Báo cáo khoa học: "Độ chính xác kích thước của bánh đai răng"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong bộ truyền động đai răng, dây đai răng đ-ợc sản xuất theo tiêu chuẩn hoá. Để có một bộ truyền động có công suất và chức năng khác nhau, các nhà chế tạo máy phải tính toán và sản xuất bánh đai răng cho phù hợp với dây đai răng. Bài báo trình bày ph-ơng pháp thiết kế chế tạo bánh đai răng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Độ chính xác kích thước của bánh đai răng"

§é chÝnh x¸c kÝch th−íc cña b¸nh ®ai r¨ng TS. trÇn vÜnh h−ng Bé m«n ThiÕt kÕ m¸y Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Trong bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng, d©y ®ai r¨ng ®−îc s¶n xuÊt theo tiªu chuÈn ho¸. §Ó cã mét bé truyÒn ®éng cã c«ng suÊt vμ chøc n¨ng kh¸c nhau, c¸c nhμ chÕ t¹o m¸y ph¶i tÝnh to¸n vμ s¶n xuÊt b¸nh ®ai r¨ng cho phï hîp víi d©y ®ai r¨ng. Bμi b¸o tr×nh bμy ph−¬ng ph¸p thiÕt kÕ chÕ t¹o b¸nh ®ai r¨ng. Summary: In a gear - belt transmission unit, the gear - belt is manufactured as per the standards. To produce a transmission unit of varied output and functions, manufacturers are obliged to do calculation and design the gear belt wheels well suited with the gear belt. The article presents the method of designing such gear belt wheels. cho viÖc gia c«ng kÝch th −íc h×nh häc khe r¨ng. Mét lo¹t vÊn ®Ò ®Æt ra cho viÖc ®iÒu bi. më ®Çu chØnh c¸c sai sè, trong ®ã viÖc s¶n xuÊt b¸nh ChÊt l−îng cña b¸nh ®ai r¨ng, ®Æc biÖt lµ ®ai r¨ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yªu cÇu cña ®é chÝnh x¸c b−íc ¨n khíp cña nã cã mét ®ßi ng−êi sö dông bé truyÒn ®éng ®ai r¨ng. hái rÊt cao. Bëi v× trong truyÒn ®éng ®ai r¨ng ViÖc x©y dùng c¸c c«ng thøc tÝnh to¸n cã nhiÒu r¨ng ®ång thêi ¨n khíp víi nhau, kÝch th−íc h×nh häc cña bé truyÒn ®éng trong gi÷a d©y ®ai vµ b¸nh ®ai sÏ cã sai sè tÝch luü [2] ®· ®−îc ®−a ra víi sù kh¸i qu¸t vÒ h×nh b−íc r¨ng rÊt lín [1]. C¸c ph−¬ng ph¸p chÕ häc vµ sai sè gia c«ng cho phÐp cña b¸nh ®ai t¹o b¸nh r¨ng nh− phay chÐp h×nh, dËp hoÆc r¨ng. Nã ®−îc thùc hiÖn bëi mét lo¹t c¸c ®óc ®Òu kh«ng thÝch hîp víi nh÷ng bé truyÒn nghiªn cøu vÒ lý thuyÕt vµ thùc nghiÖm cho ®éng cã t¶i träng lín. HÇu hÕt c¸c b¸nh ®ai b¸nh ®ai r¨ng, ng−êi ta thÊy r»ng ®Ó truyÒn r¨ng ®ßi hái ®é chÝnh x¸c chÕ t¹o cao b»ng chuyÓn ®éng vµ t¶i träng ®èi víi d©y ®ai r¨ng, ph − ¬ng ph¸p dao phay lµm trôc vÝt, nh − ng biªn d¹ng r¨ng h×nh thang lµ thÝch hîp [3]. ph¶i t¹o ra ® − îc biªn d¹ng s − ên r¨ng cña b¸nh ®ai lµ th¼ng. ë ® ©y cã sù kh¸c nhau ii. c¸c gi¸ trÞ b−íc r¨ng c¨n b¶n ®èi víi b¸nh r¨ng cã biªn d¹ng r¨ng lµ th©n khai. 2.1. B−íc cña b¸nh ®ai r¨ng ®èi víi d©y ®ai r¨ng lo¹i cao su Neoprene Víi mét dao phay l¨n trôc vÝt cã biªn d¹ng r¨ng lµ ®−êng th¼ng sÏ gia c«ng ®−îc Mét lo¹t c¸c chØ dÉn cña H·ng s¶n xuÊt c¸c b¸nh r¨ng cã sè r¨ng bÊt kú víi cïng mét vÒ tÝnh to¸n b−íc cña b¸nh ®ai r¨ng cho d©y m«®un. §èi víi b¸nh ®ai r¨ng rÊt cÇn lµ khi sè ®ai r¨ng lo¹i cao su Neoprene nh−ng ch−a r¨ng t¨ng lªn kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn biªn d¹ng ®Çy ®ñ, vÝ dô [4] chØ quan t©m ®Õn ®−êng kÝnh khe r¨ng. Tõ ®ã ®−a ra mét quyÕt ®Þnh c¬ b¶n vßng ®Ønh cña b¸nh ®ai r¨ng. §iÒu ®ã cã
nghÜa lµ mçi mét b−íc r¨ng t−¬ng øng víi mét ®−êng kÝnh vßng ®Ønh nµo ®ã lµ cè ®Þnh. B¶ng 1. TÝnh to¸n sè r¨ng ¨n khíp so s¸nh §−êng kÝnh vßng ®Ønh ®−îc tÝnh to¸n theo [4] C«ng thøc tÝnh to¸n sè lµ: Lo¹i d©y ®ai r¨ng ¨n khíp so s¸nh da= m.zP - 2.u (1) Lo¹i d©y ®ai PUR vµ Fu Zev= Neoprene víi b−íc b b − 0,3p.0,8 trong ®ã: r¨ng tõ 2,0 ... 2,5 mm da: §−êng kÝnh vßng ®Ønh, ®¬n vÞ: mm Fu Lo¹i d©y ®ai PUR T5 Zev= b b − 0,3p.1,5 m: Modul Lo¹i d©y ®ai Neoprene. XL Lo¹i d©y ®ai PUR víi b- zP: Sè r¨ng cña b¸nh ®ai Fu −íc r¨ng ®Æc biÖt Zev= kho¶ng 7,5 mm b b − 0,3p.2,2 u: Kho¶ng c¸ch gi÷a lâi chÞu kÐo vµ bÒ Lo¹i d©y ®ai Neoprene. L mÆt khe r¨ng d©y ®ai Lo¹i d©y ®ai PUR T10 Fu Zev= Lo¹i d©y ®ai Neoprene. H Kh¶ n¨ng b−íc r¨ng cña d©y ®ai t¨ng lªn b b − 0,3p.3,0 Lo¹i d©y ®ai HTD 8 mm khi d©y ®ai bÞ t¸c dông cña lùc vßng kh«ng ®−îc tµi liÖu h−íng dÉn sö dông cña c¸c Fu Lo¹i d©y ®ai PUR AT10 H·ng s¶n xuÊt d©y ®ai ®Ó ý. Víi c¸ch tÝnh nh− b b − 0,3p.4,0 trªn chØ phï hîp víi ®iÒu kiÖn khi lùc vßng bÐ vµ kh«ng phô thuéc vµo sè r¨ng ¨n khíp. C¸c Lo¹i d©y ®ai PUR T20 Fu kÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm ®· chØ ra Zev= Lo¹i d©y ®ai Neoprene b b − 0,3p.6,0 XH - HTD 14 mm r»ng ph©n chia t¶i träng t¨ng lªn khi sè r¨ng ¨n khíp lín. Fu Lo¹i d©y ®ai Neoprene Zev= C¸c quy ®Þnh tÝnh to¸n lùc vßng cho phÐp b b − 0,3p.9,0 XXH trong [2] ®Õn nay chØ dùa trªn mèi quan hÖ gi÷a sè r¨ng ¨n khíp vµ lùc vßng. Khi ®é bÒn trong ®ã: cña lâi chÞu kÐo n»m trong giíi h¹n cho phÐp Zev: Sè r¨ng ¨n khíp so s¸nh d−íi t¸c dông cña t¶i träng, cÇn ph¶i chó ý bb: ChiÒu réng d©y ®ai r»ng víi sè r¨ng ¨n khíp tõ 30 trë lªn th× t¸c Fu: Lùc vßng dông cña lùc vßng kh«ng lµm thay ®æi b−íc r¨ng cña d©y ®ai. p: B−íc r¨ng Khi hiÖu chØnh b−íc r¨ng c¸c b¸nh ®ai Sè r¨ng ¨n khíp > 10, t¸c dông cña lùc r¨ng ®èi víi d©y ®ai r¨ng lo¹i Neoprene cÇn vßng sÏ lµm cho b−íc r¨ng cña d©y ®ai t¨ng ph¶i theo nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y: lªn. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n b−íc - §èi víi c¸c lùc vßng, yªu cÇu sè r¨ng r¨ng hiÖu chØnh cña b¸nh ®ai cho phï hîp víi ¨n khíp t−¬ng øng: b−íc r¨ng t¨ng lªn cña d©y ®ai d−íi t¸c dông Zev ≤ 10, b−íc b¸nh ®ai r¨ng kh«ng cÇn cña t¶i träng, cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè lo¹i d©y ®ai, b−íc r¨ng lý thuyÕt, bÒ réng d©y ®ai, t¶i hiÖu chØnh. träng. Ng−êi ta ®−a ra kh¸i niÖm sè r¨ng ¨n §−êng kÝnh vßng ®Ønh cña b¸nh ®ai r¨ng khíp so s¸nh Zev. Trong b¶ng 1 lµ c¸c c«ng ®−îc tÝnh theo c«ng thøc (1): thøc tÝnh to¸n sè r¨ng ¨n khíp so s¸nh Zev. da = m.ZP – 2.u
b − íc r¨ng cña d©y ®ai trªn gãc «m t¨ng lªn - §èi víi c¸c lùc vßng, yªu cÇu sè r¨ng do biÕn d¹ng cña líp vËt liÖu gi÷a lâi chÞu kÐo ¨n khíp t−¬ng øng: vµ bÒ mÆt khe r¨ng. V× vËy cÇn ph¶i hiÖu 30 ≤ Zev ≤ 10, b−íc b¸nh ®ai r¨ng cÇn chØnh ®−êng kÝnh vßng ®Ønh cña b¸nh ®ai r¨ng ph¶i hiÖu chØnh: ®Ó cã b−íc r¨ng b»ng víi b−íc r¨ng cña d©y Pδ = P + 0,0005 (Zev - 10)mm (2) ®ai trong qu¸ tr×nh ¨n khíp. Theo [2] lùc vßng trong ®ã: cho phÐp tû lÖ víi sè r¨ng ¨n khíp, ®Æc biÖt ®èi víi lo¹i ®ai r¨ng chÊt dÎo Polyurethan - PUR, Pδ: B−íc r¨ng hiÖu chØnh (mm) lùc nÐn trªn bÒ mÆt gi÷a khe r¨ng cña d©y ®ai T−¬ng øng ta sÏ cã ®−êng kÝnh vßng ®Ønh lµ h»ng sè. cña b¸nh ®ai r¨ng: Qua nghiªn cøu vÒ lý thuyÕt vµ thùc 0,0005 nghiÖm ng−êi ta ®· ®−a ra ®−îc mét c«ng da= m. ZP - 2.u + . ZP (Zev - 10)mm (3) π thøc tÝnh to¸n ® − êng kÝnh vßng ®Ønh cña b¸nh ®ai r¨ng cho lo¹i d©y ®ai r¨ng chÊt dÎo - Víi c¸c lùc vßng, yªu cÇu sè r¨ng ¨n Polyurethan: khíp t−¬ng øng: Z da = m.ZP + ev 0,25 - 2.u (mm) Zev > 30 ¸p dông c«ng thøc tÝnh to¸n (2) (6) Ze Víi ®iÒu kiÖn søc bÒn lâi chÞu kÐo kh«ng trong ®ã: v−ît qu¸ giíi h¹n. Ze: Sè r¨ng ¨n khíp. NÕu lùa chän d©y ®ai r¨ng cã bÒ réng b−íc r¨ng lín cho phÐp truyÒn mét lùc iii. H×nh d¸ng h×nh häc cña khe r¨ng vßng cùc ®¹i th× b − íc r¨ng ®−îc hiÖu chØnh theo c«ng thøc: b¸nh ®ai Pδmax = P + 0,01 mm (4) H×nh d¸ng h×nh häc cña r¨ng ®ai ®−îc T−¬ng øng ta sÏ cã ®−êng kÝnh vßng ®Ønh x¸c ®Þnh qua sù biÕn d¹ng d−íi t¸c dông cña cña b¸nh ®ai r¨ng: t¶i träng vµ bÞ uèn cong trong qu¸ tr×nh ¨n 0,01 khíp víi b¸nh ®ai r¨ng. Do ®ã tr−íc tiªn khe da = m.ZP - 2.u + . ZP (5) π r¨ng cña b¸nh ®ai ph¶i gièng víi h×nh d¸ng cña r¨ng d©y ®ai. Sai lÖch h×nh häc cña r¨ng Trong tr−êng hîp nµy, lùc vßng t¸c ®éng b¸nh ®ai so víi r¨ng cña d©y ®ai lµ mét sù lªn bé truyÒn lín h¬n lùc c¨ng d©y ®ai (b»ng cÇn thiÕt, bëi v× sai lÖch cña mçi mét b−íc lùc t¸c ®éng lªn trôc cña bé truyÒn ë tr¹ng r¨ng còng nh− sai lÖch tÝch luü b−íc r¨ng cña th¸i ®øng yªn vµ kh«ng cã t¸c dông cña lùc ¨n khíp d©y ®ai vµ b¸nh ®ai ®ßi hái ph¶i cã vßng). khe hë s−ên r¨ng, ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c r¨ng 2.2. B−íc cña b¸nh ®ai r¨ng ®èi cña d©y ®ai cã ®é cøng kh¸c nhau nhËn ®−îc víi d©y ®ai r¨ng lo¹i chÊt dÎo mét t¶i träng ®ång ®Òu vµ ®Ó kh¾c phôc dung Polyurethan - PUR sai cña chiÒu cao r¨ng ®ai cÇn ph¶i cã mét ®é B−íc r¨ng t¨ng lªn cña lo¹i ®ai r¨ng chÊt s©u khe r¨ng nhÊt ®Þnh. dÎo Polyurethan - PUR kh¸c víi lo¹i ®ai r¨ng XuÊt ph¸t tõ c¸c yªu cÇu vÒ h×nh d¸ng cao su Neoprere vÒ b¶n chÊt. §èi víi ®ai r¨ng s−ên r¨ng ®Ó ®iÒu chØnh ®é cong, bÒ réng vµ cao su Neoprere b−íc r¨ng cña d©y ®ai t¨ng chiÒu s©u khe r¨ng. lªn chñ yÕu do sù biÕn d¹ng cña lâi chÞu kÐo 3.1. H×nh d¸ng khe r¨ng vµ b¸n kÝnh trªn cung «m vµ nã tån t¹i do mèi t−¬ng quan gãc l−în tû lÖ gi÷a sè r¨ng ¨n khíp vµ ®é lín cña lùc NÕu dïng mét dao phay trôc vÝt cã s−ên vßng ®Ó ®iÒu chØnh sù t¨ng lªn cña b−íc r¨ng. r¨ng lµ th¼ng ®Ó gia c«ng c¸c b¸nh r¨ng cã §èi víi ®ai r¨ng chÊt dÎo Polyurethan - PUR
a. Gi¶m t¶i träng nhê sai lÖch gãc nghiªng. sè r¨ng kh¸c nhau sÏ lu«n lu«n t¹o ra c¸c b−íc r¨ng cã s−ên r¨ng d¹ng th©n khai. Khi b. Gi¶m t¶i träng nhê ®é lín cña b¸n kÝnh r3. dïng dao phay ®Þnh h×nh (dao phay ®Üa, dao c. Gi¶m t¶i träng nhê biªn d¹ng th©n khai cña r¨ng. phay ngãn) sÏ t¹o ra ®−îc biªn d¹ng r¨ng th¼ng cã gãc khe r¨ng vµ b¸n kÝnh gãc l−în §Ó cã thÓ thiÕt kÕ b¸nh ®ai r¨ng cã biªn cè ®Þnh. ThiÕt kÕ biªn d¹ng r¨ng ph¶i ®Ó ý d¹ng th©n khai víi môc ®Ých gi¶m t¶i träng ë ®Õn ph−¬ng ph¸p gia c«ng. VÝ dô chÕ t¹o ch©n r¨ng, nã ph¶i ®−îc hiÖu chØnh ®i qua mét b¸nh ®ai r¨ng b»ng ph−¬ng ph¸p bao h×nh ®−êng th¼ng (xem h×nh 2). kh«ng thÓ ®¹t ®−îc biªn d¹ng r¨ng th¼ng, nÕu nh− kh«ng sö dông mét lo¹i dao phay trôc vÝt chuyªn dïng víi biªn d¹ng th©n khai ®Ó ®¶m b¶o chÕ t¹o ®−îc b¸nh r¨ng cã sè r¨ng x¸c ®Þnh víi biªn d¹ng r¨ng th¼ng. Lµm gi¶m t¶i träng ë ch©n r¨ng, cã thÓ ®−îc thùc hiÖn theo ba c¸ch (xem h×nh1). r r 10° γ §−êng th¼ng hiÖu chØnh a) H×nh 2. §Þnh nghÜa ®−êng th¼ng hiÖu chØnh Dïng c¸c con dao phay l¨n trôc vÝt ®Ó gia c«ng b¸nh ®ai r¨ng nªn cã mét gãc mµ gãc ®ã ®−îc x¸c ®Þnh qua mét ®−êng th¼ng hiÖu r3 r 1 chØnh, trªn c¬ së ®ã sÏ lùa chän kÝch th−íc vµ h×nh d¸ng h×nh häc cña dao phay l¨n trôc vÝt. Mèi quan hÖ gi÷a sè r¨ng cña b¸nh ®ai, h×nh r
qu¸ tr×nh truyÒn chuyÓn ®éng gi¶m. lÖch gia c«ng lín, ®Æc biÖt ®èi víi lo¹i d©y ®ai cao su Neoprene, gãc nghiªng r¨ng d©y ®ai §Ó ®¬n gi¶n ho¸ trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, cã thÓ ®Õn 60°. Víi nh÷ng gãc nghiªng r¨ng ®Þnh nghÜa khe hë s−ên r¨ng ®−îc minh ho¹ ë d©y ®ai nh− vËy th× sai lÖch gãc gi¶m xuèng h×nh 3. ®Õn 2° ± 1°. H¹n chÕ dung sai cña nh÷ng gãc nghiªng khe r¨ng quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ ®é lín t¶i träng ch©n r¨ng vµ h¹n chÕ sù ph¸ huû ¨n khíp (r¨ng cña d©y ®ai bÞ ®éi lªn trong qu¸ tr×nh ¨n khíp) cña r¨ng d©y ®ai ®èi víi r¨ng b¸nh ®ai. B¸n kÝnh cong gi÷a s−ên vµ ®Ønh cña r¨ng b¸nh ®ai cã t¸c dông lµm gi¶m t¶i träng s cña ch©n r¨ng d©y ®ai. §èi víi tr−êng hîp gi¶m t¶i träng ë ch©n r¨ng d©y ®ai nhê sai H×nh 3. §Þnh nghÜa khe hë s−ên r¨ng lÖch gãc nghiªng hoÆc nhê biªn d¹ng th©n Sai lÖch qu¸ nhá gi÷a khe hë ®Þnh nghÜa khai cña r¨ng lµ chÝnh th× b¸n kÝnh cong b»ng vµ khe hë thùc tÕ ®−îc bá qua. §èi víi nh÷ng 1/10 cña b−íc r¨ng d©y ®ai. tr−êng hîp øng dông ®Æc biÖt lµ cÇn thiÕt, khe B¸n kÝnh cong gi÷a s−ên vµ ®Ønh cña hë s−ên r¨ng rÊt nhá hoÆc hoµn toµn kh«ng r¨ng b¸nh ®ai kh«ng cã ý nghÜa ®èi víi qu¸ cã. Khe hë s−ên r¨ng kh«ng cã hoÆc cùc nhá tr×nh ¨n khíp cña b¸nh ®ai víi chøc n¨ng lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o ¨n khíp ®óng gi÷a truyÒn ®éng, nh−ng nã kh«ng ®−îc lín h¬n b−íc r¨ng b¸nh ®ai vµ b−íc r¨ng d©y ®ai trªn gi¸ trÞ sai lÖch gi÷a chiÒu cao r¨ng cña d©y ®ai vßng chia thùc tÕ khi t¶i träng t¸c dông [5]. vµ chiÒu s©u khe r¨ng cña b¸nh ®ai. X¸c ®Þnh ®é s©u khe r¨ng b¸nh ®ai cho 3.2. §é réng vµ ®é s©u khe r¨ng cña ®Õn hiÖn nay vÉn ch−a cã nh÷ng tÝnh to¸n b¸nh ®ai hoÆc nghuyªn t¾c nµo rµng buéc. Sai sè tÝch luü b−íc r¨ng trong qu¸ tr×nh Chóng ta theo nguyªn t¾c lµ khe hë tõ ¨n khíp cña d©y ®ai víi b¸nh ®ai sÏ t¹o ra ®Ønh r¨ng cña d©y ®ai ®Õn khe r¨ng cña b¸nh khe hë s−ên r¨ng d©y ®ai vµ b¸nh ®ai. Dung ®ai b»ng kho¶ng 1/10 b−íc r¨ng cña d©y ®ai. sai cã thÓ ®¹t ®−îc khi chÕ t¹o ®ai r¨ng vÒ nguyªn t¾c trªn thùc tÕ nhá h¬n c¸c gi¸ trÞ iv. CÊu t¹o b¸nh ®ai r¨ng dung sai do nhµ s¶n xuÊt ®−a ra trong c¸c tµi liÖu thuyÕt minh kü thuËt (tµi liÖu ®−a ra gi¸ trÞ §Ó x¸c ®Þnh chiÒu réng b¸nh ®ai ph¶i chó dung sai lín nhÊt). Gi¸ trÞ lín nhÊt cña sai ý ®Õn dung sai chiÒu réng d©y ®ai còng nh− lÖch b−íc r¨ng trong c¸c tµi liÖu thuyÕt minh kh¶ n¨ng sai lÖch ®é ®ång trôc cña b¸nh ®ai. kü thuËt lµ kh«ng thùc tÕ. Mét khe hë dù kiÕn Trong nh÷ng tr−êng hîp øng dông th«ng b»ng 0,05 lÇn cña b−íc r¨ng d©y ®ai trong dông, chiÒu réng cña b¸nh ®ai ®−îc tÝnh theo c¸c tr−êng hîp sö dông chung lµ ®¹t ®−îc. nh÷ng c«ng thøc sau ®©y: CÇn ph¶i chó ý r»ng, nÕu ®é réng khe r¨ng bp = bb + 0,2 p (khi cã ®Üa ch¾n ë hai phÝa) (7) qu¸ lín, b−íc r¨ng hiÖu qu¶ thùc tÕ cña b¸nh ®ai bÞ gi¶m, lùc Ðp gi÷a bÒ mÆt ®Ønh r¨ng cña bp = bb + 0,3 p (khi cã ®Üa ch¾n ë mét phÝa) b¸nh ®ai vµ bÒ mÆt khe r¨ng cña d©y ®ai t¨ng (8) lªn, hiÖu øng ®a gi¸c cña truyÒn ®éng ®ai r¨ng t¨ng lªn vµ ®é chÝnh x¸c ®éng häc trong bp = bb + 0,4 p (kh«ng cã ®Üa ch¾n) (9)
B¶ng 2. §Ò xuÊt chiÒu cao trong ®ã: bp lµ chiÒu réng b¸nh ®ai. tèi thiÓu cña ®Üa ch¾n d©y ®ai Khi d©y ®ai r¨ng ch¹y trªn b¸nh ®ai, d©y ®ai cã kh¶ n¨ng ch¹y lÖch ra khái b¸nh ®ai do ChiÒu cao tèi thiÓu Lo¹i ®ai r¨ng cña ®Üa ch¾n sai lÖch vÒ ®é trô cña b¸nh ®ai còng nh− sai (§¬n vÞ b−íc r¨ng: mm) lÖch vÒ ®é song song cña trôc quay vµ hai (§¬n vÞ: mm) b¸nh ®ai cã thÓ kh«ng n»m trªn mét mÆt B−íc lo¹i bÐ (2,032) 0,6 ph¼ng. Do ®ã ¸p lùc sÏ ph©n bè kh«ng ®Òu trªn toµn bé bÒ réng cña d©y ®ai. V× vËy cÇn XL (5,080) 1,0 ph¶i cã ®Üa ch¾n d©y ®ai trªn b¸nh ®ai. KÕt L (9,525),0 1,5 cÊu h×nh d¸ng ®Üa ch¾n xem h×nh 4. H (12,700) 2,0 XH (22,225) 4,8 XXH (31,75) 6,1 T 2,5 0,6 da T5 1,0 T 10 2,0 T 20 3,0 a) 10 ... 20° Cè ®Þnh ®Üa ch¾n trªn b¸nh ®ai cã thÓ thùc hiÖn ghÐp b»ng ren, ghÐp t¸n hoÆc ghÐp gÊp mÐp. Nã cã thÓ thùc hiÖn c¸c kiÓu ghÐp nh− trong [6]. v. Sai lÖch khi gia c«ng h×nh d¸ng h×nh häc Sai lÖch gia c«ng h×nh d¸ng h×nh häc cã ¶nh h−ëng rÊt kh¸c nhau ®Õn chøc n¨ng lµm viÖc cña bé truyÒn ®éng [5]. Nã ph¶i th−êng da xuyªn ®¶m b¶o ®−îc t¶i träng, ®Æc biÖt lµ c«ng suÊt truyÒn ®éng trªn c¬ së ®é bÒn mßn b) nhê ®é chÝnh x¸c h×nh häc b−íc r¨ng vµ khe H×nh 4. KÝch th−íc, h×nh d¸ng h×nh häc cña ®Üa hë ch©n r¨ng cña b¸nh ®ai. B¶ng 3 lµ nh÷ng ch¾n d©y ®ai trªn b¸nh ®ai chØ dÉn ®¶m b¶o truyÒn ®éng cho phÐp víi a. KÝch th−íc h×nh häc c«ng suÊt lín. b. H×nh d¸ng h×nh häc
B¶ng 3. Sai lÖch giíi h¹n vμ vii. C¸c chØ dÉn vÒ thiÕt kÕ kÝch th−íc giíi h¹n H×nh 5 lµ mét vÝ dô vÒ b¶n thiÕt kÕ chÕ §¹i l−îng ®Æc tr−ng vµ sai lÖch giíi h¹n t¹o b¸nh ®ai r¨ng. H×nh 5.a, h×nh 5.b chØ lµ KÝch th−íc giíi h¹n cña nh÷ng kÝch th−íc h×nh häc trong mét tr−êng + 0,01 P ®Õn + 0,02 p ®−êng kÝnh vßng ®Ønh hîp cô thÓ nµo ®ã khi chÕ t¹o b»ng ph−¬ng ± 3° ph¸p dao phay trôc vÝt hoÆc b»ng ph−¬ng Sai lÖch nµy chØ ¸p ph¸p ph©n ®é. Sai lÖch giíi h¹n cña dông khi dïng dao gãc khe r¨ng phay trôc vÝt ®Ó gia c«ng b¸nh ®ai cã sè r¨ng lín. ± 0,02 p Khi cã yªu cÇu ®Æc biÖt Sai lÖch giíi h¹n cña J9 vÒ khe hë s−ên r¨ng ± chiÒu réng khe r¨ng 0,01 p Sai lÖch giíi h¹n cña ± 0,1 mm ®é s©u khe r¨ng Sai lÖch giíi h¹n cña ± 0,025 mm b−íc r¨ng Sai lÖch giíi h¹n cña ± 0,01 p b¸n kÝnh cong gi÷a s−ên vµ ®Ønh r¨ng §é nh¸m ®Ønh vµ s−ên r¨ng: Sai lÖch giíi h¹n cña H×nh 5a. ChÕ t¹o b»ng dao phay l¨n trôc vÝt ± 0,2 mm b¸n kÝnh cong gi÷a s−ên r¨ng vµ khe r¨ng Sai lÖch giíi h¹n cña ± 0,02bb chiÒu réng b¸nh ®ai 0,05 mm khi ®−êng kÝnh b¸nh ®ai ®Õn: da =100 mm Sai lÖch ®é ®¶o t©m Cø 10 mm ®−îc sai lÖch 0,005 mm khi ®−êng kÝnh b¸nh ®ai da > 100 mm Vi. VËt liÖu cña b¸nh ®ai r¨ng VËt liÖu chÕ t¹o b¸nh ®ai r¨ng thÝch hîp cho truyÒn ®éng c«ng suÊt lín lµ thÐp (cã kh¶ n¨ng gia c«ng c¾t gät), gang ®óc (sö dông H×nh 5b. KÝch th−íc h×nh häc khe r¨ng chÕ t¹o b»ng ph−¬ng ph¸p ph©n ®é cho bé truyÒn d©y ®ai r¨ng cã vËn tèc d−íi 30m/s; hoÆc sö dông lo¹i d©y ®ai r¨ng PUR ChØ tiªu kü thuËt: cã chÊt b«i tr¬n MOS2). - Sè r¨ng b¸nh ®ai: Zp = 13 §èi víi bé truyÒn cã c«ng suÊt thÊp dïng - Dao phay l¨n trôc vÝt kim lo¹i nhÑ hoÆc chÊt dÎo ®−îc chÕ t¹o b»ng - B−íc r¨ng d©y ®ai: 7,905 mm ph−¬ng ph¸p dËp hoÆc ®óc. Khi sö dông vËt - Lo¹i d©y ®ai: PUR liÖu chÊt dÎo, nªn dïng lo¹i chÞu ®−îc nhiÖt ®é cao vµ biÕn d¹ng nhiÖt thÊp. Ngoµi c¸c vËt - Kho¶ng c¸ch gi÷a t©m lâi chÞu kÐo ®Õn bÒ liÖu kÓ trªn, cã thÓ sö dông vËt liÖu kim lo¹i mÆt khe r¨ng cña d©y ®ai: 0,65 mm thiªu kÕt v× nã cã ®é bãng bÒ mÆt rÊt cao. - ChiÒu réng d©y ®ai: 16 mm
- Dung sai l¾p ghÐp lç trôc: 12H7, 12+0,018 +0,012 - Dung sai l¾p ghÐp r·nh trªn: 3J9, 3 − 0,013 viii. KÕt luËn H×nh d¸ng kÕt cÊu b¸nh ®ai r¨ng vÒ c¬ b¶n kh¸c víi b¸nh r¨ng. Do chøc n¨ng lµm viÖc cña bé truyÒn ®éng ®ßi hái cïng mét lóc ¨n khíp rÊt nhiÒu r¨ng, v× vËy b−íc r¨ng cña b¸nh ®ai ph¶i rÊt chÝnh x¸c ®Ó ¨n khíp ®óng víi c¸c b−íc r¨ng cña d©y ®ai. Ph−¬ng ph¸p gia c«ng rÊt cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh kÝch th−íc h×nh häc cña khe r¨ng b¸nh ®ai. Kh¶ n¨ng dÔ gia c«ng vµ chÞu ®−îc t¶i träng lín lµ rÊt quan träng ®èi víi vËt liÖu cña b¸nh ®ai r¨ng. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. TrÇn VÜnh H−ng. TÝnh chÊt bé truyÒn ®éng b¸nh ®ai r¨ng. T¹p chÝ Khoa häc Giao th«ng vËn t¶i sè 7, th¸ng 5/2004. [2]. TrÇn VÜnh H−ng. TÝnh to¸n kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña ®ai r¨ng. T¹p chÝ Khoa häc Giao th«ng vËn t¶i sè 9. 2004. [3]. Metzner, D.; Urbansky, N. Entwick Lungsstand bei Zahnriemen getrieben. [4]. Power Grip.Berechnungsunterlagen. Firma Uniroyal/BRD [5]. Metzner,D. Scheibengeometrie und Verschleiβ - verhalten von Zahnriemen getrieben. [6]. Bordscheibe zur Führung des Zahriemens auf dev Zahnscheibe♦