Báo cáo khoa học: Khu liên hợp xử lý chất thải rắn đô thị mô hình mới cho các dự án xây dựng khu xử lý chất thải rắn

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống quản lý chất thải với hiệu quả ch-a cao, thiếu thốn nhiều mặt, gây ra nhiều sự cố ô nhiễm môi tr-ờng làm ảnh h-ởng tới sức khoẻ của nhân dân cũng nh- phá vỡ sự cân bằng sinh thái trong khu vực, do vậy việc xây dựng các khu liên hợp xử lý chất thải rắn là cần thiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Khu liên hợp xử lý chất thải rắn đô thị mô hình mới cho các dự án xây dựng khu xử lý chất thải rắn

khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n ®« thÞ m« h×nh míi cho c¸c dù ¸n x©y dùng khu xö lý chÊt th¶i r¾n kS. nguyÔn thu huyÒn Bé m«n GIao th«ng c«ng chÝnh vμ M«i tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i Tãm t¾t: HÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i víi hiÖu qu¶ ch−a cao, thiÕu thèn nhiÒu mÆt, g©y ra nhiÒu sù cè « nhiÔm m«i tr−êng lμm ¶nh h−ëng tíi søc khoÎ cña nh©n d©n còng nh− ph¸ vì sù c©n b»ng sinh th¸i trong khu vùc, do vËy viÖc x©y dùng c¸c khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n lμ cÇn thiÕt. Summary: Due to low efficiency, lack of various facilities in waste management system, the environment has been polluted, affecting human health and destroying the ecological balance in the vicinity. Hence, it is ssential to build complexes for Solid Waste Treatment. ph¸p trªn cho chÊt th¶i r¾n ë n−íc ta hiÖn nay vµ tr×nh bÇy nh÷ng −u ®iÓm næi bËt cña 1. Më ®Çu ph−¬ng ph¸p xö lý chÊt th¶i r¾n liªn hîp ®ang Cïng víi sù ®« thÞ hãa ngµy cµng m¹nh b¾t ®Çu ®−îc ¸p dông ë n−íc ta. mÏ t¹i ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Víi hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i víi hiÖu bªn c¹nh c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ vµ x· héi, m«i qu¶ ch−a cao, thiÕu thèn nhiÒu mÆt, g©y ra tr−êng ®« thÞ ®· vµ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò thêi nhiÒu sù cè « nhiÔm m«i tr−êng lµm ¶nh sù ®−îc quan t©m nhiÒu nhÊt. C¸c ph−¬ng h−ëng tíi søc khoÎ cña nh©n d©n còng nh− ph¸p xö lý chÊt th¶i r¾n cæ ®iÓn: thiªu ®èt, ñ ph¸ vì sù cÇn b»ng sinh th¸i trong khu vùc, sinh häc vµ ch«n lÊp chØ nªn ¸p dông víi mét th× viÖc x©y dùng c¸c khu liªn hîp xö lý chÊt lo¹i r¸c nhÊt ®Þnh. ViÖc ¸p dông c¸c ph−¬ng th¶i r¾n lµ cÇn thiÕt, gãp phÇn n©ng cao hiÖu ph¸p trªn mét c¸ch riªng rÏ cho tÊt c¶ mäi r¸c qu¶ qu¶n lý vµ xö lý chÊt th¶i r¾n trong ®« thÞ, th¶i r¾n thu gom ®−îc ë ViÖt nam ®· gãp lµm cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i phÇn g©y ra t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng hãa tõng b−íc ph¸t triÓn bÒn v÷ng. trÇm träng vµ l·ng phÝ mét l−îng lín c¸c nguån tµi nguyªn nh©n lùc, chi phÝ, vµ ®Êt ®ai. Xö lý chÊt th¶i r¾n liªn hîp lµ ph−¬ng ph¸p 2. Tæng quan vÒ c¸c ph−¬ng ph¸p cho phÐp khai th¸c tèi ®a c¸c −u ®iÓm vµ h¹n xö lý chÊt th¶i r¾n t¹i ViÖtnam chÕ tèi thiÓu nh÷ng nh−îc ®iÓm cña c¸c ph−¬ng ph¸p cña viÖc ¸p dông riªng rÏ c¸c C¸c ph−¬ng ph¸p xö lý chÊt th¶i r¾n ph−¬ng ph¸p xö lý chÊt th¶i r¾n cæ ®iÓn. (CTR) ®ang ®−îc sö dông ë ViÖt nam lµ thiªu Chóng t«i sÏ ph©n tÝch c¸c −u nh−îc ®èt, ñ sinh häc, ch«n lÊp. ®iÓm cña viÖc ¸p dông riªng rÏ c¸c ph−¬ng 77
2.1. Ph−¬ng ph¸p thiªu ®èt ®ã tiÕt kiÖm ®−îc diÖn tÝch ®Êt ®Ó ch«n lÊp. Thiªu ®èt r¸c th¶i ®−îc ¸p dông cho mét - Cã thÓ t¸i sinh nhiÖt trong qu¸ tr×nh ®èt ®Ó ®un n−íc nãng, h¬i n−íc vµ chuyÓn hãa sè lo¹i r¸c nhÊt ®Þnh, kh«ng thÓ xö lý b»ng thµnh ®iÖn n¨ng. c¸c biÖn ph¸p kh¸c. §©y lµ mét giai ®o¹n oxy hãa nhiÖt ®é cao víi sù cã mÆt cña oxy trong - Tuy vËy, thiªu ®èt còng cã nh÷ng mÆt kh«ng khÝ, trong ®ã cã r¸c ®éc h¹i ®−îc h¹n chÕ cña nã nh−: chuyÓn hãa thµnh khÝ vµ c¸c CTR kh«ng - Gi¸ thµnh xö lý cßn cao. ch¸y. C¸c chÊt khÝ cã thÓ ®−îc lµm s¹ch hoÆc kh«ng ®−îc lµm s¹ch tr−íc khi tho¸t ra ngoµi, - KhÝ vµ tro th¶i tõ lß ®èt ra dÔ g©y « c¸c CTR kh«ng ch¸y ®−îc sÏ ®em ®i ch«n. nhiÔm m«i tr−êng (xem b¶ng 1). Xö lý CTR nguy h¹i b»ng biÖn ph¸p thiªu Lß ®èt r¸c ë ViÖt Nam ch−a nhiÒu, c«ng ®èt lµ gi¶i ph¸p thÝch hîp vµ cã nh÷ng −u suÊt ®èt nhá vµ míi chñ yÕu dïng ®Ó ®èt r¸c ®iÓm: th¶i y tÕ nh−ng trong c«ng t¸c qu¶n lý còng nh− ho¹t ®éng cña lß ®èt r¸c ®· béc lé nhiÒu - Xö lý mét c¸ch triÖt ®Ó nguån l©y nhiÔm khiÕm khuyÕt. bÖnh tËt nh− HIV/AIDS, viªm gan, viªm n·o, lao, th−¬ng hµn, t¶ v.v… - Gi¶m thÓ tÝch r¸c tõ 75% ®Õn 95% do B¶ng 1 Thμnh phÇn tro nÆng, tro nåi h¬i vμ tro nhÑ cña lß ®èt CTR ChØ tiªu Líp tro nÆng Líp tro nåi h¬i Tro nhÑ Tæng dioxins (ng/g) ND - 0,16 29,3 - 180 124 - 127 Tæng furans (ng/g) ND 14,2 - 141 128 - 138 Tæng PAH (ng/g) 92,1 - 968 96 - 182 46 - 4631 Tæng chlorophenols (ng/g) ND - 48 56,7 - 212 2438 - 3028 Tæng chlorobenzenes (ng/g) ND - 13,5 239 - 1080 1288 - 2239 Tæng PCB (ng/g) ND ND 1,2 - 9,4 Berillium (μg/g) 38 - 218 72 - 220 - Cadmium (μg/g) < 2 - 7,5 116 - 346 150 - 175 Cobalt (μg/g) 213 - 478 144 - 165 - Chromium (μg/g) 984 - 1270 600 - 850 175 - 200 §ång (μg/g) 850 - 26000 471 - 896 - Niken (μg/g) 947 - 1370 318 - 705 90 - 100 Ch× (μg/g) 1000 - 6000 5000 - 16000 440 - 5700 KÏm (μg/g) 1300 - 2000 9200 - 22000 9800 - 13300 Mercury (μg/g) - - 63 - 79 Asenic (μg/g) - - 14 - 16 Antimony (μg/g) - - 125 - 170 ND = kh«ng ph¸t hiÖn (Nguån Marubeni – Urenco – JCI (1998), Preliminary environmental Impact assessment report for waste to energy recycling facility project in Nam Son - Soc Son - Hanoi). 78
2.2. Ph−¬ng ph¸p ñ sinh häc hiÖn b»ng thñ c«ng nªn dÔ g©y ¶nh h−ëng ®Õn søc kháe cho c«ng nh©n ph©n lo¹i. Ph−¬ng ph¸p ñ sinh häc chÊt th¶i r¾n - Nguyªn liÖu ®−îc n¹p b»ng ph−¬ng thùc chÊt lµ mét qu¸ tr×nh ph©n gi¶i c¸c chÊt ph¸p thñ c«ng, n¨ng suÊt kÐm, phÇn tinh chÕ gluxit, lipit, protein víi sù tham gia cña c¸c vi chÊt l−îng kÐm do tù trang tù chÕ, phÇn pha khuÈn hiÕu khÝ vµ kþ khÝ. C«ng nghÖ ñ cã thÓ trén vµ ®ãng bao thñ c«ng, chÊt l−îng kh«ng lµ ñ ®èng tÜnh tho¸ng khÝ c−ìng bøc, ñ luèng ®Òu. cã ®¶o ®Þnh kú hoÆc võa thæi khÝ võa ®¶o. Còng cã thÓ ñ d−íi hè nh− kiÓu ñ chua thøc HiÖn nay ë ViÖt nam, c«ng nghÖ xö lý r¸c ¨n ch¨n nu«i hay trong hÇm kÝn thu khÝ Mªtan. b»ng ñ sinh häc míi ®−îc thùc hiÖn ë mét sè thµnh phè vµ l−îng r¸c ®−îc xö lý chiÕm mét Xö lý r¸c lµm ph©n h÷u c¬ lµ mét biÖn khèi l−îng rÊt nhá trong tæng l−îng chÊt th¶i ph¸p xö lý r¸c cã hiÖu qu¶, s¶n phÈm ph©n r¾n vµ viÖc ho¹t ®éng cña c¸c nhµ m¸y nµy hñy cã thÓ kÕt hîp rÊt tèt víi ph©n b¾c vµ vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn xem xÐt. VÝ dô nh− ph©n gia sóc (®«i khi c¶ than bïn) cho ra ë Hµ néi míi chØ cã nhµ m¸y xö lý r¸c CÇu ph©n h÷u c¬ víi hµm l−îng dinh d−ìng cao, DiÔn xö lý r¸c chî. t¹o ®é t¬i xèp, rÊt tèt cho viÖc c¶i t¹o ®Êt.NÕu thÞ tr−êng cã nhu cÇu ph©n h÷u c¬ cao cÊp th× ph©n h÷u c¬ c¬ b¶n sÏ ®−îc trén víi thµnh 2.3. Ph−¬ng ph¸p ch«n lÊp phÇn dinh d−ìng N, P, K vµ mét sè nguyªn tè Trong c¸c ph−¬ng ph¸p xö lý vµ tiªu hñy hãa häc vi l−îng hoÆc mét sè phô gia kÝch chÊt th¶i r¾n, ch«n lÊp lµ ph−¬ng ph¸p phæ thÝch t¨ng tr−ëng. biÕn nhÊt vµ ®¬n gi¶n nhÊt. Ph−¬ng ph¸p nµy Ph−¬ng ph¸p nµy cã −u ®iÓm chÝnh: ®ù¬c øng dông ë hÇu hÕt c¸c n−íc trªn thÕ giíi. HiÖn nay ng−êi ta th−êng thùc hiÖn ch«n - Gi¶m ®−îc 50% khèi l−îng r¸c sinh lÊp hîp vÖ sinh chÊt th¶i r¾n. ho¹t bao gåm c¸c chÊt h÷u c¬ lµ thµnh phÇn g©y « nhiÔm m«i tr−êng ®Ó chÕ biÕn lµm ph©n Ch«n lÊp hîp vÖ sinh lµ ph−¬ng ph¸p bãn phôc vô n«ng nghiÖp theo h−íng c©n kiÓm so¸t sù ph©n hñy cña CTR khi chóng b»ng sinh th¸i do ®ã h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu ®−îc ch«n nÐn vµ phñ lÊp bÒ mÆt. CTR trong ph©n hãa häc ®Ó b¶o vÖ ®Êt ®ai. b·i ch«n lÊp sÏ bÞ tan r÷a nhê qu¸ tr×nh ph©n hñy sinh häc bªn trong ®Ó t¹o ra s¶n phÈm - Ph−¬ng ph¸p nµy còng tiÕt kiÖm ®Êt sö cuèi cïng lµ c¸c chÊt giµu dinh d−ìng nh− a dông lµm b·i ch«n lÊp. Do qu¸ tr×nh ñ ®−îc xit h÷u c¬, nit¬, c¸c hîp chÊt amon vµ mét sè thùc hiÖn d−íi sù gi¸m s¸t cña kü thuËt viªn khÝ nh− CO2, CH4. Nh− vËy vÒ thùc chÊt ch«n nªn chÊt l−îng s¶n phÈm ®−îc kiÓm so¸t dÔ lÊp hîp vÖ sinh CTR ®« thÞ võa lµ ph−¬ng dµng. ph¸p tiªu hñy sinh häc, võa lµ biÖn ph¸p kiÓm - Ph−¬ng ph¸p nµy gióp ph©n lo¹i ®−îc so¸t c¸c th«ng sè chÊt l−îng m«i tr−êng trong c¸c chÊt cã thÓ t¸i chÕ nh− kim lo¹i mµu, s¾t, qu¸ tr×nh ph©n hñy chÊt th¶i khi ch«n lÊp. thÐp, thñy tinh, nhùa, giÊy, b×a … phôc vô cho Ch«n lÊp hîp vÖ sinh cã c¸c −u ®iÓm: c«ng nghiÖp. - RÊt kinh tÕ ë n¬i cã s½n ®Êt, ®Çu t− ban Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p ñ sinh häc cßn ®Çu rÊt Ýt so víi c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c. mét sè nh−îc ®iÓm: - Lµ kh©u xö lý cuèi cïng, kh«ng ®ßi hái - Møc ®é tù ®éng cña c«ng nghÖ cßn ph¶i cã phÇn xö lý tiÕp theo. ch−a cao, viÖc ph©n lo¹i CTR vÉn ph¶i thùc 79
- Lµ ph−¬ng ph¸p mang tÝnh linh ho¹t ®Þnh kú. cao, khi cÇn thiÕt cã thÓ t¨ng sè l−îng r¸c ®æ - G©y ra c¸c t¸c ®éng xÊu ®Õn m«i tr−êng vµo b·i th¶i mµ chØ cÇn thªm mét Ýt nh©n lùc ®Æc biÖt lµ mét tr−êng n−íc vµ khÝ hoÆc thiÕt bÞ, sau khi ®ãng b·i cã thÓ sö dông ¤ nhiÔm m«i tr−êng n−íc: G©y ra chñ cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau nh− b·i ®ç xe, yÕu bëi l−îng n−íc r¸c t¹o thµnh trong qu¸ s©n ch¬i… tr×nh ph©n hñy c¸c chÊt h÷u c¬ vµ n−íc r¸c Tuy nhiªn nã còng cã nh−îc ®iÓm: chøa rÊt nhiÒu chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ ®−îc sinh ra trong qu¸ tr×nh ph©n hñy víi nång ®é rÊt - ë khu vùc ®«ng d©n c−, ®Êt thÝch hîp cao (b¶ng 2). Nã còng lµ nguån gèc cña viÖc cho b·i r¸c cã thÓ kh«ng cã s½n theo yªu cÇu ph¸t t¸n « nhiÔm ra khu vùc xung quanh khu kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn r¸c kinh tÕ nhÊt. vùc b»ng c¸ch ch¶y vµo c¸c tÇng n−íc ngÇm, - B·i ch«n lÊp chÊt th¶i hîp vÖ sinh sÏ n−íc mÆt vµ g©y « nhiÔm nguån n−íc ph¶i thùc hiÖn vµ ®ßi hái b¶o d−ìng, gi¸m s¸t B¶ng 2 §Æc tr−ng cña n−íc r¸c ë b·i ch«n lÊp Th«ng sè T¹o ra axit Giai ®o¹n chuyÓn tiÕp T¹o ra Mªtan PH 4,5 – 6,5 (5,1) 7,5 –9,0 (8,0) BOD5 4.000 – 40.000 20 – 550 (180) (13.000) COD 6.000 – 60.000 500 – 4.500 (22.000) (3.000) BOD5 /COD (0,58) (0,06) NH4 –N 30 – 3.000 (750) Ni t¬ tæng sè 50-3.000 (1.250) Phèt pho tæng sè 0,1 – 30 (6) 2 SO 70 – 1.750 (500) 10 – 420 (80) 4 CÆn l¬ löng 10 – 140.000 20 – 6000 (800) (2000) Mg 50 – 1.150 (470) 40 – 350 (180) Fe 20 – 2.100 (780) 3 – 280 (15) Mn 0,3 –0,65 (0,25) 0,03 – 4 (0,6) Zn 0,1 – 120 (5) Cl 100 – 5.000 (2.100) Na 50 – 4.000 (1.350) K 10 – 2.500 (1.100) Pb 8 – 1.020 (90) Cd 0,5 – 140 (6) Ghi chó: TÊt c¶ c¸c nång ®é ®−îc tÝnh b»ng mg/l, ngo¹i trõ pH. Gi¸ trÞ trung b×nh ®−îc ®Æt trong ngoÆc. (Nguån Mc Graw Hill (1993), Intergrated Solid Waste Management) 80
B·i ch«n lÊp n»m trªn mét diÖn tÝch lín, ph©n hñy c¸c chÊt h÷u c¬, lóc ®ã mét l−îng l−îng r¸c xö lý nhiÒu, thµnh phÇn r¸c th¶i cã lín c¸c khÝ sinh häc sÏ ®−îc sinh ra (b¶ng 3). ®é Èm cao. Do ®ã trong qu¸ tr×nh tËp kÕt, Ngoµi ra trong thµnh phÇn cña khÝ ga cßn ph©n lo¹i, chÕ biÕn sÏ xÈy ra sù ph©n hñy t¹o chøa mét sè khÝ kh¸c nh− CH2, Toluend nªn mét l−îng n−íc r¸c bÈn lín. §©y lµ mét (C6H5CH3), Benzen (C6H6)… yÕu tè nÕu kh«ng ®−îc xö lý kÞp thêi sÏ g©y « Nh− vËy ta cã thÓ thÊy khÝ Mªtan vµ nhiÔm m¹nh cho nguån n−íc mÆt vµ n−íc C¸cbonic lµ thµnh phÇn chñ yÕu trong khÝ ga ngÇm. MÆt kh¸c n−íc m−a ch¶y trµn trong ®−îc sinh ra t¹i c¸c b·i ch«n lÊp. KhÝ Mªtan khu vùc xö lý còng lµ mét yÕu tè lµm ph¸t t¸n cã thÓ g©y ra ch¸y næ, « nhiÔm m«i tr−êng ë chÊt bÈn ra xung quanh. N−íc r¸c chøa rÊt b·i ch«n lÊp vµ khu vùc xung quanh. nhiÒu chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ ®−îc sinh ra trong qu¸ tr×nh ph©n hñy víi nång ®é rÊt cao. 2.4. NhËn xÐt N−íc r¸c cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh ph©n hñy r¸c th¶i, nh−ng nã còng lµ nguån gèc cña ViÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y xö lý CTR viÖc ph¸t t¸n « nhiÔm ra khu vùc xung quanh lµm ph©n bãn h÷u c¬ míi chØ ®−îc thùc hiÖn khu xö lý CTR b»ng c¸ch ch¶y vµo c¸c tÇng t¹i mét sè thµnh phè lín víi quy m« nhá; viÖc n−íc ngÇm, n−íc mÆt vµ g©y « nhiÔm nguån xö lý chÊt th¶i b»ng lß ®èt míi chØ ®−îc sö n−íc. §iÒu nµy ®· ®−îc thÓ hiÖn trong viÖc « dông ®Ó xö lý chÊt th¶i y tÕ t¹i mét sè thµnh nhiÔm t¹i b·i Nam S¬n vµ b·i r¸c B×nh Th¹nh phè lín. Cßn l¹i, hÇu hÕt l−îng chÊt th¶i ®−îc còng nh− nhiÒu b·i r¸c kh¸c trªn c¶ n−íc. thu gom vµ ®æ ra b·i ch«n lÊp. N−íc rß rØ vµ khÝ b·i ch«n lÊp g©y ra do sù ph©n hñy kþ khÝ ¤ nhiÔm m«i tr−êng kh«ng khÝ: Mét b·i c¸c thµnh phÇn h÷u c¬ chøa trong chÊt th¶i ch«n lÊp CTR sÏ t¹o ra bôi do qu¸ tr×nh xö lý ®· vµ ®ang lµm « nhiÔm nÆng nÒ ®Õn m«i vµ vïi lÊp chÊt th¶i. Ngoµi ra, r¸c th¶i sinh tr−êng xung quanh vµ c¬ quan qu¶n lý ®· ho¹t chøa mét l−îng kh¸ lín thùc phÈm, x¸c ph¶i tèn hµng tû ®ång ®Òn bï thiÖt h¹i do « ®éng thùc vËt, c¸c chÊt h÷u c¬ dÔ bÞ ph©n nhiÔm m«i tr−êng. hñy. Trong qu¸ tr×nh thu gom, ph©n lo¹i CTR còng nh− sau khi ch«n sÏ diÔn ra qu¸ tr×nh C¸c c«ng tr×nh xö lý hiÖn nay th−êng ®−îc ®Æt ph©n t¸n t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm trong ®« B¶ng 3 thÞ do ®ã còng g©y ra sù khã kh¨n trong c«ng Thμnh phÇn khÝ ga ë khu ñ vμ b·i ch«n lÊp t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n, tèn kÐm vÒ diÖn tÝch vµ kinh phÝ xö lý (VÝ dô nh− trong nhµ m¸y xö Thμnh phÇn % thÓ tÝch kh« lý r¸c th¶i cÇu DiÔn, hµng th¸ng vÉn ph¶i Mªtan CH4 47,7 chuyÓn ®i hµng ngh×n tÊn chÊt tr¬ kh«ng ñ Carbon Dioxide CO2 47,0 sinh häc ®−îc sang b·i r¸c Nam S¬n). Ngoµi Nitrogen N2 3,7 ra c¸c c«ng tr×nh nµy th−êng g©y khiÕu kiÖn Oxygen O2 0,8 dai d¼ng trong nh©n d©n do c¸c ®Þa ®iÓm x©y Hydrogen H2 0,1 dùng th−êng n»m ph©n t¸n r¶i r¸c quanh ®« 410C NhiÖt ®é thÞ. Do ®ã yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i cã mét khu 17.700 KJ/m3 NhiÖt trÞ liªn hîp xö lý CTR tËp trung lµ mét yªu cÇu Träng l−îng riªng 1,04 (so víi khÝ Hydro) bøc thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay nh»m ph¸t huy c¸c −u ®iÓm vµ h¹n chÕ c¸c nh−îc ®iÓm (Nguån Mc Graw Hill (1993), cña c¸c ph−¬ng ph¸p xö lý chÊt th¶i r¾n ®ang Intergrated Solid Waste Management) ®−îc ¸p dông. 81
hîp xö lý chÊt th¶i r¾n H¶i Phßng (hiÖn ®ang 3. Khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n triÓn khai thi c«ng)… ®« thÞ T¹i khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n: C¸c 3.1. S¬ ®å vËn hμnh chÊt nguy h¹i (phÕ th¶i y tÕ hoÆc c«ng nghiÖp) HiÖn t¹i, c¸c dù ¸n xö lý chÊt th¶i r¾n ®−îc xö lý b»ng ph−¬ng ph¸p ®èt, c¸c chÊt cã ®ang triÓn khai ®Òu ®−îc x©y dùng víi m« thÓ t¸i sinh l¹i th× ®−îc thu håi, c¸c chÊt th¶i h×nh lµ mét khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n. VÝ cã nguån gèc h÷u c¬ dÔ ph©n huû sÏ ®−îc dô nh− dù ¸n Khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n ®em ñ sinh häc lµm ph©n vi sinh, cßn l¹i lµ Nam S¬n-Giai ®o¹n II, Khu liªn hîp xö lý chÊt c¸c chÊt tr¬ vµ c¸c lo¹i tro th¶i sau qu¸ tr×nh th¶i r¾n Kiªu Kþ - Giai ®o¹n II, Khu liªn hîp xö ®èt sÏ ®−îc ®em ®i ch«n lÊp. lý chÊt th¶i r¾n Nghi Léc - NghÖ An, Khu liªn S¬ ®å HÖ thèng Liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n ChÊt th¶i r¾n ®−a ®Õn khu liªn hîp thu gom vμ Ph©n lo¹i ban ®Çu VËt liÖu thu håi Ph©n lo¹i tËp trung S¶n phÈm ph©n vi Khu xö lý Khu xö lý nhiÖt (lß ®èt) sinh häc sinh N¨ng ChÊt tr¬ l−îng thu håi ChÊt tr¬ ChÊt tr¬ sau B∙i ch«n lÊp cïng 82
3.2. So s¸nh gi÷a Khu liªn hîp xö lý lý chÊt th¶i r¾n ®èi víi c¸c thµnh phÇn m«i chÊt th¶i r¾n ®« thÞ vμ c¸c xö lý chÊt th¶i tr−êng ®−îc h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt do kh©u ph©n lo¹i ®−îc thùc hiÖn tèt. §Æc biÖt r¾n ®¬n lÎ møc ®é t¸c ®éng cña c¸c « ch«n lÊp ®èi víi NÕu ta so s¸nh víi c¸c c«ng nghÖ xö lý c¸c thµnh phÇn m«i tr−êng sÏ ®−îc h¹n chÕ chÊt th¶i r¾n ®¬n lÎ th× hiÖu qu¶ xö lý chÊt th¶i tíi møc tèi thiÓu do b¶n th©n « ch«n lÊp trong r¾n t¹i Khu liªn hîp l¹i lín h¬n rÊt nhiÒu so víi Khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n ®« thÞ chØ dµnh viÖc xö lý b»ng c¸c c«ng tr×nh ®¬n lÎ. ch«n lÊp c¸c chÊt tr¬ lµ s¶n phÈm cuèi cïng VÝ dô nh− t¹i c¸c lß ®èt riªng lÎ th× c¸c cña qu¸ tr×nh xö lý. V× vËy l−îng n−íc r¸c h×nh chÊt ®−a vµo ®èt cã thÓ lÉn c¸c chÊt ®éc h¹i thµnh t¹i c¸c « ch«n lÊp trong Khu liªn hîp xö vµ c¸c chÊt kh«ng ®éc h¹i nh−ng khã tiªu huû lý chÊt th¶i r¾n ®« thÞ chØ b»ng kho¶ng 20% so (vÝ dô nh− c¸c lo¹i chÊt h÷u c¬ cã ®é Èm cao, víi tr−êng hîp ch«n lÊp c¸c chÊt th¶i kh«ng c¸c lo¹i chÊt tr¬…) do ®ã chi phÝ cho viÖc ®èt qua ph©n lo¹i vµ xö lý. chóng còng nh− l−îng tro t¹o thµnh sau qu¸ Mét vÊn ®Ò cÇn l−u ý hiÖn nay trong c¸c tr×nh ®èt sÏ lín h¬n viÖc chØ ®èt c¸c chÊt ®éc dù ¸n x©y dùng Khu liªn hîp xö lý CTR ®« thÞ h¹i t¹i khu liªn hîp xö lý CTR. lµ vÊn ®Ò xö lý bïn cÆn (gåm c¶ bïn cÆn cèng HoÆc nÕu t¹i c¸c b·i ch«n lÊp riªng lÎ tÊt vµ ph©n bïn bÓ phèt) ch−a ®−îc chó ý ®Õn. c¶ c¸c lo¹i r¸c ®−a ®Õn ®Òu ®−îc ch«n lÊp, kÓ Bïn cÆn tõ c¸c ®−êng èng, c¸c kªnh c¶ c¸c chÊt cã kh¶ n¨ng t¸i sinh nªn dÉn ®Õn m−¬ng tiªu thãat n−íc th−êng chøa nhiÒu diÖn tÝch chiÕm ®Êt cña b·i ch«n lÊp riªng lÎ thµnh phÇn h÷u c¬, v« c¬ vµ th−êng ®−îc còng sÏ lín h¬n nhiÒu so víi c¸c « ch«n lÊp ph©n huû tù nhiªn, dÔ g©y mïi khã chÞu. Sau trong Khu liªn hîp. Ngoµi ra, do trong Khu khi ®ùîc n¹o vÐt theo ®Þnh kú, chóng ®−îc liªn hîp, c¸c chÊt ®−a vµo « ch«n lÊp chñ yÕu ®−a ®Õn c¸c c«ng tr×nh xö lý bïn cÆn tËp trung lµ c¸c chÊt tr¬ (cßn l¹i sau qu¸ tr×nh ph©n lo¹i, cña thµnh phè. Ngay c¶ t¹i Hµ Néi th× viÖc xö ®èt, ñ ph©n vi sinh) nªn l−îng n−íc r¸c t¹o ra lý bïn cÆn cèng còng chØ dõng ë møc ®æ ra trong b·i ch«n lÊp Ýt h¬n so víi l−îng n−íc r¸c c¸c b·i ®æ chø ch−a chó ý ®Õn viÖc xö lý triÖt t¹o ra t¹i c¸c b·i ch«n lÊp. Chóng ta còng cÇn ®Ó. chó ý ®Õn thùc tr¹ng hiÖn nay c¸c khiÕu kiÖn Cßn viÖc xö lý ph©n bïn bÓ phèt th× hÇu cña nh©n d©n vÒ « nhiÔm m«i tr−êng t¹i c¸c nh− ch−a cã ®« thÞ nµo cã hÖ thèng xö lý hoµn b·i ch«n lÊp chñ yÕu cã nguyªn nh©n do n−íc chØnh. T¹i nhiÒu ®« thÞ kh¸c ph©n bïn bÓ phèt r¸c g©y ra. sau khi hót th−êng ®−îc ®æ th¼ng ra b·i ch«n MÆt kh¸c, viÖc ®−a toµn bé c¸c chÊt h÷u lÊp cïng víi c¸c lo¹i r¸c th¶i ®« thÞ vµ c¸c lo¹i c¬ dÔ ph©n huû sinh häc cã trong chÊt th¶i r¾n bïn cÆn cèng kh¸c hoÆc x¶ trùc tiÕp vµo c¸c vµo khu vùc ñ vi sinh sÏ gióp khèng chÕ vµ hå nu«i c¸, sö dông trùc tiÕp ®Ó bãn cho c¸c gi¶m thiÓu l−îng n−íc r¸c sinh ra trong qu¸ lo¹i rau qu¶. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng g©y « tr×nh ph©n huû chÊt h÷u c¬ (nhiÖt ®é cao trong nhiÔm m«i tr−êng mµ cßn lµ nguy c¬ t¸c ®éng c¸c ®èng ñ sÏ lµm mét l−îng lín n−íc r¸c bèc trùc tiÕp tíi søc khoÎ céng ®ång. h¬i). Bïn cÆn th¶i nµy cã ®é Èm lín nªn sÏ Theo nghiªn cøu do C«ng ty URENCO kh«ng kinh tÕ nÕu ta sö dông ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh t¹i B·i ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n Nam ®èt, cßn nÕu ta ®−a vµo ñ hoÆc ch«n lÊp cïng S¬n th× viÖc ph©n lo¹i tr−íc khi ch«n r¸c cã c¸c chÊt th¶i kh¸c th× nã sÏ t¹o ra mét l−îng thÓ lµm gi¶m 20% l−îng n−íc r¸c t¹o thµnh. n−íc r¸c lín, ®ång thêi víi thµnh phÇn chøa Møc ®é t¸c ®éng cña c«ng tr×nh chÕ biÕn nhiÒu chÊt h÷u c¬, kim lo¹i nÆng, vi khuÈn cã ph©n vi sinh vµ « ch«n lÊp t¹i Khu liªn hîp xö 83
h¹i nªn viÖc ph¸t t¸n c¸c läai n−íc r¸c nµy ra m«i tr−êng sÏ lµm xÊu ®i chÊt l−îng m«i tr−êng trong khu vùc x©y dùng Khu liªn hîp xö lý CTR ®« thÞ. 4. KÕt luËn Nh− vËy, viÖc x©y dùng c¸c Khu liªn hîp xö lý CTR lµ mét xu h−íng tÊt yÕu trong viÖc quy ho¹ch c¸c khu vùc xö lý r¸c th¶i t¹i c¸c ®« thÞ hiÖn nay víi môc tiªu lµm gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc g©y « nhiÔm ra m«i tr−êng xung quanh,, ®ång thêi còng lµm gi¶m ®i chi phÝ vËn chuyÓn r¸c th¶i tõ nguån ph¸t sinh tíi n¬i xö lý. HiÖu qu¶n lý chÊt th¶i r¾n còng sÏ ®−îc n©ng cao nhiÒu h¬n so víi viÖc xö lý chÊt th¶i ph©n t¸n nhê viÖc tËp trung ®Çu mèi qu¶n lý vµo mét ®Þa ®iÓm. Tuy nhiªn còng cÇn rÊt chó ý ®Õn viÖc xö lý ph©n bïn trong khu khu liªn hîp Tµi liÖu tham kh¶o [1]. C«ng ty M«i tr−êng ®« thÞ Hµ Néi. B¸o c¸o nghiªn cøu xö lý phÕ th¶i ph©n bïn. Hµ Néi 1999. [2]. GS. TS TrÇn HiÕu NhuÖ. Nghiªn cøu c«ng nghÖ thu gom, vËn chuyÓn vµ xö lý phÕ thaØ r¾n tõ s¶n xuÊt giÇy b»ng ph−¬ng ph¸p ®èt, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, Tr−êng §¹i häc X©y dùng, Hµ Néi 1999. [3]. PGS. TS NguyÔn ThÞ Kim Th¸i. Ch«n lÊp hîp vÖ sinh chÊt th¶i r¾n ®« thÞ ViÖt nam, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, Hµ Néi 2000. [4]. PGS. TS NguyÔn ThÞ Kim Th¸i. Qu¶n lý chÊt th¶i r¾n- TËp I ChÊt th¶i r¾n ®« thÞ, Nhµ xuÊt b¶n x©y dùng, Hµ Néi 2001. [5]. Dr. P. White and Dr. M. Frake and P.Hindle. Integrated Solid Waste Managemanet: A Lifecycle Inventory - Blackie Academic & Professional. [6]. Judith PÐtt & Gev Eduljª. Environmental Impact Asswssment for waste treatment and disposal facilities, 1996. [7] Marubeni – Urenco – JCI (1998), Preliminary environmental Impact assessment report for waste to energy recycling facility project in Nam Son - Soc Son - Hanoi. [8]. Amalendu Bagchi (1994). Design, Construction and monitoring of Landfills. Second edition, NewYork. [9]. Mc Graw Hill. Intergrated Solid Waste Mana- gement. London, 1993 84