Báo cáo khoa học: "Giải pháp thúc đẩy huy động vốn theo hình thức hợp đồng BOT để xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo đề cập đến nhu cầu xây dựng đ-ờng cao tốc ở Việt Nam, và nghiên cứu đề xuất một số giải pháp cấp bách để thu hút vốn đầu t- bằng hình thức Hợp đồng BOT để xây dựng đ-ờng cao tốc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Giải pháp thúc đẩy huy động vốn theo hình thức hợp đồng BOT để xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam"

Gi¶i ph¸p thóc ®Èy huy ®éng vèn theo h×nh thøc hîp ®ång BOT ®Ó x©y dùng ®−êng cao tèc ë ViÖt Nam ThS. hoµng thanh tó Tæng c«ng ty XNK x©y dùng ViÖt Nam - VINACONEX Tãm t¾t: Bμi b¸o ®Ò cËp ®Õn nhu cÇu x©y dùng ®−êng cao tèc ë ViÖt Nam, vμ nghiªn cøu ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p cÊp b¸ch ®Ó thu hót vèn ®Çu t− b»ng h×nh thøc Hîp ®ång BOT ®Ó x©y dùng ®−êng cao tèc. Summary: This paper mentions neccesity of highway construction in ViÖt Nam and proposes some urgent solutions from BOT to attract investment in highway construction. i. nhu cÇu x©y dùng ®−êng cao tèc vμ Trªn thÕ giíi ®Çu t− theo h×nh thøc Hîp ®Þnh h−íng gi¶i quyÕt vèn ®Çu t− cho ®ång BOT cho x©y dùng c«ng tr×nh ®· ®−îc x©y dùng ®−êng cao tèc ë viÖt nam ¸p dông réng r·i [7]. ë ViÖt Nam b−íc ®Çu ®· ë ViÖt Nam hÖ thèng ®−êng x¸ cßn rÊt h×nh thµnh c¬ së ph¸p lý cho ¸p dông h×nh l¹c hËu, ch−a ®¸p øng nhu cÇu giao th«ng thøc nµy [3], [4], nhu cÇu x©y dùng ®−êng cao phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ, trong khi ®ã nhu tèc ë ViÖt Nam ®ang lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt, tuy cÇu vËn t¶i ngµy cµng lín víi yªu cÇu chÊt nhiªn cßn nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p. Trong l−îng khai th¸c cao - ®ßi hái ph¶i nhanh vµ an toµn. Tr−íc t×nh h×nh ®ã cÇn thiÕt ph¶i h×nh qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®· cã nhiÒu vÊn ®Ò ph¸t thµnh c¸c tuyÕn ®−êng cao tèc nèi c¸c trung sinh cÇn ph¶i gi¶i quyÕt [1], [2], cÊp thiÕt cÇn t©m kinh tÕ, c¸c ®« thÞ lín víi nhau, tr−íc hÕt ph¶i bæ sung, hoµn chØnh l¹i c¸c v¨n b¶n lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh víi c¸c ph¸p luËt, cã biÖn ph¸p t¨ng kh¶ n¨ng tµi ®Þa ph−¬ng, víi c¸c khu vùc kinh tÕ träng chÝnh cña nhµ ®Çu t−, gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c ®iÓm, c¸c vïng miÒn cña c¶ n−íc. ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng. Sau ®©y sÏ ®Ò Theo QuyÕt ®Þnh sè 162/2002/Q§ - TTg ngµy 15 – 11 - 2002 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ cËp ®Õn nhu cÇu x©y dùng vµ ®Ò xuÊt c¸c gi¶i vÒ viÖc duyÖt Quy ho¹ch ngµnh giao th«ng ph¸p cÊp b¸ch ®Ó ¸p dông h×nh thøc Hîp vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 vµ ®ång BOT trong x©y dùng ®−êng cao tèc ë ®Þnh h−íng ®Õn n¨m 2020 th× ë ViÖt Nam sÏ ViÖt Nam. h×nh thµnh c¸c tuyÕn ®−êng cao tèc (xem B¶ng 1 vµ B¶ng 2).
B¶ng 1. Nhu cÇu x©y dùng ®−êng §Ó x©y dùng ®−îc mét tuyÕn ®−êng cao cao tèc ®Õn n¨m 2010 tèc th× ®ßi hái vèn ®Çu t− rÊt lín, trong khi ®ã ChiÒu vèn Ng©n s¸ch Nhµ n−íc th× h¹n hÑp. Kinh Quy m« dµi STT TuyÕn ®−êng nghiÖm Quèc tÕ còng nh− thùc tiÔn x©y dùng (km) (lµn xe) giao th«ng ë ViÖt Nam trong c¸c n¨m qua th× 1 Néi Bµi - H¹ Long 145 4 ®Õn 6 con ®−êng ®Ó ®i ®Õn môc tiªu lμ ph¶i ®a d¹ng ho¸ nguån vèn ®Çu t−, trong ®ã ¸p 2 Hµ Néi - H¶i Phßng 100 4 ®Õn 6 dông h×nh thøc ®Çu t− theo dù ¸n X©y 3 Hµ Néi - ViÖt Tr× 78 4 ®Õn 6 dùng - Kinh doanh - ChuyÓn giao 4 Hµ Néi - Th¸i Nguyªn 70 4 ®Õn 6 (BOT) cã mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng. 5 L¹ng S¬n - Hµ Néi - Vinh 463 4 ®Õn 6 Chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô ë dù ¸n x©y dùng 6 Vµnh ®ai 3 Hµ Néi 78 4 ®Õn 6 ®−êng cao tèc Néi Bµi – H¹ Long (giai ®o¹n 1), 7 L¸ng - Hoµ L¹c 30 4 ®Õn 6 ®o¹n ChÝ Linh – Tiªu Giao vµ Hoµnh Bå - 8 §µ N½ng - Qu¶ng Ng·i 124 4 ®Õn 6 Thèng NhÊt víi chiÒu dµi toµn tuyÕn lµ 84,612 km (cã quy m« mÆt c¾t tõ 24,5 m ®Õn 27 m) vµ 9 §µ N½ng – HuÕ 105 4 ®Õn 6 chiÒu dµi cña c¸c ®−êng liªn hÖ lµ 20,97 Km Hå ChÝ Minh - Long 10 50 4 ®Õn 6 (cã quy m« mÆt c¾t lµ 11 m) th× tæng vèn ®Çu t− Thµnh - DÇu Gi©y Hå ChÝ Minh - Long dù kiÕn lµ 3.923.233 triÖu ®ång, trong ®ã: vèn 11 85 4 ®Õn 6 Thµnh - Vòng Tµu Ng©n s¸ch chØ chiÕm 28%, t−¬ng øng víi 12 HCM - Thñ DÇu Mét 40 4 ®Õn 6 1.098.505 triÖu ®ång; phÇn cßn l¹i 72%, t−¬ng øng víi 2.824.728 triÖu ®ång lµ vèn BOT. 13 Hå ChÝ Minh - CÇn Th¬ 155 4 ®Õn 6 B¶ng 2. C¸c tuyÕn ®−êng cao tèc C¬ së ph¸p lý cho viÖc ¸p dông h×nh thøc sÏ x©y dùng sau n¨m 2010 ®Çu t− theo dù ¸n BOT lµ NghÞ ®Þnh ChiÒu 77/1997/N§ - CP ngµy 18 – 6 – 1997 cña Quy m« dµi ChÝnh phñ vÒ Quy chÕ ®Çu t− theo h×nh thøc STT TuyÕn ®−êng (km) (lµn xe) BOT; vµ LuËt x©y dùng ®· ®−îc Quèc héi n−íc ta th«ng qua ngµy 24 – 11 – 2003. H¹ Long - M«ng D−¬ng - 1 175 4 ®Õn 6 Mãng C¸i 2 Hoµ L¹c - Trung Hoµ 40 4 ®Õn 6 ii. Mét sè gi¶i ph¸p cÊp b¸ch thu 3 Vµnh ®ai 4 Hµ Néi 125 6 ®Õn 8 hót vèn theo h×nh thøc BOT ®Ó x©y dùng ®−êng cao tèc ë ViÖt Nam 4 HuÕ - Qu¶ng TrÞ 90 4 ®Õn 6 Thùc tiÔn qu¶n lý x©y dùng ®−êng bé ë 5 DÇu Gi©y - Phan ThiÕt 128 4 ®Õn 6 ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua cho phÐp ®−a 6 Thñ DÇu Mét - Ch¬n Thµnh 50 4 ®Õn 6 ra c¸c nhãm gi¶i ph¸p cÊp b¸ch sau ®©y: 7 Vµnh ®ai 3 TP Hå ChÝ Minh 110 6 ®Õn 8 2.1. Bæ sung hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy, n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña quy 8 L¸ng - Hoµ L¹c 30 4 ®Õn 6 ho¹ch, ®Æc biÖt n¨ng lùc cña C«ng ty BOT, §−êng song song víi gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan hÖ cña c¸c 9 Quèc lé 1 A ë c¸c ®o¹n bªn cã liªn quan trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn dù ¸n Qu¶ng Ng·i – Nha Trang, 800 l¹i: §Ó cã ®ñ sè vèn cÇn thiÕt ®Çu t− x©y Nha Trang – Phan ThiÕt, CÇn Th¬ - B¹c Liªu. dùng c«ng tr×nh theo h×nh thøc BOT th× mét
®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoµ x· héi chñ C«ng ty BOT cã thÓ kh«ng ®ñ vèn ®Ó lµm mµ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 4 th«ng ph¶i liªn doanh gãp vèn, vay vèn Ng©n qua ngµy 26 th¸ng 11 n¨m 2003 cã ghi: “Kú hµng..., ph¶i cã c¸c hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c quy ho¹ch sö dông ®Êt cña c¶ n−íc, TØnh, kh¸c - quan hÖ hîp ®ång sÏ rÊt phøc t¹p. §Ó Thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng, HuyÖn, c«ng tr×nh ®Çu t− theo dù ¸n BOT ®¹t hiÖu QuËn, ThÞ x·, Thµnh phè thuéc TØnh, X·, qu¶ kinh tÕ cao nh− mong mèn th× tr−íc hÕt Ph−êng, ThÞ trÊn lµ m−êi n¨m; Kú kÕ ho¹ch sö chÕ ®é Hîp ®ång kinh tÕ ph¶i ®−îc hoµn thiÖn dông ®Êt cña c¶ n−íc, TØnh, Thµnh phè trùc theo h−íng x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c thuéc Trung −¬ng, HuyÖn, QuËn, ThÞ x·, bªn liªn quan, thùc hiÖn ®óng c¸c cam kÕt, Thµnh phè thuéc TØnh, X·, Ph−êng, ThÞ trÊn lµ c¸c tho¶ thuËn trong Hîp ®ång, ph¶i ®¶m b¶o n¨m n¨m” [6]. Trong khi ®ã dù ¸n ®−êng cao hµi hoµ lîi Ých cña c¸c bªn bao gåm: c¸c c¬ tèc th−êng cã thêi gian x©y dùng vµ khai th¸c quan qu¶n lý nhµ n−íc cã liªn quan, C«ng ty rÊt dµi, nªn nÕu c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c BOT, c¸c ®èi t¸c cã quan hÖ Hîp ®ång kinh tÕ vïng, c¸c ngµnh kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh, l©u víi C«ng ty BOT nh÷ng ng−êi trùc tiÕp ®−îc dµi sÏ ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ cña h−ëng c¸c dÞch vô do dù ¸n mang l¹i. Muèn C«ng ty BOT, lîi Ých cña Nhµ n−íc nÕu c«ng vËy ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: tr×nh kh«ng ph¸t huy hiÖu qu¶. - CÇn quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý nhμ n−íc cã liªn quan ®Õn dù ¸n: - Nghiªm ngÆt trong lùa chän nhμ thÇu vμ Theo ®iÒu 42 cña NghÞ ®Þnh 77/1997/N§ - CP c¸c bªn tham gia liªn doanh lμm dù ¸n: Nhµ ngµy 18 – 6 – 1997 khi ®Ò cËp ®Õn tr¸ch nhiÖm thÇu vµ c¸c bªn liªn doanh ph¶i m¹nh vÒ tµi cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc cã viÕt “gi¶i to¶ chÝnh, cã c«ng nghÖ tiÕn tiÕn ®ñ ®iÒu kiÖn cã diÖn tÝch ®Êt ®· ®−îc quy ho¹ch ®Ó thùc hiÖn thÓ tham gia tõ ®Çu ®Õn khi kÕt thóc dù ¸n, dù ¸n BOT” [4]. Trong khi ®ã c¶ NghÞ ®Þnh nµy cïng nhau lµm viÖc víi tinh thÇn ®oµn kÕt, kh«ng cho biÕt nÕu c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i hîp t¸c, tin cËy lÉn nhau, nÕu trong liªn doanh phãng mÆt b»ng chËm so víi tiÕn ®é ghi trong cã mét hoÆc mét vµi thµnh viªn rót lui sÏ ¶nh Hîp ®ång th× gi¶i quyÕt nh− thÕ nµo? tr¸ch h−ëng tíi t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n. Míi ®©y nhiÖm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc cã nhÊt lµ dù ¸n cÇu NhËt T©n vµ ®−êng Quèc lé liªn quan nh− thÕ nµo? - gi¶i phãng mÆt b»ng 5 kÐo dµi ®· ph¶i chuyÓn tõ h×nh thøc Hîp chËm sÏ kÐo dµi thêi gian thi c«ng vµ lµm ®ång BOT sang vèn vay ODA, trong ®ã cã chËm thêi ®iÓm khai th¸c c«ng tr×nh; ¶nh nguyªn nh©n do trong liªn doanh ®Çu t− ®· h−ëng ®Õn chÊt l−îng c«ng tr×nh, hiÖu qu¶ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh lµm dù ¸n. s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty BOT, lîi Ých 2.2. æn ®Þnh chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn cña Nhµ n−íc vµ ng−êi sö dông. tÖ cña Nhµ n−íc - N©ng cao tÝnh kh¶ thi cña quy ho¹ch: T¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t− vµ Quan t©m tíi ®Æc thï cña x©y dùng c«ng tr×nh x©y dùng (nh− qu¶n lý ngo¹i tÖ, chÝnh s¸ch ®−êng bé khi lËp dù ¸n vµ qu¶n lý dù ¸n theo gi¸, ®iÒu chØnh l·i suÊt, tiÕn ®é gi¶i ng©n cho quy ho¹ch. Theo ®iÒu 4 cña NghÞ ®Þnh 77 khi vay cña Ng©n hµng .v.v…). quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn dù ¸n BOT cã ghi “phï 2.3. Thùc hiÖn nghiªm c¸c quy ®Þnh hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng hoÆc quy cña LuËt x©y dùng vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh ®· ®−îc cÊp cã thÈm quy kh¸c cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c kh¶o quyÒn phª duyÖt” [4]. Trong khi ®ã c¸c quy s¸t thiÕt kÕ ho¹ch, ®Æc biÖt lµ quy ho¹ch vÒ ®Êt ®ai ë Lùa chän c¸c nhµ thÇu vµ c¸c nhµ t− vÊn n−íc ta hay thay ®æi. §iÒu 24 cña LuËt ®Êt ®ai gi¸m s¸t, lùa chän nhµ cung cÊp m¸y mãc
thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o chÊt ngoµi) ®Ó x©y dùng c¸c khu ®« thÞ, c¸c khu l−îng vµ tiÕn ®é x©y dùng theo thiÕt kÕ. c«ng nghiÖp, cho thuª v¨n phßng..., xem xÐt cô thÓ c¸c nhµ ®Çu t− vµ ng−êi sö dông ë 2.4. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn nh÷ng n¬i ®ã lµ ai, liÖu cã ¶nh h−ëng ®Õn an khÝch, thu hót vèn nhµn rçi cña c¸c t− ninh quèc gia kh«ng? §©y lµ mét thùc tÕ nh©n vµo ®Çu t− x©y dùng ®−êng cao tèc chóng ta ph¶i xem xÐt vµ c©n nh¾c, hiÖn nay Nh− ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp ë c¸c vÞ trÝ cöa ngâ ®i vµo Thµnh phè Hµ Néi cho phï hîp, t¹o quan hÖ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c ®Òu lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc doanh nghiÖp nhµ n−íc víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi nh− khu c«ng nghiÖp B¾c Th¨ng Long t− nh©n trong c¸c quan hÖ kinh doanh nh− (ë ®Çu cÇu Th¨ng Long), kh¸ch s¹n vay vèn, thÕ chÊp ... DAEWOO, khu c«ng nghiÖp Sµi §ång ë 2.5. Më réng thÞ tr−êng chøng kho¸n ®−êng Quèc lé 5, khu c«ng nghiÖp Ngäc Håi (cã nhµ m¸y Cocacola)... §ång thêi vÞ trÝ cña T¹o tiÒn ®Ò ph¸p lý cho c¸c thµnh phÇn c¸c tuyÕn ®−êng cao tèc khi ®−îc x©y dùng sÏ kinh tÕ (Nhµ n−íc, c¸c Ng©n hµng th−¬ng kh«ng lµm ¶nh h−ëng ®Õn c¶nh quan m«i m¹i, t− nh©n...) tham gia vµo C«ng ty cæ phÇn tr−êng, c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸... BOT. 2.6 Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch gi¶i phãng mÆt b»ng Nh− viÖc lÊy ®Êt ®æi c«ng tr×nh, ®µo t¹o Tµi liÖu tham kh¶o nghÒ vµ b¸n cæ phiÕu −u ®·i cho ng−êi cã ®Êt [1]. B¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi dù ¸n ®−êng bÞ thu håi. cao tèc Néi Bµi - H¹ Long vµ ®o¹n Hoµnh Bå - M«ng D−¬ng do Tæng C«ng ty t− vÊn thiÕt kÕ giao th«ng vËn t¶i lËp. III. KÕt luËn [2]. C¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp C«ng §Çu t− dù ¸n BOT ®Ó ph¸t triÓn ®−êng ty TNHH BOT Néi Bµi - H¹ Long. cao tèc ë ViÖt Nam lµ mét h−íng ®i ®óng vµ [3]. LuËt x©y dùng ®· ®−îc Quèc héi n−íc cÇn thiÕt trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ n−íc ta cßn Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú nhiÒu khã kh¨n - thu hót vèn ®Çu t− n−íc häp thø 4 th«ng qua ngµy 24 th¸ng 11 n¨m 2003. ngoµi vµ khu vùc t− nh©n vµo x©y dùng ®−êng cao tèc, gãp phÇn gi¶m bít g¸nh nÆng cho [4]. NghÞ ®Þnh 77/1997/N§ - CP ngµy 18 - 6 - 1997 ban hµnh Quy chÕ ®Çu t− theo h×nh thøc hîp ®ång ng©n s¸ch nhµ nuíc, ®ång thêi ph©n t¸n gi¶m BOT ¸p dông cho ®Çu t− trong n−íc. bít c¸c rñi ro trong kinh doanh. Gi¶i ph¸p thóc ®Èy viÖc huy ®éng vèn x©y dùng ®−êng cao [5]. QuyÕt ®Þnh sè 162/2002/Q§ - TTg ngµy tèc b»ng h×nh thøc Hîp ®ång BOT lµ Nhµ 15 - 11 - 2002 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc duyÖt quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh giao th«ng vËn n−íc cÇn cã c¸c v¨n b¶n ph¸p lý t¹o m«i t¶i ®−êng bé ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh tr−êng thuËn lîi, b×nh ®¼ng cho c¸c nhµ ®Çu h−íng ®Õn n¨m 2020. t−; cã −u ®·i vÒ thuÕ, l·i suÊt vay vèn; ph¸t triÓn thÞ tr−êng chøng kho¸n; t¹o viÖc lµm, æn [6]. LuËt ®Êt ®ai do Quèc héi n−íc Céng hoµ x· héi ®Þnh cuéc sèng cho ng−êi cã ruéng bÞ thu chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 4 th«ng qua ngµy 26 th¸ng 11 n¨m 2003. håi... [7]. Tµi liÖu héi th¶o vÒ ®Çu t− t− nh©n ph¸t triÓn c¬ Nh−ng c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ nuíc së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i th¸ng 11 – 1998 cña còng cÇn chó ý ®Õn vÞ trÝ cña c¸c khu ®Êt cÊp HiÖp héi giao th«ng vËn t¶i NhËt♦ ®Êt cho C«ng ty BOT (cã vèn ®Çu t− n−íc