa, h th ng hoá ki n th c ể Ki m tra và t ề ướ Giao và h ể ự Cũng có th th c hi n các khâu c a k ho ch d y h c nh sau: Đ m b o trình đ xu t phát: ọ h c bài m i. ụ ữ ơ là làm cho h c sinh có ý th c v nh ng m c tiêu c n đ t và t o đ H ng đích và g i đ ng c : ụ tiêu đó. ả ộ đ ng l c bên trong thúc đ y b n thân h ho t đ ng đ đ t các m c ể ọ ế ạ ớ là t ch c, đi u khi n ho t đ ng h c t p c a h c sinh đ h ki n t o Làm vi c v i n i dung m i: ọ ọ c các m c tiêu khác c a bài h c. Ta không g i khâu này là tri th c, rèn luy n k năng và đ t đ ỉ ụ ộ ả ằ ớ ể ự ể ầ "gi ng bài m i" đ tránh s hi u l m cho r ng đây là khâu giáo viên gi ng còn h c sinh ch th đ ng ậ ả ệ ế ạ ể ế ồ ứ ứ nghe. Vi c ki n t o tri th c bao g m c vi c th ch hoá, t c là xác nh n nh ng ki n th c m i phát ờ ụ ể ẻ ứ ấ ả ồ mang m u s c cá th , ph thu c vào hoàn c nh và th i hi n, đ ng nh t hoá nh ng ki n th c riêng l ề ứ ộ ầ ủ ươ ọ ủ ứ ủ ừ ng trình v m c đ yêu c u, gian c a t ng h c sinh thành tri th c khoa h c c a xã h i, tuân th ch ụ ậ ẫ ứ ễ ứ cách th c di n đ t và đ nh v tri th c m i trong h th ng tri th c đã có, h ng d n v n d ng và ghi ớ ộ ố nh m t s tri th c đã d t đ ấ ạ ứ ứ ủ C ng c : ướ ở ắ ổ ổ ế ớ thành v ng ch c, n đ nh trong h c sinh, c ng c di n ra d th gi t ẫ ứ ệ ậ luy n t p, đào sâu, ng d ng, h th ng hoá và ôn. Trong khâu này có th h ứ ạ ượ ặ ớ ộ nh m t tri th c đ t đ ệ ượ c phát hi n thông qua bài t p. đ ể Ki m tra và đánh giá: ở ữ sinh ẫ ướ H ng d n công vi c ế ọ h c lí thuy t, th c hành, chu n b bài m i. ộ Đánh giá n i dung 2 ệ ậ ự ữ ư ạ ạ ọ
ỏ ở ng ấ ớ ộ ọ
ườ ọ ả ả ạ ợ ng đã kh o sát đ l p m t k ho ch phù h p, kh thi, có th ki m soát đ
ể ể ụ ộ ế ầ ự ượ ẩ ả ị ế ệ ạ ầ ả ệ ươ ứ c u m c tiêu, n i dung, ch ể đi m đ i t ượ giá đ ế i giáo viên nh ng kĩ năng nh : nghiên Vi c l p và th c hi n k ho ch d y h c đòi h i ặ ọ ụ ng trình và sách giáo khoa c p h c, l p h c, môn h c, d a vào các đ c ố ượ ể ậ c, cách đánh ạ ề ả c, b n k ho ch ph i đ nh rõ đ u vào (các đi u ki n), đ u ra (m c tiêu, s n ph m), các ho t
ự ể ệ ệ ế ờ Ở
ớ ế ệ ự ộ ộ đ ng trong v i ti n đ , phân công trách nhi m (Vi sao? Th c hi n th nào? Vào th i đi m nào? đâu? Do ai th c hi n?).
ộ Ế ƯỜ NG VÀ MÔI TR Ọ Ạ NG D Y H C
ƯỞ Ạ NH H NG T I TH C HI N K HO CH D Y H C
Ố ƯỢ CÁC Y U T LIÊN QUAN Đ N Đ I T Ọ Ế ả Ệ ạ ọ Ạ ưở ư ế ạ ọ ệ ế ự ế ạ Ế Ố Ự ng d y h c có nh h Ớ ố ượ . Đ i t ng nh th nào đ n th c hi n k ho ch d y h c?
ườ ớ
3. N i dung 3 : Ả ạ ộ a. Ho t đ ng 1 ườ ọ i h c 1/ Ng Là ng ớ ứ ườ ọ ấ ả ệ ỹ ả i h c ph i dùng t
ể ế ạ ủ ệ i mà v i năng l c cá nhân và trách nhi m c a mình tham gia vào quá trình đ ki n t o ộ ở ậ ự t c năng l c cá ế ứ ể ể ọ ự tri th c m i, rèn luy n k năng và hình thành thái đ . B i v y, ng nhân c a mình đ tìm cách h c, hi u tri th c và chi m lĩnh nó.
ạ ế ườ c h t là ng
ủ ớ ư V i t ả ậ ề ọ ứ
ệ ứ ộ ườ ượ i đ ữ
ờ ớ ướ ả ự ỹ ể ế ậ ế ế ụ
ờ ồ ệ ờ ặ
ậ ọ ậ ủ ậ cách là m t tác nhân trong quá trình d y h c, ng c d y; trong quá trình nh n th c, ng ữ ượ ườ ọ i h c tham gia tích c c và bi ả ể ự ứ ụ ọ ậ ự
ề ệ ữ ể ậ ả ệ ụ ng ụ t nhi m v đã đ ra, đòi h i
ườ ọ ọ i đi h c mà i h c tr ườ ọ ạ i h c ph i d a trên chính ti m năng không ph i là ng ữ ủ c tích lu đ ti p c n, khám phá nh ng c a mình, khai thác nh ng kinh nghi m, nh ng tri th c đã đ ằ ọ ự t ti p t c quá trình h c b ng chân tr i m i. Nh vào s h ng thú, ng ườ ọ cách đ t ra nhi m v h c t p cho chính b n thân mình và ph i hoàn thành nó. Đ ng th i ng i h c ể ả ph i tham gia vào d án h c t p c a t p th , hoàn thành nhi m v mà t p th giao phó, chia se, giúp ỏ ở ườ ọ ự ứ ố ế ỡ đ , đóng góp nh ng ý ki n đ t p th hoàn thành t i h c s h ng ự thú, tham gia tích c c và có trách nhi m.
ọ ệ ụ ụ ườ ọ ể ạ ượ Ng c nhi m v này ng ể ệ ọ i h c có nhi m v là h c cách h c. Đ đ t đ
ộ ơ ả ủ ươ ườ ọ ọ
ế ứ ọ ể ế ạ ườ ọ ớ ư i h c v i t ộ ỹ
ả ườ ươ ợ ườ ọ ệ ng pháp h c là hình nh khái quát c a m t quá trình mà ng ệ ư ộ con đ
ấ ả ứ ệ
ọ ng pháp h c miêu t ườ ọ ộ ả ả ử ụ i h c ph i s d ng t ầ ệ ố ự ủ ộ ứ ể ộ c, huy đ ng h th ng th n kinh,...) đ lĩnh h i m t tri th c m i.
ộ
ộ ố ượ
ng nh t đ nh. Hai ho t đ ng khác nhau ộ ố ượ ấ ị ơ ự ự ủ ng là đ ng c th c s c a ho t đ ng.
ể ệ ầ
ạ ộ ạ ộ ượ ợ
c th hi n thành các nhu c u. Các nhu c u đó đ ng, ngày càng phát tri n rõ ràng, c th h n và đu c ch t l ạ ả ả ọ
ừ ầ c sinh thành t ố ạ ở ệ ụ ể ơ i h ơ ệ ề i ph i tho mãn m t lo t các đi u ki n (hay còn g i các phu ng ệ ụ ệ ệ ữ
ụ c coi là nhi m v . ự ụ ứ ủ ể ứ ự ệ ể ạ ộ ệ ượ ầ ủ ể Ch th dùng s c căng c b p, th n kinh, năng l c, kinh nghi m th c ti n đ
ễ ọ ừ ụ ộ ộ
ạ ộ ạ ề ả ệ ộ ọ ị ộ ả i h c ph i có m t phu ng pháp h c. Ph cách ớ ế là tác nhân chính ti n hành đ ki n t o, thu lu m, chi m lĩnh tri th c hay rèn luy n m t k năng m i. ọ ằ i h c ph i đi theo b ng cách đ a ra hành đ ng h c, ng mà ng Ph ế t c các năng l c c a cá nhân mình (ki n th c, kinh nghi m đã tích trong đó ng ớ ỹ ượ lu đ ạ ọ 2/ Ho t đ ng h c ạ ộ ằ ờ ộ M t ho t đ ng bao gi cũng nh m vào m t đ i t ố ượ ệ ở ượ ng khác nhau, và đ i t t b i hai đ i t đ c phân bi ơ ượ ố ượ ộ ề ng : V phía đ i t Đ ng c đ ộ ố ượ ừ ượ ầ ng ban đ u còn tr u t m t đ i t ọ ụ ố th ng các m c đích. M i m c đích, l ố ệ ề ti n). M i quan h bi n ch ng gi a m c đích và đi u ki n đ ể ơ ắ V phía ch th : ề ế tho mãn đ ng c g i là ho t đ ng. Quá trình chi m lĩnh t ng m c đích g i là hành đ ng. M i đi u ki n đ đ t t ng m c đích, l
ơ ọ ụ ạ ứ ấ ứ ữ ủ ầ ạ ọ ố
ọ
ạ ộ ườ ữ
ộ ạ ộ ọ ậ ộ ấ ế ủ
ạ ộ ở ệ ướ ạ ạ ộ ữ ứ ằ i, do đó nó cũng tuân theo c u trúc ọ ủ ạ ộ đây ch bàn đ n ho t đ ng h c c a HS. HS ti n hành i d ng nh ng tri th c, kĩ ế ể ệ ượ c th hi n d
ạ ộ ạ ọ ọ ể ạ ừ i quy đ nh cách th c hành đ ng g i là thao tác. ạ ạ ộ ệ Quá trình d y h c là quá trình th ng nh t bi n ch ng gi a ho t đ ng d y c a th y và ho t ạ ộ ọ ủ ộ đ ng h c c a trò, trong đó ho t đ ng h c là trung tâm. ủ Ho t đ ng h c t p là m t trong nh ng ho t đ ng c a con ng ỉ ổ t ng quát c a m t ho t đ ng nói chung và ộ ộ ho t đ ng này nh m lĩnh h i các kinh nghi m xã h i, đ năng, có hai d ng ho t đ ng h c khác nhau.
ạ ọ ng d y h c?
ở ộ ả ế i. ng
ệ ọ ườ i c vi c d y và vi c h c.
ỉ ở ườ ạ ườ ch các y u t
ườ ọ ệ ặ ậ i h c. Ng bên ngoài ng ườ ạ i h c, đ c bi
i ng ớ ủ ẹ i d y, nhà tr i ng
ưở ưở ự ể ề ậ ị ệ ố ườ ọ ườ ộ ườ ạ ủ ố ẹ ế ộ ướ ị ườ bên trong và bên ngoài có nh hu ng đ n con ng ớ ả ệ ạ ả ư ườ ọ i d y nh : môi tr ng, không gian i h c, ng ỹ ộ ờ ố ứ i d y (hình th c bên ngoài, đ i s ng n i tâm, k năng giao ọ ậ ớ t là t p th HS v i không khí h c t p thi đua ị ữ ng, tính di truy n, t p tính c a cha m , nh ng giá tr ng, chính sách kinh
ệ ộ ạ ộ ườ ườ ọ ủ ố ch các m i quan h n i t i d y, ng
i bên trong c a ng ố ố ườ ạ ị ạ ị ủ ỉ ả ữ ứ ạ
ế ạ ủ ể ậ t, t o nên hoàn c nh đ vi c d y h c đ
ể ệ ạ ị ọ ượ ầ ứ ẩ ng đ nh n bi ậ ả ườ ễ c di n ra. ủ ệ ữ ng khó nh n ra vì chúng n ch a nh ng giá tr tinh th n, trí tu ,... c a
ạ ộ ế b. Ho t đ ng 2. Th nào là môi tr ế ổ ườ là toàn b các y u t Môi tr ộ Tác nhân này đóng m t vai trò có ý nghĩa vì nó nh hu ng t ế ổ ườ Môi tr ng bên ngoài ờ ấ ậ v t ch t và tâm lí, th i gian, ánh sáng,..ng ớ ả ế ti p,...) nh h ng t ủ ớ ả c a l p nh h ng t ố ề truy n th ng, s quan tâm c a b m , xã h i, ch đ chính tr , h th ng đ nh h ế t xã h i,... ư ề i h c nh : ti m ng bên trong Môi tr ữ ệ năng trí tu , nh ng xúc c m, nh ng giá tr c a cá nhân, v n s ng, giá tr đ o đ c, phong cách d y và ọ h c, nhân cách,... ế ổ Các y u t Còn các y u t ườ ạ ng
ạ ứ ườ ạ ạ ứ
ườ ọ ượ ư
i h c và ng ễ ng bên trong làm d dàng ho c b t l ị ố ố ả ệ i d y, t o s c ép lên quá ặ ấ ợ i ng bên trong bao g m: ti m năng trí tu , xúc c m, giá tr , v n s ng,
ọ
ạ ế ự ườ ạ ộ
ế ự ạ ọ ườ ọ
bên ngoài c a môi tr ườ ế ổ bên trong th ườ ọ i d y và ng i h c. ỉ ườ ộ ạ ủ i c a ng ng bên trong ch rõ s c m nh n i t Môi tr ạ ồ ơ ọ trình h c và phu ng pháp s ph m. Đó chính là ngu n năng l ư ạ ề ồ ườ ạ ộ cho ho t đ ng s ph m. Môi tr ạ phong cách h c và d y, tính cách. c. Ho t đ ng 3. Môi tr Môi tr ủ ả ưở ng nh th nào đ n th c hi n k ho ch d y h c? ự ề
ủ ườ ọ ự ả ưở ạ i h c và ho t ừ ộ ế ổ ả , có khi nh m t y u t ứ ợ ườ ng đu c gia tăng và ph c
ủ ườ ọ ộ ng c ng h ơ ộ đ ng c a h . S nh h ưở h ạ t p h n đ n ng
ả ế ữ ườ ạ ư ế ạ ọ ả ng d y h c nh h ặ ưở ể ả ng tích c c ho c tiêu c c đ n ng ng có th nh h ưở ế ừ ưở ng này đ n t ế ổ ộ ề ng c a nhi u y u t ộ Nh ng đòi h i c a môi tr
ị ố ọ ắ i d y và ng
ề ể ệ ở ự ườ ạ ạ ượ i, t
ợ ủ ủ
ệ ế ườ ạ i d y và ng ng t nhi u phía, có khi nh h ộ m t lúc làm cho tác đ ng c a môi tr ườ ạ ủ ư ạ i d y. ườ ọ ộ i h c và ng ng bu c ng ố ệ i h th ng giá tr , kinh nghi m, năng cao v n s ng,..Ng ộ s tác đ ng qua l ả ứ ườ ọ
ườ ị
ặ ọ
ư ậ ộ ệ ố ườ i d y ph i thích nghi, qua đó làm phát ườ i ỗ ữ ng h gi a ườ ườ i này gây nên ph n ng c a ng i kia. ổ ườ ọ i h c, làm cho ng i h c thay đ i phong ổ ề và các giá tr khác nhau. Các ạ ộ ạ ỗ ch : môi tr
ườ ạ
i h c và tác đ ng s ph m c a ng ỏ ủ ườ ế ạ ệ ố ể tri n chính h , s p x p l ườ ổ ượ ể ọ ng. Đi u này đu c th hi n h c có th thay đ i đ c môi tr ườ ườ ạ ộ ườ ọ ng; hành đ ng c a ng i d y, ng ng i h c và môi tr ộ ạ ủ ớ ườ ạ i d y v i phong cách d y c a mình tác đ ng lên ng Ng ợ ủ ậ ọ ủ cách h c c a mình. Nh v y, môi tr ng là t p h p c a nhi u nhân t ự ế ế ế ổ và giá tr này tác đ ng tr c ti p ho c gián ti p đ n ho t đ ng d y và h c. nhân t ủ ạ ọ ng c a h th ng h c và d y khác nhau Môi tr ườ ọ bên trong là c a ng ạ ng pháp d y, y u t ị ạ ộ ườ ạ ạ
ế ổ ủ ề ợ ươ ọ ứ i ph thu c nhi u vào m c đ phù h p c a các y u t
ươ xoay quanh ph ế ổ ườ ọ i h c và các y u t ươ ươ ỗ ủ ng h c a ph ụ ệ ườ ọ ạ ợ ị ạ ộ ự ậ i d y. S v n đ ng t ả ạ ư bên ngoài nh ng hi u qu l ẳ i d y và ng
ư ự ộ
ườ ọ ề ả ủ ưở ọ ườ ạ ư ạ i d y và ng
ể ễ ậ ng t p trung ườ ườ ạ môi tr ế ổ ủ Trong quá trình di n ra ho t đ ng s ph m, các y u t c a môi tr
ườ ọ ự ế ả ố ự ề ặ ả ị ủ ườ ế ổ i d y và các y u t ng ủ c a ho t đ ng d y thì có ng ủ c a ng ế ổ các y u t ủ trong c a ng ạ ạ ộ ho t đ ng s ph m, ph m vi tác đ ng c a môi tr ủ i h c v nh h c a ng ư ạ ộ ườ ạ i h c và ng ọ ạ ộ ở ng c a ho t đ ng h c có ườ ủ ế ổ ọ ng i h c. Môi tr ng pháp h c, y u t ế ổ bên trong là xoay quanh ph ề ợ ủ ộ ng pháp d y và h c đ u ch u tác đ ng phù h p c a ộ ộ bên ả ư ự ề i h c, ch ng h n nh s phù h p v xúc c m, giá tr , phong cách. Trong ở ứ ế ổ ườ ba y u t chính cũng nh s ý th c ấ ủ ế ổ ng là r t quan tr ng. ở ườ ng có th gây nh hu ng ườ ọ i h c ph i thay đ i và thích ng c a y u t ạ i d y, đi u đó làm cho ng tích c c ho c tiêu c c đ n ng
ữ ế ả ươ ọ ươ ở ng nh hu ng đ n ph ng pháp h c và ph ng pháp
ề ệ ủ ườ ườ ọ ườ ệ ấ ớ nghi v i nh ng đi u ki n y. Nh v y, môi tr ư ạ s ph m, quan h c a môi tr ư ậ ế ng đ n ng i h c là quan
Ệ Ế ộ Ố ƯƠ NG NG TRÌNH, TÀI LI U, PH
Ệ Ệ Ự ƯƠ Ạ NG T I TH C HI N K HO CH D Y H C
ế ự Ọ Ả Ả
ấ ờ ố ả i
ẫ ụ ệ Ế ƯỞ ủ ưở ng c a ch ạ ọ ướ ươ ọ ng trình.
ạ ọ
ươ ng trình và h ủ ươ ươ ể ạ ọ 4. N i dung 4 : Ạ TI N D Y H C NH H ạ ộ a. Ho t đ ng 1. nh h C u trúc ch ươ thích ch Ý nghĩa c a ch Ch
c lãnh đ o và giám sát công tác d y h c. ạ ạ ả
CÁC Y U T LIÊN QUAN Đ N CH Ọ Ế Ớ Ạ ạ ọ ệ ế ươ ạ ng trình đ n th c hi n k ho ch d y h c ọ ộ ồ M c tiêu môn h c, n i dung môn h c, phân ph i th i gian, gi ng trình d y h c g m: ự ng d n th c hi n ch ng trình d y h c : ạ ọ ứ ể ầ ữ ắ ậ Giáo viên THPT c n nghiên c u, n m v ng ch
ươ ứ ể ầ ờ ụ ủ ế ự Nó cũng là căn c đ giáo viên d a vào đó mà l p k ho ch gi ng d y. ứ ng trình các môn có liên quan đ thi
ợ ề ế ớ ệ ư ứ ễ ạ ọ i có t
ạ ọ ạ ộ ệ ự ệ ế ướ ng trình d y h c là công c ch y u đ Nhà n ạ ế ồ ọ ụ ươ ng trình môn h c mà mình ph trách, đ ng ố ế ậ ể t l p đu c m i quan h liên th i cũng c n hi u, nghiên c u ch ọ môn trong quá trình d y h c, qua đó giúp h c sinh d dàng có b c tranh chung v th gi duy linh ho t.ạ b. Ho t đ ng 2. nh h
ệ ế ồ ệ ạ ọ ạ ng THPT g m có sách giáo khoa và các tài li u d y h c khác.
ệ
ộ ả ưở Ả ủ ng c a tài li u đ n th c hi n k ho ch d y h c ọ ở ườ ạ tr Tài li u d y h c ụ ủ Nhi m v c a sách giáo khoa là: ữ ừ ứ ố ớ ọ ụ ể ầ ế ộ t, v a s c đ i v i h c sinh và theo
ộ ệ ố ặ
ữ ứ ứ ế ố ộ ọ ượ c trên
ụ ể ệ
ươ ụ ệ ọ ọ ạ ng ti n d y h c, t ổ ứ ố ch c t t công
ạ ạ ộ Ả ệ ạ Ph i trình bày nh ng n i dung m t cách rõ ràng c th , c n thi ẽ m t h th ng ch t ch . ủ ủ ế Có ch c năng ch y u là giúp h c sinh lĩnh h i, c ng c , đào sâu nh ng tri th c ti p thu đ ự ụ ớ l p, phát tri n năng l c trí tu và có tác d ng giáo d c. ơ ộ ị Giúp giáo viên xác đ nh n i dung và l a ch n phu ng pháp, ph ọ ủ tác d y h c c a mình. c. Ho t đ ng 3. nh h
ươ ự ệ ế ấ ạ ọ ế Trong quá trình d y h c có s tham gia c a y u t
ươ ạ ả ọ ộ đ ng làm cho quá trình d y h c di n ra thu n l
ể ớ
ủ ưở ng c a ph ọ ạ ọ ạ ệ ệ ự ạ ọ ng ti n d y h c đ n th c hi n k ho ch d y h c ủ ế ố ậ v t ch t hay phi v t ch t đ ng vai trò tác ệ ậ ợ i và đ t hi u qu . Đó là ph ạ ư ậ ọ ệ ả ặ ậ ấ ồ ạ ệ ng ti n d y h c. ộ ự ậ ộ ễ ươ V i cách hi u khái ni m ph ạ ệ ớ ộ ạ ươ ố ệ ng ti n d y h c nh v y, khi xem xét m t s v t hay m t hi n ọ ọ ng ti n d y h c, ta ph i đ t nó trong m i liên h v i m t quá trình d y h c ng nào đó có là ph
ượ t ụ ể c th .
ọ ồ ạ ở ệ ạ ề ạ Ph ạ ng ti n d y h c t n t i
ươ ụ hai d ng: d ng c ng và d ng m m. PTDH d ng c ng là t ệ ạ ậ
ấ ả ấ ụ ồ ạ ậ ề ứ ạ ế ị t b thí nghi m, thi ượ ể ữ ậ ứ ấ ả t c ế ị ỹ ơ ế ậ ừ thô s đ n t b k thu t t ầ ồ c, bao g m: ngôn ng , ph n t c các công c không v t th hoá đ
ệ ề ậ các công c bao g m: v t th t, mô hình v t ch t, thi ạ hi n đ i. PTDH d ng m m là t m m tin h c...
ọ ươ ọ ủ ọ ệ ả ổ Ph
ả ườ ạ ấ ủ ở ộ ợ ụ ể ừ ọ ng ti n d y h c làm phong phú, m r ng kinh nghi m c m tính c a h c sinh, làm n i rõ đó giúp cho h c sinh nhanh chóng hình thành ng h p c th , t
ắ ữ ứ ầ
ủ ọ ạ
ậ ỉ ạ ấ ọ
ủ ệ ố
ự ễ ể ừ ự ơ ệ ữ cái chung, cái b n ch t c a nh ng tr ụ ề và n m v ng tri th c c n truy n th . ạ ộ ọ ể ổ ứ là ngu n cung c p thông tin, t ứ ụ ọ ừ đó không ng ng giáo d c h c sinh. Ch c năng c a ph ừ ượ cái tr c quan sang cái tr u t là chuy n t ứ ạ ộ Trong quá trình d y h c, ho t đ ng c a h c sinh là ho t đ ng nh n th c. Giáo viên có vai trò ế ề ả ế ồ ch c ki m tra, đánh giá k t qu , đi u ch nh ti n trình d y h c và qua ằ ở ọ ạ hai khâu then ch t đó ng ti n d y h c n m ệ ừ ượ ng sang th c ti n, phu ng ti n ươ ể ừ ng và chuy n t cái tr u t
ấ ệ ữ ế ố c các m i liên h và quan h gi a các y u t ầ thành ph n trong s ự
ọ ệ ượ ượ ự ậ ố ệ ượ ữ ặ ọ ạ d y h c giúp h c sinh tìm th y đ ậ v t hi n t ng ho c gi a các s v t hi n t ệ ớ ng v i nhau.
ừ ố ượ ạ ọ
ứ
ọ ế ạ ọ ứ ộ ề ế
ượ ử ứ ế ế ế ậ ọ
ộ ấ ủ ứ ứ PTDH v a có ch c năng mang thông tin (là n i dung d y h c và là đ i t ng th nh t c a ố ượ ế ạ ộ ạ ủ ề ả ừ ng th hai c a ho t i thông tin đ n HS (đ i t ho t đ ng d y h c) lai v a có ch c năng truy n t ề ả ạ ộ đ ng d y h c). N u PTDH mang và truy n thông tin đ n HS sao cho HS ph i huy đ ng càng nhi u ề ắ giác quan khi ti p nh n và x lí thông tin thì ki n th c mà h chi m lĩnh đ c càng sâu s c, càng b n vũng.
ị ở ọ ẳ ể ạ ộ
ộ ề ạ ủ ằ ể
ạ ậ ả ể ệ ề ị ế ạ ệ ứ ể
ệ ụ l c.
Ế Ệ Ạ Ạ Ự Ọ ủ ộ Ố ; TÌNH HU NG S PH M TRONG TH C HI N K HO CH D Y H C
ọ ố ạ ữ ư ạ ự ự Ư Ạ ố ư ph mạ s c hi u là nh ng hi n t
ẫ ế ệ ả ư ậ ấ ượ c gi
ộ ố ợ ự ấ ệ ượ ề ầ ụ
ố ạ ỉ ặ ệ ủ
ố ụ ệ t c a m i quan h giao ti p gi a ng ế
ụ ứ ứ t tr
ự
ả ữ ề ấ
ứ ự ặ ớ ụ ặ ớ ồ ủ ể ươ ộ ng xu t hi n trong quá trình d y h c và giáo ư ụ ầ ả i ế ữ ườ ặ i ả ầ ụ ế i quy t tình hu ng, nhà giáo d c ph i c n đ n tri ầ ặ ậ ở ố ượ ng giáo d c là nhu c u nh n th c ho c đ i t ả ư ạ ố ế ả ữ i quy t nh ng tình hu ng s ph m là s tho ng ng. K t qu vi c gi ờ ả c) nh ng mâu thu n đã n y sinh do v n đ giáo d c đ t ra, đ ng th i ứ ữ ớ , nh ng ph ng th c hành đ ng môi v i ch th giáo
ng giáo d c.
ữ ặ
ư ạ ế ự ư ữ ứ ấ ặ ộ
ươ ườ ụ ư ề ấ
ườ ủ ẳ ả
ứ ễ ng gi ữ ằ ặ ế ả ế ố ệ ở ủ ể ư duy nh m tìm ki m con đ ạ i quy t các tình hu ng s ph m, m c dù ph i đi theo nh ng cách th c riêng bi ệ là vi c gi
ể ả ng th c hành đ ng đ gi i ạ ng di n ra tr ng thái tâm lí ế i quy t. ứ ấ ớ ừ ữ ấ
ữ ế ậ ả ả
ủ ể ứ ố ả ờ ố ề ạ ấ ủ ể ủ ể ứ i; ch th tìm ki m cách th c, tri th c v n có đ giúp đ i t ụ ể ỏ i gi
ậ ứ ế ả ầ ợ
ệ ả ủ ư ố
ạ ộ ạ ớ ờ ng c a ch th giáo d c nh m đ t t i l ả ủ ệ ấ ể ự ệ ư ạ ằ ướ ế ụ ụ ủ ế ả i gi c k t qu c a quá trình gi
ả
ọ ạ ộ ư ạ ạ ọ
ạ ố
ạ ư ạ ư ư
ủ ể ầ ố ặ ậ ạ ể ọ ữ ệ ế ự ụ ở
ụ ọ
ự ợ ạ ủ ạ ủ ạ ộ ệ ự ạ ộ ự ế ặ ụ ộ ớ Có th kh ng đ nh r ng PTDH làm cho ho t đ ng d y h c tr nên linh ho t phong phú và đa ứ ử ụ ạ d ng, s d ng PTDH có th tác đ ng lên nhi u giác quan c a HS, gây nên hi u ng kích thích h ng ọ ậ thú h c t p, làm tăng kh năng t p trung chú ý cho HS và t o đi u ki n đ chuy n HS vào v th làm ộ vi c m t cách liên t c, ch đ ng và t ộ 5. N i dung 5 ế ạ ộ a. Ho t đ ng 1. Th nào là tình hu ng ể ượ Tình hu ng s ph m đ ấ ụ ữ ứ d c ch a đ ng trong nó nh ng mâu thu n, có v n đ c n đ i quy t. Nh v y tình hu ng s ộ ộ ạ ệ ệ ph m ch xu t hi n khi có m t n i dung, m t nhi m v nào đó trong quá trình giáo d c c n đu c gi ộ ạ ư ố ế ỡ quy t ho c tháo g . Tình hu ng s ph m là m t d ng đ c bi ể ả ườ ượ ụ i đ giáo d c và ng c giáo d c. Trong đó, đ gi ư ề ế ướ ớ ớ ứ c đó, còn th c m i, cách th c m i ch a h bi ả ệ ượ ứ ế ố ộ hành đ ng trong tình hu ng t ẫ ượ ư mãn (ho c ch a tho mãn đ ữ trong v i nó là s gia tâng nh ng tri th c m i ụ ụ ố ượ d c và đ i t ư ố Tình hu ng s ph m có nh ng đ c tr ng sau; ứ ấ là s thi u h t (ho c ch a xu t hi n k p) nh ng tri th c và ph ị ệ ụ Th nh t, ạ ố ế ấ quy t v n đ . Khi tình hu ng s ph m xu t hi n, ch th giáo d c th ỏ ự lúng túng, đòi h i s căng th ng c a quá trình t ệ ứ ư ả Th hai, t ự ứ ệ ượ ng c th , song gi a chúng có nh ng nét chung: s xu t hi n v n đ t o ra ng v i t ng hi n t ề ầ ữ i quy t; ch th nh n th c và ch p nh n v n đ nh ng kích thích ban đ u đòi h i ch th ph i gi ố ượ ế ư ộ ầ nh m t tình hu ng c n có l ng ị ế ụ giáo d c tho mãn nhu c u trong ho t đ ng giao ti p. Quá trình giao ti p đu c th c hi n theo đ nh ấ ạ ả ủ ể ướ i cho tình hu ng s ph m có hi u qu cao nh t. h ủ ể ợ ố Đánh giá c a ch th giáo d c tr i quy t tình hu ng s ph m, rút ra đu c ệ bài h c kinh nghi m cho b n thân. ố b. Ho t đ ng 2. Phân lo i tình hu ng s ph m trong d y h c ể Tình hu ng s ph m có th phân thành 2 lo i: ụ ấ tình hu ng s ph m n y sinh ngay trong quá trình giao l u tr c ti p gi a ch th giáo d c ả ứ Th nh t, ớ ọ v i h c sinh (ho c t p th h c sinh). Ho t đ ng giáo d c luôn luôn đu c th c hi n b i th y và trò và ữ ọ ườ ng xuyên có s ti p xúc "tr c di n" thông qua quá trình d y h c, quá trình giáo d c trong gi a h th ự ườ tr ng và ngoài xã h i. M c dù các ho t đ ng này v i tính ch đ o c a mình, nhà giáo d c đã có s
ướ ụ ữ ố
ơ ả ẵ ữ ệ ế ấ ấ i xu t hi n nh ng đ t bi n b t th c ch
ể ạ ớ ế ườ ấ ng c b n đ đ t t ng tr ề ả ướ c mà đôi khi l ả ặ ướ ng, đ t tr ấ ườ ư ự ứ ạ ế ằ ộ ẵ ệ ả i k t qu mong mu n Quá trình giáo d c có nh ng lúc không tuân theo ủ ạ i quy t b ng kinh nghi m có s n cũng nh s ng xu t sáng t o
ố ộ ộ ể ả ứ ả ị ế i quy t và
ả ị đ nh h ữ nh ng gì có s n, đã l ữ ụ ể th giáo d c nh ng v n đ ph i gi ờ ủ ọ ứ t c th i c a h . ứ Th hai ữ nh ng k t qu thu đ
ợ ắ ữ c theo nh ng ph ế ư ạ ượ ư ạ ưỡ ụ ố
ư ạ ư ạ ạ ố ố ng, chúng ta có ụ ư
ặ , tình hu ng s ph m đu c s p đ t theo m t n i dung xác đ nh, k c cách th c gi ế ươ ng án khác nhau. ứ ệ Tình hu ng s ph m, n u xét trên bình di n các ch c năng giáo d c và giáo d ọ ể th phân chia chúng thành tình hu ng s ph m trong d y h c và tình hu ng s ph m trong giáo d c t ưở t ng chính tr , d o đ c...
ị ạ ứ ứ ữ m i ch c năng này, tuy thu c vào nh ng nhi m v chuyên bi
ệ ẳ ụ ạ ộ ể ư ạ t c th , tình hu ng s ph m ặ ườ ng g p
ố ố ấ ế ữ ố ườ ươ ệ ụ ể ọ ạ ố ố i ta th c...).
ạ ữ
ạ
ỉ ứ ự ữ t (giáo viên) và nh ng ph
ờ ế ỗ ợ ử ệ Ở ọ c phân chia thành nh ng ki u khác nhau (ch ng h n trong d y h c, ng ờ t, tình hu ng b t ng , tình hu ng trái ng ố ế ủ ể ữ ươ ệ ủ ể ủ ợ ố ấ ặ ả ạ ượ l i đ ư ữ nh ng tình hu ng nh : tình hu ng quen bi ư ạ ng v t ch t đ c bi ự i gi ỏ ng ti n h tr . Trong tình hu ng s i gi ư ệ i, song nó là ạ Tình hu ng s ph m đu c coi là khâu trung gian n i k t gi a hai ch th tham gia vào ho t ả ượ ử c x lí ư ố ả ờ c sơ ở giúp cho ch th c a vi c x lí tìm ki m l i
ạ ộ s ậ x ử lí tình hu ng ố
ầ ệ ủ ứ ữ ậ ử ư ph m.ạ ạ ư ố ử ư ứ ộ đ ng ng x s ph m. Tình hu ng s ph m ch ch a đ ng nh ng thông tin đòi h i ph i đ ư ữ ậ ự ượ nh nh ng l c l ạ ứ ph m không ch a đ ng l ả ộ m t cách tho đáng. c. Ho t đ ng 3. Kĩ thu t ể ả Đ gi
ọ ố ử ố ậ ử
ọ ế ị ấ ượ ử ụ ế i quy t nh ng tình hu ng s ph m c n có cách th c, bi n pháp, th thu t x lí tình ộ c g i là k thu t x lí. M i tình hu ng có cách x lí riêng, hay nói cách khác, n i ỹ c và s d ng các k
ố ậ ử ụ ộ ệ ượ hu ng, đôi khi đ ề ạ ộ ứ ủ dung c a ho t đ ng ng x s ph m quy t đ nh k thu t x lí, song đ xu t đ ộ ủ ể ử ậ ử thu t x lí m t cách có hi u qu t ủ ể ứ ư
ỹ ạ i ph thu c vào ch th x lí. ư ủ ể ứ ớ ờ ố i đ i s ng riêng t ử ườ ử ụ ứ ợ ỹ ử ư ạ ử ộ ả ớ ệ i m c đ nào l ế ớ ử Ch th ng x quan tâm trên h t t ử ụ ể ủ ố ượ ng ng x . Trong tr
ủ ặ
ng h p này, ch th ng x th ườ ng nh ng ý ki n c a đ i t ặ ướ ố ượ ườ ụ ử ứ ử ữ ế ủ ố ượ c đ i t ạ và ho t ề ng s d ng uy quy n ng và dùng khuôn phép ệ ng ng x nh ng m nh
ữ ng đ t tr ố ặ ậ ọ ườ t tình hu ng .
ể ứ i m c đích ng x . H th ỏ ể ủ ự ớ
i công vi c mà ít l u tâm t ườ ộ đ ng c th c a đ i t ủ c a cá nhân áp đ t quan đi m c a mình, xem th ủ ể ạ ớ ng đ đ t t c a nhà tr ứ ế ữ ệ l nh ch ít khi đ t ra nh ng câu h i đ nh n bi ủ ể ứ ọ V i nh ng ch th ng x có s tôn tr ng nhân cách c a h c sinh, quan tâm t ạ i con ng ủ ủ ọ ệ ữ ệ ớ ơ ề ầ
ữ ể ậ
ọ ướ ậ ắ ề ế ể ợ ậ ổ
ệ ệ ượ ng tiêu c c x y ra trong t p th d đu c gi ạ ữ ườ ề i v ứ ỏ ề m i phu ng di n bên c nh nh ng đòi h i v tinh th n trách nhi m và ý th c v hành vi c a mình ướ ử c t p th , thì hi u qu c a ng x luôn luôn phát tri n theo chi u h ng thu n, nh ng xung tr ả ộ ả ữ i quy t m t cách n tho . kh c, nh ng hi n t ồ
ắ ặ ụ ế ng b t ngu n t
ữ ả ủ ứ ự ả ố ư ể ườ ẫ ớ ự ệ ộ ừ ậ ớ ậ đó d n t
ữ
ộ ụ ữ
ặ ậ ọ ữ ề ạ
ữ ệ
ộ ạ ượ ưở ể ế ả ậ ể ễ ầ ớ ớ ữ ộ Ph n l n nh ng tình hu ng s ph m có n i dung bao g m các xung kh c gi a cá nhân v i ữ ấ ể ồ ừ ự nhau hay gi a cá nhân v i t p th th s thi u h t thông tin, ho c hi u sai l ch các ủ ố ủ ế ộ vàng, ph nh n đ ng ắ cơ đúng đ n. Xung đ t cũng thông tin c a đ i tác, t i s quy k t v i ể ả ầ ứ ượ ạ ộ ặ ủ có th x y ra khi gi a các cá nhân không ý th c đ c nhu c u và m c đích ho t đ ng c a nhau, ho c ề ủ ợ ư ậ ẽ ượ ố ố ướ ể ủ đ cao l i ích c a cá nhân ho c t p th c a mình tr c c đ i tác. Nh ng tình hu ng nh v y s đ ữ ể ể ủ ố ượ ủ ể ứ ng t o ra nh ng đi u ki n đ hai bên hi u t tôn tr ng nhân cách c a đ i t nh ng ch th ng x bi ế ẫ ủ ấ ề ố t l n nhau, đi u ch nh nh ng thông tin sai l ch v đ i tác, th y rõ nh ng nhu c u chính đáng c a bi ầ ọ ng b , t o ra b u không khi tin t m i bên đ đi t ệ ầ ể ng, đoàn k t trong t p th . ử ế ề ỉ ớ ự i s hoà gi ữ i, nh