Chương 6 Chọn mẫu nghiên cứu
6.1.Một số vấn đề về chọn mẫu 6.2.Quy trình chọn mẫu nghiên cứu 6.3. Minh họa một số mẫu nghiên cứu thực tế.
6.1.Một số vấn đề về chọn mẫu
6.1.1 Khái niệm 6.1.2 Yêu cầu đối với chọn mẫu 6.1.3 Các phương pháp chọn mẫu nghiên cứu
6.1.1.Khái niệm
• Mẫu được lập đúng cách, có cơ cấu và kích thích
• Mẫu: một tập hợp con, hoặc một số phần tử của một tổng thể được lựa chọn theo một nguyên tắc nhất định.
hợp lý, có thể đại diện cho tổng thể.
6.1.2.Yêu cầu chọn mẫu
- Độ chính xác
- Phù hợp với đối tượng nghiên cứu
- Tương thích với thời gian nghiên cứu
- Tính khả thi, thực tế và hiệu quả
6.1.3.Các phương pháp chọn mẫu
Chọn mẫu ngẫu nhiên
1. Chọn mẫu ngẫu nhiên hoàn toàn 2. Chọn mẫu ngẫu nhiên phân tổ có tỷ lệ 3. Chọn mẫu hệ thống 4. Chọn mẫu kết tụ hay tập trung Chọn mẫu phi ngẫu nhiên 1. Chọn mẫu thuận tiện 2. Chọn mẫu xét đoán 3. Chọn mẫu theo cota
Các phương pháp chọn mẫu
Bản chất
Ưu/hạn chế
ĐK áp dụng
Chọn mẫu hoàn toàn ngẫu nhiên
• Bước1: Lập D.S chọn mẫu bao gồm tất cả
đối tượng cần nghiên cứu
• Bước 2: Xáo trộn D.S để đảm bảo tính ngẫu nhiên. Sau đó đánh số theo thứ tự mới từ 1 đến hết
• Bước 3: Dùng bảng số ngẫu nhiên trong
thống kê để lần lượt chọn ra các đối tượng 1,2,3… cho đến khi đủ lượng n đối tượng trong mẫu ngẫu nhiên.
•
Đặc điểm của phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên hoàn toàn • Đòi hỏi 1 khung phổ chọn mẫu gần như hoàn hảo • Đòi hỏi có 1 bảng số ngẫu nhiên thực sự mà trong thực tế ta chỉ mới có được các bảng số ngẫu nhiên giả tạo do máy điện tử cung cấp
• Trừ trường hợp điều tra bằng thư tín nếu không chi phí đI
lại quá lớn
• Còn có thể gặp nguy cơ do quy luật xác suất mà có thể
một vài loại đơn vị trong mẫu được chọn quá ít hoặc quá nhiều ví dụ như loại đơn vị các KH mua ở khu vực miền trung quá nhiều hay tập trung quá nhiều vào KH mua ở thời điểm nào đó
Chọn mẫu hệ thống
1. Lập danh sách các phần tử của tổng thể mục
tiêu (khung lấy mẫu)
2. Khoảng lấy mẫu ( c y k)
3. c nh con i u ngẫu nhiên
4. Chọn phần tử theo c y k
Chọn mẫu ngẫu nhiên có phân tổ theo tỷ lệ
•
•
•
Bước 1: Xác định tổng thể nghiên cứu và khung phổ mẫu sau đó phân loại thành các nhóm đòng nhất : Bước 2: Dựa vào quy mô mẫu cần điều tra là n đơn vị ta tính số lượng các đối tượng n1,n2,n3 và chúng được gọi là các mẫu con n=n1+n2+n3 Bước 3: Sau đó chọn mẫu ngẫu nhiên từ mỗi phân tổ (Danh sách các đối tượng trong từng phân tổ đã được xáo trộn và đánh số lại
Chọn mẫu ngẫu nhiên có phân tổ theo tỷ lệ
• Tăng hiệu quả thống kê của mẫu • Cung cấp dữ liệu phù hợp để phân tích từng nhóm con của
tổng thể.
• Nếu phân tầng càng nhiều thì ta càng có thể tối đa hóa sự khác biệt giữa các nhóm và tối thiểu hóa sự biến thiên trong cùng nhóm.
• Sử dụng phương pháp chọn mẫu phân tổ thường sẽ mất
nhiều chi phí. Nếu tăng số nhóm nghiên cứu lên thì chi phí cũng tăng theo do chi phí gắn liền với mức độ chọn mẫu chi tiết.
Chọn mẫu kết tụ hay tập trung(theo khu vực hay theo cụm)
• Lấy mẫu theo khu vực là phân chia đối tượng cần nghiên cứu theo các khu vực địa lý và chọn ngẫu nhiên tù mỗi khu vực
ở thành phố hà nội. Chia
siờu khu vực, đánh số các khu vực.
khu vực đó và chọn ngẫu
siờu
trong khu vực
• Ví dụ như chọn mẫu thành phố HN thành Đánh số các cửa hàng trong nhiên
• Phương pháp này thường được sủ dụng trong trường hợp đối tượng phân bố trên khu vực rộng và chi phí đi lại cao.
Chọn mẫu kết tụ hay tập trung(theo khu vực hay theo cụm)
• Lấy mẫu theo khu vực là phân chia đối tượng cần nghiên cứu theo các khu vực địa lý và chọn ngẫu nhiên tù mỗi khu vực
ở thành phố hà nội. Chia
siờu khu vực, đánh số các khu vực.
khu vực đó và chọn ngẫu
siờu
trong khu vực
• Ví dụ như chọn mẫu thành phố HN thành Đánh số các cửa hàng trong nhiên
• Phương pháp này thường được sủ dụng trong trường hợp đối tượng phân bố trên khu vực rộng và chi phí đi lại cao.
Phương pháp chọn mẫu thuận tiện
• Lấy mẫu thuận tiện là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện và phù hợp khi mục tiêu nghiên cứu là tìm hiểu đặc điểm thói quen hành vi của họ. • Việc lựa chọn địa điểm cho phép tiếp cận đối
tượng nghiên cứu tốt nhất( đa dạng về thu nhập, nghề nghiệp , tuổi tác..)
• Việc lựa chọn phỏng vấn ngẫu nhiên không theo ý
thích của người phỏng vấn
Phương pháp chọn mẫu xét đoán
• Người làm NCMKT sẽ phán đoán để tiến hành lựa chọn mẫu phù hợp với mục tiêu và yêu cầu của nghiên cứu
• Phương pháp lấy mẫu xét đoán phụ thuộc rất nhiều vào ý thích của người phỏng vấn
Phương pháp chọn mẫu theo cota
•
•
• Bước 1: Xác định các phân nhóm hay phân tổ trong tổng thể cần nghiên cứu: Ví dụ: Sử dụng tiêu thức giới tính, thu nhập để chia tổng thể nghiên cứu thành các phân nhóm. Bước 2: Ấn định quy mô mẫu nghiên cứu n, tùy vào thời gian nghiên cứu, kinh phí, mục tiêu…sau đó phân bổ số lượng nhất định hay quota/hạn ngạch cho từng phân nhóm. Bước 3: Nhân viên điều tra chỉ cần chọn đủ số đối tượng cho từng phân nhóm
6.2.Quy trình chọn mẫu nghiên cứu
Xác định tổng thể nghiên cứu và đơn vị chọn vào mẫu nghiên cứu Lựa chọn khung lấy mẫu Chọn phương pháp lấy mẫu Quyết định về quy mô mẫu Danh sách các thành viên thực tế của mẫu
6.2.1 Xác định tổng thể nghiên cứu và đơn vị chọn vào mẫu nghiên cứu
hữu hạn,
• Đó là tất cả đối tượng cần nghiên cứu • Trong nghiên cứu marketing thì là một tổng thể
Ví dụ minh họa
6.2.2 Lựa chọn khung lấy mẫu
• Là danh sách liệt kê tất cả các đối tượng
của tổng thể nghiên cứu và từ đó ta sẽ chọn ra mẫu nghiên cứu.
• Thực tế của việc lựa chọn khung lấy mẫu
6.2.3.Phương pháp chọn mẫu
Chọn mẫu ngẫu nhiên
1. Chọn mẫu ngẫu nhiên hoàn toàn 2. Chọn mẫu ngẫu nhiên phân tổ có tỷ lệ 3. Chọn mẫu hệ thống 4. Chọn mẫu két tụ hay tập trung Chọn mẫu phi ngẫu nhiên 1. Chọn mẫu thuận tiện 2. Chọn mẫu xét đoán 3. Chọn mẫu theo cota
6.2.4. Chọn kích thước mẫu
u u i
ng c n
ng n
ng tăng quy mô
n thiên nh nh c mong n
ng u
u u
ng ng
n n
• • • • t nh ng u m vi sai ng m
Kích thước mẫu
• Kích thước mẫu … PP chọn mẫu XS
• Kích thước mẫu … PP chọn mẫu phi XS
