LECTURE 8 VIẾT BÁO CÁO NGHIÊN CỨU- LUẬN VĂN
Phạm Thành Thái Khoa Kinh tế, Trường ĐH Nha Trang
TỔNG QUÁT
Báo cáo kết quả nghiên cứu là giai đoạn cuối
của quá trình nghiên cứu.
Đây là giai đoạn quan trọng giúp cho người
đọc hiểu đúng giá trị và sử dụng đúng kết
quả nghiên cứu.
2
HAI LOẠI BÁO CÁO NGHIÊN CỨU
Báo cáo kỹ thuật:
- Đối tượng đọc là những nhà nghiên cứu khác, hoặc những người am hiểu và quan tâm đến phương pháp thực hiện. - Thường bao gồm đầy đủ các chi tiết về quá trình thực hiện và dữ liệu. Báo cáo quản lý:
3
- Đối tượng đọc chỉ quan tâm đến kết quả nghiên cứu mà không quan tâm hoặc không hiểu rõ về phương pháp nghiên cứu. - Thường nhấn mạnh ý nghĩa/ ứng dụng của kết quả.
KẾT CẤU BÀI VIẾT GỒM CÁC PHẦN CƠ BẢN SAU
Trang bìa Lời cảm ơn Tóm tắt Mục lục Danh mục các bảng biểu Danh mục các hình vẽ, đồ thị, sơ đồ Chương 1 Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Tài liệu tham khảo Phụ lục (nếu có)
4
Chương 1: Giới thiệu
1. Đặt vấn đề: Tình hình (khi nào, ở đâu, ai là đối tượng)?
Vấn đề gì đang xảy ra?
Tại sao vấn đề này cần được nghiên cứu?
Bạn quan tâm gì đến vấn đề này (về chính sách,
lý thuyết,…)?
Bạn muốn là gì? Câu hỏi nghiên cứu là gì?
5
Giới thiệu sẽ nghiên cứu vấn đề gì?
Chương 1: Giới thiệu
2. Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu tổng quát
Mục tiêu cụ thể
3. Câu hỏi nghiên cứu:
Dựa trên mục tiêu nghiên cứu, người viết sẽ
trình bày các câu hỏi nghiên cứu tương ứng với
từng mục tiêu cụ thể đạt được.
6
Xác định sẽ nghiên cứu những gì?
Chương 1: Giới thiệu
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu: Ai, cái gì?
Phạm vi nghiên cứu: Thời gian, không gian, nội
dung và phương pháp.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Xuất phát từ câu hỏi/mục tiêu nghiên cứu.
Phương pháp nhằm giải quyết mục tiêu/ trả lời
câu hỏi nghiên cứu.
7
Chương 1: Giới thiệu
Nên tham khảo từ phần tóm lược lý thuyết
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết nào?
Sử các mô hình nào để giải quyết các mục tiêu nghiên
5. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp chọn mẫu? Xác định cỡ mẫu?
Loại số liệu sẽ được sử dụng?
Phương pháp thu thập dữ liệu?
Phương pháp và công cụ phân tích dữ liệu nào được sử
cứu của đề tài?
8
dụng? Tại sao?
Chương 1: Giới thiệu
Chính sách
Lý thuyết (học thuật)
Thực tiễn
Xã hội,…
5. Ý nghĩa của nghiên cứu:
Trình bày tóm tắt các chương chính trong báo cáo
6. Kết cấu của nghiên cứu:
Không nên liệt kê từng phần, chương mục.
9
nghiên cứu.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết
1. Tóm tắt các lý thuyết liên quan:
→ Theoretical Review
2. Tóm tắt các nghiên cứu liên quan: → Research review
- Tóm tắt các nghiên cứu liên quan đến chủ đề nghiên
cứu:
+ Nghiên cứu của ai? Mục tiêu nghiên cứu là gì?
Phương pháp nghiên cứu? Mô hình nghiên cứu?
+ Kết quả nghiên cứu?
- Nhận xét: Cần đưa ra lý lẽ phân tích và nhận định để
10
nắm bắt kiến thức trong lĩnh vực đó.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết
Các chuyên gia đánh giá phần này sẽ dựa vào:
- Tính logic trong lập luận của ta.
- Tính đầy đủ trong các tham khảo của ta ở các
công trình nghiên cứu có liên quan trước đó.
- Tính liên quan đến mục tiêu nghiên cứu của
đề tài.
11
Chương 2: Cơ sở lý thuyết 3. Khung phân tích:
12
Khung phân tích (còn gọi là Khung khái niệm) là một tập hợp những khái niệm liên quan với nhau, được trình bày và lập luận trên cơ sở các lý thuyết được sử dụng trong nghiên cứu và gắn chặt với các khái niệm của nghiên cứu. Khung phân tích có thể được trình bày dưới dạng sơ đồ HOẶC được mô tả bằng lời. Nhưng dù trình bày dưới hình thức nào thì các khái niệm và mối quan hệ của các khái niệm đó cần được mô tả đầy đủ trên cơ sở (các) lý thuyết liên quan và phải làm rõ được luận điểm nghiên cứu của tác giả.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết 3. Khung phân tích:
Sơ đồ diễn tả mối quan hệ giữa các khái
niệm (nhân tố/ biến số).
Đây là cơ sở để xây dựng các giả thuyết.
Ví dụ:
Khung phân tích nhu cầu tiêu dùng các sản
phẩm thịt và cá của hộ gia đình ở Việt Nam.
13
Khung phân tích
Giá riêng
Tổng chi tiêu cho cuộc sống (Tổng thu nhập)
Thực phẩm
Phi thực phẩm
H2 (-)
Các yếu tố nhân khẩu học
Phương trình Engel
Thu nhập (Chi tiêu)
H4
H1 (+)
H6
Thực phẩm không phải thịt, cá.
Các biến địa lý học
H5
Cầu cho 4 mặt hàng thịt và cá
Giá các mặt hàng liên quan
H3 (+)
4
Max. U(q1, q2, q3, q4) s. t. x
p q i i
i
1
Dạng hàm cầu cho ước lượng
Hàm cầu Marshallian qi = f(p1, p2, p3, p4, x) (với i = 1, 2, 3, 4)
Mô hình Working – Leser, LEM, QEM. Thủ tục Heckman hai bước Phương pháp ước lượng OLS Mô hình LA/AIDS, LA/QUAIDS. Đối với vấn đề chọn mẫu: Thủ tục Heckman hai bước Đối với vấn đề sai số đo lường: Chỉ số giá Laspeyres Phương pháp ước lượng SUR
14
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Đối với báo cáo quản lý:
- Nên viết thành một mục trong phần giới thiệu, sau phần
“phạm vi nghiên cứu”.
Đối với báo cáo kỹ thuật: Phương pháp nghiên cứu rất
- Chi tiết hơn nên đưa vào phụ lục
quan trọng, cần nêu rõ:
- Mô tả quy trình nghiên cứu (thiết kế nghiên cứu)
- Phương pháp lấy mẫu và cỡ mẫu
- Xây dựng thang đo, đánh giá thang đo
15
- Phương pháp và công cụ phân tích dữ liệu
Chương 4: Phân tích kết quả
Mô tả hiện trạng: Chỉ nêu những thông tin liên quan trực tiếp đến đề tài Phân tích:
Dữ liệu (Data)
Mô hình Mô hình (Models) (Models)
Chữ (Words)
Kết quả bằng số (numbers)
Kết quả trả lời câu hỏi nghiên cứu (Results)
Đồ thị (graphs) Bảng (Tables)
16
Chương 5: Kết luận và Kiến nghị
Kết luận: - Vấn đề - Mục tiêu - Phương pháp - Kết quả Kiến nghị:
- Phải xuất phát từ kết quả chương 4 - Nên cụ thể - Không được chung chung, áp dụng ở đâu cũng được.
17
Chương 5: Kết luận và Kiến nghị
Các hạn chế của nghiên cứu và hướng mở rộng cho các
nghiên cứu tiếp theo. Thường nêu các hạn chế như: - Cỡ mẫu và cách thu thập dữ liệu - Cách phân tích dữ liệu - Nhược điểm của mô hình/ giả thuyết lý thuyết.
- Liệt kê các tài liệu tham khảo theo quy định
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC (NẾU CÓ)
18
- Dùng để trình bày chi tiết hơn các kết quả thống kê, bảng biểu mà trong báo cáo chính không thật sự cần. - Dùng để cung cấp thêm thông tin khi người đọc cần tìm hiểu sâu vấn đề.
CÁC NGUYÊN TẮC KHI VIẾT BÁO CÁO
Trước khi viết - Cần xác định rõ:
+ Mục đích của báo cáo là gì? + Ai là người đọc? + Có những yêu cầu gì về nội dung, hình
thức?
+ Dàn ý các đề mục (topic outline) + Dàn ý các nội dung (sentence outline)
- Thiết kế dàn ý chi tiết (outline): - Chuẩn bị tài liệu tham khảo/ hỗ trợ.
19
CÁC NGUYÊN TẮC KHI VIẾT BÁO CÁO
Trong khi viết: 1. Trình bày rõ mục tiêu và nhu cầu thông tin:
+ Báo cáo có tác dụng truyền đạt thông tin đến
+ Trình bày rõ ràng các mục tiêu, nhu cầu thông
người ra quyết định. tin, kết quả, các vấn đề quản lý, đề xuất.
2. Tính khách quan:
+ Báo cáo phải trung thực với các kết quả đã
+ Các trường hợp liên quan đến nhận định,
tìm được. phán đoán chủ quan của người viết thì cần nêu rõ.
20
CÁC NGUYÊN TẮC KHI VIẾT BÁO CÁO
Trong khi viết: 3. Văn phong:
- Câu ngắn gọn, từ thông dụng, khách quan. - Chặt chẽ, logic, nhất quán và cấu trúc. - Nên có đoạn nối kết trước/sau các phần mục - Tránh viết tắt, viết tháo. - Dùng thì hiện tại đối với nội dung, quá khứ đối với cách thực hiện, thể chủ động. - Tận dụng bảng, hình vẽ, đồ thị để minh họa. - Thống nhất các ghi chú, tài liệu tham khảo.
21
CÁC NGUYÊN TẮC KHI VIẾT BÁO CÁO
Sau khi viết:
- Hiệu đính về nội dung
- Chú ý về hình thức trình bày
- Đọc kỹ nhiều lần (bởi nhiều người) để kiểm
tra sai sót về nội dung và hình thức.
-
In ấn, đóng bìa, tạo soft – copy,…
22